1 cap nhat ADA EASD 2022 GS tran huu dang

CẬP NHẬT HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ
ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÍP 2 THEO ADA/EASD2022
VẬN DỤNG VÀO THỰC TIỄN VIỆT NAM
GS.TS TRẦN HỮU DÀNG
Chủ tịch Hội Nội tiết – ĐTĐ Việt Nam

Davies MJ, Aroda VR, Collins BS, Gabbay RA, Green J, Maruthur NM, Rosas SE, Del Prato S, Mathieu C, Mingrone G, Rossing P, Tankova T, Tsapas A, Buse JB
Diabetes Care 2022; Diabetologia 2022; />
Copyright ADA/EASD 2022


THỰC TRẠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG

“Đái tháo đường là một

trong những vấn đề sức khỏe
cấp bách tồn cầu có tốc độ
gia tăng nhanh nhất của
thế kỷ 21”

Number of people with diabetes worldwide and per IDF Region in 2021–2045 (20–
79 years)
Sun, H., Saeedi, P., Karuranga, S., Pinkepank, M., Ogurtsova, K., Duncan, B. B., ... & Magliano, D. J. (2022). IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes prevalence estimates for 2021 and projections for 2045. Diabetes research
Copyright ADA/EASD 2022
and clinical practice, 183, 109119.


THỰC TRẠNG ĐÁI THÁO ĐƯỜNG
783
643

2045

2030

Triệu người
(20-79)

Sun, H., Saeedi, P., Karuranga, S., Pinkepank, M., Ogurtsova, K., Duncan, B. B., ... & Magliano, D. J. (2022). IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes prevalence estimates for 2021 and projections for 2045. Diabetes research and clinical practice, 183, 109119.

Copyright ADA/EASD 2022


4/5 (81%): ở các nước có thu nhập thấp và
trung bình.

~1/2: Khơng được chẩn đốn

Chi phí y tế trực tiếp: ~ 1 nghìn tỷ USD

Sun, H., Saeedi, P., Karuranga, S., Pinkepank, M., Ogurtsova, K., Duncan, B. B., ... & Magliano, D. J. (2022). IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes
prevalence estimates for 2021 and projections for 2045. Diabetes research and clinical practice, 183, 109119.

Copyright ADA/EASD 2022


Thực trạng đái tháo đường tại Việt Nam
Tốc độ phát triển ĐTĐ nhanh nhất thế giới
4.5

Việt Nam

7.00%

6%

4

6.00%

3.5
5.00%

3

4.00%

2.5
2

2.92%

3.994

1.5
1

3.00%
2.00%

1.702

1.00%

0.5
0

0.00%
2011

2021
Số người mắc

Tỷ lệ mắc

Sun, H., Saeedi, P., Karuranga, S., Pinkepank, M., Ogurtsova, K., Duncan, B. B., ... & Magliano, D. J. (2022). IDF Diabetes Atlas: Global, regional and country-level diabetes prevalence estimates for 2021 and projections for 2045. Diabetes research and clinical practice, 183,
109119.
Whiting, D. R., Guariguata, L., Weil, C., & Shaw, J. (2011). IDF diabetes atlas: global estimates of the prevalence of diabetes for 2011 and 2030. Diabetes research and clinical practice, 94(3), 311-321.

Copyright ADA/EASD 2022


Thực trạng Đái tháo đường tại Việt Nam

Nguyên nhân bệnh tật gây tử vong hàng thứ 3 (2019)
3

Diabetes

Diabetes

7

Vos, T., Lim, S. S., Abbafati, C., Abbas, K. M., Abbasi, M., Abbasifard, M., ... & Bhutta, Z. A. (2020). Global burden of 369 diseases and injuries in 204 countries and territories, 1990–2019: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. The
Lancet, 396(10258), 1204-1222.

Copyright ADA/EASD 2022


Thực trạng Đái tháo đường tại Việt Nam
Nguyên nhân bệnh tật gây tử vong hàng thứ 3 (2019)

4 triệu

bệnh nhân đái tháo đường1

1/3

được chẩn đoán2

1/3

được điều trị2

1/3

đạt mục tiêu điều trị HbA1c <7%3
1. IDF atlat 2021
2. Điều tra quốc gia: Yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm (STEPS), Việt Nam, 2015, Bộ Y Tế - Cục Y Tế Dự Phòng
3. International Journal of Diabetes in Developing Countries 2019

Copyright ADA/EASD 2022


Thực trạng Đái tháo đường tại Việt Nam
Nguyên nhân bệnh tật gây tử vong hàng thứ 3 (2019)

