Sáng kiến kinh nghiệm một vài kinh nghiệm sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuật bậc tiểu học

0

MỤC LỤC
A. Đặt vần đề....................................................................................................1
I. Lí do chọn đề tài.............................................................................................1
II. Đặc điểm tình hình .......................................................................................1
1. Thuận lợi , khó khăn......................................................................................1
1.1 Thuận lợi......................................................................................................1
1.2 Khó khăn......................................................................................................1
2. Nguyên nhân .................................................................................................1
III. Nhiệm vụ nghiên cứu...................................................................................2
1. Mục đích nghiên cứu.....................................................................................2
2. Đối tượng nghiên cứu....................................................................................3
B. Những vấn đề cần giải quyết......................................................................3
1. Xác định phân môn trong chương trình.........................................................3
2. Thực trạng tình hình học tập của học sinh.....................................................3
3. Phương pháp thục hiện..................................................................................3
4. Vấn đề cần giải quyết.....................................................................................4
5. Phương pháp tiến hành..................................................................................4
5.1. Biện pháp tiến hành....................................................................................4
5.2. Kết luận sau khi tiến hành...........................................................................5
6. Hiệu quả đề tài...............................................................................................9
C. Kết luận........................................................................................................9


1

A.Đặt vấn đề
I. Lí do chọn đề tài
Một trong những phương pháp dạy học phát huy được tính tích cực của
học sinh, tính độc lập sáng tạo, độc lập tư duy là biện pháp sử dụng đồ dùng trực

quan. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường tiểu học cũng như những mơn học
khác, đồ dùng trực quan đóng một vai trị quan trọng trong giờ giảng. Bởi vì đồ
dùng trực quan khi sử dụng có hiệu quả trong tiết giảng sẽ giúp học sinh tìm
hiểu, so sánh, nhận xét, phán đoán và ghi nhận sự vật dể dàng hiểu sự vật qua
con mắt quan sát bằng nét vẽ, hình vẽ, màu sắc một cách nhanh chóng, nhớ sự
vật lâu hơn.Ngồi ra, đồ dùng trực quan đẹp cịn tạo cảm hứng cho học sinh một
cách vô cùng hiệu quả.
Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học vẫn là một vấn đề được
nhiều nhà nghiên cứu giáo dục quan tâm bàn bạc thống nhất. Cụ thể biện pháp
nhằm cải tiến phương pháp dạy học theo hướng tích cực hố q trình dạy học,
tăng cường khả năng tư duy của học sinh ở q trình lĩnh hội tri thức, phát huy
tính độc lập, tính tích cực của học sinh được làm việc dưới nhiều hình thức và có
được hứng thú trong giờ học. Một trong những phương pháp dạy học phát huy
được tính tích cực của học sinh, tính độc lập sáng tạo, độc lập tư duy là biện
pháp sử dụng đồ dùng trực quan. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường tiểu học
cũng như những môn học khác, đồ dùng trực quan đóng một vai trị quan trọng
trong giờ giảng. Bởi vì đồ dùng trực quan khi sử dụng có hiệu quả trong tiết
giảng sẽ giúp học sinh tìm hiểu, so sánh, nhận xét, phán đoán và ghi nhận sự vật
dể dàng hiểu sự vật qua con mắt quan sát bằng nét vẽ, hình vẽ, màu sắc một
cách nhanh chóng, nhớ sự vật lâu hơn.
Vì thế mà tơi muốn đề cập đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan
trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở tiểu học sao cho bài giảng đạt kết quả cao nhất
từ đồ dùng trực quan và mạnh dạn xây dựng đề tài sáng kiến kinh nghiệm: Một
vài kinh nghiệm sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn Mĩ thuật Bậc
tiểu học
II . Đặc điểm tình hình
1. Thuận lợi – khó khăn
1.1 . Thuận lợi .
Trường tiểu học Nam Trung Yên có cơ sở vật chất; đồ dùng dạy học cơ
bản đầy đủ cho việc dạy và học .

Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về đồ dùng dạy học ,
đồng thời phân bố thời gian giảng dạy hợp lý .
1.2 . Khó khăn .


