TL XDĐ nội dung xây dựng đảng cộng sản việt nam về chính trị và sự vận dụng của đảng bộ thành phố hà nội hiện nay

PHẦN MỞ ĐẦU
1.

Lý do chọn đề tài
Xây dựng Ðảng về chính trị thường được đặt lên hàng đầu khi bàn về bốn
mục tiêu xây dựng Ðảng: Chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức. Bốn mục tiêu có
mối quan hệ mật thiết, gắn bó với nhau, thậm chí ở những mức độ và cách thể
hiện khác nhau, các mục tiêu thâm nhập vào nhau, tác động qua lại lẫn nhau.
Tuy nhiên, mỗi mục tiêu có nội hàm và những khía cạnh đặc trưng cần được làm
rõ và nhấn mạnh.
Chính trị hiểu ngắn gọn là toàn bộ tư tưởng, lý luận, tổ chức liên quan đến
nhiệm vụ, nội dung, hình thức hoạt động của Ðảng; liên quan đến cuộc đấu tranh
giai cấp và sự nghiệp cách mạng nhằm khẳng định vai trị lãnh đạo của giai cấp
cơng nhân, giải quyết mối quan hệ giữa các giai cấp, các dân tộc trong cộng
đồng Việt Nam và quan hệ quốc tế.
Xây dựng Ðảng về chính trị được đặt lên hàng đầu bởi những nội dung
thuộc chủ trương, đường lối, cương lĩnh của Ðảng nhằm lãnh đạo Nhà nước và
các tổ chức chính trị - xã hội, thực hiện mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam
dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ
nghĩa xã hội, bước tới đài vinh quang, sánh vai với các cường quốc năm châu.
Chính vì vậy em đã chọn đề tài này nhằm củng cố những kiến thức cơ bản và hệ
thống những nguyên lý về Đảng Cộng sản Việt Nam trên lĩnh vực chính trị.
Đồng thời cũng mong rằng tiểu luận có thể đưa ra những cái nhìn khách quan
nhất về vận dụng nội dung xây dựng Đảng về chính trị ở Đảng bộ Thành phố Hà
Nội hiện nay, qua đó là những giải pháp để nâng, phát huy hơn nữa sự vận dụng
này.

2.

Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

1


-

Cung cấp thơng tin dưới nhiều hình thức phong, chuyển tải thông tin về xây
dựng Đảng Cộng sản Việt Nam về chính trị nói chung và sự vận dụng của Đảng
bộ thành phố Hà Nội nói riêng.

-

Góp phần xây dựng nội dung về xây dựng Đảng về chính trị.

-

Góp phần cho thấy tầm quan trọng của việc xây dựng Đảng cộng sản Việt Nam
về chính trị.

-

Đề xuất những giải pháp, phương hướng để có thể vận dụng xây dựng Đảng
cộng sản Việt Nam về chính trị nói chung và sự vận dụng hiệu quả của Đảng bộ
thành phố Hà Nội nói riêng.

3.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

-

Hệ tư tưởng chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam

-

Các chính sách, chủ trương để xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam về chính trị

-

Các hoạt động của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong việc xây dựng Đảng về
chính trị hiện nay.

-

Phạm vi nghiên cứu là sự vận dụng của Đảng bộ thành phố Hà Nội về xay dựng
Đảng về chính trị hiện nay

4.

Phương pháp nghiên cứu

-

Tổng hợp thông tin, các chính sách của Đảng cộng sản Việt Nam về chính trị.

-

Tìm kiếm tài liệu về những chính sách của Đảng về chính trị hiện nay.

-

Tập hợp những báo cáo về chính trị của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong những
năm gần đây từ đó để thấy các hệ tư tưởng của Đảng đã được vận dụng thực tế
như thế nào, nhất là sự vận dụng của Đảng bộ thành phố Hà Nội. Kết quả của sự
vận dụng đó.

