Giải pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp rèn luyện một số kỹ năng cho học sinh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO YÊN BÁI
TRƯỜNG THPT VĂN CHẤN

BÁO CÁO SÁNG KIẾN CẤP CƠ SỞ
(Lĩnh vực: Quản lý giáo dục)

TÊN SÁNG KIẾN
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ, CHỈ ĐẠO NÂNG CAO HIỆU QUẢ TỔ
CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP
NHẰM RÈN LUYỆN MỘT SỐ KỸ NĂNG CHO HỌC SINH

Tác giả:
Trình độ chun mơn:
Chức vụ:
Đơn vị cơng tác:

NGUYỄN QUANG HÀ
Thạc sĩ
Hiệu trưởng
Trường THPT Huyện Văn Chấn

Yên Bái, ngày 05 tháng 02 năm 2022

1


I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:
“Giải pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp nhằm rèn luyện một số kỹ năng cho học sinh”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Quản lý giáo dục

3. Phạm vi áp dụng sáng kiến: Giáo viên, Học sinh Trường THPT
4. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ năm học 2019 - 2020 đến năm học 2021 - 2022
5. Tác giả:
- Họ và tên: NGUYỄN QUANG HÀ
- Năm sinh: 1978
- Trình độ chuyên môn: Thạc sĩ Văn học Việt Nam
- Chức vụ công tác: Hiệu trưởng
- Nơi làm việc: Trường THPT huyện Văn Chấn
- Địa chỉ liên hệ: Huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.
- Điện thoại: 0979.145.155
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP SÁNG KIẾN
1. Tình trạng giải pháp đã biết
Giáo dục có vai trị đặc biệt trong mọi lĩnh vực của đời sống, đó là nhân tố
quyết định sự phát triển kinh tế xã hội, là động lực quan trọng thúc đẩy sự
nghiệp công nghiệp hoá hiện đại hoá của đất nước. Trong giai đoạn đổi mới
chương trình giáo dục phổ thơng hiện nay, dạy học không chỉ đơn thuần là cung
cấp tri thức, rèn luyện kỹ năng môn học ở trên lớp mà theo bản chất của dạy học
hiện đại: “Học để biết, học để làm việc, học để chung sống, học để làm người”
(UNESCO). Nghị quyết số 29-NQ/TW nhấn mạnh: “Chuyển mạnh quá trình
giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và
phẩm chất người học”.
Hoạt động TNHN là con đường quan trọng để phát triển toàn diện nhân
cách cho học sinh. Việc tổ chức các hoạt động TNHN ở trường phổ thông hiện
nay với hình thức đa dạng, nội dung phong phú là một trong những phương thức
để thực hiện nguyên lý giáo dục nói trên.
Thực tiễn trong thời gian qua, cùng với việc đổi mới mục tiêu, nội dung,
phương pháp giáo dục, các trường trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Yên Bái
đã có nhiều cách tiếp cận khác nhau đối với việc tổ chức và quản lý các hoạt
động TNHN. Nhiều trường phổ thơng có quan tâm triển khai nhưng chưa chú

trọng đến nội dung và hình thức tổ chức; một số trường ít quan tâm đến hoạt
động TNHN, chỉ chú trọng đến việc học tập và rèn luyện các môn học cơ bản ở
trên lớp. Do vậy việc tổ chức các hoạt động TNHN ở các trường trung học phổ
thông trong Tỉnh nhìn chung chưa được sự thống nhất, chưa đi vào nề nếp, khoa
học, công tác quản lý, chỉ đạo của Hiệu trưởng về hoạt động TNHN chưa được
xem là một trong những nội dung quản lý của nhà trường nên hiệu quả của hoạt
động này chưa cao.
2


Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn nên trên trong những năm
học vừa qua, tôi đã tiến hành thực nghiệm xác định thực trạng, tìm ra nguyên
nhân và đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng quản lý, chỉ đạo
hoạt động TNHN tại trường THPT Huyện Văn Chấn và áp dụng đối với một số
trường THPT trên địa bàn Tỉnh. Trong năm học 2021 – 2022 tôi lựa chọn sáng
kiến khoa học:
“Giải pháp quản lý, chỉ đạo nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động trải
nghiệm, hướng nghiệp rèn luyện một số kỹ năng cho học sinh”
Với việc nghiên cứu đề tài này, tơi mong muốn được góp phần đổi mới
phương pháp quản lý nhằm nâng cao chất lượng dạy và học ở trường Trung học
phổ thông Huyện Văn Chấn cũng như các trường Trung học phổ thơng khác trên
tồn tỉnh.
2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến
2.1. Mục đích của giải pháp:
Sáng kiến khoa học được thực hiện dựa trên các mục đích cơ bản sau:
Một là: Nâng cao nhận thức, trình độ, nghiệp vụ chun mơn cho cán bộ
quản lý và giáo viên đáp ứng yêu cầu về nhiệm vụ giáo dục nói chung và quản
lý tổ chức thực hiện hoạt động TNHN nói riêng góp phần nâng cao chất lượng
dạy và học các mơn văn hố ở trường Trung học phổ thông.
Hai là: Tạo điều kiện đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng hóa các hình

thức tổ chức dạy học. Để soạn nội dung cho các tiết học hoạt động TNHN sáng
tạo thu hút được sự chú ý của học sinh, kích thích các em tự giác tìm hiểu và
chuẩn bị các kiến thức để tham gia hoạt động đòi hỏi mỗi người giáo viên phải
không ngừng trau dồi kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, tích cực tìm hiểu những
nội dung liên quan cần giáo dục. Thơng qua đó người giáo viên cũng được phát
triển thêm một số kỹ năng : Kỹ năng sử dụng máy vi tính, kỹ năng quản lý và tổ
chức các trị chơi, xử lý tình huống sư phạm,...
Ba là: Giúp học sinh mở rộng, củng cố bổ sung và khắc sâu kiến thức đã
học trên lớp, cập nhật thông tin, hiểu biết sâu sắc về các giá trị truyền thống của
dân tộc, thành tựu khoa học, về lịch sử đất nước, cũng như những giá trị tốt đẹp
của văn hoá của nhân loại, giá trị của việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai…
Bốn là: Rèn luyện, bồi dưỡng và phát triển cho học sinh những kỹ năng,
năng lực cơ bản như năng lực tự học, tự nghiên cứu, năng lực hợp tác làm việc
nhóm để giải quyết các vấn đề; các kỹ năng quan sát, thu thập, xử lý thông tin,
tư duy logic và trình bày vấn đề…. từ đó phát huy tính tích cực, chủ động và
sáng tạo của học sinh trong q trình học tập; có ý thức hơn về quyền và trách
nhiệm đối với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội.
Năm là: Thơng qua việc quản lý chỉ đạo tổ chức các hoạt động học mà
chơi - chơi mà học một mặt đem lại hiệu quả cao trong việc ghi nhớ và vận dụng
kiến thức mặt khác thông qua các hoạt động học tập mà giáo viên có điều kiện
hơn trong việc tìm hiểu đối tượng giáo dục từ đó định hướng tốt cho học sinh
3


trong quá trình hình thành nhân cách phát triển kỹ năng sống, lựa chọn nghề
nghiệp.
2.2. Nội dung giải pháp:
Hoạt động TNHN ở trường phổ thông là hoạt động được tổ chức diễn ra
ngồi giờ lên lớp chính khóa nhằm giáo dục học sinh theo mục tiêu giáo dục. Là
sự tiếp nối hoạt động giáo dục trên lớp, là con đường gắn lý thuyết với thực tế,

tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động.
Hoạt động TNHN, một trong những mảng hoạt động giáo dục quan trọng
ở nhà trường phổ thơng. Hoạt động này có ý nghĩa rất lớn đối với q trình giáo
dục học sinh đó là: hỗ trợ đắc lực cho hoạt động giảng dạy trên lớp, bởi thời
gian trên lớp của học sinh chỉ có giới hạn, giáo viên khó có thể đi sâu vào những
chi tiết, cung cấp cho học sinh nhiều kiến thức ngoài sách giáo khoa, góp phần
phát triển và hồn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo
của học sinh. Nội dung của hoạt động TNHN rất phong phú và đa dạng, thể hiện
qua các hoạt động do nhà trường tổ chức như: hoạt động văn hóa, hoạt động văn
nghệ, TDTT, tham quan, lao động, các hoạt động xã hội… Người giáo viên có
thể giải quyết vấn đề này ở những buổi tổ chức hoạt động TNHN, nếu biết khéo
lồng ghép. Nhờ đó mà các kiến thức tiếp thu được ở trên lớp có cơ hội được áp
dụng, mở rộng thêm qua thực tế, đồng thời có tác dụng nâng cao hứng thú học
tập cho học sinh đối với các tiết học chính khóa.
Hoạt động TNHN cịn góp phần tạo ra năng lực tổ chức các hoạt động cá
nhân của học sinh, giúp học sinh hoàn thiện nhân cách và phát triển óc sáng tạo,
sự hoạt bát. Khơng ít những trường hợp, những tài năng khác của học sinh được
bộc lộ và phát hiện ở chương trình này.
Hơn nữa, hoạt động TNHN là một trong ba bộ phận hợp thành của quá
trình đào tạo. Là cầu nối tạo ra mối quan hệ hai chiều giữa nhà trường với xã
hội, giữa giờ dạy trên lớp và hoạt động trải nghiệm thực tế, góp phần điều chỉnh
và định hướng quá trình giáo dục tồn diện đạt hiệu quả.
Hiện nay, hoạt động TNHN là một nội dung học tập ở trường THPT trong
chương trình giáo dục phổ thơng, nó có chương trình chính thức và có đủ tài liệu
hướng dẫn giảng dạy. Cho nên chúng ta càng hiểu rõ hơn việc chỉ đạo các hoạt
động TNHN ở trường THPT là thực sự cần thiết và là một bộ phận không thể
thiếu của quá trình giáo dục sư phạm. Trong quá trình quản lý công tác dạy và
học tại trường Trung học phổ thông Huyện Văn Chấn, tôi đã nghiên cứu kỹ các
văn bản, các chỉ thị nghị quyết về chương trình giáo dục phổ thông mới. Từ thực
tiễn đã triển khai tơi cũng đã chỉ đạo các tổ chức chính trị trong nhà trường, các

giáo viên và các bộ phận có liên quan tiến hành rất thành công các hoạt động
TNHN tại nhà trường. Dưới đây là một số giải pháp quản lý, chỉ đạo các hoạt
động TNST nhằm rèn luyện một số kỹ năng cho học sinh mà tôi thường hay áp
dụng tại đơn vị:
4


2.2.1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh và các lực lượng giáo dục
về tầm quan trọng của hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:
Mục tiêu của giáo dục trong nhà trường hiện nay chính là giáo dục con
người phát triển toàn diện, chú trọng giáo dục học sinh từ những hoạt động trải
nghiệm, giúp học sinh củng cố và khắc sâu kiến thức đã học qua các môn học ở
trên lớp, mở rộng và nâng cao hiểu biết cho học sinh về các lĩnh vực của đời
sống xã hội, làm phong phú thêm vốn tri thức đã có, làm tăng thêm vốn kinh
nghiệm hoạt động thực tiễn của học sinh thông qua việc làm quen với nhiều
dạng hoạt động khác nhau để học sinh có khả năng thích ứng, linh hoạt, sáng
tạo, hợp tác, chia sẻ, sống hồ nhập với xã hội thơng qua các hoạt động TNHN
* Nội dung của biện pháp:
- Thực hiện quán triệt các yêu cầu đổi mới giáo dục trong nhà trường
THPT trong giai đoạn hiện nay, thực hiện mục tiêu giáo dục, đào tạo con người
phát triển toàn diện, đảm bảo chuẩn kiến thức cho học sinh THPT để làm nền
tảng cho các em học lên Đại học, Cao đẳng, trường nghề, đồng thời phải đảm
bảo các mục tiêu về phẩm chất đạo đức, năng lực, kỹ năng sống cho học sinh để
vận dụng vào trong cuộc sống một cách linh hoạt và phong phú.
- Phải có nhận thức đầy đủ về vai trò, ý nghĩa, mục tiêu của hoạt động
TNHN trong toàn bộ hoạt động giáo dục của nhà trường.
- Thường xuyên kiểm tra, theo dõi tình hình tư tưởng thái độ, tình cảm
của giáo viên và học sinh khi tham giá hoạt động TNHN nhằm phát hiện và điều
chỉnh kịp thời các suy nghĩ lệch lạc có thể xảy ra.

* Cách thức thực hiện biện pháp:
- Đối với cán bộ quản lý và giáo viên
+ Qua các buổi họp Hội đồng sư phạm định kỳ nhà trường cần tổ chức
tuyên truyền, giải thích cho đội ngũ giáo viên hiểu và có một cách nhìn đúng
đắn về tầm quan trọng của hoạt động TNHN. Hoạt động TNHN không phải là
việc riêng của một bộ phận nào trong nhà trường mà là việc của tập thể giáo
viên tham gia tổ chức hoạt động TNHN, là nhiệm vụ bắt buộc đối với giáo viên.
+ Hiệu trưởng sẽ xây dựng kế hoạch hoạt động TNHN chung cho các
khối, lớp. Ngay từ đầu năm cần có sự thống nhất các kế hoạch trong nhà trường
để mọi hoạt động diễn ra phù hợp, đồng bộ, không chồng chéo
+ Hàng tháng khi triển khai kế hoạch TNHN cần có sự chuẩn bị chu đáo
từ Ban chỉ đạo, các kế hoạch có sự hướng dẫn cụ thể về thời gian tổ chức, cách
tổ chức … Có sự phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ phận, cá nhân cụ thể, có
như vậy giáo viên sẽ hiểu được mục đích, yêu cầu của hoạt động và sẽ đóng góp
trách nhiệm cá nhân để thực hiện.
- Đối với học sinh:
+ Ban chỉ đạo hoạt động TNHN phải thường xuyên tìm hiểu, tâm lý, nắm
bắt tư tưởng nguyên vọng và nhu cầu của học sinh để có sự điều chỉnh về nội
dung và hình thức tổ chức cho phù hợp.
5


+ Ban chỉ đạo hoạt động TNHN, đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm
phải có sự tun truyền, giải thích tầm quan trọng của hoạt động TNHN thông
qua các buổi sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt lớp chủ nhiệm, từ đó giáo dục ý thức,
thái độ, động cơ tham gia đúng đắn cho học sinh.
+ Phải đa dạng hoá nội dung và hình thức tổ chức nhằm làm cho học sinh
cảm thấy yêu thích, tích cực tham gia hoạt động.
- Đối với cha mẹ học sinh:
+ Duy trì thường xuyên các cuộc họp định kỳ của Trưởng ban Ban đại

diện cha mẹ học sinh với nhà trường. Qua đó, Hiệu trưởng sẽ tuyên truyền tới
Ban đại diện cha mẹ của các lớp khuyến khích con em mình tham gia tích cực,
có hiệu quả các hoạt động TNHN.
+ Hàng tháng khi tổ chức các hoạt động TNHN giáo viên chủ nhiệm mời
Ban đại diện cha mẹ học sinh cùng tham gia để các bậc phụ huynh thấy được
tầm quan trọng của hoạt động này đó chính là nguồn động viên cổ vũ học sinh
tham gia đầy đủ và tích cực.
+ BGH nhà trường có hướng dẫn, chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thơng báo
các kết quả theo dõi về tình hình học tập, kỷ luật của học sinh. Thông báo các
lịch hoạt động TNHN của nhà trường cho phụ huynh được biết để thuận lợi
trong việc tổ chức các hoạt động và quản lý học sinh cũng như việc phân phối
thời gian học tập sao cho hiệu quả.
2.2.2. Đổi mới nội dung tổ chức hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:
Nội dung của hoạt động TNHN rất phong phú và đa dạng, chúng phục vụ
cho các mục tiêu của giáo dục tồn diện của học sinh. Với mục đích nối tiếp
hoạt động dạy học ở trên lớp nhằm khắc sâu các bộ mơn văn hố bằng cách tổ
chức ngồi giờ học giúp các em trang bị đầy đủ khả năng để có thể hồ nhập với
xã hội.
* Nội dung của biện pháp:
Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp giúp hình thành và phát triển ở học
sinh các năng lực tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và
sáng tạo được biểu hiện qua các năng lực đặc thù: năng lực thích ứng với cuộc
sống, năng lực thiết kế và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp.
Nội dung khái quát được tổ chức thành mạch các hoạt động: Hoạt động hướng
vào bản thân; Hoạt động hướng đến xã hội; Hoạt động hướng đến tự nhiên; Hoạt
động hướng nghiệp. Để phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện học tập, rèn luyện của
học sinh Ban chỉ đạo hoạt động TNHN và giáo viên chủ nhiệm cần nắm chắc
nội dung hoạt động của từng chủ đề theo SGK, mỗi chủ đề có nội dung giáo dục
riêng, từ mục tiêu đó xây dựng nội dung hoạt động cụ thể cho từng tháng.