2

Quan điểm của một số phụ huynh học sinh trong trường chưa có cái nhìn
tích cực về mơn Mĩ thuật nên dẫn đến việc một số học sinh chưa có đầy đủ đồ
dùng .
2 . Nguyên nhân .
Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật tại
trường Tiểu học Nam Trung Yên , tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, cảm
nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi khi các
em vẽ một bức tranh hay một bài tập thực hành. Bên cạnh đó còn một số học
sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số
em cịn chán nản khơng thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất đáng lo ngại,
ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho nên tôi đã tiến hành điều
tra ở một số lớp xem có bao nhiêu em thích học vẽ và khơng thích học vẽ để từ
đó tìm ra biện pháp khắc phục.
Chúng ta đã biết việc sử dụng đồ dùng trực quan tốt ở tiết giảng sẽ phát
huy được sự tham gia của nhiều giác quan. Hơn nữa, lứa tuổi học sinh tiểu học
lại là lứa tuổi tư duy còn đang ở độ thấp (tư duy cụ thể), cho nên khi sử dụng đồ
dùng trực quan thì đồ dùng phải sinh động, phải cụ thể để học sinh có được khả
năng tự giác tư duy trừu tượng qua tay sờ, mắt thấy, tai nghe và có được hứng
thú học tập, hiểu vấn đề nhanh, nhớ đồ dùng trực quan lâu trong khi vận dụng
làm bài thực hành.
Chính vì thế khi nói đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong
môn Mĩ thuật là ta phải nghĩ ngay đến một vấn đề có ý nghĩa quan trọng, vấn đề
đưa lên hàng đầu trong các phương pháp giảng dạy Mĩ thuật ở tiểu học. Như

chúng ta đã biết, một tiết dạy Mĩ thuật có đồ dùng trực quan được khai thác triệt
để sẽ bồi dưỡng và phát triển cho các em lịng ham thích, say mê học tập và đáp
ứng yêu cầu, mục đích của bài. Khi các em biết khai thác đồ dùng trực quan độc
lập các em sẽ nắm được các yếu tố tạo nên vẻ đẹp trong mơn Mĩ thuật, ngồi ra
cịn phát huy óc tưởng tượng, tư duy sáng tạo tốt hơn. Cho nên việc đổi mới
phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan là một nhu cầu tất yếu của q trình
dạy học và cũng là để hồn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên trên bục
giảng.
Hiện nay ở các trường tiểu học, nhìn chung đã có đủ giáo viên dạy chuyên
môn Mĩ thuật. Do vậy trong mỗi bài giảng việc nghiên cứu áp dụng sử dụng đồ
dùng trực quan luôn là vấn đề mà các giáo viên chuyên Mĩ thuật quan tâm để
cho chất lượng của môn mĩ thuật ngày một được nâng cao.
Qua nhiều năm thực tế giảng dạy, cùng với nghiên cứu các tài liệu nói về
phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan; Tơi nhận thấy chất lượng giảng dạy


3

mơn mĩ thuật nhìn mặt bằng chung là chưa cao. Đặc biệt là vấn đề sử dụng đồ
dùng trực quan cịn chưa nhiều hoặc có sử dụng đồ dùng trực quan nhưng học
sinh lại không khai thác kiến thức cơ bản từ đồ dùng trực quan mà vẫn thụ động
quan sát đồ dùng. Tại một số lớp các trường lân cận tơi có dịp được tiếp xúc với
các em học sinh và được biết các em rất thích học có đồ dùng trực quan. Nhưng
qua thí điểm dạy cụ thể bằng các phương pháp sử dụng đồ dùng khác nhau tôi
đã nhận thấy việc sử dụng đồ dùng trong một tiết dạy mà giáo viên xử lý dữ kiện
của bài soạn với đồ dùng khơng đúng thì đồ dùng đó cũng vô tác dụng. Hay sử
dụng đồ dùng để minh hoạ cũng vậy, nếu không để học sinh khai thác một cách
tự nhiên thì cũng khơng có hiệu quả. Vì thế mà tôi muốn đề cập đến phương
pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở tiểu học sao
cho bài giảng đạt kết quả cao nhất từ đồ dùng trực quan.

