Một số biện pháp nâng cao chất lượng môn Làm quen chữ cái cho trẻ 5 6 tuổi ở truờng mầm non Bắc Sơn

MỤC LỤC
NỘI DUNG
A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục đích nghiên cứu
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phương pháp nghiên cứu
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. Cơ sở lý luận
II. Thực trạng vấn đề
1.Thuận lợi
2. Khó khăn
3.Kết quả thực trạng
III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Biện pháp 1: Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ
cái"
Biện pháp 2: Tạo môi trường "Làm quen chữ cái"
Biện pháp 3: Dạy trẻ làm quen trong hoạt động có chủ định.
Biện pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trị chơi
Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp các môn học khác
Biện pháp 6: Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc,
mọi nơi
Biện pháp 7: Phối hợp với gia đình trẻ.
IV.KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị
Tài kiệu tham khảo.

TRANG
2

2
3
3
3
3
3
4
4
4
5
5
5
8
12
14
16
17
18
18
19
20
20
21

A. MỞ ĐẦU
1


1. Lý do chọn đề tài
Trẻ em 5 - 6 tuổi là lứa tuổi tiền học đường để vào lớp một. Các cháu mẫu

giáo 5 tuổi cần được giáo dục phát triển tồn diện về các mặt: Đức, trí, thể, mỹ,
lao động và rèn luyện năng lực tiếp thu các môn học mà trẻ sẽ được học ở lớp
một, nhất là môn đọc và viết. Cho trẻ làm quen với chữ cái và chữ viết là chuẩn
bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh
vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp một.
Giáo dục Mầm Non của chúng ta đã có những đổi mới, những chuyển
biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm Non
nói chung, hoạt động làm quen chữ cái cũng có những đổi mới đáng kể. Để dạy
tốt hoạt động này theo hướng đổi mới hiện nay đòi hỏi người giáo viên Mầm
Non phải tự suy nghĩ để tìm tịi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen
chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp
giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt
động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có
sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong môi trường chữ viết và ngơn ngữ
nói một cách phong phú.
Để dạy tốt hoạt động cho trẻ làm quen với chữ cái giáo viên phải đạt được
những mục tiêu như:
- Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen
chữ cái.
- Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ đề
để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết, trước khi vào học
lớp một.
- Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm
quen với chữ cái theo chủ đề.
Ngơn ngữ mẹ đẻ phát triển tốt chính là phương tiện quan trọng để phát
triển trí tuệ giúp cho việc tiếp thu kiến thức học tập tốt ở tiểu học và các cấp học
sau này. Hình thành và phát triển các kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết là rất
quan trọng. Đó là nền tảng để hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận nhiều tri
thức mới. Thông qua các hoạt động sinh hoạt, học tập, lao động, qua các buổi

tham quan, dạo chơi...cần kích thích trẻ sử dụng tiếng việt một cách thành thạo
mở rộng vốn từ về thế giới xung quanh, tập cho trẻ biết cách diễn đạt những gì
muốn nói một cách rõ ràng, khơng nói ngọng, khơng nói lắp...
Tuy nhiên để trẻ nhanh chóng tiếp cận và phát huy tốt các kỹ năng đó thì
một điều cần thiết là cần phải đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức. Trong
quá trình cho trẻ làm quen với 29 chữ cái và một trong những con đường hiệu
quả nhất là phải theo hướng giáo dục mầm non mới. Điều đó đồng nghĩa với
việc phải tổ chức nhiều hoạt động khác nhau. Đó là các hoạt động trẻ yêu thích,
hứng thú đáp ứng với sự phát triển của trẻ. Trẻ được trải nghiệm, tìm tịi, khám
phá thể hiện chính mình, cơ chỉ là người hướng lái gợi mở.
Là một giáo viên phụ trách lớp mẫu giáo lớn 5 - 6 tuổi trường mầm non
Vĩnh Minh,tôi nhận thấy nâng cao chất lượng cho trẻ mẫu giáo lớn 5 tuổi làm
2


