Phỏng vấn chính khách trên báo mạng điện tử
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.11 MB, 124 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
NGUYỄN THANH HƯNG
TÁC PHẨM PHỎNG VẤN CHÍNH KHÁCH
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC
HÀ NỘI - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
NGUYỄN THANH HƯNG
TÁC PHẨM PHỎNG VẤN CHÍNH KHÁCH
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
(Khảo sát trên báo Vietnamnet và tạp chí Zingnews trong năm 2020)
Chuyên ngành:
Báo chí học
Mã số:
8 32 01 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ BÁO CHÍ HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. Lê Thị Nhã
HÀ NỘI - 2022
L I CA
ĐOAN
T
ọ
ọ
Lu
T
ệ
ủ
ủ TS
ố ệ
ọ
c
ố
c giả u n văn
Nguyễn Thanh Hưng
T ị
tin
L I CẢ
N
T
,
Việ B
ũ
khoa ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền
ọ
T
T
TS Lê Thị Nhã
của
ọ B
và Qu n lý Báo chí K26 1
ố
c giả u n văn
Nguyễn Thanh Hưng
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: C
SỞ LÝ LUẬN CỦA PHỎNG VẤN CHÍNH KHÁCH
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ .................................................................... 11
1.1. Khái niệm về chính khách ............................................................. 11
1.2. Khái niệm về phỏng vấn báo chí và phỏng vấn chính khách trên
báo chí ................................................................................................... 12
ện t
1.3. Báo m
khách trên báo m
m của tác phẩm phỏng vấn chính
ện t ................................................................. 23
Chương 2: THỰC TRẠNG TÁC PHẨM PHỎNG VẤN CHÍNH KHÁCH
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ VIỆT NAM HIỆN NAY .......................... 29
2.1. Gi i thiệu về 2 t báo kh o sát ...................................................... 29
2.2. Th c tr ng tác phẩm phỏng vấn chính khách trên Vietnamnet
và Zingnews ......................................................................................... 34
23 Đ
ề nh ng thành công, h n ch của tác phẩm phỏng vấn
chính khách trên 2 t báo ...................................................................... 63
Chương 3: NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO
VIỆC SẢN XUẤT TÁC PHẨM PVCK TRÊN B ĐT ...............................................68
3.1. Các vấ
ề
ối v i th lo PVX
BMĐT .................. 68
3.2. Một số kinh nghiệm nghiệp vụ khi s n xuất tác phẩm PVCK trên
BMĐT Việt Nam hiện nay ...................................................................... 74
KẾT LUẬN .................................................................................................... 91
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 94
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 98
DANH
ỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BMĐT:
B
PVCK:
P ỏ
ệ
ấ chính khách
DANH MỤC BẢNG
B
2 1: P
B
22 C
B
2 3: P ỏ
B
2 4: P
Ve
B
ấ
P ỏ
e Z
ew
e Z
e
ộ
ấ
......... 42
PVC
BMĐT
ụ
PVC
BMĐT
Ve
e Z
ew
ụ
2020 .................................................................................. 51
2 8: T
ụ
e Z
B
ew
ệ
ụ
ủ Ve
PVC
e Z
2020 54
ew
2020 .................................................................................. 56
ố
e
Ve
e Z
ew
ụ
2020 .................................................................................. 58
2 10: T
Ve
ềP ỏ
2020 .................................................... 49
S
B
PVC
ệ / ấ
2020 .................................................... 47
ew
e Ve
2 9: C
................................ 40
........................ 41
ề
2 7: Số
B
ấ
ỏ
B
PVC
ộ
ụ
2 6: P
PVCK
B
ĩ
2 5: P
Ve
B
e
ụ
e Z
ew
T
ổ
PVC
(H
e) ủ
2020 ............................... 60
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
B
ồ 2 1 Số
ỏ
(Đ
B
ồ22 T
ị:
ấ
ấ
BMĐT
) ................................................................. 34
PVC
BMĐT V e
e
Z
ew
2020 ............................................................................................ 36
B
ồ23 T
e
2 BMĐT
B
ồ24 T
e
B
ĩ
ộ
2
........................................................................... 41
ồ 2 5 Tỷ ệ
(Đ
ổ
................................................................ 38
BMĐT
B
ố
ị:
ỏ
ấ
2 BMĐT
) ................................................................................... 43
ồ26 T
ề ộ
ủ
ỏ
ấ
2 BMĐT ............................................................................................... 46
B
ồ 27 T
ề
BMĐT
B
ồ 28 T
S
ồ 29 T
ố
2
ỏ
ấ
............................................. 49
ụ
BMĐT
B
ụ
ấ
............................................. 53
e
BMĐT
ỏ
ụ
ỏ
ấ
....................................... 54
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
ện t là s tích h p của mộ
Báo m
ện truyề
ệm vụ của các lo i hình
chúng và cơng nghệ Internet, có th
ền hình l n báo in một cách dễ
truyền thố
ố
i
ủ Bộ Thơng tin và Truyền,
(
2021, Việt Nam có 816
nh
ện t )
114
116
ấy phép ho
p chí th c hiện hai
ện t (gọi chung là
lo i hình, 557 báo và t p chí in; 29 báo và t
BMĐT); 72
T e
ộng phát thanh, truyền hình
5
ộng truyền hình khơng có h t ng phát sóng truyền hình riêng. C
vị ho
40 000
c có kho
17 161
i
c cấp thẻ nhà báo.
