Skkn một số kinh nghiệm giúp trẻ 3 4 tuổi khu đồng yên trường mầm non mậu lâm, như thanh phát huy tính tích cực, chủ động khi tham gia hoạt động chơi ngoài trời theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong giai đoạn dịch bệnh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HỐ

PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ 3 - 4 TUỔI KHU
ĐỒNG YÊN TRƯỜNG MẦM NON MẬU LÂM, NHƯ
THANH PHÁP HUY TÍNH TÍCH CỰC CHỦ ĐỘNG KHI
THAM GIA HOẠT ĐỘNG CHƠI NGOÀI TRỜI THEO
PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC LẤY TRẺ LÀM TRUNG
TÂM TRONG GIAI ĐOẠN DỊCH BỆNH COVID19

Người thực hiện: Nguyễn Thanh Thuỷ
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Mậu Lâm
SKKN thuộc lĩnh vực: Chun mơn

THANH HĨA


TT
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3

2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.4
3
3.1
3.2

2
MỤC LỤC
Tên mục

Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung
Cơ sở lý luận của vấn đề nghiên cứu
Thực trạng của vấn đề nghiê cứu
Thuận lợi
Khó khăn
Các giải pháp đã sử dụng đễ giải quyết vấn đề
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức chơi, hoạt động chơi
ngoài trời theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Biện pháp 2: Xây dựng mơi trường chơi, hoạt động ngồi trời

phù hợp, đa dạng, phong phú theo quan điểm lấy trẻ làm trung
tâm nhằm kích thích sự hứng thú tham của trẻ khi gia hoạt
động
Biện pháp 3: Làm tốt công tác chuẩn bị cho trẻ chơi, hoạt
động ngoài trời.
Biện pháp 4: Tổ chức đa dạng các trị chơi ngồi trời cho trẻ. (
Tăng cường nhóm trị chơi vận động, nhóm trị chơi phát triển
nhận thức và phát triển giác quan cho trẻ, nhóm trò chơi hoạt
động theo ngày hội ngày lễ)
. Biện pháp 5: Tạo tình huống kích thích để trẻ hứng thú, tích
cực khi tham gia vào chơi hoạt động ngồi trời
Biện pháp 6: Chú trọng phương pháp “Lấy trẻ làm trung tâm”
khi tổ chức chơi, hoạt động ngoài trời.
Biên pháp 7: Phối hợp với phụ huynh trẻ khuyên góp các
nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, đồng thời hướng dẫn
phụ huynh trẻ tổ chức các hoạt động vui chơi tại nhà cho trẻ
trong những ngày nghĩ dịch covid-19.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang
1
1
2
2
2
2

2
3
3
4
5
5
6

8
11

14
15
17

18
19
19
20


3
1. Mở đầu

1.1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục mầm non đang từng bước đổi mới hình thức giáo dục và hồn
thiện về phương pháp giáo dục theo hướng tích cực lấy trẻ làm trung tâm. Bên
cạnh các hoạt động học tập thì hoạt động vui chơi là hoạt động không thể thiếu
đối với trẻ mẫu giáo. Trong hoạt động vui chơi ở trường mầm non thì hoạt động
chơi ngồi trời là khoảng thời gian vô cùng quý giá đối với sự phát triển của trẻ

mà ít thời điểm sinh hoạt nào khác có thể so sánh được. Vì chơi ngoài trời là
khoảng thời gian trẻ được thỏa mãn thực hiện các vận động giải phóng năng
lượng. Khơng gian chơi ngồi trời có rất nhiều lợi thế cho việc tổ chức các hoạt
động đa dạng, tích cực của trẻ mà điều kiện trong phịng khơng thể đáp ứng
được.[3]
Thơng qua hoạt động vui chơi ngồi trời trẻ sẽ được hít thở khơng  khí
trong lành, được quan sát mơi trường xung quanh, khám phá những điều mới lạ
từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm sự hiểu biết về môi trường tự nhiên và môi
trường xã hội  đặc biệt nhất là trẻ thỏa mãn được tự do hoạt động. Bên cạnh đó
chơi, hoạt động ngoài trời cũng giúp cho trẻ một cơ thể khỏe mạnh, nhanh nhẹn,
phát triển hài hòa cân đối đảm bảo sự phát triển thể lực, trí tuệ tồn diện, nâng
cao sức khỏe. Có thể nói hoạt động ngồi trời là một trong những hoạt đơng vui
chơi mà trẻ thích nhất, mang lại cho trẻ nhiều niềm vui đặc biệt qua đó trẻ nhận
thức được thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu, khám phá và quan
tâm  đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Trẻ thoả mãn nhu cầu
hoạt động, nhu cầu tìm hiểu, khám phá của trẻ. Hoạt động vui chơi ngoài trời tạo
cho trẻ sự nhanh nhẹn và hứng thú với môi trường tự nhiên đồng thời trẻ tự tin,
mạnh dạn trong cuộc sống, góp phần tích cực trong sự phát triển tồn diện của
trẻ.
Thực tế hiện nay đối với các trường mầm non nói chung và trường mầm
non Mậu Lâm nói riêng thì việc tổ chức chơi, hoạt động ngồi trời cho trẻ vẫn
cịn gị bó, chưa phát huy được hết tác dụng tích cực ở trẻ, một số trẻ do mắc
dịch bệnh covit-19 khi đi học trở lại trường trẻ trở nên ít tham gia vào hoạt
động. Bên cạnh đó đa số giáo viên còn e ngại khi tổ chức cho trẻ ra sân hoạt
động ngồi trời với lí do sợ khơng đảm bảo an tồn cho trẻ khi vui chơi, chưa
khai thác hết sự tự nguyện, yêu thích ở trẻ cho nên đôi lúc giáo viên chưa
thường xuyên cho trẻ chơi ngoài trời hoặc tổ chức trong thời gian ngắn, hình
thức tổ chức cịn sơ sài, thiếu linh hoạt và sáng tạo. Nội dung tổ chức chơi, hoạt
động ngoài trời cho trẻ giáo viên chưa mạnh dạn sưu tầm, đổi mới hình thức, chỉ
đơn giản là cho trẻ quan sát thiên nhiên, tổ chức cho trẻ tham gia một số trò chơi

đơn giãn như: Chi chi chành chành, rồng rắn lên mây...vì vậy trẻ chưa tích cực,
hứng thú tham gia vào hoạt động, trẻ còn hơi thụ động, chưa thể hiện được ý
kiến tích cực cá nhân của mình.
Từ những băn khoăn trăn trở trên, cùng với những kinh nghiệm sẵn có
của bản thân năm học 2021 – 2022 tơi được nhà trường phân công dạy lớp 3 - 4
tuổi khu Đồng Yên trường mầm non Mậu Lâm với mong muốn giúp trẻ hứng


4
thú tích cực tham gia vào hoạt động ngồi trời nhằm thoả mãn nhu cầu chơi, nhu
cầu khám phá thế giới xung quanh, phát huy được khả năng, thế mạnh của trẻ
khi tham gia hoạt động trong giai đoạn dịch bệnh covid-19. Đó là lý do tơi lựa
chọn đề tài “Một số kinh nghiệm giúp trẻ 3 - 4 tuổi khu Đồng Yên trường
mầm non Mậu Lâm, Như Thanh phát huy tính tích cực, chủ động khi tham
gia hoạt động chơi ngoài trời theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm trong giai đoạn dịch bệnh covid-19” làm đề tài nghiên cứu.
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài này với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng chơi
hoạt động ngoài trời theo phương pháp lấy trẻ làm trung tâm trong giai đoạn
dịch bệnh covid-19.
Giúp trẻ phát huy tính tích cực chủ động khám phá thiên nhiên, hiểu biết về
thế giới mn lồi xung quanh trẻ, giúp trẻ phát triển về mặt thể chất, vận động,
tăng cường kỹ năng giao tiếp của trẻ, trẻ tiếp xúc, làm quen, nói chuyện với các
bạn trong lớp từ đó giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp.
Giúp giáo viên đứng lớp có những biện pháp tổ chức hướng dẫn trẻ chơi,
hoạt động ngoài trời trong giai đoạn dịch covid-19 đạt hiệu quả cao.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Một số kinh nghiệm giúp trẻ 3 - 4 tuổi khu Đồng Yên trường mầm non
Mậu Lâm, Như Thanh phát huy tính tích cực, chủ động khi tham gia chơi hoạt
động ngồi trời theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong giai đoạn

