skkn Một số giải pháp giúp trẻ 3 4 tuổi hứng thú làm quen khái niệm toán, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ tại trường mầm non Ba Đình

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Mục tiêu của chương trình giáo dục mầm non hiện hành là giáo dục trẻ
phát triển toàn diện theo 5 lĩnh vực. Chương trình đòi hỏi giáo viên mầm non
phải nắm vững mục tiêu, nội dung giáo dục của từng lĩnh vực. Từ đó lựa chọn
sắp xếp các hoạt động phù hợp để phát triển từng lĩnh vực cho trẻ.
Trong đổi mới phương pháp giáo dục hiện nay đặc biệt coi trọng việc tổ
chức các hoạt động phù hợp với sự phát triển của từng độ tuổi, cá nhân trẻ,
khuyến khích trẻ hoạt động một cách chủ động, tích cực. Đồng thời tạo cơ hội
cho giáo viên phát huy khả năng sáng tạo trong việc lựa chọn và tổ chức các
hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ một cách linh hoạt, nhằm đáp ứng mục tiêu
phát triển toàn diện cho trẻ.
Để thực hiện mục tiêu phát triển toàn diện cho trẻ 3 - 4 tuổi, việc phát
triển lĩnh vực nhận thức cho trẻ là một trong những lĩnh vực quan trọng và có
nhiều khó khăn. Phát triển nhận thức cho trẻ liên quan đến hoạt động hình thành
các khái niệm toán học cho trẻ. Mà đối với trẻ mẫu giáo 3 tuổi, trẻ mới bắt đầu
làm quen việc học, nề nếp học tập chưa có. Vì vậy trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ tôi đã rất trăn trở về điều này.
Tôi xác định, để giúp trẻ có được những kiến thức sơ đẳng về toán học,
giáo viên phải là người giúp trẻ. Như vậy việc làm thế nào để giúp trẻ tiếp thu
kiến thức kỹ năng đạt hiệu quả nhất, đòi hỏi giáo viên phải luôn tìm tòi, khám
phá, nghiên cứu các giải pháp để truyền tải những kiến thức nội dung cần mang
đến cho trẻ, sao cho trẻ cảm thấy đơn giản, gần gũi mà lại dễ hiểu; Giáo viên
phải biết cách gây hứng thú cho trẻ, biết cách tổ chức hoạt động thu hút được sự
húng thú tích cực tham gia của trẻ; Dạy trẻ từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức
tạp, biết cách gợi mở để trẻ tự khám phá. Từ lý do nhận thức đó, tôi đã tìm tòi
mạnh dạn áp dụng: “Một số giải pháp giúp trẻ 3 - 4 tuổi hứng thú làm quen
khái niệm toán, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ tại trường mầm non Ba
Đình”, làm đề tài sáng kiến knh nghiệm trong năm học 2013 - 2014.
1

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Từ các kết luận nghiên cứu về đặc điểm tâm sinh lý của trẻ mầm non,
Chương trình giáo dục mầm non hiện hành đã đưa ra mục tiêu phát triển toàn
diện của trẻ mầm non theo năm lĩnh vực. Đối với lĩnh vực phát triển nhận thức,
chương trình đã nêu cụ thể mục tiêu trẻ em mẫu giáo cần đạt là: Trẻ có khả năng
quan sát, so sánh, phân loại, phán đoán, ghi nhớ có chủ định; Có khả năng phát
hiện và giải quyết vấn đề đơn giản theo những cách khác nhau; Trẻ có một số
khái niệm sơ đẳng về toán.
Các tài liệu nghiên cứu về tác động của việc hình thành các khái niệm
toán học cho trẻ, đối với sự phát triển toàn diện của trẻ đều khẳng định: Hoạt
động cho trẻ làm quen với khái niệm toán là hoạt động rất quan trọng, đặc biệt là
với sự phát triển nhận thức cho trẻ mầm non; là phương tiện chủ đạo phát triển
nhận thức của trẻ. Thông qua hoạt động cho trẻ làm quen với các khái niệm toán
học, giúp trẻ phát triển khả năng chú ý, ghi nhớ có chủ định, tư duy lô gích.
Cho trẻ làm quen với toán là một hoạt động chính trong chương trình giáo
dục. Để hình thành các khái niệm sơ đăng về toán cho trẻ, đòi hỏi giáo viên phải
nắm vững nội dung cần hình thành cho trẻ ở từng độ tuổi, từ đó có phương pháp
phù hợp giúp cho trẻ nhận thức hiệu quả.
Các nội dung cho trẻ mẫu giáo làm quen với các khái niệm toán học trong
chương trình giáo dục mầm non đã cụ thể hóa cho từng độ tuổi. Nội dung kiến
thức của các độ tuổi được phát triển theo sự phát triển đồng tâm.
Đối với trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi, việc hình thành khái niệm toán học cho
trẻ, nếu giáo viên không nắm vững nội dung phương pháp thực hiện thì sẽ khó
có thể thực hiện được mục tiêu. Việc hình thành khái niệm toán học cho trẻ mẫu
giáo 3 - 4 tuổi yêu cầu khi dạy trẻ phải có hệ thống bằng con đường luyện tập
thường xuyên hàng ngày. Bằng phương pháp Trẻ phải được trải nghiệm với môi
trường, với các hoạt động thực tế nhằm giúp trẻ dễn nhớ và nhớ sâu kiến thức.
Đây là cơ sở lý luận quan trọng để làm căn cứ đề ra các giải pháp tổ chức

