(Luận Văn Thạc Sĩ) Quản Lý Hoạt Động Bồi Dưỡng Giáo Viên Tiểu Học Theo Chuẩn Nghề Nghiệp Ở Các Trường Tiểu Học Và Trung Học Cơ Sở Huyện Trấn Yên, Tỉnh Yên Bái.pdf

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LIỄU ANH CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2021


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

LIỄU ANH CƢỜNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN TIỂU HỌC
THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU HỌC
VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI
Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8140114

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Minh Tuấn

THÁI NGUYÊN - 2021

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân tôi.
Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên
cứu này không trùng với bất cứ cơng trình nào đã được cơng bố trước đó.
Tơi chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.
Tác giả luận văn
Liễu Anh Cường

i


LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành, tác giả xin được cảm ơn sâu sắc đến Ban giám
hiệu Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, khoa Sau đại học, khoa Quản lý
giáo dục cùng tồn thể các thầy, cơ giáo đã tận tình giảng dạy, tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn
thành luận văn.
Đặc biệt, tác giả xin được bày tỏ lịng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới
TS.Nguyễn Minh Tuấn - người hướng dẫn khoa học - đã tận tình giúp đỡ, chỉ
bảo ân cần cho tác giả trong suốt q trình nghiên cứu, hồn thành luận văn.
Mặc dù đã rất cố gắng và dành nhiều tâm huyết cho q trình nghiên cứu
để hồn thành luận văn, nhưng do khả năng có hạn nên khó tránh khỏi những
thiếu sót, tác giả rất mong nhận được những ý kiến chỉ bảo của q thầy cơ và
ý kiến đóng góp chân tình các bạn đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Tác giả luận văn
Liễu Anh Cường

ii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................. i
LỜI CẢM ƠN ...................................................................................................... ii
MỤC LỤC .......................................................................................................... iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ............................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG .................................................................................. v
MỞ ĐẦU ............................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ................................................................. 3
4. Giả thuyết khoa học ......................................................................................... 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 3
6. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 3
7. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 4
8. Cấu trúc của luận văn ...................................................................................... 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP ..........................6

1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề....................................................................... 6
1.1.1. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học .......................... 6
1.1.2. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp và quản lý bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp................................................................................................ 14
1.2. Những khái niệm cơ bản............................................................................. 16
1.2.1. Quản lý..................................................................................................... 16
1.2.2. Bồi dưỡng và bồi dưỡng giáo viên tiểu học ............................................ 17
1.2.3. Chuẩn nghề nghiệp của giáo viên tiểu học .............................................. 18
1.2.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp . 20

1.3. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............. 20
iii


1.3.1. Tầm quan trọng của bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp . 20
1.3.2. Yêu cầu về năng lực của giáo viên tiểu học trong bối cảnh đổi mới
giáo dục hiện nay ....................................................................................... 21
1.3.3. Mục tiêu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............ 22
1.3.4. Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............ 23
1.3.5. Phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ..... 23
1.3.6. Hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ........... 27
1.4. Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ...... 28
1.4.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp 28
1.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ... 30
1.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp . 31
1.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp................................................................................................ 32
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học theo chuẩn nghề nghiệp ...................................................................... 33
1.5.1. Nhận thức, trách nhiệm của CBQL, GV về công tác bồi dưỡng giáo
viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ....................................................... 33
1.5.2. Năng lực của CBQL, GV về công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp ............................................................................. 33
1.5.3. Năng lực của đội ngũ giảng viên (báo cáo viên) tham gia bồi dưỡng
giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ............................................... 34
1.5.4. Tài chính, cơ sở vật chất, tài liệu bồi dưỡng dành cho công tác bồi
dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp .................................... 34
1.5.5. Cơ chế, chính sách về hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 35
1.5.6. Hình thức tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp................................................................................................ 36
Kết luận chương 1.............................................................................................. 37
iv


Chƣơng 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO
VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC
TRƢỜNG TIỂU HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN
YÊN, TỈNH YÊN BÁI .............................................................................. 38
2.1. Khái quát về tình hình giáo dục huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái .......... 38
2.2. Khái quát về khảo sát thực trạng ............................................................. 40
2.2.1. Mục đích khảo sát .................................................................................. 40
2.2.2. Đối tượng khảo sát ................................................................................ 40
2.2.3. Nội dung khảo sát .................................................................................. 40
2.2.4. Phương pháp khảo sát ........................................................................... 40
2.2.5. Xử lý kết quả khảo sát ........................................................................... 40
2.3. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái ...................................................................................................... 42
2.3.1. Tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ........ 42
2.3.2. Mục tiêu bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các
trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 43
2.3.3. Nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các
trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 45
2.3.4. Phương pháp bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở
các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ......................... 46
2.3.5. Hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các
trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................... 48
2.4. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường Tiểu học và Trung học cơ sở huyện Trấn
Yên, tỉnh Yên Bái ....................................................................................... 50
2.4.1. Lập kế hoạch hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ......... 50

v


2.4.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................ 52
2.4.3. Chỉ đạo hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................ 55
2.4.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái. 58
2.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ............................................................................. 61
2.6. Đánh giá chung về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên
Bái .............................................................................................................. 63
2.6.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 63
2.6.2. Hạn chế .................................................................................................... 64
2.6.3. Nguyên nhân của hạn chế ........................................................................ 65
Kết luận chương 2.............................................................................................. 67
Chƣơng 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG GIÁO VIÊN
TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP Ở CÁC TRƢỜNG TIỂU
HỌC VÀ TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN TRẤN YÊN, TỈNH YÊN BÁI ...... 68

