SKKN SỬ DỤNG MÔ HÌNH LUYỆN TẬP NHẰM NÂNG CAO KĨ NĂNG THỰC HÀNH CÁC TƯ THẾ, ĐỘNG TÁC CƠ BẢN VẬN ĐỘNG TRÊN CHIẾN TRƯỜNG CHO HỌC SINH KHỐI 12 MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG AN NINH
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.45 MB, 56 trang )
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SỬ DỤNG MƠ HÌNH LUYỆN TẬP NHẰM
NÂNG CAO KĨ NĂNG THỰC HÀNH
CÁC TƯ THẾ, ĐỘNG TÁC CƠ BẢN VẬN
ĐỘNG TRÊN CHIẾN TRƯỜNG CHO
HỌC SINH KHỐI 12 MÔN GIÁO DỤC
QUỐC PHÒNG - AN NINH
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
DANH MỤC CÁC TỪ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
THPT
Trung học phổ thông
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GDQP-AN
Giáo dục quốc phòng và an ninh
QP
Quốc phòng
AN
An ninh
SGK
Sách giáo khoa
SKKN
Sáng kiến kinh nghiệm
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
TN
Thực nghiệm
PPCT
Phân phối chương trình
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ..................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài .................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ............................................................................................. 2
3. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................................ 3
4. Kế hoạch nghiên cứu ............................................................................................. 3
5. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................... 3
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................................ 3
7. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 4
8. Đóng góp của đề tài ............................................................................................... 4
PHẦN NỘI DUNG .................................................................................................. 5
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................................. 5
2. THỰC TRẠNG ..................................................................................................... 6
2.1. Thuận lợi ......................................................................................................... 6
2.2. Khó khăn......................................................................................................... 6
3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ........................................................................................ 8
3.1. Những u cầu trong việc sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng
thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường .......................... 8
3.1.1. Đối với học sinh .......................................................................................... 8
3.1.2. Đối với giáo viên ......................................................................................... 8
3.1.2.1. Chuẩn bị nội dung .................................................................................... 8
3.1.2.2. Chuẩn bị về mơ hình và hướng dẫn luyện tập ....................................... 13
3.2. Một số lưu ý khi sử dụng mơ hình luyện tập ................................................... 14
3.3. Phương pháp sử dụng mơ hình luyện tập vào quá trình giảng dạy các tư thế,
động tác cơ bản vận động trên chiến trường ........................................................... 17
3.3.1. Khung tiến trình giảng dạy ........................................................................ 17
3.3.3. Thiết kế giáo án sử dụng mơ hình luyện tập các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường đối với các tiết luyện tập tổng hợp .......................... 19
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
4. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .............................................................................. 32
4.1. Khảo sát chất lượng học sinh trước khi áp dụng mơ hình luyện tập các tư thế,
động tác vận động trên chiến trường vào giảng dạy ............................................... 32
4.2. Chương trình thực nghiệm ............................................................................... 34
PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ ...................................................................... 36
1. KẾT LUẬN ......................................................................................................... 36
1.1. Tính mới và sáng tạo của đề tài........................................................................ 36
1.2. Bài học kinh nghiệm ........................................................................................ 36
1.3. Ý nghĩa của sáng kiến ...................................................................................... 37
1.4. Khả năng ứng dụng của đề tài ......................................................................... 37
2. KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT ............................................................................... 37
2.1. Kiến nghị ........................................................................................................... 37
2.2. Đề xuất ............................................................................................................. 38
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 39
PHỤ LỤC ................................................................................................................. 1
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phịng và an ninh
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Giáo dục Quốc phòng và An ninh là một môn học nằm trong hệ thống giáo
dục quốc dân nhằm đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa. Đây là một trong
những nhiệm vụ quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, tạo cho
thế hệ trẻ có điều kiện tu dưỡng phẩm chất, rèn luyện năng lực để sẵn sàng thực hiện
2 nhiệm vụ chiến lược của đất nước: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội
chủ nghĩa; góp phần nâng cao ý thức Quốc phòng – An ninh, củng cố nền quốc
phịng tồn dân an ninh nhân dân, xây dựng nền Quốc phịng tồn dân, an ninh nhân
dân vững mạnh. Trải qua hơn 60 năm (1961 đến nay) hình thành và phát triển môn
học GDQPAN đã khẳng định vị thế của mình với sự nỗ lực của khơng chỉ riêng
ngành giáo dục mà còn nhận được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và các
cấp, các ngành qua từng giai đoạn.
Thực hiện Chỉ thị 12-CT/TW ngày 03/5/2007 của Bộ Chính trị về tăng cường
sự lãnh đạo của Đảng đối với cơng tác GDQPAN trong tình hình mới; Nghị định
116/2007-NĐ-CP về GDQPAN; Chỉ thị số 417/CT-TTG ngày 31/3/2010 của Thủ
tướng Chính phủ vế việc tăng cường chỉ đạo, thực hiện công tác GDQPAN năm
2010 và những năm tiếp theo; Thông tư số 01/2017/TT-BGDĐT ngày 13/01/2017
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; Thông tư số 01/2018/TT-BGDĐT ngày
26/01/2018 của Bộ trường Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng nhiều văn bản quy phạm
pháp luật khác làm cơ sở pháp lý để thực hiện nhiệm vụ GDQPAN trong các
trường THPT. Từng bước tác động sâu sắc đến cả các cơ quan quản lý và tổ chức
thực hiện nhiệm vụ GDQPAN, làm thay đổi tư duy của các cấp, các ngành cũng như
tồn xã hội đối với mơn học, góp phần khẳng định được vị thế của môn học trong hệ
thống giáo dục quốc dân. Xác định rõ vị trí, vai trị của nhiệm vụ đó, trong những
năm qua Cấp Uỷ Ban Giám hiệu Trường THPT H luôn quan tâm chỉ đạo và tổ chức
triển khai thực hiện tốt công tác Giáo dục quốc phòng và an ninh cho học sinh. Đặc
biệt chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hướng dẫn giáo viên chọn các hình thức tổ chức
Dạy - Học tích cực; Các giáo viên cũng đã được tập huấn về đổi mới phương pháp
dạy học, từ đó đã mạnh dạn thay đổi cách soạn giáo án, hình thức tổ chức dạy học
phù hợp với trình độ nhận thức lứa tuổi cũng như nội dung và kiến thức môn học.
Việc đổi mới phương pháp Dạy - Học là một vấn đề đang được tồn xã hội nói
chung và đặc biệt là ngành giáo dục nói riêng rất quan tâm, nhằm tạo sự chuyển biến
lớn trong quá trình Dạy - Học, điều đó càng địi hỏi người giáo viên phải tích cực
tìm tịi, học hỏi và khơng ngừng sáng tạo để đạt được mục tiêu giáo dục đề ra.