dịch bệnh covid-19
1.4.Phương pháp nghiên cứu
Sáng kiến kinh nghiệm này được thực hiện với những phương pháp sau:
+ Phương pháp tham khảo tài liệu: Phương pháp này giúp cho sự định
hướng của sáng kiến kinh nghiệm.
+ Phương pháp kiểm tra, đánh giá: Chúng tôi kiểm tra môi trường đã được
cải tạo với môi trường hoạt động những năm trước để so sánh.
+ Phương pháp thực nghiệm: Là phương pháp chính để kiểm nghiệm
những phương pháp và biện pháp nêu ra có liên quan đến sáng kiến kinh
nghiệm.
+ Phương pháp quan sát: Quan sát cho giáo viên xác định được những gì
trẻ thích, phản ứng của trẻ trước những tình huống khác nhau, biết được kinh
nghiệm hay hoạt động nào trẻ thích hay gặp khó khăn, điều gì làm trẻ lo lắng,
đánh giá sự tiến bộ của trẻ giáo viên hiểu được nhu cầu học tập khám phá và
chăm sóc đối với từng cá nhân để lập kế hoạch cho những bước tiếp theo.
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lý luận.
* Phương pháp dạy học lấy trẻ làm trung tâm là gì?
Bản chất của phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm này là tạo ra
môi trường học tập khác nhau bằng những hoạt động khác nhau, tạo điều kiện
cho mỗi bé có cơ hội phát triển bản thân, đáp ứng tối đa nhu cầu và hứng thú của
trẻ trong quá trình giáo dục. Ở cấp học mầm non, hoạt động chính của trẻ là


5
“học mà chơi, chơi mà học”, vì vậy, giáo viên cần xây dựng đa dạng các hoạt
động, giúp trẻ vừa lĩnh hội kiến thức xung quanh, vừa tạo hứng thú học tập.
Mục đích của giáo dục mầm non là giúp trẻ phát triển tồn diện về mọi mặt: thể
chất, trí tuệ, giúp trẻ mạnh dạn tự tin, khơi dậy và phát triển tài năng tiềm ẩn của
trẻ. Tuy nhiên, mỗi đứa trẻ là một cá thể khác nhau, có điều kiện gia đình, mơi

trường sống, thể chất… khác nhau. Do đó, mỗi đứa trẻ sẽ có khả năng và hứng
thú học tập khác nhau. Dựa trên những yếu tố này, phương pháp dạy học lấy trẻ
làm trung tâm được ra đời, đáp ứng nhu cầu của trẻ. [2]
* Đặc điểm hoạt động vui chơi ngoài trời của trẻ 3 – 4 tuổi
Hoạt động vui chơi là con đường tiếp xúc độc đáo của trẻ mẫu giáo với
cuộc sống xung quanh, nhờ hoạt động này trẻ bước vào giai đoạn đầu tiên của
quá trình hình thành nhân cách. Hoạt động vui chơi giúp trẻ phát triển đầy đủ,
toàn diện về nhận thức, tình cảm, ý chí, cũng như các nét tính cách và năng lực
xã hội. Hoạt động chơi, ngoài trời cũng góp một phần quan trọng đối với cuộc
sống của trẻ, giúp trẻ hòa nhập với thế giới xung quanh, đồng thời giúp trẻ hình
thành và phát triển các quá trình tâm lí và tính mục đích, tính kỉ luật, tính đồng
đội. Đó chính là giai đoạn đầu tiên của sự hình thành và phát triển nhân cách cho
trẻ.
Trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi cảm xúc phát triển mạnh mẽ, cảm xúc thẩm mỹ
phát triển khá nhanh, tâm hồn nhạy cảm, dễ xúc cảm với những cảnh vật xung
quanh, thích cái đẹp, thích vận động. Trẻ đến với nghệ thuật một cách tự nhiên,
các thuộc tính tâm lý đặc biệt tính hình tượng phát triển mạnh gần như chi phối
mọi hoạt động tâm lý của trẻ. Ở lứa tuổi này, chức năng của các cơ quan trong
cơ thể bắt đầu hoàn thiện và theo nhà sinh lý học người Nga M.Do ghen cho
rằng: “Vui chơi ảnh hưởng trực tiếp đến hô hấp, tuần hồn của máu và các q
trình sinh lý khác”. Trò chơi vận động giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi,
chạy, nhảy chính xác, tác phong nhanh nhẹn. Tạo cho trẻ sự mềm dẻo, nhịp
nhàng có ảnh hưởng đến tim mạch và sự phát triển của cơ.
Tuy nhiên, việc giáo dục trẻ nhỏ về những giá trị của môi trường sống,
giúp trẻ được gần gũi với thiên nhiên, tìm hiểu và học cách hịa nhập với mơi
trường xung quanh là vơ cùng cần thiết. Q trình giáo dục này có thể tiến hành
thơng qua nhiều hoạt động khác nhau nhưng chơi hoạt động ngoài trời vốn được
xem là hoạt động có nhiều ưu thế. Song, vì nhiều nguyên nhân khác nhau, việc
tổ chức các chơi hoạt động ngoài trời ở trường mầm non hiện nay vẫn chưa thực
sự phát huy được hết những tác dụng tích cực đối với nhu cầu khác nhau của

mỗi trẻ. Với mong muốn giúp trẻ phát huy tính tích cực, chủ động của mình khi
tham gia hoạt động chơi ngồi trời trong giai đoạn hiện nay theo phương châm
đó là: Cần thích ứng, an tồn, linh hoạt, kiểm sốt hiệu quả dịch covid-19 trong
lúc dịch bệnh covid-19.
2.2.Thực trạng của vấn đề
* Thuận lợi
- Trường Mầm non Mậu Lâm là trường đã đạt trường chuẩn Quốc Gia
mức độ 1 nên tương đối đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Đặc biệt
nhà trường có đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn vững chắc, luôn tâm
huyết với nghề, nên rất thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt động cho trẻ ở


6
trường.

- Đa số trẻ đã được học qua lớp nhà trẻ 24 – 36 tháng nên trẻ mạnh dan,
tự tin và biết cách chơi trong các hoạt động ở trường, đặc biệt trẻ rất thích tham
gia hoạt động chơi, ngồi trời.
- Đa số phụ huynh trong lớp rất quan tâm, ủng hộ nhiệt tình trong cơng
tác chăm sóc, ni dưỡng, giáo dục trẻ của nhà trường.
* Khó khăn
- Khả năng chú ý có chủ định của trẻ cịn kém, trẻ dễ dàng cuốn hút vào
các hoạt động nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trị chơi nếu nó khơng còn
hứng thú.
-Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và khơng thích
tham gia vào các hoạt động, bên cạnh đó do dịch bệnh covid-19 diễn biến phức
tạp nên một số trẻ đi học không thường xuyên, một số trẻ do mắc dịch bệnh
covid-19 nên khi quay trở lại trường học trẻ mệt mỏi nên cũng ảnh hưởng đến sự
hứng thú tham gia vào hoạt động của trẻ.
- Giáo viên chưa chú trọng vào việc sử dụng nguyên vật liệu, phế liệu để

biến chúng thành những đồ dùng dạy học, đồ chơi giúp trẻ được vui chơi học tập
và được khám phá sâu sắc hơn.
- Bên cạnh đó đa số phụ huynh ở lớp đều là thành phần lao động nên trò
chuyện cùng trẻ về thế giới xung quanh trẻ còn nhiều hạn chế, chủ yếu là cơ
cung cấp cho trẻ kiến thức. Vẫn cịn một số phụ huynh chưa có nhận thức đầy
đủ về chơi hoạt động ngồi trời của trẻ, khơng muốn cho t rẻ tham gia chơi, hoạt
động ngồi trời vì sợ trẻ mệt, nắng, gió ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.
Thực trạng trên qua khảo sát đầu năm của 29 trẻ lớp tôi thu được kết
quả như sau:
Thời điểm khảo sát trẻ tháng 9 năm 2021 (tổng số trẻ: 29)
Bảng kết quả khảo sát đầu năm học

stt

Nội dung khảo sát

1

Khả năng hứng thú của trẻ
khi tham gia hoạt động có
mục đích
Khả năng hứng thú tham
gia trò chơi vận động của
trẻ
Khả năng tò mò, ham hiểu
biết của trẻ về thế giới
xung quanh.
Trẻ mạnh dạn,tự tin, hợp
tác trong hoạt động.

