Cẩm nang hướng dẫn chuẩn bị và thực hiện dự án nguồn vốn oda do adb tài trợ tại việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (658.64 KB, 74 trang )
B K ho ch và
ut
Ngân hàng Phát tri n Châu Á
C M NANG H
NG D N
CHU N B VÀ TH C HI N D ÁN
NGU N V N ODA DO ADB TÀI TR
T I VI T NAM
Hà N i, Vi t Nam
Tháng 9 n m 2009
L I NÓI
U
c i thi n k t qu th c hi n và tác ng i v i phát tri n c a các d án và chương
trình s d ng ngu n v n h tr phát tri n chính th c (ODA) t i Vi t Nam, trư c ây B K
ho ch và
u tư (KH T) ã cùng v i Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB) xây d ng các
cu n C m nang hư ng d n x lý và th c hi n d án do ADB tài tr t i Vi t Nam vào n m
2002 và 2004. Do nh ng thay i liên t c trong các quy nh và th t c liên quan n vi c s
d ng và th c hi n ngu n v n ODA và do s c n thi t ph i luôn nâng cao hi u bi t c a nh ng
i tư ng s d ng ODA khác nhau v các quy trình liên quan n ngu n v n này nên cu n
C m nang s a i l n này ã c p nh t các quy nh và th t c. Cu n C m nang này
c p
n các giai o n khác nhau c a chu trình d án, t xác nh và chu n b d án n th c hi n
và chuy n giao d án.
C m nang hư ng d n này ư c biên so n trên cơ s các quy nh và th t c hi n hành
c a Chính ph Vi t Nam và ADB v qu n lý d án ODA c ng như nh ng kinh nghi m và
bài h!c rút ra trong quá trình th c hi n các chương trình và d án ODA. Các giám c d án
và cán b qu n lý các chương trình và d án do ADB tài tr c ng như cán b c a các b /cơ
quan ch qu n tham gia vào các ho t ng liên quan n ODA, ư c khuy n khích s d ng
cu n C m nang này như m t công c tham kh o h u ích hi u rõ v các quy trình x lý và
th c hi n d án c a Chính ph Vi t Nam và ADB. Tuy nhiên, dù cu n C m nang này có th
là ngu n tham kh o tr c ti p nhưng nó khơng th thay th ư c nh ng v n b n c th hơn v
các quy nh và th t c c a Chính ph Vi t Nam và c a ADB, và c n ph i tham kh o chính
nh ng v n b n này khi c n hi u k" hơn.
Trong quá trình biên so n cu n C m nang chúng tôi ã nh n ư c nhi u ý ki n óng
góp quý báu c a các cán b thu c các b /cơ quan c a Chính ph và thu c ADB, c ng như
c a nhi u cán b ã tham gia vào quá trình chu n b và th c hi n các chương trình và d án
do ADB tài tr và các chuyên gia c l p khác. Chúng tôi ánh giá cao và xin chân thành
cám ơn nh ng bình lu n và óng góp ó.
M!i bình lu n và óng góp v n i dung cu n C m nang này xin g i v
B K ho ch và
V Kinh t
u tư
i ngo i
S 2 Hoàng V n Th , Hà N i
a ch# sau:
V n phòng i di n t i Vi t Nam
Ngân hàng Phát tri n châu Á
ho$c
Phòng 701 – 706, Tòa nhà M$t tr%i Sông H ng
S 23, Phan Chu Trinh, Hà N i
1
L I GI I THI U
M c ích c a cu n C m nang này là làm rõ các quy nh và th t c c a Chính ph
Vi t Nam và ADB v quá trình x lý và th c hi n các chương trình và d án do ADB tài tr
t i Vi t Nam. Các quy nh và th t c nêu trong cu n C m nang này ư c trích d n t các
v n b n pháp quy hi n hành c a Chính ph , các cu n Sách hư ng d n, ho t ng qu n lý d
án c a ADB và t các chính sách và th t c có liên quan khác. Cu n C m nang t ng k t l i
và so sánh các quy trình liên quan n chu trình d án c ng như các chính sách và th t c
khác nhau c a Chính ph Vi t Nam và ADB. Tuy nh ng quy trình này có nhi u bư c chung
nhưng v n t n t i nhi u khác bi t v th t c, và cu n C m nang này ư c mong i s& t o
i u ki n và khuy n khích cán b c a các b ch qu n, các ch d án, các ban qu n lý d án
và cán b d án c a ADB hi u rõ hơn v nh ng khác bi t này và th c hi n t ng bư c c a chu
trình d án theo m t cách th c “hài hồ hố” hơn nh'm y nhanh quá trình x lý và th c
hi n d án. Cu n C m nang c ng trình bày c th v m t s v(n
và vư ng m)c thư%ng
g$p trong quá trình chu n b và th c hi n d án.
Cu n C m nang g m 6 chương và m t ph n Ph l c.
Chương I
Chương II
Chương III
Chương IV
Chương V
Chương VI
Ph l c
t ng quan v ADB và quan h h p tác c a ADB v i Vi t Nam.
các quy nh chung c a Chính ph Vi t Nam v qu n lý ngu n v n
ODA và các chính sách và th t c c a ADB liên quan n d án do
ADB tài tr .
các th t c v x lý và th c hi n các d án h tr k" thu t.
các th t c x lý và kh i ng các chương trình và d án v n vay.
các th t c th c hi n d án.
các th t c x lý và th c hi n các lo i d án v n vay khác, bao g m d
án v n vay ngành, d án v n vay chương trình và các chương trình
phát tri n ngành.
danh m c v n b n pháp quy và chính sách quan tr!ng v qu n lý d án
ODA.
2
M CL C
L*I NÓI +U
1
L*I GI,I THI-U
2
M.C L.C
3
T/ VI0T T1T
5
THU2T NG3
7
CHƯƠNG I: T6NG QUAN V7 ADB VÀ QUAN H- H8P TÁC GI3A ADB
VÀ VI-T NAM
A.
T6NG QUAN V7 ADB VÀ CÁC HO9T :NG C;A ADB
1.
Thành viên c a ADB
2.
Các ngu n tài chính c a ADB
3.
Các cơng c c(p v n và các hình th c tài tr
4.
Các i u kho n tài tr
B.
H8P TÁC GI3A VI-T NAM VÀ ADB
1.
Các ho t ng c a ADB t i Vi t Nam t n m 1993 n nay
2.
Ưu tiên h tr qu c gia
CHƯƠNG II: CÁC QUY
A.
CHU TRÌNH D@ ÁN ODA C;A CHÍNH PH; VI-T NAM VÀ ADB
B.
KHUNG PHÁP LÝ HI-N HÀNH V7 qu=N LÝ VÀ SA D.NG ODA
C;A CHÍNH PH; VI-T NAM VÀ ADB
11
11
11
11
11
12
13
13
13
15
15
17
CHƯƠNG III: XÁC
A.
XÁC
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
3.
M t s vư ng m)c thư%ng g$p
B.
CHUBN B<, PHÊ DUY-T VÀ KÝ THƯ HTKT
1.
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
3.
M t s vư ng m)c thư%ng g$p
C.
TH@C HI-N HTKT
1.
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
3.
M t s vư ng m)c thư%ng g$p
20
20
20
21
22
23
23
24
25
25
25
26
27
CHƯƠNG IV: XÁC
A.
XÁC
Quy nh c a Chính ph
2
Quy nh c a ADB
B.
CHUBN B< D@ ÁN
1.
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
3.
M t s v(n thư%ng g$p
28
28
28
28
29
29
33
34
3
C.
THBM
1.
Th m nh/phê duy t d án
2.
àm phán kho n vay
3.
Ký k t Hi p nh kho n vay
4.
Hi u l c kho n vay
5.
Ký h p ng trư c và c(p v n h i t
CHƯƠNG V: TH@C HI-N D@ ÁN
A.
KHEI :NG D@ ÁN
1.
Thành l p và t ch c Ban QLDA
2.
M tài kho n t m ng d án
3.
Chu n b v n
i ng ( i u 26 và 27, Ngh
nh
131/2006/N -CP ngày 9/11/2006)
4.
Chu n b k ho ch th c hi n d án
5.
Chu n b K ho ch (u th u
6.
Tuy n ch!n tư v(n Thi t k k" thu t và/ ho$c tư v(n Qu n lý
d án
7.
Chu n b K ho ch t ng th và K ho ch chi ti t v
n bù và
Tái nh cư theo yêu c u c a Chính ph
B.
TH@C HI-N D@ ÁN
1.
Thi t k k" thu t (TKKT) và l p T ng d toán (TDT)
2.
(u th u l a ch!n nhà th u th c hi n d án và các tư v(n khác
3.
Qu n lý tài chính
4.
Chính sách An tồn Mơi trư%ng và Xã h i
5.
Theo dõi, giám sát và báo cáo th c hi n d án
6.
i u ch#nh n i dung d án
7.