Sau nhiều năm giảng dạy mơn Giáo dục quốc phịng và an ninh theo phương
pháp mới, bản thân tôi nhận thấy trong một tiết dạy giáo viên phải chuyển tải nhiều
kiến thức đồng thời phân chia thời gian học lý thuyết cũng như thực hành phải hợp
lý khoa học mới giải quyết được hết trọng tâm nội dung bài dạy. Mặt khác không để
học sinh học phần lí thuyết cũng như thực hành một cách thờ ơ, xem thường và cũng
1
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
tránh sự nhàm chán trong tập luyện đó là yếu tố chủ quan, địi hỏi giáo viên phải vận
dụng phát huy tốt việc đổi mới phương pháp giảng dạy. Cần lưu ý rằng, để phục vụ
đắc lực cho việc nâng cao chất lượng giảng dạy, hướng nghiên cứu của các giáo viên
Giáo dục quốc phòng và an ninh nên tập trung trực tiếp vào nội dung kiến thức môn
học hay những yếu tố tham gia vào quá trình dạy và học như: Đổi mới phương pháp
giảng dạy, đổi mới cách thức tổ chức các hoạt động trong nội dung chương trình học
tập... Đổi mới mạnh mẽ sâu rộng phương pháp dạy và học, phương pháp kiểm tra,
đánh giá: Giáo viên cần phải đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tích cực
hố hơn nữa quá trình học tập của học sinh, phải tạo ra cho học sinh có hứng thú
trong q trình học tập và tự giác, tích cực tham khảo tài liệu, chủ động nắm bắt nội
dung môn học, nhằm hiểu sâu hơn nữa kiến thức. Đồng thời, cần cải tiến phương
pháp học tập của học sinh, bởi hoạt động của giáo viên trên lớp đã bao hàm hoạt
động của học sinh; cũng như vậy, hoạt động học của học sinh luôn chứa đựng vai trò
giảng dạy của giáo viên. Để dự báo năng lực học tập, tự giáo dục của học sinh, năng
lực giảng dạy của giáo viên, từ đó điều chỉnh, cải tiến cách thức học tập của học
sinh, phương pháp giảng dạy của giáo viên. Có như vậy, chúng ta mới thực sự biến
quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo. Việc giảng dạy nội dung các tư thế vận
động cơ bản trên chiến trường cho học sinh khối 12 của trường THPT H trong
những năm qua cũng gặp rất nhiều khó khăn do địa điểm nơi trường đóng điều kiện
thời tiết khơng thuận lợi, giờ học thực hành khơng có nhà đa năng để luyện tập. Đội
ngũ giáo viên tham gia giảng dạy bộ môn Giáo dục quốc phòng và an ninh còn thiếu
nên chất lượng dạy và học của bộ mơn cũng gặp những khó khăn nhất định.
Tuy nhiên, trong thực tế để thực hiện tốt các bài tập thực hành trên chiến
trường, thì đầu tiên ta phải thực hiện tốt các bài tập cơ bản các tư thế, động tác cơ
bản vận động trên chiến trường. Xuất phát từ yêu cầu và nhiệm vụ trên tơi ghi chép
lại thành sáng kiến kinh nghiệm của mình dưới đề tài “Sử dụng mơ hình luyện tập
nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên
chiến trường cho học sinh khối 12 mơn giáo dục quốc phịng và an ninh”
2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm nâng cao chất lượng dạy và học bộ mơn Giáo dục quốc phịng và an
ninh cho học sinh phổ thông đặc biệt là việc giúp cho học sinh lớp 12 nắm vững và
thực hiện tốt các tư thế, động tác vận động trên chiến trường và có thể vận dụng
vào trong cuộc sống hàng ngày, thực tiễn chiến đấu. Tăng cường sức khỏe, đảm
bảo cho cơ thể phát triển hài hịa cân đối, giữ gìn và hình thành các tư thế ngay
ngắn, phát triển hệ thống cơ quan nội tạng trong cơ thể như tim mạch, hô hấp, hệ
xương, hệ cơ… Tăng cường quá trình trao đổi chất, củng cố và rèn luyện hệ thống
thần kinh, phát triển các tố chất vận động, nâng cao năng lực làm việc, trang bị cho
học sinh những tri thức kĩ năng, kĩ xảo vận động cần thiết cho các hoạt động khác
trong cuộc sống. Góp phần vào việc hình thành các thói quen đạo đức, phát triển trí
tuệ, rèn luyện ý thức tổ chức kỷ luật, tác phong nhanh nhẹn, có tinh thần tập thể
cao. Giúp học sinh nhanh chóng hình thành được các kỹ năng cơ bản của các tư
2
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
thế, động tác vận động cơ bản trên chiến trường, tự giác tích cực chủ động trong
việc tiếp thu các kiến thức đã được học. Khi nghiên cứu đề tài này tơi mong muốn
kích thích được tính hứng thú cho học sinh trong quá trình tập luyện, nắm được
trường hợp vận dụng, các loại địa hình địa vật, hơ khẩu lệnh và thực hiện được tất
cả các động tác vận động trong chiến trường, thực hiện tốt việc bảo vệ độc lập chủ
quyền thống nhất tồn vẹn lãnh thổ.
Vì vậy mục đích của sáng kiến kinh nghiệm là ghi nhận, đúc kết những kinh
nghiệm trong việc đưa ra mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành vào
quá trình giảng dạy của bản thân và đồng nghiệp để cùng nhau tham khảo, tìm ra
được những giải pháp tối ưu nhất, có hiệu quả nhất góp phần nâng cao chất lượng
giảng dạy các giờ thực hành môn GDQPAN trong trường THPT.
3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh khối 12 năm học 2021 – 2022 ở trường THPT H.
4. Kế hoạch nghiên cứu
Đề tài được tiến hành từ 05/09/2021 - 18/04/2022 và được chia thành 3 giai
đoạn:
* Giai đoạn 1: từ 05/09/2021 - 05/12/2021): Chọn đề tài SKKN, xây dựng và
thông qua đề cương nghiên cứu
* Giai đoạn 2: từ 06/12/2021 – 06/02/2022: Thu thập xử lý các số liệu, giải
quyết nhiệm vụ 1
* Giai đoạn 3: Từ 07/02/2022 – 18/04/2022: Giải quyết nhiệm vụ 2, hoàn
thành đề tài SKKN, báo cáo trước tổ chuyên môn và nhà trường
5. Phạm vi nghiên cứu
Cho các tiết học thực hành của bài: Các tư thế, động tác cơ bản vận động trên
chiến trường ở khối 12 môn Giáo dục Quốc phòng và An ninh ở Trường THPT H.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích trên, chúng tôi đã thực hiện những nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của việc ứng dụng mơ hình luyện tập
nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến
trường ở lớp 12 môn GDQPAN.
- Ứng dụng và đánh giá hiệu quả của việc áp dụng mô hình luyện tập nhằm
nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường
ở lớp 12 môn GDQPAN
- Thiết kế giáo án thực nghiệm giảng dạy kiểm chứng tính khả thi của đề tài.
3
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Tiến hành thực nghiệm sư phạm nhằm để kiểm tra, đánh giá tính khả thi và
tính hiệu quả của giáo án đã xây dựng.
7. Phương pháp nghiên cứu
Để giải quyết được các nhiệm vụ của đề tài, tôi đã dùng các phương pháp
nghiên cứu sau:
- Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu.
- Phương pháp quan sát sư phạm.
