Quản Lý Thu, Chi Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Chợ Gạo Tỉnh Tiền Giang.pdf

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM K THUT
THNH PH H CH MINH

LUN VN THC S
1*8<11*&7+ơ1+

481/ộ7+8&+,1*ặ16ẩ&+1+ơ1&75ầ1
$%ơ1+8<1&+*271+7,1*,$1*

NGNH: 481/ộ.,1+7

S K C0 0 7 0 4 1

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11/2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
HỌ VÀ TÊN: NGUYỄN NGỌC THÀNH

QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHỢ GẠO TỈNH TIỀN GIANG

NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11/2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM KỸ THUẬT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ
HỌ VÀ TÊN: NGUYỄN NGỌC THÀNH

QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHỢ GẠO TỈNH TIỀN GIANG

NGÀNH QUẢN LÝ KINH TẾ - 8310110
Người hướng dẫn khoa học:
TS. ĐÀNG QUANG VẮNG

Tp. Hồ Chí Minh, tháng 11/2020










LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. LÝ LỊCH SƠ LƢỢC
Họ & tên: NGUYỄN NGỌC THÀNH

Giới tính: Nam.

Ngày, tháng, năm sinh: 11/12/1969 Nơi sinh: Hòa Định, Chợ Gạo, Tiền
Giang.
Quê quán: Xã Hòa Định, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang.
Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: Ấp Hòa Thới, xã Hòa Định, huyện Chợ Gạo,
tỉnh Tiền Giang.
Điện thoại cơ quan: 02733.835.218 Điện thoại nhà riêng: 02733.607.339.
Fax:

E – mail:

II. QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO
1. Trung học chuyên nghiệp:
2. Đại học:
Hệ đào tạo: Tại chức, Thời gian đào tạo từ: Năm 1998 đến năm 2003.
Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại Học Kinh Tế thành phố Hồ Chí
Minh.
Ngành học: Tài chính - Tiền tệ - Tín dụng.
Tên đồ án, luận án hoặc mơn thi tốt nghiệp: Vai trò của ngân sách cấp huyện
đối với phát triển kinh tế - xã hội huyện Chợ Gạo tỉnh Tiền Giang.
Ngày & nơi bảo vệ đồ án, luận án hoặc tốt nghiệp: Trường Đại học Kinh tế
thành phố Hồ Chí Minh.
Người hướng dẫn: Tiến sĩ Ung Thị Minh Lệ.
3. Thạc sĩ:
Hệ đào tạo: Tập trung Thời gian đào tạo từ 11/2018 đến 11/2020.
Nơi học (trường, thành phố): Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố
Hồ Chí Minh.
Ngành học: Quản lý Kinh tế.
Tên luận văn: Quản lý thu, chi ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Chợ

Gạo, tỉnh Tiền Giang.

i


Ngày và nơi bảo vệ luận văn: Ngày 15/11/2020, Trường Đại học Sư phạm Kỹ
thuật Thành phố Hồ Chí Minh
Người hướng dẫn: Tiến sĩ Đàng Quang Vắng.
III. QN TRÌNH CƠNG TÁC CHUN MƠN KỂ TỪ KHI TỐT NGHIỆP
ĐẠI HỌC:
Nơi cơng tác
Cơng việc đảm nhiệm
Cơng tác tại phịng Tài Phó trưởng phịng phụ
Từ tháng 10/2004 đến
chính - Kế hoạch huyện trách lĩnh vực kế hoạch và
tháng 12/2010
Chợ Gạo
đầu tư
Thời gian

Công tác tại phịng Tài
Từ tháng 01/2011 đến
Trưởng phịng Tài chính chính - Kế hoạch huyện
nay
Kế hoạch.
Chợ Gạo
Ngày 30 tháng 11 năm 2020
Ngƣời khai ký tên

XÁC NHẬN CỦA CƠ QUAN

hoặc ĐỊA PHƢƠNG
(Ký tên, đóng dấu)