2


PHẦN NỘI DUNG
Chương I: Cơ sở lý luận xây dựng Đảng về chính trị
1. Một số khái niệm cơ bản
1.1. Khái niệm chính trị
Theo Từ điển Tiếng Việt, chính trị được hiểu là “làm cho hình thành một
chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hóa theo một phương hướng nhất
định, ví dụ: xây dựng cơ đồ, xây dựng đất nước”.(1)
Chính trị là mối quan hệ giữa các giai cấp, các dân tộc, các quốc gia trong
vấn đề giành, giữ, sử dụng quyền lực nhà nước; là những phương hướng, những
mục tiêu được quy định bởi lợi ích cơ bản của giai cấp, của đảng phái; là hoạt
động thực tiễn chính trị của các giai cấp, các đảng phái, các nhà nước để thực
hiện đường lối đã lựa chọn nhằm đi tới mục tiêu đã đặt ra. (2)
Xét về cấu trúc của nó, khi đề cập tới chính trị từ phương diện quan hệ xã
hội đặc thù có liên quan tới vấn đề nhà nước, nhân tố quan trọng nhất trong
chính trị là quan hệ giai cấp. Điều đó giải thích vì sao V.I.Lênin xem “chính trị
là mối quan hệ giữa các giai cấp”(3).Ngồi ra, chính trị cịn là mối quan hệ giữa
các dân tộc trong quốc gia, mối quan hệ giữa các quốc gia khác nhau…
Khi đề cập chính trị như là một loại hoạt động xã hội có liên quan tới vấn
đề nhà nước, chính trị bao hàm các nhân tố cơ bản sau đây: Mục tiêu hoạt động
chính trị (cương lĩnh, đường lối.. chính trị); phương pháp, phương tiện hoạt
động chính trị; những hình thức tổ chức hoạt động chính trị; xây dựng và vận
dụng các thiết chế chính trị; tổ chức những lực lượng xã hội và vận dụng các

hình thức tổ chức đó nhằm đạt mục tiêu; phát hiện, đào tạo, sử dụng những nhà
chính trị, những chính khách; tổ chức hoạt động chính trị thực tiễn.
1.2Khái niệm xây dựng Đảng về chính trị
Xây dựng Đảng về chính trị là q trình tập xác lập, củng cố hệ tư tưởng
chính trị trong Đảng và xuất phát từ thực tiễn để xây dựng đường lối chính trị
3


đúng đắn, lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối đó nhằm đảm bảo, nâng cao
vai trị lãnh đạo, uy tín chính trị của Đảng đối với tồn xã hội.(4)
Chủ thể xây dựng Đảng về chính trị là tồn Đảng, tất cả các tổ chức đảng
và đảng viên, trong đó chủ yếu và trực tiếp là Bộ chính trị, Ban Bí thư; cấp ủy
đảng các cấp; đảng đồn, ban cán sự đảng và các chi bộ.
Đối tượng xây dựng Đảng về chính trị là các tổ chức đảng và đội ngũ
đảng viên.
Nội dung xây dựng Đảng về chính trị bao gồm: kiên định nền tảng tư
tưởng chính trị, xác định chủ trương, đường lối của Đảng trên các lĩnh vực kinh
tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phịng, đối ngoại và tổ chức thực hiện thành
công chủ trương, đường lối đó đồng thời khơng ngừng củng cố và nâng cao uy
tín chính trị của Đảng.
Ở Trung ương, xây dựng Đảng về chính trị là hoạt động của Đảng về xây
dựng đường lối, chính sách và lãnh đạo tổ chức thực hiện đường lối và chính
sách đó.
Các địa phương, cơ sở, xây dựng Đảng về chính trị là sự vận dụng sáng
tạo đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước để xác định đúng đắn
nhiệm vụ chính trị và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị đó.
2. Vai trị của xây dựng Đảng về chính trị
2.1Xây dựng Đảng về chính trị góp phần nâng cao trình độ và năng lực lãnh đạo
của Đảng
Bất cứ đảng phái nào cũng chỉ có thể lãnh đạo xã hội khi củng cố quyền

lực của mình về mặt chính trị. Trong thực tế, các đảng phái sau khi nắm được
thực quyền về chính trị mới có thể lãnh đạo xã hội theo định hướng của mình.
Trong điều kiện đã trở thành đảng cộng sản cầm quyền, xây dựng Đảng
về chính trị nhằm phát huy hiệu lực của Nhà nước; nâng cao hiệu lực, hiệu quả
quản lý Nhà nước, làm cho Nhà nước thực sự của dân, bảo vệ và phục vụ lợi ích
của nhân dân; phát huy được vai trị của các thành viên trong hệ thống chính trị.
4


Mức độ thực hiện quyền dân chủ của nhân dân là thước đo đánh giá trình độ
trưởng thành về chính trị của Đảng. Đảng lãnh đạo để nhân dân làm chủ ngày
càng tốt hơn, dân chủ của nhân dân ngày càng được mở rộng và sâu sắc hơn - đó
là sứ mệnh chính trị của đảng cộng sản cầm quyền.
2.2Xây dựng Đảng về chính trị là nội dung quan trọng để xây dựng lực lượng,
tập hợp quần chúng nhân dân và mọi tầng lớp giai cấp, mọi thành phần kinh
tế
Xây dựng Đảng về chính trị, trước hết thể hiện ở việc xác định đường lối,
chính sách đúng đắn của Đảng. Đường lối chính trị là ngọn cờ để tập hợp lực
lượng cách mạng. Có thống nhất về chính trị thì mới có khả năng tập hợp lực
lượng tồn xã hội. Xuất phát từ mục đích khác nhau của các giai cấp, các tầng
lớp nhân dân khác nhau, việc xây dựng được nền tảng chính trị thống nhất sẽ
tránh được sự chia rẽ, phân tán các nguồn lực xã hội. (5)
Thực hiện chủ trương hội nhập quốc tế nhưng phải giữ vững và phát huy
bản sắc văn hóa dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, kiên định một cách
tuyệt đối về vai trò lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản. Đó là ngun tắc
trong q trình đổi mới. Vì vậy, tăng cường cơng tác xây dựng Đảng về chính
trị là vấn đề ln được đặt lên hàng đầu, nhằm khẳng định vai trò to lớn của
Đảng Cộng sản Việt Nam trong mọi thời kì phát triển đất nước nhất là trong tình
hình hiện nay, khi các thế lực thù địch bên ngoài, những phần tử cơ hội luôn
chống phá Đảng và Nhà nước ta.