* Cách thức thực hiện biện pháp:
- Từ nội dung hoạt động theo chủ đề hàng tháng, Ban chỉ đạo hoạt động
TNHN định kỳ họp bàn thống nhất nội dung tổ chức cho phù hợp với tình hình
thực tiễn của đơn vị, nên tích hợp thêm một số nội dung cần thiết trong xã hội
6


hiện nay mà giáo viên, học sinh, phụ huynh quan tâm để nội dung tổ chức thêm
phần phong phú, kích thích học sinh nhiệt tình tham gia.
- Dựa trên cơ sở hướng dẫn cụ thể của Ban chỉ đạo, giáo viên cụ thể hoá
thành hoạt động cho từng tuần và lựa chọn những hình thức sao cho phù hợp với
nội dung của tháng.
- Sau mỗi chủ đề của tháng thì giáo viên chủ nhiệm và học sinh cần có sự
tổng kết xem nội dung tháng đó đã triển khai đầy đủ chưa, có phù hợp, phong
phú hấp dẫn học sinh tham gia khơng hay cần nội dung gì. Các ý kiến đóng góp
nộp về cho Ban chỉ đạo để kịp thời điều chỉnh thích hợp cho những nội dung của
tháng tiếp theo.
2.2.3. Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:
Phương pháp tổ chức hoạt động TNHN phải phù hợp với trình độ, đáp
ứng nhu cầu, nguyện vọng của học sinh nhằm phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh. Học sinh phải thực sự giữ vai trò chủ thể của hoạt động
với sự giúp đỡ định hướng của giáo viên chủ nhiệm để thực hiện có hiệu quả các
hoạt động TNHN.
* Nội dung của biện pháp:
- Phương pháp tổ chức hoạt động TNHN phải phù hợp với tình hình đặc
điểm, điều kiện của nhà trường, địa phương đáp ứng được những yêu cầu của
thực tiễn đặt ra.
- Đa dạng hoá các phương pháp và định hướng vào việc phát triển tính
chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh, khả năng hoạt động độc lập, khả năng

tự kiểm tra, đánh giá kết quả hoạt động của các em. Phát huy cao độ khả năng
của đội ngũ cán bộ lớp, đồng thời khéo léo lôi cuốn mọi thành viên trong lớp
tham gia. Tạo điều kiện cho các em phát huy tinh thần trách nhiệm khi tham gia
và điều khiển hoạt động tập thể.
- Các phương pháp tổ chức hoạt động TNHN đều cần có sự phối hợp
phương pháp giáo dục với phương pháp dạy học sao cho phù hợp với nội dung
hoạt động một cách linh hoạt và sáng tạo. Có thể sử dụng các phương pháp sau:
phương pháp thảo luận, phương pháp đóng vai, phương pháp giải quyết vấn đề,
phương pháp giao nhiệm vụ, phương pháp diễn đàn, phương pháp trò chơi.
* Cách thực hiện biện pháp:
- Ban chỉ đạo hoạt động TNHN hướng dẫn giáo viên xây dựng cấu trúc
các hoạt động theo chủ đề tháng dựa trên cơ sở gợi ý chung trong toàn trường.
+ Bước 1: Lựa chọn và đặt tên cho hoạt động
+ Bước 2: Xác định mục tiêu của hoạt động
+ Bước 3: Xác định nội dung và hình thức của hoạt động
+ Bước 4: Chuẩn bị hoạt động
+ Bước 5: Tiến hành hoạt động
+ Bước 6: Kết thúc hoạt động
7


- Giáo viên chủ nhiệm lên kế hoạch cho lớp, giao nhiệm vụ cho đội ngũ
cán bộ lớp giúp các em tạo thế chủ động khi điều hành. Đội ngũ cán bộ lớp lại
giao nhiệm vụ cho các tổ, nhóm, cá nhân giúp các em chủ động, tích cực và sáng
tạo khi thực hiện nhiệm vụ.
- Có thành viên trong Ban chỉ đạo kiểm tra tình hình các lớp chuẩn bị cho
hoạt động TNHN, có khó khăn gì và đóng góp ý kiến cho việc xây dựng hồn
chỉnh kế hoạch, phương pháp tổ chức sao cho đạt hiệu quả cao.
2.2.4. Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:

Giải pháp này nhằm làm phong phú các hình thực tổ chức hoạt động
TNHN, tạo sức hấp dẫn cho học sinh, tạo môi trường để học sinh thực sự trải
nghiệm kiến thức kĩ năng đã học; trải nghiệm về xúc cảm trong mọi mối quan
hệ, kỹ năng hành vi ứng xử trong quan hệ đạo đức, quan hệ xã hội... Các hoạt
động này tạo cơ hội cho học sinh phát huy tính tích cực chủ động, tự giác và
sáng tạo của bản thân, huy động sự tham gia của học sinh vào tất cả các khâu
của quá trình hoạt động, học sinh được trình bày và lựa chọn ý tưởng, tham gia
chuẩn bị, thiết kế hoạt động, trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, tự đánh giá, tự
khẳng định.
* Nội dung của biện pháp:
- Hoạt động TNHN ở trường THPT rất đa dạng và phong phú, song do
nhu cầu thực tiễn mà hoạt động này được thực hiện chủ yếu thơng qua 3 hình
thức tổ chức cơ bản sau đây: Tiết chào cơ đầu tuần, tiết hoạt động tập thể của
lớp hàng tuần, hoạt động giáo dục theo chủ đề hàng tháng.
- Yêu cầu giáo viên phải luôn làm mới hình thức tổ chức hoạt động
TNHN bằng cách tổ chức hoạt động ở mỗi chủ đề phải đa dạng và có sự thay đổi
sao cho phù hợp với mục đích, yêu cầu của thực tế; phù hợp với khả năng, tâm lí
lứa tuổi học sinh. Một số hình thức tổ chức hoạt động TNHN:
+ Tổ chức thi tìm hiểu về địa phương, đất nước, con người, tập quán, lối
sống của các dân tộc trong nước và trên thế giới.
+ Tổ chức tìm hiểu, định hướng nghề nghiệp.
+ Tổ chức tham quan, cắm trại trải nghiệm danh lam thắng cảnh, di tích
văn hố, lịch sử.
+ Tổ chức các hoạt động nhân đạo.
+ Tổ chức ngày hội hoá trang theo các dân tộc trong nước và trên thế giới.
+ Tổ chức ngày hội hoá trang theo các dân tộc trong nước và trên thế giới;
sưu tầm văn, thơ, ca dao phản ánh lối sống, truyền thống, phong tục tập quán,
cách ứng xử của các dân tộc.
+ Tổ chức trồng cây, chăm sóc cây, xây dựng cảnh quan học đường,
phịng học xanh – sạch – đẹp.

+ Tham gia tuyên truyền về dân số, kế hoạch hố gia đình, phịng chống
các tệ nạn xã hội, phịng chống ơ nhiễm mơi trường…
8