Nguyễn Ngọc Thành

ii


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2020
Người thực hiện

Nguyễn Ngọc Thành

iii


LỜI CẢM TẠ
Kính thưa: Q Thầy Cơ Trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM.
Kính thưa: Ban lãnh đạo và cơng chức phịng Tài chính - Kế hoạch huyện Chợ
Gạo tỉnh Tiền Giang.
Qua thời gian nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến chuyên đề Luận văn
Thạc sĩ chuyên ngành quản lý Kinh tế, đến hôm nay bản thân đã hoàn thành xong
đề tài của Luận văn thạc sĩ.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô khoa Kinh tế trường Đại học Sư
Phạm Kỹ Thuật thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình truyền đạt kiến thức về lý luận
thực tế trong quá trình học tập. Xin chân thành cảm ơn Thầy Tiến sĩ Đàng Quang

Vắng đã hướng dẫn, giúp đỡ trong suốt quá trình thực hiện đề tài này.
Tác giả xin cảm ơn Ban lãnh đạo và cơng chức phịng Tài chính - Kế hoạch
huyện Chợ Gạo tỉnh Tiền Giang đã nhiệt tình giúp đỡ, giải thích, cung cấp số liệu
để tác giả hồn thành đề tài này.
Kính chúc Q Thầy Cơ khoa Kinh tế trường Đại học Sư Phạm Kỹ Thuật
thành phố Hồ Chí Minh, thầy Tiến sĩ Đàng Quang Vắng và các anh chị đang cơng
tác tại phịng Tài chính - Kế hoạch huyện Chợ Gạo tỉnh Tiền Giang dồi dào sức
khỏe và công tác tốt.
TP. Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 11 năm 2020
Người thực hiện

Nguyễn Ngọc Thành

iv


TÓM TẮT
Ngân sách nhà nước là một khâu rất quan trọng, khơng thể tách rời với vai trị
của Nhà nước. Nhà nước quản lý và sử dụng ngân sách để thực hiện chức năng và
nhiệm vụ của mình. Đối với các cấp chính quyền địa phương, trong giai đoạn hiện
nay, việc quản lý thu, chi ngân sách nhà nước giữ vai trị rất quan trọng trong q
trình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội và xây dựng nông thôn mới.
Mặc dù, luật ngân sách nhà nước năm 2015 áp dụng từ ngày 01/01/2017 có
nhiều điểm mới nhằm đảm bảo toàn diện, đồng bộ và chặt chẽ trong quản lý ngân
sách nhà nước. Tuy nhiên, công tác quản lý thu, chi ngân sách nhà nước trên địa bàn
huyện Chợ Gạo giai đoạn (2017 – 2019) vẩn còn nhiều hạn chế, thiếu sót. Từ những
lý do trên, đề tài nghiên cứu: “Quản lý thu, chi ngân sách nhà nước trên địa bàn
huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang” được sử dụng phương pháp tổng hợp, thống kê,
mô tả, phỏng vấn điều tra trên cơ sở các báo cáo, tình hình thực tế để thấy được
thực trạng quản lý thu, chi ngân sách nhà nước trong thời gian qua.

Trên cơ sở lý luận, các tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác quản lý thu, chi
ngân sách nhà nước, những nhân tố ảnh hưởng đến công tác quản lý thu, chi ngân
sách nhà nước trên địa bàn huyện Chợ Gạo, những bài học kinh nghiệm về quản lý
thu, chi ngân sách nhà nước tại các huyện lân cận,…là cơ sở đề xuất các giải pháp
và kiến nghị nhằm thực hiện tốt công tác quản lý thu, chi ngân sách nhà nước trên
địa bàn huyện Chợ Gạo cho những năm tiếp theo.