thực hiện tại mục III của sáng kiến này.
2


II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Thực trạng chung
a, Điều kiện về cơ sở vật chất nhà trường.
Trường mầm non Ba Đình là trường đã được công nhận chuẩn quốc gia
mức độ I theo quyết định 36/2008 của bộ giáo dục và đào tạo. Vì vậy về cơ bản
điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu tối thiểu cho các hoạt
động chăm sóc giáo dục của nhà trường. Nhà trường chú trọng đến đầu tư trang
thiết bị cho hoạt động khám phá khoa học tương đối đầy đủ.
Bên cạnh thuận lợi trên thì thực trạng khó khăn lớn nhất về trang thiết bị đồ
dùng đó là: Đồ dùng dạy học trực quan chưa đa dạng phong phú, chưa đạt giá trị
thẩm mỹ và giá trị sử dụng chưa cao.
b, Điều kiện về phụ huynh
Đa phần các bậc phụ huynh học sinh đã có nhận thức đúng đắn về giáo dục
mầm non. Phụ huynh quan tâm đến việc phối hợp tích cực với nhà trường và
giáo viên trong các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ. Phụ huynh thường xuyên
quan tâm trao đối với giáo viên để có sự thống nhất trong hoạt động chăm sóc
giáo dục trẻ, sưu tầm các nguyên phế liệu cùng với giáo viên làm đồ dùng đồ
chơi cho trẻ.
Tuy nhiên bên cạnh cũng còn một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến
việc chăm sóc giáo dục con em, còn phó mặc cho nhà trường.
c, Điều kiện về giáo viên
Nhà trường có đội ngũ cán bộ giáo viên đủ về số lượng, nhiệt tình và có
trách nhiệm cao trong công việc. Trình độ chuyên môn đội ngũ đạt tỉ lệ trên
chuẩn cao, đạt 58%.
Tuy nhiên những hạn chế về đội ngũ đó là: tỉ lệ cán bộ giáo viên có tuổi
đời cao, từ 47 - 53 tuổi chiếm tỉ lệ 42%. Vì vậy việc tiếp cận với phương pháp

giáo dục mới và ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chăm sóc giáo
dục là rất hạn chế.
3


d, Điều kiện về học sinh
Tổng số học sinh toàn trường có 235 cháu. Đa số các cháu ngoan, mạnh
dạn tự tin, có khả năng tiếp thu kiến thức kỹ năng khá tốt.
2. Điều kiện về nhóm lớp
Bản thân tôi là giáo viên có trình độ đạt trên chuẩn, luôn có ý thức tự học
tập để nâng cao trình độ năng lực, có trách nhiệm cao với công việc được giao.
Tổng số học sinh trong lớp có 28 cháu. Trong tổng số có nhiều trẻ chưa
học qua nhà trẻ, là học sinh đi học lần đầu nên trẻ chưa có nề nếp học tập cũng
như chưa có kiến thức kỹ năng như các cháu đã học qua nhà trẻ. Vì vậy, việc tổ
chức các hoạt động cho trẻ nói chung và việc hình thành các khái niệm toán học
cho trẻ là hết sức khó khăn.
Đồ dùng trực quan phục vụ cho hoạt động cho trẻ làm quen với toán còn
ít chưa đa dạng phong phú, giá trị thẩm mỹ và giá trị sử dụng chưa cao.
Thực trạng kết quả trên trẻ về kiến thức các nội dung hình thành biểu
tượng toán học cho trẻ trong độ tuổi:
Số
thứ

Nội dung khảo sát

Số trẻ
khảo sát

Kết quả khảo sát

28

8

Tỉ lệ
%
28,5

28
28
28

13
11
19

46
39
67,5

Số lượng
1

Đếm trên đối tượng trong phạm vi 5
theo khả năng; nhận biết 1 và nhiều;

2
3
4

gộp 2 nhóm đối tượng và đếm.
Xếp tương ứng 1-1, ghép đôi
So sánh 2 đối tương về kích thước.
Nhận biết, gọi tên các hình vuông,
tam giác, chữ nhật, nhận dạng các
hình trong thực tế.