- Phương pháp làm đồ dùng dạy học
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
- Phương pháp tốn học thống kê xử lí kết quả
8. Đóng góp của đề tài
Kết quả sáng kiến giúp giáo viên và học sinh chuyển từ phương pháp dạy học
truyền thống sang phương pháp dạy học tích hợp, nhằm rèn luyện cho học sinh ý
thức tổ chức kỉ luật, tinh thần tự giác, mạnh dạn tự tin, kĩ năng nhận biết tình
huống chiến đấu, nâng cao hiệu quả học tập và sự u thích đối với bộ mơn
GDQPAN.
Sử dụng mơ hình luyện tập các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến
trường vào các tiết luyện tập tổng hợp của bài“ Các tư thế, động tác cơ bản vận
động trên chiến trường” vào trong giảng dạy tạo nên sự hấp dẫn, lôi cuốn học sinh
tự giác luyện tập, nội dung học tập thêm phần sinh động. Học sinh được trải
nghiệm thực tế hơn với đặc điểm và tình hình chiến đấu của Quân Đội ta, làm cơ
sở nâng cao lòng yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập chủ quyền của dân tộc, sẵn sàng
nhận và hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Khi học sinh luyện tập thành thạo với mơ hình luyện tập này là cơ sở ban đầu
để có một tâm thế vững vàng về ý chí, kĩ năng vận dụng các tư thế, động tác vận
động trên chiến trường một cách thành thạo. Sẵn sàng tham gia các cuộc thi như:
Hội thao quốc phòng và an ninh ở trường, ở Huyện, ở Tỉnh, hay Toàn Quốc tổ
chức. Cũng là cơ sở để sau này các em học tập ở các trường Quân Đội, Công An
hay tham gia nghĩa vụ quân sự đạt kết quả cao trong q trình học tập và rèn luyện.
Sáng kiến có thể được các trường THPT khác trên địa bàn tỉnh nghiên cứu và
vận dụng phù hợp trong dạy học.
4
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
PHẦN NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Giáo dục phổ thơng nói chung và mơn học GDQPAN nói riêng là góp phần
“Giáo dục học sinh phát triển tồn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các
kĩ năng cơ bản, phát triển năng lực khả năng, tính năng động và sáng tạo, hình
thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách
nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; Chương trình giáo dục phổ thơng
ban hành kèm theo quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5/5/2006 của Bộ
trưởng Bộ Giáo Dục Và Đào Tạo cũng đã nêu :“Phải phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm
đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học; bồi dưỡng cho học sinh phương
pháp tự học, khả năng hợp tác; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn;
tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập cho học
sinh”. Giáo dục Quốc phòng và An ninh trong ngành giáo dục đã có những chuyển
biến mạnh mẽ từ nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp đến việc tổ chức
thực hiện ở từng cơ sở, nhà trường, đơn vị. Các cơ quan quản lý giáo dục đã có sự
chỉ đạo kiên quyết để thực hiện tốt nhiệm vụ Giáo dục Quốc phịng và An ninh
trong tồn ngành. Đội ngũ giáo viên Giáo dục Quốc phòng và An ninh ở cấp trung
học phổ thông đã bước đầu được hình thành và phát triển, chương trình, kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập cho từng học sinh đã được thực hiện ở các trường trong
toàn tỉnh. Giáo dục Quốc phòng và An ninh cho học sinh các trường ngày càng có
chất lượng, hiệu quả đã tạo ra mơi trường học tập, rèn luyện cho học sinh. Ngoài ra
trong quá trình giảng dạy đã lồng ghép một số nội dung GDQPAN về các cuộc thi,
hội thao quốc phòng an ninh các cấp qua đó học sinh được ứng dụng thực tế và
tiếp thu kiến thức đạt hiệu quả cao.
Để đạt được mục tiêu đề ra đòi hỏi giáo viên cần phải nghiên cứu, tìm hiểu
các tài liệu có liên quan để nắm được nội dung chương trình một cách chặt chẽ,
khoa học ngồi ra cịn nắm bắt được tâm sinh lý học sinh để có cách thức tổ chức
hợp lý cho từng hoạt động học tập và đưa ra phương pháp tập luyện hợp lý đạt hiệu
quả cao.
Thực hiện công văn số 1865/SGD&ĐT-GDTrH ngày 16/09/2020 của Sở
GDĐT Nghệ An về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDQPAN năm học 2020 2021 thì nội dung giảng dạy phần thực hành mơn GDQPAN được tổ chức dạy, học
3 tiết/buổi/lớp. Vì vậy việc sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kỉ năng thực
hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường cho học sinh khối 12
vào các tiết học thực hành của bài là một sự kết hợp tích cực, đánh vào đúng tâm lý
của người học theo tính chất đặc thù của bộ mơn; Đây là điểm nhấn của việc đổi
mới phương pháp giảng dạy mà tơi đang trình bày. Sáng kiến này nhằm thay thế
cho những phương pháp dạy học thực hành cũ của người dạy đó là tập trung truyền
5
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
đạt kiến thức của bài học, tiết học một cách rập khuôn mà chưa có biện pháp nhằm
khích lệ được tinh thần phấn chấn và hứng thú, phát triển sức mạnh, nhanh nhẹn,
khéo léo, cách nhận biết tình huống chiến đấu của học sinh ở mỗi giờ học thực
hành; dẫn đến học sinh thường cảm thấy áp lực, nhàm chán, ngại học, tiếp thu bài
theo hướng thụ động, khơng phát huy được tính tích cực, tự giác, chịu khó trong
luyện tập ở mỗi buổi học thời gian kéo dài 3 tiết liên tục.
Vì vậy mục đích của việc sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng
thực hành các tư thế, động tác cơ bản trên chiến trường vào chương trình giáo dục
Quốc phòng và An ninh lớp 12 là một hoạt động hấp dẫn, phù hợp với sự phát triển
tự nhiên của tâm sinh lý tuổi trẻ. Những yêu cầu của các mơn giáo dục có tính hệ
thống, trình tự trong nhà trường các cấp, nhất là môn Giáo dục Quốc phòng và An
ninh sẽ được tuổi trẻ học sinh tiếp nhận, tự rèn luyện một cách tích cực, chủ động
qua hoạt động tham gia làm cơ sở góp phần giúp tuổi trẻ bước vào nhiệm vụ bảo
vệ tổ quốc một cách hiệu quả.
2. THỰC TRẠNG
2.1. Thuận lợi
- Nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường, các
tổ chức đoàn thể trong trường tạo điều kiện giúp đỡ đối với bộ mơn Giáo dục Quốc
phịng và An ninh. Đầu tư mua sắm cơ sở vật chất, sân bãi phục vụ giảng dạy.
Ln khuyến khích, động viên giáo viên đổi mới phương pháp dạy học. Tạo điều
kiện cho giáo viên hằng năm tham gia các lớp tập huấn tiếp thu các chuyên đề môn
học ở huyện, tỉnh.
- Đội ngũ giáo viên trẻ năng động, nhiệt tình, hăng say khơng ngừng tìm tịi
sáng tạo trong đổi mới phương pháp dạy học; Giáo viên được đào tạo chính quy
chương trình mơn học Giáo dục Quốc Phịng và An ninh nên việc triển khai tổ
chức thực hiện chương trình, kế hoạch giảng dạy một cách thuận lợi.