Dạy Mĩ thuật nói chung góp phần mở rộng mơi trường mĩ thuật cho xã
hội để mọi người đều hướng tới cái đẹp và thưởng thức cái đẹp từ đó giúp cuộc
sống của con người phong phú hơn, đẹp hơn.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Mục đích nghiên cứu.
Áp dụng phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học môn mĩ thuật ở
trường Tiểu học một cách có hiệu quả.
2. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh khối 2 – Trường tiểu học Nam Trung Yên – Cầu Giấy – Hà Nội


4

B. Những vấn đề cần giải quyết
1. Thực trạng tình hình học tập của học sinh
Do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học còn nhỏ, sự tập trung chưa
cao, nhận thức của các em mới là làm quen với những kiến thức ban đầu, kĩ
năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn yếu chưa chú ý đến vai trò của các
bước thực hành khi vẽ tranh. Giờ học vẽ còn trầm, học sinh vẽ bài uể oải, chán
nản, tiết học đạt hiệu quả không cao nhiều học sinh khơng hồn thành bài (kêu
là khó, khơng biết vẽ).
Đó là một số nguyên nhân dẫn đến tiết dạy chưa thành cơng,muốn khắc
phục được điều đó, giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ chương trình để có kế
hoạch hướng dẫn cho học sinh. Không hướng dẫn chung chung với tất cả học
sinh, cần có ý định trong từng đối tượng học sinh. Tổ chức tiết dạy sinh động,
học sinh hứng thú làm bài đạt hiệu quả.
Vì thế mà tơi muốn đề cập đến phương pháp sử dụng đồ dùng trực quan
trong giảng dạy môn Mĩ thuật ở tiểu học sao cho bài giảng đạt kết quả cao nhất
từ đồ dùng trực quan.
3. Phương pháp thực hiện

Theo mục đích, yêu cầu mỗi bài giảng thì phương pháp sử dụng đồ dùng
trực quan luôn được vận dụng trong việc giảng dạy Mĩ thuật ở tiểu học vì nó phù
hợp với đặc điểm của môn học và phù hợp với đặc điểm tri giác của học sinh.
Phương pháp trực quan đối với mơn Mĩ thuật có những u cầu cụ thể
như: u cầu về chuẩn bị đồ dùng trực quan và sử dụng đồ dùng trực quan. Vậy
khi nói đến việc chuẩn bị đồ dùng trực quan ta phải nghĩ đến nhiệm vụ của mơn
Mĩ thuật, ngồi việc cung cấp những tri thức bộ mơn và rèn kỹ năng nó cịn
nhiệm vụ giáo dục thẩm mĩ cho học sinh. Do đó đồ dùng giảng dạy đưa ra cho
học sinh học tập ngoài yêu cầu là đối tượng cho học sinh quan sát, phù hợp với
nội dung bài giảng cịn có u cầu là phải đẹp để thu hút sự chú ý của học sinh,
tạo nên khơng khí nghệ thuật trong giờ học. Làm cho các em học sinh yêu thích
vật mẫu bởi vẻ đẹp về hình dáng, màu sắc của mẫu, làm phấn chấn tinh thần học
tập của các em. Điều đó góp phần khơng nhỏ vào việc giáo dục thẩm mĩ cho học
sinh. Vì thế đồ dùng học tập mơn Mĩ thuật khơng thể tuỳ tiện phải cần có sự
chuẩn bị chu đáo trước theo yêu cầu của bài giảng. Mẫu vẽ to rõ ràng để học
sinh nhìn rõ màu sắc, đường nét phải tươi vui, sáng sủa. Khi đồ dùng trực quan
đã được chuẩn bị đầy đủ, thì tuỳ thuộc vào đặc điểm của mỗi hình thức mĩ thuật
mà có những yêu cầu về trình bày trực quan, để làm sao phát huy được khả năng
tư duy khai thác kiến thức triệt để ở mỗi học sinh.