Thực trạng cho thấy tỉ lệ trẻ có khái niện về toán học đang rất thấp.
Từ vấn đề lý luận và thực tiễn trên, tôi đã tiến hành một số giải pháp sau:
III. CÁC GIẢI PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Giải pháp xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp
4


Việc xây dựng môi trường giáo dục là rất cần thiết trong trường lớp mầm
non. Môi trường giáo dục đa dạng sinh động sẽ kích thích sự ham thích, chủ
động tích cực của trẻ tham gia vào các hoạt động giáo dục, mang lại hiệu quả
giáo dục cao. Để giúp trẻ làm quen với toán (LQVT) tôi xác định việc xây dựng
môi trường cho trẻ LQVT là rất cần thiết. Đó chính là việc xây dựng các hình
ảnh trực quan sinh động về các nội dung liên quan đến các khái niệm toán học
như: Hình tròn, hình vuông, kích thước to nhỏ, các nhóm đối tượng… trong
môi trường trong lớp và ngoài lớp học.
Môi trường toán học góp phần quan trọng đối với giờ làm quen với toán. Môi
trường có thể chính là đồ dùng trực quan khi dạy trẻ các khái niệm toán học.
Ví dụ: Khi dạy trẻ đếm trong phạm vi 5: Nếu môi trường có xây dựng các
nhóm đối tượng đồ vật, con vật… có số lượng tương ứng, giáo viên gợi ý cho trẻ
tìm và đếm, trẻ sẽ rất thích thú.

Hình ảnh 1: Hình ảnh trang trí môi trường tại nhóm lớp, tích hợp cho
hoạt động trẻ học toán - đếm đến 5

Để có môi trường toán học sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú cho trẻ, tôi
đã tạo môi trường và cơ hội để trẻ hoạt động tích cực và chủ động trẻ có thể tiếp
5


nhận toàn diện và thích hợp nhận thức từng giai đoạn, phù hợp với nội dung bài
dạy theo chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật; hoạt động LQVT là xếp tương ứng 1-1;
Tôi có thể xây dựng trưng bầy các con vật trên góc học tập sẵn các ô để ở dưới
các góc, cho trẻ liên hệ tìm cho mỗi chú thỏ một cái ô.
Tất cả các góc đều xây dựng góc mở theo chủ đề, áp dụng cho tất cả các
hoạt động nói chung và môi trường cho toán học nói riêng.
Ví dụ: Góc nghệ thuật trưng bầy các dụng cụ âm nhạc có các số lượng
phù hợp với số lượng trong hoạt động toán trong chủ đề mà trẻ đang học như:
trẻ đang học đếm đến 3, trưng bầy 3 xắc xô, 3 trống, …

Hình ảnh 2: Hình ảnh xây dựng môi trường trong lớp, tích hợp cho
trẻ đếm đến 3
Ngoài việc xây dựng hình ảnh về các biểu tượng toán học ở các góc, tại
góc sách tôi sưu tầm các sách tranh có các nội dung có thể cung cấp các khái
6


niệm toán học cho trẻ, để khi trẻ hoạt động ở góc sách sẽ giúp trẻ làm quen với
hình ảnh gợi mở về các biểu tượng toán trẻ sẽ được làm quen, hoặc đã được làm
quen. Tôi xây dựng góc sách của lớp: Góc sách có nhiều các loại sách, thông
qua các sách tranh có nội dung toán học, trẻ tự đặt câu hỏi về nội dung trong các
bức tranh, tư duy về các khái niệm toán học qua hình ảnh, biểu tượng trong sách
tranh.
Ví dụ: Ví dụ Tranh tìm đường về nhà cho vịt ĐôNan; Sách tranh về ảnh