So v i chỉ mộ
song số
ện t (BMĐT)
ng báo và t
tri n l n về số
4 7%
c (2020), số
i 26% - cho thấy s phát
BMĐT
ng của lo
ộc gi (user) của một số t báo m
Số
(
Nam hiệ
Z
ew V E
số tiara vài chục v n b
e
)
(
ện t
u Việt
n hàng triệ
t xa con
i) của các t báo in l
Tuổi trẻ, Thanh niên...
ẻ
ị
b
;
ộ
ổ
;
ệ
ện là lo
T
trên thị
ổ ủ
ộ
e e
ị
ộ
ệ
Vệ
c.
V
của mình, th lo i phỏng vấn trên báo m
dụng trong rất nhiề
ện t
cs
ng h p và t o ra hiệu qu l n cho t báo. Nh ng t
2
ị
ị
ng nghiêm túc, muốn chi
ĩ
o chỗ
ộc gi thì phỏng vấ
ng lâu dài
c biệ
Bởi, chính khách là những nhân v t hoạt động chính trị, có tầm ảnh hưởng
trong xã hội. Họ là quan chức, đại biểu dân cử đương nhiệm hoặc về hưu
nhưng đều tham gia gây ảnh hưởng tới chính sách cơng và ra quyết định.
Ti p c n phỏng vấ
c nh ng chính khách có tên tuổi giúp cho các
t báo th hiện vị th của mình trên thị
ện t
m
ội th hiện s
ệ (
vụ
(
ổ
e
ng. So v i các lo i hình khác, báo
t trội khi vừ
c nhiệm
ồ họa, âm thanh) vừa không bị gi i h n bởi dung
)
ỏng vấn chính khách.
Ngồi uy tín, hiệu qu truy c p của tác phẩm phỏng vấn chính khách
ũ
ấ
ở Zingnews, một tác phẩm phỏng vấn chính
VP
t 100.000 - 200 000
t xem (page view), gấp 3-6 l n
m c truy c p tin bài trung bình của t báo này. Có nh ng tác phẩm phỏng vấn
ộng ê-kip hùng h u c chụ
i th c hiện tr c ti p (phóng viên vi t,
nh, video; biên t p viên giám sát; kỹ thu t hiệ
cho thấy m
ộ
ng; nhân s
ồ họa...)
ối v i việc phỏng vấn nhân v t chính khách quan
trọng của t báo.
Tuy nhiên, trên bình diện báo chí nói chung,
ọ
ỏ
ấ
ũ
th c tr
ỏ
ệ
ấ
ều t báo v n th c hiện bài
e
phỏng vấ
ũ: T
u tr
n,
chủ y
n (text). Một số t báo bi t t n dụng th m nh của báo m ng
ện t
ộc gi khơng chỉ ọc mà cịn xem, nghe cuộc phỏng vấn gi a
ẩn, hệ thố
nhà báo và nhân v
hiệ " ẳng cấp" của
cho việc phỏng vấn chính khách, vố
ộc lộ h t giá trị của mình.
các t báo, trong nh
Bên c
Đ ều này khi n
ỷ
40 ũ
ền thông xã hội, dù có
3
ện t chịu s c nh tranh quy t liệt của các nền t ng
l n, báo m
ỗ
m ng xã hội -
ột nhà báo kiêm tòa so n
c coi n
ọi khâu của q trình xuất b n báo chí v i tố
báo, có th
ịnh ki m duyệt). Chính vì v y, n u báo chí
t trội (do khơng chị
ện t nói riêng khơng phát huy h
nói chung, báo m
ộ
m của mình
ịa.
thì sẽ mất d n tr
Việc nghiên c u th c tr ng phỏng vấn chính khách vì th nhằm chỉ ra
nh
ện t
c củ
qu Đề tài góp ph
ệu
c hiệ
ột số gi i pháp nâng cao chấ
ng phỏng vấn
ện t , nhằm phát huy th m nh của lo i hình báo
chính khách trên báo m
chí, phù h p tình hình m i.
