(Luận văn thạc sĩ) Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư số 26 2020 TT-BGDĐT ở các trường trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––––––––

ĐOÀN THU HIỀN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƢ SỐ 26/2020/TT - BGDĐT
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TỦA CHÙA,
TỈNH ĐIỆN BIÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
––––––––––––––––––––––

ĐOÀN THU HIỀN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƢ SỐ 26/2020/TT - BGDĐT
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TỦA CHÙA,
TỈNH ĐIỆN BIÊN
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Phạm Đào Tiên

THÁI NGUYÊN - 2021


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết quả
nghiên cứu là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Thái Ngun, tháng 8 năm 2021
Tác giả luận văn
Đoàn Thu Hiền

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, em xin bày tỏ lịng biết ơn và sự kính trọng tới Lãnh
đạo trƣờng Đại học sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên, các Thầy giáo Cô giáo đã tham
gia giảng dạy và cung cấp những kiến thức cơ bản, sâu sắc, tạo điều kiện giúp đỡ em
trong quá trình học tập và nghiên cứu tại nhà trƣờng.
Đặc biệt, với tấm lòng thành kính, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất đến
TS. Phạm Đào Tiên, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn khoa học và tận tình giúp đỡ em
trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Tác giả cũng xin gửi lời cảm ơn Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện
Biên, lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Tủa Chùa - tỉnh Điện Biên cùng bạn
bè, ngƣời thân đã tạo điều kiện cả về thời gian, vật chất, tinh thần cho tác giả trong suốt
q trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn.
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hồn thành luận văn, mặc dù bản thân
em đã ln cố gắng nhƣng chắc chắn không tránh khỏi những khiếm khuyết. Kính
mong đƣợc sự góp ý, chỉ dẫn của các Thầy, các Cô và các bạn đồng nghiệp.

Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2021
Tác giả luận văn
Đoàn Thu Hiền

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT..................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 2
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 2
5. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 3
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.................................................................................... 3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 3
8. Cấu trúc của luận văn................................................................................................ 4
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƢ SỐ
26/2020/TT-BGDĐT Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ .................................... 5
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ................................................................................ 5
1.1.1. Nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của học sinh ........................................ 5
1.1.2. Các nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận
năng lực .............................................................................................................. 7

1.1.3. Nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh ........................... 8
1.2. Một số khái niệm cơ bản ........................................................................................ 9
1.2.1. Quản lý ................................................................................................................ 9
1.2.2. Quản lý giáo dục (quản lý nhà trƣờng) ............................................................. 10
1.2.3. Đánh giá học sinh THCS .................................................................................. 10
1.2.4. Đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trƣờng trung học cơ sở ..................... 11
1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trƣờng trung
học cơ sở .......................................................................................................... 11

iii


1.3. Hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở
trƣờng trung học cơ sở ..................................................................................... 12
1.3.1. Chƣơng trình giáo dục trung học cơ sở 2018 và yêu cầu đổi mới đánh giá
kết quả học tập của học sinh theo thơng tƣ số 26 ........................................... 12
1.3.2. Mục đích của đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ 26 ............ 13
1.3.3. Nguyên tắc và nội dung đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thơng
tƣ số 26 ............................................................................................................. 13
1.3.4. Phƣơng pháp, hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thơng
tƣ số 26 ............................................................................................................ 16
1.3.5. Quy trình và các lực lƣợng tham gia đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo thông tƣ số 26 .......................................................................................... 19
1.3.6. Xử lý kết quả sau đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ số 26 ....... 21
1.4. Nội dung quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở trƣờng trung học cơ sở ......................... 21
1.4.1. Lập kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tƣ số 26 ...... 22
1.4.2. Tổ chức thực hiện đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ số 26 ....... 23
1.4.3. Chỉ đạo đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tƣ số 26 ............... 24
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo

Thông tƣ số 26 ................................................................................................. 26
1.5. Những yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở trƣờng trung học cơ sở .... 27
1.5.1. Yếu tố chủ quan ................................................................................................ 27
1.5.2. Yếu tố khách quan ............................................................................................ 29
Kết luận chƣơng 1 ....................................................................................................... 30
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT
QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƢ SỐ 26/2020/TTBGDĐT Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TỦA CHÙA,
TỈNH ĐIỆN BIÊN .................................................................................................... 31
2.1. Khái quát về địa bàn huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ....................................... 31
2.1.1. Khái quát đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ............. 31

iv


2.1.2. Khái quát về tình hình phát triển giáo dục của huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ... 32
2.2. Khái quát chung về khảo sát thực trạng ............................................................... 33
2.2.1. Mục đích khảo sát ............................................................................................. 33
2.2.2. Nội dung khảo sát ............................................................................................. 33
2.2.3. Đối tƣợng khảo sát ............................................................................................ 33
2.2.4. Phƣơng pháp khảo sát ....................................................................................... 34
2.3. Thực trạng hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tƣ số
26/2020/TT- BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh
Điện Biên ......................................................................................................... 35
2.3.1. Nhận thức của CBQL và giáo viên về mục đích đánh giá kết quả học tập
của học sinh theo thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ở các trƣờng trung
học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ..................................................... 35
2.3.2. Nội dung đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ số 26/2020TT BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên .. 37
2.3.3. Phƣơng pháp, hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông
tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa

Chùa, tỉnh Điện Biên ....................................................................................... 39
2.3.4. Thực trạng quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ
số 26/2020/ TT - BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa,
tỉnh Điện Biên .................................................................................................. 41
2.3.5. Các lực lƣợng tham gia đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ
số 26/2020/ TT - BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa,
tỉnh Điện Biên .................................................................................................. 43
2.3.6. Những khó khăn của giáo viên trong đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở
huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ..................................................................... 44
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa
Chùa tỉnh Điện Biên ........................................................................................ 46
2.4.1. Thực trạng lập kế hoạch quản lí hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ
sở huyện Tủa Chùa tỉnh Điện Biên .................................................................. 46

v


2.4.2. Thực trạng tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở
huyện Tủa Chùa tỉnh Điện Biên ...................................................................... 49
2.4.3. Thực trạng chỉ đạo thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở
huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ..................................................................... 51
2.4.4. Thực trạng kiểm tra hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa
Chùa tỉnh Điện Biên ........................................................................................ 53
2.4.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của

học sinh theo thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ
sở huyện Tủa Chùa tỉnh Điện Biên .................................................................. 56
2.5. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ
sở huyện Tủa Chùa tỉnh Điện Biên .................................................................. 57
2.5.1. Thành công và nguyên nhân ............................................................................. 57
2.5.2. Hạn chế và nguyên nhân ................................................................................... 58
Kết luận chƣơng 2 ....................................................................................................... 60
Chƣơng 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC
TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƯ SỐ 26/2020/TT-BGDĐT Ở CÁC
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TỦA CHÙA, TỈNH ĐIỆN BIÊN ............ 61
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .............................................................................. 61
3.1.1. Đảm bảo tính mục tiêu ...................................................................................... 61
3.1.2. Đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ................................................................... 61
3.1.3. Đảm bảo tính thừa kế và phát triển ................................................................... 62
3.1.4. Đảm bảo tính thực tiễn và khả thi ..................................................................... 62
3.2. Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ................................................................................ 62
3.2.1. Tăng cƣờng nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo viên và cha mẹ
học sinh về đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ số
26/2020/TT- BGDĐT ...................................................................................... 62

vi


3.2.2. Xây dựng kế hoạch hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
thông tƣ số 26/2020/TT- BGDĐT ................................................................... 65
3.2.3. Tổ chức bồi dƣỡng năng lực đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT cho đội ngũ giáo viên ở các trƣờng

trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ............................................ 71
3.2.4. Hoàn thiện hệ thống văn bản quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh theo thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ..................................... 76
3.2.5. Tổ chức kiểm tra, giám sát hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo thông tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT .......................................................... 78
3.2.6. Mối quan hệ giữa các biện pháp ....................................................................... 81
3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất .................. 83
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 83
3.3.2. Đối tƣợng và nội dung khảo nghiệm ................................................................ 83
3.3.3. Phƣơng pháp khảo nghiệm và xử lý số liệu ...................................................... 83
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 84
Kết luận chƣơng 3 ....................................................................................................... 87
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................... 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 91
PHỤ LỤC.......................................................................................................................

vii


DANH MỤC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
BGDĐT

: Bộ giáo dục và đào tạo

CBQL

: Cán bộ quản lý

CNH - HĐH : Cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa
GD&ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

KQHT

: Kết quả học tập

KT - XH

: Kinh tế - xã hội

KTĐG

: Kiểm tra đánh giá

NV

: Nhân viên

PTDTBT

: Phổ thông dân tộc bán trú

THCS

: Trung học cơ sở

TT

: Thông tƣ

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Thực trạng nhận thức về kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng THCS huyện
Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ........................................................................35

Bảng 2.2.

Thực trạng thực hiện các yêu cầu của kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng
THCS huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ..................................................36

Bảng 2.3.

Thực trạng nội dung kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở
huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ..............................................................38

Bảng 2.4.

Thực trạng hình thức và phƣơng pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng
trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ....................................40

Bảng 2.5.

Thực trạng quy trình đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ........................................................................42

Bảng 2.6.

Thực trạng những khó khăn của giáo viên trong đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng
trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên ....................................45

Bảng 2.7.

Thực trạng lập kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học sinh theo Thông
tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng THCS huyện Tủa Chùa .................47

Bảng 2.8.

Tổ chức thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng THCS huyện Tủa Chùa.......49

Bảng 2.9.

Chỉ đạo thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng THCS huyện Tủa Chùa ...52

Bảng 2.10. Thực trạng đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng
THCS huyện Tủa Chùa ............................................................................54
Bảng 2.11. Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý đánh giá kết quả của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Tủa Chùa tỉnh Điện Biên .........................................................................56

v


Bảng 3.1.

Mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả
học tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các
trƣờng THCS huyện Tủa Chùa, tính Điện Biên .......................................84

Bảng 3.2.