- Hướng dẫn giáo viên tiến hành khảo sát nhu cầu học sinh gợi ý các chủ
điểm để học sinh cùng lựa chọn nội dung, làm cơ sở để xây dựng kế hoạch Hoạt
động GDNGLL sáng tạo thu hút được đông đảo học sinh tham gia.
* Cách thực hiện biện pháp:
- Tuỳ theo chủ đề hoạt động từng tháng, Ban chỉ đạo hoạt động TNHN có
thể hướng dẫn GVCN có hình thức tổ chức phù hợp: tổ chức tại lớp học, nhà đa
năng, sân trường, hay mở rộng bên ngoài nhà trường.
- Theo từng chủ đề có thể áp dụng một số hình thức như: Hội diễn – thi
đấu; hội thảo – diễn đàn; sinh hoạt tập thể; tham quan dã ngoại.
2.2.5. Nâng cao năng lực tổ chức các hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:
Quán triệt vai trò nhiệm vụ hoạt động TNHN, trong yêu cầu giáo dục toàn
diện, bồi dưỡng về năng lực tổ chức, năng lực quản lý, vai trị nhiệm vụ của
cơng tác này, kế hoạch bồi dưỡng cần phải được tổ chức thường xuyên, liên lục
và có tổ chức, bồi dưỡng xây dựng hoạt động mẫu từ đó nhân rộng ra tồn
trường.
* Nội dung của biện pháp:
- Các thành viên trong Ban chỉ đạo cần phải thường xuyên nâng cao năng
lực tổ chức, quản lý các hoạt động TNHN có nề nếp, có chất lượng, thường
xuyên và liên tục là yêu cầu cấp thiết.
- Các giáo viên chủ nhiệm cần thấy rõ được vai trò, nhiệm vụ của hoạt
động TNHN trong yêu cầu giáo dục toàn diện học sinh, học hỏi kinh nghiệm từ
đồng nghiệp để mau chóng thích ứng nâng cao năng lực tổ chức các hoạt động
TNHN của lớp chủ nhiệm.
- Cán bộ Đồn cần có đúc rút kinh nghiệm liên tục về khả năng tổ chức

các hoạt động TNHN với quy mơ tồn trường, tạo được sự phối hợp tốt giữa các
bộ phận trong nhà trường nhằm phát huy tính tích cực, nhạy bén, sáng tạo.
* Cách thực hiện biện pháp:
- Cử các thành viên trong Ban chỉ đạo hoạt động TNHN, giáo viên chủ
nhiệm, bí thư Đồn thanh niên đi dự các lớp bồi dưỡng để nâng cao năng lực kỹ
năng tổ chức hoạt động TNHN do Sở giáo dục và Đào tạo tổ chức.
- Hàng tháng khi thực hiện các chủ đề, Ban chỉ đạo hoạt động TNHN cần
có kế hoạch hướng dẫn cụ thể, chi tiết để các giáo viên chủ nhiệm thuận lợi và
dễ dàng trong khâu tổ chức
2.2.6. Nâng cao vai trò chủ thể của học sinh trong hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp:
Thực hiện quan điểm dân chủ hố q trình đào tạo để giúp học sinh phát
triển các năng lực như: năng lực sở trường, năng lực sáng tạo, khả năng tự học,
tự giáo dục của học sinh trong việc tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo
9


nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động này. Đảm bảo đúng bản chất của quá
trình giáo dục, hoạt động TNHN là của người học và do người học.
* Nội dung của biện pháp:
- Cần phát huy cao độ vai trị chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh và
khai thác tối đa kinh nghiệm các em đã có để các em tự thể hiện, tự khẳng định
khả năng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được giao khi tham gia các hoạt động
TNHN
- Tạo cơ hội cho học sinh huy động, tổng hợp kiến thức, kĩ năng của các
môn học, các lĩnh vực giáo dục khác nhau vào giải quyết các tình huống thực
tiễn trong đời sống.
- Học sinh chủ động tham gia vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động:
từ thiết kế đến chuẩn bị, thực hiện và đánh giá kết quả hoạt động phù hợp với
đặc điểm lứa tuổi và khả năng của bản thân. Các em được trải nghiệm, bày tỏ

quan điểm, đánh giá và lựa chọn ý tưởng hoạt động, thể hiện, tự khẳng định bản
thân, tự đánh giá và đánh giá kết quả hoạt động của bản thân, của nhóm mình và
bạn bè mình... từ đó hình thành và phát triển cho các em những giá trị sống và
các phẩm chất năng lực cần thiết.
* Cách thực hiện biện pháp:
- Khi tổ chức các hoạt động TNHN, nếu thầy cô tin tưởng, cổ vũ và mạnh
dạn giao việc cho những học sinh có năng khiếu thì các em sẽ cố gắng làm thật
tốt để thể hiện năng khiếu của mình. Đối với cán bộ lớp: giáo viên dẫn dắt các
em phát huy vai trị của mình; biết thu thập xử lý thơng tin, phân tích tình hình
tổ chức lớp để thống nhất nội dung công việc cần làm...
- Khi giao việc phải giao việc từ dễ đến khó, kích thích học sinh tích cực
tìm tịi cách giải quyết và tạo điều kiện để các em hoàn thành nhiệm vụ; đồng
thời phải kịp thời động viên, khích lệ trước tập thể lớp. Đối với tập thể lớp, khi
giải quyết vấn đề, giáo viên phải coi trọng ngun tắc tơn trọng, bình đẳng, tránh
gây ra căng thẳng khơng có lợi khi giáo dục học sinh. Mặt khác, khi tổ chức hoạt
động TNHN thì cần chú ý tới nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của các em.
- Để học sinh làm tốt, cần phải hình thành ở các em những năng lực như:
hoạt động, tổ chức hoạt động, biết giải quyết tình huống nảy sinh trong thực
tiễn; tự nhận thức và tích cực hố bản thân; định hướng nghề nghiệp; khám phá
và sáng tạo; cùng sống, cùng làm việc với tập thể và hợp tác giữa cá nhân với
các nhóm để đạt mục tiêu chung của hoạt động; tự học thơng qua các hình thức
hoạt động khác nhau.
2.2.7. Đổi mới công tác quản lý, chỉ đạo các hoạt động TNHN
* Mục tiêu của biện pháp: Giúp cho Hiệu trưởng quản lý tốt hoạt động
TNHN của nhà trường; đồng thời quả lý, chỉ đạo không bị chồng chéo.
* Nội dung của biện pháp:
Sau khi đã đề ra kế hoạch cần phải có một tổ chức chịu trách nhiệm chính
về hoạt động TNHN tại nhà trường THPT. Tổ chức này chính là Ban chỉ đạo
10

hoạt động TNHN do Hiệu trưởng hoặc một Phó Hiệu trưởng làm trưởng ban.
Các thành viên của Ban chỉ đạo gồm:
+ Bí thư Chi bộ
+ Đại diện Cơng Đồn
+ Đại diện Đoàn thanh niên
+ Trưởng các bộ phận: Tổ trưởng chun mơn, tổ trưởng văn phịng.
+ Giáo viên chủ nhiệm các khối lớp
+ Thư ký Hội đồng
Ban chỉ đạo hoạt động TNHN phân công, định ra chế độ sinh hoạt để chỉ
đạo, quản lý và kết hợp chặt chẽ với các tổ chức khác trong nhà trường. Ngoài
ra, Hiệu trưởng cần nắm rõ khả năng tối đa của các lực lượng sư phạm trong và
ngồi nhà trường để có thể phân công, quản lý và chỉ đạo hiệu quả hoạt động
TNHN.
* Cách thực hiện biện pháp:
- Ban chỉ đạo giúp Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch chương trình hoạt
động hàng năm và chỉ đạo thực hiện chương trình và kế hoạch đó. Ban chỉ đạo
phải tổ chức hoạt động có nề nếp, phân công cụ thể từng thành viên trong ban.
Duy trì họp giao ban hàng tháng, có đánh giá rút kinh nghiệm về việc tổ chức
hoạt động của tháng trước và duyệt bàn kế hoạch sắp tới.
- Tổ chức thực hiện những hoạt động lớn, quy mơ tồn trường và thực sự
phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Đoàn, các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà
trường trong các hoạt động; Tổ chức hướng dẫn GVCN và cán bộ Đồn, cán bộ
lớp tiến hành có hiệu quả;
- Ban chỉ đạo hoạt động TNHN nên chú ý vào tình hình thực tế tại trường
để xây dựng lực lượng giúp hiệu trưởng kiểm tra, đánh giá chất lượng hiệu quả
giáo dục của hoạt động như:
+ Đồn thanh niên thì theo dõi, kiểm tra đánh giá chất lượng các hoạt
động của các lớp học.
+ Tổ chuyên môn theo dõi, đánh giá sự tham gia của giáo viên bộ môn,

giáo viên chủ nhiệm.
2.2.8. Đảm bảo các điều kiện, phương tiện để thực hiện hoạt động TNHN
* Mục đích, ý nghĩa: Cơ sở vật chất, thiết bị và tài chính có vai trị quan
trọng góp phần vào sự thành cơng của hoạt động TNHN. Nếu nhà trường có đầy
đủ cơ sở sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động thì trường đó sẽ rất
thuận lợi cho người tổ chức. Trên cơ sở đó, xây dựng các biện pháp quản lý, sử
dụng phù hợp với cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện có; tận dụng sự ủng hộ từ
các tổ chức xã hội.
* Nội dung của biện pháp:
Có kế hoạch tận dụng, khai thác tất cả những cơ sở vật chất, thiết bị sẵn
có của trường. Đồng thời, cần phải có kế hoạch cụ thể để xây dựng, mua sắm
trang thiết bị phù hợp với yêu cầu cũng như điều kiện kinh phí của nhà trường,
đồng thời phải biết khai thác tiềm năng cơ sở vật chất của nguồn xã hội hoá.
11