v


SUMMARY
The state budget is a very important and inseparable step from the role of the
state. The state manages and uses the budget to perform its functions and duties. For
local authorities, in the current period, state budget revenue and expenditure
management plays a very important rule in the implementation of socis – economic
development tasks and new rural construction.
Although, the 2015 state budget law applied from January 1, 2017 has many
new points to ensure comprehensive, uniform and strict in state budget
management. However, the management of state budget revenues and expenditures
in Cho Gao district in the period (2017 – 2019) still has many limitations and
shortcomings. From the above reasons, the research topic: “Management of state
budget revenues and expenditures in Cho Gao district, Tien Giang province” is used
to sythesize, statistic, describe, interview and survery on the above, base on the
actual reports and sisuation the see the actual state budget revenue and expenditure
management in recent years.
On the theoretical basis, criteria for evaluating the efficiency of the state
budget revenue and expenditure management, factors affecting the state budget
revenue and expenditure mangement in Cho Gao district, lessons Experience in
management of state budget revenues and expenditures in neighboring districts,.. It
is the bosis for proposing solutions and recommendations to well perform the work

of state budget revenue and expenditure management in Cho Gao district for the
following years.

vi


MỤC LỤC
Trang tựa
Quyết định giao đề tài
Lý lịch cá nhân ............................................................................................................. i
Lời cam đoan ............................................................................................................. iii
Lời cảm tạ ................................................................................................................... iv
Tóm tắt ........................................................................................................................ v
Mục lục ......................................................................................................................vii
Danh sách các chữ viết tắt .......................................................................................... xi
Danh sách các hình và sơ đồ .................................................................................. xiii
Danh sách các bảng .................................................................................................. xiv
PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................... 1
2. Các cơng trình nghiên cứu có liên quan .............................................................. 2
3. Mục tiêu nghiên cứu.............................................................................................. 5
3.1 Mục tiêu chung .................................................................................................... 5
3.2 Mục tiêu cụ thể .................................................................................................... 5
4. Đối tƣợng nghiên cứu............................................................................................ 5
5. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 5
6. Phƣơng pháp nghiên cứu...................................................................................... 6
6.1 Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ........................................................................... 6
6.2 Phƣơng pháp thống kê ........................................................................................ 6
6.3 Phƣơng pháp tổng hợp ....................................................................................... 6
6.4 Quy trình nghiên cứu .......................................................................................... 7

7. Đóng góp của luận văn .......................................................................................... 7
8. Kết cấu luận văn .................................................................................................... 8
PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................... 9

vii


CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC VÀ QUẢN LÝ
THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN ..................... 9
1.1 Tổng quan về ngân sách Nhà nƣớc và thu, chi ngân sách Nhà nƣớc ............. 9
1.1.1 Khái niệm về ngân sách Nhà nước..................................................................... 9
1.1.2 Vai trò ngân sách Nhà nước ............................................................................. 10
1.1.3 Khái niệm về thu ngân sách Nhà nước. ........................................................... 12
1.1.4 Khái niệm về chi ngân sách Nhà nước. ............................................................ 12
1.1.5 Nguyên tắc thu, chi ngân sách Nhà nước. ........................................................ 13
1.1.6 Quy trình thu, chi ngân sách Nhà nước. ........................................................... 15
1.2 Quản lý thu, chi ngân sách Nhà nƣớc trên địa bàn huyện ............................ 18
1.2.1 Khái niệm về quản lý thu, chi ngân sách huyện............................................... 18
1.2.2 Nội dung quản lý thu ngân sách huyện ............................................................ 18
1.2.3 Nội dung quản lý chi ngân sách huyện ............................................................ 20
1.2.4 Nguyên tắc quản lý thu, chi NSNN trên địa bàn huyện ................................... 21
1.2.5 Quy trình quản lý thu, chi ngân sách huyện ..................................................... 22
1.3 Tiêu chí đánh giá hiệu quả công tác thu, chi ngân sách ................................ 28
1.3.1 Lập Kế hoạch ................................................................................................... 28
1.3.2 Tổ chức ............................................................................................................. 29
1.3.3 Lãnh đạo ........................................................................................................... 29
1.3.4 Kiểm soát ........................................................................................................ 29
1.4 Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý thu, chi ngân sách .............. 30
1.4.1 Cơ chế quản lý.................................................................................................. 30
1.4.2 Phân cấp quản lý ngân sách trong hệ thống NSNN ......................................... 30