nhóm các bông hoa, trẻ đếm gộp thành một nhóm; Hình ảnh về các hình học, trẻ
xem để tư duy nhận biết hình.
Bên cạnh đó ở mảng chủ đề lớn tôi sử dụng các tranh ảnh lớn có liên quan
đến chủ đề để trang trí làm nổi lên chủ đề , chỉ cần nhìn vào góc trang trí đó thì
bất kỳ ai cũng biết lớp tôi đang học chủ đề gì.
2. Xây dựng kế hoạch thực hiện đầy đủ các nội dung về các khái niệm trong
yêu cầu độ tuổi
Việc xây dựng và thực hiện đầy đủ nội dung chương trình toán học đối
với độ tuổi 3 - 4 tuổi là yêu cầu bắt buộc không thể thiếu. Để thực hiện được
điều này đòi hỏi giáo viên phải chủ động tìm hiểu để nắm vững nội dung cần
dạy cho trẻ. Từ đó, xây dựng chương trình thực hiện trong cả năm học để đạt
được. Đảm bảo theo chủ đề và nội dung kiến thức đảm bảo từ dễ đến khó. Khi
đã xây dựng chương trình dự kiến thời gian rồi, giáo viên phải chủ động tự giác
thực hiện không bỏ sót nội dung.
Như chúng ta đã biết, theo yêu cầu trong chương trình giáo dục mầm non
hiện nay, nội dung chương trình dạy trẻ LQVT trong độ tuổi 3 - 4 tuổi bao gồm
những nội dung:
+ Tập hợp số lượng số tự nhiên và đếm gồm: dạy trẻ đếm trong phạm vi
5; nhận biết 1 và nhiều, gộp 2 nhóm đối tượng và đếm, tách các nhóm đối tượng
thành các nhóm nhỏ hơn.
+ Nội dung xếp tương ứng gồm: Xếp tương ứng 1-1.
7


+ Nội dung so sánh, sắp xếp theo quy tắc gồm: so sánh 2 đối tượng về
kích thước, xếp xen kẽ.
+ Nội dung về hình dạng gồm: Nhận biết gọi tên các hình: Vuông, tròn,
tam giác, chữ nhật và nhận dạng các hình đó trong thực tế., sử dụng các hình để
chắp ghép.
+ Nội dung dạy trẻ định hướng trong không gian, định hướng thời gian

gồm: Dạy trẻ nhận biết phía trên, phía dưới; phía trước, phía sau; tay phải, tay
trái của bản thân.
3. Giải pháp làm đồ dùng dạy học đầy đủ phục vụ hoạt động cho trẻ LQVT
Chúng ta đều biết, với đặc điểm của trẻ mầm non là trực quan hình tượng,
từ hình tượng để trẻ tư duy trừu tượng. Để giúp trẻ tiếp thu tốt các nội dung toán
học trong các hoạt động cho trẻ làm quen với toán thì đòi hỏi cô giáo phải có đồ
dùng dạy học đầy đủ để trẻ được thao tác, được thực hành, được trải nghiệm, mà
đồ dùng cần phải có đủ cho mỗi trẻ thì việc luyện tập mới có hiệu quả. Đồ dùng
bao gồm đồ dùng dạy học của cô, đồ dùng trải nghiệm cho trẻ. Như vậy, nhất
thiết giáo viên phải có kiến thức và nhận thức tầm quan trọng về việc cần phải
chuẩn bị đầy đủ đồ dùng dạy học thì mới có thể mang lại hiệu quả của giờ hoạt
động.
Từ nhận thức trên đòi hỏi giáo viên cần phải chịu khó, kiên trì, nhẫn nại,
sưu tầm và làm đồ dùng dạy học phù hợp cho từng bài học, từng chủ đề.
Ví dụ 1: Ở chủ đề thế giới thực vật có đề tài : Cao – Thấp, để dạy trẻ
đúng chủ đề và có đồ dùng trực quan phù hợp tôi đã sử dụng xốp và những sợi
thép nhỏ uốn thành những cây xanh, có 28 cây cao và 28 cây thấp cùng với một
cây cao và một cây thấp của cô có kích thước lớn hơn so với trẻ, như vậy mỗi trẻ
sẽ có đồ dùng trực quan riêng để học - khi cô nói “ Các con hãy trồng cây cao
hơn thì trẻ sẽ tự lấy cây cao của mình và đặt lên phía trước, sau đó cô lại bảo các
con hãy trồng cây thấp hơn mỗi trẻ sẽ lấy cây thấp ra để trồng.”

8


Khi không phải trong giờ học chính thì tôi bày các cây này ở góc học tập
và góc xây dựng để làm phong phú thêm đồ dùng cho trẻ trải nghiệm trong quá
trình hoạt động vui chơi ở các góc.

Hình ảnh 3: Hình ảnh trang trí môi trường tại nhóm lớp, tích hợp cho trẻ học

so sánh 2 đối tượng về khái niệm cao thấp.
4. Giải pháp lồng ghép tích hợp việc cung cấp và luyện tập các khái niệm
toán học cho trẻ trong các hoạt động khác
Muốn tổ chức các hoạt động có tính sáng tạo, phong phú và lôgíc đồng
thời trẻ tích cực hoạt động thì bản thân tôi phải tìm ra cách tích hợp cung cấp
các khái niệm toán học trong các hoạt động khác sao cho hợp lý.
Cô cần biết tích hợp khéo léo các nội dung cho trẻ LQVT trong tất cả các
hoạt động khác như: Hoạt động tạo hình, kể chuyện, chơi trò chơi, âm nhạc để
dẫn dắt trẻ vào tiết học một cách nhẹ nhàng nhằm cung cấp hoặc củng cố luyện
tập các khái niệm toán học cho trẻ. Ngoài ra, còn làm cho hoạt động chính sinh
động hơn.
Ví dụ : Trong hoạt động tạo hình: Tôi dạy trẻ vẽ bông hoa, trong khi cho
trẻ quan sát tranh mẫu tranh vẽ bông hoa của cô tôi cho trẻ đếm cánh hoa.
9