- Giờ dạy mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh thực sự mang lại cho Tơi sự
cảm hứng và muốn tìm tịi, cống hiến nhiều hơn nữa, học hỏi nhiều hơn nữa để
hồn thiện chính mình.
- Học sinh của trường có ý thức và ham học tập, tỷ lệ học sinh đạt học lực
trung bình trở lên chiếm từ 79% trở lên.
2.2. Khó khăn
- Đối với các em học sinh phổ thơng hiện nay do được sinh ra và lớn lên trong
khi đất nước hịa bình nên những hiểu biết về chiến tranh và sự khốc liệt của nó đối
với các em chỉ thông qua sách báo và các phương tiện thông tin đại chúng. Do đó
các em khơng thể hình dung được mức độ khốc liệt và sự phá hủy của chiến tranh
gây ra vì vậy trong quá trình học tập các nội dung của mơn Giáo dục Quốc phịng
và An ninh nói chung, các tư thế động tác cơ bản vận động trên chiến trường nói
6
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
riêng các em chưa thực sự tích cực và chủ động trong việc tiếp thu nội dung kiến
thức của bài học. Đây là thực trạng chung của các học sinh phổ thông khi học tập,
tập luyện nội dung các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường.
Qua những năm giảng dạy nội dung chương trình mơn học Giáo dục Quốc
phịng và An ninh đặc biệt là giảng dạy phần các tư thế, động tác vận động cơ bản
trên chiến trường cho học sinh khối 12 Tôi nhận thấy rằng sự hứng thú học tập
của học sinh trong quá trình học tập chưa cao, các em còn chưa phát huy hết tinh
thần và thái độ tự giác, tích cực khi học mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh,
chưa tích cực, hứng thú tập luyện các nội dung phần thực hành, chưa xác định rõ
được tầm quan trọng của bộ môn nên dẫn đến chất lượng trong việc giảng dạy
và học tập của bộ mơn Giáo dục Quốc phịng và An ninh còn chưa cao.
- Kết quả kiểm tra nội dung các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến
trường của khối 12 trường THPT H năm học 2020-2021 như sau:
+ Tổng số học sinh khối 12 là 274 em trong đó:
Học sinh đạt mức giỏi: 15 học sinh = 5,47%
Học sinh đạt mức khá: 139 học sinh = 50,73%
Học sinh đạt mức trung bình: 120 học sinh = 43,8%
Qua kết quả trên cho thấy khả năng tiếp thu và vận dụng cũng như kết quả
học tập của nội dung các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường của
học sinh là chưa cao.
- Trang thiết bị đồ dùng dạy học mặc dù đã được đầu tư nhưng còn thiếu thốn.
- Được Sở Giáo Dục và Đào Tạo Nghệ An cho dự lớp tập huấn, nhưng mới
chỉ là bước đầu để làm quen, vì vậy chúng tơi cũng phải tự tìm tịi, học hỏi qua tài
liệu và qua đồng nghiệp.
- Q trình cơng tác cịn ít, mơn GDQPAN trong trường lại chưa có giáo viên
nhiều kinh nghiệm để học hỏi vì vậy phải mị mẫm nên kết quả chậm đạt được.
- Việc tìm kiếm các tư liệu, đầu sách tham khảo phục vụ cho việc dạy học
cũng như nghiên cứu khoa học cũng rất khó khăn, phải tìm tịi trên báo, mạng …
- Trên thực tế trải qua nhiều năm giảng dạy ở trường, Tôi nhận thấy một buổi
học thực hành 3 tiết/buổi/lớp, do thời gian học liên tục kéo dài trong một buổi nên
đa phần học sinh học tập còn thụ động, ý thức tự giác trong huấn luyện chưa cao,
bước vào tiết học với tâm thế gị bó, luyện tập cịn mang tính chất đối phó chưa
thực sự hứng khởi. Bên cạnh đó học sinh luôn cảm thấy mất tự tin khi đứng trước
tập thể, hay khi thực hiện một động tác khó. Kết quả dẫn đến học sinh không tập
trung trong giờ học, mất tự tin khi thực hiện, buồn chán, thất vọng và đánh mất sự
đam mê học hỏi, kết quả học tập yếu kém.
7
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Trong những năm qua trường đã tổ chức những cuộc hội thảo nhằm nâng
cao chất lượng của nhiều bộ môn với nhiều giải pháp, đổi mới phương pháp dạy
học theo phương pháp mới. Cũng chính từ lí do này, tơi đã nghiên cứu, áp dụng và
mạnh dạn đưa ra biện pháp giúp học sinh biết kết hợp một số phương pháp học tập
trong môn học GDQPAN.
- Khi tiến hành giảng dạy theo phương pháp mới này khó khăn gặp phải ban
đầu là học sinh chưa được làm quen với mơ hình luyện tập nên động tác thực hiện
chưa dứt khoát, sự phối hợp linh hoạt giữu các nội dung luyện tập còn chậm trễ,
một số học sinh nữ trạng thái thể lực còn yếu nên khá chật vật khi vào luyện tập
với mô hình.
- Đây là khó khăn của hầu hết các giáo viên và học sinh gặp phải khi chuyển
từ phương pháp cũ sang phương pháp mới. Tôi nhận thấy rằng khi sử dụng mơ
hình luyện tập các tư thế vận động vào giảng dạy thì học sinh ln có tâm thế hào
hứng, ý thức tổ chức kỉ luật tốt hơn, khả năng tiếp thu nội dung bài học tốt hơn,
mạnh dạn và tự tin trong quá trình học tập và yêu thích mơn học hơn.
3. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
3.1. Những u cầu trong việc sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao
kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường
3.1.1. Đối với học sinh
- Học sinh đọc và nắm vững nội dung về: Tình huống, trường hợp vận dụng,
tư thế chuẩn bị, cách thực hiện động tác và những điểm chú ý của các tư thế, động
tác cơ bản vận động trên chiến trường.
- Tích cực tham gia vào các hoạt động vừa học tập tích cực vừa tham gia tổ
chức nhằm hồn thành nội dung chương trình.
- Chủ động nắm vững kiến thức cơ bản, xây dựng tinh thần đoàn kết, phương
pháp giải quyết vấn đề bằng sự nổ lực của cá nhân và tập thể, phát huy tinh thần
đồn kết có kỷ luật, học tập tác phong Quân Đội.
- Trang phục đúng quy định, những dụng cụ liên quan đến việc tổ chức học
tập.
3.1.2. Đối với giáo viên
3.1.2.1. Chuẩn bị nội dung
- Giáo viên phải nắm được ý nghĩa và trường hợp vận dụng và luyện tập một
cách thuần thục các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường. Gửi mỗi
lớp một bản phơ tơ mơ hình luyện tập về nhà đọc nghiên cứu và tìm hiểu trước:
a. Động tác đi khom
8
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Trường hợp vận dụng.
Đi khom thường vận dụng khi gần địch trong điều kiện địa hình địa vật che
đỡ che khuất cao ngang tầm ngực, hoặc đêm tối, trời mưa, sương mù, địch khó
phát hiện.
