nền tảng lập trình c bài 3 các cấu trúc điều khiển cơ bản trong c#

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Bài 3: Các cấu trúc điều khiển cơ
bản trong C#
bản

trong

C#
• Tổng quan về cấu trúc điều khiển
• Các cấu trúc điều khiển
• Xử l
ý
bẫ
y
lỗi tron
g
chươn
g
trình
ý y g g
• Mảng (Array)
2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Tổng quan về cấu trúc điều khiển
• Một chương trình không chỉ bao gồm các lệnh tuần
tự nối tiếp nhau. Trong quá trình chạy nó có thể rẽ

nhánh hay lặplạimột đoạnmãnàođó Để làm điều
nhánh

hay

lặp

lại

một

đoạn

mã

nào

đó
.
Để

làm

điều

này chúng ta sử dụng các cấu trúc điều khiển.
•
Cùng vớiviệcgiớithiệu các cấutrúcđiềukhiển
Cùng

với

việc

giới

thiệu

các

cấu

trúc

điều

khiển

chúng ta cũng sẽ phải biết tới một khái niệm mới:
khối lệnh, đó là một nhóm các lệnh được ngăn cách
bởidấuchấmphẩy (;) nhưng đượcgộp trong một
bởi

dấu

chấm

phẩy

(;)

nhưng

được

gộp

trong

một

khối giới hạn bởi một cặp ngoặc nhọn: { và }.
•
Nếukhốilệnh chỉ có 1 lệnh thì không cầnsử dụng
3
Nếu

khối

lệnh

chỉ

có

1

lệnh

thì

không

cần

sử

dụng

cặp dấu ngoặc nhọn { và }
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Tổng quan về cấu trúc điều khiển
• Trong C# có 3 loại cấu trúc cơ bản:
ấ ầ
− C
ấ
u trúc tu
ầ
n tự
− Cấu trúc quyết định chọn lựa rẽ nhánh
ấ
− C
ấ
u trúc lặp
4
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Các cấu trúc điều khiển
• Cấu trúc rẽ nhánh

ề
• Toán tử đi
ề
u kiện ?
• Cấu trúc lựa chọn switch
• Cấu trúc lặp while, do, for, foreach
5
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 1: if
•
Dạng

1:

if

−Cú pháp
if (
<Điề kiệ >
)
if

(
<Điề
u
kiệ
n

>
)
{
<
Khốilệnh A
>
Khối

lệnh

A
}
−Ý n
g
hĩa
g
Nếu <Điều kiện> Đúng Thì
Thực hiện <Khối lệnh A>
6
• <Điều kiện>: là 1 biểu thức logic, trả về true (Đúng) hoặc
false (Sai)
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 1: if
•
Dạng

1:

if

−Sơ đồ hoạt động:
<Biểu
thức điều
kiện>
False
True
<Khốilệnh A>
True
<Khối

lệnh

A>
7
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 1: if
•
Dạng

1:

if
−Ví dụ: Kiểm tra điểm trung bình để xét kết quả đậu hay rớt
•

Nếu điểm trung bình >=5 thì kếtquả là đạt
•
Nếu

điểm

trung

bình

>=5

thì

kết

quả

là

đạt
8
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 2: if else
•
Dạng

2:

if
…
else
…
−Đặt vấn đề: Trường Y có nhu cầu xét kết quả học tập của
họcsinhdựavàođiểm trung bình để quyết định xem học
học

sinh

dựa

vào

điểm

trung

bình

để

quyết

định

xem

học

sinh đó có được lên lớp hay không. Có 2 trường hợp có
thể xảy ra:
•
T ờ h 1 đ lê lớ (điể tbìh50)
•
T
rư
ờ
ng
h
ợp
1
:
đ
ược
lê
n
lớ
p
(điể
m
t
rung
bì
n
h
>=
5

.
0)
• Trường hợp 2: không được lên lớp (điểm trung bình <= 5.0)
−
2trường hợpcủa bài toán trên loạitrừ nhau để giảiquyết
−
2

trường

hợp

của

bài

toán

trên

loại

trừ

nhau
,
để

giải

quyết

bài toán này chúng ta dùng cấu trúc if … else …
9
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 2: if else
•
Dạng

2:

if
…
else
…
−Cú pháp
if ( Điề kiệ )
if

(
<
Điề
u
kiệ
n>
)
{

<Khốilệnh A>
<Khối

lệnh

A>
}
else // khi điều kiện của if là false
{
<Khối lệnh B>
10
}
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
• Dạng 2: if … else …
−Ý nghĩa
Nếu <Điều kiện> Đúng Thì
Thực hiện <Khối lệnh A>
N l i
Điề kiệ
Si
N
gược
l
ạ
i
, <
Điề
u

kiệ
n>
S
a
i

Thực hiện <Khối lệnh B>
• <Điều kiện>: là 1 biểu thức logic, trả về true hoặc false
• Cấu trúc if có thể lồng nhau
11
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
•
Dạng 2: if else
•
Dạng