1.4.3 Vai trị của chính quyền địa phương trong cơng tác quản lý NSNN ............... 30
1.4.4 Tổ chức bộ máy và trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý NSNN ..................... 30
1.4.5 Hệ thống thông tin, phương tiện quản lý NSNN ............................................. 31
1.5 Những kinh nghiệm về công tác quản lý thu, chi ngân sách nhà nƣớc trên
địa bàn huyện lân cận ............................................................................................. 31
1.5.1 Những kinh nghiệm về công tác quản lý thu ................................................... 31
1.5.2 Những kinh nghiệm về công tác quản lý chi ................................................... 32
viii


KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ....................................................................................... 33
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU, CHI NGÂN SÁCH NHÀ
NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHỢ GẠO .................................................... 34
2.1 Khái quát về tình hình KT – XH, bộ máy phịng Tài chính – Kế hoạch và
thực trạng thu, chi ngân sách huyện Chợ Gạo .................................................... 34
2.1.1 Đặc điểm về tình hình kinh tế – xã hội của huyện Chợ Gạo ........................... 34
2.1.2 Bộ máy phòng Tài chính – Kế hoạch huyện Chợ Gạo .................................... 35
2.1.3 Tình hình thu, chi NSNN trên địa bàn huyện Chợ Gạo trong giai đoạn 3 năm
(2017 – 2019). ........................................................................................................... 36
2.2 Thực trạng về quản lý thu, chi NSNN trên địa bàn huyện Chợ Gạo ........... 44
2.2.1 Lập dự toán thu, chi NSNN .............................................................................. 44
2.2.2 Chấp hành NSNN ............................................................................................. 45
2.2.3 Kế toán, kiểm toán và quyết toán NSNN ......................................................... 57
2.2.4 Đánh giá chung thực trạng công tác quản lý chi NSNN trong thời gian qua .. 62
2.2.5 Những thành quả đạt được ............................................................................... 64
2.2.6 Những vấn đề tồn tại, hạn chế ......................................................................... 65
2.2.7 Nguyên nhân của những vấn đề tồn tại, hạn chế ............................................ 67
2.3 Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác quản lý thu, chi NSNN trên địa bàn
huyện Chợ Gạo ........................................................................................................ 69
2.3.1 Cơ chế quản lý.................................................................................................. 69

2.3.2 Phân cấp quản lý trong hệ thống NSNN .......................................................... 69
2.3.3 Vai trị của chính quyền địa phương trong cơng tác quản lý NSNN ............... 69
2.3.4 Tổ chức bộ máy và trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý NSNN ..................... 70
2.3.5 Hệ thông thông tin, phương tiện quản lý NSNN ............................................. 70
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ....................................................................................... 72
CHƢƠNG 3 GIẢI PHÁP THỰC HIỆN TỐT CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU,
CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN CHỢ GẠO.......... 73
3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp .................................................................................... 73
3.1.1 Về cơ sở lý luận................................................................................................ 73
3.1.2 Về tình hình phát triển kinh tế – xã hội của huyện Chợ Gạo .......................... 73
ix


3.1.3 Về xây dựng nông thôn mới của huyện Chợ Gạo ............................................ 74
3.1.4 Về thực hiện tái cơ cấu ngân sách .................................................................... 75
3.2 Giải pháp thực hiện tốt công tác quản lý thu, chi NSNN trên địa bàn huyện
Chợ Gạo ................................................................................................................... 75
3.2.1 Giải pháp về phát triển, nuôi dưỡng nguồn thu ............................................... 75
3.2.2 Giải pháp về công tác quản lý thu ngân sách nhà nước ................................... 77
3.2.3 Giải pháp về công tác quản lý, điều hành chi ngân sách nhà nước.................. 78
3.2.4 Giải pháp về cơ cấu lại ngân sách nhà nước .................................................... 82
3.2.5 Giải pháp về quản lý công tác bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực, nâng cao hệ
thống thông tin, phương tiện trong quản lý thu, chi NSNN ...................................... 83
3.3 Kiến nghị ............................................................................................................ 84
3.3.1 Về cơ chế quản lý ............................................................................................. 84
3.3.2 Về phân cấp quản lý trong hệ thống NSNN..................................................... 85
3.3.3 Nâng cao nhận thức của lãnh đạo địa phương trong quản lý NSNN ............... 86
3.3.4 Về tổ chức bộ máy và trình độ của đội ngũ cán bộ quản lý ............................. 87
3.3.5 Về nâng cao chất lượng hệ thống thông tin, phương tiện quản lý NSNN ....... 88
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ....................................................................................... 90