Tính khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học
tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng
THCS huyện Tủa Chùa, tính Điện Biên ..................................................85

vi


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Đánh giá kết quả học tập của học sinh là một khâu của quá trình dạy học nhằm
thu thập thơng tin về hoạt động dạy và hoạt động học, đặc biệt là xác nhận kết quả
đạt đƣợc ở học sinh sau một giai đoạn học tập nhất định, giúp ngƣời học nhận thấy
điểm mạnh và điểm hạn chế của mình để điều chỉnh quá trình học tập nhằm nâng
cao kết quả học tập, đồng thời giúp ngƣời dạy nhận diện lại quá trình giảng dạy của
bản thân để điều chỉnh nội dung, phƣơng pháp, biện pháp và kỹ thuật dạy học, biện
pháp tƣ vấn hỗ trợ học sinh để nâng cao thành tích học tập của học sinh. Chƣơng
trình giáo dục phổ thơng 2018 đƣợc tiếp cận theo hƣớng hình thành phẩm chất,
năng lực ở học sinh đòi hỏi đánh giá kết quả học tập phải đƣợc đổi mới một cách
căn bản theo hƣớng tiếp cận năng lực nhằm tạo động lực cho quá trình dạy học phát
triển. Thực hiện mục tiêu đổi mới giáo dục, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã từng bƣớc chỉ
đạo đổi mới hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học nhằm tạo động lực cho quá trình dạy học, giáo dục ở
trƣờng phổ thông, coi đây là khâu đột phá. Để hƣớng dẫn các trƣờng thực hiện đánh
giá kết quả học tập của học sinh Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành các văn bản hƣớng
dẫn thực hiện nhƣ: Thông tƣ số 58/ 2011/TT- BGDĐT và gần đây nhất là Thông tƣ số
26/2020/TT- BGDĐT về đổi mới đánh giá kết quả học tập của học sinh trung học. Thông
tƣ số 26/2020/ TT- BGDĐT ban hành với mục tiêu hƣớng dẫn giáo viên và nhà trƣờng
trung học thực hiện nội dung, hình thức, phƣơng pháp đánh giá kết quả học tập của học
sinh đáp ứng yêu cầu đổi mới chƣơng trình giáo dục phổ thơng.
Thực tế hiện nay việc đổi mới kiểm tra, đánh giá trong các trƣờng trung học cơ
sở trên tồn quốc nói chung và các trƣờng trung học cơ sở trên địa bàn huyện Tủa
Chùa, tỉnh Điện Biên nói riêng đang cịn nhiều bất cập. Một trong những nguyên
nhân cơ bản nhất của tình trạng nêu trên là do cơng tác quản lý hoạt động đánh giá
học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở còn chƣa theo kịp yêu cầu đổi mới. Việc kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh lâu nay vẫn thực hiện theo cách truyền
thống, chỉ chú trọng kiểm tra kiến thức mà chƣa để ý đến cơ sở khoa học, tính quy
chuẩn của việc thiết lập đề kiểm tra, cách thức kiểm tra, cách thức đánh giá. Các đề

1


kiểm tra chủ yếu là nhằm đánh giá việc nhớ, việc hiểu kiến thức, kỹ năng thực hành,
mà ít chú ý đánh giá khả năng học sinh vận dụng kiến thức vào giải quyết các tình huống
trong thực tiễn, chƣa chú trọng đến sự tiến bộ của học sinh. Việc đánh giá học sinh bằng
điểm số kết hợp với nhận xét còn chƣa đƣợc giáo viên hiểu đúng và khi thực hiện còn
nhiều lúng túng, hiệu quả chƣa cao.
Những thực tế đó địi hỏi chúng ta cần phải có những biện pháp thiết thực trong
việc quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh một cách đồng bộ và
khoa học, phù hợp với từng đơn vị, từng nhà trƣờng trong hệ thống giáo dục.
Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn đề tài "Quản lý hoạt động đánh
giá kết quả học tập của học sinh theo Thông tư số 26/2020/TT- BGDĐT ở các
trường trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên" làm đề tài nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT- BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, luận
văn đề xuất một số biện pháp quản lý nhằm nâng cao hiệu quả đánh giá, góp phần
thực hiện thành cơng đổi mới chƣơng trình giáo dục THCS ở các trƣờng trung học cơ
sở ở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của
học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở trƣờng trung học cơ sở.
3.2. Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết
quả học tập của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung
học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên.
3.3. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa
Chùa, tỉnh Điện Biên và khảo nghiệm các biện pháp.
4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở
trƣờng trung học cơ sở.
4.2. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa
Chùa, tỉnh Điện Biên.

2


5. Giả thuyết khoa học
Trong thời gian qua, hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở tồn quốc nói chung
và trên địa bàn huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên nói riêng đã tồn tại những khó khăn,
bất cập, điều này do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân thuộc về yếu tố
quản lý. Nếu đề xuất đƣợc các biện pháp quản lý hoạt động đánh giá học sinh theo
Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT một cách khoa học, phù hợp với đặc điểm học sinh
và với điều kiện thực tiễn các trƣờng trung học cơ sở ở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện
Biên, thì sẽ nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động đánh giá học sinh, góp phần thực
hiện thành cơng đổi mới chƣơng trình giáo dục ở các trƣờng trung học cơ sở huyện
Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu đánh giá quản lý hoạt động đánh
giá kết quả học tập của học sinh ở các trƣờng trung học cơ sở theo Thông tƣ số
26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
trong năm học 2020-2021;
- Về địa bàn nghiên cứu: nghiên cứu trong địa bàn huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện
Biên tại 4 trƣờng trung học cơ sở có điều kiện tƣơng đồng gồm các trƣờng: PTDTBT
THCS Sính Phình, Trƣờng PTDTBT THCS Tả Phìn, Trƣờng PTDTBT THCS Mƣờng
Đun, Trƣờng PTDTBT THCS Sín Chải.
- Về đối tƣợng khảo sát: Tập trung nghiên cứu các đối tƣợng CBQL (Hiệu

trƣởng, Phó Hiệu trƣởng, Tổ trƣởng tổ chuyên môn, Chủ tịch Công đoàn nhà trƣờng)
GV, HS tại 4 trƣờng khảo sát.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa tài liệu về đánh
giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực để xây dựng cơ sở lý luận
của đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp điều tra bằng bảng hỏi: Tác giả luận văn sử dụng phƣơng pháp
điều tra bằng bảng hỏi dành cho cán bộ quản lý, GV, cha mẹ học sinh, học sinh để thu

