thị trường yếu tố sản xuất

THỊ TRƯỜNG YẾU TỐ SẢN XUẤT
•
Những vấn đề chung
•
Thị trường lao động
■
Cung cầu vốn
■
Cung cầu đất đai

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
•
Giá và thu nhập của các yếu tố sản xuất
-
Đường cầu của các yếu tố sản xuất (D) dốc xuống
-
Đường cung của các yếu tố sản xuất (S) dốc lên
-
P* là giá cân bằng, Q* là sản lượng cân bằng
-
Thu nhập của một yếu tố sản xuất = giá * lượng =
OP*EQ*
P*
0
Q*
E
D S

Nguyên tắc thuê yếu tố sản xuất
-

Chi phí cận biên của một yếu tố sản xuất: MCf
-
Sản phẩm hiện vật cận biên của một yếu tố sản xuất: (MPPf = MPf ): phần tăng thêm của tổng sản lượng khi sử dụng
thêm một đơn vị yếu tố sản xuất
-
Sản phẩm doanh thu cận biên của một yếu tố sản xuất: (MRPf): phần tăng thêm của tổng doanh thu khi bán thêm một
đơn vị sản phẩm
-
MRPf = MPf * MR
-
Nguyên tắc thuê là MRPf = MCf

CẦU LAO ĐỘNG
- Cầu thứ phát
- Phụ thuộc vào w
- Đường cầu lao động của
hãng dốc xuống
- MRPL = MPL * MR
- MRPL = MPL * P
( khi thị trường hàng hóa là
cạnh tranh hoàn hảo)

CU L

KN: Cầu LĐ là
i lng phn ỏnh
số l ợng
LĐ mà ng ời chủ sẵn lòng và có khả năng thuê
m ớn ở các mức trả công (l ơng)

nhau trong
1 khoảng tgian nđịnh(các yếu tố khác không
đổi)

Cầu về LĐ là cầu thứ phát(cầu dẫn xuất)

Đ ờng cầu về LĐ cũng dốc xuống và phản ánh
luật cầu về LĐ
w
() => DL()

Cầu thứ phát(dẫn xuấtphát sinh sau và
phụ thuộc vào cầu hàng hoá, dịch vụ)
Cu l l cu th phỏt
vì nó phụ thuộc vào và
đ ợc dẫn xuất từ mức sản l ợng đầu ra với
CP đầu vào của DN mà mục tiêu là IIMAX .
Muốn IIMAX thì các DN lại dựa vào cầu của
ng ời TD để XĐ
+ L ợng H2 mà DN phải cung cho t2
+ Chi
phớ
cho LĐ(mức tiền công)

LUẬT CẦU VỀ LAO ĐỘNG
w
↑(↓) => DLĐ↓(↑)
Mức lương (w)
thay đổi dẫn đến
có sự vận động

Dọc theo đường
Cầu ( I đến II)
W
L
W
1
L
1
W
2
L
2
D
I
II

GII HN GI C SL
* giá trị t liệu TD tối thiểu mà 1 LĐ cần
có

có điều tiết: TLTDmin (l ng quy định)

không có điều tiết: (tiền công)min mà
ng ời LĐ chấp nhận
* giới hạn tối đa giá cả SLĐ
W MRP

MRP và MPP
1.
Sản phẩm doanh thu cận biên

•
KN: Sản phẩm doanh thu cận biên là doanh thu thu thêm được khi SD thêm 1 đơn vị L
•
Công thức
MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP
2. Sản phẩm hiện vật cận biên
•
KN: Sản phẩm hiện vật cận biên là sp tăng thêm khi SD thêm 1 đơn vị L
•
Công thức
MPP =ΔQ/ΔL = MP
=> KL: nếu là thị trường CTHH =>MRP = MPP.P

Nguyên tắc thuê lao động
•
Nếu MRPL> W: thuê thêm lao động
•
Nếu MRPL< W: thuê ít lao động h nơ
•
Nếu MRPL= W: số lượng lao động đạt tối ưu tại đó tối đa hóa lợi nhuận
-
CM: Để ΠMAX XĐ Q tại MR = MC
MC = W/ MP => MC = MR => W = MR.MP
MRP =ΔTR/ΔL = ΔTR/ΔQ . ΔQ/ΔL = MR.MP
=> KL: W = MRPL

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI
CẦU LĐ
•
Cầu về hàng hóa trên thị trường hàng hóa TD

•
Năng suất LĐ: Sự thay đổi trong công nghệ
Cầu lao động tăng thì đường cầu dịch chuyển sang phải (từ D thành
DL1)
Cầu lao động giảm thì đường cầu dịch chuyển sang trái (từ DL thành
DL2)

SỰ THAY ĐỔI ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG
•
Mức lương (w) thay đổi dẫn đến có sự vận động
dọc theo đường cầu ( A đến A1)
•
Sự thay đổi trong thị trường hàng hóa, dịch vụ.
•
Sự thay đổi trong công nghệ
Cầu lao động tăng thì DL dịch chuyển thành
DL1
Cầu lao động giảm thì DL thành DL2.
D
L2
D
L
D
L1
A
A
1