3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp .................................................................... 68
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích ......................................................... 68

3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa, thực tiễn ............................................ 68
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ ........................................................... 69
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ............................................................. 69
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ........ 70
3.2.1. Tổ chức nâng cao nhận thức về yêu cầu năng lực giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học theo chuẩn nghề nghiệp ...................................................................... 70
3.2.2. Đổi mới kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp .. 73
vi


3.2.3. Đổi mới tổ chức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp. 77
3.2.4. Tăng cường chỉ đạo công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp................................................................................................ 81
3.2.5. Đổi mới kiểm tra, đánh giá công tác bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ..................................................................................... 88
3.2.6. Quản lý xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, tạo động lực cho
giáo viên tích cực tham gia công tác bồi dưỡng........................................ 92
a. Mục tiêu của biện pháp .................................................................................. 92
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ................................................................. 96
3.4. Khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi của các biện pháp đã đề xuất......... 96
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ............................................................................ 96
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm ............................................................................ 96
3.4.3. Phương pháp khảo nghiệm ...................................................................... 97
3.4.4. Kết quả khảo nghiệm ............................................................................... 98
Kết luận chương 3............................................................................................ 100
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 101
1. Kết luận ........................................................................................................ 101
2. Kiến nghị ..................................................................................................... 102

TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................. 104
PHỤ ỤC

vii


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BD Bồi dưỡng
BDGV Bồi dưỡng giáo viên
CBQL Cán bộ quản lý
GD Giáo dục
GDPT Giáo dục phổ thông
GV Giáo viên
TH&THCS Tiểu học và Trung học cơ sở
HS Học sinh
QL Quản lý
TH Tiểu học
THCS Trung học cơ sở

iv


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Quy mô các trường TH&THCS trên địa bàn huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái qua các năm học ................................................................ 38
Bảng 2.2. Ý kiến đánh giá về tầm quan trọng của hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS
huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 42
Bảng 2.3. Ý kiến đánh giá về mục tiêu của hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS

huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 44
Bảng 2.4. Ý kiến đánh giá về nội dung bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên,
tỉnh Yên Bái.................................................................................... 45
Bảng 2.6. Ý kiến đánh giá về hình thức bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo
chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên,
tỉnh Yên Bái.................................................................................... 49
Bảng 2.7. Ý kiến đánh giá về lập kế hoạch bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn
Yên, tỉnh Yên Bái .......................................................................... 51
Bảng 2.8. Ý kiến đánh giá về tổ chức hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu
học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các
trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ..................... 56
Bảng 2.10. Ý kiến đánh giá về kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo
viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS
huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái hoạt động bồi dưỡng giáo viên
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS
huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái ...................................................... 61
Bảng 3.1. Phân công nhiệm vụ thực hiện công tác bồi dưỡng giáo viên .......... 79
Bảng 3.1. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp quản lý bồi dưỡng
GV tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS
huyện Trấn Yên ................................................................................ 98
Bảng 3.2. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp quản lý bồi dưỡng GV
tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện
Trấn Yên, tỉnh Yên Bái .................................................................... 99

v

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đại hội lần thứ IX của Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: Con người và
nguồn nhân lực là yếu tố quyết định sự phát triển của đất nước trong thời kì cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Đại hội thứ X của Đảng tiếp tục khẳng định: “Giáo dục và đào tạo
cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực thúc đẩy
cơng nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước”.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng về Giáo dục- Đào
tạo cũng nêu rõ: "Phát triể
d c

diện nề

ệ Nam

d c
e

ội nhập quốc

chủ
ộ

c

ốc

c

. Đổi mớ că bả

ướng chuẩn hoá, hiệ
ổi mớ c c

ại hoá, xã hội hoá, dân
ả

d c

ển

e c ốt" [8]. Giáo dục và đào tạo có

bộ quả

sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần
quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 đã định hướng: "Phát triển
nâng cao chấ ượng nguồn nhân lực, nhấ
c

ực chấ ượ

ca

mộ

ộ

ược" [9].

Để đạt được những mục tiêu trên thì đội ngũ giáo viên có vai trị quyết định

toàn bộ sự nghiệp phát triển nền giáo dục. Hồ Chủ tịch đã từng nói "Khơn c
c

d c . Rõ ràng phát triển đội ngũ giáo viên là yêu cầu cấp thiết, là

yếu tố cơ bản có ý nghĩa quyết định trong việc phát triển giáo dục. Trong mọi thời
đại, giáo viên luôn là yếu tố quyết định giáo dục. Khơng thể có một nền giáo dục tốt
nếu ở đó chỉ có những người thầy trung bình hoặc yếu kém. Do đó việc bồi dưỡng
nâng cao chất lượng giáo viên là một trong những yêu cầu quan trọng để thúc đẩy
giáo dục phát triển.
Trước những định hướng của Đảng và Nhà nước như vậy đòi hỏi tất cả các
cấp quản lý, đội ngũ các thầy cô giáo, các cơ sở giáo dục đều phải có sự thay đổi
một các chủ động, tích cực nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới, phù hợp với xu
thế của thời đại.
Trấn Yên là một huyện miền núi khó khăn của tỉnh Yên Bái, trong những năm
qua ngành Giáo dục và Đào tạo huyện đã chú ý đến việc bồi dưỡng về nội dung và