2:

if
…
else
…
−Sơ đồ hoạt động:
<Biểu
thức điều
kiện>
False
True

<Khốilệnh A>
True
<Khốilệnh B>
<Khối

lệnh

A>
<Khối

lệnh

B>
12
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Ví dụ 1: Xét kết quả học tập dựa vào điểm trung bình
Nếu DTB <5 thì Kết quả là Ở lại lớp
Ngược lại là Được lên lớp
double dtb = double.Parse(Console.ReadLine());
if
(
dtb >= 5
)
()

Console.Write("Được lên lớp“);
else
13
Console.Write("Ở lại lớp“);
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Ví dụ 2: Xét kết quả học tập dựa vào điểm trung bình
Nếu DTB <5 thì Kết quả là Ở lại lớp và phải thi lại
Ngược lại là Được lên lớp và không phải thi lại
14
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Ví dụ 3: Lập trình cho phép nhập vào từ bàn phím thông tin
họ tên khách hàng mã số điệnkế chỉ số đầuchỉ số cuối
họ

tên

khách

hàng
,
mã

số

điện

kế
,
chỉ

số

đầu
,
chỉ

số

cuối
.
Sau đó xuất kết quả ra màn hình dạng sau:
• Họ tên khách hàng:
• Mã số điện kế:
• Chỉ số đầu:
ố ố
• Chỉ s
ố
cu

ố
i:
• Số tiền phải trả:
15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Quy ước tính toán:
• Nếu 0 < số Kw tiêu thụ <= 100 => đơn giá là 500 đồng/1kw
• Nếu 100 < số Kw tiêu thụ <= 250 => đơn giá là 600 đồng/1kw
•
Nếu 250 < số Kw tiêu thụ <= 300 => đơn giá là 800 đồng/1kw
•
Nếu

250

<

số

Kw

tiêu

thụ

<=

300

=>

đơn

giá

là

800

đồng/1kw
• Nếu 300 < số Kw tiêu thụ => đơn giá là 1000 đồng/1kw
16
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Các bước thực hiện:
• Bước 1: khởi động Visual Studio 2005 và tạo mới một project
dạng Console Application, đặt tên project là TinhTienDien
• Bước 2: tron
g

hàm Main có th
ể
khai báo các l
ệ
nh như sau
g ệ
– Khai báo các biến cần sử dụng
17
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Các bước thực hiện:
• Bước 2: (tt)
–Xử lý nhập dữ liệu từ bàn phím
18
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Các bước thực hiện:
• Bước 2: (tt)
–Xử lý tính tiền điện phải trả
19

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
f
• Dạng 2: i
f
… else …
−Các bước thực hiện:
• Bước 2: (tt)
–Xử lý xuất kết quả ra màn hình
• Bước 3: chạy trình ứng dụng nhập vào các thông tin cần thiết
ể ế
và ki
ể
m tra k
ế
t quả.
20
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
• Dạng 3: if … else if …
−Cú pháp
if (<Điều kiện 1>)
<Tập lệnh 1>
else if (<Điều kiện 2>)
<Tập lệnh 2>
…
else
<T

ập
l
ệ
nh n>
21
ập ệ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
Cấu trúc rẽ nhánh - IF
• Dạng 3: if … else if …
−Ý n
g
hĩa
g
Nếu <Điều kiện 1> Đúng Thì
Thực hiện <Tập lệnh 1>
Ngược lại nếu <Điều kiện 2> Đúng Thì
Thực hiện <Tập lệnh 2>
…
Ngược lại tất cả điều kiện trên
Thựchiện
<Tậplệnh n>
22
Thực

hiện

<Tập

lệnh

n>
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
• Lưu ý
−Có thể
p
hối h
ợp
các d
ạ
n
g
if với nhau
p ợp ạ g
−Cấu trúc IF có thể lồng nhau
if (<Điều kiện 1>)
IF Dạng 1
{ if (<Điều kiện A>)
<Tập lệnh A>
else if (<Điềukiện B>)
else

if

(<Điều

kiện

B>)

<Tập lệnh B>
…
else
<Tập lệnh n>
}
23
}
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
• Lưu ý
−Có thể
p
hối h
ợp
các d
ạ
n
g
If với nhau
p ợp ạ g
−Cấu trúc IF có thể lồng nhau
if (<Điều kiện 1>)
{
if (<Điều kiện A>)
<Tậplệnh A>
<Tập

lệnh

A>

else if (<Điều kiện B>)
<Tập lệnh B>
IF Dạng 3
…
else
<Tậplệnh n>
24
<Tập

lệnh

n>
}
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN TP.HCM
TRUNG TÂM TIN HỌC
• Lưu ý
−
Ví dụ:Kiểmtrađiểmnhậphợplệ trướckhixếploại
Ví

dụ:

Kiểm

tra

điểm

nhập

hợp

lệ

trước

khi

xếp

loại
double dtb = double.Parse(Console.ReadLine());
string xl="";
if (dtb < 0 || dtb > 10)
Console.WriteLine("Điểm không hợp lệ !");
else
{
if (dtb < 5)
if

(dtb

<

5)
xl = "Yếu";
else if (dtb < 6.5)
l"T bìh"
25
x

l
=
"T
rung
bì
n
h"
;