2
3
4

Số
trẻ

Kết quả đánh giá
Đạt
Chưa đạt
Số
Tỉ lệ
Tỉ lệ % Số lượng
lượng
%

29

19

65.5

10

34.5

29

19

65.5

10

34.5

29

17

58,6

12

41,4

29

16

55,1

13

44,9


7
Dựa trên những số liệu khảo sát, tôi thấy được những hạn chế của trẻ trong
chơi, hoạt động ngoài trời. Vì thế cần phải có biện pháp kịp thời để tác động đến

trẻ qua chơi, hoạt động ngồi trời có được kết quả cao hơn. Bản thân đã tiến
hành tìm và áp dụng các phương pháp, giải pháp tích cực nhất để tạo điều kiện
cho trẻ tham gia hoạt động có hiệu quả.
2.3. Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động chơi ngoài trời
theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Kế hoạch tổ chức giờ chơi ngồi trời là cơng cụ giúp tơi chủ động trong
việc tổ chức chơi, hoạt động ngoài trời. Muốn tổ chức chơi, hoạt động ngoài trời
đạt kết quả cao và có sự xuyên suốt, phát triển từ dễ đến khó theo sự phát triển
của trẻ thì việc xây dựng kế hoạch là việc làm vô cùng cần thiết và quan trọng.
Thông qua việc xây dựng kế hoạch giáo viên sẽ dễ dàng và thuận lợi hơn trong
việc tổ chức cho trẻ hoạt động hàng ngày.
Chính vì vậy, dựa vào đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3-4 tuổi và thực tế hoạt
động của trẻ lớp mình. Bằng việc nắm bắt nhu cầu, năng lực của trẻ. Tôi đã xây
dựng kế hoạch về thực hiện chơi, hoạt động ngoài trời cho cả năm học, phân bố
để các nội dung hoạt động, trò chơi vận động, trị chơi dân gian khơng bị lặp lại
giữa các ngày trong tuần để tránh việc tạo sự nhàm chán cho trẻ.
Ví dụ: Kế hoạch hoạt động ở chủ đề “Gia đình” với chủ đề nhánh là “Nhu
cầu của gia đình bé”. Các buổi chơi với nội dung được xây dựng như sau:
Thứ 2
Thứ 3
Thứ 4
Thứ 5
Thứ 6
HĐCMĐ:
HĐCMĐ: Bé HĐCMĐ: Thí
HĐCMĐ: HĐCMĐ: Xếp
Quan sát thời
giúp mẹ
nghiệm vật

Tham quan
nhà bằng các
tiết.
chăm sóc
nổi, vật chìm.
các ngơi
ngun vật liệu
TCVĐ: Kéo
vườn rau.
TCVĐ: Mèo
nhà
sẵn có
co
TCVĐ: Vẽ
đuổi chuột
TC: nu na
TC: Trời nắng
Chơi tự do
nhà bằng
Chơi tự do.
nu nống.
trời mưa
phấn
Chơi tự do
Chơi tự do
Chơi tự do.
Việc bố trí thời gian chơi hoạt động ngoài trời giữa các lớp trong trường
cũng cần phù hợp. Tôi đã tham mưa với ban giám hiệu nhà trường bố trí thời
gian hoạt động giữa các lớp so le nhau để trẻ ở mỗi lớp khi ra sân trường được
hoạt động thoải mái mà không ảnh hưởng đến lớp khác.

         Tơi tích cực sưu tầm, đổi mới, sáng tạo các hình thức mới, phong phú đa
dạng về nội dung của từng hoạt động có chủ đích để cho trẻ có nhiều cơ hội trải
nghiệm hơn. Tổ chức với nhiều hình thức, đan xen nhau tránh gây nhàm chán
cho trẻ. Tăng cường hoạt động theo nhóm để trẻ được trải nghiệm, có ý thức
hoạt động tập thể và cũng giúp trẻ có động lực hoàn thành yêu cầu của hoạt
động, đồng thời tạo khơng khí vui vẻ, thoải mái, hào hứng trong q trình trẻ
hoạt động.
     Với việc xây dựng kế hoạch như trên, bản thân tôi chủ động trong việc dạy


8
trẻ và tạo tình huống cho trẻ hoạt động. 100% hứng thú tham gia các hoạt
động.  Tôi thấy trẻ nhanh nhẹn, hoạt bát hơn từ đó rèn cho trẻ kỹ năng quan sát,
so sánh.Và đặc biệt khi cho trẻ tham gia các thí nghiệm thì trẻ được thỏa tính tị
mị và khám phá thế giới xung quanh của mình.
2.3.2. Biện pháp 2: Xây dựng mơi trường chơi ngồi trời phù hợp, đa
dạng, phong phú theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm nhằm kích thích sự
hứng thú tham của trẻ khi gia hoạt động
Xây dựng môi trường hoạt động phù hợp, đa dạng thông qua chuyên đề
xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm là xây dựng mơi trường khuyến
khích tính độc lập, tích cực của trẻ góp phần thỏa mãn nhu cầu vui chơi, gây
hứng thú cho trẻ. Qua đó, nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển tồn
diện. Vì vậy biện pháp tạo mơi trường hợp lý sẽ giúp trẻ tìm tịi, khám phá và
phát hiện những điều mới lạ, hấp dẫn, các kiến thức, kỹ năng đến với trẻ một
cách dễ dàng.
Công việc trước tiên tơi thực hiện trong khi tiến hành biện pháp này
chính là xây dựng môi trường để tổ chức cho trẻ quan sát có mục đích:
Đây là một hình thức cho trẻ làm quen với kiến thức tự nhiên, xã hội
xung quanh trẻ, kích thích óc tìm tịi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát
thường dựa vào khả năng của từng trẻ để có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu

tuỳ từng trường hợp quan sát. Vì thế để hoạt động quan sát có mục đích ln
hấp dẫn lơi cuốn trẻ tôi quan tâm đến việc xây dựng môi trường giáo dục phong
phú, đảm bảo. Để ln có mơi trường tự nhiên xanh – sạch – đẹp an toàn cho trẻ
chơi, hoạt động ngồi trời, tơi tham mưu với nhà trường kết hợp cùng với đoàn
viên thanh niên trong trường xây dựng vườn rau, vườn hoa, vườn cây của bé
trong khuôn viên nhà trường để tạo môi trường tự nhiên cho trẻ được quan sát,
trị chuyện, suy đốn, tưởng tượng về các loại rau, hoa, cây, trẻ theo dõi sự phát
triển của cây từ lúc làm đất, gieo hạt, nảy mầm được cùng cơ chăm sóc rau như
nhổ cỏ, tưới nước, vun xới đến khi cây xanh tốt và được thu hoạch. Trồng và
xây dựng vườn thiên nhiên của bé nhằm tạo môi trường tự nhiên cho trẻ hoạt
động quan sát, khám phá.

Hình ảnh: Khn viên vườn rau, vườn hoa nhà trường
Ngồi ra tơi cịn xây dựng góc thiên nhiên của bé ở trước lớp. Tạo thành
khu vườn thiên nhiên thu nhỏ với các loại cây mà trẻ biết và cả các loại cây mà
trẻ chưa từng biết đến để cho trẻ khám phá và trải nghiệm về các sự vật hiện


9
tượng về thế giới xung quanh.