1


phương pháp giảng dạy cho đội ngũ giáo viên Tiểu học ở các trường TH&THCS
nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên nhưng việc đổi mới phương pháp vẫn cịn
nhiều bất cập, chưa có sự đồng nhất và giải pháp cụ thể; Nhận thức của một số giáo
viên còn hạn chế, một bộ phận giáo viên cao tuổi ngại đổi mới; Đội ngũ giáo viên
khơng đồng đều về trình độ chính trị, chênh lệch về trình độ chun mơn nghiệp vụ
nhất là giáo viên ở vùng sâu, vùng xa; Cơ cấu đội ngũ giáo viên các trường TH&THCS
chưa đồng bộ, vừa thừa, vừa thiếu. Hơn nữa, mặt yếu của đội ngũ giáo viên hiện nay là
rất hạn chế trong việc cập nhập kiến thức và phương pháp giáo dục nên khơng phát huy

được tính chủ động sáng tạo và năng lực tự học của học sinh, chưa tạo được hứng thú
cho học sinh đến trường, chất lượng dạy học và giáo dục của đội ngũ giáo viên
TH&THCS nhìn chung chưa đáp ứng với nhu cầu phát triển ngày càng cao của giáo
dục. Bên cạnh đó, cơng tác quản lý bồi dưỡng giáo viên Trung học cơ sở chưa thật sự
được coi trọng và còn nhiều bất cập. Do vậy, cần phải có những biện pháp quản lý bồi
dưỡng giáo viên TH tại các trường TH&THCS theo chuẩn nghề nghiệp để đáp ứng yêu
cầu đổi mới trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới.
Để khắc phục những yếu tố đó các nhà quản lý giáo dục phải đóng vai trò chủ
đạo, đi đầu trong các phong trào đổi mới, có kế hoạch, hướng dẫn cho cán bộ giáo
viên trong các tổ chuyên môn thực hiện theo hướng đổi mới, tạo cơ hội cho tất cả
giáo viên trong nhà trường nâng cao năng lực chuyên môn, phát huy năng lực tiềm ẩn
của mỗi cá nhân để nâng cao chất lượng giáo dục nhà trường. Xuất phát từ cơ sở lý
luận và thực tiễn trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường tiểu học và trung học cơ
sở huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu
học theo chuẩn nghề nghiệp đáp ứng chương trình GDPT mới tại các trường
TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái, đề xuất các biện pháp quản lý giáo viên
theo chuẩn nghề nghiệp góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu
cầu chương trình GDPT mới.

2


3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
* Khách thể nghiên cứu
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp.
* Đối tƣợng nghiên cứu
Biện pháp quản lý bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp đáp ứng

chương trình GDPT mới tại các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
4. Giả thuyết khoa học
Quá trình triển khai hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp đáp ứng chương trình GDPT mới tại các trường TH&THCS huyện Trấn n,
tỉnh n Bái cịn có những hạn chế nhất định như: nội dung, hình thức bồi dưỡng
chưa phù hợp; phương pháp bồi dưỡng chưa giúp giáo viên hồn thành chuẩn nghê
nghiệp …Có nhiều ngun nhân dẫn đến thực trạng trên, trong đó có nguyên nhân
thuộc về quản lý; do vậy, nếu đề xuất và thực hiện một cách đồng bộ các biện pháp
quản lý phù hợp với tình hình thực tiễn thì hiệu quả của việc quản lý bồi dưỡng giáo
viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp đáp ứng chương trình GDPT mới tại các trường
TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái sẽ được nâng cao.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu vấn đề lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp.
5.2. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
6. Phạm vi nghiên cứu
* Khách thể khảo sát: 180 khách thể gồm các nhóm sau đây:
- Nhóm 1: Cán bộ quản lý giáo dục Sở, Phòng giáo dục và đào tạo, CBQL các
trường TH&THCS (Hiệu trưởng, Phó hiệu trưởng) gồm 30 cán bộ.
- Nhóm 2: Giáo viên tiểu học tại 06 trường TH&THCS huyện Trấn Yên gồm
150 giáo viên.
* Địa điểm: Các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái gồm:
Trường TH&THCS Hịa Cng, Trường TH&THCS số 1 Y Can, Trường TH&THCS

3

số 2 Hồng Ca, Trường TH&THCS số 1 Hồng Ca, Trường TH&THCS Số 2 Lương
Thịnh, Trường TH&THCS Kiên Thành.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm các phương pháp nghiên cứu lý luận
Phân tích, tổng hợp, khái qt hóa những vấn đề lý luận trong các cơng trình
khoa học, trong văn kiện của Đảng, luật pháp của Chính Phủ, các chỉ đạo của ngành
giáo dục, sách và tạp chí chuyên ngành giáo dục, các văn bản pháp quy, những quy
định của ngành giáo dục về tổ chuyên môn… nhằm xác lập cơ sở lý luận của đề tài
nghiên cứu.
7.2. Nhóm các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. P ư

ều tra bằng phi u hỏi

- Xây dựng các phiếu điều tra bằng hệ thống câu hỏi để khảo sát đánh giá thực
trạng bồi dưỡng và quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học tại các trường
TH&THCS ở huyện Trấn Yên từ nhóm đối tượng liên quan (CBQL, GV), xin ý kiến
về tính cấp thiết và tính khả thi của biện pháp đề xuất.
- Các số liệu điều tra sẽ là những thông tin quan trọng để đề xuất những giải
pháp khoa học có tính thực tiễn.
7.2.2. P ư

ỏng vấn

Tác giả phỏng vấn trực tiếp các nhóm đối tượng.
7.2.3. P ư

a

ư

ạm

Tiếp cận, xem xét, thu thập dữ liệu từ thực tiễn hoạt động bồi dưỡng và quản
lý bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp tại các trường TH&THCS
huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
7.2.4. P ư