Th c hi n các Tho thu n nêu trong Hi p nh kho n vay
C.
K0T THÚC VÀ ÓNG KHO=N VAY D@ ÁN
1.
Ngày hồn thành d án
2.
óng kho n vay, kéo dài Th%i h n óng kho n vay
3.
Báo cáo hồn thành d án (PCR)
4.
ánh giá sau d án
CHƯƠNG VI: KHO=N VAY NGÀNH, KHO=N VAY CHƯƠNG TRÌNH
VÀ CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIFN NGÀNH
A.
KHO=N VAY NGÀNH (TƯƠNG T@ NHƯ D@ ÁN Ô TRONG
QUY
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
B.
KHO=N VAY CHƯƠNG TRÌNH
1.
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
C.
KHO=N VAY PHÁT TRIFN NGÀNH
1.
Quy nh c a Chính ph
2.
Quy nh c a ADB
PH. L.C: DANH M.C CÁC TÀI LI-U CH; Y0U TRONG QU=N LÝ
D@ ÁN ODA
TÀI LI-U ADB
VGN B=N PHÁP LÝ C;A CHÍNH PH;
TÀI LI-U THAM KH=O KHÁC
35
35
39
40
41
42
43
43
43
44
45
46
46
47
47
47
47
48
50
53
57
59
61
62
62
62
64
65
67
67
67
67
68
68
68
69
69
70
71
71
71
73
4
T
ADB
ADF
AFTA
AM
AMT
Ban QLDA
B KH T
B NG
B TC
B TNMT
B TP
Ban QLDA
CCBP
CDTA
COBP
CoP
COS
COSO
CpVN
CQCQ
CSP
DA
DA T
DMC
CCTDA
GT MT
KTCTV
EA
ERD
FDI
FS
GDP
GNP
GMS
H
H KV
HSDT
HSMT
HTKT
IED
IMF
JFPR
JSF
KTXH
LIBOR
MDBs
MDG
MOU
VI T T T
Ngân hàng Phát tri n châu Á
Qu" Phát tri n châu Á
Khu v c m u d ch t do c a ASEAN
Biên b n ghi nh
Công c theo dõith ng nh(t
Ban Qu n lý d án
B K ho ch và u tư
B Ngo i Giao
B Tài chính
B Tài ngun Mơi trư%ng
B Tư Pháp
Ban Qu n lý d án
Chương trình t ng cư%ng n ng l c toàn di n
H tr k" thu t phát tri n n ng l c
K ho ch ho t ng qu c gia
C ng ng Chuyên gia
Chi n lư c ho t ng qu c gia
V Qu n lý Mua s)m
Chính ph Vi t Nam
Cơ quan Ch qu n
Chi n lư c và Chương trình qu c gia
D án
D án u tư
Nư c thành viên ang phát tri n
cương chi ti t d án
ánh giá tác ng môi trư%ng
i u kho n tham chi u
Cơ quan i u hành d án
V Kinh t và Nghiên c u
u tư tr c ti p nư c ngoài
Nghiên c u kh thi
T ng s n ph m qu c n i
T ng s n ph m qu c dân
Ti u vùng Mê kông m r ng
H p ng
Hi p nh kho n vay
H sơ d th u
H sơ m%i th u
H tr k" thu t
V ánh giá c l p
Qu" Ti n t Qu c t
Qu" Nh t b n cho xóa ói gi m nghèo
Qu" Nh t b n $c bi t
Kinh t xã h i
Lãi su(t liên ngân hàng t i London
Các Ngân hàng Phát tri n a phương
M c tiêu Phát tri n Thiên niên kH
Biên b n Ghi nh
5
MRM
NGO
NHNNVN
OCR
ODA
OGC
OM
PAI
PAM
PATA
PBA
PCP
PD
PDO
PGAE
PPMS
PPR
PPTA
PPU
PSOD
QCBS
Q T
RCP
RDTA
RRP
RSDD
SERD
SRC
TA
TASF
TCR
TTCP
TOR
TV
VKDA
VPCP
VRM
WTO
H!p ánh giá c a Ban Giám c
T ch c phi Chính ph
Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam
Ngu n v n thông thư%ng
H tr Phát tri n Chính th c
V n phịng Lu t sư
C m nang hư ng d n nghi p v
Hư ng d n qu n tr d án
Tài li u qu n lý d án
H tr k" thu t tư v(n và chính sách
Phân b ngu n l c theo k t qu ho t ng
Báo cáo ý tư ng d án
Tài li u d án
cương chi ti t d án
Nhóm i tác v Hi u l c ODA
H th ng qu n lý d án theo k t qu ho t ng
Báo cáo ti n
th c hi n d án
H tr k" thu t chu n b d án
ơn v chu n b d án
V các Ho t ng c a khu v c tư nhân
L a ch!n d a trên ch(t lư ng và chi phí
Quy t nh u tư
Chính sách h p tác vùng
H tr k" thu t Nghiên c u và Phát tri n
Báo cáo và ki n ngh lên Ch t ch
V Phát tri n vùng và b n v ng
V ông Nam Á
H i ng ánh giá chuyên môn
H tr k" thu t
Qu" $c bi t cho h tr k" thu t
Báo cáo k t thúc h tr k" thu t
Th tư ng Chính ph
i u kho n tham chi u
Tư v(n
V n ki n d án
V n phịng Chính ph
V n phịng i di n t i Vi t Nam (ADB)
T ch c Thương m i th gi i
6
THU T NG
Chính ph Vi t Nam (Chính ph ) nh nghIa các thu t ng sau ây t i Ngh
131/2006/N -CP, ngày 9/11/2006 c a Chính ph :
•
Quy trình qu n lý và s d ng ODA là nh ng ho t
nh
ng v i các bư c c th sau:
-
Xây d ng danh m c chương trình, d án ODA (sau ây g!i t)t là “chương trình, d
án”) yêu c u tài tr
i v i t ng nhà tài tr ;
-
Chu n b chương trình, d án, bao g m c ký k t chương trình, d án;
-
Th c hi n chương trình, d án;
-
Theo dõi và ánh giá chương trình, d án (bao g m c ánh giá sau chương trình, d
án): nghi m thu, quy t tốn và bàn giao k t qu th c hi n chương trình, d án.
•
Danh m c u c u tài tr ODA là danh m c chương trình, d án do B K ho ch và u tư
t ng h p t các danh m c chương trình, d án yêu c u tài tr ODA c a cơ quan ch qu n,
ư c Th tư ng Chính ph phê duy t theo i u 8 Ngh nh 131/2006/N -CP làm cơ s
v n ng tài tr ODA i v i t ng nhà tài tr .
•
Danh m c tài tr chính th c là Danh m c yêu c u tài tr ODA ã ư c nhà tài tr ch(p
thu n v nguyên t)c tài tr ODA cho chương trình, d án thu c danh m c.
•
D án là m t t p h p các ho t ng có liên quan n nhau nh'm t ư c m t ho$c m t s
m c tiêu xác nh, ư c th c hi n trên a bàn c th , trong kho ng th%i gian xác nh, d a
trên nh ng ngu n l c xác nh. D án bao g m d án u tư và d án h tr k" thu t.
•
D án u tư là d án t o m i, m r ng ho$c c i t o cơ s v t ch(t nh(t nh nh'm t
ư c s t ng trư ng v s lư ng ho$c duy trì, c i ti n, nâng cao ch(t lư ng c a s n ph m
ho$c d ch v , ư c th c hi n trên a bàn c th , trong kho ng th%i gian xác nh. D án
u tư bao g m hai lo i:
-
D án u tư xây d ng cơng trình là d án u tư liên quan n vi c xây d ng m i,
m r ng ho$c c i t o nh ng cơng trình xây d ng nh'm m c ích phát tri n, duy trì,
nâng cao ch(t lư ng cơng trình ho$c s n ph m, d ch v .
-
D án
trình”.
u tư khác là d án
u tư không thu c lo i "d án
u tư xây d ng cơng
•
D án h tr k thu t là d án có m c tiêu h tr phát tri n n ng l c và th ch ho$c cung
c(p các y u t
u vào k" thu t
chu n b , th c hi n các chương trình, d án thơng qua
các ho t ng cung c(p chuyên gia, ào t o, h tr trang thi t b , tư li u và tài li u, tham
quan kh o sát, h i th o.
•
D án quan tr ng qu c gia là d án do Qu c h i thông qua và quy t
tư theo quy nh c a pháp lu t hi n hành.