X ấ
ừ
ọ
ệ
(
ố
ệ
2020)
ề
P ỏ
ấ
o sát 2 t báo Vietnamnet, Zingnews
ĩ
ủ
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Từ
ấ
ề
ề
Mộ ố
C
ỏ
ấ
ẩ
ủ
:
:
-C ố
W
ỹ
H
ỏ
( XB T
ấ
ấ
ủ S
H
ộ 2007)
ỹ
ỏ
ỏ
ấ
ện, biên t
ệ
ệ
C ố
ấ
ấ
ọ
ồ
ấ
ũ
ệu, l
ề
ỏ
ỹ
ố
ị
ổ
- T
ố
( XB T
ấ
ấ
ề
C
ấ H
ệ
ỏ
ấ
ội, 2004) thuộ ủ
ệ
ủ
M
ệ
ụ
ỏ
ấ
4
ỏ
ỏ
ỏ
ấ
ấ
ò
ệ
ừ
ẩ
ề
ộ
T
ố
ấ
ố
ề
H
ọ
ộ
ỏ
ấ
ấ
nghiệ
ủ
ấ
e
ẻ
ỹ
ột cuộ
M
e
ổ
ệ
ồ
ò
ệu kinh
ệ
ỏ
ấ
-T
ố
B
ề
ủ
( XB T ẻ 2003)
-C ố
ấ
e
H
( XB T
ệ
ấ
H
ủ
ộ 2007)
ộ
ện
( ew Re
ộ
T ẻ 2007) ũ
B
W
Đ
ộ
ồ
ẩ
ố
ị
ệ
)
ủ
ọ M
(Mỹ) ( XB
ề
ột cuộ
ỏ
ỏ
ấ
ễ
ấ
ỏ
ồ
ấ
- T
ề
ỹ
ệ
T eM
ố
T
ấ
-C ố
ũ
Tee - R
ụ
- ổ
Pe e E
ỏ
R
ệ
T
một cuộ
e
ỹ
ỏ
hiện một cuộ
ừ
ủ M
ộ 2004)
ố
ỏ
ỏ
ề
C
(NXB Thông ấ
ị
ỏ
ổ
- C ố
ột cuộ
C
ọ
ụ
ố
ện một tác
P ỏ
ấ
ề
: T
ẩ
ỏ
ấ
n, Tranh lu
(The Media Interview: Confession, Contest, Conversation) ủ
P
e
Be
T e
ệ
ee we (U SW P e
1994)
ỏ
ấ
ỏ
Đố
5
-T
ố
H
ỏ
W e
A guide f
Se
M
ỏ
hiện một cuộ
Ee
ấ
ẩ
Pe
ụ
ừ
–
ủ ề
ở
ề
-
2002)
(T e
ấ
B
ề
ấ
ỏ
ủ
ộ
T
ị
ụ
ỏ
ộ
ấ
ỏ
ỏ
ấ
ễ V
D
:
-T
(C ủ
ố
T
ẩ
) ( XB
(
C
2)
ị H
ộ 2006)
ấ
ĩ
ò
Đ c biệ
ỏ
ố
ẩ
ấ
ừ
ấ
ỉ
ẩ
ỉ
ỏ
ề
ụ
ấ
ừ ị
ỏ
ị
ỏ
ấn...
ề
ụ
ỏ
ỏ
ề
ấ
ộ
ỏ
ẩ
ệ
ỏ
bày mộ
ấ
-T
ố
( XB T
ấ
C
H
ệ
-
ỏ
Hà Nộ 2015)
ấ
ồ
ò ủ
C ố
ũ
ằ
ệ
ỏ
ỏ
ấ
ủ
ỏ
ề
ấ
ủ
ộ 1998)
7
ỏ
ew
2002)
)
C
ỏ
e
ụ
e -B
e (U SW P e
c
U w
ộ
ệ
Re
ấ
e
e
P
ỏ
(
(
ỏ
t câ
-C ố
ấ
ề
ấ
ấ
H
ễ
ấ
ủ
a ra mộ ố
ệ
ủ TS
T ị
( XB T
ấ
ị
ĩ
ỏ
ấ
T ọ
ề
ò ủ
ỏ
ẩ
ỏ
ấ
ấ
ỏ
ấ
6
ề
-C ố
ệ
ộ
T ị
ỹ
-
( XB C
ị-H
ủ
2010)
ộ
ề
ủ
ỏ
ấ
- Cuố "Đối tho i Chính khách" của tác gi Lê Ngọ S
( XB T
th c 2007) t p h p nh ng bài phỏng vấn v i quan ch c, chính khách của tác
gi . Ở th
ề
ỏ
ấ
ủ
ổ
ề
trên. C
ấ
ấ
m xuất b
ộ
Q ố
ộ
C ố
ấ
ọ
ổ
ủ
(
C
ũ
ề
ị ) ( XB
ủ
D
H
ộng, Hà Nộ 2002);
Đ
V
H
ố
( XB Đ
ọ
ội, 2006)...
