Con kinh vĩnh tế huyền thoại

CON KINH VĨNH TẾ HUYỀN THOẠI...!
(Đinh Trực)
Kinh Vĩnh Tế là một con kinh rất dài, chảy qua địa phận hai tỉnh: An Giang và
Kiên Giang, thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long...
Đây là một con kinh đào tay lớn nhất trong lịch sử Việt Nam thời quân chủ
phong kiến.
Con kinh dài 87km, rộng 30m và sâu 2.55m được khởi công từ năm 1819 thời
vua Gia Long, và hoàn thành năm 1824 thời vua Minh Mạng tức là cách nay
đã gần hai thế kỷ, với tổng số hơn 100.000 nhân công, dân chúng và binh lính
tham gia....
Trong q trình đào con kinh nối từ Châu-Đốc với Hà Tiên, bà Châu Thị Vĩnh
Tế đã có nhiều đóng góp phụ giúp cho chồng...!
Sách xưa có ghi: Cơng đầu là Ơng Thoại Ngọc Hầu chỉ huy. Việc thứ hai là
trong số người đào kinh, ngồi binh và dân, cịn có cả đàn bà, con gái phụ
trách những việc nhẹ nhàng như nấu ăn, gánh nước…
Điều này được vua khen bà Châu Thị Vĩnh Tế đã từng giúp chồng nhiều việc
cho nên chồng mới được cái vinh dự thành công và bà mới được vua lấy tên
đặt cho con kinh đào vĩ đại này...!
Hôm nay, ngồi trên xe, nhìn con kinh đào chạy dọc theo trên đường đi Miếu
Bà Chúa Xứ Châu Đốc, đó là kinh Vĩnh Tế lúc hiện ra lúc biến mất...
Lịng tơi bất chợt nhận ra con kinh do công lao to lớn của ông Thoại Ngọc
Hầu trực tiếp chỉ huy, với cái Tâm lớn, cái Tầm nhìn xa, cái Trí thật rộng của
Vua triều Nguyễn và Tổng trấn Gia Định thành Lê Văn Duyệt cùng sự góp
sức của người vợ của Ông, chính là Bà Châu Thị Vĩnh Tế đã đổ xuống con
kinh không biết bao nhiêu mồ hôi, xương máu của muôn vạn người dân thuở
xưa, đã ngày đêm vất vả làm việc...!
Khắp nơi trên đất nước nầy, đâu đâu cũng phải đổi lấy từ mồ hơi nước mắt và
tính mạng của bao nhiêu bậc tiền nhân mới có được một dãi đất hình chữ S
nầy.
Hậu thế chúng ta, hãy biết ơn các bậc Tiền nhân đã làm nên con kinh huyền
thoại trong lịch sử mở cõi phương Nam..!

Rồi cứ mỗi lần có dịp về miền Tây về xứ An Giang, đi dọc theo con kinh Vĩnh
Tế này, nhìn những gì khang trang, sầm uất, đơng vui nơi đây...! Tơi lại nghĩ
trong trí tưởng tượng những tháng năm xa xưa: Trong tay của Tiền nhân
khơng có định vị, xáng múc, máy bay chụp khơng ảnh,... chỉ có lịng nhiệt tâm
và sự chịu đựng gian khổ, ý chí bền bỉ mà làm nên...!
Phải công nhận và khâm phục ông cha ta rất hay, ban ngày thì cịn thấy rõ
đường đi con kinh, khi đêm về tối tăm, để đào con kinh được thẳng thì họ đốt
đuốc trên đầu những cây sào tre dài và cao, dựng sào cao lên dọc theo hàng
để phu dân và binh lính cứ theo ánh đèn mà đào tới thẳng băng...!
Vậy có phải chăng, câu ca dao xưa:
“Đèn nào cao cho bằng đèn Châu Đốc.
Gió nào độc cho bằng gió Gị Cơng.
Thổi ngọn đơng phong lạc vợ xa chồng.
Đêm nằm nghĩ lại nước mắt hồng tuôn rơi...!”.
Là muốn chỉ đến giai thoại năm xưa cha ơng nhìn theo ngọn đuốc cao kia mà
thẳng tiến..?
Cực khổ vơ vàn vì đất vùng này biên địa hiểm nguy, đồng nước lênh láng, cỏ
lau mọc cao khỏi đầu, cá sấu đầy sơng, rắn rít, đỉa lội ngập đồng, muỗi mịng
đầy trời, lam sơn chướng khí...!
Lại có đoạn đụng đá cứng của dãy núi Thất Sơn nên đào rất khó...! Dân phu
chỉ có ăn mắm sống và cơm vắt mà làm việc miệt mài...!
Thật không sao kể hết...!
Ấy vậy mà cũng hoàn thành con kinh thật là vi diệu...!
Ngày nay, những dãy nhà phố cao tầng khang trang, những nhà máy xay xát
lúa mọc lên, những cánh đồng ruộng xanh rì, vàng óng mênh mơng uống
dịng nước phù sa, những vườn trái cây bạt ngàn xanh tốt, nặng trĩu quả trên
cành, những con thuyền ghe, con tàu lớn nhỏ giương hai con mắt to tròn,
được vẽ màu đỏ rạng rỡ trước mũi, đang ngày đêm xuôi ngược chở đầy hàng

hố của miền Tây sơng nước khi khắp nơi...
Cuộc sống phồn vinh, sơi động được bắt nguồn từ đây, đó là tất cả những hy
sinh, những công ơn to lớn đó..!


Lịng tơi chỉ gói gọn hai chữ: “Đong đầy” và trân trọng di sản đã để lại cho hậu
thế, qua hai tiếng: BIẾT ƠN...!