•
Chương trình, d án kèm theo khung chính sách là chương trình, d án có các chính sách,
bi n pháp c i cách kinh t vI mô, ngành, lInh v c mà Chính ph nư c C ng hoà xã h i ch
nghIa Vi t Nam cam k t th c hi n theo m t l trình nh(t nh, có s h tr v tài chính
ho$c k" thu t c a nhà tài tr .
nh ch trương
u
7
•
Chương trình là m t t p h p các ho t ng, các d án có liên quan
quan n m t ho$c nhi u ngành, lInh v c, nhi u vùng lãnh th , nhi
nh'm t ư c m t ho$c m t s m c tiêu xác nh, có th%i h n th
ho$c theo nhi u giai o n, ngu n l c
th c hi n có th ư c huy
nh ng th%i i m khác nhau, v i nhi u phương th c khác nhau.
n nhau và có th liên
u ch th khác nhau
c hi n tương i dài
ng t nhi u ngu n
•
Ti p c n theo chương trình ho c ngành là phương th c cung c(p ODA, theo ó các nhà tài
tr d a vào chương trình phát tri n c a m t ngành, m t lInh v c
h tr m t cách ng
b , b o m s phát tri n b n v ng và có hi u qu c a ngành và lInh v c ó.
•
H tr ngân sách là phương th c cung c(p ODA theo ó các kho n h tr ODA không g)n
v i m t hay m t s d án c th nào mà ư c chuy n tr c ti p vào ngân sách c a Nhà
nư c C ng hòa xã h i ch nghIa Vi t Nam, ư c qu n lý và s d ng theo các quy nh và
th t c ngân sách c a Vi t Nam.
•
Kho n vay ho c vi n tr khơng hồn l i khơng ràng bu c là kho n ODA b'ng v n vay
ho$c khơng hồn l i khơng kèm theo nh ng i u kho n ràng bu c liên quan n cung c(p
và mua s)m hàng hóa và d ch v .
•
Kho n vay ho c vi n tr khơng hồn l i có ràng bu c là kho n ODA b'ng v n vay ho$c
khơng hồn l i có kèm theo các i u ki n liên quan n cung c(p và mua s)m hàng hóa
và d ch v t m t s nhà cung c(p ho$c qu c gia nh(t nh do nhà tài tr quy t nh.
•
i u ư c qu c t v ODA là tho thu n b'ng v n b n ư c ký k t nhân danh Nhà nư c
ho$c nhân danh Chính ph nư c C ng hòa xã h i ch nghIa Vi t Nam v i m t ho$c nhi u
nhà tài tr v các v(n liên quan n ODA. i u ư c qu c t v ODA bao g m:
-
i u ư c qu c t khung v ODA là i u ư c qu c t v ODA th hi n cam k t v các
nguyên t)c và i u ki n chung v h p tác phát tri n, có n i dung liên quan t i: chi n
lư c, chính sách, khn kh h p tác phát tri n, phương hư ng ưu tiên trong cung c(p
và s d ng ODA; các lInh v c, các chương trình ho$c d án ODA thJa thu n tài tr ;
i u ki n khung và cam k t ODA cho m t n m ho$c nhi u n m i v i chương trình,
d án; nh ng nguyên t)c v th th c và k ho ch qu n lý, th c hi n chương trình, d
án.
-
i u ư c qu c t c th v ODA là i u ư c qu c t v ODA th hi n cam k t v vi c
tài tr cho chương trình, d án c th ho$c h tr ngân sách, có n i dung chính bao
g m: m c tiêu, ho t ng, k t qu ph i t ư c, k ho ch th c hi n, i u ki n tài tr ,
v n, cơ c(u v n, nghIa v , quy n h n và trách nhi m c a m i bên, các nguyên t)c,
chu n m c c n tuân th trong qu n lý, th c hi n chương trình, d án và i u ki n gi i
ngân, i u ki n tr n
i v i kho n vay cho chương trình, d án.
•
Cơ quan ch qu n chương trình, d án ODA (cơ quan ra quy t nh u tư i v i d án
u tư ho$c quy t nh phê duy t d án h tr k" thu t) là các B , các cơ quan ngang B ,
các cơ quan tr c thu c Chính ph , các cơ quan Trung ương c a t ch c chính tr xã h i, các
t ch c ngh nghi p, các cơ quan tr c thu c Qu c h i, Toà án nhân dân t i cao, Vi n Ki m
sát nhân dân t i cao và ;y Ban nhân dân c(p t#nh, thành ph tr c thu c Trung ương (sau
ây g!i t)t là “;y Ban nhân dân c(p t#nh”) có chương trình, d án.
•
Ch chương trình, d án ODA (ch
u tư i v i chương trình, d án u tư, ch d án
i v i chương trình, d án h tr k" thu t - sau ây g!i chung là ch d án) là ơn v ư c
8
Th tư ng Chính ph ho$c cơ quan ch qu n nêu t i kho n 15, i u 4, Ngh
nh
131/2006/N -CP giao trách nhi m tr c ti p qu n lý, s d ng ngu n v n ODA và ngu n
v n i ng
th c hi n chương trình, d án theo n i dung ã ư c c(p có th m quy n
phê duy t, và qu n lý, s d ng cơng trình sau khi chương trình, d án k t thúc.
•
V n i ng là kho n óng góp c a phía Vi t Nam b'ng hi n v t ho$c giá tr
chu n b
th c hi n và th c hi n chương trình, d án ODA, như ã quy nh c th t i i u 26, N
131/CP.
•
Ban Qu n lý D án là t ch c ư c thành l p
qu n lý th c hi n chương trình, d án.1
giúp Cơ quan ch qu n, ho$c Ch d án
Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB) s d ng các thu t ng sau:
•
cương d án (PCP) là tài li u do cán b d án c a ADB chu n b trong giai o n xác
nh d án, mô t nh ng n i dung chung c a d án và m i quan h c a d án v i các m c
ích phát tri n chung và các m c tiêu c th c a Chính ph . PCP ư c chu n b cho m t
d án HTKT ho$c d án v n vay. PCP do cán b ADB chu n b tương ng v i báo cáo
cương chi ti t d án do cơ quan ch qu n c a phía chính ph chu n b trong giai o n
xác nh d án.
•
Báo cáo và Ki n ngh c a Ch t ch (RRP) là tài li u do cán b d án c a ADB chu n b
ánh giá tính kh thi c a d án
ngh ADB tài tr , ưa ra các i u kho n và i u ki n
cho d án xu(t và ư c Ch t ch ADB trình Ban Giám c phê duy t.
•
Hi p nh Kho n vay là thJa thu n pháp lý mô t các i u kho n và i u ki n c a ADB
v kho n vay, bao g m các cơ ch v (u th u hàng hóa và d ch v cho d án, gi i ngân
v n và các v(n khác.
•
HTKT là d ch v ư c s d ng giúp các qu c gia trong vi c xác nh và thi t k d án,
t ng cư%ng th ch , ho ch nh các chi n lư c phát tri n ho$c thúc y h p tác khu v c.
HTKT có th ư c c(p v n b'ng vi n tr khơng hồn l i ho$c hi m hơn là b'ng v n vay
thông qua các cơ ch c(p v n c a ADB.
•
Kho n vay HTKT thơng thư%ng là kho n kinh phí ư c c(p
cho m t d án trư c khi gi i ngân kho n vay.
•
Kho n vay d án là kho n kinh phí do ADB c(p cho các nư c thánh viên ang phát tri n
th c hi n m t d án u tư.
•
Kho n vay Chương trình là kho n vay ADB c(p
giúp Chính ph phát tri n m t ngành
(ho$c m t ti u ngành ho$c nhi u ngành) và c i thi n tình hình ho t ng c a m t ngành
thông qua vi c i m i chính sách và th ch phù h p trong th%i gian trung n dài h n.
Các kho n vay chương trình ư c gi i ngân tương i nhanh
trang tr i nh ng chi phí
phát sinh trong q trình i u ch#nh do c i cách chính sách. Kho n vay chương trình theo
cách g!i c a ADB tương ương v i Chương trình/D án g)n v i khung chính sách theo
quan ni m c a Chính ph .
xây d ng thi t k chi ti t
1
Thông tư s 03/2007/TT-BKH ngày 12/3/2007 hư ng d n v ch c n ng, nhi m v và cơ c(u t ch c
c a Ban qu n lý chương trình, d án ODA.
9
•
Cho vay ngành là m t phương th c cho vay h tr các nư c DMC th c hi n các d án
u tư trên cơ s các nghiên c u liên quan n m t ngành ho$c m t ti u ngành mà ph n
a lý (di n tích a lý) ho$c ph n th%i gian (có th%i gian c th , ví d như 5 n m) c a h
tr cho ngành hay ti u ngành ó u ư c cung c(p cho Chính ph . M c ích c a cho
vay ngành là giúp phát tri n m t ngành hay ti u ngành c th b'ng cách cung c(p m t
ph n v n u tư ã ư c Chính ph l p k ho ch cho ngành ó. Cho vay ngành $c bi t
phù h p khi có nhi u d án c n ư c c(p v n trong ngành hay ti u ngành ó. Cho vay
ngành ư c mong i s& thúc y c i cách chính sách ngành và t ng cư%ng n ng l c th
ch .