ỏ
ấ
ệ
ề
ề
C
ố
ủ
Hà Nội, 2004); Khóa lu
ổấ
T
ề
- VTV1
ỹ
ỏ
ủ
H
2009);
ủ
VV X
ụ
T
ỏ
(ĐH
ỏ
Li
:
ấ
ấ
ấ
T
T ịC
ố ( XB T
(Họ
ấ
ệ B
S
ọ
ộ
Hà Nội, 2005)...
mộ ố
ệ
ề
ễ V
ấ
ố
ề
ấ
ỹ
ọ O
H
ấ
ộ ố
10
ễ
ấ
ũ
ò
Đ
ũ
ề
ề ủ
ố
ệ
ủ
ỏ
Q ố
ủ
ện t
ỏe
7
-C ố
T
S
ẩ
ệ
( XB C
ịQ ố
H
ủ
ộ 2014) C ố
ề
ệ
ễ T ị
ệ
ễ
ệ ổ
ộ
ủ
ề
ỏ
ấ trên
ện t .
báo m
ĩ
- Lu
ệ
T
ề
H
ọ
ủ
Đồ
ộ 2014)
P ỏ
T ịH ề T
ấ
(Họ
ệ B
ấ
ấ
ề
ỏ
ện t
ũ
ề
ấ
ỏ
ấ
ố
ĩ
- Lu
ện t Việt Nam hiệ
báo m
T
lo i phỏng vấn trên
ủa tác gi T
T ị Hoài Trâm
ên ngành báo chí họ
(Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội, 2016) cung cấp nh ng ki n th c,
ện t ; số
thông tin về th lo i phỏng vấn nói chung trên báo m
t n suất xuất hiện, nội dung bao phủ của th lo
quy trình th c hiệ
nâng cao chấ
ỏ
ò
ệ
ủ
ố
B
ệ
T
V E
ề
H
ệ
ấ
ề
ị-H
ủ 2
ễ T
T
e
ỏ
ệ
( XB C
ấ
ủ
ịQ ố
ụ
ễ T
ội, 2012); các tài liệ
ỏng vấn của Trung tâm Bồ
Việt Nam...
B
( XB C
-
gia, Hà Nội, 2014); Khóa lu
ệ
ề
-
ễ T ịT
B
ện t nói chung.
ễ T ịT
ủ
ề xuất một số gi i pháp
ộ ố
ấ
2011); C ố
c th hiện,
ồng th
ng... Lu
ng phỏng vấn trên báo m
B
ũ
ng và
H (Họ
ệ
o nghiệp vụ, kỹ
ng nghiệp vụ báo chí - Hội Nhà báo
8
ọ
ễ
lu
ủ
V
ỏ
ệ
chun sâu, tồn diệ
ấ
ệ
ề
ệc phân tích lý
ộ
c tr ng phỏng vấn chính khách. Đề tài lu
của tác gi vì th không trùng l p v
ã công bố.
3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
ẩ
Lu
ệ
ỏ
ấ
V ệt Nam hiện nay.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Ve
2
và Tri th c Tr c tuy
1/2020
(
ew
)
t tháng 12/2020. Đ
ởVệ
u hiệ
e ( e
1
ệ
2
ồ
e
)
ừ
p
ũ
ng xun xuất hiện.
Đề
số
ồ
ĩ
ỏng vấn chính khách có
ng l n, chi m các vị trí quan trọng, là vấ
ề
c quan tâm
nghiên c u.
4. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục đích nghiên cứu
Mụ
ề tài là tìm hi u th c tr ng tác phẩm phỏng
u củ
vấn chính khách trên báo m
ện t Việt Nam hiện nay thông qua kh o sát
một số t báo tiêu bi u, từ
ề xuất nh ng gi i pháp nhằm kh c phục h n
ch và nâng cao chấ
ng của hình th c thơng tin này.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
T
nh ng nhiệm vụ
ở mụ
ụ th hóa thành
u, tác gi lu
n sau:
Th nhất, trình bày hệ thống lý lu n về th lo i phỏng vấn, phỏng vấn
và tác phẩm phỏng vấn chính khách trên báo m
ện t .
9
Th
c tr ng thông qua kh o sát tác phẩm phỏng vấn
Z
i trên 2 t báo Vietnamnet
õ
2020, từ
c tr
ew
m nổi b t của th lo i này trên báo m ng
ện t ; ồng th i, phân tích nguyên nhân của nh ng k t qu , h n ch và bài
học kinh nghiệm.