- Tư thế:
Đi khom: + Đi khom cao
+ Đi khom thấp
- Đi khom cao khi khơng có chướng ngại vật:
Tư thế chuẩn bị: Chân trái bước lên một bước, mũi bàn chân hơi chếch sang
phải, chân phải dùng mũi chân làm trụ xoay gót lên cho người nghiêng sang phải
(thu nhỏ mục tiêu), hai chân chùng, trọng lượng dồn đều vào hai chân, từ bụng trở
lên cúi thấp, mắt quan sát địch, tay trái cầm ốp lót tay, tay phải cầm tay cầm, ngón
trỏ đặt ngồi vành cị, mặt súng nghiêng sang trái đầu nòng súng cao ngang mắt
trái, súng ở tư thế sẵn sàng chiến đấu.
Khi tiến: Chân phải bước lên đặt cả bàn chân xuống đất, mũi bàn chân chếch
sang phải, hai chân vẫn chùng. Cứ như vậy hai chân thay nhau bước tiến vị trí đã
định.
- Đi khom thấp, thực hiện như đi khom cao chỉ khác hai chân chùng hơn,
người cúi thấp hơn.
- Đi khom khi có chướng ngại vật: Động tác cơ bản như đi khom ở địa hình
bình thường chỉ khác dây súng đeo vào vai phải, tay phải cầm ốp lót tay, cánh tay
kẹp chặt súng vào người, tay trái cầm cành lá ngụy trang hoặc vạch đường để tiến.
Khi mang vật chất, khí tài, trang bị súng đeo sau lưng, hai tay mang vật chất,
khí tài, trang bị.
* Chú ý:
- Trường hợp thuận tay trái, động tác thực hiện ngược lại.
- Khi mang súng trường, động tác đi khom như khi mang súng tiểu liên chỉ
khác tay phải cầm cổ báng súng.
- Khi đi khom người không được nhấp nhô, không ôm súng.
- Khẩu lệnh luyện tập: “Đi khom cao chuẩn bị - Tiến”; “Đi khom thấp”
b. Động tác chạy khom
- Trường hợp vận dụng: Chạy khom thường vận dụng trong trường hợp cần
vận động nhanh từ địa hình này sang địa hình khác.
9
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Tư thế: Động tác cơ bản như động tác đi khom, chỉ khác: tốc độ nhanh hơn,
bước chân dài hơn.
c. Động tác bò
- Là một trong những tư thế tương đối thấp, chủ yếu dùng trong trường hợp
địa hình địa vật che mắt địch tương đối thấp, hoặc vận động qua nơi trống
trải…khi gần địch.
- Bò cao: Thường vận dụng ở những nơi gần địch, có địa hình địa vật cao
ngang tư thế người ngồi, nhưng chủ yếu vận dụng để vận động qua nơi địa hình địa
vật dễ phát ra tiếng động như: nơi có gạch, ngói, sỏi, đá lởm chởm, cành khơ, lá
cây….cần phải dùng tay để dị mìn.
Bị cao có hai cách:
+ Bò cao hai chân, một tay: vận dụng khi gần địch, sẵn sàng dùng súng, hoặc
cần có một tay dị mìn, mang, ơm khí tài, trang bị, bẻ cành cây….
Tư thế chuẩn bị: Người ngồi xổm, chân trái trước, chân phải sau, bàn chân
hơi kiễng, trọng lượng dồn đều vào hai mũi bàn chân, dây súng đeo vào vai phải,
tay phải cầm ốp lót tay, cánh tay kẹp chặt súng vào thân người.
Khi tiến: Người hơi đổ về trước, năm ngón tay trái chụm lại đưa về trước (tìm
chỗ đặt chân) chống xuống đất trước mũi chân phải, rồi từ từ xịe ra đẩy nhẹ lá cây,
cỏ khơ,…về các phía, lấy đầu các ngón tay và chân trái làm trụ, chuyển dần trọng
lượng thân người sang bên trái, chân phải bước lên đặt mũi bàn chân sát dưới lòng
bàn tay trái. Cứ như vậy thay đổi chân nọ đến chân kia để tiến (2 chắc 1 di) mắt
luôn quan sát hướng địch.
+ Bò cao hai chân, hai tay: vận dụng trong trường hợp chưa cần dùng đến
súng, tay không bận.
Tư thế: Động tác cơ bản như động tác bò cao hai chân, một tay, chỉ khác:
súng đeo sau lưng, khi nào tiến tay nào thì dị đường của chân đó (3 chắc 1 di) tiến
đến vị trí xác định.
* Chú ý:
+ Khi tiến, không để báng súng chạm đất, khơng đặt cả bàn chân.
+ Ở nơi có cây cỏ thấp, khơng có mìn… có thể tay trái cầm cành lá ngụy
trang.
+ Khẩu lệnh luyện tập: “Bò cao hai chân, một tay chuẩn bị - Tiến”; “Bò cao
hai chân, hai tay chuẩn bị - Tiến
d. Động tác lê
10
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Trường hợp vận dụng
Động tác lê thường vận dụng khi gần địch, cần thu hẹp mục tiêu, nơi địa hình,
địa vật che khuất, che đỡ cao ngang tầm người ngồi, động tác cần nhẹ nhàng, thận
trọng.
- Động tác: Lê cao; Lê thấp
- Lê cao
+ Tư thế chuẩn bị: Người ngồi nghiêng xuống đất, mông trái và đùi trái tiếp
đất, chân trái co lên để đùi trái gần vng góc với hướng tiến, cẳng chân gần vng
góc với đùi, chân phải duỗi thẳng tự nhiên, tay trái chống trước đùi trái, đầu hơi
cúi. Tay phải cầm ốp lót tay, đặt súng trên đùi và cẳng chân, súng nằm thăng bằng
trên cẳng chân trái, hộp tiếp đạn quay ra ngồi, nịng súng hơi chếch sang trái hoặc
có thể đặt súng trên hơng phải.
+ Khi tiến: Chân phải co lên, đặt sát bàn chân vào bàn chân trái, tay trái chống
về trước một cánh tay, bàn tay hơi chếch sang phải, dùng sức của chân phải và tay
trái nâng người lên khỏi mặt địa hình và đẩy người về trước. Khi chân phải duỗi
thẳng tự nhiên thì đặt đùi và chân trái xuống. Cứ như vậy tay chân phối hợp đẩy
người tiến đến vị trí xác định, mắt quan sát hướng địch.
- Lê thấp
Động tác cơ bản như động tác lê cao, chỉ khác: khi tiến đặt cả cẳng tay trái
xuống đất, bàn tay quay sang phải, đầu cúi thấp hơn.
* Khi mang vật chất, khí tài, trang bị: Động tác cơ bản như trên, chỉ khác:
súng đeo sau lưng, để vật chất lên cẳng chân hoặc tay kẹp vật chất đặt vật chất lên
sườn để tiến.
Chú ý:
+ Trường hợp thuận tay trái, động tác thực hiện ngược lại.
+ Không để súng chạm đất.
- Khẩu lệnh luyên tập: “Lê cao (thấp) chuẩn bị - Tiến”
e. Động tác trườn
- Trường hợp vận dụng
Trườn thường vận dụng ở nơi gần địch, để dị, gỡ mìn, chui qua hàng rào của
địch, hoặc khi cần vượt qua địa hình bằng phẳng, nơi vật che khuất, che đỡ cao
ngang tầm người nằm.
