thảo luận kinh tế công cộng Có nên tăng học phí hay không?

Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
A. PHẦN MỞ BÀI
Trong giai đoạn CNH-HĐH đất nước cùng với việc hội nhập kinh tế
quốc tế thì nguồn lực con người VN càng trở nên có ý nghĩa quan trọng,
quyết định sự thành công của công cuộc phát triển đất nước. Giáo dục ngày
càng có vai trò và nhiệm vụ quan trọng trong việc xây dựng một thế hệ
người VN mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội. Để thực hiện được
mục tiêu trên đòi hỏi chất lượng GD cần được nâng cao. Việc nâng cao chất
lượng GD cũng đòi hỏi cần có kinh phí để đầu tư trang thiết bị, sách giáo
khoa, đồ dùng cho người dạy cũng như người học được tốt hơn. Song kinh
phí đó sẽ được lấy từ đâu? Câu hỏi đặt ra là có nên tăng mức học phí hay
không? Nhận thấy đây là vấn đề mà rất nhiều người quan tâm vì vậy nhóm 9
quyết định đi sâu tìm hiểu và nghiên cứu việc có nên tăng học phí hay
không? Đề tài của nhóm gồm 3 phần:
1. Lý luận chung
2. Vấn đề có nên tăng học phí hay không?
3. Dich vụ này nên do khu vực nào cung cấp là tốt nhất?
Trong quá trình tìm hiểu và nghiên cứu, do thời gian và kiến thức còn
hạn chế, nhóm 9 không tránh khỏi những thiếu sót mong thầy và các thành
viên trong lớp K6HK1B cùng góp ý kiến để bài thảo luận của nhóm được
hoàn thiện hơn.
Nhóm 9 xin chân thành cảm ơn!
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
B. NỘI DUNG CHÍNH
1. Lý luận chung
1.1. Khái niệm học phí đại học
Học phí đai học là tiền mà mỗi sinh viên phải trả cho việc học của
mình theo quy định của Bộ GD-ĐT. Học phí là khoản tiền của gia đình
người học hoặc người học phải nộp để góp phần bảo đảm chi phí cho các
hoạt động giáo dục.

1.2.Quy định chung về mức thu học phí
*Năm 2010-2011 đến 2014-2015:
Khung học phí đối với cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học
chất lượng đại trà được chia theo các nhóm ngành đào tạo từ năm học 2010
-2011 đến năm học 2014 – 2015.
- Cao nhất trong các nhóm ngành thuộc về khối Y dược với mức học phí từ
340.000- 800.000/tháng.
- Nhóm ngành Khoa học xã hội, kinh tế, luật từ 290.000 đến 550.000 đồng/
tháng;
- Kỹ thuật, công nghệ: 310.000 đến 650.000 đồng/ tháng;
- Khoa học tự nhiên: 310.000 đến 650.000 đồng/ tháng;
Khung học phí đối với trung cấp chuyên nghiệp, cao đẳng, cao đẳng
nghề, đào tạo thạc sỹ, tiến sỹ có chất lượng đại trà từ năm học 2010 - 2011
đến năm học 2014 - 2015 được xác định theo hệ số điều chỉnh, trong đó
Trung cấp là 0,7, CĐ: 0,8, ĐH: 1; Thạc sỹ: 1,5 và Tiến sỹ: 2,5.
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Với trung cấp nghề của các nhóm ngành đào tạo có chất lượng đại trà
từ năm học 2010 - 2011 đến năm học 2014 – 2015, khung học phí được xác
định:
- Khối thăm dò địa chất, thuỷ văn, khí tượng từ 270.000 đến 700.000 đồng/
tháng; Khối hàng hải: 260.000 – 610.000 đồng/ tháng
- Khối y tế, dược: 250.000 – 580.000 đồng/ tháng
- Khối cơ khí luyện kim, kỹ thuật nhiệt và điện, kỹ thuật xây dựng: 240.000
– 560.000 đồng/ tháng
-Khối công nghệ lương thực và thực phẩm: 230.000 – 540.000 đồng/ tháng.
- Khối kỹ thuật bảo quản và vật tư hàng hoá: 230.000 – 530.000 đồng/
tháng.
Cũng theo dự thảo này, mức thu học phí đối với cơ sở giáo dục đại
học công lập không được nhà nước hỗ trợ ngân sách chi thường xuyên được