ề xuất một số gi
Th
nâng cao chấ
ng tác phẩm
ện t Việt Nam.
phỏng vấn chính khách trên báo m
5. Phương pháp luận và Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp lu n
ụ
ủ
ĩ
ủ
ị
ở
Hồ C
ở
M
ề
;
và
t biệ
ủ C ủ
ò
ấ
ệ
ĩ M
Đồ
ụ
-
ụ ủ
m củ Đ ng,
ng lối, chủ
ện t nói riêng.
c về báo chí nói chung và báo m
ủ
ĩ
ộ ố
ề
ỏ
ấ
ộ ố
5.2. Phương pháp nghi n cứu
hương ph p nghi n cứu t i iệu: Xem xét, thu th p thơng tin sẵn có từ
sách, báo, t p chí, các khóa lu n, lu
u khoa học về báo m ng
ện t , phỏng vấn chính khách nói chung và tác phẩm phỏng vấn chính
ện t
khách trên báo m
Đ
ở
ề
ệ
ũ
ọ
ấ
ề
hương ph p hảo sát, phân tích nội dung: Đ
ỏ
Z
ew
ấ
ọ
2 t báo Vietnamnet và
2020
hương ph p ph ng v n s u: D
ộ
chí khác H
ụ
ệ
2
ỏ
ỏ
ấ
ấ
và một số
10
B
ối liên hệ ch t chẽ T
ở nền t ng củ
kh o sát, phân tích nội dung là trung tâm d
pháp nghiên c u tài liệu. Ph n phỏng vấn sâu v i chính các nhà báo chính trị xã hội của t báo kh o sát, cộng v i một số nhà báo uy tín khác, giúp sáng tỏ,
bổ sung các lu
ũ
i vi t lu
hiện h
liệu từ ph n kh o
c.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý lu n
Đề
u, cung cấp và làm rõ nh ng lu n c khoa học xung
ộng phỏng vấn chính khách trên báo m
quanh ho
ện t , có th làm tài
ệ
liệ
ệ
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
ẩ
Thơng qua việ
Vietnamnet
Z
ew
ề
2 t báo
ệ
ệ
ấ
Đồ
ố
ệ
ộ
ụ
ề
ệ
ấ
ọ
ệ
ề
ỏ
ễ
ố
ẽ e
ệ
ộng chuyên môn nghiệp vụ của
V ệt Nam.
7. Kết cấu luận văn
ở
ủ
ồ
Chương 1: C
3
lu
ụ
ệ
ấ
:
ở lý lu n về phỏng vấn chính khách trên báo m
ện t
Chương 2: Th c tr ng tác phẩm phỏng vấn chính khách trên báo m ng
ện t Việt Nam hiện nay
Chương 3: Nh ng vấ
xuất tác phẩm phỏng vấ
ề
t ra và bài học kinh nghiệm cho việc s n
BMĐT
11
Chương 1
C
SỞ LÝ LUẬN CỦA PHỎNG VẤN CHÍNH KHÁCH
TRÊN BÁO MẠNG ĐIỆN TỬ
1.1. Khái niệm về chính khách
Chính khách là những nhân v t hoạt động chính trị, có tầm ảnh hưởng
trong xã hội. Họ là quan chức, đại biểu dân cử đương nhiệm hoặc về hưu
nhưng đều tham gia gây ảnh hưởng tới chính sách cơng và ra quyết định.
ĩ
hiện nay, TS. Nguyễ Sĩ Dũ
ịnh
khẳ
c khoa học chính trị của Việt Nam
(ngun Phó Chủ nhiệ
V
ị
Q ốc hội)
i bi u Quốc hội là chính khách trong hệ thống chính trị Việt
ũ
Nam (và trong mọi hệ thống trên th gi
ò
ỏi một lo
tri; thấ
) Đ
ột nghề khó
ệ
c và kỹ
ng của xã hội, của th
ấu hi u c
i; giỏi diễn thuy t, thuy t
phục; giỏi tranh lu n và tho hiệp.
Theo một tài liệ
Quố
i bi u dân c của tổ ch c Habitat, Liên H p
i bi u Quốc hội ph i th hiệ
ị
quy
: Nhà ban hành
c rất nhiề
t, nhà môi gi i quyền l c... V i
từng ấ
i nh
i bi u, th t s sẽ
Đề
khó có th hồn thành ch c trách của
chất c n thi
ũ
i bi u Quốc hộ
ng phẩm
Hộ
ồng Nhân dân rất khó
ng hóa.