Hình ảnh: Bé quan sát góc thiên nhiên
Khơng dừng lại ở đó tơi cịn cùng với đồng nghiệp vận động các bậc phụ
huynh trong trường thu gom phế thải để làm khu vận động ngoài trời cho trẻ
được trải nghiệm.
Như là: Sử dụng lốp xe máy, ô tô đã hỏng, sau khi vệ sinh sạch sẽ chúng
tơi phun màu và ở mỗi vịng trịn lốp xe chúng tôi đã bỏ một nguyên liệu tự
nhiên khác cho trẻ cầm, sờ, dẫm lên và tự cảm nhận. Có vịng trịn thì đổ cát,
vịng trịn bỏ sỏi, vịng bỏ đá cuội, đổ đất…..Trẻ tỏ ra rất thích thú khi tham gia
trò chơi ở khu vực này

Các thùng rỗng to (đồ cũ), các ván nghiêng, ròng rọc đơn giản, dây thừng
các cỡ để trẻ thực hành các vận động, chơi các trò chơi khác nhau.
Tạo khu vui chơi với cát, nước và các vật liệu thiên nhiên: Bố trí hố cát,
chậu nước và các vật liệu như xẻng, chai lọ, hộp, ơ tơ tải, rổ thìa, bát, xà phịng,
giấy gấp thuyền, phẩm màu, khuôn, xốp... để trẻ được hoạt động trải nghiệm:
Thí nghiệm vật chìm nổi, xây lâu đài bằng cát, vẽ ngón tay trên cát, đào xới, in
xới, tạo sản phẩm bằng khn,...
Bên cạnh đó trên các bức tường chúng tôi đã trồng cây vào các hộp nhỏ
rồi gắn lên tường tạo thành bức tường hoa, bức tường cây xanh rất bắt mắt và
thu hút sự chú ý của trẻ. Chúng tôi cũng sử dụng các dụng cụ đã hỏng như:
vung, nồi, xô, chậu, gáo dừa, lon bia….để tạo thành một bức tường âm nhạc cho
trẻ thỏa sức khám phá.
Khơng những thế Tơi cịn tích cực phối hợp cùng với hội cha mẹ học sinh
của lớp, kêu gọi các doanh nghiệp, cửa hàng... mua sắm, làm thêm, sưu tầm
thêm một số đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động vui chơi ngồi trời của trẻ:
Ví dụ: Mua xe đạp, xe ba bánh, ô tô,...(phù hợp với trẻ). Các loại bóng có
kích cỡ, chất liệu khác nhau: cao su, nhựa, da...để trẻ ném, tung, chuyền, bắt, lăn
khi chơi ngoài trời.


10
Xây dựng sân chơi giao thông để trẻ chơi các trị chơi: tham gia giao
thơng, ngã tư đường phố....

Hình ảnh: Sân chơi giao thông cho trẻ thực hành
Qua việc tạo môi trường hoạt động đã giúp tôi khai thác được các khả
năng tiềm ẩn của từng trẻ cũng như phát huy tính tích cực, phát triển các thao
tác trí tuệ ở trẻ khi chúng tham gia các hoạt động từ đó tơi có thể đưa ra các
phương pháp giáo dục phù hợp để mọi trẻ có thể phát triển theo khả năng của
mình. Đồng thời tơi có thêm kinh nghiệm trong việc cải thiện môi trường cho

trẻ hoạt động. Tuy nhiên tôi thấy phải cần thêm biện pháp hỗ trợ để nâng cao
hơn nữa sự tham gia tích cực hoạt động của trẻ.
2.3.3. Biện pháp 3: Làm tốt công tác chuẩn bị cho trẻ chơi ngoài trời.
Chơi ngoài trời là khoảng thời gian trẻ được thỏa mãn thực hiện các vận
động giải phóng năng lượng. Khơng gian chơi ngồi trời có rất nhiều lợi thế cho
việc tổ chức các hoạt động đa dạng, tích cực của trẻ mà điều kiện trong phịng
học khơng thể đáp ứng được. Vậy trẻ thường thích thực hiện những hoạt động
nào ở ngồi trời? Giáo viên cần chuẩn bị những gì để đảm bảo tổ chức đáp ứng
tính hứng thú, tự nguyện của trẻ.
* Cơng việc đầu tiên tôi làm trong công tác chuẩn bị cho trẻ chơi ngoài
trời:
Khi tiến hành cho trẻ chơi ngoài trời, cần xem xét hoạt động trong thời
điểm chuyển tiếp trước đó để đảm bảo nguyên tắc động – tĩnh. Vì vậy, thứ tự
các hoạt động trong buổi chơi ngồi trời cần được thực hiện linh hoạt theo hứng
thú của trẻ, theo thời tiết, theo các sự việc diễn ra bên ngoài lớp học…..
Giờ chơi ngoài trời là khoảng thời gian dành riêng cho việc tự do chơi của
trẻ ở ngồi lớp học. Để trẻ có cơ hội thực hiện các hoạt động u thích tơi đã
chọn một số nội dung hoạt động như: quan sát sự việc, hiện tượng xung quanh;


11
Tiến hành các thử nghiệm khám phá; Chơi vận động, leo trèo, đuổi nhau…; Lao
động chăm sóc thiên nhiên.
Cụ thể như: Quan sát bơng hoa, Chăm sóc cây, vật chìm vật nỗi, quan sát
bầu trời…
* Việc tiếp theo tôi làm cho biện pháp này là chuẩn bị các điều kiện chơi
ngồi trời: Cần có các đồ chơi, thiết bị phục vụ cho hoạt động quan sát, khám
phá, vận động, lao động của trẻ. Cần cân bằng trong việc cung cấp các đồ vật
nhân tạo và đồ vật tự nhiên vì đồ vật tự nhiên khơng được chuẩn hóa và ít đốn
được sẽ giúp trẻ có nhiều cách chơi như: Một cái cây, một con vật….giúp trẻ mở

rộng nhiều cơ hội khám phá và hiểu biết, hơn là các đồ chơi nhân tạo được
chuẩn hóa.
Phương tiện “mở” có ý nghĩa với trẻ cả ở trong và ngoài lớp. Các phương
tiện “mở” là những gì trẻ có thể kết hợp với nhau để tạo ra các đồ vật khác nhau.
Ví dụ: Những cái lốp, hộp cát tông cũ, gậy, tấm ván…..những phương
tiện này góp phần lớn trong việc tạo ra sự đa dạng của môi trường và không lệ
thuộc vào nguồn kinh phí.
* Nội dung cơ bản của một buổi chơi ngồi trời bao gồm 3 nội dung:
Quan sát có mục đích, chơi vận động và chơi tự do. Để tổ chức tốt 3 nội dung
này tôi đã chuẩn bị lên kế hoạch kiến thức cần thiết sau:
- Nội dung quan sát có mục đích đó là cho trẻ tìm hiểu một số sự vật, hiện
tượng xung quanh để cho trẻ quan sát, khám phá: Thế giới xung quanh trẻ thật
phong phú, mới lạ và luôn hấp dẫn đối với trẻ. Để giúp trẻ làm quen với những
kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh, kích thích sự tìm tịi khám phá của trẻ,
hiểu và nắm vững kiến thức về một số sự vật, hiện tượng khi tổ chức nội dung
quan sát có mục đích trong chơi, hoạt động ngồi trời. Muốn cho trẻ quan sát
được tốt hơn, tôi đã hướng trẻ cùng chuẩn bị trước khi thực hiện.
Chẳng hạn với “Chủ đề Thế giới thực vật”. Tơi đã tìm hiểu một số kiến
thức cơ bản về sự vật và các hiện tượng tự nhiên gần gũi xung quanh trẻ như:
chuẩn bị giáo án điện tử, các video, về hình ảnh hoa nở, sự nẩy mầm, phát triển
của cây. Khi cho trẻ quan sát cần chuẩn bị hệ thống câu hỏi mở, gợi ý nhằm phát
triển tư duy của trẻ. Với cách này tơi nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực làm
phong phú thêm kiến thức về thế giới xung quanh trẻ.
Song song với việc tìm hiểu củng cố hệ thống kiến thức về các sự vật hiện
tượng trong thế giới xung quanh trẻ, bản thân mỗi người giáo viên cần có hệ
thống kiến thức rộng về thế giới xung quanh để cung cấp, mở rộng, làm thoả
mãn hàng vạn câu hỏi “vì sao” của trẻ, như:
+ Vì sao lại có sấm, chớp? (Vào những ngày hè nóng bức, khơng khí
nóng ở mặt đất mang theo rất nhiều hơi nước không ngừng bốc lên trời cao.
Hình thành những đám mây kèm theo mưa rất to. Những đám mây mưa này lại

bị sự tác động của khơng khí nóng từ mặt đất bốc lên, khiến chúng tích điện và
mang một điện tích lớn. Khi đám mây tích điện trái dấu tiếp cận thì xảy ra hiện
tượng sấm chớp.)