+ Các con hãy đếm xem bông hoa này có mấy cánh? ( Trẻ đếm : 1, 2, 3, 4)

Hình ảnh 4: Tích hợp củng cố khái niệm toán - trẻ đếm đến 4 trong
hoạt động tạo hình.
Ví dụ: Trong hoạt động chơi ngoài trời: Cô cho trẻ chơi:
+ Con hãy dùng những que tính này xếp thành hình tam giác.
+ Con có thể dùng làm hình gì nữa ngoài hình tam giác ? ( Trẻ trả lời :
hình vuông, hình chữ nhật ...và trẻ cùng chơi thực hành).
Làm như vậy chúng ta đã vừa củng cố kiến thức toán cho trẻ đồng thời
giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, vận động bàn tay.
Bên canh đó, khi tổ chức họat động cho trẻ làm quen với toán, tôi lồng
ghép dẫn dắt vào bài hay việc thay đổi hình thức tổ chức hoạt động cho trẻ
LQVT bằng việc lồng ghép tích hợp các nội dung hoạt động khác như: Cho trẻ
chơi trò chơi; Trẻ hát, trẻ vận động giữa giờ; Trẻ đọc thơ...

Ví dụ : Cho trẻ chơi trò chơi "Tôi là hình học" để dẫn dắt trẻ vào đề tài
nhận biết phân biệt hình vuông, hình tròn, hình tam giác, hình chữ nhật. Như
vậy trẻ rất hứng thú học bài và hình ảnh về các hình mà cô hưỡng dẫn trẻ sẽ nhớ
rất lâu.
10


Nghệ thuật của người giáo viên là phải biết sử dụng hợp lý các biệp pháp,
biết giải quyết tình huống một cách mềm dẻo, biết tận dụng các cơ hội, các tình
huống để giúp trẻ phát triển.
Ngoài ra còn lồng ghép cho trẻ LQVT ở mọi lúc, mọi nơi.
Ví dụ: Cho trẻ chơi với lá cây trong giờ chơi tự do, Tôi đã cho trẻ nhặt
những chiếc lá và cùng trẻ đếm từ 1 đến 5 sau đó lại cho trẻ xếp những chiếc lá
theo tỉ lệ tương ứng 1-1. Trẻ đã rất hứng thú và muốn chơi nhiều hơn.
Ví dụ: Khi cho trẻ đi tham quan, đi dạo trong sân trường , tôi hỏi trẻ “có
bao nhiêu cây vũ sữa, bao nhiêu bông hoa cúc trên cây; So sánh nhóm 2 cây với
nhau về cao – thấp.

Hình ảnh 5: Trẻ hoạt động ngoài trời, tích hợp toán củng cố mở rộng
về khái niệm trẻ đếm số lượng
Khi hoạt động góc “ Trò chơi bán hàng” khi trẻ đi mua và bán phải đếm
số hàng, đưa số tiền đúng với yêu cầu của người bán; Ở góc xây dựng yêu cầu
trẻ xây mô hình ngôi nhà của bé bằng các hình, có thể hỏi trẻ:
11


+ Gạch có dạng hình gì? (dạng hình chữ nhật)
+ Mái ngói của ngôi nhà có dạng hình gì? ( hình tam giác)
Môi trường toán học cho trẻ là rất phong phú, nếu biết tận dụng đưa vào
hướng dẫn toán học cho trẻ thì hiệu quả sẽ cao: “Trẻ học mà chơi – chơi