* Cách thực hiện biện pháp:
- Hiệu trưởng cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường, giáo viên
chủ nhiệm với cha mẹ học sinh và các lực lượng tham gia để tổ chức có hiệu quả
hoạt động TNHN cho học sinh.
- Nâng cao nhận thức mỗi cán bộ quản lý, giáo viên, công nhân viên trong
việc khai thác và sử dụng có hiệu quả cơ sở vật chất và tài chính chi cho hoạt
động TNHN.
- Dự tốn chi tiêu nội bộ chặt chẽ, có sự tiết kiệm trong chi để dành một
phần kinh phí cho việc trang bị, sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ
cho hoạt động chung của nhà trường cũng như trong hoạt động TNHN.
- Xây dựng nguồn quỹ cho hoạt động TNHN.
2.2.9. Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá hoạt động TNHN
* Mục đích, ý nghĩa: Tăng cường cơng tác kiểm tra, đánh giá giúp hoạt
động TNHN trong nhà trường có kỉ cương, nền nếp, chất lượng và hiệu quả hơn;

thông qua kiểm tra, đánh giá để xem xét thực tiễn việc thực hiện hoạt động
TNHN, phát huy những nhân tố tích cực, kịp thời phát hiện những sai lệch để
uốn nắn cũng như những thành cơng để khuyến khích và nhân rộng; từ đó, có
biện pháp khắc phục, điều chỉnh ngay tránh ảnh hưởng xấu tới kết quả chung
của hoạt động giáo dục.
* Nội dung của biện pháp:
Đổi mới nhận thức về đánh giá: phải làm cho cán bộ quản lý, giáo viên và
các lực lượng khác tham gia đánh giá là những người thông suốt quan điểm và
đánh giá đầy đủ, cơng bằng khách quan. Q trình kiểm tra, đánh giá không chỉ
nhằm đánh giá đúng chất lượng, kết quả hoạt động TNHN của người học mà
còn đánh giá được năng lực của người tổ chức hoạt động TNHN, xem xét mức
độ hoàn thành nhiệm vụ của họ gắn với chức trách, nhiệm vụ được giao trong
quá trình tổ chức các hoạt động TNHN. Do vậy, kiểm tra đánh giá địi hỏi các
chủ thể quản lý phải có tâm, năng lực; biết phân tích kết quả kiểm tra đánh giá...
* Cách thực hiện của biện pháp:
- Khi tổ chức thực hiện kiểm tra, đánh giá phải đảm bảo: tính chính xác,
khách quan; tính hiệu quả; tính cơng khai, dân chủ; tính thường xuyên, liên tục.
- Chú trọng đánh giá thường xuyên đối với tất cả học sinh: đánh giá thông
qua các hoạt động giáo dục, hoạt động TNHN trong và ngoài lớp học; qua hồ sơ
học tập, qua việc học sinh báo cáo kết quả một dự án học tập, nghiên cứu khoa
học kỹ thuật, báo cáo kết quả thực hành, thí nghiệm; đánh giá qua bài thuyết
trình... đánh giá của giáo viên với tự đánh giá nhận xét, góp ý lẫn nhau của học
sinh, đánh giá của phụ huynh học sinh và các lực lượng khác.
- Kiểm tra, đánh giá các hoạt động TNHN cần chú ý thực hiện các khâu
sau: nghiên cứu xây dựng các tiêu chí đánh giá; kiểm tra từ khâu lập kế hoạch
đến khâu tổ chức, kiểm tra chéo và rút ra bài học kinh nghiệm cho những lần tổ
chức hoạt động tiếp theo.
3. Khả năng áp dụng của giải pháp
12

Với sáng kiến: “Giải pháp quản lý, chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả tổ
chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp rèn luyện một số kỹ năng cho
học sinh” được áp dụng tại trường Trung học phổ thông Huyện Văn Chấn và là
nguồn tham khảo các giải pháp đối với các cơ sở trường học khác trên địa bàn
tỉnh n Bái.
Trong q trình đem ra áp dụng sẽ có sự điều chỉnh bổ sung dần cho phù
hợp với từng thời điểm. Khi đề tài được đem ra bàn bạc, thảo luận, thống nhất từ
lãnh đạo nhà trường đến tập thể hội đồng sư phạm, hội cha mẹ học sinh và qn
triệt đến tồn thể học sinh. Có phân cơng giao việc cụ thể cho các thành viên và
sự phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục thì chắn chắn đề tài sẽ được áp dụng
ngày càng hiệu quả
4. Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng giải
pháp
Qua thời gian nghiên cứu cơ sở lý luận và áp dụng các giải pháp quản lý,
chỉ đạo nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức các hoạt động TNHN cho học sinh
trường Trung học phổ thông Huyện Văn Chấn và một số trường phổ thông trên
địa bàn của Tỉnh Yên Bái sáng kiến của tơi bước đầu đem lại một số hiệu quả,
lợi ích như sau:
4.1. Hiệu quả, lợi ích đối với thực tiễn dạy học:
Đối với công tác quản lý:
Hoạt động TNHN là một bộ phận hữu cơ của hệ thống hoạt động giáo dục
ở trường phổ thông cho nên được lãnh đạo nhà trường quan tâm chú trọng. Ngay
từ đầu năm Nhà trường đã lên kế hoạch tổ chức hoạt động TNHN một cách chặt
chẽ; tổ chức chỉ đạo thực hiện phối hợp với các lực lượng có liên quan; quản lý
về kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chương trình hoạt động TNHN; bồi dưỡng
giáo viên và Ban chỉ đạo; xây dựng điều kiện để hoạt động TNHN thực hiện
thuận lợi. Qua đó, rút kinh nghiệm về việc tổ chức các hoạt động TNHN, hiểu
sâu hơn về các vấn đề thực tiễn đặt ra trong q trình giáo dục tồn diện học
sinh, quản lý đội ngũ giáo viên và nâng cao sự phối hợp của các tổ chức chính

trị trong nhà trường.
Đối với giáo viên:
+ Nâng cao hơn nữa nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của việc
tổ chức các hoạt động TNHN, đây là yếu tố góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục, phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của học sinh, giúp các em tìm
kiếm kiến thức dựa trên năng lực của bản thân.
+ Giáo viên đã biết tổ chức hoạt động TNHN theo phương pháp, kỹ thuật
dạy học tích cực.
+ Thúc đẩy giáo viên bổ sung rất nhiều kiến thức để bổ trợ cho bài giảng
thêm sinh động. Điều đó càng địi hỏi người giáo viên phải khơng ngừng nâng
cao trình độ chun môn, đổi mới, sáng tạo, cập nhật kiến thức nhanh, đa dạng
và bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, linh hoạt trong các hoạt động lên lớp.
13


+ Thúc đẩy giáo viên đổi mới hình thức tổ chức dạy học, đổi mới phương
pháp dạy học và phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả.
+ Tăng cường hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học, tạo cơ hội giao lưu, trao
đổi kinh nghiệm giữa các giáo viên.
Đối với học sinh:
+ Về nhận thức: Giúp học sinh nâng cao hiểu biết về các giá trị truyền
thống của dân tộc, hiểu và tiếp thu các giá trị tốt đẹp của nhân loại; củng cố, bổ
sung, nâng cao và mở rộng kiến thức đã được học trên lớp, có trách nhiệm với
bản thân, với gia đình, nhà trường và xã hội; có ý thức lựa chọn nghề nghiệp cho
bản thân.
+ Về kỹ năng: Giúp học sinh củng cố vững chắc các kỹ năng cơ bản đã
được rèn luyện từ những lớp trước, trên cơ sở đó tiếp tục rèn luyện và phát triển
các năng lực chủ yếu như: năng lực giao tiếp, năng lực thích ứng, năng lực tự
hồn thiện, năng lực tổ chức quản lí, năng lực hoạt động chính trị - xã hội, năng
lực hợp tác và cạnh tranh lành mạnh, năng lực lựa chọn nghề nghiệp phù hợp