xác định theo nguyên tắc đảm bảo bù đắp chi phí thường xuyên trình cấp
thẩm quyền cho phép và phải công khai mức học phí cho người học biết
trước khi tuyển sinh. Mức thu học phí đào tạo theo phương thức giáo dục
thường xuyên: Không vượt quá 150% mức học phí chính quy cùng cấp học.
Mức thu học phí các cơ sở giáo dục ngoài công lập: được tự quyết
định mức thu học phí, Học phí các cơ sở giáo dục của nhà đầu tư nước ngoài
do các nhà đầu tư quyết định nhưng phải thực hiện Quy chế công khai của
Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định để người học, các cơ quan quản lý giáo
dục và cơ quan tài chính biết thực hiện việc kiểm tra, giám sát.
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Mức thu học phí của một tín chỉ được xác định căn cứ vào tổng thu
học phí của toàn khóa học theo nhóm ngành đào tạo và số tín chỉ đó theo
công thức: Học phí tín chỉ bằng tổng học phí toàn khóa trên tổng số tín chỉ
toàn khóa, trong đó, tổng học phí toàn khóa bằng mức thu học phí 1 sv/1
tháng x 10 tháng x số năm học.
Mức thu học phí tại các cơ sở giáo dục của nhà đầu tư nước ngoài do
các nhà đầu tư quyết định, phải thực hiện Quy chế công khai của Bộ Giáo
dục và Đào tạo quy định để người học, các cơ quan quản lý giáo dục và cơ
quan tài chính biết thực hiện việc kiểm tra, giám sát theo quy định của nhà
nước.
*Năm 2009 trở về trước:
Năm 2009 có sửa đổi và thực hiện theo quyết định sửa đổi:
1. Dạy nghề trình độ trung cấp nghề trở xuống: từ 20.000 đến 160.000
đồng/tháng/học sinh.
2. Trung cấp chuyên nghiệp: từ 15.000 đến 135.000 đồng/tháng/học sinh.
3. Cao đẳng, cao đẳng nghề: từ 40.000 đến 200.000 đồng/tháng/sinh viên.
4. Đại học: từ 50.000 đến 240.000 đồng/tháng/sinh viên.
5. Đào tạo thạc sỹ: từ 75.000 đến 270.000 đồng/tháng/học viên
6. Đào tạo tiến sỹ: từ 100.000 đến 330.000 đồng/tháng/nghiên cứu sinh

2. Vấn đề có nên tăng học phí đại học hay không?
2.1.Về phía quốc hội:
- Chưa đồng ý tăng học phí.
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Như nhiều ý kiến tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho
rằng mặc dù thống nhất chưa tăng học phí theo đề án của Bộ GD-ĐT nhưng
theo ý kiến của Phó thủ tướng – Bộ trưởng Bộ GD – ĐT Nguyễn Thiện
Nhân đề xuất giải pháp trước mắt là tăng học phí đại học, cao đẳng. Theo
đó, học phí đại học, cao đẳng năm 2009-2010 có thể tăng 50% lên 235.000
đồng/tháng. Tuy nhiên Phó thủ tướng đề nghị Quốc hội xem xét lùi thời hạn
áp dụng khung học phí mới nhưng phải có giải pháp quá độ để giảm bớt sức
ép khó khăn về chi phí đào tạo cho các cơ sở đào tạo ngay trong năm học
2009-2010. Tại cuộc họp bàn về đề án “Đổi mới cơ chế tài chính của GD-
ĐT giai đoạn 2008-2012”, hầu hết các đại biểu cho rằng tăng học phí (HP) là
cần thiết nhưng không phải thực hiện được ngay mà phải căn cứ vào tình
hình kinh tế nước ta hiện nay.
- Phải có lộ trình thực hiện.
Với nhận định khoảng cách giữa mức học phí hiện hành với khung
học phí dự kiến là quá lớn thì Ủy ban Văn hóa, giáo dục, thanh thiếu niên và
nhi đồng của Quốc hội đề xuất học phí cần tăng dần theo từng năm học, mỗi
năm chỉ nên tăng 30-40%. Đồng thời nên cân nhắc thời gian thực hiện đề
án. Đề án tối thiểu cũng phải kéo dài năm năm và thời điểm bắt đầu thực
hiện đề án nên từ năm học 2010-2011. Do vậy, thời gian thực hiện đề án nên
điều chỉnh lại là năm 2010-2015”, tức là năm 2010 mới bắt đầu áp dụng học
phí mới, phù hợp với điều kiện thực tiễn.
- Tuy nhiên Quốc hội vẫn có nhiều ý kiến khác nhau.
+ Đề án chưa chín muồi?
+Cần xem xét lại đề án.
Nhóm 9 K6HK1B

Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
+ “Đồng tình”
+ Đại biểu Quốc hội băn khoăn mức tăng học phí
+ Một số ý kiến khác cho rằng : “ Nên gắn học phí theo chất lượng đào tạo,
nhà nước chỉ ban hành khung học phí còn HĐND các tỉnh ban hành cho phù
hợp với địa phương.
Vậy thu học phí cao sẽ như đòn bẩy để nâng chất lượng. Đây là chính
là mục đích của đề án đổi mới cơ chế tài chính. Do đó, Quốc hội nên thông
qua đề án này, những gì chưa hoàn chỉnh sẽ được Chính phủ sửa đổi.
2.2. Một số ý kiến
2.2.1. Ý kiến bộ G iáo dục
Việt Nam là nước đang phát triển, nên mức học phí chiếm 6% thu
nhập bình quân của hộ gia đình là cao. Bên cạnh đó, năm 2009 vẫn còn
trong thời kỳ suy giảm kinh tế, đời sống của nhân dân còn rất nhiều khó
khăn. Bởi vậy, vấn đề tăng học phí đối với tất cả các cấp học nên thực hiện
từ năm học 2010 – 2011, và thời gian thực hiện Đề án kéo dài 5 năm (2010-
2014). Bắt đầu từ năm học 2010-2011 sẽ thực hiện theo lộ trình của Đề án
sau khi điều chỉnh và được phê duyệt.
- Tăng học phí là cần thiết.
Theo tờ trình Đề án đổi mới cơ chê tài chính trong giáo dục và đào tạo
giai đoạn 2009-2014 do Phó thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân trình bày đã nêu
rõ, trong khi nền kinh tế nước ta đã chuyển sang cơ chế thị trường được hơn
20 năm, đã hình thành các cơ sở giáo dục ngoài công lập ngày một tăng thì
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
cơ chế tài chính của giáo dục thực tế vẫn chưa có thay đổi về chất so với thời
kỳ kinh tế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp. Việc quản lý ngân sách giáo dục
thực tế rất phân tán, các địa phương quản lý 74% ngân sách Nhà nước chi
hàng năm, các Bộ, ngành khác 21%, Bộ GD-ĐT quản lý 5%.
Bên cạnh đó chế độ học phí thực hiện từ năm 1998 đến nay chưa thay

đổi, mức học phí quá thấp, dưới khả năng chi trả của người dân ở các vùng
đô thị, không phù hợp với mặt bằng giá cả cùng với chính sách cải cách tiền
lương trong những năm qua. Vì thế để phù hợp với tình hình như hiện nay
thì cần phải tăng mức HP.
Sau khi đề án điều chỉnh học phí được đưa ra dư luận, Bộ GD&ĐT đã
nhận được nhiều ý kiến đóng góp. Đa số các ý kiến đều cho rằng, việc
nghiên cứu để sửa đổi chính sách học phí là cần thiết nhưng phải làm từng
bước, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều mặt và trong điều kiện hiện nay,
chưa nên có sự thay đổi về khung học phí.
Tăng học phí là một đột phá trong tài chính cho giáo dục đại học, thay
vì trả học phí thấp theo mức thu nhập hiện tại của quốc gia và người dân thì
chúng ta phải trả học phí ở mức đảm bảo chất lượng đào tạo, đáp ứng nhu
cầu của doanh nghiệp và xã hội, đa số người ra trường phải có việc làm và
thu nhập khá Mức thu nhập này cho phép trả lại số tiền đã vay để trả học
phí trước đó. Tức là lấy thu nhập của tương lai cao hơn rất nhiều so với học
phí hiện tại để trả học phí ở mức có chất lượng đào tạo cao. Đối với bậc đại
học, nếu không tăng học phí thì không thể giải quyết được vấn đề chất
lượng.
2.2.2. Ý kiến giảng viên
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Trò chuyện với SV, thầy cô cũng chia sẻ: “Biết tăng học phí là một gánh
nặng lớn cho sinh viên nhưng đây là đều không thể tránh khỏi được vì nhà
nước cần có thêm ngân sách để phát triển cơ sở vật chất cho nền giáo dục
nước nhà. Nguồn học phí mà các em nộp đã được nhà nước hỗ trợ rất nhiều,
nếu chỉ dựa vào học phí của sinh viên để xây dựng và phát triển trường Đại
học, thì con số đó sẽ tăng thêm không biết bao nhiêu lần!” Chuyện tăng học
phí đã là nỗi lo âu cho các bậc phụ huynh và sinh viên Đại học khi bước
những bước tiếp trên giảng đường, còn bao thứ phải trang trải. Nhưng đó
cũng là dấu hiệu đáng mừng cho những ai thật sự vươn lên. Hi vọng các bạn