mà học”.
Có thể nói tận dụng phong phú các hoàn cảnh điều kiện và tạo môi trường
học tập phong phú sẽ khuyến khích trẻ tư duy về toán học.
5. Giải pháp hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên liệu thiên nhiên
cùng cô, để trải nghiệm khắc sâu các biểu tượng toán mà trẻ được cung cấp.
Để giúp trẻ tiếp thu tốt các nội dung toán học trong các hoạt động cho trẻ
làm quen với toán không những cô giáo phải có đồ dùng dạy học đầy đủ để
hướng dẫn trẻ mà còn phải chuẩn bị đủ đồ dùng đồ chơi cho trẻ được thao tác,
được thực hành, được trải nghiệm để trẻ dễ nhớ, nhớ lâu và khắc sâu những kiến
thức mà trẻ được cung cấp.
Qua nghiên cứu thực tế trẻ tại lớp, trẻ rất thích được thực hành các công
việc cùng cô giáo. Mỗi khi trẻ cùng cô làm được việc gì đó, sản phẩm gì đó dù
rất đơn giản, nhưng được cô tán thưởng động viên thì trẻ rất thích thú và trẻ nhớ
điều đó rất lâu. Từ cơ sở đó tôi đã tiến hành thực hiện giải pháp khuyến khích
trẻ làm đồ dùng đồ chơi cùng cô nhằm để khắc sâu những kiến thức mà trẻ đã
được học.
Để thực hiện giải pháp này, điều trước tiên là tôi tư duy các loại đồ dùng
đồ chơi có nội dung khắc sâu cho mỗi hoạt động cung cấp các khái niệm toán
học cụ thể. Công việc này tuy đơn giản nhưng lại có giá trị rất lớn, nhằm khắc
sâu kiến thức toán mà trẻ đã được học, củng cố kiến thức tạo hình cho trẻ, tạo
hứng thú cho trẻ được học những đồ dùng mà tự tay mình làm ra. Từ đó, giúp
trẻ có ý thức bảo vệ đồ dùng đồ chơi đồng thời làm phong phú thêm đồ dùng đồ
chơi trong lớp.

12


Ví dụ: Để phục vụ cho tiết học về số lượng đếm đến 3 trong chủ đề thế
giới động vật tôi đã sử dụng chai nước rửa bát để cắt ra hình 3 con công, 3 con
hưu. Nhiệm vụ của trẻ là cắt và dán tai, mắt, mũi, miệng, đuôi và trang trí cho

các con vật được đẹp hơn. Mặc dù những nét cắt của trẻ không được mịn và gọn
gàng như của cô giáo nhưng khi học bài trẻ lại rất hứng thú và còn tỏ ra rất tự
hào về sản phẩm mà mình đã làm ra.

Hình ảnh 6 : Cô và trẻ cùng làm đồ dùng để phục vụ cho tiết học về số lượng
đếm đến 3 trong chủ đề thế giới động vật
Ví dụ: Để củng cố về khái niệm to – nhỏ trong chủ đề thế giới thực vật
khi trẻ vui chơi tự do tôi hướng dẫn trẻ xé dán cây to, cây nhỏ để tạo thành
những bức tranh treo ở góc học tập.
- Các con hãy xé thân cây táo to màu nâu , tán lá táo to màu xanh
- Sau đó các con lại xé một thân cây táo màu nâu nhỏ hơn và một tán lá táo nhỏ
hơn màu xanh ( Tôi làm cùng với trẻ )
13


Vì trẻ đã được học về khái niệm to – nhỏ nên khi nghe và quan sát cô
hướng dẫn thì trẻ đã biết cách làm luôn và trong quá trình trẻ làm thì hình ảnh về
cây to, cây nhỏ đó sẽ được khắc sâu hơn trong trí nhớ của trẻ. Bên cạnh đó ở
mỗi cây táo tôi lại hướng dẫn trẻ dán 4 quả táo, trong quá trình trẻ dán tôi yêu
cầu trẻ đếm từng quả nhằm củng cố kiến thức về số lượng đếm đến 4.Tôi nhận
thấy khi được cô giáo khen trẻ rất vui và trẻ cũng rất biết giữ gìn cẩn thận những
bức tranh mà chính tay mình làm ra.

Hình ảnh 7 : Cô và trẻ cùng dán tranh nhằm củng cố cho trẻ khái niệm to – nhỏ
Ví dụ: Để giúp trẻ khắc sâu kiến thức về các khái niệm hình, khối tôi đã
hướng dẫn trẻ trang trí những hộp quà từ các khối vuông, khối chữ nhật mà tôi
chuẩn bị sẵn để tặng cho các chú bồ đội nhân dịp 22/12 , ngày thành lập quân
đội Nhân Dân Việt Nam. Làm như vậy trẻ vừa củng cố được kiến thức đồng thời
giúp trẻ hiểu hơn về ý nghĩa của ngày 22/12.
14

Hình ảnh 8: Cô hướng dẫn trẻ làm đồ dùng đồ chơi nhằm củng cố khái niệm
hình vuông, hình chữ nhật
6. Ứng dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động cho trẻ LQVT
Ứng dụng công nghệ thông tin hiện nay là phương tiện giúp cho việc tổ
chức các hoạt động của trẻ rất hiệu quả. Ta có thể khai thác tìm thấy các trò
chơi, các hình ảnh nhiều và đa dạng vậy cần phải làm thế nào để lựa chọn được
trò chơi phù hợp với yêu cầu của mình để phát triển các kỹ năng về toán cho trẻ.
Chúng ta phải xác định rõ yêu cầu bài dạy của mình sau đó tìm xem trò chơi nào
có thể đáp ứng được yêu cầu đó và khai thác trò chơi phù hợp cho trẻ chơi. Ứng
dụng giáo án điện tử trong trong giảng dạy. Để thực hiện được giải pháp này đòi
hỏi giáo viên phải có kiến thức ứng dụng thông tin và phải đầu tư trang thiết bị
máy tính, ti vi màn hình rộng để trình chiếu giáo án điện tử.
15