với bản thân.
+ Về thái độ: Bồi dưỡng cho các em nhân sinh quan, thế giới quan khoa
học để từ đó có thái độ đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống, biết chịu
trách nhiệm về hành vi của bản thân và đấu tranh tích cực với những biểu hiện
sai trái của người khác, của bản thân để hoàn thiện mình; biết cảm thụ và đánh
giá đúng cái đẹp trong cuộc sống.
Qua thực tế quá trình quản lý các hoạt động dạy học trong nhà trường, tôi
thấy rằng việc chú trọng đến các hoạt động TNHN trong nhà trường là hết sức
quan trọng. Đây là con đường nâng cao chất lượng giáo dục và là trách nhiệm
của mỗi giáo viên trước yêu cầu đổi mới của giáo dục.
Đặc biệt hơn cả học sinh được phát triển năng lực quan sát, quản lí thời
gian, xử lý thơng tin, phân tích, tổng hợp và so sánh; năng lực ứng dụng công
nghệ thông tin; năng lực làm việc nhóm, giao tiếp và lắng nghe tích cực, thuyết
trình; kĩ năng, tác phong làm việc nghiêm túc, khoa học...
4.2. Hiệu quả, lợi ích đối với thực tiễn đời sống:
+ Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp góp phần củng cố, khắc sâu
những kiến thức đã học trên lớp. Phát triển sự hiểu biết trong các lĩnh vực đời
sống xã hội, từng bước làm phong phú hơn vốn tri thức của học sinh, tạo nên sự
cân đối hài hồ của q trình giáo dục tồn diện.
+ Giáo viên được gần gũi tiếp xúc với các đối tượng học sinh trên cơ sở
đó nắm bắt được những tâm tư tình cảm, những khó khăn mà bản thân các em
đang gặp phải và kịp thời chia sẻ và tháo gỡ.
+ Tạo cho học sinh lịng ham thích, hứng thú trong các hoạt động từ đó
bồi dưỡng tình cảm u trường, yêu lớp, yêu quý thầy cô, bạn bè, yêu quê
hương, đất nước ... Hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phát huy cao độ tính
chủ động, tích cực của tập thể học sinh nói chung, của mỗi học sinh nói riêng.
14


Dưới sự giúp đỡ của giáo viên, học sinh sẽ cùng nhau tổ chức các hoạt động với

nhiều nội dung giáo dục khác nhau. Học sinh có thái độ đúng đắn trước những
vẫn đề của cuộc sống, biết phân biệt đánh giá để tự điều chỉnh và hoàn thiện bản
thân mình hướng tới mục tiêu: chân – thiện – mỹ.
Và từ những giải pháp này có thể áp dụng đối với các trường Trung học
phổ thơng khác trên tồn tỉnh phù hợp với đặc điểm, tình hình thực tế.
Sáng kiến đã góp phần đổi mới phương pháp quản lý của Ban giám hiệu
trong quá trình quản lý chỉ đạo các hoạt động giáo dục tại các nhà trường, góp
phần đề xuất nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Để thấy rõ hiệu quả và tính khả thi của đề tài tôi đã thống kê, xử lý các
phiếu điều tra, khảo sát mức độ hứng thú của giáo viên và học sinh về cách thức
tổ chức các hoạt động TNHN; khảo sát về hiệu quả của biện pháp quản lý, chỉ
đạo các hoạt động TNHN
Bảng 1. Kết quả phiếu điều tra ý kiến của giáo viên và học sinh về cách
thức tổ chức các hoạt động TNHN
TT

1

NỘI DUNG

Lồng vào tiết sinh hoạt chủ
nhiệm hàng tuần

Đối
tượng

Số
lượng
và tỷ lệ

GV

SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%

HS
GV

2

Lồng vào tiết sinh hoạt
dưới cờ hàng tuần

HS
GV

3

4

Tổ chức một buổi sinh hoạt
riêng
Tuỳ vào tình hình thực tế
hàng tháng mà có biện
pháp phù hợp

HS
GV
HS

Mức độ
Nên
35
58,3
94
23,3
27
45,0
123
30,4
39
65,0
337
83,4
33
55,0

278
68,8

Khơng
nên
10
16,7
287
71,0
22
36,7
263
65,0
16
26,7
52
12,9
24
40,0
91
22,5

Khơng
ý kiến
15
25,0
23
5,7
11
18,3

18
4,6
5
8,3
15
3,7
3
5,0
35
8,7

Kết quả thực nghiệm tại bảng (1) chứng tỏ giáo viên và học sinh khá quan
tâm đến cách thức tổ chức các hoạt động TNHN. Đa số các giáo viên và học
sinh đề cho rằng để phát huy được hết năng lực của bản thân học sinh thì cần
thiết tổ chức một buổi hoạt động TNHN riêng và theo các chủ đề được chuẩn bị
kỹ lưỡng, có kế hoạch chi tiết.
Bảng 2. Ý kiến của CBQL, GV, HS về tầm quan trọng của hoạt động
TNST trong trường phổ thông sau khi được nâng cao nhận thức, quản lý chỉ đạo
tổ chức các hoạt động TNHN
15


Đối
tượng
TT

NỘI DUNG
CBQL

1

Bổ sung kiến thức học
qua các môn học ở trên
lớp

GV
HS
CBQL

2

Rèn cho học sinh các kỹ
năng sống

GV
HS
CBQL

3

Giúp phát huy năng lực và
nhân cách cho thế hệ trẻ

GV
HS
CBQL

4

Hiểu biết về các giá trị

truyền thống, giá trị tốt
đẹp của dân tộc

GV
HS
CBQL

5

Có ý thức trách nhiệm với
bản thân, gia đình và xã
hội

GV
HS
CBQL

6

Bước đầu định hướng
nghề nghiệp cho học sinh

GV
HS
CBQL

7

Dùng để giải trí sau
những giờ học

GV
HS
CBQL

8

Hiểu được bản thân và
hiểu những người khác

GV
HS

Số
lượng
và tỷ
lệ
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL

%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL

%
SL
%
SL
%

Mức độ
Tốt

Khá

T.b

Yếu

Kém

5
33.3
21
35,0
139
34,4
8
53,3
35
58,3
229
56,7
7

46,7
33
55,0
222
55,0
6
40,0
31
51,6
196
48,5
5
33,3
34
56,7
203
50,2
6
40,0
28
46,6
149
36,9
4
26,6
22
36,6
208
51,5
4

26,6
27
45,0
143
35,4

8
53,3
25
41,7
141
34,9
5
33,3
19
31,6
112
27,7
4
26,7
19
31,6
113
28,0
8
53,3
21
35,0
127
31,4

7
46,7
20
33,3
150
37,1
6
40,0
22
36,6
145
35,9
7
46,7
25
41,7
121
30,0
8
53,3
23
38,2
155
38,4

2
13,4
9
15,0
94

23,3
1
6,7
4
6,7
45
11,1
1
6,7
3
5,0
55
13,6
1
6,7
5
8,3
66
16,3
3
20,0
4
6,7
38
9,4
3
20,0
6
10,0
86

21,3
3
20,0
8
13,3
53
13,1
2
13,4
6
10,0
74
18,3

0
0
3
5,0
14
3,5
1
6,7
1
1,7
13
3,2
1
6,7
1
1,7

8
2,0
0
0
2
3,4
9
2,2
0
0
1
1,7
6
1,5
0
0
2
3,4
15
3,7
1
6,7
3
5,0
15
3,7
1
6,7
2
3,4