Tổ ch c Quốc hội và Lu t Tổ ch c chính quyề
5
ẩ
C
ẩ
;
Đ
ấ
ệ
ố;C
Tổ
ộ
ẽ
ề
ẩ
ủ
Đ
H
ệ
ệ
;
ụ ủ
ộ
ổ
ũ
ề
ố
ệ
;C
Quốc hộ (HĐ D) C
ệ
:T
ị
ọ
ủ
12
ệ
ọ
ủ M
ệ
Tổ
ố Việt Nam.
Các d ng chính khách: Có th phân thành các d
ệm ho c về
sau: Quan ch c trong bộ
i bi u dân c ở cấp ị
ch
T
; Quan
; Quan ch c của các
quốc gia, tổ ch c quốc t …
ề tài, tác gi
Trong ph m vi củ
ối
ng chính khách là quan chức đương nhiệm hoặc về hưu. Ở
ị
m nhiệ
ị
Đ
( ỉnh, huyện, xã) cho t i Trung
ồng Nhân dân các cấp. Ở cấ
c, họ
c từ cấp
i bi u Quốc hội, Hội
ộ quốc t , họ
c của
các quốc gia, tổ ch c quốc t .
1.2. Khái niệm về phỏng vấn báo chí và phỏng vấn chính khách
trên báo chí
1.2.1. Phỏng vấn báo chí
Trong ho
ộng báo chí - truyền thơng, phỏng vấ
ộ
c ti p c n
ỏng vấn (s dụng rộ
cung cấp thêm
l i nói, ch ng c cho tất c các th lo i báo chí) và tác phẩm phỏng vấn (s
ỏng vấ
dụ
lấ
ệu hoàn thành bài báo phỏng vấn bằng
cách ghi chép l i hoàn toàn câu hỏi - câu tr l i phỏng vấn). Có th nói, tác
phẩm phỏng vấn là một bộ ph n nhỏ
vấn d
l i,
ỏng
c hình thành từ
m về th th c trình bày bài báo theo lối câu hỏi - câu tr
bộc lộ chủ ề ịnh sẵn và thỏa mãn nhu c u thông tin của cơng chúng.
ột th lo
Phỏng vấn v
pháp phỏng vấn) có tuổ
hang cùng ngõ hẻ
lấ
(
i khá trẻ
phân biệt v
ỏng vấ
ệu cho các bài phóng s , ph
i từng
ều tra thì
ộc l p
t i t n n a sau th kỷ XIX, tác phẩm phỏng vấn m
c xuất hiệ
trên báo chí t i các
u th kỷ XX phỏng
c phát tri n, và t i Việt Nam t
13
ộc l p. Xuất
vấn m i xuất hiện rộ
c công nh n là một th lo
hiện có ph n muộ
i tính nhanh nh y và chân th
của mình, phỏng vấn nhanh chóng t o nên chỗ
ộng
ng của mình trong hệ thống
các th lo i báo chí t i Việt Nam, nh
c gọi là th i k huy
c vinh d xuất hiện ở trang
hoàng của phỏng vấn khi nh ng bài phỏng vấ
ễ theo dõi.
u, th
Đ
c xem là một th lo i báo chí trong hệ thống th lo i báo chí,
ủ
phỏng vấ
m và tính chấ
c nghiên c
T e
th c trình bày và nội dung cốt lõi củ
a trên hình
ều tài liệu, phỏng vấn
ổi b t là cung
c x p vào lo i th báo chí thơng tấn - t c mang ch
n v i cơng chúng; ở nhóm lo i th này
cấp thông tin m i nhất, th i s nhấ
ị
ẩm báo chí chính lu n hay n ng
P ỏng vấn là s k t h p hoàn h o gi a s
về tr n thu
nhanh nh y của thông tin báo chí và s khách quan chân th t từ nguồn tin,
ịnh danh của phỏng vấ
ũ
t tr l i phỏng
ọc,
vấn một n a trách nhiệm khi tham gia cung cấ
e
i nghe.
ỏ
Vì phỏng vấn là th lo i cịn non trẻ, các nhà nghiên c
nhiều công s c chiêm nghiệm, tổng h p, phân tích rồi từ
một cái nhìn chung nhất, một khái niệm về
ỏng vấ
dễ bề
ị
ịnh
ng và phát tri n th lo i này trong hệ thống các th lo i báo chí Việt Nam.