ấy ý ki n chuyên gia

Mục đích phương pháp là xin ý kiến của một số nhà quản lý giáo dục có kinh
nghiệm, nhà lãnh đạo giáo dục và các chuyên viên, nhằm hiểu rõ thực trạng và một số
đề xuất hợp lý.
7.3. Phương pháp thống kê toán học
Phương pháp này nhằm xử lý kết quả nghiên cứu thực trạng và nguyên nhân
của thực trạng, làm cơ sở đề xuất các biện pháp. Để xử lý số liệu điều tra tác giả sử

4


dụng một số cơng thức tốn học để xử lý các kết quả nghiên cứu, từ đó phân tích,
đánh giá nhằm đưa ra những kết luận phù hợp.
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, danh mục các tài liệu tham khảo,
phụ lục, nội dung chính của luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học
theo chuẩn nghề nghiệp.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn
nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên tiểu học theo chuẩn

nghề nghiệp ở các trường TH&THCS huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái.

5


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƢỠNG
GIÁO VIÊN TIỂU HỌC THEO CHUẨN NGHỀ NGHIỆP
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học
Với vai trò là lực lượng quyết định chất lượng giáo dục, GV trở thành tâm
điểm của chính sách cải tổ và phát triển giáo dục ở nhiều quốc gia trên thế giới.
Chính vì vậy mà các nước đã và đang dành sự quan tâm sâu sắc đến việc xây dựng,
phát triển chương trình đào tạo, BD và phát triển đội ngũ nhà giáo.
Tại Philippines, vấn đề phát triển đội ngũ nhà giáo được Nhà nước quan tâm
đặt biệt. Chính phủ Philippines chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch tổng thể đào tạo bồi
dưỡng GV 10 năm (1998-2008), đề xuất những giải pháp đáng chú ý như: thu hút HS
khá giỏi vào ngành sư phạm, tạo việc làm cho GV mới ra trường, giảm tình trạng thất
nghiệp đối với GV mới, thể chế hóa và củng cố việc bồi dưỡng tại chức, nâng cao
nhận thức của người dân về vai trò, tầm quan trọng của nghề dạy học và vị thế của
GV trong xã hội [18].
Tại Cộng hịa Pháp, quốc gia có nền giáo dục phát triển ở Châu Âu, triển
khai xây dựng nhiều nguyên tắc mới cho giáo dục, trong đó đề cập đến công tác đào
tạo, bồi dưỡng thường xuyên cho GV: mỗi GV được hưởng ít nhất 35 giờ đối với
cơng tác đào tạo tiếp tục hàng năm. Tăng cường làm việc nhóm để chia sẻ và học
hỏi kinh nghiệm giảng dạy lẫn nhau. Thời gian làm việc của GV giảm từ 18 giờ
xuống 15 giờ/tuần, thạc sĩ giảm từ 15 giờ xuống 14 giờ/tuần. Chính sách cũng quy
định cụ thể, GV phải dành 4 giờ/tuần có mặt tại trường để nghiên cứu tài liệu, đối
với thạc sĩ là 3 giờ/tuần (132 giờ/năm). Ngồi đào tạo, bồi dưỡng GV thì cơng tác
đào tạo, bồi dưỡng CBQL giáo dục cũng được chú trọng [20].

Tại Hàn Quốc, việc bồi dưỡng GV là yêu cầu bắt buộc. Công tác bồi dưỡng
GV đương nhiệm nhằm trang bị cơ sở lý luận và phương pháp luận về giáo dục, nâng
cao khả năng và hiệu quả giảng dạy trên lớp cho GV. Thời lượng chương trình bồi
dưỡng GV kéo dài 182 giờ. Các chương trình bồi dưỡng được thiết kế riêng cho từng
đối tượng cụ thể. Chương trình được phân loại phù hợp với mục đích bồi dưỡng, bao

6


gồm: (1) Bồi dưỡng về xây dựng chương trình giảng dạy; (2) Đào tạo số hóa thơng
tin, dữ liệu; (3) Bồi dưỡng chung; (4) Bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm… Người thực
hiện chương trình có quyền quyết định nội dung và thời gian cho mỗi khóa bồi
dưỡng. Nội dung bồi dưỡng thường chú ý đến kiến thức mới, phương pháp giảng dạy
tiên tiến và phổ biến trên thế giới [15].
Ở Nhật Bản, việc bồi dưỡng GV có quy chế riêng. Nhà nước có chính sách bắt
buộc bồi dưỡng hàng năm đối với GV phổ thông mới vào nghề. Đối với GV đương
nhiệm, hoạt động bồi dưỡng được tiến hành bằng nhiều hình thức, ở nhiều cấp với
phương thức phong phú và đa dạng. Chính sách đãi ngộ GV chủ yếu thể hiện qua chế
độ tiền lương, phụ cấp, trợ cấp. Mức tăng lương căn cứ vào thành tích và thâm niên
công tác [16].
Kinh nghiệm một số nước trên thế giới về bồi dưỡng và quản lý bồi dưỡng GV
cho thấy bồi dưỡng GV là khâu không thể thiếu trong chiến lược phát triển giáo dục
nhằm tạo điều kiện cho GV nâng cao trình độ, hiểu biết và sẵn sàng thích ứng với sự
thay đổi của nền kinh tế xã hội [19].
Nghiên cứu vấn đề phát triển nghề nghiệp cho GV, các tác giả Daniel R. Beerens
(2000), Eleonara Villegas-Reimers (2003), Broughman, S.P (2006), và Beatrice Avalos
(2011) xác định nội dung bồi dưỡng GV theo hướng chuyên nghiệp, kết nối quá trình
học tập, bồi dưỡng với sự phát triển của nhà trường và xã hội. Giáo viên cần được hỗ trợ
trong việc cải tiến liên tục công việc của họ nhằm nâng cao vị trí của bản thân và vị thế
của nhà trường [37].