21
5,2

0
0
2
3,3
16
4,0
0
0
1
1,7
5
1,2
0
0
0
0
5
1,2
0
0
1
1,7
6
1,5
0
0
1

1,7
7
1,7
0
0
2
3,4
9
2,2
0
0
2
3,4
7
1,7
0
0
2
3,4
11
2,7

Kết quả thực nghiệm tại bảng (2) chứng tỏ đa số cán bộ quản lý, giáo viên
và học sinh đều thấy được tầm quan trọng của hoạt động TNHN trong nhà
trường hiện nay. Hoạt động TNHN có quan hệ chặt chẽ với hoạt động dạy học,
16


tạo điều kiện gắn lý thuyết với thực hành, thống nhất giữa nhận thức và hành
động, góp phần quan trọng vào sự hình thành và phát triển nhân cách tồn diện

của học sinh trong giai đoạn hiện nay. Hoạt động này giúp học sinh bổ sung
được các kiến thức trên lớp, hiểu được các giá trị truyền thống của dân tộc, giá
trị tốt đẹp của nhân loại, có ý thức trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội,
cũng như bước đầu định hướng nghề nghiệp và học sinh dùng để giải trí sau giờ
học căng thẳng. Đặc biệt cả cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh đề đánh giá
cao về tầm quan trọng của hoạt động TNHN là giúp học sinh phát huy năng lực,
nhân cách của thế hệ trẻ và rèn cho học sinh các kỹ năng sống trong xã hội. Như
vậy có thể thấy rằng, hoạt động TNHN trong các nhà trường trung học phổ
thông hiện nay rất phù hợp với việc giáo dục tồn diện cho học sinh, nó vừa là
buổi sinh hoạt tập thể, giúp học sinh thư giãn sau giờ học, phát huy năng lực cá
nhân, tăng cường khả năng thích nghi trong cuộc sống. Thông qua hoạt động
TNHN giúp học sinh hình thành nhân cách, kỹ năng sống, tạo cho các em có
mỗi quan hệ tốt đẹp giữa thầy – trò, học sinh – học sinh, học sinh – trường, lớp.
Bảng 3. Kết quả phiếu điều tra mức độ hứng thú của học sinh được học
những tiết hoạt động TNHN khi áp dụng các giải pháp quản lý, chỉ đạo.
- Kết quả phiếu điều tra mức độ hứng thú của học sinh khi học các tiết hoạt
động TNHN theo chủ đề, đa dạng hoá về nội dung và cách thức tổ chức có lồng
ghép kỹ năng sống tại nhóm thực nghiệm học sinh Khối 11 của trường THPT
Huyện Văn Chấn.
Tổng số HS
Thích
160
Số lượng Tỉ lệ %
128
79,4

Khơng thích
Số lượng Tỉ lệ %
15
9,4

Không ý kiến
Số lượng Tỉ lệ %
17
11,2

- Kết quả phiếu điều tra mức độ hứng thú của học sinh khi học các tiết hoạt
động TNHN theo chủ đề thiết kế chưa đa dạng về nội dung, chưa đa dạng về
cách thức tổ chức có lồng ghép kỹ năng sống tại nhóm đối chứng học sinh Khối
11 của trường THPT Huyện Văn Chấn.
Tổng số HS
Thích
Khơng thích
Khơng ý kiến
160
Số lượng Tỉ lệ %
Số lượng Tỉ lệ %
Số lượng Tỉ lệ %
78
48,8
63
39,4
19
11,8
Hoạt động TNHN khi được sự quan tâm sát sao của Lãnh đạo nhà trường
thì cũng sẽ được các bộ phận liên quan thực hiện nghiêm túc có hiệu quả. Kết
quả thực nghiệm tại bảng (3) chứng tỏ, các tiết hoạt động TNHN theo chủ đề
được thiết kế đa dạng về nội dung và cách thức tổ chức, có lồng ghép một số kỹ
năng sống làm cho các em rất hào hứng, tích cực tham gia hoạt động.
Bảng 4. Kết quả phiếu điều tra việc rèn luyện một số kỹ năng của học sinh

được học những tiết hoạt động TNHN áp dụng các giải pháp quản lý, chỉ đạo.

17


- Kết quả phiếu điều tra việc rèn luyện một số kỹ năng của học sinh được
học những tiết hoạt động TNHN khi áp dụng các giải pháp quản lý, chỉ đạo tại
nhóm thực nghiệm - học sinh Khối 11 của trường THPT Huyện Văn Chấn.
Số lượng Tốt lên Khá lên Không
và tỉ lệ %
thay đổi
1 Kỹ năng thể hiện sự tự tin Số lượng
113
32
15
Tỉ lệ %
70,6
20
9,4
2 Kỹ năng giao tiếp
Số lượng
121
28
11
Tỉ lệ %
75,6
17,5
6,9
3 Kỹ năng hợp tác
Số lượng

124
27
9
Tỉ lệ %
77,5
16,9
5,6
4 Kỹ năng lắng nghe tích cực Số lượng
119
28
13
Tỉ lệ %
74,4
17,5
8,1
5 Kỹ năng giải quyết vấn đề Số lượng
116
34
10
Tỉ lệ %
72,5
21,2
6,3
6 Kỹ năng ra quyết định
Số lượng
118
24
18
Tỉ lệ %
73,8

15
11,2
7 Kỹ năng quản lý thời gian Số lượng
112
31
17
Tỉ lệ %
70,0
19,4
10,6
- Kết quả phiếu điều tra việc rèn luyện một số kỹ năng của học sinh được
học những tiết hoạt động TNHN khi chưa áp dụng các giải pháp quản lý, chỉ đạo
tại nhóm đối chứng - học sinh Khối 11 của trường THPT Huyện Văn Chấn.
STT

Một số kỹ năng

Số lượng Tốt lên Khá lên Không
và tỉ lệ %
thay đổi
1 Kỹ năng thể hiện sự tự tin Số lượng
73
42
45
Tỉ lệ %
45,6
26,3
28,1
2 Kỹ năng giao tiếp
Số lượng

81
48
31
Tỉ lệ %
50,6
30,0
19,4
3 Kỹ năng hợp tác
Số lượng
77
41
42
Tỉ lệ %
48,1
25,6
26,3
4 Kỹ năng lắng nghe tích cực Số lượng
83
43
34
Tỉ lệ %
51,9
26,9
21,2
5 Kỹ năng giải quyết vấn đề Số lượng
82
39
39
Tỉ lệ %
51,2

24,4
24,4
6 Kỹ năng ra quyết định
Số lượng
79
44
37
Tỉ lệ %
49,4
27,5
23,1
7 Kỹ năng quản lý thời gian Số lượng
88
41
31
Tỉ lệ %
55,0
25,6
19,4
Thực tế, theo nghiên cứu của các tiến sĩ về tâm lý học có 20 kỹ năng sống
cơ bản cần được giáo dục trong trường phổ thông và phụ huynh cần biết để hỗ
STT

Một số kỹ năng

18


trợ cho con cái trong việc hoàn thiện các kỹ năng sống để trở thành người tốt,
biết làm chủ cuộc sống của chính mình. Đó là: kỹ năng tự nhận thức; kỹ năng

xác định giá trị; kỹ năng kiểm soát cảm xúc; kỹ năng ứng phó với căng thẳng;
kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ; kỹ năng thể hiện sự tự tin; kỹ năng giao tiếp; kỹ
năng lắng nghe tích cực; kỹ năng thể hiện sự cảm thông; kỹ năng thương lượng;
kỹ năng giải quyết mâu thuẫn; kỹ năng hợp tác; kỹ năng tư duy phê phán; kỹ
năng tư duy sáng tạo; ky năng ra quyết định; kỹ năng giải quyết vấn đề; kỹ năng
kiên định; kỹ năng đảm nhận trách nhiệm; kỹ năng đặt mục tiêu; kỹ năng quản
lý thời gian. Trong quá trình nghiên cứu đề tài tác giả đã lấy phiếu điều tra đối
với việc phát triển 20 kỹ năng cơ bản, tuy nhiên hầu hết các phiếu khảo sát thu
được chỉ tập trung vào 7 kỹ năng cơ bản được trình bày ở bảng (4).
Kết quả thực nghiệm tại bảng (4) đối với nhóm thực nghiệm chứng tỏ:
thông qua các hoạt động TNST học sinh đã tự tin hơn, mạnh dạn bày tỏ suy nghĩ
và ý kiến của mình; biết đánh giá tình huống giao tiếp và điều chỉnh cách giao
tiếp một cách phù hợp; Khả năng cá nhân biết chia sẻ trách nhiệm, cam kết và
cùng làm việc có hiệu quả với những thành viên khác trong nhóm. Có kỹ năng
hợp tác là một yêu cầu quan trọng của con người trong xã hội hiện đại; Biết thể
hiện sự tập trung chú ý và quan tâm lắng nghe ý kiến hoặc phần trình bày của
người khác, biết cho ý kiến phản hồi mà không vội đánh giá, đồng thời có đối
đáp hợp lý trong quá trình giao tiếp. Kỹ năng này thường được nhìn nhận là biết
tôn trọng và quan tâm đến ý kiến của người khác; Biết quyết định lựa chọn
phương án tối ưu để giải quyết vấn đề hoặc tình huống gặp phải trong cuộc sống
một cách kịp thời. Kỹ năng này rất cần thiết trong cuộc sống giúp con người có
được sự lựa chọn phù hợp, đem lại thành công; Biết sắp xếp các công việc theo
thứ tự ưu tiên, tập trung vào giải quyết các công việc trọng tâm trong một thời
gian nhất định. Quản lý thời gian là một trong những kỹ năng quan trọng trong
nhóm kỹ năng làm chủ bản thân.
* KẾT LUẬN:
Hoạt động TNHN chính là con đường để phát triển năng lực trong mỗi cá
nhân học sinh, tạo ra một môi trường để học sinh rèn năng lực hành động, một
kỹ năng sống quan trọng của con người trong xã hội hiện đại ngày nay để các
em trở thành những con người tốt, biết làm chủ cuộc sống của chính mình.