- Động tác:
11
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
Gồm: + Trườn ở địa hình bằng phẳng
+ Trườn ở địa hình mấp mơ
- Trườn ở địa hình bằng phẳng
+ Tư thế chuẩn bị: Người nằm sấp, súng đặt bên phải dọc theo thân người,
cách thân người từ 25 – 30 cm, đầu nòng súng hướng về phía trước và cao ngang
tầm đầu, hộp tiếp đạn quay ra ngoài. Hai tay gập, khuỷu tay rộng hơn vai, hai cẳng
tay và hai bàn tay úp xuống đất sát vào nhau và đặt dưới cằm hoặc hơi chếch về
trước. Hai chân duỗi thẳng, hai mũi bàn chân chống xuống đất, hai bàn chân khép
lại tự nhiên.
+ Khi tiến: Hai tay đưa về trước khoảng 10 – 15 cm, hai mũi bàn chân co về
trước, dùng sức của hai tay và hai mũi bàn chân nâng người lên và đẩy người về
trước, bụng và ngực lướt trên mặt đất, đầu cúi xuống, cằm gần sát địa hình. Cứ như
vậy phối hợp hai chân, hai tay để tiến, tiến được 2 đến 3 nhịp, tay phải cầm ốp lót
tay, đưa súng về trước, đặt nhẹ xuống địa hình, rồi tiếp tục tiến.
- Trườn ở địa hình bằng phẳng
Động tác cơ bản như trườn ở địa hình bằng phẳng, chỉ khác: hai tay co, khuỷu
tay khép sát sườn, hai bàn tay chống sát nách, nâng người cao hơn để tiến.
* Khi mang vật chất, khí tài, trang bị:
Động tác cơ bản như trên, chỉ khác: súng đeo sau lưng, vật chất để dọc bên
phải thân người. Khi lấy vật chất, người nghiêng sang trái, chân phải hơi co lên,
hai tay đưa vật chất về trước, rồi tiếp tục tiến.
Chú ý:
+ Không để súng chạm vào các vật xung quanh.
+ Không đưa súng qua đầu.
- Khẩu lệnh luyện tập “Trườn chuẩn bị - Tiến”
g. Động tác vọt tiến
- Trường hợp vận dụng: Vọt tiến thường vận dụng khi vượt qua địa hình trống
trải, khi địch tạm ngừng hoạt động. Vọt tiến thực hiện ở tất cả các tư thế đứng,
quỳ, nằm….
- Động tác vọt tiến ở tư thế cao:
Khi đang đi, đứng, quỳ, ngồi… tay phải sách súng, nếu có trang bị khác thì
đeo súng vào sau lưng, hai tay ôm trang bị, người hơi cúi về trước, dùng sức của
hai chân bật người về trước chạy nhanh. Quá trình vận động chuyển súng thành tư
thế sẵn sàng chiến đấu.
12
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Động tác vọt tiến ở tư thế thấp:
Khi đang nằm, bò, trườn… người hơi nghiêng về bên trái, chân trái co lên, đùi
cao ngang thắt lưng, chân phải duỗi thẳng tự nhiên, tay phải chuyển súng, hoặc
trang bị dọc theo người hoặc đặt ngang bên hông, dùng sức của tay trái và hai chân
nâng và đẩy người bật dậy, chân phải bước lên, vụt chạy. Qua trình vận động
chuyển súng thành tư thế sẵn sàng chiến đấu.
- Động tác vọt tiến vận dụng:
Tay phải cầm ốp lót tay, đặt súng sang bên phải, hai tay chống xuống trước
ngực, dùng lực của hai tay và hai chân nâng người lên, chân phải bước về trước
thành tư thế chạy nhanh. Quá trình vận động chuyển súng thành tư thế sẵn sàng
chiến đấu.
Chú ý:
Trước khi vọt tiến nếu địch đang theo dõi thì phải di chuyển sang bên phải
hoặc sang bên trái rồi mới vọt tiến.
- Khẩu lệnh luyên tập: “Vọt tiến”
3.1.2.2. Chuẩn bị về mô hình và hướng dẫn luyện tập
Mơ hình luyện tập các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường:
+ Chiều dài tồn bộ mơ hình: 20m, chiều rộng 4m.
+ Vị trí cắm cờ số 1: Là vị trí người tập xuất phát, thực hiện động tác đi khom
đến vị trí cắm cờ số 2: khoảng cách là 5m.
+ Từ vị trí cắm cờ số 2: Người tập tiếp tục vượt qua cầu hẹp tới cờ số 3:
khoảng cách là 2m. Cầu hẹp được làm: Hai đầu cầu là 2 bao cát cao 30cm, cầu
được làm bằng một cọc tre có đường kính 10cm.
13
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phịng và an ninh
+ Từ vị trí cắm cờ số 3: Người tập tiếp tục di chuyển thực hiện động tác bò
cao theo vạch đã kẻ sắn đến vị trí cờ số 4: Khoảng cách là 3m. Vạch để đánh dấu
vị trí khơng có mìn được kẻ bằng vôi, khoảng cách của các vạch là 35cm.
+ Từ vị trí cắm cờ số 4: Người tập tiếp tục thực hiện động tác lê (lê cao sau đó
lê thấp) đến vị trí cờ số 5: khoảng cách là 3m. Phía trên đầu người tập là các cọc tre
nằm ngang tượng trưng cho dây thép gai của địch.Chiều cao của các dây thép gai
này ở vị trí cờ số 4 là 80cm, thấp dần đều đến vị trí cờ số 5 là 60cm. Chiều dài của
các dây thép gai tượng trưng này khoảng 4m.
+ Từ vị trí cắm cờ số 5: Người tập tiếp tục thực hiện động tác trườn đến vị trí
cờ số 6: khoảng cách 2m. Phía trên đầu người tập là các cọc tre nằm ngang tượng
trưng cho dây thép gai của địch.Chiều cao của các dây thép gai này ở vị trí cờ số 5
và số 6 là 50cm. Chiều dài của các dây thép gai tượng trưng này khoảng 4m.
+ Từ vị trí cắm cờ số 6: Người tập thực hiện động tác vọt tiến và về đích ở vị
trí cờ số 7: khoảng cách là 5m.
- Ngoài ra giáo viên cần chuẩn bị loa tạo giả âm thanh như trong trận đánh để
người tập hình dung được tính chất của cuộc chiến tranh.
- Súng AK tập: 12 khẩu, bao xe: 40 cái, cịi, bía số 4A, cờ đuôi nheo.
3.2. Một số lưu ý khi sử dụng mơ hình luyện tập
- Khi giảng các tư thế động tác vận động cơ bản trên chiến trường cho học
sinh, do số lượng học sinh trong lớp tương đối đơng nên Tơi chia lớp thành các
nhóm để tập luyện, tận dụng hết diện tích của thao trường, bãi tập, tổ chức tập
luyện quay vòng để tăng mật độ và cường độ vận động.