sinh viên sẽ đạt được những gì mà mình phấn đấu, nỗ lực. Cũng hi vọng
rằng nền giáo dục Việt Nam sẽ phát triển hơn để vơi đi phần nào gánh nặng
của các bạn sinh viên khi bước vào cổng trường Đại học, tiếp tục xây dựng
nước nhà…
2.2.3. Ý kiến sinh viên
Trong thời buổi kinh tế khó khăn, chuyện tăng học phí đã làm cho biết
bao bạn sinh viên phải đau đầu, không biết phải xoay sở như thế nào.
V.Hùng (Đại học Y Dược Huế) bức xúc: “Cái gì cũng tăng, ngay cả thẻ vào
học, mượn sách ở Trung tâm học liệu cũng tăng từ 90.000đ lên 160.000đ,
nay lại thêm học phí. Trong lúc tiền được miễn giảm ở chế độ 135 mình còn
chưa lấy lại được, lấy đâu ra tiền nộp tiếp học kì mới. Không biết với tốc độ
như thế này, những năm tiếp theo học phí còn tăng lên bao nhiêu nữa…”
T.Ngọc (ĐH Kinh tế Huế) tâm sự: “Tăng học phí không hoàn toàn là
gánh nặng, khi song song với nó là tăng học bổng. Nếu học phí tăng, đồng
thời học bổng tăng, sinh viên sẽ có ý thức hơn trong việc học, phấn đấu đạt
học bổng để một phần nào trang trải cho nguồn học phí lớn lao ấy…”
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Thật sự, đi đôi với quyết định tăng học phí cũng là quy định về tăng
học bổng. Theo đó, các mức học bổng năm nay cũng tăng so với năm ngoái
trên 20%.
2.2.4. Ý kiến người dân
Phản ánh của nhiều người dân Hà Nội và TP HCM, nếu tăng học phí
chắc chắn các gia đình gặp khó. Dư luận đang xôn xao về Đề án đổi mới cơ
chế tài chính của giáo dục và đào tạo, nhất là về mức học phí phổ thông. Tại
Hà Nội và TP HCM, phần đông đều tỏ thái độ không tán thành mức học phí
được xem là quá cao đối với người lao động.
Đối với những gia đình ở nông thôn vấn đề tăng học phí sẽ có ảnh
hưởng rất lớn,thu nhập thì ít chi phí bỏ ra cho con đi học lại tăng họ khó có
thể tiếp tục cho con đi học được nên họ muốn nhà nước đưa ra mức học phí

phù hợp nhất.
2.2.5. Đánh giá chung
Hiện nay, vấn đề tăng học phí trong các trường ĐH, CĐ và Trung học
chuyên nghiệp là đúng và hợp lý với xu hướng “thị trường”. Để nâng cao
chất lượng giáo dục thì điều kiện giảng dạy và học tập của người học cần
được cải tiến. Do đó việc tăng học phí cũng đồng nghĩa với tăng chất lượng
giáo dục. Một đất nước muốn phát triển cần có một nền tảng về giáo dục
vững chắc.
Vấn đề đặt ra về việc tăng học phí như thế nào để XH vẫn coi đó là
hợp lý?
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Tăng học phí thì bộ GD-ĐT cần đảm bảo chất lượng giáo dục cũng
được nâng lên.
Tăng học phí nhưng không làm giảm số lượng học sinh, sinh viên
thuộc gia đình chính sách hay gia đình nông thôn ở các tỉnh lẻ.
Vậy tăng học phí cần kèm theo các chính sách miễn giảm học phí, học
bổng, hay cấp tín dụng cho sinh viên. Như vậy sẽ ảnh hưởng không nhiều
đến con em gia đình chính sách hay nông thôn. Mà XH cũng chấp nhận về
vấn đề này.
3. Dịch vụ này nên do khu vực nào cung cấp là tốt nhất?
Đề án tăng học phí bậc ĐH do khu vực công cung cấp là tốt nhất vì:
- Nếu tăng học phí do khu vực tư thì sẽ có nhiều bất cập:
+ Thứ nhất: Tăng học phí quá cao ( VD: Ngành y dược, đùng 1 cái tăng học
phí từ 180.000 lên 800.000).
+ Thứ hai: Giao quyền cho hiệu trưởng được quyết định.
Đồng ý là hiệu trưởng được quyết định nhưng chỉ được phép năm sau
tăng hơn năm trước 30% là tối đa. Còn năm đầu thực hiện đề án tăng học phí
thì chỉ được tăng 20% - 30% so với mức học phí cũ, nhưng nhiều trường
không áp dụng mức % tăng như trên nên đã gây sốc cho nhiều sinh viên và