3


thập thông tin về thực trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tƣ số
26/2020/ TT- BGDĐT.
- Phƣơng pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Sử dụng phƣơng pháp nghiên
cứu sản phẩm hoạt động đánh giá KQHT của học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/ TTBGDĐT của giáo viên và cán bộ quản lý các trƣờng THCS huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện
Biên để thu thập thông tin liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
- Phƣơng pháp nghiên cứu hồ sơ quản lý: sổ theo dõi và đánh giá kết quả học
tập của học sinh, bài làm kiểm tra của học sinh, đề kiểm tra... để đánh giá về thực
trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở các trƣờng THCS
huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên.
- Phƣơng pháp phỏng vấn sâu: Thực hiện trao đổi qua mạng thông tin với các
cán bộ quản lý, giáo viên về công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp
cận năng lực để làm rõ thực trạng khảo sát.
- Phƣơng pháp chuyên gia: Nhằm thu thập ý kiến đánh giá của cán bộ quản lý, giáo
viên về thực trạng và khảo nghiệm tính cần thiết, khả thi của các biện pháp đề tài đề xuất.
7.3. Phương pháp bổ trợ
Sử dụng thống kê toán học và các phần mềm tin học để xử lý kết quả nghiên cứu.

8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Khuyến nghị, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội
dung chính của luận văn đƣợc cấu trúc thành 3 chƣơng:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học
sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa,
tỉnh Điện Biên.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh
theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở các trƣờng trung học cơ sở huyện Tủa Chùa,
tỉnh Điện Biên.

4


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH THEO THÔNG TƢ
SỐ 26/2020/TT-BGDĐT Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của học sinh
Đánh giá luôn là một khâu quan trọng khơng thể thiếu của q trình giáo dục. Việc
kiểm tra, đánh giá đã góp phần phát huy tính tích cực, chủ động, gây hứng thú cho
học sinh trong quá trình học tập, việc kiểm tra, đánh giá giúp học sinh củng cố, hoàn
thiện tri thức cho học sinh. Có nhiều tác giả trên thế giới nghiên cứu sâu về vấn đề đánh
giá học sinh cụ thể là:
Nghiên cứu lý thuyết chung về kiểm tra - đánh giá trong lớp học nhƣ cơng trình của
D.S. Frith và H.G. Macintosh. Những tài liệu viết về lĩnh vực này đƣợc biết đến nhƣ: cuốn
“Measuring Educational Achievement” (Đo lƣờng thành tích giáo dục) của Robert L. Ebel
mô tả rất chi tiết phƣơng pháp đo lƣờng đánh giá học sinh ở các trƣờng phổ thông ở Mỹ.

(dẫn theo [18])
Trong cuốn “A learning integrated assessment system, Educational Research
Review, 2006 ” của Birenbaum và các cộng sự khẳng định kết quả đánh giá phải phản
ánh đƣợc ba yếu tố: kiến thức, kĩ năng và thái độ; công cụ đánh giá phải kết hợp giữa các
bài kiểm tra với các công cụ khác nhƣ đánh giá hồ sơ, phỏng vấn ý kiến bên thứ ba
(thầy cơ giáo, ngƣời quản lí, cán bộ tƣ vấn học đƣờng...) sẽ làm độ tin cậy của kết quả
đánh giá cao. (dẫn theo [29])
Cuốn “Measurement and Evaluation in Teaching” (Đo lƣờng và đánh giá trong
dạy học), Norman E. Gronlund đƣa ra những nguyên tắc và quy trình đánh giá cần
thiết cho việc dạy học hiệu quả. (dẫn theo [29])
Trong cuốn “A Teacher's Guide to Assessment” (Hƣớng dẫn GV đánh giá),
D.S. Frith và H.G.Macintosh lại trình bày rất chi tiết những lý luận cơ bản của
đánh giá trong lớp học, cách lập kế hoạch đánh giá, cách đánh giá, cho điểm, và cả
cách thức đánh giá bằng nhận xét của giáo viên đối với học sinh. Đây là cuốn sách

5


gợi mở rất nhiều cho nhà quản lý trong công tác quản lý hoạt động đánh giá học
sinh trong nhà trƣờng. (dẫn theo [16])
Thomas A. Agelo, K.Patricia Cross đã hƣớng dẫn rất cụ thể cho giáo viên
biết cần sử dụng các phƣơng pháp cụ thể nào trong đánh giá trên lớp học và việc
ra các quyết định khi sử dụng các kết quả đánh giá trong cuốn “Classroom
Assessment - Techiniques”. (dẫn theo [21])
Rick Stiggins (và các đồng nghiệp) đã nghiên cứu về đánh giá trên lớp học với
các phƣơng pháp, kỹ thuật cụ thể và đã cho xuất bản 3 cuốn sách nghiên cứu về lĩnh
vực này là: “Student- Centered Classrom Assessment” (1994), “Classroom
Assessment for Student Learning” 2004 và cuốn “Student - Involved Assessment for
Learning”. (2008) (dẫn theo [21])
Ngoài ra với cuốn tài liệu thể hiện xu hƣớng đánh giá hiện đại đang thịnh hành