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ và yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối với
giáo dục, các quốc gia trên thế giới có xu hướng quan tâm nhiều hơn đến chất lượng
nghề nghiệp của đội ngũ GV. Điều này thể hiện qua chính sách đối với giáo dục về
xây dựng nhà trường theo chuẩn mực nhất định, xác định yêu cầu chuẩn nghề nghiệp
GV. Chuẩn nghề nghiệp cung cấp hệ thống kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp cần thiết
để GV dùng làm căn cứ xác định nhu cầu phát triển nghề nghiệp, định hướng tiếp tục
học tập, bồi dưỡng nâng cao năng lực nghề nghiệp. Chuẩn nghề nghiệp GV cũng là
căn cứ quan trọng để nhà quản lý thực hiện chức năng quản lý công tác đào tạo, bồi
dưỡng GV.

7


Nghiên cứu về chuẩn nghề nghiệp GV phổ thông ở Anh quốc: bộ tiêu chuẩn
nghề nghiệp dành cho GV phổ thông ở Anh bao gồm ba thành phần: (1) Các giá trị và
cách ứng xử mà GV phải thể hiện trong quá trình hành nghề; (2) Các tiêu chuẩn về
giảng dạy; và (3) Các tiêu chuẩn về đạo đức nghề nghiệp. Trên cơ sở 3 thành phần này,
tiêu chuẩn nghề nghiệp dành cho GV phổ thông ở Anh được cụ thể hố thành nhiều
tiêu chí khác nhau, phản ánh hệ thống giá trị và đạo đức nghề nghiệp của GV quốc gia
này [13].
Theo Hộ

ồng quốc gia kiểm ịnh chấ ượng GV Hoa Kỳ (2008), tiêu chuẩn

nghề nghiệp của GV gồm: Khối kiến thức chung và kiến thức sư phạm; Kiến thức, kỹ
năng hướng dẫn, hỗ trợ HS học tập; Các kiến thức, kỹ năng khác nhằm phát triển
nghề sư phạm. Tiêu chuẩn nghề nghiệp của GV được sử dụng rộng rãi trong việc
kiểm định các tổ chức đào tạo GV, trong quản lý sử dụng GV và trong quá trình bồi
dưỡng phát triển của bản thân GV [41]. GV tiểu học phải có bằng cử nhân giáo dục
tiểu học. GV tiểu học được tạo điều kiện tham gia các khóa học giáo dục phổ thơng

kết hợp với khóa học giáo dục chuyên nghiệp khác. Ngoài ra, GV tiểu học được
khuyến khích phát triển nghề nghiệp ở mức độ cao hơn chuẩn bằng cách tham gia hội
thảo chuyên nghiệp thông qua khóa học chính của họ hoặc theo đuổi chương trình sau
đại học về giáo dục tiểu học. Dù bằng cách nào, GV tiểu học phải ni dưỡng bầu
khơng khí tổ chức và truyền cảm hứng cho việc học tập, duy trì thơng tin liên lạc giữa
GV, phụ huynh và các quản trị viên [40].
Bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp của GV bang California (2009), Hoa Kỳ được cấu
thành bởi sáu lĩnh vực liên quan thực hành giảng dạy, gồm: Sự cam kết tham gia và hỗ trợ
HS học tập; Tạo dựng và duy trì mơi trường học tập hiệu quả cho HS; Am hiểu và tổ chức
các môn học cho việc học tập của HS; Hướng dẫn xây dựng kế hoạch và thiết kế môi
trường học tập trải nghiệm cho HS; Đánh giá sự tiến bộ trong học tập của HS; Thường
xuyên phát triển trở thành nhà giáo dục chuyên nghiệp. Những tiêu chuẩn này là cơ sở cho
việc tổ chức bồi dưỡng phát triển đội ngũ GV đáp ứng yêu cầu nhà trường, GV và HS
bang California, Hoa Kỳ [36].

8


Bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp quốc gia dành cho GV Úc (2011) gồm 3 yếu tố cấu
thành chính: Kiến thức nghề nghiệp; Kỹ năng thực hành nghề nghiệp; Sự cam kết
tham gia phát triển nghề nghiệp, thể hiện qua các thành tố cụ thể sau:
- Hiểu biết rõ đối tượng HS, cách thức học tập của HS;
- Nắm vững nội dung kiến thức dạy học và biết cách tổ chức hoạt động dạy
học một cách chuyên nghiệp;
- Xây dựng kế hoạch dạy học và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học hiệu quả;
- Tạo ra và duy trì mơi trường học tập hợp tác và an toàn;
- Đánh giá, cung cấp thông tin phản hồi và báo cáo kết quả học tập của học sinh;
- Tham gia học tập bồi dưỡng phát triển nghề nghiệp;
- Tham gia hợp tác phát triển nghề nghiệp cùng với đồng nghiệp, phối hợp với
cha mẹ HS/người bảo trợ và cộng đồng xã hội.