4 triệu

bệnh nhân đái tháo

Quyết định 376/QD-TTg, 20/03/2015

đường1

1/3

được chẩn đoán2

1/3

được điều trị2

1/3

đạt mục tiêu điều trị HbA1c <7%3
1. IDF atlat 2021
2. Điều tra quốc gia: Yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm (STEPS), Việt Nam, 2015, Bộ Y Tế - Cục Y Tế Dự Phòng
3. International Journal of Diabetes in Developing Countries 2019

Copyright ADA/EASD 2022

Quyết định 376/QD-TTg, 20/03/2015
Copyright ADA/EASD 2022


UKPDS nhánh kiểm sốt đường huyết: Tóm tắt

Giảm nguy cơ

• Chính sách kiểm sốt ĐH tích cực, vẫn duy trì HbA1c trung vị 7% trong
thời gian theo dõi 10 năm từ khi chẩn đốn ĐTĐ típ 2, cho thấy làm
giảm nguy cơ
12% Kết cục liên quan ĐTĐ

p=0.029

25% Kết cục mạch máu nhỏ

p=0.0099

16% Nhồi máu cơ tim

p=0.052

24% Đục thủy tinh thể

p=0.046

21% Bệnh võng mạc sau 12 năm

p=0.015

33% Tiểu albumin sau 12 năm

p=0.000054

HbA1c, glycated haemoglobin.
UK Prospective Diabetes Study (UKPDS) Group. Lancet.
Copyright ADA/EASD 2022
1998;352(9131):837-53.

10


Cơ sở lựa chọn điều trị - ADA 2022
Kiểm
sốt
đường
huyết

Tính
an tồn

Khả năng
chi trả/
Tiếp cận
điều trị
Clin Diabetes 2022;40(1):10–38

Copyright ADA/EASD 2022

11


Tiền sử hoặc nguy cơ cao bệnh tim
mạch xơ vữa, suy tim hay bệnh thận
mạn

Khơng có tiền sử bệnh tim mạch xơ vữa, suy tim hay
bệnh thận mạn

• Pharmacologic Approaches to Glycemic Treatment
Giảm nguy cơ hạ
glucose

Copyright ADA/EASD 2022

Giảm cân

Chi phí


Can thiệp khi có biến cố
Tiền sử hoặc nguy cơ cao bệnh tim
mạch xơ vữa, suy tim hay bệnh thận
mạn

SGLT2i, GLP-1RA: giảm tử vong & biến cố

•

Mustafa K, Meral K, et al: An updated perspective and pooled analysis of cardiovascular outcome trials of GLP-1 receptor agonists
and SGLT-2 inhibitors. Anatol J Cardiol 2021; 25: 61-76 62 DOI:10.14744/AnatolJCardiol.2020.06630

Copyright ADA/EASD 2022


Can thiệp khi chưa có biến cố
Phối hợp thuốc hiệu quả nhằm đạt được &
duy trì mục tiêu đường huyết
Giảm nguy cơ hạ
glucose

Giảm cân

Chi phí

Giảm nguy cơ hạ đường huyết
- Không/ nguy cơ hạ đường huyết thấp:
DPP4i, GLP1 RA, SGLT2i, T2D
- Lựa chọn SU hoặc basal insulin có nguy
cơ hạ đường huyết thấp (* SU thế hệ
mới)

Copyright ADA/EASD 2022


Can thiệp khi chưa có biến cố
Phối hợp thuốc hiệu quả nhằm đạt được &

duy trì mục tiêu đường huyết
Giảm nguy cơ hạ
glucose

Giảm cân

Chi phí

Giảm cân

GLP1 RA hoặc SGLT2i

Copyright ADA/EASD 2022


Can thiệp khi chưa có biến cố
Phối hợp thuốc hiệu quả nhằm đạt được &
duy trì mục tiêu đường huyết
Giảm nguy cơ hạ
glucose

Giảm cân

Chi phí

Chi phí
Insulin
SU
TZD

Copyright ADA/EASD 2022


WHO
2021

Copyright ADA/EASD 2022


WHO PEN – cập nhật 2021
gGliclazide được khuyến cáo hàng thứ 2
*chưa kiểm soát/ CCĐ với met

Sử sụng TZDs, DPP4i, SGLT2i, GLP1 có chi phí
cao hơn metformin/ sulfonylurea nhưng thiếu
những bằng chứng về hiệu quả vượt trội hơ
Cân nhắc sử dụng ở những ca rất hiếm gặp khi
không thể sử dụng metformin/ SU/ insulin