của Anthony J.Nitko, Đại học Arizôna (Mỹ) mang tên “Educational Assessment of
Students” (Đánh giá học sinh) một lần nữa đã đề cập đến rất nhiều nội dung của dánh
giá học sinh, bao gồm: Phát triển các kế hoạch giảng dạy kết hợp với đánh giá; các
đánh giá về mục tiêu, hiệu quả đánh giá học sinh; vai trò của kiểm tra đánh giá đối
với việc phát triển tri thức, năng lực, ý thức tự giác, tích cực của học sinh trong q
trình học tập. Khơng chỉ vậy, cuốn sách còn cho rằng: Đánh giá học sinh còn là trách
nhiệm to lớn của ngƣời Hiệu trƣởng trong nhà trƣờng, hiệu quả của cơng tác đánh giá
có tốt hay không là do năng lực quản lý của ngƣời Hiệu trƣởng nhà trƣờng. Nhƣ vậy,
tác phẩm này đã nêu lên vai trị, tầm quan trọng của cơng tác quản lý trong đánh giá
học sinh nói chung. (dẫn theo [18)
Cùng với sự phát triển chung của thế giới, vấn đề kiểm tra, đánh giá ở Việt Nam
cũng đƣợc hình thành từ rất lâu. Trong thời kỳ miền bắc xây dựng Chủ nghĩa xã hội
(từ năm 1954 đến năm 1975), giáo dục nƣớc ta đƣợc cải cách theo mơ hình giáo dục
của Liên Xô (cũ), việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh đƣợc triển khai
tích cực qua việc kiểm tra, đánh giá thƣờng xuyên, hàng ngày, kiểm tra học kỳ,... Ở
giai đoạn này các cơng trình nghiên cứu về kiểm tra đánh giá học sinh chƣa chuyên
sâu, chƣa có nhiều. (dẫn theo [27])

6


Từ khoảng những năm 1990 đến nay, các nghiên cứu về đánh giá trong giáo dục
nói chung và đánh giá học sinh trƣờng THCS nói riêng bắt đầu phát triển với các tác
giả và cơng trình nghiên cứu cụ thể nhƣ:
Các tác giả Hoàng Đức Nhuận và Lê Đức Phúc nghiên cứu mở đầu cho sự phát
triển của lý luận đánh giá học sinh, với tác phẩm "Cơ sở lý luận của việc đánh giá
chất lượng học tập của học sinh phổ thông" (3/1995) [27]; tác giả Dƣơng Thiệu Tống
với cuốn "Trắc nghiệm và đo lường thành quả học tập" xuất bản năm 1995, tái bản
2005, cuốn sách của ông là một đóng góp to lớn cho giáo dục Việt Nam về phần đánh
giá định lƣợng kết quả học tập của học sinh (dẫn theo [9]); tác giả Trần Bá Hoành với

cuốn "Đánh giá trong giáo dục" đã cung cấp cho ngƣời đọc những kiến thức cơ bản
làm nền tảng cho việc kiểm tra, đánh giá trong giáo dục [19]; tác giả Trần Thị Tuyết
Oanh với "Đánh giá và đo lường kết quả học tập" đã hệ thống rất đầy đủ các thuật
ngữ và khái niệm, các nguyên tắc, phƣơng pháp, kĩ thuật, các nội dung đánh giá trong
giáo dục [28];tác giả Lâm Quang Thiệp với cuốn "Lý thuyết và thực hành về đo lường
và đánh giá trong giáo dục" nghiên cứu về đo lƣờng đánh giá trong giáo dục bằng
phƣơng pháp định lƣợng đƣợc sử dụng trong giảng dạy và có tính thực tiễn cao (dẫn
theo [27]); tác giả Nguyễn Công Khanh với cuốn "Kiểm tra, đánh giá trong giáo dục",
đây là cuốn sách có giá trị rất lớn trong bối cảnh đổi mới hoạt động, đánh giá theo
định hƣớng phát triển năng lực trong các nhà trƣờng hiện nay [22]..
Qua tìm hiểu tơi thấy, các nhà nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam đã nghiên
cứu và chỉ ra những lí luận chung, những vấn đề cụ thể về đánh giá học sinh trong
nhà trƣờng.
1.1.2. Các nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận
năng lực
Bên cạnh đó có những nghiên cứu cụ thể về quản lý hoạt động đánh giá học sinh
theo định hƣớng phát triển năng lực trong các nhà trƣờng hiện nay, cụ thể là: Cuốn
“Monitoring Educational Achivement” của

T.N.Postlethwaite

(2004); cuốn

“Monitering Evaluation: Some Tools, Methods and Approches” do Worbank phát
hành (2004); cuốn “Managing Evaluation in Educational” của Kath Aspinwall, Tim
Simkins, John F. Wilkinson and M. John Mc Auley (1992) (dẫn theo [27])