Bộ tiêu chuẩn nghề nghiệp quốc gia dành cho GV tập trung mô tả, xác định
các thành phần cấu thành chất lượng giảng dạy ở từng giai đoạn nghề nghiệp, xác
định những mong đợi của GV trong ba lĩnh vực trọng tâm, phản ánh mục tiêu, bối
cảnh phát triển nghề nghiệp của GV và các yêu cầu học tập của HS. Từ đó mỗi
GV phải có khả năng tích hợp, vận dụng sáng tạo các yêu cầu của chuẩn nghề
nghiệp để tạo dựng môi trường giảng dạy và học tập hiệu quả [34].
Nhiều năm trở lại đây, Chính phủ Úc đặc biệt quan tâm đến vấn đề phát triển
năng lực nghề nghiệp cho GV. Bản tuyên bố Melbourne (2008) về các mục tiêu giáo dục
cho HS Úc đã chỉ rõ, cải thiện chất lượng GV được xem là chương trình cải cách quan
trọng, là một phần của những nỗ lực nâng cao trình độ HS và đảm bảo hệ thống giáo dục
mang tính đẳng cấp thế giới. Trong đó nhấn mạnh đội ngũ GV là nguồn tài nguyên lớn
nhất trong các trường học của nước Úc, họ chiếm phần lớn chi tiêu trong giáo dục và ảnh
hưởng mạnh mẽ đến quá trình học tập và việc cải thiện thành tích của HS [39].
Singapore: Tầm nhìn của giáo dục Singapore là xây dựng “Trường học tư duy,
dân tộc biết học tập” (Thinking schools, learning nation) nhằm chuẩn bị cho một thế
hệ trẻ tận tâm và có kĩ năng tư duy, đóng góp vào sự phát triển và thịnh vượng của
Singapore. Các kĩ năng và kiến thức giảng dạy ở nhà trường cần đáp ứng những yêu
cầu và thách thức của thế kỷ XXI. Singapore đã phát triển một hệ thống toàn diện để

9


tuyển chọn, đào tạo và phát triển giáo viên đại trà và giáo viên cốt cán. Tất cả các
giáo viên của Singapore đều được đào tạo về sư phạm tại một địa chỉ duy nhất: Viện
Giáo dục Quốc gia thuộc trường Đại học Công nghệ Nanyang. Hằng năm các giáo
viên cần phải tham gia ít nhất 100 giờ đào tạo bồi dưỡng, với nhiều hình thức khác
nhau. Các khóa học ở Viện Giáo dục Quốc gia thường tập trung vào các nội dung
mơn học và sư phạm học. Mơ hình người giáo viên thế kỷ XXI và khung năng lực
giáo viên mà Singapore hiện nay đang theo đuổi và từ đó có thể xây dựng nên những
khóa học bồi dưỡng phát triển chuyên môn tương ứng cho giáo viên.

Malaysia: Giáo viên được coi là lực lượng quan trọng giúp Malaysia đạt được
những mục tiêu GD đề ra trong việc nâng cao chất lượng GD và phát triển con người.
Sự cần thiết phát triển chuyên môn cho giáo viên được Malaysia đề cập đến vào đầu
năm 1995 với một hội đồng đặc biệt được Bộ Giáo dục nước này thành lập để nghiên
cứu chuyên môn và phát triển nghề nghiệp cho giáo viên. Hoạt động phát triển
chuyên môn cho giáo viên được xem như là một phương tiện nhằm nâng cao năng lực
dạy học. Các chương trình bồi dưỡng giáo viên được thiết kế nhằm nâng cao kỹ năng,
năng lực chuyên mơn và trình độ học thuật trong lĩnh vực của giáo viên, đồng thời,
nhằm giúp giáo dục bám sát với sự phát triển của thời đại, của thực tiễn và chuẩn bị
cho giáo viên trước những thách thức của thời kỳ tồn cầu hóa. Các khóa học cung
cấp cho giáo viên có thể là: Phát triển chun mơn thường xun cho giáo viên tại
các cơ sở đào tạo giáo viên; Các chương trình phát triển và bồi dưỡng ngắn hạn và
liên tục dành cho giáo viên đứng lớp (kéo dài từ 1 đến 5 ngày); Chương trình phát
triển và đào tạo giáo viên ngắn hạn và liên tục dành cho giáo viên bộ mơn Khoa học,
Tốn học, Cơng nghệ thơng tin và Tiếng Anh.
Tại Thái Lan: Giáo dục là lĩnh vực được Chính phủ Thái Lan ưu tiên đầu tư.
Trước đây, các kho khóa đào tạo, bồi dưỡng phát triển tay nghề giáo viên thường
được tổ chức tập trung ở một thành phố. Muốn tham gia, giáo viên phải nghỉ dạy.
Cách tổ chức như vậy được cho là không hiệu quả. Bộ Giáo dục Thái Lan đã đưa ra
hình thức đào tạo, bồi dưỡng được tiến hành ngay tại các cơ sở GD. Đó là hoạt động
đào tạo dựa vào nhà trường. Theo hình thức đào tạo này, chương trình đào tạo gồm
bốn dự án đã được tiến hành: Dự án giáo viên quốc gia, Dự án giáo viên chủ chốt, Dự

10


án nghiên cứu và triển khai các hình mẫu đào tạo dựa vào nhà trường, và Dự án hỗ
trợ đào tạo dựa vào nhà trường. Dự án giáo viên chủ chốt được thực hiện nhằm chọn
lựa được những giáo viên có thể áp dụng thành cơng quan điểm lấy người học làm
trung tâm và tiến hành đào tạo lại với những giáo viên khác. Dự án này đã giúp đào

tạo được rất nhiều giáo viên có thể thực hiện các hoạt động đổi mới GD một cách
hiệu quả: giúp HS hứng thú với hoạt động học và tích cực, sáng tạo trong khi học. Dự
án hỗ trợ đào tạo dựa vào nhà trường thuộc chính sách và kế hoạch chiến lược cho
việc phát triển giáo viên đương nhiệm và thúc đẩy quá trình cải cách dạy học. Các kết
quả nghiên cứu đã cho thấy các mơ hình đào tạo mới này rất có hiệu quả với giáo
viên nói riêng và với ngành sư phạm nói chung.
Ở Việt Nam, những nghiên cứu về vấn đề xây dựng, nâng cao chất lượng đội
ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục đã được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo thông
qua đường lối, chương trình phát triển kinh tế đất nước. Chỉ thị 40/CT-TW của Ban
Bí thư Trung ương Đảng về "Xây dựng, nâng cao chấ ượ