•
Chương trình phát tri n ngành: là s k t h p gi a m t h p ph n u tư (c a d án ho$c
kho n vay ngành) và h p ph n chính sách (chương trình), và n u có th , v i m t TA i
kèm, nh'm áp ng nhu c u c a ngành m t cách toàn di n và t ng h p. Chương trình
phát tri n ngành không ph i là m t phương th c cho vay riêng bi t, mà là s k t h p,
trong trư%ng h p phù h p, gi a h tr chính sách và u tư. Chương trình phát tri n
ngành tương ương v i ti p c n ngành ho$c chương trình theo quan ni m c a Chính ph .
•
Bên vay là m t nư c thành viên ang phát tri n c a ADB ư c phép vay v n ho$c nh n
vi n tr c a ADB.
•
Cơ quan i u hành d án (EA) là cơ quan c a bên vay ư c Chính ph giao i u hành d
án/chương trình do ADB tài tr . Cơ quan i u hành d án tương ương v i cơ quan ch
qu n (LA) theo cách g!i c a Chính ph Vi t Nam.
10
CH ƠNG I
T NG QUAN V ADB VÀ
QUAN H H P TÁC GI A ADB VÀ VI T NAM
A.
T NG QUAN V ADB VÀ CÁC HO T !NG C"A ADB
1.
Thành viên c a ADB
Ngân hàng Phát tri n Châu Á (ADB) ư c thành l p n m 1966. Tính n tháng
2/2007, ADB bao g m 67 nư c thành viên (hay 66 nư c thành viên n u không tính H ng
Cơng), trong ó có 48 nư c thành viên (hay 47 nư c thành viên n u không tính H ng Cơng)
t châu Á và Thái Bình Dương. Là m t ngân hàng phát tri n a phương, ADB giúp các nư c
thành viên ang phát tri n (DMCs) phát tri n kinh t - xã h i và thúc y t ng trư ng kinh t
và h p tác trong vùng.
Trong Chi n lư c n n m 2020 - m t khung chi n lư c dài h n ư c thông qua n m
2008, ADB s& th c hi n ba chương trình hành ng chi n lư c b sung, ó là: t ng trư ng
toàn di n theo chi u sâu, t ng trư ng b n v ng v môi trư%ng, và h i nh p khu v c.
2.
Các ngu#n tài chính c a ADB
Các ngu n tài chính c a ADB ch y u bao g m: Ngu n v n tín d ng thơng
thư%ng(OCR), Qu" Phát tri n châu Á (ADF) và ngu n vi n tr khơng hồn l i, g m Qu" $c
bi t dành cho các h tr k" thu t (TASF), Qu" $c bi t c a Nh t B n (JSF); Qu" $c bi t
c a H!c vi n ADB (ADBISF); và các qu" $c bi t khác. Các ho t ng cho vay c a ADB
ư c chia thành hai kênh chính: Kênh cho vay Thông thư%ng và Kênh cho vay $c bi t.
ADB c(p v n vay ch y u cho các d án có m c ưu tiên phát tri n cao trong các lInh v c và
các ngành như nông nghi p, n ng lư ng, giao thông và truy n thông, c(p nư c và v sinh,
giáo d c, y t , tài chính, khu v c tư nhân. Các kho n vi n tr khơng hồn l i th c hi n các
h tr k" thu t ch y u ư c dùng
chu n b các d án v n vay và h tr các ho t ng tư
v(n v c i t chính sách và t ng cư%ng n ng l c.
OCR có ư c t ba ngu n: (i) v n góp; (ii) v n huy ng thông qua ho t ng vay
v n trên th trư%ng tài chính qu c t ; và (iii) thu nh p gi l i tích l y (d tr ). Các kho n vay
OCR có lãi su(t thơng thư%ng trên th trư%ng (LIBOR c ng v i chênh l ch lãi su(t
trang
tr i các chi phí hành chính).
ADF ư c hình thành t n m 1974 dư i d ng m t ngu n v n vay ưu ãi c a ADB.
ADF ư c huy ng t s óng góp nh kK c a 26 nhà tài tr thành viên. Các bên vay ADF
là các DMC có t ng thu nh p qu c dân (GNP) trên u ngư%i th(p và kh n ng tr n h n
ch ho$c ít có kh n ng ti p c n v i các ngu n v n vay lãi su(t th(p trên th trư%ng.
3.
Các cơng c$ c%p v&n và các hình th'c tài tr(
ADB có các cơng c tài chính khác nhau i v i các chính ph và khu v c tư nhân
c a các DMC d a trên trên cơ s các ưu tiên c a nư c thành viên ó. Các công c tài tr mà
ADB s d ng bao g m cho vay, h tr k" thu t, b o lãnh (d a trên uy tín và r i ro chính tr )
và u tư c ph n.
Vào tháng 8/2005, b n công c và phương th c tài tr m i ã ư c ưa ra. Ba trong
s ó ang ư c áp d ng th nghi m t tháng 9/2005 t i tháng 8/2008 theo Sáng ki n
i
m i và Hi u qu . ó là công c tài tr a ng ch (MFF), công c tài tr tư nhân cho khu v c
11
công và công c tái tài tr . Các công c tài tr m i này d ki n s& cung c(p cho các khách
hàng và các nhóm ho t ng c a ADB có thêm các phương án l a ch!n góp ph n tài tr cho
các d án l n và các chương trình u tư dài h n c th ư c xác nh t quy ho ch phát
tri n ngành c a qu c gia.
Các nư c thành viên vay v n ư c phân lo i thành 4 nhóm, d a trên GNP bình qn
u ngư%i và kh n ng hoàn tr n , và các nhóm ó là: (i) các nư c ch# vay ADF (Nhóm A);
(ii) vay ADF cùng v i m t lư ng h n ch OCR (Nhóm B1); (iii) vay OCR v i m t lư ng h n
ch ADF (Nhóm B2); và (iv) các nư c ch# ư c vay OCR (Nhóm C). Hi n nay, Vi t Nam
ư c x p vào Nhóm B1 và ư c vay ADF và OCR.
ADB hi n tài tr cho các nư c thành viên ang phát tri n theo m t vài phương th c
khác nhau, bao g m (i) tài tr cho d án (d án u tư và d án h tr k" thu t s d ng s
d ng v n vay; d án u tư và d án h tr k" thu t s d ng ngu n vi n tr khơng hồn l i);
(ii) h tr phát tri n ngành (các chương trình phát tri n ngành) và (iii) h tr ngân sách
(kho n vay chương trình và h tr tr c ti p ngân sách).
Khác v i nhi u nhà tài tr khác, ADB dành m t kho n vi n tr khơng hồn l i l n
giúp các nư c thành viên ang phát tri n th c hi n các h tr k" thu t nh'm nâng cao hi u
qu s d ng ngu n tài tr và t ng cư%ng n ng l c phát tri n th ch .
T tháng 7 n m 2008, h tr k" thu t ư c chia thành b n lo i như sau (i) H tr k"
thu t chu n b d án (PPTA) giúp chu n b các d án v n vay ư c ADB tài tr ho$c t các
nhà tài tr khác, ho$c c hai; (ii) H tr k" thu t Xây d ng n ng l c (CDTA) nh'm t ng
cư%ng n ng l c cho các CQCQ và các cơ quan khác, bao g m c vi c h tr th c hi n d án;
(iii) H tr k" thu t tư v(n và chính sách (PATA)
h tr các nư c thành viên ang phát
tri n trong vi c ho ch nh chính sách, chi n lư c, k ho ch và chương trình phát tri n và
trong vi c th c hi n các nghiên c u chính sách ngành và chuyên
(qu c gia ho$c ti u
vùng); và (iv) H tr k" thu t nghiên c u và phát tri n (RDTA) cho vi c th c hi n các
nghiên c u ngành, chính sách và chuyên .
ADB ang y m nh ng tài tr v i các cơ quan tài tr chính th c, các t ch c tài
chính thương m i, và các cơ quan c(p tín d ng xu(t kh u. Hai d ng ng tài tr ch y u là (i)
ng tài tr song song (các nhà ng tài tr ho$c các t ch c tài chính tài tr và qu n lý kinh
phí c a h!
th c hi n các ho t ng/h p ph n d án song hành v i các ho t ng tài tr
c a ADB) và (ii) Liên k t ng tài tr (các nhà ng tài tr chuy n kinh phí cho ADB và y
quy n cho ADB qu n lý ngu n v n và d án).
4.
Các )i*u kho+n tài tr(
a.
ADF
Nhìn chung, các i u kho n tài tr áp d ng trong các d án v n vay ADF là như sau:
kK h n 32 n m, bao g m 8 n m ân h n v i lãi su(t 1% và lãi su(t 1,5% trong giai o n tr n
g c và kh i lư ng thanh toán n như nhau qua các l n. Các kho n vay chương trình c ng có
i u kho n vay tương t , tr m t i m khác là có kK h n ng)n hơn là 24 n m.
i v i kho n vay H tr kh n c(p, i u ki n là: kK h n 40 n m, bao g m 10 n m ân
h n v i lãi su(t 1% m i n m và hoàn tr g c v i lãi su(t 2% trong 10 n m sau th%i kK ân h n
và 4% i v i các n m sau ó. ADB khơng thu phí cam k t g)n v i các kho n vay ADF
b.