12
+ Vì sao sau cơn mưa lại xuất hiện cầu vồng? (Sau một trận mưa to, trong
bầu khơng khí có rất nhiều những hạt mưa nhỏ li ti bay lơ lửng. Những giọt nước
này có thể coi là những lăng kính lơ lửng trên trời. Khi ánh nắng mặt trời chiếu vào
những giọt nước này thì ánh sáng bị những lăng kính này “Phân tích” thành 7 màu
là các màu: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, tràm, tím sau đó lại phản xạ trở lại. Kết quả
của quá trình này tạo nên một cây cầu vồng 7 sắc rực rỡ.)
Trên đây là một số giải đáp trả lời các câu hỏi vì sao, cịn rất nhiều các
giải đáp trả lời các câu hỏi vì sao và làm thế nào khác nữa về sự vật và các hiện
tượng mà tôi đã nghiên cứu để đưa vào dạy trẻ.
* Chuẩn bị kiến thức tổ chức cho trẻ quan sát các sự vật, hiện tượng xảy
ra bất thường khơng nằm trong kế hoạch:
Ngồi việc tổ chức cho trẻ thực hiện chơi, hoạt động ngoài trời theo kế
hoạch giáo dục hàng ngày, tuần, tháng và mỗi chủ đề đã xây dựng. Tôi tận dụng
mọi cơ hội dạy trẻ quan sát, khám phá, trải nghiệm các sự vật, hiện tượng xảy ra
bất thường như: Dông, mưa, cầu vồng, sấm chớp, nhật thực, máy bay... linh hoạt
trong các tình huống để giúp trẻ tìm hiểu khám phá thế giới xung quanh một
cách hiệu quả.
Ví dụ: Khi trẻ đang học, chơi trong lớp trời bỗng có hiện tượng "Dông”
sắp mưa. Tôi cho trẻ dừng hoạt động đang thực hiện, cho trẻ ra hiên lớp để quan
sát hiện tượng dơng (nếu trời khơng có sấm chớp). Qua đó trẻ biết được "Dơng"
là hiện tượng trời sắp mưa có gió thổi mạnh, mây đen kéo đến, trời đất bỗng tối
sầm (có khi kèm theo tiếng sấm và tia chớp)... Sau cơn dông là những trận mưa
rào, tôi cho trẻ quan sát mưa: đứng trong hiên (Nếu trời khơng có sấm chớp) có
thể cho trẻ giơ tay hứng những giọt mưa để cảm nhận được những hạt mưa đang

xối xả rơi xuống và lắng nghe âm thanh của mưa.... Trẻ được tri giác, quan sát
trực tiếp, lắng nghe các âm thanh tự nhiên của sự vật, hiện tượng. Từ đó, giúp
trẻ phát triển các giác quan và trẻ lĩnh hội kiến thức một cách chính xác, ghi nhớ
hiệu quả nhất.
- Trò chơi vận động: Trò chơi vận động là trò chơi phát triển thể lực, rèn
luyện sức khỏe. Đặc biệt, đây là một trong những hình thức hữu hiệu nhất để
giáo dục phát triển vận động cho trẻ đạt hiệu quả cao. Cho dù là trò chơi quen
thuộc nhưng mỗi lần chơi mang lại cho trẻ những cảm xúc mới. Bởi chính khả
năng sáng tạo to lớn của chúng trong trị chơi nên tơi sẽ chuẩn bị để đưa vào trò
chơi những yếu tố mới lạ, hấp dẫn trẻ. Và để trẻ chơi hết mình, tích cực, chủ
động, sáng tạo trong khi chơi. Tôi đã bám vào nhu cầu và khả năng vận động
của trẻ ở lớp mình để biết được trẻ thích chơi những trị chơi gì? Và trẻ biết
những trò chơi vận động nào? khả năng vận động của trẻ ra sao? nhằm lựa chọn
trò chơi cho phù hợp. Để tìm ra cách tổ chức trị chơi vận động tốt nhất góp
phần phát triển tối đa khả năng hoạt động và vận động cho trẻ.
Mỗi buổi chơi ngoài trời tơi lên kế hoạch khoảng 1- 2 trị chơi. Trong buổi
chơi ngồi trời đầu tiên (của tuần, trị chơi mới). Tơi chọn trị chơi thứ nhất giống
với trị chơi vận động trong giờ thể dục (trước đó), trị chơi thứ 2 tổ chức theo


13
nguyện vọng của nhóm trẻ hay tất cả trẻ. Trong những buổi chơi ngồi trời tiếp
theo cũng có thể cho trẻ làm quen với trò chơi mới, đồng thời tổ chức các trị chơi
đã quen thuộc nhưng có biến đổi nhằm nâng cao yêu cầu luyện tập cho trẻ.
Ví dụ: Đối các trò chơi phức tạp, yêu cầu cao về kỹ thuật chơi, luật chơi
như: Mèo đuổi chuột, dung dăng dung dẻ, Gà tìm mồi, chuyền bóng, tung và bắt
bóng, ai đá trúng đích, nhảy lị cị, chạy tiếp cờ, kéo co ...
Khi tổ chức cho trẻ chơi, sau một vài lần chơi tơi điều chỉnh, thay đổi
hình thức chơi để tăng hứng thú cho trẻ. Các trò chơi như: Nhảy lị cị theo đơi,
chuyền bóng cho bạn có màu áo giống mình...

- Chơi tự do: Chơi tự do là một hình thức cho trẻ chơi theo ý thích nhưng
dưới sự hướng lái, bao qt của cơ. Vì vậy, tơi đã chuẩn bị một số nhóm chơi
như: Nhóm chơi với các vật liệu thiên nhiên cát, sỏi, nước, cây, cỏ, hoa, lá, hột
hạt....; Nhóm chơi với các thiết bị đồ chơi ngồi trời cầu trượt, đu quay, bập
bênh, nhà bóng...: Nhóm chơi với các đồ chơi cơ mang theo: bóng, vịng, phấn,
đất nặn...
Vào những ngày thời tiết khơng thuận lợi (mưa hoặc q lạnh) tơi có thể
hướng dẫn trẻ quan sát hiện tượng thay đổi thời tiết, phân nhóm cho trẻ chơi các
trò chơi, tham gia vào các hoạt động mà trẻ u thích trong lớp hoặc trong
phịng chức năng để đảm bảo sức khỏe cho trẻ.
Kết quả: Như vậy với sự lựa chọn nội dung phù hợp, chuẩn bị các điều
kiện chơi ngoài trời phong phú đã bước đầu đảm bảo tổ chức đáp ứng tính hứng
thú, tự nguyện ở trẻ. Đây được xem như là nền tảng để tôi tiến hành đến biện
pháp tiếp theo.
2.3.4. Biện pháp 4: Tổ chức đa dạng các trị chơi ngồi trời cho trẻ.
( Tăng cường nhóm trị chơi vận động, nhóm trị chơi phát triển nhận thức và
phát triển giác quan cho trẻ, nhóm trị chơi hoạt động theo ngày hội ngày lễ)
Trường mầm non Mâu Lâm có khn viên xanh mát, gồm nhiều loại cây,
nhiều khu vực chơi đa dạng phong phú (Cơ sở của việc xây dựng môi trường lấy
trẻ làm trung tâm từ những năm 2017) trường có diện tích sân chơi khá rộng,
nên việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời theo lịch cụ thể của
từng nhóm được đảm bảo diễn ra thường xuyên và rất thuận tiện. Riêng với lớp
tơi ngồi việc tách nhóm cho cháu hoạt động, tơi cịn chủ động tìm tịi những nội
dung hoạt động chơi, ngồi trời, những trị chơi vận động, trò chơi phát triển các
giác quan cho trẻ, trò chơi phát triển nhận thức, trò chơi dân gian gắn với chủ
điểm và những hoạt động lễ hội trong năm .
a, Nhóm trị chơi vận động giúp phát triển thể lực cho trẻ: ( Trẻ chơi với
các đồ chơi sẵn có trong sân trường )
Tận dụng những đồ chơi và dụng cụ vận động sẵn có trong sân trường như:
đu quay, cầu trượt, bập bênh…. là những trò chơi có sức hấp dẫn trẻ rất lớn. Tơi

tổ chức cho trẻ tham gia vào các hoạt động: Leo trèo trên các thiết bị dụng cụ
vận động ngoài trời: cầu trượt, các vận động bò trườn, tung, ném, chuyền và bắt