ộ

CBQL giáo d c" chỉ rõ, mục tiêu xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQL giáo dục được
chuẩn hoá, đảm bảo chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng
nâng cao bản lĩnh chính trị, phẩm chất, lối sống, lương tâm, tay nghề của nhà giáo;
thông qua việc quản lý, phát triển đúng định hướng và có hiệu quả sự nghiệp giáo dục
để nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng
cao của sự nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước [3].
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo, trong phần nhiệm vụ, giải pháp đã nêu “Đổi mới mạnh mẽ m c tiêu,
nộ d

ư

ạ

ạo lại, bồ dưỡ

t quả học tập,

rèn luyện của nhà giáo theo yêu c u nâng cao chấ ượng, trách nhiệm

ạ

ức và

ực nghề nghiệp” [11].

ă

Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020, đánh giá những bất cập và yếu
kém của giáo dục: “Mộ bộ
d c
ồ

ờ
ược

CBQL c ưa

ỳ mớ . Độ

bộ ề c cấ c
ứ

ậ

c

m …C
ổ mớ

ừa
c

ạ

ứ

ừa ừa
bồ dưỡ

c

ệm

c c bộ ừa
ộ

c ưa

d c”. Do vậy, giải pháp phát triển đội ngũ nhà

11


giáo hướng tới “củ
dệ

ộ d

cố

ệ

ư

CBQL

d c ủ ức

ệ
ạ

ực

ệ

ố

ạ G

bồ dưỡ

ằm

ổ mớ c ư

ổ mớ că bả

ộ
d c

ổ

a

ăm 2015” [9].
Dự án phát triển GV tiểu học (2002) triển khai nghiên cứu công tác đào tạo, bồi
dưỡng GV và CBQL giáo dục tiểu học đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục tiểu học.
Mục tiêu của dự án là bồi dưỡng GV và CBQL giáo dục tiểu học đáp ứng yêu cầu chuẩn
nghề nghiệp, cập nhật nội dung và phương pháp dạy học hiện đại nhằm nâng cao năng
lực chuyên môn cũng như đòi hỏi ngày càng cao của giáo dục. Dự án quan tâm nâng cao
chất lượng đội ngũ GV tiểu học và tăng cường năng lực cho các trường sư phạm đào tạo
GV tiểu học, tạo nền tảng triển khai chương trình nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học
trên phạm vi toàn quốc [41].
Việc triển khai dự án Hỗ trợ đổi mới quản lý giáo dục (viết tắt là SREM)
(2006) với nghiên cứu ứng dụng về đổi mới quản lý trường phổ thông ở các cấp học
đem lại kết quả bước đầu cho quá trình đổi mới giáo dục. Mục tiêu tổng thể của
SREM là hỗ trợ thực hiện mục tiêu Chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 20012010 trong bối cảnh giáo dục cho mọi người, đặc biệt liên quan đến phát triển giáo
dục mầm non và phổ cập giáo dục cơ sở (lớp 1 đến lớp 9), nâng cao chất lượng dịch
vụ giáo dục. Tuy chưa tạo bước đột phá, song kết quả dự án mang lại kinh nghiệm
bước đầu, tư duy mới về quản lý giáo dục, sự tiến bộ về cải cách quản lý giáo dục và
phân cấp quản lý tới cấp trường, từng bước đóng góp vào q trình phát triển giáo
dục cũng như công tác quản lý hiệu quả trường học [43].
Dự án Việt - Bỉ (1999) “Nâng cao chấ ượ
trung học c

ạo, bồ dưỡng GV tiểu học,

ở các tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam” thực hiện bởi Bộ Giáo dục và

Đào tạo Việt Nam và Cơ quan Hợp tác kỹ thuật Bỉ. Qua triển khai thực hiện, dự án
góp phần hỗ trợ các trường trung học sư phạm một số tỉnh miền núi phía Bắc có điều
kiện phát triển thành cao đẳng sư phạm, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng GV
tiểu học, trung học cơ sở đồng thời tạo điều kiện thuận lợi đón đầu yêu cầu đổi mới
chương trình, sách giáo khoa và mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục tiểu học,
trung học cơ sở [10].

12


Tác giả Vũ Quốc Chung, Nguyễn Văn Cường (2011) trong cơng trình nghiên
cứu vấn đề “Cả c c