SẢN PHẨM DOANH THU CẬN BIÊN
Số giờ làm việc

Lương
($/gi )ờ
MRP
L
= MP
L
x

P
Thị trường lao động
cạnh tranh( P = MR)
MRP
L
= MP
L
x MR
Thị trường lao động
độc quyền (P>MR)

ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG
L Q P TR MRP
L
1 5 2 10 10
2 10 2 20 10
3 14 2 28 8
4 17 2 34 6
5 19 2 38 4
6 20 2 40 2
20 2 40 0
18 2 36 - 4

ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG
•
Thị trường lao động là cạnh tranh
•
Đường cầu lao động của hãng chính là
đường sản phẩm doanh thu cận biên
của lao động
•
Hình dáng của đường cầu lao động phụ
thuộc vào cả w và MRPL
0 1 2 3 4 5 6
10
8
6
4
2
MRP
L
= d
L
W*

MRP
L1
MRP
L2
ĐƯỜNG CẦU LAO ĐỘNG CỦA HÃNG
(Với vốn biến đổi)
Số giờ làm việc

Lương
($/giờ)
0
5
10
15
20
40 80
120 160
-
Khi w =$20, A là một điểm
trên đường cầu lao động
-
Khi w = $15, hãng sẽ thuê
nhiều lao động và máy móc
hơn, MRP
L
tăng, đường MRP
L

dịch chuyển tạo ra một điểm C
mới trên đường cầu lao động.
-
Như vậy A và C nằm trên
đường cầu lao động, còn B thì
không
D
L
A
B

C

NG CU LAO NG CA NGNH
W
($/gi)
MRP
L1
Lao ng
Lao ng
w ($/gi)
0
5
10
15
0
5
10
15
50 100 150 L
0
L
1
D
L1
Cng theo chiu ngangnu
giỏ sn phm khụng i
120
MRP
L2
L

2
ẹửụứng cau
cuỷa ngaứnh
D
L2
Hóng
Ngaứnh

CUNG LAO ĐỘNG
•
Đường cung lao động cá nhân có xu hướng vòng về phía sau.
-
ảnh hưởng thay thế(SE): w tăng, giá nghỉ ngơi tăng, thay thế làm việc cho
nghỉ ngơi, thời gian làm việc tăng
-
ảnh hưởng thu nhập(IE): w tăng, thu nhập tăng, mua nhiều hàng hóa hơn,
thời gian nghỉ ngơi tăng, thời gian làm việc giảm
-
Nếu SE>IE, đường cung lao động dốc lên
-
Nếu SE<IE, đường cung lao động vòng về phía sau
•
Đường cung lao động thị trường thường là dốc lên (cộng chiều ngang
các đường cung lao động của các cá nhân)
Số giờ làm
việc/ngày
Tiền
lương
Đường
cung lao

động

CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG CUNG
LAO ĐỘNG
•
Áp lực về kinh tế
•
Áp lực về tinh thần
•
Sự thay đổi của công nghệ
•
Phạm vi thời gian
Cung lao động tăng, đường cung dịch chuyển SL
thành SL1.
Cung lao động giảm, đường cung dịch chuyển SL
thành SL2.
Lượng cung lao động
S
L2
S
L

S
L1
w

CÂN BẰNG CUNG CẦU LAO ĐỘNG
•
Thị trường lao động cạnh tranh
•

Thị trường lao động độc quyền
- độc quyền bán
- độc quyền mua
- độc quyền song phương

Đường cung lao động khi thị trường lao
động là cạnh tranh
Cung lao động của hãng
là hoàn toàn co giãn và
hãng có thể thuê tất cả
lao động mà hãng muốn
tại mức tiền lương w*
w
S
L
W*
Lượng cung lao động

DN QUYẾT ĐỊNH THUÊ LAO ĐỘNG TẠI
THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG CẠNH TRANH
Lượng lao động
w
MRP
L
= D
L
L*
Hãng tối đa hóa lợi nhuận
sẽ thuê L
*

tại MRP
L
= w
W*

S
Cân bằng trong thị trường lao động cạnh tranh
Lượng lao động Lượng lao động
Giá lao
Động
W
Giá lao
Động
W
D
100
S
L
= ME = AE
10
10
50
MRP
L
= d
L
Quan s¸t
1) Công ty chấp nhận giá $10.
2) S = AE = ME = $10
3) ME = MRP = 50

D
L
= MRP
L
D
L
= MRP
L
P * MP
L
CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG
S
L
= AE
S
L
= AE
Số lượng công nhân
Số lượng công nhân
Lương Lương
ThÞ tr êng ®Çu ra c¹nh tranh ThÞ tr êng ®Çu ra ®éc quyÒn
w
C
L
C
w
M
L
M

v
M
A
B

CÂN BẰNG THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG
•
Cân bằng trong thị trường hàng
hóa là cạnh tranh
- DL (MRP) = SL
- Wc = MRPL
- MRPL = P * MPL
- Thị trường hiệu quả
•
Cân bằng trong thị trường hàng hóa là độc
quyền
–
MR < P
–
MRP = MR * MP
–
MRP = MR * MP
L
–
Thuê L
M
tại mức w
M
–
v

M
= lợi ích biên của người tiêu
dùng
–
w
M
= chi phí biên của hãng
–
Sử dụng ít hơn mức sản lượng
hiệu quả