Lý luận chung
Quản lý nhà nước về kinh tế
www.themegallery.com
Nội dung
1
Một số vấn đề cơ bản về KTTT
2
Chức năng của QLKT của NN
3
Nguyên tắc, phương pháp, công cụ
QLKT của NN
4
Đổi mới QLNN về kinh tế
www.themegallery.com
Các kiểu tổ chức nền kinh tế cơ bản
Kinh tế
hàng hóa
giản đơn
Kinh tế
tự nhiên
Kinh tế
thị trường
www.themegallery.com
Kinh tế
chỉ huy
Kinh tế thị trường
hiện đại
1. Khái niệm kinh tế thị trường
1.1. Khái niệm:
Kinh tế thị trường là nền kinh
tế vận hành theo cơ chế thị
trường.
Trong nền kinh tế thị trường,
3 vấn đề kinh tế: Sản xuất cái
gì? Sản xuất như thế nào? Sản
xuất cho ai? Được quyết định
phần lớn thông qua thị
trường
www.themegallery.com
Cơ chế thị trường
Cơ chế thị trường chỉ sự
vận động của thị trường
trong sự tác động tổng
hợp của các nhân tố cấu
thành nên thị trường.
Nói cách khác, cơ chế thị
trường là sự tương tác
giữa các nhân tố cấu
thành thị trường khi
chúng đồng thời tác
động lên thị trường.
Cung
Cầu
3
nhân tố
Giá cả
www.themegallery.com
Adam Smith (1723 –1790)
• Người sáng lập ra kinh
tế học
• Tác phẩm “Của cải của
các quốc gia” (1776)
05/11/2023
Chương 3_K47_KTDN
6
A. Smith: Học thuyết bàn tay vơ hình
"Trong nền kinh tế thị trường, các cá nhân tham gia
muốn tối đa hóa lợi nhuận cho mình. Ai cũng muốn
thế cho nên vơ tình chung đã thúc đẩy sự phát triển
và củng cố lợi ích cho cả cộng đồng."
sức mạnh của cơ chế thị trường như bàn tay vơ hình
định hướng người bán và người mua, phân bố
nguồn lực kinh tế đạt được hiệu quả xã hội lớn nhất
mà không cần sự can thiệp của chính phủ
05/11/2023
Chương 3_K47_KTDN
7
A. Smith: Học thuyết bàn tay vơ hình
“Bạn nghĩ rằng bạn đang giúp cho hệ thống kinh tế bằng
những quản lý đầy ý định tốt đẹp và bằng những hành
động can thiệp của mình. Khơng phải như vậy đâu. Hãy
để mặc, hãy để mọi sự việc xảy ra, đừng nhúng tay vào.
Dầu nhờn của lợi ích cá nhân sẽ làm cho các bánh xe
kinh tế hoạt động một cách gần như kỳ diệu. Không ai
cần kế hoạch, không cần quy tắc. Thị trường sẽ giải
quyết tất cả.”
phủ nhận vai trò của chính phủ, đề cao vai trị lợi ích
cá nhân
05/11/2023
Chương 3_K47_KTDN
8
2. Đặc trưng cơ bản của KTTT
1. Quá trình lưu thông vật chất từ sản xuất đến
tiêu dùng được thực hiện chủ yếu bằng
phương thức mua – bán trên thị trường,
chịu sự điều tiết của cơ chế thị trường.
www.themegallery.com
Đặc trưng cơ bản của KTTT
2. Người trao đổi hàng hóa phải có
quyền tự do nhất định trên thị trường
1
Tự do lựa chọn nội dung trao đổi
2
Tự do lựa chọn đối tác trao đổi
3
Tự do thỏa thuận giá cả trao đổi
www.themegallery.com
3. Hoạt động mua bán phải được thực hiện thường
xuyên, ổn định, dựa trên một kết cấu hạ tầng nhất định
4. Lợi ích cá nhân là động lực trực tiếp của sự phát triển
KTTT
Các chủ thể hoạt động trong nền kinh tế thị trường có quyền
theo đuổi mục tiêu tối đa hóa lợi nhuận.