Phỏng vấn khơng chỉ là ho
ộng của ngành báo chí truyền thơng mà
cịn xuất hiện trong nhiều ngành nghề khác, trong kinh t thì phỏng vấn tuy n
dụng (phỏng vấn việc làm) là một hình th c vấ
gián ti
(
c ti p (g p m t) ho c
ện tho i) nhằm tuy n chọn ra nh ng ng viên phù h p v i vị
trí cơng việc trong công ty, doanh nghiệp. Trong ngành khoa học Xã hội học,
phỏng vấn là mộ
p thông tin, thông qua việc hỏi -
thu th p thông tin phù h p v i mục tiêu và mụ
u. Trong công
14
ều tra, phá án, phỏng vấn
ng xuyên
Công tác tuy n sinh của ngành giáo dụ
nhanh chóng thu th
ũ
lấy thơng tin.
ỏng vấ
có th
c thơng tin từ học sinh/sinh viên.
ộng báo chí, phỏng vấ
Còn trong ho
diệ
c s dụ
c xem xét trên hai bình
ộc l p) và
n là thể loại ph ng v n (là một tác phẩ
phương ph p ph ng v n (s dụng rộ
khác). Trong lu n
lấy tin cho các th lo i tin, bài
này, tác gi hoàn toàn t p trung nghiên c u phỏng vấn
cách là một thể loại báo chí, xem xét chủ y u ở cách th c tổ ch
v
b
ịnh nội dung và hình th c của nó.
i nh
Trong Tác phẩm b o chí đại cương xuất b
Thị Thoa cho rằ
ki n theo vấ
T
lo i phỏng vấn là hỏi và tr l i lấy thông tin và ý
ề ịnh sẵ
[T .52]
TS. Ph m Thị Thanh Tịnh trong cuố
đ m ph t thanh
và khách m
ề
vấ
ệ
Ph ng v n Phát thanh và Tọa
P ỏng vấn là cuộc trò chuyện gi a phóng viên
i diện tiêu bi u cho các nguồn thơng tin có giá trị
c nhiề
i quan tâm, truyề
ện truyề
Cuố
2007 TS. Nguyễn
ềc
n
n công chúng bằng các
[T .8]
ị
Tác phẩm báo chí truyền hình
ĩ : P ỏng vấn là
một cuộc trị chuyện có chủ ề, gi a nhà báo v i một ho c một nhóm nhân
ấp thơng tin cho cơng
v t, và cuộc trị chuyện này mang mụ
chúng. Một tác phẩ
c coi là th lo i phỏng vấn khi cuộc trị
ối tho i gi a hai bên là hình th c th hiện chính của tác phẩ
chuyệ
[Tr.179].
Trong cuốn “
c phẩm báo chí (t p 2)”, các tác gi cho rằ
vấn là một kênh th hiện tinh th n t
m, ý ki n mọi t ng l p t
ổi. Phỏng vấn ghi nh n tr c ti p
ều kiệ
ọ
i xem ti p xúc v i nguồn thông tin và cá tính nổi b t củ
[Tr.81].
P ỏng
i nghe,
i tr l
15
Tác gi Đ
Dũ
ốn Sáng tạo tác phẩm báo chí T
lo i
phỏng vấn có nội dung và hình th c khác biệt nổi b t so v i các th lo i khác
là hình th c hỏi -
a các nhân ch ng, Nh ng câu hỏi g n bó, bổ sung
cho nhau và có ph m vi, chủ ề rõ ràng và có kh
e
i nh ng thơng
tin chấ
Từ s k thừa các khái niệm và xuất phát từ nghiên c u th c t
ị
2015, TS. Lê Thị
Phỏng vấn - v i
ĩ
lo i báo chí, là hình th
ối tho i (hỏi - tr l )
id
ề th lo i phỏng vấ
c phỏng vấn tr l i. Mụ
:
i tác phẩm
ỏ nhà báo nêu câu hỏ
ủa cuộ
i
ối tho i là cung cấp cho công
chúng nh ng thông tin, ý ki n về các s kiện, vấ
ề th i s
ho c gi i thiệu, kh c ho chân dung của nh ng nhân v
ĩ
ội
c họ
1.2.2. Khái niệm phỏng vấn chính khách và các dạng phỏng vấn
chính khách
1.2.2.1. Khái niệm phỏng vấn chính khách
ổi, ối tho i (hỏi - tr l i)
Phỏng vấn chính khách là hình th c
gi a nhà báo v i nhân v t ho
Chính khách là quan ch
ều tham gia gây
ộng chính trị, có t m
ởng trong xã hội.
ệm ho c về
i bi u dân c
ởng t i chính sách cơng và ra quy
ịnh.