Copyright ADA/EASD 2022


HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ CỦA BỘ Y TẾ VIỆT NAM

Copyright ADA/EASD 2022


Danh mục thuốc thiết yếu Bộ y tế
Cập nhật Gói điều trị thiết yếu cho các bệnh không lây nhiễm
(WHO Package of Essential NCD Interventions – WHO PEN) và

Thông tư 45/2013/TT-BYT về
Danh mục thiết yếu tân dược lần VI để kiểm soát đường huyết cho
những người mắc đái tháo đường típ 2 bao gồm: chế độ ăn uống,
hoạt động thể chất và:
• metformin là lựa chọn điều trị đầu tay;
• sulfonylurea là điều trị hàng hai (hoặc điều trị đầu tay nếu
metformin chống chỉ định);
• và insulin là điều trị hàng thứ ba.

Copyright ADA/EASD 2022


Mục tiêu chăm sóc bệnh nhân đái tháo đường (2022)
- Ngăn chặn các biến chứng
- Tối ưu chất lượng cuộc sống

Davies MJ, Aroda VR, Collins BS, Gabbay RA, Green J, Maruthur NM, Rosas SE, Del Prato S, Mathieu C, Mingrone G, Rossing P, TankovaT, Tsapas A, Buse JB

.

Diabetes Care 2022; Diabetologia2022; />
Copyright ADA/EASD 2022


Ngăn ngừa biến chứng
Quản lý glucose
máu

Bảo vệ tim thận
bằng các thuốc hạ

glucose máu

Quản lý nguy cơ
tim mạch

CVD Risk Reduction
Quản lý cân nặng

Davies MJ, Aroda VR, Collins BS, Gabbay RA, Green J, Maruthur NM, Rosas SE, Del Prato S, Mathieu C, Mingrone G, Rossing P, TankovaT, Tsapas A, Buse JB

.

Diabetes Care 2022; Diabetologia2022; />
Copyright
ADA/EASD 2022
.


Vấn đề về ngơn ngữ
• Giao tiếp giữa những người sống với bệnh thái tháo đường típ 2 và các thành
viên trong nhóm chăm sóc sức khỏe là cốt lõi của chăm sóc tổng hợp
• Các bác sĩ lâm sàng phải nhận ra tầm quan trọng của ngơn ngữ
• Ngơn ngữ trong chăm sóc bệnh đái tháo đường nên trung lập, không kỳ thị và
dựa trên sự kiện; dựa trên thế mạnh (tập trung vào những gì đang hoạt động),
tơn trọng và hịa nhập; khuyến khích sự hợp tác; và lấy con người làm trung
tâm
• Những người sống chung với bệnh đái tháo đường không nên được gọi là
“bệnh nhân đái tháo đường”, hoặc được mô tả là “không tuân thủ” hoặc bị đổ
lỗi cho tình trạng sức khỏe của họ.
Davies MJ, Aroda VR, Collins BS, Gabbay RA, Green J, Maruthur NM, Rosas SE, Del Prato S, Mathieu C, Mingrone G, Rossing P, TankovaT, Tsapas A, Buse JB

.

Diabetes Care 2022; Diabetologia2022; />
Copyright
ADA/EASD 2022
.


Mục tiêu đường huyết

Glycemic Targets:
Clin Diabetes. 2022;40(1):10-38. doi:10.2337/cd22-as01

Copyright ADA/EASD 2022


International guidelines and recommendations
for management of T2DM: HbA1c targets
IDF (2017)1

ADA/EASD (2019)2

ESC/EASD (2019)3

NICE (2020)4

ADA (2022)5

<7%

≤7%

<7%

6.5% for newly
diagnosed patients
on monotherapy

<7%

7.0% if combination
therapy is needed

Individualise target assessing age, disease duration, comorbidities, severity of
diabetic complications, life expectancy, resources and patient preferences

ADA, American Diabetes Association; EASD, European Association for the Study of Diabetes; ESC, European Society of Cardiology; HbA1c, glycated haemoglobin;
IDF, International Diabetes Federation; NICE, National Institute of Health and Care Excellence; T2DM, type 2 diabetes mellitus.
1. International Diabetes Federation. 2017. 2. Buse JB, et al. Diabetes Care. 2020;43(2):487-93. 3. Cosentino F, et al. Eur Heart J. 2020;41(2):255-323. 4. National Institute of Health and Care Excellence. NICE guideline [NG28]. Last updated:
16 December 2020. 5. American Diabetes Association Professional Practice Committee, et al. Diabetes Care. 2022;45(Suppl. 1):S83-S96.

Copyright ADA/EASD 2022