- Đặc điểm của học sinh phổ thơng là ưa vận động, q trình hưng phấn
cao hơn ức chế. Các em rất hứng thú tập luyện song cũng rất dễ chán nản, vì thế
Tơi thường xun động viên khích lệ, nhắc nhở kịp thời tới tất cả các đối tượng
học sinh trong lớp giúp cho các em tích cực tập luyện hơn. Muốn giúp các em
nắm vững các yếu lĩnh kỹ thuật, làm quen với những cảm giác vận động nhất
định, cần thiết cho học sinh thực hiện các bài tập dẫn dắt và chuẩn bị.
- Đảm bảo trong quá trình tập luyện giáo viên phân chia học sinh theo nhóm
nam và nữ để luyện tập tăng tính thi đua giữa các học sinh với nhau.
- Cần đưa học sinh vào nền nếp với tác phong qn sự hố: Điều này cần có
những quy ước, ký tín hiệu tập luyện và những yêu cầu về kỷ luật tập luyện, rèn
cho các em học sinh có ý thức, tác phong quân sự ngay từ tiết học đầu tiên.
- Khi tập luyện nội dung các tư thế, động tác vận động cơ bản muốn có hiệu
quả thì cường độ vận động phải tối đa, và quãng nghỉ phải đầy đủ nên đòi hỏi
người giáo viên phải hết sức chú ý. Một điều cần chú ý là phải khởi động thật kỹ
càng trước khi thực hiện các bài tập. Khi giảng giải kỹ thuật động tác lời giảng cần
14
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
ngắn gọn khúc triết, dễ hiểu, cần sử dụng các thuật ngữ chuyên môn, tránh giảng
giải rườm rà, cần giúp cho học sinh dễ hiểu, dễ nhớ.
Bên cạnh đó thường xuyên sửa chữa động tác sai cho các em, vì trong quá
trình tập luyện cũng như vận dụng vào thực tế đòi hỏi kỹ thuật phải chính xác thì
hiệu quả mới được phát huy, cần áp dụng cả sửa chữa chung và cá biệt phù hợp
với đối tượng và khả năng của từng học sinh.
- Tuyệt đối phải bảo đảm an toàn cho các em học sinh, thường xuyên
tuyên truyền và nhắc nhở các em về tính kỷ luật, bảo đảm an tồn trong khi tập
luyện.
- Khi học sinh đã tập luyện thành thạo các tư thế, động tác cơ bản vận động
trến hiến trường thì giáo viên khích lệ sự nổ lực tập luyện của học sinh bằng cách
tính thời gian một lần khi học sinh bắt đầu luyện tập từ điểm xuất phát đến khi về
đích. Thành tích được thơng qua bảng quy đổi sau:
Bảng 1: Bảng quy đổi thành tích từ thời gian sang điểm khi thực hiện các
tư thế, động tác vận động trên chiến trường
Tư thế, động tác vận động trên
chiến trường (Nam)
Tư thế, động tác vận động
trên chiến trường (Nữ)
Ghi chú
Thời gian
(giây)
Điểm
Thời gian
(giây)
Điểm
30
10,0
35
10,0
31
9,8
36
9,8
32
9,6
37
9,6
33
9,4
38
9,4
34
9,2
39
9,2
35
9,0
40
9,0
36
8,8
41
8,8
37
8,6
42
8,6
38
8,4
43
8,4
39
8,2
44
8,2
40
8,0
45
8,0
41
7,8
46
7,8
15
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
Tư thế, động tác vận động trên
chiến trường (Nam)
Tư thế, động tác vận động
trên chiến trường (Nữ)
Ghi chú
Thời gian
(giây)
Điểm
Thời gian
(giây)
Điểm
42
7,6
47
7,6
43
7,4
48
7,4
44
7,2
49
7,2
45
7,0
50
7,0
46
6,8
51
6,8
47
6,6
52
6,6
48
6,4
53
6,4
49
6,2
54
6,2
50
6,0
55
6,0
51
5,8
56
5,8
52
5,6
57
5,6
53
5,4
58
5,4
54
5,2
59
5,2
55
5,0
60
5,0
56
4,8
61
4,8
57
4,6
62
4,6
58
4,4
63
4,4
59
4,2
64
4,2
60
4,0
65
4,0
61
3,8
66
3,8
62
3,6
67
3,6
63
3,4
68
3,4
64
3,2
69
3,2
16
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
Tư thế, động tác vận động trên
chiến trường (Nam)
Tư thế, động tác vận động
trên chiến trường (Nữ)
Ghi chú
Thời gian
(giây)
Điểm
Thời gian
(giây)
Điểm
65
3,0
70
3,0
66
2,8
71
2,8
67
2,6
72
2,6
68
2,4
73
2,4
69
2,2
74
2,2
70
2,0
75
2,0
71
1,8
76
1,8
72
1,6
77
1,6
73
1,4
78
1,4
74
1,2
79
1,2
75
1,0
80
1,0
76
0,8
81
0,8
77
0,6
82
0,6
78
0,4
83
0,4
79
0,2
84
0,2
80
0,0
85
0,0
3.3. Phương pháp sử dụng mơ hình luyện tập vào q trình giảng dạy các
tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường
3.3.1. Khung tiến trình giảng dạy
Tiến trình giảng dạy 3 tiết/buổi/lớp: Được tiến hành thông qua các bước cụ
thể sau:
Bước 1: Bắt đầu buổi học giáo viên nhận lớp, kiểm tra quân số, trang phục,
vật chất, sức khỏe học sinh, nêu nội dung yêu cầu của buổi học, hỏi bài cũ.
Bước 2: Giáo viên phổ biến ý định giảng dạy
17
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
Bước 3: Giáo viên lên lớp nội dung bài: Các tư thế, động tác cơ bản vận động
trên chiến trường.
- Giả định tình huống: Lực lượng bộ binh của ta đột nhập đánh chiếm một địa
điểm căn cứ quân sự của địch.
- Nhận định về địch: Địch hiện nay đang phòng ngự trong một lán trại, xung
quanh căn cứ của địch có gài mìn, dây thép gai. Số lượng của địch khoảng từ 6 – 8
tên, có hỏa lực đang bắn về quân ta.
- Mệnh lệnh đưa ra cho các chiến sĩ: “Thời gian tác chiến: 14h ngày G tháng
G năm G, hướng tiến công: hướng Tây – Nam. Sử dụng các tư thế, đơng tác cơ bản
vận động trên chiến trường nhanh chóng, khéo léo, bí mật tiếp cận tiêu diệt mục
tiêu”
Ở bước này, giáo viên giới thiệu về quy trình cho học sinh vị trí bắt đầu và vị
trị kết thúc của mơ hình tập luyện: Khi giới thiệu về mơ hình giáo viên cho học
sinh đứng mỗi bên mơ hình 2 hàng ngang đứng so le nhau để quan sát toàn bộ mơ
hình luyện tập để học sinh nắm và hiểu rõ thực hiện.
- Giáo viên mở loa tạo giả âm thanh.