5

Từ những tình hình chung đó và kết hợp với tình hình thực tế tơi nhận
thấy việc sử dụng đồ dùng trực quan mỗi giáo viên vẫn còn sự hạn chế khác
nhau. Mà cụ thể được thể hiện ở chất lượng bài tập của các em chưa cao. Khả
năng tư duy hiểu bài, nhớ bài thông qua đồ dùng trực quan là rất thấp. Thậm chí
có em chỉ quan sát đồ dùng trực quan như một vật không tác dụng, các em hồn
tồn khơng nắm được, khơng thâu tóm được nội dung chính của bài qua đồ
dùng. Để khắc phục tình trạng này tơi đưa ra một số vấn đề từ thực tế cần giải

quyết, nhằm mục đích giúp giáo viên sử dụng đồ dùng trực quan có hiệu quả để
cho các em học sinh biết tự khai thác nội dung bài giảng từ trực quan.
Nói tóm lại, khi sử dụng đồ dùng trực quan mà đồ dùng trực quan không
đủ với yêu cầu bài giảng hay không đúng với mục đích bài giảng hoặc đồ dùng
sử dụng khơng phù hợp với trình tự giảng, thời gian sử dụng ngắn quá, nhiều đồ
dùng quá trong một tiết dạy đều không đem lại khơng khí nghệ thuật trong giờ
học mà cịn có tác dụng tiêu cực đến khả năng quan sát, phân tích đồ dùng của
học sinh.
4. Vấn đề cần giải quyết
Việc sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ giảng Mĩ thuật là việc làm ban
đầu, việc làm không thể thiếu đối với người giáo viên chuyên mĩ thuật khi đứng
trên bục giảng. Nó là đặc thù của bộ mơn vì thế giáo viên cần phải hết sức quan
tâm chú trọng đến sự chuẩn bị đồ dùng trước giờ lên lớp sao cho thật chu đáo,
thật đầy đủ và sát với u cầu, mục đích bài soạn. Ngồi ra, đồ dùng được chuẩn
bị phải có thẩm mĩ.
Từ những vật tĩnh, những vật vô tri, vô giác giáo viên phải thổi vào đó cái
hồn của sự vật và phải là người truyền cái hồn của sự vật đến từng học sinh. Có
như vậy thì đồ dùng trực quan khi được đưa ra mới phát huy tác dụng và có sức
thuyết phục đối với học sinh.
Giáo viên phải tạo cho lớp học một khơng khí nghệ thuật bằng kiến thức
có ở đồ dùng trực quan để học sinh thực hành tốt.
5.Biện pháp tiến hành
5.1 Các bước tiến hành
Bước 1: Giáo viên phải nghiên cứu kỹ nội dung bài giảng, phải có giáo án
chi tiết trước khi lên lớp, phải tìm phương pháp truyền đạt nhanh nhất, ngắn nhất
từ trực quan. Bởi đồ dùng trực quan nó phù hợp với đặc điểm mơn học, phù hợp
với đặc điểm tri giác của học sinh (tri giác bằng trực quan cụ thể)
Bước 2: Chuẩn bị đồ dùng trực quan phù hợp với các tiến trình giảng
trong mục đích yêu cầu bài soạn. Đồ dùng gồm mẫu vẽ như đồ vật, dụng cụ sinh
hoạt, hoa quả, hình khối...Tranh, ảnh như các phiên bản tranh của họa sĩ, minh

6

hoạ các bước thực hiện bài vẽ,…. Tất cả phải đáp ứng yêu cầu thẩm mĩ, đúng
trọng tâm.
Bước 3: Sử dụng trực quan để có hiệu quả thì khi sử dụng đồ dùng trực
quan trong một tiết học vẽ giáo viên cần lấy mẫu , tranh ảnh làm trung tâm, lấy
mẫu, tranh ảnh thay tiếng giảng giải, thuyết trình của thầy cô.Thầy cô chỉ gợi
mở để học sinh tự tư duy, khám phá, khai thác kiến thức từ mẫu. Có như vậy
phương pháp trực quan mới được khai thác triệt để, kết quả bài học mới đạt chất
lượng cao. Giờ học có khơng khí nghệ thuật sơi nổi hơn.
Qua đó ta thấy phương pháp trực quan sử dụng ở phần quan sát, nhận xét
sẽ phát huy được tác dụng tốt, học sinh hiểu bài một cách dễ dàng, nhanh, độc
lập và hiểu sâu Giáo viên thì làm việc ít, khơng phải vất vả mà vẫn gây được
hứng thú học tập ở các em.