gia đình.
+ Thứ ba: Các cơ sở đào tạo ngoài công lập và chủ đầu tư nước ngoài. Bộ
GD – ĐT cho phép được thu bao nhiêu học phí thì thu, họ được phép tự
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
quyết chi bao nhiêu cho cơ sở vật chất, cho giáo viên, cho hoạt động của
trường.
- Nếu tăng học phí do khu vực công :
+ Đối với các trường công lập nếu có tăng thì cũng chỉ tăng theo phần trăm
quy định chứ không tăng cao trót vót như do bên khu vực tư cung cấp, tạo
tâm lý ổn định cho gia đình và sinh viên yên tâm học tập.
+ Còn đối với các trường ngoài công lập thì nhà nước cần có mức “ trần”
để các trường ngoài công lập dựa vào đó quyết định mức học phí, chứ không
tùy tiện thu học phí quá cao, và không chi gì nhiều cho cơ sở vật chất…
Mặt khác, điều chỉnh tăng học phí ĐH cũng là để bảo đảm công bằng
xã hội, nhưng phải tăng từ từ, hợp lý cho sinh viên và gia đình kịp thích
nghi.
C. KẾT LUẬN
Chính sách học phí nói riêng và tài chính đại học nói chung là một
trong những vấn đề cốt cử của giáo dục đại học, và tác động sâu rộng đến
mọi tầng lớp nhân dân cũng như chiến lược phát triển nguồn nhân lực của
một quốc gia. Chính vì vâỵ, xây dựng chính sách học phí là một bài toán có
nhiều tham tố và rất cần được nghiên cứu chu đáo để đưa ra những giải pháp
có tính đến lợi ích của các bên tham gia, có tính đến khả năng của nhiều bộ
phận dân cư, đến quan hệ giữa chất lượng của nguồn nhân lực và chỉ số kinh
tế tri thức, đến công bằng và ổn định xã hội, dựa trên những quy định chính
sách đã có và thực tiễn đang diễn ra trong hệ thống giáo dục Việt Nam, đặt
trong bối cảnh toàn cầu hóa và kinh nghiệm quốc tế.
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:

Sự mở rộng quy mô và phát triển nhanh chóng về số lượng của hệ
thống đại học Việt Nam đặt ra những thử thách to lớn về chất lượng, trong
việc giải quyết bài toán này, tài chính đại học trở thành một vấn đề then
chốt. Trong khi ngân sách công không thể đáp ứng cho một hệ thống đại học
đang trở thành đại chúng hóa, truyền thống hiến tặng cho đại học chưa hình
thành, các nguồn thu do hoạt động nghiên cứu và dịch vụ còn hạn chế, học
phí là một nguồn thu quan trọng của đại học công và gần như là nguồn thu
duy nhất của các đại học tư, thì cải cách mức thu học phí là tất yếu để bảo
đảm chất lượng. Vai trò của nhà nước không phải là quy định mức trần mức
sàn hay quản lý cách chi tiêu của các trường mà là thiết kế bộ khung chính
sách nhằm bảo đảm những định chế phù hợp cho việc thực hiện cơ chế giải
trình trách nhiệm của các trường và giám sát việc thực hiện những định chế
đó.
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Nhóm 9 K6HK1B
Thảo luận môn Kinh tế công cộng. GVHD:
Nhóm 9 K6HK1B