2.3 Xây dựng Đảng về chính trị là cơ sở để thống nhất tư tưởng và hành động
Thống nhất chính trị là điều kiện để thống nhất tư tưởng và hành động.
Chỉ khi có định hướng chính trị được tồn xã hội chấp nhận, ủng hộ thì mới có
thể thống nhất tư tưởng và hành động. Đối với Đảng ta, dân tộc ta hiện nay, mục
tiêu chính trị chung nhất là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

5


Thống nhất về tư tưởng là tiền đề của sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng
- yếu tố quyết định sức mạnh và vị thế của Đảng. Song, thống nhất tư tưởng
khơng có nghĩa hồn tồn loại trừ mọi khác biệt, trong Đảng hồn tồn khơng có
ý kiến khác nhau. Xây dựng chủ nghĩa xã hội trên hệ quan niệm đang khơng
ngừng được đổi mới là sự nghiệp chưa có tiền lệ trong lịch sử thế giới và dân tộc
ta. Chúng ta phải vừa làm vừa tổng kết rút kinh nghiệm để từng bước hoàn thiện
hệ quan niệm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội cho phù
hợp với xu thế thời đại và đất nước. Trong bối cảnh đó, việc có ý kiến khác nhau
là bình thường và tự nhiên. Qua trao đổi, tranh luận trên cơ sở thực tiễn, chân lý
được phát hiện và nhận thức đúng sẽ trở thành tư tưởng chủ đạo trong Đảng, tạo
thành sự đồng thuận trong nhân dân.
2.4Xây dựng Đảng về chính trị là cơ sở xác định hệ thống tổ chức bộ máy nhà
nước của Đảng
Trong điều kiện Đảng cầm quyền, đường lối, nhiệm vụ chính trị của Đảng
là cơ sở xác định hệ thống tổ chức bộ máy của Đảng và Nhà nước, xác định
chức năng, nguyên tắc, hoạt động của các tổ chức và là cơ sở để lựa chọn bố trí
cán bộ.
Xây dựng Đảng về chính trị cịn cần thiết bởi trong điều kiện Đảng cầm
quyền, những quyết sách của Đảng không chỉ ảnh hưởng đến nội bộ Đảng mà
còn ảnh hưởng sâu rộng đến toàn xã hội.

3. Nội dung xây dựng Đảng về chính trị
3.1

Khơng ngừng bồi dưỡng, nâng cao nhận thức, kiên định nền tảng tư tưởng
của Đảng
V.I.Lênin đã khẳng định: chỉ Đảng nào được một lý luận tiên phong
hướng dẫn thì mới có khả năng làm trịn vai chiến sĩ tiên phong.
Đối với Đảng ta, “lý luận tiên phong”, nền tảng tư tưởng đó là chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

6


Đổi mới xây dựng Đảng về chính trị khơng phải là xa rời chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh mà làm cho chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ
Chí Minh được trở thành nền tảng tư tưởng vững chắc trong Đảng, Đảng có khả
nang nhận thức đúng, vận dụng sáng tạo và phát triển học thuyết, tư tưởng đó,
lấy đó làm nền tảng và kim chỉ nam cho hành động của mình.
3.2

Xây dựng đường lối chính trị đúng
Về cơ sở lý luận, cần chú trọng vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác- Lê nin
và tư tưởng Hồ Chí Minh, những kinh nghiệm xây dựng đường lối của đảng
cổng sản trên thế giới, đặc biệt là kinh nghiệm xây dựng đường lối, chính sách
của Đảng ta.
Về yêu cầu của việc xây dựng đường lối :
Một là, phải nắm vững và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản của
chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, lấy đó là cơ sở ý luận, phương
pháp luận nền tảng để phân tích tình hình thế giới, phát hiện ra tình huống có
vấn đề cần giải quyết, đưa ra các quyết định chính trị đúng để giải quyết các vấn
đề đó nhằm đưa đất nước vững bước trên con đường xã hội chủ nghĩa.