Ví dụ: Tôi cũng đã lựa chọn trò chơi trên phần mềm, lựa trọn các hình để
lắp ghép một ngôi nhà theo yêu cầu. Khi cho trẻ chơi trò chơi, hay dạy kiến thức
toán học cho trẻ quan sát các hình ảnh được thiết kế theo nội dung các hoạt
động. Trẻ quan sát, tiếp thu kiến thức rất say sưa và hào hứng, kích thích tính
tích cực của trẻ tham gia vào hoạt động .
7. Giải pháp tuyên truyền Phối hợp với phụ huynh để giúp trẻ làm quen với
toán đạt hiệu quả
Đối với giáo dục trong độ tuổi học sinh nói chung có 3 yếu tố tác động cơ
bản đó là: Nhà trường, gia đình và xã hội. Đối với trẻ mầm non thì tác động
trong giáo dục trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Chính vì vậy việc kết hợp
giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp không thể thiếu.
Để công tác phối hợp với phụ huynh đạt hiệu quả, trước hết tôi đã xây
dựng ngay từ đầu năm học kế hoạch tuyên truyền truyền với phụ huynh về tất cả

các nội dung cần phối hợp. Xây dựng mục tiêu các nội dung phối hợp trong năm
với phụ huynh đó là:
- Tuyên truyền đến phụ huynh chủ trương kế hoạch của nhà trường về tất
cả các nội dung công tác xã hội hóa giáo dục trong năm.
- Tuyên truyền với phụ huynh kế hoạch của lớp về các nội dung cần phối
hợp với phụ huynh trong năn học như:
+ Các khoản đóng góp theo kế hoạch của trường đối với phụ huynh nhóm
lớp; các nội dung nhóm lớp huy động phụ huynh trong năm: Đóng góp nguyên
liệu xây dựng môi trường, làm đồ dùng đồ chơi;
+ Các hoạt động của phụ huynh cần phối hợp thường xuyên với cô giáo:
Đón trả trẻ phụ huynh chủ động gặp gỡ cô giáo để nghe cô trao đổi về tình hình
con em mình.
Các hình thức tuyên truyền với phụ huynh, tôi thường xuyên tuyên truyền
với phụ huynh thông qua góc tuyên truyền, qua trao đổi trực tiếp tình hình, khả
năng học tập của từng trẻ. Với nôi dung tuyên truyền hoạt động cho trẻ làm quen
16


với toán, tôi trao đổi với phụ huynh thường xuyên theo chủ đề, theo từng hoạt
động cụ thể về các khái niệm toán học cần cung cấp cho trẻ, trao đổi với phụ
huynh cách giúp trẻ củng cố các khái niệm về toán học thông qua các hoạt động
sinh hoạt tại gia đình.

Hình ảnh 9: Phụ huynh thường xuyên sưu tầm các nguyên vật liệu sẵn có tại gia
đình cho cô giáo làm đồ chơi
Qua đó phụ huynh cũng thấy được quá trình học tập của trẻ là như thế
nào, để từ đó có những biện pháp thường xuyên phối hợp với nhà trường để giáo
dục trẻ tại gia đình, giúp con em mình phát triển tốt hơn.
Có thể nói công tác tuyên truyền với phụ huynh là một việc làm rất quan
trọng trong việc dạy trẻ học tốt môn làm quen với toán hơn.

IV. KIỂM NGHIỆM
Sau một năm áp dụng các giải pháp trên, tôi tiến hành đánh giá kiểm
nghiệm về hiệu quả sau khi tiến hành các giải pháp. Tôi nhận thấy những kết
quả cơ bản đạt được đó là:

17


Môi trường giáo dục trong nhóm lớp và đồ dùng đồ chơi phong phú, đa
dạng hơn; phụ huynh có nhận thức và quan tâm hơn đến việc phối hợp với nhà
trường để chăm sóc con em mình tốt hơn.
Tiến hành khảo sát kết quả sau nghiên cứu theo các nội dung khảo sát ban
đầu, để đánh giá hiệu quả của các giải pháp; kết quả cho thấy:
S

Nội dung khảo sát

T

1

Số

Kết quả khảo sát

trẻ

Số

Đếm trên đối tượng trong phạm 28

Tỉ

lệ Tỉ lệ % tăng

lượng %

so

26

92,8

đầu
64,3

với

ban

vi 5 theo khả năng; nhận biết 1
và nhiều; gộp 2 nhóm đối tượng
và đếm.
2

Xếp tương ứng 1-1, ghép đôi

28

24

85,7

39,7

3

So sánh 2 đối tương về kích 28

23

82

43

4

thước.
Nhận biết, gọi tên các hình 28

25

89

21,5

vuông, tam giác, chữ nhật, nhận
dạng các hình trong thực tế.