7

5.2Ví dụ cụ thể:
CHỦ ĐỀ 10: TÌM HIỂU TRANH DÂN GIAN ĐÔNG HỒ
(2 tiết)
I. Mục tiêu chung:
- HS hiểu biết sơ lược về tranh dân gian Đông Hồ.
- HS bước đầu biết nhận xét, phân tích về tranh dân gian Đơng Hồ.
- HS biết vẽ màu vào hình vẽ tranh dân gian hoặc vẽ lại tranh dân gian.
- HS giới thiệu, nhận xét và nêu được cảm nhận về sản phẩm của mình,
của bạn.
II. Phương pháp và hình thức tổ chức

1. Phương pháp:
- Sử dụng quy trình: Vẽ cùng nhau - Tiếp cận theo chủ đề.
2. Hình thức tổ chức:
- Hoạt động cá nhân.
- Hoạt động nhóm.
III. Đồ dùng và phương tiện
1. Giáo viên:
- Sách học MT lớp 2, tranh dân gian Đơng Hồ.
- Hình minh họa sản phẩm của HS.
2. Học sinh:
- Sách học MT lớp 2, phiên bản tranh dân gian (nếu có).
- Giấy vẽ, màu vẽ, bút chì.
IV. Các hoạt động dạy - học
TIẾT 1
XEM TRANH, MƠ PHỎNG DÂN GIAN ĐÔNG HỒ
(Hoạt động cá nhân)
Mục tiêu
+ HS nhận biết được khái niệm tranh dân gian Đông Hồ.
+ HS biết được các đề tài, hình ảnh, màu sắc...của tranh dân gian Đông
Hồ.
+ HS tập trung, nắm bắt được kiến thức cần đạt trong hoạt động này.
Đồ dùng/
Nội dung Hoạt động của GV
Hoạt động của HS

Phương tiện/
Sản phẩm của
HS

Khởi động - Cho HS hát bài “Đàn - HS hát đồng thanh

8

gà trong sân”.
- Lắng nghe, mở bài
- GV dẫn dắt, giới thiệu học
chủ đề.
1.1. Tìm
hiểu
về
tranh dân
gian Đơng
Hồ

- Tổ chức HS hoạt động
theo nhóm.
- Yêu cầu HS quan sát
tranh dân gian do GV
sưu tầm và video phỏng
vấn nghệ nhân để các
em nhận biết về những
bức tranh dân gian Đơng
Hồ.
- GV tóm tắt, chốt:
+ Tranh dân gian Đơng
Hồ có nguồn gốc từ Bắc
Ninh, do các nghệ nhân
sáng tác, thường treo
vào dịp Tết nên còn gọi

là tranh Tết.
+ Nội dung đề tài của
tranh dân gian Đông Hồ
phản ánh những ước
mơ, cuộc sống mộc mạc
giản dị của nhân dân lao
động. Hình tượng phổ
biến trong tranh là con
người, con vật, cảnh vật
gần gũi ở nông thôn Bắc
Bộ.
1.2. Xem - Yêu cầu HS quan sát
tranh dân hai bức tranh dân gian
gian Đông Đông Hồ “Đàn gà mẹ
Hồ
con” và “Lợn ăn cây
ráy”, nêu câu hỏi gợi
mở dẫn dắt HS thảo
luận nhóm tìm hiểu về
tranh dân gian Đơng Hồ.

- Hoạt động nhóm
Hình 10.1 sáchọc
- Quan sát, nhận biết
Mĩ thuật. Tranh
về tranh dân gian
dân gian Đông
Đông Hồ.
Hồ

- Ghi nhớ
- Huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc
Ninh

- Lắng nghe, ghi nhớ

- Quan sát


9

- GV tóm tắt nội dung
của hai bức tranh:
* Tranh “Đàn gà mẹ
con”:
- Tranh vẽ gà mẹ và
mười chú gà con, bố cục
chặt chẽ.Mỗi chú gà một
vẻ, rất tinh nghịch, hiếu
động, với gam màu
nóng chủ đạo làm cho
đàn gà thêm rực rỡ.
- Tranh diễn tả tình cảm
thương yêu của mẹ dành
cho đàn con. Tượng
trưng cho mơ ước của
người nông dân “đơng
con, nhiều cháu nhiều
phúc, gia đình đơng vui

hạnh phúc”.
*Tranh “Lợn ăn cây
ráy”:
- Tranh mang tính trang
trí cao. Hình ảnh con
lợn cách điệu đẹp mắt.
- Tranh tượng trưng cho
mong ước cuộc sống no
đủ, dồi dào của người
nông dân.
* Đặc điểm chung của
dịng tranh này:
- Tranh được làm bằng
cách bơi màu vào bản
khắc gỗ sau đó in lên
giấy dó.
- Màu của tranh thường
lấy từ chất liệu thiên
nhiên, hình khối trong

