chuyên đề chủ nghĩa duy vật biện chứng - cơ sở lý luận của thế giới quan khoachọc











 !






"# !$%&'()
"# !$%&'()


*+, /.0123456+, /.01237+82+9:*
*+, /.0123456+, /.01237+82+9:*


*;.<13-=>?3:+@6:A2:+A3-+B2<1C4D6>.E3:+F3-4/.6G
*;.<13-=>?3:+@6:A2:+A3-+B2<1C4D6>.E3:+F3-4/.6G

:H:+I5+J63+K3:A26+, /.01237+82+9:
:H:+I5+J63+K3:A26+, /.01237+82+9:


*+L3-3-1CM36N:O+GP3-O+HOI1D3:A2:+A3-+B2<1C4D6
*+L3-3-1CM36N:O+GP3-O+HOI1D3:A2:+A3-+B2<1C4D6
>.E3:+F3-454.E:4D3<Q3-3R458ST3-+.EO:H:+UJ3-V.E6
>.E3:+F3-454.E:4D3<Q3-3R458ST3-+.EO:H:+UJ3-V.E6
2U 2.W8J3+.E332C*
2U 2.W8J3+.E332C*




*+, /.0123456+, /.01237+82+9:*
*+, /.0123456+, /.01237+82+9:*
X*+, /.012345:H:+Y3+6+F::P>?3:A26+, /.0123*
X*+, /.012345:H:+Y3+6+F::P>?3:A26+, /.0123*








+, /.0123I56853
+, /.0123I56853
>; 3+L3- 0123 3.EU :A2
>; 3+L3- 0123 3.EU :A2

:83 3-GZ. 4[ 6+, /.= 4[
:83 3-GZ. 4[ 6+, /.= 4[
>?3 6+K3 :83 3-GZ.= 4[
>?3 6+K3 :83 3-GZ.= 4[
:1;:S\3-454]6^_:A2:83
:1;:S\3-454]6^_:A2:83
3-GZ.6^83-6+, /.WR*
3-GZ.6^83-6+, /.WR*
X*X*+, /.0123
X*X*+, /.0123

`%ab
cbde
1.KHỔ ĐẾ
(Thực trạng)
4.ĐẠO ĐẾ
(con đường)
2.NHÂN ĐẾ
(nguyên nhân)
3.DIỆT ĐẾ
(mục tiêu)
GIẢI
THOÁT


孟
轲
——
——
孟子

孟子
人之性善也，
犹水之就下也，人
无有不善，水无有
不下
Tính người vốn là THIỆN cũng giống
như bản tính của NƯỚC luôn
chảy xuống; người mà không có
tính thiện thì khác nào đã là nước
mà lại không luôn chảy xuống


X*f-1g3-\::A26+, /.0123)
X*f-1g3-\::A26+, /.0123)


- Ra đời từ cuộc sống.
- Ra đời từ cuộc sống.


- Kết quả của yếu tố khách quan và chủ quan
- Kết quả của yếu tố khách quan và chủ quan




ĐỐI TƯỢNG
X*f-1g3-\::A26+, /.0123)
X*f-1g3-\::A26+, /.0123)



- Ra đời từ cuộc sống.
- Ra đời từ cuộc sống.


- Kết quả của yếu tố khách quan và chủ quan
- Kết quả của yếu tố khách quan và chủ quan





X*h@16^i::A26+, /.0123*
Tri thức
@16^i:6+, /.0123

Tình cảm Niềm tin
Lý trí
- Tri thức về tự nhiên.
-
Tri thức về xã hội.
-
- Tri thức về con người.

X*j2.6^k:A26+, /.0123*
Có vai trò định hướng cuộc sống, chi phối nhận
thức và hoạt động thực tiễn của con người.

CÁC LOẠI THẾ GIỚI QUAN
CÁC LOẠI THẾ GIỚI QUAN
Thế giới quan thần thoại
Thế giới quan thần thoại
Thế giới quan tôn giáo
Thế giới quan tôn giáo
Thế giới quan triết học
Thế giới quan triết học


Cái thực và cái ảo, cái
thần và cái người, lý trí và
tín ngưỡng của con người
hoà quyện vào nhau.
Nguyên nhân: do con
người không giải thích
được những hiện tượng
đặc biệt trong xã hội nên
thường đưa ra những yếu
tố tưởng tượng có tính
huyền bí để giải thích.


Thế giới quan tôn giáo có niềm tin mãnh
liệt vào sức mạnh của lực lượng siêu nhiên đối
với thế giới, đối với con người.
Tín ngưỡng cao hơn lý trí, cái thần vượt
trội cái người.
Thế giới quan tôn giáo được thể hiện qua

các hoạt động có tổ chức, để suy tôn sùng bái
lực lượng siêu nhiên.
Nguyên nhân là do con người không giải
thích được những hiện tượng phức tạp trong
cuộc sống.
+D3lm64[6+, /.01236n3 H8
“ Tất cả mọi tôn giáo chẳng
qua chỉ là sự phản ảnh hư ảo
– vào trong đầu óc của con
người- của những lực lượng ở
bên ngoài chi phối cuộc sống
hàng ngày của họ; chỉ là sự
phản ảnh trong đó những lực
lượng ở trần thế đã mang hình
thức những lực lượng siêu
trần thế.”
“ Sự bất lực của giai cấp bị
bóc lột trong cuộc đấu tranh
chống bọn bóc lột tất nhiên đẻ
ra lòng tin vào một cuộc đời
tốt đẹp hơn ở thế giới bên kia,
cũng giống như sự bất lực của
con người dã man trong cuộc
đấu tranh chống thiên nhiên đẻ
ra lòng tin vào thần thánh, ma
quỷ, vào những phép mầu,
v.v ”

Thế giới quan triết học là thế giới quan diễn tả quan
niệm của con người về thế giới bằng hệ thống lý luận

thông qua hệ thống những khái niệm, hệ thống các phạm
trù, các quy luật và chứng minh các quan điểm đó trên
cơ sở lý tính.