14
bóng, leo cầu thang, leo bậc thềm các gốc cây, nhảy lị cị…… Từ đó rèn cho trẻ
sự khéo léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, và sức dẻo dai của cơ thể.
Đồng thời kết hợp lồng ghép giáo dục trẻ không leo trèo, chạy nhảy ở những nơi
nguy hiểm

Hình ảnh: trẻ chơi các trị chơi vận động đồ dùng sẵn có
Bên cạnh đó tơi cũng tổ chức cho trẻ chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể
đơn giản, trò chơi sinh hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như : Trời nắng trời
mưa, bịt mắt bắt dê; Cáo ơi ngủ à, đổi chỗ cho bạn, Cá sấu lên bờ…
Để cho các trò chơi phù hợp theo chủ đề, chủ điểm và vẫn gây hứng thú
cho trẻ, hấp dẫn trẻ tham gia chơi mà không bị nhàm chán, tôi đã linh hoạt thay
đổi luật chơi, thay đổi tên trị chơi để phù hợp với chủ đề.
Ví dụ: Trị chơi “ Cướp cờ” tơi thay thành tên mới là “Ai nhanh nhất”, để
phù hợp với chủ đề: Trường Mầm non, Bản thân…
- Trị chơi “ơ tơ và chim sẽ” có thể thay đổi tên là “chim sẽ ngoan” và thay
đổi cách chơi chim sẽ đi bên phải sát lề đường, ô tô đi ở đường của ô tô để tránh
tai nạn
- Tơi cũng khuyến khích để trẻ cùng tham gia làm những đồ chơi ngồi trời
với cơ như: Làm quả cầu từ dây nilon và nắp nhựa, hay nhặt những chiếc lá khơ
rồi cùng đếm và nói xem đó là lá của loại cây nào....qua đây giáo dục trẻ được ý
thức bảo vệ môi trường.
Tôi cũng tận dụng tối đa những dụng cụ cho trẻ học trong giờ thể dục để
cho trẻ chơi, hoạt động ngoài trời đây cũng là một hình thức ơn luyện kỹ năng
vận động cho trẻ đạt hiệu quả cao và rất hứng thú đối với trẻ.
*Nhóm trị chơi tăng cường nhận thức cho trẻ

Ở nhóm trị chơi này tơi tổ chức cho trẻ được tham gia trồng cây và chăm
sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm phát triển óc tị mị ở trẻ: Được
quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường và phân loại chúng
theo nhóm: Nhóm cây có hoa, nhóm khơng có hoa, nhóm ăn quả, nhóm cây cho
bóng mát nhóm cây lấy gỗ….
Khi tham gia chơi, hoạt động ngoài trời, trẻ được chơi với cát, nước, sỏi,
phấn vẽ, đất đá…. như: Trẻ chơi đong nước, vật chìm vật nổi, chơi đồ hình bằng
cát, xây lâu đài cát,….. qua đó trẻ biết được tính chất của chúng. Lá cây cũng là
phương tiện chơi rất hấp dẫn trẻ. Trẻ dùng lá cây để xếp thành những hình dạng


15
khác nhau theo trí tưởng tượng của trẻ như hình bông hoa, căn nhà, con bướm,
con cá, ….
Thông qua những trò chơi này cũng giúp trẻ mở rộng hơn mối quan hệ với
thế giới xung quanh, trẻ biết cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, đồng
thời rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch sự với mọi người.

Hình ảnh: Trẻ chơi với đồ chơi sẵn có ngồi trời.
*Nhóm trò chơi phát triển giác quan
Bên cạnh việc củng cố các biểu tượng về thế giới tự nhiên xung quanh
trẻ, rèn cho trẻ những kỹ năng trong giao tiếp, trong vận động và rèn luyện cho
trẻ có một thể lực tốt. Tơi cịn chú trọng tìm tịi thêm các trị chơi giúp phát triển
các giác quan cho trẻ như: Cho trẻ lắng nghe các tiếng động, tiếng kêu ở đâu,
lắng nghe tiếng gió thổi, lá rụng, chim hót, cho trẻ ngửi mùi hoa, mùi cỏ, mùi
của lá cây, và cảm nhận ánh nắng mặt trời….. qua các trò chơi như: “Tai ai
tinh”; “Ngửi hoa”; “Ai tinh mắt”; “Nhìn lá đốn cây”; “Đốn vật bằng tay”;
“Đốn xem tiếng động gì”; “Âm thanh phát ra từ đâu?” ……
* Nhóm trị chơi hoạt động theo ngày hội ngày lễ
Các hoạt động ngày hội ngày lễ trong năm học rất phong phú việc tổ chức

tốt được các ngày hội cho trẻ thông qua các hoạt động chơi ngoài trời khiến trẻ
rất hứng thú. Bởi tổ chức các hoạt động ngày hội ngày lễ thông qua các hoạt
động giáo dục, làm các đồ dùng phục vụ cho ngày hội ngày lễ khiến trẻ có hiểu
biết hơn về các hoạt động xã hội. Chính vì lẽ đó ngay từ đầu năm học tơi đã lên
kế hoạch tỷ mỉ cho hoạt động này như sau:
- Ngày hội đến trường của bé( tháng 9): cho trẻ cùng cô trang trí lớp học,
làm một số đồ vật mà trẻ yêu thích...
- Tết trung Thu( tháng 10): Trẻ làm đèn ông sao, làm các loại đèn cho ngày
tết, các loại bánh trung thu...
- Ngày hội của bà, mẹ, cô giáo và các bạn gái( 20/10): Làm bưu thiếp, làm
quà tặng...
- Ngày hiến chương các nhà giáo( 20/11): các hoạt động chào mừng ngày
nhà giáo Việt Nam, Làm quà tặng cô giáo.
- Ngày vui của các chú bộ đội (22/12), ngày lễ Noel( 25/12): Tổ chức các
trò chơi của các chú bộ đội, làm cây thông Noel...


16
- Ngày tết nguyên đán: Tổ chức các trò chơi dân gian vui chơi khi xuân về,
làm các loại bánh trái ngày tết...
Việc lồng ghép các hoạt động lễ hội tôi thực hiện như sau:
Ngày hội đến trường: Tôi tổ chức cho trẻ nhặt một số loại lá cây, vỏ cây,
cánh hoa ép khô... để làm các bức tranh trang trí lớp học, hay tơi tổ chức cho
trẻ nhặt lá cây dọn dẹp sân trường sạch sẽ...
Với Ngày lễ Noel các bạn lớp tơi cùng cơ trang trí cây thơng , làm các
tấm thiệp mừng noel....
Với ngày tết trung thu: Tôi hướng dẫn trẻ ở hoạt động cùng làm đèn ơng sao,
trang trí mâm ngũ quả, cắm hoa

Hình ảnh cơ cùng trẻ làm mâm ngũ quả, cắm hoa ngày Tết trung thu.

