số đo bệnh trạng tử vong

SỐ ĐO BỆNH TRẠNG
– TỬ VONG
EPI DEPT. – FPH – UMP HCMC

1


1.

Phân biệt được ý nghóa của số hiện mắc và số
mới mắc.

2.

Lựa chọn và tính toán được những số đo bệnh trạng,
tử vong thích hợp cho một nghiên cứu dịch tễ học.

3.

Lý giải được ý nghóa của những số đo bệnh trạng,
tử vong trong một nghiên cứu dịch tễ học.

MỤC TIÊU
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

2


Ca mới mắc

Ca hiện mắc

Chết, khỏi bệnh, di dân


KHÁI NIỆM
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

4


•

Tần số (Frequency):

•

Tỷ số ( Ratio)

» Số ca bệnh hoặc hiện tượng sức khoẻ xảy ra
» Phân số

A/B

•

Tỷ lệ (Proportion)

•

Tỉ suất

» Phân số: [A/(A+B)] x 100%
» Phân số:

liên quan đến thời gian

TẦN SỐ - TỶ SỐ - TỶ LỆ - TỶ SUẤT
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG


100.000


10.000




Tình hình BMV tại X.?

Tỉ lệ BMV là bao nhiêu?

Tỉ lệ BMV = 10.000 / 100.000 = 10%

Cứ
Cứ 100
100 người,
người, có
có 10
10 người

người hiện
hiện đang
đang có
có BMV
BMV
Tình
Tình hình
hình == Hiện
Hiện trạng
trạng
Mức độ phổ biến của bệnh ở thời điểm quan taâm

SỐ HIỆN MẮC (Prevalence: P)
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

6


Tại Việt nam hiện nay,
cứ 2
5 người có 1 người
Em lo quá đi

bị nhiễm vi-rút viêm gan

mất !

B

Thế thì em

hết đường
thoát !

Liệu chúng ta sẽ bị nhiễm hay không ?

SỐ MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

7


•

Hiện tôi chưa có BMV, tôi có khả năng bệnh hay
không?



Theo dõi 422 người khỏe mạnh, có cholesterol
huyết thanh ≥ 245mg%, trong vòng 6 năm có
51 người BMV


Tỉ lệ bệnh mạch vành là bao nhiêu?

SỐ MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

8



Tỉ lệ BMV = 51 / 422 = 12% trong 6 năm



Trong vòng 6 năm, cứ mỗi 100 người
chưa có BMV sẽ có 12 người mới mắc bệnh



Theo thời gian, sẽ có bao nhiêu người mắc bệnh?

KHÔNG BỆNH  BỆNH
NGUY CƠ MẮC BỆNH

SỐ MỚI MẮC (Incidence: I)
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

9






I = 12% trong 6 năm

Những người chưa BMV sẽ có 12%

khả năng để bị BMV trong 6 năm



Nguy cơ mắc BMV ở những người
chưa có BMV là 12% trong 6 naêm

SỐ MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

10


Số ca bệnh hiện có
P=
Toàn bộ dân số

HIỆN TRẠNG cuả bệnh tại một
thời điểm

Số ca bệnh mới
I=
Dân số nguy cơ
NGUY
NGUY CƠ
CƠ mắc
mắc bệnh
bệnh trong
trong một
một

thời
thời khoảng
khoảng

SỐ MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

11


SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

12


•
•
•
•
•
•

Tỷ lệ hiện đang bệnh
Mức độ phổ biến và quy mơ của bệnh
Gánh nặng bệnh tật
Tính từ khảo sát cắt ngang
Tính tại một thời điểm hay trong một thời khoảng
Phản ảnh nhu cầu chăm sóc và điều trị

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG




Số Hiện Mắc Thời Điểm

Số bệnh hiện có tại thời điểm
Dân số cùng thời điểm



Số hiện mắc thời khoảng

Số bệnh hiện có trong thời khoảng
Dân số trung bình giữa thời khoaûng

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

14


Ca 1
Ca 2
Ca 3
Ca 4
Ca 5
Ca 6

Ca 7

Kinh phí, nhân sự cho năm 2014

Ca 8

01.01.2013

31.12.2013

(120 người)

(100 người)

P (01.01) =
P (31.12) =

3 / 120 = 25 / 1.000
4 / 100 = 40 / 1.000

SỐ HIỆN MẮC THỜI ĐIỂM
SỐ HIỆN MẮC

15


Ca 1
Ca 2
Ca 3

Ca 4
Ca 5
Ca 6

Ca 7
Ca 8
01.01.2013

31.12.2013

(120 người)

(100 người)

P (2013) =

7 / 110 = 63/1.000

SỐ HIỆN MẮC THỜI KHOẢNG
SỐ HIỆN MẮC

16


Thay đổi tử số:

•
•
•
•

•

Tiêu chí chẩn đốn thay đổi, kỹ thuật tốt hơn
Điều trị có hiệu quả
Số bệnh mới tăng hay giảm
Bệnh hồi phục hoặc tử vong nhanh chóng
Số lượng lớn người khỏe đi vào hay ra khỏi dân số

SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG


Số hiện mắc cao?

•
•

Khả năng sống cịn cao
Bệnh phổ biến

Số hiện mắc thấp?

•
•
•

Tử vong nhanh
Điều trị hiệu quả nhanh
Số mới mắc thấp

THAY ĐỔI SỐ HIỆN MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG


SỐ MỚI MẮC
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

19


•
•
•
•
•

Bệnh mới xuất hiện trong dân số nguy cơ trong một khoảng thời gian
Nghiên cứu đoàn hệ
Đo lường sự xuất hiện của bệnh (nguy cơ)
Thay đổi khi có sự thay đổi tình trạng quân bình của các yếu tố gây bệnh
Quan trọng trong tìm hiểu nguyên nhân

ĐẶC ĐIỂM
SỐ MỚI MẮC


Cummulative Incidence

Số bệnh mới trong một thời khoảng

Số người có từ đầu thời khoảng

NGUY CƠ (Risk)

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

21


Người

Năm 1

Năm 2

1

Năm 3

Năm 4

Năm 5

Năm 6

x

2

x

3

BỆNH

4

CHẾT

5
6

x

7
8
9

x

10
x

11
12

Nguy cơ =

5 / 12 = 42%

trong 6 naêm
22


 Nguy cơ = 42% trong 6 năm

 Lý giải

 Ở những người chưa mắc bệnh,
xác suất để mắc bệnh trong
vòng 6 năm là 42%

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

23


 Những điểm cần lưu ý


Thời điểm khởi bệnh (bệnh mạn tính)

 Thời khoảng quan sát (kéo dài)
 Mẫu số (dân số nguy cơ)



Thời gian – Người (mỗi cá nhân)

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY
SỐ ĐO BỆNH TRẠNG

24


 Những điểm cần lưu ý

 Tử số

Số người tiêu chảy
Số người có nguy cơ tiêu chảy trong 1 năm

Số lần tiêu chảy
Số người có nguy cơ tiêu chảy trong 1 năm

SỐ MỚI MẮC TÍCH LŨY
SỐ MỚI MẮC

25