- Ghi nhớ

Tranh dân gian
Đông Hồ “Đàn
gà mẹ con”

- Lắng nghe

- Quan sát, lắng nghe Tranh dân gian
Đơng Hồ “Lợn

- Hình ảnh con lợn ăn cây ráy”
khơng giống như
hình ảnh thực ngồi
đời.
- Thể hiện sự sinh
sôi, phát triển
- Lắng nghe, ghi nhớ
- Mỗi màu một bản
- Màu sắc của tranh
rất rực rỡ, nổi bật,
đẹp mắt...


10

tranh đơn giản, nét viền
chắc khỏe, mạnh mẽ,
dứt khoát.
1.3. Trải - GV lựa chọn hình thức
nghiệm,
thực hành phù hợp
liên
kết * Vẽ màu vào hình tranh
với
tác dân gian:
phẩm
- Yêu cầu HS quan sát
hình 10.3 để nhận ra
cách thực hiện vẽ màu
vào hình tranh dân gian.

- Nêu câu hỏi gợi mở
giúp HS có ý tưởng vẽ
màu vào tranh ở hình
10.4 sách học MT.
*GV nhấn mạnh: Chọn
màu có đậm, có nhạt,
khơng nên dặt những
màu giống nhau cạnh
nhau, có thể vẽ màu nền
hoặc khơng.
+ Vẽ lại bức tranh dân
gian theo cảm nhận
riêng:
* Gợi ý HS lựa chọn
một tranh trong hình
10.5 để vẽ lại và vẽ
màu.
* Cho HS tham khảo
cách thực hiện vẽ lại
tranh ở hình 10.6.
* GV tóm tắt cách thực
hiện:
+ Quan sát tranh.
+ Vẽ hình ảnh cân đối
vào trang giấy.
+ Vẽ màu có đậm nhạt.

- Làm việc cá nhân

- Trả lời câu hỏi của - Hình 10.3 sách

GV
học Mĩ thuật.

- Ghi nhớ, tiếp thu - Hình 10.4 sách
cách thực hiện
học Mĩ thuật.

- Quan sát tranh mẫu

- Vừa phải, khơng to, - Hình 10.5 sách
nhỏ q
học Mĩ thuật.

- Theo ý thích

- Tiếp thu

- Hình 10.6 sách
học Mĩ thuật.


11

Dặn dò:

+ Vẽ lại các nét bằng
màu đậm để nổi bật hơn.
* GV tiến hành cho HS - HĐ cá nhân
xem tranh, mô phỏng
tranh dân gian Đông

Hồ.
- Nhắc nhở HS bảo quản - Lắng nghe
sản phẩm đã làm được
trong Tiết 1 để tiết sau
hoàn thiện thêm và
trưng bày, giới thiệu sản
phẩm.
- Chuẩn bị đầy đủ đồ
dùng học tập cho Tiết 2.


12

CHỦ ĐỀ 10: TÌM HIỂU TRANH DÂN GIAN ĐƠNG HỒ
TIẾT 2: GIỚI THIỆU SẢN PHẨM
Mục tiêu
- HS giới thiệu, nhận xét và nêu được cảm nhận về sản phẩm của mình, của bạn.

Nội dung

Hoạt động của GV

Khởi động - GV kiểm tra sự chuẩn
bị ĐDHT của HS.
- Kiểm tra sản phẩm
của HS trong Tiết 1.
* GV tiến hành cho
HS tiếp tục hoàn
thiện sản phẩm của
Tiết 1.