1.2.2.2. Các dạng ph ng v n chính khách
- Ph ng v n chân dung chính khách
Phỏng vấn chân dung, hay còn gọi là phỏng vấn cá nhân, bài phỏng vấn
chỉ t p trung vào một nhân v t. Nhân v
phỏng vấn chân dung "là mộ
ủ
i sống xã hộ
Đ
chi ti
từ chính nh
c kh c họa ho c gi i thiệu trong
th hiện mình trong một ph m vi nào
c s quan tâm của công chúng".
m của phỏng vấn chân dung là có th cung cấp nh ng thơng tin,
C
c xây d ng
ĩ ủa họ. Vì v y, thơng tin từ phỏng vấn chân dung
16
ộng, thú vị, tinh vi mà ít th lo i báo chí nào khai thác và tái
hiệ
c.
V i phỏng vấn chính khách, th lo i này th m chí cịn trở
C
c biệt
ọn
ng phỏng vấ
ềc
ng phỏng vấn khác, bởi bài vi t sẽ
ổi b t lên các vấ
c hỏ
C
nhân của nhân v
trị, vì v y khơng dễ
ố
ề
i sống cá
ộ
ng ho
ề
c chính
ọ chỉ
n cơng việ
ộng chính trị và gâ
ĩ
khai thác về họ, bởi tâm lý nói chung là nh
ề c p nhiề
các vấ
n
ềc
n
ởng của mình trong ho t
nt m
ộng tr c ti
i
i dân. Chính vì v y, d ng bài
c xem là phổ bi n trong việc th c hiện tuy n các bài phỏng vấn
dành cho chính khách.
Trừ
ng nhân v t xuất hiệ
n Chủ tịch Quốc hộ
của nhiệm k , hay mộ
Y u tố m
m, bối c nh: Một
i bi u Quốc hội trẻ tuổi nhất của nhiệm k m …
ộc, l
gi . Ho c, ũ
ởng duy nhất
u tiên của Việt Nam, một n tân Bộ
ủs
là nh ng nhân v t có t m
ở
c nhiề
ĩ ủa mình, k về b
ộc
ệm. Khi về
gi quan tâm, tuy nhiên họ khơng thích xuất hiệ
ọl
ộc
c xuất hiện trở l i và nói ra nh ng
tìm ki m s chia sẻ
ồng c m của
ộc gi . Chân dung của một chính khách, qua bài phỏng vấ
ất nhiều.
sẽ trở nên hấp d
- Ph ng v n l y ý kiến hoặc phân tích, bình lu n của chính khách về
sự kiện, v n đề thời sự
Đ
ng phỏng vấn báo chí xuất hiện phổ bi
ối v i chính khách.
D ng phỏng vấn này g n v i th i s , là phỏng vấn thông tấn nhằ
nhanh nhất nhu c
n quan tâm.
ộc gi , xoay quanh vấ
ề
ng
i dân,
17
Ti ng nói của chính khách - ở
(c u) quan ch c,
i bi u dân
c n u xuất hiện nhanh chóng, kịp th i thì sẽ góp ph n gi
ị
ng thông tin rất tốt. Thông qua nh ng ti ng nói có trọ
ở
báo chí cung cấp thêm
ng này,
ổi chính sách, hành
c i thiện, th
vi một cách kịp th i, phù h p.
D ng phỏng vấn này xuất hiện khá sôi nổi trên m t báo trong mỗi k
họp Quốc hội, Hộ
ồng Nhân dân v i rất nhiều vấ
ề
i dân
… Từ
n s c khỏe y t , giáo dụ
nghị
n hành lang Quốc hội, Hộ
ồng Nhân dân ln ng p tràn
hình nh phóng viên cố g ng nỗ l c ti p c
có thơng tin nhanh nhấ
tác nghiệp, nhằm
ộc gi
n kịp th
ỗi ngày.
t
Bên c nh phỏng vấ
n các thông tin th i s ,
d ng phỏng vấn này còn
vấ
ề
c s dụng trong nh ng bài vi
ĩ
ị
n ti ng nói có trọ
thơng tin, phân tích tình hình, ph n biện; từ
ổi
n các
ng nói trong việc s a
e
i sống củ
ng
ng tích c c
- Ph ng v n thăm dò phản ứng, cảm xúc của nhiều chính khách về sự
kiện, v n đề thời sự (ph ng v n bảng h i, anket)
e
Theo TS. Lê Thị Nhã, phỏng vấ
dò ph n ng củ
n xã hộ
ộng t
ố
trái chiều. Số
ồng nhất ho
ng s dụng khi muố
c nh ng s kiện, vấ
ng 3
n4
ởng,
ều ý ki n
ng rộng rãi trong xã hộ
i tr l
ề có
i trở lên, thành ph n
ng tùy theo s l a chọn của tòa so n báo. Họ cùng tr l i
Mỗ
nh ng câu hỏ
i có ý ki
ều
ng về chủ ề chung.
Đ
m của phỏng vấn anket là câu hỏ
ng ở d ng ẩn. Hình th c