OCR
12
Các kho n vay OCR có kK h n và th%i gian ân h n tùy thu c vào tính ch(t c a d án
(thư%ng có kK h n 15-25 n m và th%i kK ân h n 4-6 n m). T tháng 7/2002, ADB ã áp
d ng chính sách v n vay d a trên LIBOR i v i ngu n v n OCR. Theo chính sách này, k
t 7/2002 các kho n vay OCR s& có m nh giá b'ng ô la M", euro ho$c ng yên. Bên vay
có th ch!n lãi su(t c
nh ho$c lãi su(t vay v n th n i d a trên LIBOR. Hi n nay, ADB áp
d ng LIBOR c ng v i sai bi t c
nh 0,6% bù )p cho chi phí qu n lý.
B.
H P TÁC GI A VI T NAM VÀ ADB
Vi t Nam là thành viên sáng l p ADB. Trong giai o n 1966-1975, ADB có tài tr
m t s ho t ng mi n Nam Vi t Nam. Vào n m 1975, (t nư c th ng nh(t v i vi c thành
l p nư c C ng hòa XHCN Vi t Nam. Sau giai o n t m gián o n 1979-1993, ADB ã n i
l i ho t ng t i Vi t Nam vào tháng 10/1993.
1.
Các ho t ) ng c a ADB t i Vi t Nam t, n m 1993 ) n nay
T L khi ADB n i l i các MN t ng t i Vi t Nam vào n m 1993, tính n cu i n m
2008 ADB ã phê duy t 78 d án v n vay cho khu v c công v i t ng s v n là trên 6 tH
USD, g m trên 4 tH USD t ngu n ưu ãi ADF và 2 tH USD t ngu n OCR ít ưu ãi hơn,
225 d án HTKT (kho ng 175 tri u USD); 23 d án vi n tr khơng hồn l i v i giá tr 135,6
tri u USD. Bên c nh ó, ADB ã cung c(p 220 tri u USD cho 8 d án v n vay và 60 tri u
USD b o lãnh cho 2 d án trong khu v c tư nhân. ADB O ng PLQRi tr Lnhi u d LSn GMS OTL
Vi t Nam tham gia. Vi t Nam URL m t trong nh ng nư c nh n h L tr L ADF nhi u nh(t. VSc
WXRnh OTLQHLl Lvay v n ADB l n nh(t g m OT: (i) giao thông và thông tin liên l c (39,3%);
(ii) nông nghi p YRLQRi nguyên thiên nhiên (15,1 %); và (iii) n ng lư ng (14,7%).
Nh ng tSc ng O a h tr t ADB i v i s phát tri n Q i Vi t Nam URLZMSLl n và ã
h tr r(t l n cho các sáng ki n phát tri n c ng như cho các chương trình c i cách và chương
trình hành ng c a Chính ph . Vi c áp d ng phương pháp qu n lý d a trên k t qu trong
Chi n lư c và chương trình qu c gia (CSP) g n ây nh(t s& t o i u ki n thu n l i cho vi c
ánh giá m t cách khách quan hơn v nh ng tác ng c a nh ng h tr t ADB và em l i
k t qu phát tri n cao hơn và hi u qu hơn trong tương lai.
2.
u tiên h- tr( qu&c gia
Chi n lư c và Chương trình qu c gia (CSP) xác nh các lInh v c th ng nh(t ưu tiên,
nh ng lInh v c mà ADB có th h tr chi n lư c phát tri n qu c gia và các m c tiêu phát
tri n qu c gia theo hư ng ph n ng nhanh, thích h p và nh hư ng t i k t qu , có tham v(n
chính ph , các i tác phát tri n và các bên liên quan khác. Hi n nay, CSP là công c k
ho ch ch y u
nh hư ng các ho t ng c a ADB t i các nư c thành viên ang phát tri n
và nó c ng ư c dùng như m t công c
theo dõi k t qu th c hi n CSP. CSP phù h p v i
chu kK l p k ho ch c a qu c gia, thư%ng là cho m t giai o n 5 n m và k ho ch ho t ng
cu n chi u theo ch# tiêu nh hư ng trong th%i gian ba n m trên cơ s i u ch#nh hàng n m.
Th%i kK và nh hư ng c a CSP có th thay i trên cơ s ánh giá gi a kK vi c th c hi n
CSP có tính n hồn c nh c th c a t ng qu c gia.
K t khi n i l i các ho t ng c a ADB Vi t Nam vào n m 1993, các ho t ng
c a ADB Vi t Nam ư c nh hư ng thông qua Chi n lư c ho t ng t m th%i (IOS)
(1993-1995), Chi n lư c ho t ng qu c gia (COS) (1996-2000), Chi n lư c và Chương
trình qu c gia (CSP) (2002-2004), và Chi n lư c và Chương trình qu c gia (CSP) (20072010). CSP giai o n 2007-2010 v i cách ti p c n d a vào k t qu phù h p v i K ho ch
13
phát tri n kinh t - xã h i (2006-2010) c a Chính ph . Tồn v n báo cáo này có trên trang
web c a ADB.
Theo Chi n lư c và Chương trình qu c gia 2007-2010, m c tiêu c a ADB là giúp
Chính ph gi m tH l nghèo ói xu ng cịn 10-11% vào n m 2010. M c ích h tr c a ADB
là giúp Chính ph xây d ng m t n n t ng t ng cư%ng u tư tư nhân và t ng vi c làm, bao
g m h tr
(i) T ng trư ng kinh t nh hư ng doanh nghi p và vì ngư%i nghèo, (ii) Cơng
b'ng xã h i và phát tri n cân i, (iii) Môi trư%ng, và (iv) Qu n tr nhà nư c. H p tác khu
v c thơng qua chương trình Ti u vùng Mê Cơng M r ng (GMS) s& ư c y m nh
giúp
phát tri n thương m i xuyên biên gi i và t o ra các cơ h i kinh t m i liên quan t i các vùng
biên gi i kém phát tri n và gi i quy t các v(n xuyên biên gi i như các b nh lây và các tác
ng b(t l i c a môi trư%ng và các tác ng b(t l i khác t i s phát tri n.
Tr!ng tâm ngành c a CSP 2007-2010 t p trung vào m i liên h gi a tình tr ng c n
ki t tài nguyên thiên nhiên v i ho t ng gi m nghèo thông qua vi c qu n lý ngu n nư c và
ngu n l c ven bi n. ADB s& h tr c i thi n quy ho ch và phát tri n ô th t i m t s thành
ph nh(t nh nh'm c i thi n các d ch v công ngồi các thành ph l n và giúp phịng ng a
các v(n
v ô th i li n v i t ng trư ng nhanh như ã di[n ra các thành ph siêu l n
khác c a châu Á. S& có các n l c
khuy n khích u tư t khu v c tư nhân cho các sáng
ki n v giao thông công c ng và các sáng ki n khác v c i thi n môi trư%ng ô th , trong ó
có các chương trình tài tr cho nư c s ch.
ADB c ng h tr Vi t Nam th c hi n các i u ch#nh kinh t và xã h i c n thi t nh'm
áp ng các nghIa v
i v i Khu v c m u d ch t do ASEAN (AFTA) và T ch c Thương
m i th gi i (WTO).
CSP ã xây d ng m t danh m c các ngành và ti u ngành phù h p v i K ho ch phát
tri n KTXH c a Chính ph và phân lo i ưu tiên d a trên Chi n lư c Trung h n II c a ADB
và l i th so sánh c a ADB v i tư cách là m t ngân hàng phát tri n t m khu v c.
14
CÁC QUY
A.
CHU TRÌNH D
CH ƠNG II
NH CHUNG C"A CHÍNH PH" VI T NAM VÀ ADB
V QU.N LÝ NGU N V N ODA
ÁN ODA C"A CHÍNH PH" VI T NAM VÀ ADB
Cu n c m nang hư ng d n bao g m các ho t ng liên quan n toàn b chu trình d
án. Chu trình d án c a ADB bao g m n m giai o n: (i) xây d ng chi n lư c và chương
trình qu c gia; (ii) chu n b d án; (iii) th m nh và phê duy t d án; (iv) th c hi n d án và
(v) ánh giá d án (Hình II.1).