2.3.5. Biện pháp 5: Tạo tình huống kích thích để trẻ hứng thú, tích
cực khi tham gia vào chơi hoạt động ngồi trời.
Trong q trình chơi ngồi trời tơi ln thay đổi, làm mới hình thức tổ
chức để thu hút được sự chú ý của trẻ. Với mỗi hoạt động chơi ngồi trời tơi
ln mày mị đưa ra các tình huống khác nhau. Những tình huống ấy khơng dễ
nhưng cũng khơng q khó vì đặc điểm của trẻ là rất hào hứng trước những điều
mới lạ nhưng dễ chán với những gì quen thuộc.
Ví dụ: Với chủ đề: Thế giới thực vật tôi cho trẻ đi qua sát vườn rau bắp
cải trong trường. Sau đó tạo tình huống, khuyến khích trẻ tìm hiểu một vài cây
su hào ở luống bên cạnh. Cho trẻ nêu các câu hỏi và ý tưởng. Tơi cịn chia trẻ
thành nhiều tổ khác nhau, khích lệ trẻ tự tìm hiểu, tự thảo luận về củ su hào.
Tiếp đó tơi mới tổ chức cho trẻ cùng đưa ra các ý kiến và cô khái quát chung.
Qua việc cho trẻ tự tìm hiểu và thảo luận tơi thấy trẻ hứng thú tham gia thảo
luận với các bạn và đưa ra ý kiến của mình. Từ đó giúp trẻ tích cực hơn, chủ
động hơn, đặc biệt lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc.
Bên cạnh đó trong quá trình hoạt động tơi đã tạo ra các tình huống có
vấn đề, kích thích trẻ suy nghĩ và tìm kiếm phương thức giải quyết.Tôi đã tập
trung sự quan tâm, chú ý, hứng thú của trẻ và đặt ra các vấn đề mà trẻ chưa giải
quyết được bằng cách lần lượt đưa ra một số câu hỏi cho trẻ liên hệ kinh nghiệm
bản thân, trao đổi, thể hiện, sau đó nêu vấn đề về những điều mà tất cả đều
muốn biết để gây tị mị, kích thích nhu cầu muốn tìm hiểu ở trẻ.


17
Ví dụ: Chủ đề nhánh: Những bơng hoa đẹp khi tìm hiểu về các loại hoa
tơi hỏi câu hỏi như: Loại hoa nào các con biết ? Hoa đó màu gì? Con nhìn thấy
ở đâu? Đưa thêm những câu hỏi như: Có bao nhiêu loại hoa? Chúng khác nhau
ở chổ nào? Làm thế nào để giữ hoa được lâu?.. Qua đó trẻ hứng thú và tích cực
chủ động trả lời các câu hỏi của cơ và tham gia tích cực vào hoạt động với các
bạn.

Thơng thường các tình huống có vấn đề đều do giáo viên đưa ra như
phức tạp hóa nội dung hoạt động, nâng cao dần mức độ khái qt hóa tri thức,
tận dụng các tình huống xảy ra xung quanh trẻ hoặc những tình huống xuất phát
từ bản thân đứa trẻ,... và kích thích trẻ tự trả lời, tự giải đáp những thắc mắc đó.
Ví dụ : Ở chủ đề “Thế giới động vật”. Tôi cho trẻ quan sát con thỏ. Tôi
hỏi trẻ “Thỏ là động vật ni trong gia đình”, một trẻ khác nói lại “thỏ là động
vật sống trong rừng”. Từ đây có thể nêu vấn đề: “Tại sao lại nói thỏ là động vật
ni hay thỏ là động vật sống trong rừng”. Tôi động viên trẻ suy nghĩ, cùng
tham gia xây dựng, bàn phương án tự tìm lấy câu trả lời hoặc cách giải quyết
vấn đề. Khi trẻ đặt câu hỏi, tôi đưa thêm các câu hỏi dạng: “Vậy con nghĩ như
thế nào? Chúng ta cùng nghĩ xem cần phải làm gì? ” nhằm thu hút trẻ trị chuyện
để cùng nhau tìm kiếm câu trả lời. Thơng qua đó trẻ ln là trung tâm của hoạt
động. Lúc này trẻ cùng cô và các bạn trao đổi với nhau để cùng đưa ra câu trả
lời. Qua hoạt động này trẻ đã trao đổi với cô và bạn tốt hơn, giúp trẻ tích cực và
chủ động hơn khi tham gia hoạt động ngoài trời.
2.3.6. Biện pháp 6: Chú trọng phương pháp “Lấy trẻ làm trung
tâm” khi tổ chức chơi ngoài trời.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là mọi hoạt động giáo dục đều hướng vào
và xuất phát từ đứa trẻ; hoạt động giáo dục không đi từ giáo viên đến trẻ mà
phải đi từ chính bản thân đứa trẻ; việc dạy trẻ phải dựa vào nhu cầu, hứng thú,
hiểu biết và kinh nghiệm riêng và cách học riêng của từng đứa trẻ. Tất cả điều
này quy tụ chung là phương pháp lấy trẻ làm trung tâm là phương pháp hướng
đến sự phát triển của trẻ. Và kết quả mong đợi cuối cùng của phương pháp giáo
dục này chính là tạo sự hứng thú, tính tích cực chủ động của trẻ trong từng hoạt
động. Chính vì thế mà để có thể phát huy tính tích cực khi tham gia hoạt động
vui chơi ngồi trời thì việc làm khơng thể bỏ qua đó là phải chú trọng phương
pháp giáo dục “lấy trẻ làm trung tâm”.
Xây dựng hoạt động giáo dục của phương pháp giáo dục “lấy trẻ làm
trung tâm” chính là hướng tới sự phát triển của trẻ, sự phát triển của trẻ trong
chơi ngoài trời là: xác định mục đích yêu cầu cần phải đạt được của hoạt động

sau đó thiết kế hoạt động nhằm thực hiện mục tiêu đã đề ra.[2]
Ví dụ: Ở chủ đề Nghề nghiệp. Với mục tiêu đặt ra là trẻ phải biết công
việc của một số nghề truyền thống ở địa phương. Thì mục tiêu cần đạt được là
trẻ phải nói được tên, sản phẩm và qui trình tạo ra sản phẩm của nghề truyền
thống ở địa phương. Từ mục tiêu trên tơi đã tổ chức chơi, hoạt động ngồi trời:
“Quan sát công việc của nghề làm nông” vừa đáp ứng được mục tiêu vừa gây sự
tị mị, tính tích cực khám phá, tìm hiểu ở trẻ.
Khi sử dụng phương pháp lấy trẻ làm trung tâm thì cơ chỉ là người hướng


18
dẫn khuyến khích, đặt câu hỏi gợi mở, hỗ trợ và tạo cơ hội nhiều nhất cho trẻ
được hoạt động, được trao đổi chia sẻ, trình bày ý kiến của mình.
Ví dụ: Khi cho trẻ quan sát về con vịt: Cô hỏi trẻ điểm khác biệt về con vịt
bằng câu hỏi: Vì sao vịt có thể kiếm mồi được ở dưới nước?
Bằng câu hỏi này trẻ sẽ biết trình bày về đặc điểm: Có mỏ dẹt, Chân vịt
có màng nên bơi được dưới nước.
Giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là việc dạy trẻ phải dựa vào nhu cầu, hứng
thú, hiểu biết và kinh nghiệm riêng và cách học riêng của từng đứa trẻ và để chơi,
hoạt động ngoài trời đa dạng, phong phú thì tơi đã, phải nghiên cứu tổ chức theo
nhiều hình thức khác nhau tùy thuộc vào từng đề tài: tập thể, cá nhân, theo nhóm
nhỏ...
Ví dụ: Trong chủ đề Trường mầm non, với giờ chơi, hoạt động ngồi trời
Tơi tổ chức cho trẻ chơi “Lắng nghe âm thanh trong sân chơi”.
Khi trẻ ra sân, tôi chia trẻ đứng thành nhiều nhóm và mỗi nhóm hướng
đến mỗi góc khác nhau để lắng nghe xem có những âm thanh gì phát ra và
những âm thanh đó phát ra từ đâu?
Tôi đưa hệ thống câu hỏi đàm thoại nhằm phát huy tư duy của trẻ như sau:
+ Con đã nghe thấy tiếng gì?
+ Âm thanh đó phát ra từ đâu?