7

Đặc biệt, cuốn tài liệu của UNESCO “Monitoring Educational Achievement” (Giám
sát thành tích giáo dục) chỉ ra các nhóm tiêu chí đƣợc đánh giá và một số vấn đề đặt ra đối
với các nhà quản lý giáo dục trong công tác quản lý nhà trƣờng. (dẫn theo [25])
Trong các cuốn tài liệu này đã chỉ cho ngƣời đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần
thực hiện để quản lý hoạt động đánh giá học sinh nhƣ thế nào cho hiệu quả, làm thế nào
cần đánh giá học sinh trong bối cảnh đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn cầu.
Tác giả Nguyễn Cơng Khanh cho rằng: có nhiều cách tiếp cận đánh giá kết quả
dạy học nhƣ đánh giá định tính (qualitative assessment); đánh giá dựa trên kết quả
thực hiện (performance-based assessment); đánh giá theo chuẩn (standard - based
assessment); đánh giá theo năng lực (competence - based assessment); đánh giá theo
sản phẩm đầu ra (outcome - based assessment) [23].
Tác giả cho rằng đánh giá kết quả dạy học theo cách tiếp cận NL là đánh giá
theo chuẩn về sản phẩm đầu ra nhƣng sản phẩm đó khơng chỉ là kiến thức, kĩ năng,
mà tập trung chủ yếu là khả năng vận dụng kiến thức, kĩ năng và thái độ để thực hiện
nhiệm vụ học tập đạt tới một chuẩn nào đó.
Đánh giá theo tiếp cận năng lực là dựa trên sự miêu tả các sản phẩm đầu ra cụ thể,
rõ ràng tới mức ngƣời dạy, ngƣời học và các bên liên quan đều có thể hình dung tƣơng
đối khách quan và chính xác về thành quả của ngƣời học sau quá trình học tập. Đánh giá
cũng cho phép giáo viên và ngƣời học nhìn ra tiến bộ của ngƣời học dựa trên mức độ
thực hiện các sản phẩm [20].
1.1.3. Nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh
Jody Zall Kusek (2005) nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập và đƣa
ra 10 bƣớc tiến tới hệ thống giám sát và đánh giá dựa trên kết quả. Đánh giá kết quả
học tập của học sinh đƣợc các tác giả nghiên cứu ở nhiều góc độ khác nhau nhƣng
tất cả đều nhấn mạnh ý nghĩa và tầm quan trọng của kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập và vai trò của nhà quản lý trong hoạt động đánh giá. Tác giả cho rằng đánh giá có
tác dụng tạo động lực cho việc dạy và học phát triển vì vậy hoạt động quản lý phải
hỗ trợ để đánh giá thực hiện đƣợc chức năng tạo động lực. Ơng cho rằng đánh giá
năng lực địi hỏi nhà trƣờng phải chỉ đạo thực hiện tốt nội dung đánh giá phải tích
hợp kiến thức nội mơn, liên mơn, sáng tạo, liên hệ thực tiễn. Trong các cuốn tài liệu

này đã chỉ cho ngƣời đọc thấy các nghiệp vụ quản lý cần thực hiện để quản lý hoạt

8


động đánh giá học sinh nhƣ thế nào cho hiệu quả, làm thế nào để đánh giá học sinh
trong bối cảnh đổi mới giáo dục trên phạm vi toàn cầu. [dẫn theo 18].
Nguyễn Đức Chính - Đinh Thị Kim Thoa (2005), Nghiên cứu về quản lý đánh
giá theo tiếp cận chuẩn đánh giá, chỉ rõ vai trò của việc xác định mục tiêu trong đánh
giá kết quả dạy học đề ra biện pháp quản lý trong chỉ đạo thực hiện những u cầu về
nội dung đánh giá địi hỏi tích hợp kiến thức đồng môn, liên môn, sáng tạo, liên hệ
thực tiễn [9].
Nguyễn Đức Chính (2008), Nghiên cứu về quản lý đánh giá theo tiếp cận thiết
kế thang đo trong đánh giá kết quả học tập của học sinh, tác giả phân tích tầm quan
trọng của đánh giá và quy trình đánh giá, cách thức và hình thức, cơng cụ đo kết quả
và vai trò của quản lý trong hoạt động thiết kế công cụ và thang đo [10].
Tô Thị Hoa (2015), Nghiên cứu về quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập
của học sinh THPT Vũ Thƣ, tỉnh Thái Bình theo tiếp cận năng lực, chỉ ra tầm quan
trọng của đánh giá và quản lý hoạt động đánh giá theo tiếp cận năng lực, các biện
pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của học sinh theo tiếp cận năng lực nhằm thúc
đẩy quá trình dạy học phát triển [18].
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
Khái niệm quản lý đƣợc các nhà khoa học nƣớc ngoài và các nhà khoa học của
Việt Nam nhƣ Phạm Minh Hạc, Đặng Quốc Bảo; Nguyễn Thị Mỹ Lộc; Trần Kiểm;
vv… hiểu nhƣ sau: Quản lý là tác động có mục đích, có tổ chức, có định hƣớng của
chủ thể quản lý đến đối tƣợng quản lý nhằm đạt đƣợc mục đích quản lý đã đặt ra. Từ
khái niệm quản lý nêu trên, tác giả luận văn chọn khái niệm sau đây làm khái niệm cơ
bản của luận văn:
Nguyễn Thị Tính (2014): “Quản lý là những tác động hướng đích của chủ thể

quản lý đến đối tượng và khách thể quản lý nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu
quản lý đề ra” [32].
Tác giả chọn khái niệm sau làm khái niệm của đề tài:
Quản lý là sự tác động liên tục, có tổ chức, có định hƣớng, có chủ đích của chủ
thể quản lý lên đối tƣợng quản lý bằng việc sử dụng các phƣơng tiện quản lý nhằm
làm cho tổ chức vận hành đạt tới mục tiêu quản lý.