Hình II.1: Chu trình d/ án c a ADB
Chi n lư c và Chương
trình qu c gia (CSP)
ánh giá d án
Chu trình
d/ án c a
ADB
Th c hi n d án
Chu n b d án
Th m
nh/phê duy t DA
Chu trình qu n lý và s d ng ODA c a Chính ph ư c quy nh trong Ngh nh
131/CP bao g m b n giai o n: (i) xác nh d án; (ii) chu n b và th m nh d án; (iii)
th c hi n d án và (iv) ch(p nh n, hồn thành v m$t tài chính và bàn giao DA cho ngư%i
s d ng và ánh giá sau DA (Hình II.2).
Hình II.2: Chu trình d/ án c a Chính ph Vi t Nam
Xác
Ch(p nh n, hồn thành v
m$t tài chính và bàn giao
DA cho ngư%i s d ng và
ánh giá sau DA
nh d án
Chu trình
d/ án c a
Chính ph
Chu n b và
th m nh d án
Th c hi n d án
Cách chia chu trình d án thành các giai o n c a Chính ph Vi t Nam (4) có khác
v i các giai o n trong chu trình d án c a ADB (5), tuy nhiên, v b n ch(t Chu trình d án
15
ODA, như nêu trong Ngh
ADB.
nh 131/2006/N -CP, c ng tương t như chu trình d án c a
Hình II.3. So sánh chu trình d/ án c a Chính ph và ADB
16
B.
KHUNG PHÁP LÝ HI N HÀNH V
CHÍNH PH" VI T NAM VÀ ADB
QU.N LÝ VÀ S0 D NG ODA C"A
Qu n lý ODA Vi t Nam ch u s i u ch#nh c a Ngh nh 131/2006/N -CP, ban
hành ngày 9/11/2006. Ngh nh này quy nh các chính sách và th t c liên quan n vi c
huy ng, chu n b và th c hi n các d án ODA, k c các d án do ADB tài tr .
hư ng
d n th c hi n Ngh nh này, m t lo t các thông tư ã ư c ban hành, như Thông tư s
03/2007/TT-BKH, ban hành ngày 12/3/2007 v t ch c, ch c n ng và nhi m v c a các
BQLDA; Thông tư s 04/2007/TT-BKH, ban hành ngày 30/7/2007 v hư ng d n th c hi n
Ngh nh 131/2006/N -CP; Quy t nh 803/2007/Q -BKH, ban hành ngày 30/7/2007 v
Ch
báo cáo ti n
th c hi n các chương trình, d án ODA; Thơng tư s 108/2007/TTBTC, ban hành ngày 7/9/2007, hư ng d n v Qu n lý tài chính trong các chương trình, d án
ODA; Thông tư s 01/2008/TT-BNG, ban hành ngày 04/2/2008 hư ng d n các th t c ký k t
và th c hi n i u ư c qu c t v ODA.
Ngoài Ngh nh s 131/2006/N -CP và các thơng tư liên quan, có nhi u v n b n
pháp quy khác n a liên quan n qu n lý và s d ng ODA Vi t Nam, như Quy t nh
48/2008/Q -TTg, ban hành ngày 4/3/2008, Hư ng d n chu n b báo cáo kh thi cho các d
án ODA; Ngh nh 12/2009/N -CP, ban hành ngày 12/2/2009, Quy ch v Qu n lý d án
u tư và xây d ng cơng trình; Lu t (u th u và Ngh nh 58/2008/N -CP, ban hành ngày
5/5/2008, (quy ch v (u th u); Lu t Ngân sách Nhà nư c; các Lu t và Ngh nh liên quan
n thu ; Ngh
nh 84/2006/N -CP v
n bù gi i phóng m$t b'ng, ban hành ngày
25/7/2007 và Ngh nh 69/2009/N -CP v quy ho ch s d ng (t, giá (t, thu h i (t, b i
thư%ng, h tr và tái nh cư, ban hành ngày 13/08/2009; Thông tư s 87 và 123/2007-TTBTC ban hành ngày 23 tháng 10 n m 2007,; Thông tư s 61/2006/TT-BTC, ban hành ngày 2
tháng 11 n m 2006 (quy nh v gi i ngân). T(t c các v n b n liên quan n qu n lý và s
d ng ODA nói chung và các ho t ng chu n b , th c hi n và theo dõi, ánh giá hi u qu
th c hi n các d án/chương trình ODA nói riêng s& ư c nêu trong CD-Rom c a cu n C m
nang này.
Nguyên t1c cơ b+n v qu n lý và s d ng ODA ư c quy
131/2006/N -CP như sau:
nh trong Ngh
nh
(i)
ODA là ngu n v n quan tr!ng c a ngân sách nhà nư c, ư c s d ng
h
tr th c hi n các chương trình, d án ưu tiên v phát tri n kinh t - xã h i c a
Chính ph .
(ii)
Chính ph th ng nh(t qu n lý nhà nư c v ODA trên cơ s t p trung dân ch ,
công khai, minh b ch, có phân cơng, phân c(p, g)n quy n h n v i trách
nhi m, m b o s ph i h p qu n lý, ki m tra, giám sát ch$t ch& và phát huy
tính ch
ng c a các c(p, các cơ quan qu n lý ngành, a phương và các ơn
v th c hi n.
(iii)
Thu hút ODA i ôi v i vi c nâng cao hi u qu s d ng và b o m kh n ng
tr n nư c ngoài, phù h p v i n ng l c ti p nh n và s d ng ODA c a các
B , ngành, a phương và các ơn v th c hi n.
(iv)
B o m tính ng b và nh(t quán c a các quy nh v qu n lý và s d ng
ODA; b o m s tham gia r ng rãi c a các bên có liên quan; hài hồ qui trình
th t c gi a Chính ph và nhà tài tr .
(v)
Tuân th các quy nh c a pháp lu t Vi t Nam và i u ư c qu c t v ODA
mà C ng hòa xã h i ch nghIa Vi t Nam là thành viên. Trong trư%ng h p i u
ư c qu c t v ODA mà C ng hòa Xã h i Ch nghIa Vi t Nam là thành viên
17
có quy nh khác v i các quy nh c a pháp lu t Vi t Nam thì th c hi n theo
quy nh c a i u ư c qu c t ó.
Các l3nh v/c u tiên s d ng ODA ư c quy
như sau:
nh trong Ngh
nh 131/2006/N -CP
(i)
phát tri n nông nghi p và nông thôn (bao g m nông nghi p, thuH l i, lâm
nghi p, th y s n) k t h p xố ói, gi m nghèo;
(ii)
xây d ng h t ng kinh t
(iii)
xây d ng k t c(u h t ng xã h i (y t , giáo d c ào t o, dân s và phát tri n và
m t s lInh v c khác);
(iv)
b o v môi trư%ng và các ngu n tài nguyên thiên nhiên;
(v)
t ng cư%ng n ng l c th ch và phát tri n ngu n nhân l c; chuy n giao công
ngh , nâng cao n ng l c nghiên c u và tri n khai; và
(vi)
m t s lInh v c khác theo quy t
ng b theo hư ng hi n
Ngh nh 131/2006/N -CP c ng quy
quan chính ch u trách nhi m qu n lý ODA:
i;
nh c a Th tư ng Chính ph .
nh vai trò và trách nhi m c a các B /Cơ
(i)
B KH T là cơ quan u m i v thu hút, i u ph i và qu n lý ODA, gi vai
trò ch
o trong vi c xây d ng chi n lư c, chính sách và quy ho ch t ng th
v thu hút và s d ng ODA; hư ng d n các B /cơ quan ch qu n xây d ng
Danh m c các d án
ngh tài tr t ngu n ODA và t ng h p Danh m c d
án ODA trình Th tư ng Chính ph phê duy t; ph i h p v i các cơ quan ch
qu n chu n b , th c hi n và theo dõi th c hi n d án, ki m tra vi c qu n lý và
t ch c th c hi n các chương trình, d án; ánh giá hi u qu s d ng ODA;
chu n b báo cáo thư%ng kK (n a n m và hàng n m) và báo cáo t xu(t và
các báo cáo theo yêu c u c a ng và Nhà nư c v qu n lý và t ch c th c
hi n các chương trình, d án ODA, và hi u qu thu hút và s d ng ODA.
(ii)
B Tài chính là cơ quan i di n chính th c c a Nhà nư c ho$c Chính ph
Vi t Nam v i tư cách là i di n “Bên vay” trong các i u ư c qu c t c th
liên quan n v n vay ODA, k c trư%ng h p TTCP y quy n cho NHNNVN
ch trì àm phán kho n vay và các cơ quan khác th c hi n công tác qu n lý tài
chính trong các chương trình, d án ODA.
(iii)
B T pháp ch u trách nhi m th m tra các i u ư c qu c t v ODA
m
b o vi c ký k t, tham gia và th c hi n các i u ư c qu c t phù h p v i lu t
pháp trong nư c, ưa ra các ý ki n pháp lý v các i u ư c qu c t v ODA
ho$c các v(n
lu t pháp khác theo yêu c u c a cơ quan
xu(t ký k t các
i u ư c qu c t và th m tra n i dung các d án h p tác trong lInh v c pháp
lu t
m b o phù h p v i lu t pháp và quy nh hi n hành.