- Giáo viên lên lớp giới thiệu thực hành các tư thế, động tác cơ bản vận động
trên chiến trường khi luyện tập với mơ hình theo 3 bước:
+ B1: Làm nhanh
+ B2: Làm chậm có phân tích
+ B3: Làm tổng hợp
- Nêu những điểm chú ý khi tập luyện
Bước 4: Phổ biến ý định luyện tập
- Nêu vấn đề huấn luyện: Sử dụng các tư thế, động tác cơ bản vận động trên
chiến trường để luyện tập đánh chiếm mục tiêu của địch thơng qua mơ hình luyện
tập.
- Mệnh lệnh đưa ra cho các chiến sĩ: “Thời gian tác chiến: 14h ngày G tháng
G năm G, hướng tiến công: hướng tây – nam. Sử dụng các tư thế, đông tác cơ bản
vận động trên chiến trường nhanh chóng, khéo léo, bí mật tiếp cận tiêu diệt mục
tiêu”
- Quy ước ký, tín ám hiệu trong q trình tập luyện:
+ Một hồi còi kết hợp với phất cờ đỏ chỉ về hướng tập: Bắt đầu tập luyện.
+ Hai hồi còi kết hợp với cờ đỏ giơ lên cao: Ngừng tập sửa sai, nhắc nhở.
18
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
+ Ba hồi còi dài kết hợp với cờ đỏ xoay vòng trên đầu: Kết thúc luyện tập.
- Giáo viên điều hành trung đội khởi động trước lúc tập luyện: Xoay các khớp
toàn thân, ép dây chằng ngang, dọc.
- Chia thành các nhóm Nam, Nữ: mỗi nhóm 4 học sinh vào vị trí tập luyện:
Trước lúc vào vị trí tập luyện học sinh trang phục đã đầy đủ, đeo bao xe, nhận
súng.
- Luyện tập ln phiên xoay vịng giữa các nhóm.
- Giáo viên quan sát sửa sai.
- Ở tiết cuối của buổi tập giáo viên tiến hành hội thao đánh giá kết quả: Mỗi
tiểu đội chọn ra 6 học sinh(3 nam, 3 nữ) tiến hành luyện tập theo mơ hình đã tập và
tính thành tích bằng thời gian nam, nữ.(Bảng 1)
- Ở tiết kiểm tra giáo viên cũng chấm điểm thông qua 2 tiêu chí cơ bản: Kĩ
năng thực hành động tác của học sinh và thời gian học sinh thực hành các động tác
đó thơng qua mơ hình tập luyện.
Bước 5: Kết thúc buổi học
- Giải đáp các thắc mắc của học sinh
- Nhận xét, đánh giá ý thức học tập và rèn luyện của học sinh
- Hướng dẫn nội dung ôn luyện về nhà cho học sinh
- Thu gom vật chất, xuống lớp
3.3.3. Thiết kế giáo án sử dụng mơ hình luyện tập các tư thế, động tác cơ
bản vận động trên chiến trường đối với các tiết luyện tập tổng hợp
A. PHẦN 1 - Ý ĐỊNH GIẢNG BÀI
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Giúp học sinh nắm được ý nghĩa, yêu cầu, trường hợp vận dụng các tư thế
động tác cơ bản vận động trong chiến đấu, làm cơ sở vận dụng trong học tập và
chiến đấu.
2. Kỹ năng
- Nắm chắc được các tư thế động tác cơ bản, tích cực luyện tập thành thạo
động tác.
- Biết vận dụng linh hoạt, phù hợp với từng địa hình và tình huống cụ thể.
- Thực hành thành thạo động tác thơng qua mơ hình tập luyện.
19
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phịng và an ninh
3. Thái độ
- Tích cực luyện tập, đảm bảo tính kỷ luật, động tác sát thực tế.
- Khơng ngại khó, ngại khổ, ngại bẩn.
II. CẤU TRÚC THỜI GIAN VÀ PHÂN BỐ THỜI GIAN
1. Nội dung
- Ý nghĩa yêu cầu
- Các động tác cơ bản
2. Trọng tâm: Các động tác cơ bản.
3. Thời gian:
- Tổng số tiết toàn bài: 07 tiết
- Phân bố thời gian:
+ Tiết 1: Ý nghĩa, yêu cầu: Động tác đi khom, chạy khom, luyện tập.
+ Tiết 2: Động tác bò, lê, luyện tập.
+ Tiết 3: Động tác trườn, vọt tiến, luyện tập.
+ Tiết 4, 5, 6,7: Luyện tập tổng hợp và hội thao đánh giá kết quả.
Tổng thời gian 1 buổi học thực hành: 3 tiết/ buổi = 135 phút.
III. TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP
1. Tổ chức
- Lấy lớp học làm đơn vị giảng bài
- Từng người luyện tập trong đội hình tổ học tập
2. Phương pháp
* Đối với giáo viên:
- Nguyên tắc chung giảng tại thực địa theo phương pháp diễn giải, gắn với
địa hình, phương án tập, kinh nghiệm chiến đấu để chứng minh.
- Giảng động tác theo 6 bước ( Nêu tên động tác, trường hợp vận dụng, nêu
tình huống, hướng dẫn động tác, luyện tập, nhận xét). Làm mẫu động tác theo 3
bước( làm nhanh, làm chậm phân tích từng cử động, làm tổng hợp).
* Đối với học sinh:
- Nghe kết hợp với quan sát để nắm nội dung nguyên tắc, động tác
20
Sử dụng mơ hình luyện tập nhằm nâng cao kĩ năng thực hành các tư thế, động tác cơ bản
vận động trên chiến trường cho học sinh lớp 12 môn giáo dục quốc phòng và an ninh
- Từng người trong đội hình tổ để luyện tập theo 3 bước( tự nghiên cứu, tập
chậm từng cử động, tập nhanh liên hoàn động tác với mơ hình luyện tập).
IV. ĐỊA ĐIỂM
- Tại sân học thực hành của trường.
V - CÔNG TÁC BẢO ĐẢM
1. Giáo viên
- Vật chất: Giáo án, tranh, còi, súng AK nhựa, bia số 4A, loa tạo giả âm
thanh, bao xe, mơ hình luyện tập đã chuẩn bị sẵn.
- Chuẩn bị
+ Quán triệt nhiệm vụ, nghiên cứu những vấn đề liên quan
+ Soạn giáo án
+ Phê duyệt giáo án
+ Thục luyện giáo án
+ Mơ hình luyện tập, phơ tơ gửi cho các trung đội tìm hiểu trước buổi học.
2. Học sinh
+ Sách giáo khoa, trang phục theo quy định.
B. PHẦN 2 - THỰC HÀNH GIẢNG BÀI
Tiết: 4,5,6 - Tiết PPCT: 29, 30, 31
I. TỔ CHỨC LỚP HỌC (10 Phút)
1. Ổn định tổ chức: Lớp trưởng tập trung lớp, báo cáo sĩ số, trang phục, sức
khỏe học sinh.
2. Phổ biến các quy định
3. Kiểm tra bài cũ: Thực hiện các tư, thế động tác trên chiến trường: Đi
khom cao, bò cao hai chân một tay, lê cao, trườn địa hình bằng phẳng, vọt tiến?
4. Nêu ý định giảng bài
- Tên bài: Các tư thế, động tác cơ bản vận động trên chiến trường
- Nêu phần ý định giảng dạy (Nêu Phần 1)
21