9


1.2.2. Quản lý giáo dục (quản lý nhà trường)
Quản lý giáo dục là sự tác động có tổ chức, có định hƣớng phù hợp với quy luật
khách quan của chủ thể quản lý ở các cấp lên đối tƣợng quản lý nhằm đƣa hoạt động giáo
dục của từng cơ sở và của toàn bộ hệ thống giáo dục đạt tới mục tiêu đã định.
Nguyễn Thị Tính: “Quản lý giáo dục (quản lý nhà trường) là hệ thống tác động
có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhà trường làm cho
nhà trường vận hành theo đường lối, quan điểm giáo dục của Đảng, thực hiện được
các tính chất của nhà trường Việt Nam, đưa nhà trường tới mục tiêu dự kiến tiến lên
trạng thái mới về chất, góp phần thực hiện mục tiêu chung của giáo dục là hình
thành, phát triển nhân cách người học theo yêu cầu của xã hội” [32]. Theo tác giả:
CTQL nhà trƣờng là: Hiệu trƣởng, thủ trƣởng đơn vị và cán bộ quản lý cấp dƣới
giúp việc cho hiệu trƣởng đƣợc hiệu trƣởng giao quyền.
Đối tƣợng quản lý: Tập thể và cá nhân dƣới quyền hiệu trƣởng, thủ trƣởng đơn vị và
các quá trình hoạt động của nhà trƣờng, đơn vị.
Mục tiêu quản lý: Mục tiêu phát triển nhà trƣờng và phát triển đơn vị.
Tác giả luận văn chọn khái niệm sau làm khái niệm của đề tài: Quản lý nhà trƣờng
là quá trình hiệu trƣởng thực hiện đồng bộ các chức năng quản lý nhằm vận hành nhà
trƣờng đi đến mục tiêu xác định với chi phí thấp nhất về nguồn lực, thời gian.
1.2.3. Đánh giá học sinh THCS
Theo Đại từ điển Tiếng Việt của tác giả Nguyễn Nhƣ Ý: “... đánh giá là nhận

xét bình phẩm về giá trị...” [33].
Theo Nguyễn Đức Chính, thuật ngữ đánh giá đƣợc định nghĩa: “Đánh giá là quá
trình thu thập và x lí thơng tin một cách có hệ thống nhằm xác định mục tiêu đã và
đang đạt được ở mức độ nào”. Hoặc “Đánh giá là q trình thu thập thơng tin và dữ
liệu một cách hệ thống về năng lực và phẩm chất của người học và s dụng các thơng
tin đó đưa ra quyết định về người dạy và người học trong tương lai” [10].
Theo Đặng Bá Lãm (2003): “Đánh giá là một q trình có hệ thống bao gồm
việc thu thập, phân tích, giải tích thơng tin nhằm xác định mức độ người học đạt
được các mục tiêu dạy học” [25].

10


Trong giáo dục: “Đánh giá là quá trình thu thập thơng tin và dữ liệu một cách
có hệ thống nhằm mục đích giúp người học hoạch định chính sách lựa chọn một
phương pháp khả thi để tiến hành công việc giáo dục của mình” [21].
Nhƣ vậy đánh giá là giáo viên đƣa ra những nhận định, những phán xét về giá
trị của ngƣời học trên cơ sở xử lí những thông tin, những chứng cứ thu thập đƣợc từ
ngƣời học đối chiếu với mục tiêu đề ra nhằm đƣa ra những quyết định về ngƣời học
và việc tổ chức quá trình dạy học.
Đánh giá là quá trình thu thập và xử lí kịp thời có hệ thống thơng tin về hiện
trạng, khả năng hay nguyên nhân của chất lƣợng và hiệu quả dạy học căn cứ vào mục
tiêu giảng dạy, mục tiêu giáo dục làm cơ sở cho những chủ trƣơng, biện pháp và hành
động giáo dục tiếp theo nhằm phát huy kết quả, sửa chữa những thiếu sót.
Tác giả chọn khái niệm sau làm khái niệm của đề tài: Đánh giá học sinh là quá
trình thu thập, xử lý thông tin thông qua các hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi,
kiểm tra, nhận xét quá trình học tập, rèn luyện của học sinh; tƣ vấn, hƣớng dẫn, động
viên học sinh; diễn giải thơng tin định tính hoặc định lƣợng về kết quả học tập, rèn
luyện, sự hình thành và phát triển một số phẩm chất, năng lực của học sinh.
1.2.4. Đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học cơ sở

Dựa trên phân tích của các khái niệm trên, tác giả chọn khái niệm sau làm khái
niệm của đề tài:
Đánh giá kết quả học tập của học sinh là quá trình thu thập, x lý thông tin thông
qua các hoạt động quan sát, theo dõi, trao đổi, kiểm tra, nhận xét quá trình học tập của
học sinh; tư vấn, hướng dẫn, động viên học sinh; diễn giải thơng tin định tính hoặc định
lượng về kết quả học tập, sự hình thành và phát triển một số phẩm chất, năng lực của học
sinh, chỉ ra những kết quả đạt được và những điểm còn hạn chế nhằm điều chỉnh, điều
khiển quá trình dạy học để đạt được mục tiêu.
1.2.5. Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường trung học
cơ sở
Có nhiều quan niệm và cách tiếp cận khác nhau về quản lý hoạt động đánh giá
kết quả học tập của học sinh ở trƣờng trung học cơ sở, tuy nhiên dựa trên những đặc
trƣng cơ bản của hoạt động quản lý nói chung có thể khái quát:

11


Quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trƣờng trung học cơ
sở là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra của Hiệu trƣởng trƣờng
trung học cơ sở đối với hoạt động đánh giá kết quả học tập học sinh trung học cơ sở
nhằm đảm bảo cho hoạt động đánh giá học sinh đƣợc diễn ra theo đúng các quy định.
Đồng thời phát huy hết vai trò của đánh giá trong q trình dạy học góp phần đƣa hoạt
động dạy học, giáo dục trong trƣờng trung học cơ sở đạt đến các mục tiêu đã đề ra.
Với giới hạn nghiên cứu, tác giả luận văn hiểu: Quản lý đánh giá kết quả học
tập của học sinh ở trường THCS là những tác động có mục đích, có kế hoạch của
hiệu trưởng nhà trường thông qua thực hiện đồng bộ các chức năng quản lý tới quá
trình đánh giá kết quả học tập của học sinh và những lực lượng liên đới nhằm điều
khiển quá trình đánh giá theo hướng phát hiện đúng năng lực đạt được ở học sinh và
những yếu tố ảnh hưởng, trên cơ sở đó đề xuất các quyết định đối với hoạt động dạy
học nhằm nâng cao chất lượng, tạo ra sự tiến bộ trong học tập của học sinh\

1.3. Hoạt động đánh giá học sinh theo Thông tƣ số 26/2020/TT-BGDĐT ở trƣờng
trung học cơ sở
1.3.1. Chương trình giáo dục trung học cơ sở 2018 và yêu cầu đổi mới đánh giá kết
quả học tập của học sinh theo thông tư số 26
Ngày 26/12/2018 Bộ GD& ĐT đã ban hành Thông tƣ số 32/2018/TT-BGDĐT về
việc ban hành chƣơng trình giáo dục phổ thơng tổng thể và chƣơng trình các mơn học [5].
u cầu đổi mới đánh giá kết quả học tập của học sinh: chƣơng trình giáo dục
phổ thơng hình thành và phát triển cho học sinh những phẩm chất chủ yếu: yêu nƣớc,
nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm
Chƣơng trình giáo dục phổ thơng hình thành và phát triển cho học sinh những
năng lực cốt lõi sau:
Năng lực chung là những năng lực đƣợc hình thành, phát triển thơng qua tất cả
các mơn học. Những năng lực chung cần phát triển cho học sinh là:
Tự chủ và tự học;
Kỹ năng giao tiếp và hợp tác nhóm với các thành viên khác;
Giải quyết vấn đề.
Năng lực chuyên biệt là những năng lực hình thành và phát triển trên cơ sở các
năng lực chung theo định hƣớng chuyên sâu, riêng biệt trong các hoại hình hoạt động,

12


cơng việc hoặc tình huống, mơi trƣờng đặc thù, cần thiết cho những hoạt đông. Các
năng lực chuyên biệt cần rèn luyện cho học sinh là: Ngơn ngữ; Tính tốn; Tin học;
Thể chất; Thẩm mỹ; Cơng nghệ; Tìm hiểu tự nhiên và xã hội
1.3.2. Mục đích của đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tư 26
- Giúp giáo viên điều chỉnh, đổi mới phƣơng pháp, hình thức tổ chức hoạt động
dạy học, hoạt động trải nghiệm ngay trong quá trình và kết thúc mỗi giai đoạn dạy
học, giáo dục; kịp thời phát hiện những cố gắng, tiến bộ của học sinh để động viên,
khích lệ và phát hiện những khó khăn chƣa thể tự vƣợt qua của học sinh để hƣớng

dẫn, giúp đỡ; đƣa ra nhận định đúng những ƣu điểm nổi bật và những hạn chế của
mỗi học sinh để có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động
học tập, rèn luyện của học sinh; góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục tiểu học;
- Giúp học sinh có khả năng tự đánh giá, tham gia đánh giá; tự học, tự điều
chỉnh cách học; giao tiếp, hợp tác; có hứng thú học tập và rèn luyện để tiến bộ;
- Giúp cha mẹ học sinh hoặc ngƣời giám hộ (sau đây gọi chung là cha mẹ học
sinh) tham gia đánh giá quá trình và kết quả học tập, rèn luyện, quá trình hình thành
và phát triển năng lực, phẩm chất của con em mình; tích cực hợp tác với nhà trƣờng
trong các hoạt động giáo dục học sinh;
- Giúp cán bộ quản lí giáo dục các cấp kịp thời chỉ đạo các hoạt động giáo dục, đổi
mới phƣơng pháp dạy học, phƣơng pháp đánh giá nhằm đạt hiệu quả giáo dục.
1.3.3. Nguyên tắc và nội dung đánh giá kết quả học tập của học sinh theo thông tư
số 26
1.3.3.1. Nguyên tắc và yêu cầu đối với đánh giá kết quả học tập của học sinh
a) Nguyên tắc đánh giá
i) Đánh giá phải đảm bảo tính chính xác, khách quan
Đây là yêu cầu cơ bản đối với giáo viên trong đánh giá KQHT học sinh theo
TCNL, theo đó việc đánh giá phải đo lƣờng chính xác mức độ phát triển năng lực
ngƣời học trên cơ sở đối chiếu với mục tiêu đặt ra; kết quả đánh giá ngƣời học ổn
định (thống nhất khi được lặp đi lặp lại nhiều lần), chính xác, không bị phụ thuộc vào
ngƣời đánh giá;
Để đảm bảo nguyên tắc này tiêu chí đánh giá phải chuẩn, phù hợp có tính phân
loại; cơng cụ đánh giá phải đảm bảo đánh giá đƣợc chính xác, thể hiện ở thiết kế các

13