(iv)
Ngân hàng Nhà n 4c Vi t Nam ph i h p v i các cơ quan liên quan chu n b
n i dung àm phán, ti n hành àm phán các i u ư c qu c t v ODA v i các
t ch c tài chính qu c t như Ngân hàng Th gi i (WB), Qu" Ti n t qu c t
(IMF), Ngân hàng Phát tri n châu Á (ADB) theo y quy n c a TTCP.
NHNNVN c ng ph i h p v i B TC xác nh và thông báo danh sách các ngân
hàng thương m i ư c quy n nh n th c hi n các giao d ch i ngo i v ngu n
v n ODA, th c hi n cho vay l i và thu h i v n vay cho ngân sách nhà nư c,
n u c n ( i u 42).
18
(v)
B Ngo i giao ph i h p v i B KH T ch trì hư ng d n các cơ quan i di n
ngo i giao c a Vi t Nam nư c ngoài ti n hành thu hút ODA phù h p v i
quy ho ch t ng th và k ho ch thu hút s d ng ODA.
(vi)
V n phịng Chính ph giúp Chính ph và TTCP ch trì,
hi n vi c nhà nư c th ng nh(t qu n lý ODA.
(vii)
Các B ch qu+n và "y Ban Nhân dân t5nh: Lu t pháp hi n hành trao nhi u
quy n h n và trách nhi m cho các CQCQ xác nh d án và t ch c chu n b
và th c hi n d án. TTCP ho$c CQCQ y quy n th c hi n nhi u ho t ng
cho Ch DA. Trách nhi m chung c a các CQCQ là xác nh, chu n b và th c
hi n các chương trình, d án ODA, ư c th hi n trong i u 10, Ngh nh
131/2006/N -CP. Trách nhi m c a Ch DA là chu n b và th c hi n các
chương trình, d án ODA và làm vi c v i các nhà tài tr
chu n b d án.
CQCQ s& trình
xu(t d án lên Chính ph
phê duy t các hi p nh qu c
t c th cho các chương trình, d án ODA do h! qu n lý trên cơ s
xu(t
Ch d án. Theo xu(t c a CQCQ, Ngân hàng nhà nư c Vi t Nam s& ch trì
và ph i h p v i các cơ quan liên quan hoàn t(t các th t c v Hi p nh kho n
vay.
nh hư ng và th c
(viii) Ban Qu+n lý d/ án có nhi m v giúp Ch d án qu n lý th c hi n chương
trình, d án v i nh ng nhi m v chính như l p k ho ch th c hi n d án, th c
hi n các ho t ng (u th u và qu n lý h p ng, qu n lý tài chính, tài s n và
gi i ngân, theo dõi và ánh giá vi c th c hi n chương trình, d án, nghi m
thu, bàn giao và quy t toán chương trình, d án (Ph n I, Thơng t
03/2007/TT-BKH, Hư ng d n v ch c n ng, nhi m v và cơ c(u t ch c Ban
Qu n lý chương trình, d án ODA).
Cu n C m nang này s& ư c c6p nh6t thư%ng xuyên
ph n ánh nh ng thay
quan tr!ng trong các chính sách và th t c c a Chính ph và ADB, khi c n.
i
19
CH ƠNG III
XÁC NH, CHU N B , TH C HI N VÀ
ÁNH GIÁ CÁC H7 TR K8 THU T
A.
XÁC
NH H7 TR
K8 THU T
1.
Quy )9nh c a Chính ph
Theo Tuyên b Hà N i, Chính ph Vi t Nam và các nhà tài tr ã th ng nh(t là (a)
Chính ph ph i gi vai trò ch
o trong vi c xây d ng và th c hi n K ho ch phát tri n
KTXH 5 n m thông qua quá trình tham v(n r ng rãi
l ng ghép các ngu n v n ODA vào
trong k ho ch; và (b) Các nhà tài tr ph i h tr trên cơ s K ho ch phát tri n KTXH và
các k ho ch qu c gia, vùng, t#nh và ngành c a Chính ph . Hai nguyên t)c này là m t ph n
trong n m nguyên t)c nh'm c i thi n hi u qu tài tr ư c theo dõi thơng qua 14 ch# báo.
M$c dù Chính ph Vi t Nam ch u trách nhi m xác nh d án, nhưng Chính ph ph i
c ng tác v i các nhà tài tr trong quá trình này
gi m b t chi phí và th%i gian. Các cán b
c a Chính ph và ADB nên cùng nhau xây d ng cương d án trình lên các c(p có th m
quy n c a hai bên phê duy t.
Vi c xác nh d án ư c b)t u b'ng vi c xây d ng K ho ch phát tri n KTXH bên
phía Chính ph và CSP bên phía ADB. Thơng thư%ng K ho ch phát tri n KTXH th hi n ưu
tiên c a Chính ph trong vi c s d ng ngu n u tư công, k c ngu n ODA. Trên cơ s ưu
tiên c a Chính ph trong vi c s d ng ODA th hi n trong K ho ch phát tri n KTXH , các
lInh v c ưu tiên ODA nêu trong Ngh nh 131/2006/N -CP và CSP c a ADB, xu(t phát t
nhu c u tài tr , các CQCQ s& ưa ra ý tư ng d án và chu n b Danh m c u c u tài tr
ODA trình TTCP thơng qua B KH T, kèm theo
cương chi ti t d án.
Các CQCQ ph i l a ch!n các nhà tài tr trên cơ s l i th c nh tranh và ưu tiên tài tr
c a h! trư c khi chu n b CCTDA
có th liên h v i cán b d án c a nhà tài tr nh'm
có ư c s h p tác khi chu n b CCTDA.
cương chi ti t d án HTKT ph i ư c chu n b v i các thông tin theo yêu c u nêu
trong Hư ng d n chu n b CCTDA (Ph l c 2a, Thông tư 04/2007/TT-BKH, Hư ng d n
th c hi n Ngh nh 131/2006/N -CP). N i dung CCTDA có th thay i tùy thu c vào
k t qu hài hòa th t c ang th c hi n gi a Chính ph và 6 Ngân hàng, nhưng dù th nào
xây d ng CCTDA, CQCQ/Ch DA u ph i th c hi n tám ho t ng. (H p III.1)
D a trên K ho ch phát tri n KTXH, CSP c a ADB, Quy ho ch ODA c a Chính ph ,
và CCTDA do CQCQ g i t i, B KH T s& xây d ng Danh m c yêu c u tài tr ODA
trình TTCP phê duy t. Sau khi ư c TTCP phê duy t Danh m c Yêu c u tài tr ODA tr
thành Danh m c Tài tr ODA chính th c. B KH T ư c TTCP giao thông báo Danh m c
Tài tr ODA chính th c cho các CQCQ.
20
H p III.1: Qui trình xây d/ng Danh m$c Yêu c u tài tr( ODA
(theo Thông tư s 04/2007/TT-BKH)
1. CQCQ và các ơn v tr c thu c chu n b và nghiên c u các tài li u k ho ch liên quan,
bao g m các Quy ho ch t ng th , k ho ch phát tri n qu c gia, ngành, lInh v c và a
phương, chương trình u tư cơng, chương trình m c tiêu qu c gia và các chương trình
m c tiêu c a ngành và a phương, các tài li u t ng h p ODA, Chi n lư c vay nư c
ngoài và tr n ; Quy ho ch s d ng ODA 2006-2010 và các ưu tiên c a nhà tài tr
xây d ng Danh m$c Yêu c u tài tr( ODA.
2. CQCQ và các ơn v tr c thu c, thư%ng là Ch d án tương lai, xây d ng cương chi
ti t ( CCTDA) các chương trình và d án ODA có th ưa vào Danh m c Yêu c u tài
tr ODA, v i n i dung như nêu trong m c b, Kho n 2, i u 7 c a Ngh
nh
131/2006/N -CP. M u
cương chi ti t ư c nêu trong Ph l c 2a-2e Thông tư s
04/2007/TT-BKH, Hư ng d n th c hi n Ngh nh 131/2006/N -CP.
3. CQCQ l a ch!n các chương trình và d án ODA ưu tiên trên cơ s
v tr c thu c.
xu(t c a các ơn
4. CQCQ trình Danh m c yêu c u tài tr ODA lên B KH T ít nh(t hai tháng trư c khi
B KH T th o lu n v i nhà tài tr v Chương trình tài tr .
5. B KH T ch trì vi c t ng h p các danh m c chương trình và d án ODA t các
CQCQ và trình Danh m c yêu c u tài tr ODA lên TTCP.
6. TTCP ra quy t
nh phê duy t Danh m c yêu c u tài tr ODA.
7. B KH T thơng báo cho các nhà tài tr có quan tâm v Danh m c yêu c u tài tr ODA.
Sau khi nhà tài tr kh\ng nh quan tâm tài tr , các d án t Danh m c yêu c u tài tr
ODA ư c các nhà tài tr quan tâm s& ư c ưa vào Danh m c Tài tr chính th c.