PHẦN KẾT LUẬN .................................................................................................. 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 92
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 95

x


DANH SÁCH CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Ý nghĩa

Từ viết tắt
CĐNS

Cân đối ngân sách

CTMT

Chương trình mục tiêu

CTN – NQD

Cơng thương nghiệp – ngoài quốc doanh

DNNN

Doanh nghiệp nhà nước

HĐND

Hội đồng nhân dân

HTX

Hợp tác xã

KT – XH

Kinh tế - xã hội

KTTC

Kiến thiết thị chính

KTTT

Kinh tế thị trường

NS

Ngân sách

NSNN

Ngân sách nhà nước

QH

Quốc hội

QLHC

Quản lý hành chính

QLNN

Quản lý nhà nước

SN ĐBXH

Sự nghiệp đảm bảo xã hội

SN KHCN

Sự nghiệp khoa học công nghệ

SN PTTH

Sự nghiệp phát thanh truyền hình

SN TDTT

Sự nghiệp thể dục thể thao

SN VHTT

Sự nghiệp văn hóa thơng tin

SNĐT

Sự nghiệp đào tạo

SNGD

Sự nghiệp giáo dục

SNGT

Sự nghiệp giao thông

SNKT

Sự nghiệp kinh tế

SNMT

Sự nghiệp môi trường
xi


Ý nghĩa

Từ viết tắt
SNNN

Sự nghiệp nông nghiệp

SNVX

Sự nghiệp văn xã

SNYT

Sự nghiệp Y tế
Hệ thống Thông tin Quản lý Ngân sách và Kho Bạc

TABMIS

(viết tắt

của cụm từ “Treasury and Budget

Management Information System”)
TMS

Phần mềm ứng dụng quản lý thuế tập trung (viết tắt
của cụm từ “Transporation Management System”)

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa

ĐTPT

Đầu tư phát triển

xii


ANH SÁCH CÁC HÌNH VÀ SƠ ĐỒ
Hình 2.1: Tổ chức bộ máy của phịng Tài chính – Kế hoạch huyện Chợ Gạo ......... 36
Sơ đồ 0.1: Quy trình nghiên cứu ................................................................................. 7
Sơ đồ 1.1: Sơ đồ quy trình quản lý ngân sách........................................................... 22
Sơ đồ 2.1: So sánh thực hiện thu NSNN so với dự toán thu NSNN ......................... 41
Sơ đồ 2.2: Cơ cấu thu điều tiết ngân sách nhà nước huyện Chợ Gạo ....................... 42
Sơ đồ 2.3: Sơ đồ so sánh thực hiện chi NSNN so với dự toán chi NSNN ............... 43
Sơ đồ 2.4: Cơ cấu chi NS huyện trong giai đoạn 2017 – 2019 ................................. 43

xiii


DANH SÁCH CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp thu ngân sách nhà nước huyện trong giai đoạn 3 năm
(2017 – 2019) ............................................................................................................ 36
Bảng 2.2: Bảng tổng hợp chi ngân sách nhà nước huyện trong giai đoạn 3 năm
(2017 – 2019) ............................................................................................................ 38
Bảng 2.3: Bảng tổng hợp số bổ sung từ ngân sách cấp trên ..................................... 41
Bảng 2.4: Bảng tổng hợp thu NSNN từ kinh tế địa phương huyện Chợ Gạo trong
giai đoạn 3 năm (2017 – 2019) ................................................................................. 45
Bảng 2.5: Tổng hợp thực hiện chi ĐTPT giai đoạn 3 năm (2017 – 2019) ............... 47
Bảng 2.6: Tình hình chi đầu tư phát triển trong tổng chi NSNN huyện giai đoạn 3
năm (2017 – 2019) .................................................................................................... 50
Bảng 2.7: Bảng tổng hợp chi thường xuyên NSNN huyện trong giai đoạn 3 năm
(2017 – 2019) ............................................................................................................ 51

xiv