+, /.01236^.,6+9:-gU:R6+, /.0123<1C6KU45
6+, /.0123<1C4D6
Thế giới quan duy tâm là thế
giới quan thừa nhận bản chất
của thế giới là tinh thần và thừa
nhận vai trò quyết định của yếu
tố tinh thần đối với thế giới vật
chất.
“Theo quan điểm của
chủ nghĩa duy vật biện chứng thì chủ
nghĩa duy tâm triết học là một sự phát
triển (một sự thổi phồng, bơm to)
phiến diện, thái quá… của một trong
những đặc trưng, của một trong những
mặt, của một trong những khía cạnh
của nhận thức thành một cái tuyệt đối,
tách rời khỏi vật chất, khỏi tự nhiên,
thần thánh hoá”.
THẾ GIỚI QUAN DUY TÂM
Nguyên nhân:
- Nhận thức: Tuyệt đối hoá một
mặt nào đó của sự vật trong quá
trình nhận thức vốn đầy tính biện
chứng.

- Xã hội: Họ đề cao lao động trí óc .
Tất cả những nhà
duy tâm, cả về triết học lẫn tôn
giáo, cả cũ lẫn mới, đều tin
vào linh cảm, chúa cứu thế,
người sáng tạo kỳ diệu; sự tín
ngưỡng ấy mang hình thức thô
sơ, tôn giáo hay hình thức văn
minh, triết học thì điều đó phụ
thuộc vào trình độ giáo dục
của họ,



Thế giới quan duy vật là thế giới quan thừa
nhận bản chất của thế giới là vật chất, thừa
nhận vai trò quyết định của vật chất đối với
biểu hiện của đời sống tinh thần và thừa
nhận vị trí vai trò của con người trong cuộc
sống hiện thực.
C.Mác Ph.Ăngghen V.I.Lênin


@3W[:P>?3I/3:A2U9.6^.,6+9:=
Wo:>.E6I5:A26^.,6+.E3WJ.=
I54@3W[U\.0123+E L2
6G<1C456g36J.
&o66+FX*?36+pI1D3)
q:H.358
I56_3+6+F3+@6

&o66+FX*?36+pI1D3)
q:H.358
I56_3+6+F3+@6
I56_3+
6+FX
I56_3+
6+FX
I56_3+
6+FX
I56_3+
6+FX
+D36+F:
WGr:
+D36+F:
WGr:
+n3-3+D3
6+F:WGr:
+n3-3+D3
6+F:WGr:
+A3-+B2<1C6KU
+A3-+B2<1C6KU


+1C,6>@6
7+?6^.
+1C,6>@6
7+?6^.
X*fTW\.IDO L2456^83-6^.,6+9:*
X*fTW\.IDO L2456^83-6^.,6+9:*





&o66+Ff*+D36+F:I1D3)
R6+p3+D36+F:WGr:
6+, /.s
&o66+Ff*+D36+F:I1D3)
R6+p3+D36+F:WGr:
6+, /.s
Ph.Ăngghen


Thuyết Âm- Dương Heraclit
C.Mác và V.I.Lênin




'`b t
'`b t


Thuyết Ngũ hành.
Phái Nyaya-Vaisêsika.
Phái Lokayata
Talét.
Anaximan.
Heraclít.
Democrít
- Còn mang nặng tính trực quan, phỏng đoán

- Quan niệm vật chất là một hay một số chất
ban đầu sinh ra
- Đồng nhất vật chất với vật thể.

THẾ KỶ XVII- XVIII Ở TÂY ÂU
- Cơ học phát triển
- Phương pháp nghiên
cứu chủ yếu là
phương pháp phân
tích.
Bêcơn.
Đềcáctơ.
La Méttri
Điđrô
- Còn mang nặng tư duy máy móc.
- Không hiểu thế giới là một quá trình với tính
cách là lịch sử phát triển của sự vật trong mối
liên hệ đa dạng, phức tạp và trong trạng thái
vận động không ngừng.




- Xây dựng vào giữa thế kỷ XIX.
-
Kết quả của sự kế thừa tinh hoa quan điểm về thế
giới trước đó, trực tiếp là những quan điểm của
Hêghen và Phoiơ Bắc, là kết quả sử dụng tối ưu
những thành tựu của khoa học.
-

Đem lại cho con người một định hướng, một
phương pháp tư duy khoa học để nhận thức và cải
tạo thế giới khách quan.


X*u
a. QUAN ĐIỂM DUY VẬT VỀ THẾ GIỚI TỰ NHIÊN
- Bản chất của thế giới là vật chất.
- Thế giới thống nhất ở tính vật chất và vật chất là thực tại khách quan.
+ Chỉ có một thế giới duy nhất.
+ Tất cả sự vật hiện tượng đều là những dạng cụ thể của vật chất,
là những kết cấu vật chất, do vật chất sinh ra và cùng chịu sự chi
phối của những quy luật khách quan phổ biến của thế giới vật chất.
+ Ý thức là một đặc tính của bộ não người, là sự phản ảnh của
hiện thực khách quan vào bộ não người.