8. B KH T thơng báo cho các CQCQ có các d án trong Danh m c Tài tr ODA
chính th c.
2.
Quy )9nh c a ADB
Hi n nay, ADB phân các h tr k" thu t thành b n lo i là CDTA, PATA, RDTA và
PPTA (xem m c A.3, Chương I). Quá trình xác nh HTKT c a ADB b)t u t vi c xây
d ng CSP. D a trên CSP, ADB s& xây d ng m t K ho ch ho t ng qu c gia (COBP) kèm
theo danh m c các d án và h tr k" thu t trong giai o n 3 n m và có i u ch#nh hàng n m.
ch ng minh cho s c n thi t ph i ưa các HTKT vào Danh m c, các cán b c a ADB
ph i chu n b các Thông tin tóm t)t v HTKT
ưa vào COBP.
Sau khi COBP ư c phê duy t, Trư ng phòng ngành ho$c Giám c qu c gia (n u
HTKT do V n phòng i di n qu n lý) s& c trư ng nhóm d án
chu n b
cương
HTKT theo m u
cương dành cho PPTA ho$c m u
cương dành cho CATA, PATA,
RDTA.
cương d án ph i ư c g i t i các V liên quan, như (i) V
ng Tài tr (OCO),
(ii) V H i nh p Kinh t Vùng (OREI), (iii) V Qu n lý Mua s)m (COSO), (iv) V Lu t sư
(OGC).
21
Trư ng phòng ngành s& phê chu n
cương sơ b n u HTKT ã ư c ưa vào
COBP. N u HTKT chưa có trong danh m c, Nhóm D án ph i trình cương sơ b lên Phó
Ch t ch ho$c V trư ng V
ông Nam Á phê duy t.
cương sơ b ã ư c phê duy t s&
ư c g i Phó Ch t ch ho$c V trư ng V
ông Nam Á và C ng ng chuyên gia (CoP).
Khi phê duy t cương d án, Trư ng phòng Ngành có th phê duy t c
xu(t áp d ng th
t ch it
tuy n trư c chuyên gia n u c n.
Kho n h i t này không ư c vư t quá m c quy nh dành cho m t HTKT quy mô
nhJ (SSTA). N u ư c phép h i t , kho n kinh phí này s& ư c c ng thêm vào ngân sách
dành cho HTKT, trình Ban Giám c ho$c H i ng Qu n tr phê duy t. Các quy nh chi
ti t có th tham kh o trong Hư ng d n nghi p v OM Ph n D11/OP. Quy trình xác nh
HTKT theo quy nh c a Chính ph Vi t Nam và ADB ư c nêu Hình III.1.
Hình III.1: Quy trình xác )9nh d/ án
(theo Ngh nh 131/N -CP)
3.
M t s& v 4ng m1c th :ng g;p
Thi u kinh phí ) chu
n ng l c
xây d ng CCTDA, c ng như thi u
kinh phí
thuê tư v(n h tr . Ngu n v n
chu n b CCTDA ph i ư c b trí t ngân
sách c a các CQCQ ho$c ch d án. Vì v y, các CQCQ và ch DA ph i xác nh rõ nhu c u
tài tr c a mình và nghiên c u k" kh n ng và ưu tiên tài tr c a ADB thông qua CSP và quy
22
mô ngu n v n c a CSP hi n hành, trư c khi ưa ra xu(t tài tr t ngu n v n c a ADB và
xây d ng CCTDA và ph i b trí ngu n l c xây d ng CCTDA n u th c s có nhu c u h
tr ODA.
CQCQ thi u ch ) ng trong chu
th c t quy trình xác nh d án c a phía Chính ph khơng gi ng như quy nh trong Ngh
nh 131/2006/N -CP, t c là không gi ng như mơ t trên Hình III.1. Hi n nay, nhi u CQCQ
g i CCT lên B KH T sau khi ồn Tìm hi u th c t d án vào làm vi c, nghIa là sau giai
o n xác nh d án (Xem Hình III.2).
Hình III.2: Quy trình xác )9nh d/ án trên th/c t
B.
CHU N B , PHÊ DUY T VÀ KÝ TH
1.
Quy )9nh c a Chính ph
HTKT
Sau khi nh n ư c thông báo t B KH T v HTKT ư c ưa vào danh m c tài tr
b'ng ngu n v n c a ADB, CQCQ c n ch# nh m t nhóm chu
làm vi c v i cán b d án c a ADB chu n b tài li u HTKT. CQCQ c n
tích c c tham gia vào so n th o tài li u d án HTKT, i u kho n tham chi u cho tư v(n
( KTCTV) và d tốn chi phí có ư c m t thi t k HTKT t t.
23
Th t c và quy trình chu n b , th m nh HTKT, n i dung h sơ th m nh HTKT
ư c quy nh trong Chương III ( i u 10-12, 14, 16-19) c a Ngh nh 131/2006/N -CP.
CQCQ tham v(n các cơ quan có liên quan v Biên b n ghi nh do ồn tìm hi u th c t
HTKT c a ADB chu n b và g i ý ki n ph n h i c a phía Chính ph cho ADB. CQCQ c n
nghiên c u k" nhu c u h tr cho cơ quan và các ơn v tr c thu c c a mình, c ng như cho
tồn ngành
ưa vào i u kho n tham chi u cho tư v(n
m b o nhi m v c a tư v(n
th c s áp ng yêu c u c a phía Chính ph Vi t Nam. &i v4i các HTKT chu
Sau khi th ng nh(t v i cán b d án v n i dung HTKT, CQCQ ( i v i các HTKT
trong th m quy n c a CQCQ) ho$c B KH T ( i v i các HTKT ph i ư c TTCP phê
duy t như quy nh trong Ngh nh 131/2006/N -CP) s& t ch c th m nh HTKT b'ng
cách h!p th m nh ho$c l(y ý ki n b'ng v n b n. Ý ki n phê duy t HTKT c a CQCQ ho$c
Th tư ng Chính ph ph i ư c thông báo cho ADB và NHNNVN
ADB chu n b thư
HTKT. Thư HTKT s& do NHNNVN i di n cho Chính ph ký và b n g c s& ư c g i l i
ADB.
2.
Quy )9nh c a ADB
chu n b HTKT, Trư ng phòng ngành, ph i h p v i phòng i u ph i ho$c Giám
c qu c gia, s& c
ồn tìm hi u th c t ho$c ồn tìm hi u sơ b vào Vi t Nam
th o
lu n v i các cơ quan chính ph , CQCQ và các bên liên quan. Trong q trình làm vi c c a
ồn Tìm hi u th c t , oàn ADB s& ph i th ng nh(t v i CQCQ nh ng v(n
như i u
kho n tham chi u cho chuyên gia, i u tra, khung theo dõi HTKT, ánh giá xã h i và ói
nghèo, k ho ch th c hi n HTKT, trách nhi m c a các cơ quan liên quan.
Sau khi nh n ư c ý ki n ph n h i v d th o
cương HTKT hoàn ch#nh t phía
Chính ph , cán b d án c a ADB s& g i cương HTKT hoàn ch#nh lên V Lu t Sư
m
b o HTKT phù h p v i i u l , các chính sách và th t c c a ADB. HTKT s& ư c ng ký
ư c phân b ngân sách.
cương HTKT hoàn ch#nh và h sơ ính kèm s& ư c trình lên
Giám c ngành và Trư ng phịng ph trách
ki m tra. Sau ó,
cương HTKT s& ư c
g i t i CQCQ và Chính ph
th m nh l n cu i.
Sau khi ư c CQCQ thơng báo HTKT ã ư c Chính ph (CQCQ ho$c TTCP) phê
duy t trư ng phịng ph trách trình V trư ng, r i trình Phó Ch t ch phê duy t. N u quy mô
HTKT trên 1,5 tri u USD ho$c trong trư%ng h p HTKT s d ng v n vay, báo cáo HTKT ph i
g i l(y ý ki n t(t c các V có liên quan trư c khi trình Ch t ch ho$c H i ng Qu n tr phê
duy t.
Chi ti t v quy trình và th t c x lý các HTKT chu n b d án (PPTA) ho$c các lo i
HTKT khác (CDTA, PATA, RDTA), xin m%i xem Tài li u hư ng d n nghi p v OM Ph n
D12/OP, ban hành ngày 13/8/2008.
i v i các HTKT chu n b DA cán b d án nên khuy n khích CQCQ thành l p Ban
Chu n b d án v n vay v i các thành viên ch ch t d ki n s& ti p t c làm vi c trong các
Ban QLDA v n vay sau này
i u ph i vi c th c hi n HTKT.
Quy trình chu n b HTKT c a phía Chính ph và ADB ư c so sánh t i Hình III.3.
24