Việc nhìn nhận đúng về hoạt động TNHN sẽ giúp cho các cấp quản lý
dành nhiều sự đầu tư cho việc chỉ đạo hoạt động này ở trong nhà trường, giúp
đội ngũ giáo viên có thái độ tích cực và sáng tạo khi tham gia tổ chức hoạt động
ở trường, tạo ra sự chuyển biến tích cực về chất lượng tổ chức các hoạt động
TNHN trong các trường học.
Từ nhận thức đó, sáng kiến đã tập trung nghiên cứu các vấn đề lý luận và
thực tiễn, nhằm giúp các nhà quản lý trong trường học tổ chức hiệu quả các hoạt

19


động TNHN, từ đó đề xuất các giải pháp có tính khả thi trong cơng tác quản lý
chỉ đạo hoạt động TNHN ở các trường trung học phổ thông.
Vậy, giải pháp quản lý, chỉ đạo tổ chức các hoạt động TNHN tại trường
Trung học phổ thông Huyện Văn Chấn đã nâng cao được hiệu quả giáo dục toàn
diện. Các giáo viên tích cực đổi mới phương pháp và áp dụng các hình thức dạy
học mới thơng qua hoạt động TNHN. Các em học sinh hứng thú hơn trong việc
lĩnh hội và tìm kiếm tri thức mới và điều đó đã khẳng định mục đích của đề tài
đặt ra đã bước đầu thành công.
5. Những người tham gia tổ chức áp dụng sáng kiến lần đầu:

TT

1

Họ và tên

Nguyễn Thị Thu Hiền

Năm

sinh

Nơi công
tác

Nội dung
công việc
hỗ trợ

Áp dụng hệ
Trường
thống các giải
1982 THPT Thị PHT Thạc sĩ
pháp đề xuất
xã Nghĩa Lộ
tại đơn vị

Trường
THPT Dân
2 Nguyễn Thị Thanh Thuỳ 1976
tộc nội trú
Miền Tây

3 Trần Thị Kim Hảo

Trình
Chức
độ
danh chun
mơn

Áp dụng hệ
thống các giải
PHT Thạc sĩ
pháp đề xuất
tại đơn vị

Trường
1972 THPT Sơn PHT
Thịnh

Đại
học

Áp dụng hệ
thống các giải
pháp đề xuất
tại đơn vị

6. Các thông tin cần được bảo mật: Không
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Hiệu trưởng cần nhận thức đúng đắn và thấy được tầm quan trọng của
hoạt động TNHN. Có kế hoạch cụ thể cho việc bồi dưỡng về nhận thức cũng
như nghiệp vụ cho cán bộ Đoàn, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn hiểu và
biết cách tổ chức hiệu quả. Có kế hoạch tuyên truyền thuyết phục các lực lượng
có liên quan tham gia. Tạo được nguồn kinh phí cho hoạt động bồi dưỡng.
- Tạo điều kiện về thời gian cho giáo viên tham gia các lớp bồi dưỡng, tập
huấn về hoạt động TNHN. Phải có sự phân công rõ ràng tới các lực lượng chuẩn
bị cho buổi tập huấn. Báo cáo viên tham gia tập huấn phải thực sự là chuyên gia
về truyền đạt lại cho các nhóm giáo viên trong trường.

20


- Đoàn thanh niên, giáo viên chủ nhiệm và các giáo viên liên quan phải có
kỹ năng tổ chức, thiết kế các hoạt động TNHN trên cơ sở kế hoạch chung của
Ban chỉ đạo theo quan điểm hình thành phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Xây dựng kế hoạch huy động các nguồn lực (tài lực, vật lực) phục vụ cho Hoạt
động TNHN, đặc biệt cần biết phối hợp chặt chẽ với các lực lượng có liên quan.
- Phải có đầy đủ cơ sở vật chất như sân bãi, nhà đa năng, phòng học chức
năng, nhà đa năng, phòng học bộ môn với các thiết bị công nghệ thông tin như
máy chiếu, máy tính... Đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc
tổ chức các hoạt động TNHN cho học sinh. Môi trường hoạt động phong phú đa
dạng, phù hợp với các mục đích, mục tiêu cần đạt của hoạt động TNHN đảm
bảo an toàn cho học sinh.
- Nhà trường và giáo viên thường xuyên giúp đỡ và hướng dẫn học sinh
rèn luyện thói quen tự quản, làm việc chủ động, tự lực giải quyết vấn đề theo
hướng tích cực. Giáo viên phải tăng cường quan sát, quan tâm đến học sinh và
có niềm tin ở các em; tơn trọng, giúp các em phát huy vai trị chủ thể của mình
trong hoạt động, giáo viên phải biết tổ chức, khơi gợi động viên để học sinh của
mình thực hiện vai trò của người quản lý, điều khiển tồn bộ q trình hoạt động
của tập thê; tạo điều kiện giúp học sinh phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh
hoạt trong mọi khâu của quá trình hoạt động.
- Các tổ chức xã hội và cha mẹ học sinh cần nhận thức rõ về vai trị trách
nhiệm của mình trong việc phát huy nguồn lực để tổ chức hoạt động TNHN cho
học sinh.
- Cán bộ quản lý phải trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra cấp dưới thực hiện công
việc để kịp thời điều chỉnh những sai sót nếu có. Việc kiểm tra, đánh giá phải
đảm bảo tính cơng bằng, khách quan, duy trì, ổn định nề nếp, chú trọng đến chất
lượng hoạt động giáo dục; xây dựng nề nếp tự kiểm tra, tự đánh giá và điều
chỉnh bằng nhiều hình thức khác nhau.

8. Tài liệu gửi kèm: (trong phần phụ lục)
III. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN
Tôi cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.
Văn Chấn, ngày 05 tháng 2 năm 2022
Người viết báo cáo
(ký, họ tên)

Nguyễn Quang Hà

21


XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
………………………………………………………………………………………….
…...……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………….…...………………………………………………………………………
………………….…...…………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………….…...…………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………....……………………………………

22


XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP NGÀNH
………………………………………………………………………………………….

…...……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………….…...………………………………………………………………………
………………….…...…………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………….…...…………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………....……………………………………

23


PHỤ LỤC: Tác giả minh hoạ
1. NỘI DUNG CHỦ ĐỀ HOẠT ĐỘNG:
BẢO TỒN CẢNH QUAN THIÊN NHIÊN, DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HỐ
Tìm hiểu: Đèo Lũng Lơ - Di tích lịch sử văn hoá cấp Quốc Gia

Mảnh ghép số 1: Cho biết địa danh nào thuộc tỉnh Yên Bái được Bộ văn hố
thơng tin và du lịch cơng nhận là di tích lịch sử cấp Quốc Gia theo Quyết định
số 1409/QĐ-BVHTTDL ngày 27/4/2011 ?

Mảnh ghép số 2: Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, đây là tuyến đường
mà công binh và dân cơng phải mở dài trên 120km, địa hình chủ yếu là núi cao,
vực sâu, phải đi qua 3 con sông lớn là sông Chảy, sông Hồng và sông Đà ?
24


Mảnh ghép số 3: Với nhiệm vụ nặng nề và thời gian cấp bách, con đường tiếp

tế cho Điện Biên Phủ thơng qua “cung đường huyền thoại” đã hồn thành trước
thời hạn 10 ngày và trở thành một kỳ tích lịch sử, khiến thực dân Pháp bất ngờ,
khiếp sợ tinh thần quả cảm của quân và dân ta ?

Mảnh ghép số 4: Đây là con đường huyết mạch để tiếp vận vũ khí đạn dược và
lương thực phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi lừng lẫy năm châu, chấn
động địa cầu của quân và dân ta ?

25