Đối chiếu kết quả sau nghiên cứu với kết quả ban đầu cho thấy: Tỉ lệ %

các tiêu chí tăng lên rõ rệt (thể hiện trên bảng khảo sát).
Kết quả này chứng minh các giải pháp đã chức thực hiện trong sáng kiến
kinh nghiệm là có hiệu quả tốt.

C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
18


I. KẾT LUẬN
Cho trẻ làm quen với các khái niệm toán học là hoạt động chủ đích, có vai
trò chủ đạo trong phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo. Đối với trẻ 3 - 4 tuổi
hoạt động cho trẻ làm quen với các khái niệm toán học là hoạt động mới đối với
trẻ. Trẻ được bắt đầu làm quen với các biểu tượng về toán như: Đếm số, so sánh,
khái niệm tương ứng, không gian thời gian, nhận biết hình học cơ bản...
Làm quen với khái niệm toán đối với trẻ 3 - 4 là bước đầu hình thành ở
trẻ khả năng tư duy lô gích, khả năng phán đoán và phát triển khả năng ghi nhớ
có chủ định.
Vì vậy, để nâng cao chất lượng hiệu quả cho trẻ LQVT, đòi hỏi người
giáo viên phải luôn nắm vững yêu cầu về phương pháp, nội dung hình thành các
khái niệm toán học cho trẻ trong từng độ tuổi cụ thể; có trách nhiệm cao trong
việc tổ chức các hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ nói chung, tổ chức hoạt động
cho trẻ LQVT nói riêng. Cùng với những yêu cầu đó, một yêu cầu cần thiết đối
với người giáo viên để thực hiện cho trẻ làm quen với khái niệm toán đạt hiệu
quả đó là: Cần phải luôn tư duy tìm tòi các cách làm mới, sáng tạo trong lựa
chọn các giải pháp; vận dụng linh hoạt các phương pháp phù hợp với điều kiện
thực tế để thu hút trẻ vào các hoạt động mà cô tổ chức. Từ sự hứng thú tích cực
tham gia vào hoạt động. Giáo viên tận dụng mọi cơ hội để phát huy tối đa khả
năng nhận thức của trẻ.
Từ kết quả tổ chức thực hiện “Một số giải pháp giúp trẻ 3 - 4 tuổi hứng
thú làm quen với khái niệm toán, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ tại trường

mầm non Ba Đình”, tôi rút ra một số kinh nghiệm cần lưu ý như sau:
1. Trước hết người giáo viên nhất thiết phải nắm vững yêu cầu về nội
dung hình thành các khái niệm toán học cho trẻ ở từng độ tuổi. Quan tâm thực
hiện nghiêm túc đầy đủ nội dung cần cung cấp cho trẻ.
2. Quan tâm đến hoạt động xây dựng môi trường giáo dục và khai thác tối
ưu tác động của môi trường giáo dục, đối với việc nâng cao hiệu quả tổ chức các
hoạt động cho trẻ.
19


3. Quan tâm các hoạt động trải nghiệm với nhiều hình thức, để trẻ được
làm quen cũng như củng cố các khái niệm toán học.
4. Cần thiết phải phối hợp thường xuyên với phụ huynh để hỗ trợ giáo dục
trẻ thêm tại gia đình cũng như huy động từ phụ huynh các điều kiện để chăm sóc
giáo dục trẻ tốt hơn.
II. KIẾN NGHỊ
Kiến nghị với nhà trường đầu tư thêm trang thiết bị ứng dụng công nghệ
thông tin như: máy tính, ti vi màm hình rộng cho các nhóm lớp để thực hiện cho
trẻ LQVT cũng như các hoạt động giáo dục nói chung đạt hiệu qua cao hơn.
Trên đây là một số giải pháp giúp trẻ 3 - 4 tuổi làm quen với toán đạt hiệu
quả, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ. Tôi rất mong được hội đồng khoa học
trường và đồng nghiệp góp ý kiến để các giải pháp hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN

Ba Đình ngày 10 tháng 4 năm 2014

CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm là của mình, không sao

chép của ngươi khác. Nếu có tôi
xin chịu hoàn toàn trách nhiệm.
Người viết sáng kiến

Nguyễn Thị Thịnh

20