Hai là phải xuất phát từ thực trạng tình hình và xu hướng phát triển của
đất nước với tất cả các vấn đề có thể nảy sinh cần giải quyết. Xây dựng đất nước
theo con đường xã hội chủ nghĩa trong bối cảnh này là một sự nghiệp vơ cùng
khó khăn, phức tạp và lâu dài, nhưng đó là con đường đi hợp quy luật để xây
dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Ba là kế thừa một cách sáng tạo kinh nghiệm kịch sử dân tộc và thời đại
đã được tích lũy. Đường lối chính trị đúng đắn là đường lối được xây dựng trên
cơ sở khoa học. Mà khoa học, như Lênin đã nói : “buộc chúng ta phải chú ý đến
kinh nghiệm các nước khác…”. Cùng với những kinh nghiệm đã có của dân tộc
và của Đảng ta, cịn có kinh nghiệm xây dựng đường lối chính trị của các các
Đảng chính trị, các thiết chế chính trị đa dạng, phong phú trên thế giới (kể cả
thành công hay thất bại của họ). Kế thừa nhữn gkinh nghiệm đó, phát huy mặt
tích cực, hạn chế, tránh những vấp váp, sai lầm của quá khứ cũng là một nhân tố
7


khơng thể thiếu để có thể hoạch định được một chiến lược phát triển đất nước
đúng đắn cho dân tộc ta ngày nay.
Xây dựng đường lối chính trị đúng đắn nhằm đảm bảo thống nhất giữa
tính đảng và tính khoa học thể hiện được ý chí và nguyện vọng của nhân dân,
phục vụ nhân dân và vì lợi ích của nhân dân, phát huy truyền thống của dân tộc,
tinh thần cách mạng của toàn Đảng, toàn dân.
3.3

Lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối chính trị
Xây dựng được đường lối chính trị đúng là vấn đề hết sức quan trọng.
Song, dù đúng đắn đến đâu, tự bản thân đường lối chính trị đó cũng khơng thể
thay đổi được hiện thực. Để góp phần cải biến hiện thực, đường lối chính trị
phải được đưa vào nhân dân, làm cho chúng có được sức mạnh của nhân tố hoạt
động thực tiễn của chính nhân dân. Nói cách khác, lãnh đạo thực hiện có hiệu

quả đường lối chính trị có vai trị quyết định đối với sự thay đổi hiện thực nhằm
hiện thực hóa mục tiêu mà đường lối chính trị đặt ra.
Đó là năng lực cụ thể hóa đường lối chính trị, năng lực đưa ra các quyết
định chính trị của Đảng vào thực tiễn cuộc sống; năng lực quy tụ sức mạnh của
nhân dân, phát huy được năng lực sáng tạo của nhân dân để hiện thực hóa đường
lối chính trị qua hoạt động tích cực, chủ động, tự giác của nhân dân… Đây vừa
là yêu cầu, vừa là thước đo đánh giá trình độ trưởng thành về chính trị của Đảng.
Do đó, cách thực hiện là thể chế hóa đường lối, nghị quyết của Đảng thành
chương trình, kế hoạch của Nhà nước, thành chương trình hành động của các tổ
chức chính trị - xã hội; triển khai thực hiện cơng tác tuyên truyền, giáo dục và
phát động phong trào quần chúng.

3.4

Củng cố và nâng cao uy tín chính trị của Đảng
Đưa ra được đường lối chính trị đúng, có khả năng tổ chức thực hiện
thắng lợi đường lối đó, tạo ra những bước tiến trong thực tế với những kết quả
thiết thực là những vấn đề có ý nghĩa quan trọng cho việc xác lập, củng cố uy tín
8


của Đảng trong nhân dân. Ph.Ăngghen đã nhấn mạnh: Mỗi bước tiến trong thực
tiễn còn quan trọng hơn cả một tá cương lĩnh.
Uy tín của Đảng cịn được củng cố, tăng cường qua việc phát huy vai trò
tiên phong gương mẫu của đảng viên và các tổ chức đảng. Cho nên, xây dựng
Đảng về chính trị cũng địi hỏi phải xây dựng ý chí chính trị vì nước, vì dân cho
từng đảng viên và tổ chức đảng. (6)

9

Chương II: Thực tiễn sự vận dụng nội dung xây dựng Đảng về chính trị của
Đảng bộ Thành phố Hà Nội hiện nay
1.

Mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị hiện nay
Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ XIII của Đảng sẽ diễn ra vào quý I năm
2021, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức
tạp và khó lường. Đất nước đứng trước nhiều thời cơ, thuận lợi, đan xen nhiều
khó khăn, thách thức. Nhiều vấn đề mới đặt ra phải giải quyết; cán bộ, đảng
viên, nhân dân đặt kỳ vọng vào những quyết sách đúng đắn, mạnh mẽ của Đảng
để phát triển đất nước ta nhanh và bền vững hơn. Đại hội được tổ chức vào thời
điểm toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện thắng lợi nhiều chủ trương,
mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Nghị quyết Đại hội XII; đất nước trải qua 35 năm
tiến hành công cuộc đổi mới, 10 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước
trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) và
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020. Đại hội có nhiệm vụ kiểm
điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XII, gắn với đánh giá tổng quát tiến
trình đổi mới; quyết định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ 5, 10 năm tới và
tầm nhìn đến năm 2045; đánh giá việc thi hành Điều lệ Đảng khóa XII; kiểm
điểm sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII; bầu Ban Chấp
hành Trung ương Đảng khóa XIII. Trên cơ sở đó, Dự thảo văn kiện trình Đại hội
XIII của Đảng đã được chuẩn bị cơng phu, có nhiều điểm mới, điểm nhấn, nhất
là trong cơng tác xây dựng Đảng về chính trị.
Thứ nhất, về tầm nhìn, Dự thảo Báo cáo chính trị đã cập nhật những diễn
biến mới nhất tình hình trong nước và thế giới; phân tích, dự báo một cách khoa
học về xu hướng phát triển của thế giới trong thời gian tới; tạo cơ sở cho việc
xác định các mục tiêu mới phát triển đất nước trong 5 năm, 10 năm tới và tầm
nhìn đến năm 2045. Từ đó, đề ra mục tiêu tổng quát: Nâng cao năng lực lãnh
đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ

thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố niềm tin của nhân dân
đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển
10


đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn
dân tộc kết hợp với sức mạnh thời đại; đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ cơng cuộc
đổi mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa; bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững
mơi trường hịa bình, ổn định; phấn đấu để đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở
thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Thứ hai, về quan điểm, tư tưởng chỉ đạo, Dự thảo Báo cáo chính trị dành
ra một mục riêng đề cập đến năm quan điểm chỉ đạo, có bổ sung, làm rõ hơn
một số nội dung quan trọng của các quan điểm, tư tưởng chỉ đạo mà Đảng đề ra
và từng bước hoàn thiện qua các kỳ Đại hội. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh:
khơng chỉ “kiên định và vận dụng” mà còn phải phát triển sáng tạo chủ nghĩa
Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Phải coi phát triển kinh tế - xã hội là trung
tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã
hội; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Phải “khơi dậy
mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn
dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc; phát huy dân
chủ xã hội chủ nghĩa, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và của nền
văn hóa, con người Việt Nam”. Khơng chỉ “nêu cao ý chí độc lập, tự chủ, chủ
động, tích cực hội nhập” mà còn phải “nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế”.
Không chỉ “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo,
năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng” mà còn phải “xây dựng Đảng
và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh tồn diện, xây dựng Nhà nước tinh
gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán
bộ cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, gắn
bó mật thiết với nhân dân”.
Thứ ba, về nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị, Dự thảo Báo cáo chính

trị xác định phải “tăng cường xây dựng Đảng về chính trị”, nhấn mạnh hơn so
với nhiệm vụ “Chú trọng xây dựng Đảng về chính trị” của Đại hội XII. Dự thảo
kế thừa chủ trương Đại hội XII là: “Nâng cao năng lực hoạch định đường lối,
chính sách phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm của Việt Nam”, phát
triển thành chủ trương Đại hội XIII là: “Nâng cao bản lĩnh, năng lực dự báo của
11


Đảng trong hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với thực tiễn Việt Nam và
xu hướng phát triển của thời đại”. Điểm nhấn ở đây là việc nâng cao bản lĩnh,
nâng cao năng lực dự báo trong công tác chính trị tư tưởng của Đảng. Dự thảo
xác định cần nắm chắc, dự báo đúng, định hướng chính xác, xử lý đúng đắn, kịp
thời các vấn đề tư tưởng trong Đảng, trong xã hội; bảo đảm thống nhất tư tưởng
trong Đảng, đồng thuận cao trong xã hội.
Thứ tư, về tư duy lý luận, dự thảo Báo cáo xây dựng Đảng yêu cầu: “nâng
tầm tư duy lý luận của Đảng”. Từ sau Đại hội XII đến nay, tư duy lý luận của
Đảng tiếp tục có bước phát triển. Chúng ta tiếp tục làm sáng tỏ nhận thức về chủ
nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; bổ sung, phát
triển hệ thống quan điểm lý luận về công cuộc đổi mới, nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư
nhân, kinh tế nhà nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đối ngoại và hợp tác quốc
tế; tiếp tục hoàn thiện các mối quan hệ lớn cần phải nâng cao nhận thức, nắm
vững và giải quyết tốt... Công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận có
những chuyển biến nhất định, nhiều luận điểm khoa học đã được ghi nhận, trở
thành cơ sở và luận cứ khoa học quan trọng, góp phần bổ sung, hồn thiện chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Thứ năm, về thực hành dân chủ, kế thừa và phát triển chủ trương của Đại
hội XII, Dự thảo Báo cáo chính trị nêu: Nâng cao lập trường, bản lĩnh chính trị,
trình độ, trí tuệ, tính chiến đấu của cấp ủy, tổ chức đảng và của mỗi cán bộ, đảng
viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp, cán bộ cấp chiến