2.1. Trưng - Hướng dẫn HS trưng
bày, giới bày sản phẩm.
thiệu sản - Hướng dẫn HS thuyết
phẩm
trình sản phẩm của
nhóm mình, HS khác
đặt câu hỏi chia sẻ, học
tập lẫn nhau.
- Đặt câu hỏi gợi mở để
giúp HS khắc sâu kiến
thức, phát triển kĩ năng
thuyết trình:
+ Em vẽ lại bức tranh
dân gian nào?
+ Vì sao em thích thể
hiện lại bức tranh đó?
+ Em có nhận xét gì về
bức tranh của mình?
+ Em có cảm nhận gì
sau khi được thưởng
thức và tìm hiểu về
tranh dân gian?
+ Em thích bức tranh

Hoạt động của HS

Đồ dùng/
Phương tiện/
Sản phẩm của HS

- Trình bày đồ dùng ĐDHT
học tập
- Trình bày sản
phẩm của mình
- Thực hiện

- Trưng bày sản
phẩm của nhóm
mình
- Tự giới thiệu về
bài của nhóm mình

- Nhận xét bài của
nhóm bạn, học tập
những nét đẹp trong
tranh nhóm bạn.
- Trả lời câu hỏi,
khắc sâu kiến thức
bài học.
- 1 HS trả lời
- HS nêu
- HS nêu
- 1, 2 HS trả lời
- 1 HS nêu


13

Dặn dị:

của bạn nào trong lớp?
Em có nhận xét gì về
bức tranh của bạn?
- Nhận định kết quả - Học tập, rút kinh
học tập của HS, tuyên nghiệm
dương,
rút
kinh
nghiệm.
- Chuẩn bị đồ dùng cho - Lắng nghe
chủ đề: ĐỒ VẬT
THEO
EM
ĐẾN
TRƯỜNG.
- Quan sát, sưu tầm các
loại túi sách, cặp,
mũ...có hình dáng, màu
sắc đẹp.
- Chuẩn bị đầy đủ:
Giấy màu, giấy vẽ,
màu vẽ, hồ dán, kéo,
bút chì, bìa, báo cũ,
hộp giấy…


14

Phương pháp xử dụng đồ dùng trực quan trong bài “CHỦ ĐỀ 10: TÌM HIỂU
TRANH DÂN GIAN ĐƠNG HỒ”

Với học sinh lớp 2, lứa tuổi nhỏ và đối tượng học sinh là trẻ em thành phố, ít
có điều kiện tiếp xúc với những dịng tranh cổ. Nên tơi đã tìm tòi và sưu tầm
những đồ dùng trực quan sinh động, cụ thể về dòng tranh này đến với học sinh.
Nhằm giúp các em bước đầu cảm nhận được vẻ đẹp của dòng tranh dân gian, và
cách để nghệ nhân làm ra những bức tranh dân gian Đông Hồ.
Để chuẩn đồ dùng trực quan trong bài này, tôi đã liên hệ với nghệ nhân
Nguyễn Xn Tình, người làng Đơng Hồ. Trao đổi với ông về ý nghĩa của tiết
học:” muốn các con học sinh hiểu về dòng tranh cổ và cần được bảo tồn” và
được sự ủng hộ nhiệt tình của nghệ nhân, Tôi đã mượn một số bức tranh dân
gian Đông Hồ tiêu biểu và 1 bộ bản khắc của bức tranh dân gian “ Phú Quý “
Tôi đã quay video nghệ nhân chia sẻ những kiến thức quý giá về dịng tranh dân
gian Đơng Hồ. Đây là những tư liệu, thơng tin rất bổ ích, lý thú với bài giảng
của tôi.
Mở đầu tiết học tôi cho học sinh xem 1 đoạn video ngắn tôi phỏng vấn nghệ
nhân về xuất sứ - ý nghĩa của tranh dân gian Đông Hồ. Có hình ảnh thầy giáo
trong video cùng nghệ nhân đã khiến khơng khí tiết học hào hứng hơn, thực tế
hơn.

Ảnh cắt từ video phỏng vấn nghệ nhân


15

Để học sinh có cái nhìn chân thực nhất về những bức tranh dân gian: Tôi đã
cho học sinh quan sát tranh theo nhóm,Mỗi nhóm 1 bức tranh dân gian để học
sinh có thể tận mắt nhìn tranh, tay sờ để cảm nhận độ thô ráp của giấy điệp,
cảm nhận gam màu trầm ấm của tranh dân gian Đông Hồ .Khơng khí tiết học sơi
nổi,hào hứng hơn hẳn khi học sinh quan sát qua ảnh màn chiếu,tranh ảnh sách
báo .