ạo và bồ dưỡ

G

ị

ướng chuẩ

ă

ực nghề

nghiệp”, trình bày quan điểm thực hiện cải cách đào tạo và bồi dưỡng GV theo định
hướng chuẩn và năng lực nghề nghiệp, giới thiệu, phát triển các mơ hình, chương
trình đào tạo GV định hướng chuẩn và năng lực nghề nghiệp, trên cơ sở đó tổ chức

cơng tác bồi dưỡng GV định hướng chuẩn và năng lực nghề nghiệp. Theo tác giả, hai
mơ hình cơ bản trong bồi dưỡng GV là chương trình bồi dưỡng theo khả năng cung
cấp của cơ quan bồi dưỡng và chương trình bồi dưỡng định hướng nhu cầu người
học. Chuẩn nghề nghiệp GV tạo cơ sở cho việc đổi mới công tác bồi dưỡng GV. Việc
đánh giá GV theo chuẩn cung cấp thông tin về những điểm mạnh và điểm yếu của
GV, từ đó hỗ trợ GV và cơ quan quản lý định hướng nhu cầu bồi dưỡng theo cá nhân.
Điều này giúp tăng cường sử dụng mơ hình bồi dưỡng GV định hướng nhu cầu người
học, góp phần phát huy hiệu quả và tính thiết thực của cơng tác bồi dưỡng GV [10].
Trong cơng trình nghiên cứu về cơng tác hỗ trợ nghiệp vụ sư phạm cho GV tập
sự trường tiểu học, tác giả Nguyễn Đức Trí và Nguyễn Thùy Vân (2010) tiến hành
tìm hiểu cơ sở lý luận và thực tiễn, giới thiệu một số nội dung và hình thức bồi dưỡng
GV tập sự, qua đó đề xuất nội dung chương trình hỗ trợ GV tập sự ở trường tiểu học.
Chương trình cấu trúc theo định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp, đáp ứng
chuẩn nghề nghiệp GV tiểu học; Chú trọng bồi dưỡng kỹ năng thực hành ở trường
tiểu học trên cơ sở khoa học giáo dục hiện đại; Biên soạn tài liệu bồi dưỡng dưới hình
thức tinh giản, gọn nhẹ phù hợp việc tự học, vận dụng trong thời gian tập sự và làm
cơ sở mở rộng, khai thác kiến thức, kỹ năng trong thực tiễn nghề nghiệp những năm
tiếp theo [29].
Cơng trình nghiên cứu “Đề xuất các giải pháp cả c c c
dưỡng G

ổ

c

ạo, bồi

” của tác giả Nguyễn Thị Bình (2013) đã chỉ ra, những năm gần

đây nước ta thực hiện đổi mới giáo dục phổ thơng bắt đầu từ việc đổi mới chương

trình và sách giáo khoa đã gặt hái một số thành quả nhất định. Tuy nhiên, kết quả trên
chưa tạo được sự chuyển biến cơ bản tình hình giáo dục phổ thơng nói chung và giáo
dục tiểu học nói riêng. Một trong những nguyên nhân cơ bản của hạn chế này là do
đội ngũ GV còn nhiều bất cập về số lượng, cơ cấu, phẩm chất đạo đức và năng lực

13


nghề nghiệp, hệ thống đào tạo GV chưa theo kịp sự đổi mới chương trình giáo dục
phổ thơng. Thêm vào đó, phần lớn đội ngũ GV có phẩm chất tư tưởng, chính trị, đạo
đức tốt, gắn bó với nhà trường, nhưng chưa nhận thức đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ
của người GV. Chính vì vậy cần đổi mới quản lý hoạt động bồi dưỡng nhà giáo góp
phần nâng cao vị thế xã hội của nhà giáo, thúc đẩy phát triển giáo dục [6].
Hội thảo “N
ứng yêu c

ca

ă

ực tự học, tự nghiên cứu cho GV phổ

ổi mới giáo d c” của Viện Nghiên cứu Giáo dục, Trường Đại học Sư

phạm TP.HCM (2013) trao đổi về thực trạng tự học, tự bồi dưỡng của GV phổ thông,
về giải pháp nâng cao năng lực tự học, tự nghiên cứu cho GV phổ thông, và vấn đề tự
học, tự nghiên cứu của sinh viên sư phạm. Các bài viết khoa học tập trung trao đổi
kinh nghiệm tự học, tự nghiên cứu của GV phổ thơng, phân tích những khó khăn, trở
ngại GV gặp phải trong quá trình tự học tập, bồi dưỡng và các giải pháp hỗ trợ GV tự
học tập, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ [32].

Kết quả nghiên cứu chuẩn nghề nghiệp GV ở một số quốc gia nêu trên cho
thấy, xác định yêu cầu chuẩn nghề nghiệp để xây dựng thành bộ tiêu chuẩn nghề
nghiệp GV theo định hướng năng lực là xu hướng tất yếu. Điều này cho phép GV và
CBQL giáo dục tập trung khả năng, các nguồn lực cần thiết vào bồi dưỡng phát triển
năng lực nghề nghiệp và quản lý phát triển đội ngũ GV theo yêu cầu nghề nghiệp.
1.1.2. Những nghiên cứu về bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề
nghiệp và quản lý bồi dưỡng cho giáo viên tiểu học theo chuẩn nghề nghiệp
Tác giả Nguyễn Thị Quy (2008) nghiên cứu “Các giải pháp bồ dưỡ
nâng cao chấ ượ

ộ

G

ể

ểu học ồng bằng sông Cửu Long”, đã đề xuất một

số giải pháp bồi dưỡng GV thông qua những công việc cụ thể trong giảng dạy. Đây là
các giải pháp cần thiết trong việc bồi dưỡng GV tiểu học nhằm nâng cao chất lượng
dạy học ở trường tiểu học khu vực đồng bằng sông Cửu Long [25].
Đặng Thị Khánh (2015), bài báo “Bồ dưỡng nâng cao mức ộ
nghề nghiệp cho giáo viên tiểu học ở huyện Tứ Kỳ - Hả Dư

ứng chuẩn

”, đã nêu được thực

trạng công tác bồi dưỡng mức độ đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp cho GV TH&THCS ở
huyện Tứ Kỳ - Hải Dương, đề xuất được sáu biện pháp bồi dưỡng nâng cao mức độ

đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp cho GV TH&THCS ở huyện Tứ Kỳ - Hải Dương [22].

14