lược. Đồng thời, bổ sung nhiệm vụ, giải pháp: Thực hành dân chủ gắn liền với
tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng. Học thuyết Mác - Lê-nin về Đảng Cộng
sản chỉ ra rằng, giai cấp vô sản muốn làm cách mạng phải thành lập được chính
đảng độc lập của mình. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: “chỉ có
một đảng có lý luận tiền phong hướng dẫn thì mới có thể làm trịn được vai trị
chiến sĩ tiền phong”. “Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong
đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà khơng có chủ
nghĩa cũng như người khơng có trí khơn, tàu khơng có bàn chỉ nam”.(7)
12


2.

Thực tiễn xây dựng Đảng về chính trị của Đảng bộ Thành phố Hà Nội hiện
nay
Xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị tiếp tục là nhiệm vụ then
chốt của Đảng bộ thành phố Hà Nội trong nhiệm kỳ 2020-2025. Phát huy kết
quả đã đạt được trong nhiệm kỳ 2015-2020, với tinh thần gương mẫu đi đầu, Hà
Nội xác định, xây dựng Đảng bộ thành phố có năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
cao và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu luôn là nhiệm vụ ưu
tiên hàng đầu trong giai đoạn mới.
Nhìn lại nhiệm kỳ 2015-2020, công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ
thống chính trị đã được Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội chỉ đạo sát
sao, bài bản, đạt nhiều kết quả nổi bật. Nhờ đó, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của tổ chức Đảng các cấp, chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng lên,
tạo nền tảng xây dựng Đảng bộ thành phố trong sạch, vững mạnh; hiệu lực, hiệu
quả hoạt động của chính quyền được tăng cường, có chuyển biến tích cực.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả là cơ bản, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của một số cấp ủy, tổ chức Đảng, nhất là ở cơ sở cịn thấp. Cá biệt, có cấp ủy
mất vai trị lãnh đạo, chỉ đạo, mất đồn kết nội bộ, để xảy ra những vụ việc nổi

cộm, phức tạp…
Trước yêu cầu, nhiệm vụ mới đặt ra trong giai đoạn 2020-2025, Thành ủy
Hà Nội tiếp tục coi công tác xây dựng Đảng bộ, xây dựng hệ thống chính trị là
nhiệm vụ trọng tâm, then chốt và xuyên suốt. Cụ thể, “Gương mẫu xây dựng
Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh” là nội dung đầu tiên trong
chủ đề Đại hội đại biểu lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020-2025) Đảng bộ thành phố
Hà Nội.
Định hướng 5 năm tới được nêu trong dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại
hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội của Thành ủy là tiếp tục
tạo chuyển biến mạnh mẽ về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ
13


thống chính trị thực sự trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu, bộ máy tinh gọn, hoạt
động hiệu lực, hiệu quả. Nhiệm vụ quan trọng đặt ra là Hà Nội thí điểm tổ chức
thành cơng mơ hình chính quyền đơ thị, củng cố chính quyền nơng thơn; nâng
cao năng lực, tính tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước
hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu; đẩy mạnh phòng, chống tham
nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí…
Về chỉ tiêu, Đảng bộ thành phố phấn đấu hằng năm kết nạp từ 9.000 đến
10.000 đảng viên mới; tỷ lệ đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ hằng năm đạt
hơn 75%; tỷ lệ tổ chức Đảng hoàn thành tốt nhiệm vụ hằng năm đạt hơn 75%.
Thực hiện định hướng nêu trên, dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội đại
biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội xác định, tiếp tục thực hiện kiên
trì, kiên quyết, có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) về xây
dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với đẩy mạnh “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh”; ngăn chặn, đẩy lùi suy thối về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Những nội dung này sẽ được tích hợp trong chương trình cơng tác số 01 của
Thành ủy Hà Nội khóa XVII có tên gọi dự kiến là “Tăng cường công tác xây

dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố trong
sạch, vững mạnh, đẩy mạnh cải cách hành chính giai đoạn 2021-2025”.
Trong đó, Đảng bộ thành phố sẽ chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng
viên, đề cao tính nêu gương, nhất là người đứng đầu; rà sốt, bổ sung, hồn thiện
các quy chế, quy định về công tác cán bộ; xây dựng, hoàn thiện và thực hiện cơ
chế cạnh tranh lành mạnh, công khai, minh bạch, dân chủ trong bổ nhiệm, đề bạt
cán bộ và tuyển dụng công chức, viên chức để thu hút người thực sự có đức, có
tài vào làm việc trong hệ thống chính trị thành phố.
Thành ủy Hà Nội khóa XVII sẽ tiếp tục rà sốt, bổ sung, hoàn thiện chức
năng, nhiệm vụ, mối quan hệ cơng tác của một số loại hình tổ chức cơ sở Đảng,
tạo chuyển biến căn bản trong xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở Đảng yếu kém.
14