+ Vì sao lại có tiếng gió rì rào?
+ Con làm gì khi có gió lớn?
Bảng hệ thống câu hỏi như vậy nhằm giúp trẻ tập trung suy nghĩ, chủ
động sáng tạo để trẻ đưa ra hàng loạt câu trả lời khác nhau vừa phát triển tư duy
của trẻ vừa giúp trẻ phát triển ngôn ngữ mạnh dạn trong giao tiếp.
Khơng chỉ dừng lại ở đó để tư duy cũng như phát huy tính tích cực của trẻ
tơi đã tiến hành tổ chức cho trẻ thực hành một số thí nghiệm làm phong phú thế
giới xung quanh trẻ. Để giúp trẻ hiểu rõ hơn về sự vật và các hiện tượng tự
nhiên tôi đã cho trẻ được trãi nghiệm bằng việc thiết kế một số thí nghiệm đơn
giản để cho trẻ quan sát và cùng được thực hiện như: Trứng chìm, trứng nổi, làm
mưa, làm cho hạt nổi; pha màu; vật chìm vật nổi, làm nổi một vật đang chìm...
Ví dụ: Trong chủ đề “Thế giới Động vật” khi tổ chức chơi, hoạt động ngồi
trời tơi đã cho trẻ tiến hành làm thí nghiệm về “Quả trứng chìm - Quả trứng nổi”
- Chuẩn bị: 2 ly nước sạch, 2 quả trứng, muối
- Thí nghiệm: Đặt một quả trứng vào ly nước lạnh sạch, nếu trứng tươi
khơng bị hỏng sẽ chìm xuống đáy ly cho thấy hiện tượng trứng chìm. Làm thí
nghiệm khác với trứng dùng cốc nước âm ấm khuấy đều với 5 muỗng muối, chờ
nước nguội bỏ quả trứng thứ hai vào.Ta sẽ thấy quả trứng nổi lên, sở dĩ điều này
xảy ra vì nồng độ muối đậm đặc trong nước đã đẩy trứng nổi lên. Tôi hỏi trẻ
nguyên nhân và giải thích lại cho trẻ
Hoặc: Thí nghiệm “Làm cho hạt nổi”. Trong chủ đề “ Thế giới thực vật”
- Mục đích: Giúp trẻ biết được quy trình vắt nước chanh. Phát triển các
giác quan và khả năng phán đoán của trẻ.


19
- Chuẩn bị: 2 cốc thủy tinh, 1 quả chanh, 4 thìa đường, nước sơi để
nguội, 1 đĩa nhựa màu xanh, 1 đĩa nhựa màu đỏ, thìa.
- Thí nghiệm: Đổ nước sôi để nguội vào 2 cốc thủy tinh, vắt mỗi cốc
nửa quả chanh. Sau đó cho 4 thìa đường vào cốc nước đặt trên đĩa màu xanh rồi

dùng thìa khuấy đều cho đến khi đường tan. Cho trẻ quan sát và nhận xét điều gì
đang xảy ra? (Hạt chanh trong cốc có đường đã nổi hết lên, hạt chanh trong cốc
khơng có đường chìm xuống dưới đáy cốc.
Hay: Trong chủ đề“ Gia đình” tơi chia trẻ thành các nhóm và cho trẻ làm
Thí nghiệm “Pha màu”.
- Mục đích: Trẻ biết cách tạo thành 6 màu từ 3 màu cơ bản. Rèn luyện
tích tự lập, tự tin, tích cực trong hoạt động.
- Chuẩn bị: 3 màu nguyên chất đỏ, vàng, lam, cốc đựng màu. bảng ghi kết
quả, thẻ nhựa màu, nước sạch.
- Tiến hành: Tôi quy ước với trẻ: Thẻ màu nào tương ứng với màu đó.
Sau khi trẻ pha màu sẽ gắn kết quả vào bảng.
Tôi chia trẻ thành các nhóm nhỏ, cho trẻ tự pha màu vào các cốc thuỷ
tinh và rút ra kết quả gắn kết quả vào bảng.
Trong q trình trẻ làm tơi thường xun hỏi trẻ bằng hệ thống câu hỏi
như: Để tạo thành màu cam cần phải pha như thế nào? (trẻ trả lời: pha màu vàng
kết hợp với màu đỏ)...

Hình ảnh: Cơ cùng trẻ thí nghiệm với màu
Đối với các trị chơi ngồi trời, trong q trình trẻ chơi tơi ln làm tốt vai
trị là người động viên, khuyến khích trẻ, bao qt giúp đỡ trẻ để trẻ là người
chủ động của mọi trị chơi mà cơ tổ chức. Kích thích, tạo tình huống cơ hội để
trẻ tự hoạt động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trị chơi mà trẻ thích.
Tơi ln tạo bầu khơng khí thân thiện, tơn trọng và tin cậy, khi tổ chức chơi
ngoài trời cho trẻ. Nhằm đạt được mục đích của trị chơi và kết quả mong đợi trẻ
ở mỗi trị chơi mà cơ tổ chức.
Tóm lại, tổ chức chơi ngồi trời lấy trẻ làm trung tâm đã phát huy được
tối đa khả năng, năng lực hoạt động, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu khám phá vui


20

chơi của trẻ. Trẻ tích cực tư duy, các giác quan của trẻ phát triển mạnh mẽ. Trẻ
mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp, hứng thú với môi trường tự nhiên. Trẻ tự do
hoạt động độc lập một mình, tự khởi xướng được các trò chơi.
2.3.7. Biên pháp 7: Phối hợp với phụ huynh trẻ khuyên góp các
nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, đồng thời hướng dẫn phụ huynh trẻ
tổ chức các hoạt động vui chơi tại nhà cho trẻ trong những ngày nghỉ dịch
covid-19.
Thông qua các buổi họp lớp đầu năm của lớp, trong giờ đón trả trẻ, tôi
thực hiện công tác tuyên truyền tới các bậc phụ huynh để phụ huynh nhận thức
đầy đủ hơn về ý nghĩa và tầm quan trọng của hoạt động vui chơi ngoài trời đối
với sự phát triển và sự hình thành nhân cách của trẻ. Qua đó tơi vận động các
phụ huynh, hỗ trợ về nguyên vật liệu, phế liệu sẵn có để trẻ tham gia vào hoạt
động vui chơi ngoài trời. Tuyên truyền, vận động cha mẹ thường xun phối kết
hợp với giáo viên trong q trình ơn luyện và rèn các kỹ năng khi tham gia chơi,
hoạt động ngoài trời.
Năm học 2021 – 2022 là năm học có nhiều diễn biến phức tạp của dịch
bệnh. Với phương châm “ Ngừng đến trường không ngừng học”. Để giúp trẻ
nghỉ dịch covid-19 ở nhà vẫn được cha mẹ tổ chức cho các hoạt động học qua
chơi, tôi đã lên kế hoạch tổ chức hoạt động vui chơi cho trẻ tại gia đình phù hợp
với bối cảnh và tình hình thực tế tại địa phương [8].
Tôi làm đồ dùng, đồ chơi tận dụng các nguyên vật liệu sẵn có, dễ tìm kiếm
tại địa phương, hướng dẫn phụ huynh để tổ chức cho trẻ vui chơi tại nhà. Các
video được tải lên trang web của các nhà trường, và được thẩm định của chun
mơn nhà trường. Sau đó tơi gửi lên youtube, gửi vào các nhóm zalo, messenger,
facebook… của lớp để phụ huynh xem và dạy trẻ. Qua video trẻ không chỉ thích
thú khi nhìn thấy cơ giáo của mình mà còn được học làm mọi việc như ở trên
lớp … qua đó để vừa gắn kết các cơ với trẻ và giáo viên với phụ huynh vừa giúp
các em có thêm những hoạt động bổ ích trong những ngày nghỉ học.