Tranh “lợn ăn cây ráy”


16

Tranh “Hứng dừa”

Tranh “ Vinh hoa – phú quý “


17

Để học sinh nắm được cách những người nghệ nhân tranh dân gian Đông
Hồ tạo ra các bức tranh bằng những bản khắc gỗ: tôi đã cho Hs xem video quá
trình nghệ nhân làm 1 bức tranh và cho học sinh xem trực tiếp, mắt thấy,tận tay
cầm những bản khắc để tạo ra bức tranh “ Chăn trâu thổi sáo “ Từ đó học sinh
có cái nhìn chân thực nhất về dòng tranh này.

Bản khắc nét của bức tranh “ Chăn trâu thổi sáo “


18

6 Hiệu quả của sáng kiến
Qua tiết học có sử dụng đồ dùng trực quan sinh động như vậy, tôi thấy hiệu quả
rõ rệt, Khơng khí lớp học sơi nổi, học sinh hăng say với bài giảng và dẫn dắt
kèm đồ dùng trực quan của thầy .
Khảo sát trong khối 2 gồm lớp 2A1,2A2,2A3,2A4, Trong đó Lớp 2A1,2A2
tơi sử dụng đồ dùng trực quan sinh động cụ thể - và lớp 2A3,2A4 tôi không sử
dụng đồ dùng trực quan, chỉ cho học sinh xem qua ảnh, tôi thấy việc sử dụng đồ

dùng trực quan cụ thể, hiệu quả hơn hẳn. Học sinh thích thú và say mê tiết học
hơn. Thể hiện qua số liệu sau:
Lớp

Sĩ số HS

Số HS đạt được mục tiêu Số HS hứng thú tiết học /tỉ lệ
bài học / tỉ lệ

2A3

50

35

70%

45

90%

2A4

45

39

86%

40

88%

2A1

46

45

98%

46

100%

2A2

59

57

97%

59

100%


19

6. Hiệu quả đề tài:
Qua việc nghiên cứu, tìm hiểu thực trạng, tìm ra biện pháp khắc phục và áp
dụng thực hiện trong phạm vi trường mình. Việc học tập của các em đã có
chuyển biến rõ rệt . Giữa học kỳ 2 học sinh đạt được những kết quả khả quan,
từng bước nâng cao chất lượng dạy và học qua từng giai đoạn. Kết quả cụ thể
như sau:
Các
giai
đoạn

GHKI

GHK2

TSHS HT tốt

Chưa hoàn
thành

HT

KhốiLớp

2A1,2A2,2A3,2A
4

200

SL

TL%

SL

TL%

TS

TL%

60

30%

140

70%

0

0%

80

40%

120

60%

0

0%

Bài học kinh nghiệm:
Để đạt được hiệu quả tốt sử dụng đồ dùng trực quan trong dạy học Mĩ thuật,
bản thân tôi rút ra những kinh nghiệm sau:
Giáo viên luôn trao dồi kiến thức, học hỏi kinh nghiệm ở các bạn đồng
nghiệp.
Giáo viên phải nghiên cứu tài liệu, nắm vững phương pháp mới, tự học, tự
rèn luyện để nâng cao kiến thức giảng dạy.
Chuẩn bị tốt khâu soạn giảng, hình thành tốt các phương pháp dạy học
tích cực thích hợp với từng bài, từng phần, từng nội dung.
Xác định dúng mục đích – yêu cầu.
Chuẩn bị tốt ĐDDH phục vụ tiết dạy. Sử dụng ĐDDH hợp lý với đặc
trưng của từng bài như sắp xếp vật mẫu ( vật thực ), mẫu vẽ, hính gợi ý các bước
vẽ hình, vẽ màu, vẽ đậm nhạt…. Khi sử dụng ĐDDH cần lưu ý tới tính khoa
học, thẩm mĩ và độ chính xác của kiến thức.
Giáo viên vận dụng khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như:
phương pháp làm việc nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện tập….