Hà Nội cũng xác định sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng sinh
hoạt chi bộ; thực hiện nghiêm túc kiểm điểm tự phê bình và phê bình, nâng cao
chất lượng cơng tác đánh giá tổ chức Đảng và đảng viên; nâng cao chất lượng
kết nạp đảng viên mới...
Tiếp tục coi trọng công tác tuyên giáo, dân vận, dự thảo Báo cáo chính trị
xác định, tập trung đổi mới công tác tuyên giáo theo hướng hướng về cơ sở,
nâng cao tính dự báo, chủ động đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và
các thành quả đạt được của thành phố. Đồng thời thực hiện đồng bộ các giải
pháp đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chú trọng kiểm tra,
giám sát tổ chức Đảng, đảng viên ở những địa bàn, lĩnh vực có vị trí, vai trị
quan trọng, nhạy cảm, tác động đến nhiệm vụ chính trị của thành phố và cơ sở,
có nhiều đơn thư, dư luận phản ánh tiêu cực.
Đặc biệt, xác định đổi mới phương thức lãnh đạo là nhiệm vụ hàng đầu
của các cấp ủy Đảng trong nhiệm kỳ 2020-2025, Thành ủy Hà Nội sẽ tập trung
nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong xây dựng, ban hành các
chủ trương, nghị quyết, chương trình, kế hoạch, đề án công tác; đổi mới mạnh

mẽ tư duy, cách làm, tính chủ động, sáng tạo, quyết liệt; đề cao vai trị, trách
nhiệm nêu gương, thực hiện “nói đi đơi với làm”.
Với những giải pháp đồng bộ, tồn diện và quyết tâm chính trị mạnh mẽ,
chắc chắn kết quả xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị của thành phố Hà
Nội nhiệm kỳ 2020-2025 sẽ tiếp tục có chuyển biến tích cực, tạo tiền đề để Thủ
đơ phát triển nhanh, bền vững.
3.

Một số phương hướng và giải pháp xây dựng Đảng về chính trị cuả Đảng
bộ Thành phố Hà Nội hiện nay
Với những hoạt động thiết thực và những gì đã được trong cơng tác như
trên ta có thể thấy Đảng bộ Thành phố Hà Nội đã vận dụng rất tốt nội dung xây
dựng Đảng về chính trị trong thời gian qua. Và để thực hiện ngày càng tốt hơn
15


thì Đảng bộ Thành phố Hà Nội cần duy trì và phát huy nhưng mặt tịch cực và
một số phương hương sau:
-

Kiên định vận dụng, bổ sung, phát triển nền tảng chính trị tư tưởng của Đảng,
chủ nghĩa Mac-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.(8)

-

Đẩy mạnh đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng- chính trị(9). Đối với những quan
điểm sai trái, những trương hợp cố tình làm trái với Cương lĩnh, Điều lệ và các
Nghị quyết của Đảng, những tệ quan liêu, độc đoán chuyên quyền, những hành
vi tham nhũng, vu lợi, phe cánh, tranh giành địa vị, cục bộ địa phương… thì
phải thực hành dân chủ, tiến hành tự phê bình và phê bình theo phương pháp ba

chiều do Hồ Chí Minh đã ra là phê bình từ trên xuống, từ dưới lên và từ ngoài
nhân dân vào; giáo dục và thuyết phục là chính; đồng thời phải kỷ luật nghiêm
mình theo nguyên tắc đân chủ mà Điều lệ Đảng quy định.

-

Bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, rèn luyện qua thực tiễn Gắn kết tổng
kết thực tiễn với nghiên cứu lý luận, định hướng chính sách.

-

Thực hiện nghiêm quy định dân chủ trong nghiên cứu lý luận chính trị, tạo mơi
trường dân chủ, khuyến khích tìm tịi, sáng tạo, phát huy trí tuệ của các tổ chức
và cá nhân.

-

Chú trọng cập nhật kết quả tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận; sớm kết luận
những vấn đề lý luận đã chín, đã rõ, phát triển, hồn thiện đường lối, chủ trương
xây dựng, bảo vệ Tổ quốc”. Dự thảo Báo cáo xây dựng Đảng yêu cầu: “Tập
trung lãnh đạo, chỉ đạo nghiên cứu các vấn đề lý luận khó, phức tạp phát sinh từ
thực tiễn hoặc tồn tại trong thời gian dài; những vấn đề chưa rõ về cơ sở lý luận,
cịn có nhiều ý kiến khác nhau, mạnh dạn cho thí điểm, tổng kết kịp thời để có
kết luận nhằm thống nhất về mặt nhận thức”.