5. Tự do cạnh tranh là thuộc tính của nền kinh tế thị trường
6. Các quy luật khách quan của thị trường dẫn dắt hành
vi, điều chỉnh thái độ của các chủ thể tham gia vào thị
trường, hình thành trật tự nhất định từ sản xuất đến tiêu
dùng
www.themegallery.com
3. Những ưu điểm và khuyết tật của KTTT
3.1 Ưu điểm của KTTT
KTTT tạo ra động lực thúc đẩy hoạt động
SXKD đạt hiệu quả cao
Ưu thế của
Kinh tế thị trường
KTTT có khả năng huy động tối đa và sử dụng
Có hiệu quả mọi nguồn lực của XH
KTTT mang lại nhiều cơ hội lựa chọn cho
người tiêu dùng
KTTT phát triển sẽ thúc đẩy PCLĐXH,
chun mơn hóa sản xuất
www.themegallery.com
3.2 Khuyết tật của KTTT
Là môi trường sản sinh hành
vi kinh tế tiêu cực
1
Tạo ra sự phát triển không đồng đều
giữa các ngành, các vùng; dẫn tới
Add Your
thiếu hụt hh-dv công
cộngText
Khuyết tật của
kinh tế thị
trường
2
Tạo ra khoảng cách chênh lệch giàu
nghèo ngày càng tăng
3
Có nguy cơ gây ra vấn đề ơ nhiễm mơi trường
sinh thái
Có nguy cơ làm xói mịn giá trị đạo đức và đời
sống tinh thần, truyền thống
dân tộc
www.themegallery.com
4
5
B
Những ưu điểm và khuyết tật của KTTT
Ưu điểm của KTTT
Khuyết tật của KTTT
Đặc trưng KTTT
Sở hữu
tư nhân
(chủ yếu)
CN lợi ích
Cá nhân
Tối đa hóa
lợi nhuận
www.themegallery.com
Cạnh
tranh
Nền kinh tế có sự can thiệp của chính phủ
John Maynard Keynes (1883-1946)
www.themegallery.com
Nền Kinh tế chỉ huy
• Nhà nước quản lý bằng mệnh lệnh hành chính dựa trên
hệ thống chỉ tiêu cơ sở pháp lệnh chi tiết từ trên xuống
dưới.
– DN: hđ trên cơ sở các quyết định của NN và chỉ tiêu pháp lệnh
được giao.
– CP: Phương hướng sx, nguồn vật tư, tiền vốn, tổ chức bộ máy
nhân sự, tiền lương, định giá sản phẩm.
– DN nộp sản phẩm cho NN “lỗ thì NN bù, lãi thì NN thu”.
• Nhà nước bao cấp qua giá, tem phiếu, cấp phát vốn ngân
sách.
=> Thủ tiêu cạnh tranh, kìm hãm tiến bộ KHKT - CN, triệt
tiêu động lực đối với người lao động, không kích thích
năng động sáng tạo đốiwww.themegallery.com
với đv sxkd.
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG HIỆN ĐẠI
(1) Vai trò của thị trường
• Thị trường là yếu tố cơ bản điều tiết hoạt
động của nền kinh tế.
• Nhà nước điều tiết có chừng mực nhằm hạn
chế những mặt tiêu cực của thị trường
17
(2) Chức năng của chính phủ
• Thiết lập khn khổ luật pháp
• Xác định chính sách ổn định kinh tế vĩ mơ
• Tác động vào việc phân bổ tài ngun để cải
thiện hiệu quả kinh tế
• Thiết lập các chương trình để tác động vào
phân phối thu nhập
18
Đặc trưng kinh tế thị trường hiện đại
1
2
3
Mục tiêu kinh tế
gắn liền với mục
tiêu xã hội
Có sự quản lý vĩ
mơ của nhà
nước
Là nền kinh tế
mở, có giao lưu
kinh tế với bên
ngoài
Nền kinh tế hỗn hợp
www.themegallery.com
4. Đặc trưng cơ bản của Kinh tế thị trường định
hướng XHCN ở Việt Nam
a. Khái niệm:
Nền KTTT định hướng XHCN ở Việt Nam là nền kinh tế vận
hành theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước
2
3
4
XHCN. 1
Sản xuất – Phân phối – Tiêu dùng
Nhà nước
XHCN
www.themegallery.com
Quy luật thị
trường