-

Khơng ngừng hoàn thiện xây dựng văn háo Đảng trong Đảng bộ Thành phố Hà
Nội.

-

Đổi mới và nâng cao chất lượng công tác quản lý đảng viên. Quản lý đội ngũ
đảng viên đảm bảo ngang tầm yêu cầu, nhiệm vụ của tình hình đất nước trong
16


bối cảnh hiện nay vùa là yêu cầu cấp bách, vừa có ý nghĩa chiến lược lâu dài để
đảm bảo năng lực lãnh đọa và sức chiến đấu của Đảng.
PHẦN KẾT LUẬN
Từ khi ra đời đến nay, cùng với xây dựng tổ chức, Đảng ta luôn coi trọng
xây dựng Đảng về chính trị. Chính vì vậy, Đảng khơng ngừng lớn mạnh và hoàn
thành xuất sắc sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam qua các thời kỳ, được
nhân dân tin tưởng, tự hào. Đó chính là nền tảng tư tưởng, mục tiêu, lý tưởng,
kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc
lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới. Kiên định chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có tính ngun tắc số một
với Đảng ta, là nhiệm vụ hàng đầu trong tồn bộ cơng tác tư tưởng, lý luận của
Đảng. Cơng tác xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng đã có nhiều chuyển biến
tích cực, nhận thức được nâng cao hơn, tư duy được đổi mới hơn, tư tưởng được
thống nhất hơn, thể hiện ở việc đã tạo được sự đồn kết, nhất trí trong Đảng, sự
đồng thuận trong xã hội đối với những vấn đề lớn, cơ bản trong q trình tiến
hành cơng cuộc đổi mới, cơng cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong bất kỳ
điều kiện nào, lúc thuận lợi cũng như lúc khó khăn, dù trong chiến tranh ác liệt
cũng như trong hịa bình, các thế hệ cán bộ, đảng viên của Đảng bộ thành phố
Hà Nội luôn luôn vững vàng về bản lĩnh chính trị, khơng ngả nghiêng, dao động
hoặc mơ hồ về mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng. Đảng bộ thành phố Hà
Nội luôn tin tưởng tuyệt đối vào nền tảng tư tưởng của Đảng, quan điểm, đường
lối, nghị quyết, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tin
tưởng vào thắng lợi tất yếu của sự nghiệp cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo

của Đảng. Với những truyền thống có được trong suốt lịch sử 90 năm thành lập,
bằng "tinh thần thép", mong rằng Thành ủy Hà Nội sẽ tiếp tục phát huy đoàn kết
thống nhất, nỗ lực phấn đấu, lãnh đạo thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ
Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2020 - 2025; phát huy truyền
thống văn hiến, anh hùng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; xây dựng Thủ đô
ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, góp phần xây dựng đất nước ta “đàng
hồng hơn, to đẹp hơn” như mong ước của Bác Hồ kính yêu.
17


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Phương Hoa (2020), “Những điểm mới, điểm nhấn trong cơng tác xây dựng
Đảng về chính trị”, Ban tun giáo Trung ương

2.

Hồ Chí Minh tồn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011

3.

Trần, Thị Anh Đào; Nguyễn, Minh Tuấn; Nguyễn, Thị Ngọc Loan (2016), Giáo
trình xây dựng Đảng.

4.

PGS,TS Nguyễn Đức Aí , Nhà xuất bản chính trị - hành chính Hà Nội
(2013)Xây dựng Đảng về chính trị.

5.

Nguyễn Thùy (2020),“Điểm nhấn trong cơng tác xây dựng Đảng của Hà Nội”,
Tạp chí Cộng sản

6.

Quốc Toản (2021), “Nâng cao chất lượng công tác xây dựng Đảng và hệ thống
chính trị”, Báo trang Hà Nội.

7.

Báo Hà Nội mới, “Thành tựu 5 năm 2015-2020 của thành phố Hà Nội: Vị thế
mới, mở tương lai mới- Xây dựng Đảng bộ có sức chiến đấu cao, hệ thống chính
trị tiêu biểu”
Trích dẫn
(1) Wikipedia
(2), (3) Giáo trình xây dựng Đảng 2016, trang 53,54
(4) Giáo trình xây dựng Đảng 2016, trang 56
(5) Giáo trình xây dựng Đảng 2016, trang 57
(6) Giáo trình xây dựng Đảng 2016, trang 60
(7) Hồ Chí Minh tồn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, trang
289
(8) Sách chuyên khảo “Xây dựng Đảng về chính trị” , trang 171
(9) Sách chuyên khảo “Xây dựng Đảng về chính trị” trang 173
18


19