quen với chữ viết, hình thành và phát triển kỹ năng nghe, nói, tiền đọc, tiền viết
là rất quan trọng. Đó là nền tảng để trẻ hiểu về thế giới chữ viết và tiếp nhận
những tri thức mới một cách nhanh chóng và dễ dàng.
Vì vậy tơi lựa chọn nghiên cứu đề tài: "
Một số biện pháp nâng cao chất
lượng môn Làm quen chữ cái cho trẻ 5 - 6 tuổi ở truờng mầm non Bắc Sơn",
với mong muốn góp một phần nhỏ bé tri thức của mình trong việc nâng cao hiệu
quả cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi làm quen với chữ cái.
2. Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu một số biện pháp dạy trẻ 5-6 tuổi, trường mầm non Bắc Sơn
làm quen với chữ cái góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.
Nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen
chữ cái.
Biết thiết kế và tổ chức các hoạt động làm quen với chữ cái theo chủ đề
để phát triển các kỹ năng cần thiết chuẩn bị cho việc đọc, viết cho trẻ 5 tuổi

trước khi vào học lớp 1.
Tự tin và có ý thức sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ làm
quen với chữ cái theo chủ đề.
3 Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ 5-6 tuổi trường mầm non Bắc Sơn
4 Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp lý luận: Đọc tài liệu.
- Phương pháp thực tiễn: Điều tra khảo sát, quan sát thực tế.
- Phương pháp đàm thoại: Đàm thoại với trẻ tại lớp.
- Phương pháp tổng hợp.
B. NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận.
Con người dù lớn hay nhỏ, muốn sinh tồn cần phải ăn, ngủ và làm việc.
Muốn nhận thức cần phải có kiến thức. Để tiếp nhận được kiến thức thì phải
học, kiến thức đi vào trong con người khởi nguồn từ đôi mắt, qua suy nghĩ và
đọng lại trong trí nhớ, để được như vậy con người cần phải biết chữ
Mục tiêu của giáo dục Mầm Non là ni dạy chăm sóc và giáo dục trẻ
phát triển tồn diện theo 5 lĩnh vực. Trong đó hoạt động làm quen chữ cái là một
trong những hoạt động đóng vai trị hết sức quan trọng.
Trẻ em 5-6 tuổi là lứa tuổi tiền học đường để vào lớp một. Các cháu mẫu
giáo 5 tuổi cần được giáo dục phát triển tồn diện về các mặt: Đức, trí, thể, mỹ,
lao động và rèn luyện năng lực tiếp thu các môn học mà trẻ sẽ được học ở lớp
một, nhất là môn đọc và viết. Cho trẻ làm quen với chữ cái và chữ viết là chuẩn
bị các kỹ năng tiền biết đọc, biết viết cho trẻ. Đây chính là một trong các lĩnh
vực chuyên biệt cần phải chuẩn bị cho trẻ trước khi vào lớp một.
Giáo dục Mầm Non của chúng ta đã có những đổi mới, những chuyển
biến mới trong việc nuôi dạy trẻ. Cùng với sự đổi mới của giáo dục Mầm Non
nói chung, hoạt động làm quen chữ cái cũng có những đổi mới đáng kể. Để dạy
tốt hoạt động này theo hướng đổi mới hiện nay đòi hỏi người giáo viên Mầm

3


Non phải tự suy nghĩ để tìm tịi ra biện pháp giúp trẻ học tốt hoạt động làm quen
chữ cái cho trẻ mẫu giáo 5 tuổi.
Làm quen chữ cái theo quan điểm tích hợp trong đổi mới phương pháp
giáo dục mầm non phải được tiến hành một cách tự nhiên, bắt đầu từ những hoạt
động gần gũi và có ý nghĩa đối với trẻ. Để dạy trẻ làm quen với chữ cái, cần có
sự thay đổi cách tổ chức các hoạt động trong mơi trường chữ viết và ngơn ngữ
nói một cách phong phú.
Muốn nâng cao chất lượng làm quen với chữ cái có hiệu quả cần phải tìm
những biện pháp hữu hiệu để dạy trẻ, là tiền đề cho việc học đọc và viết sau này
cho trẻ.
II. Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
Trường Mầm non Bắc Sơn được đặt ở khu cách xa đường các tuyến
đường quốc lộ, thuận tiện cho việc đưa đón trẻ đến trường. Về cơ sở vật chất các
phòng học được xây dựng kiên cố, khuôn viên nhà trường được bao quanh, có
cổng biển trường. Trường có tổng số 35 đồng chí cán bộ giáo viên và nhân viên
cùng với 450 cháu, trong đó có16 nhóm trẻ và 12 lớp mẫu giáo.
Trường Mầm non Bắc Sơn là trường luôn đạt tập thể lao động xuất xuất
sắc, giáo viên năng động, sáng tạo, có trình độ chun mơn vững vàng, có tinh
thần trách nhiệm cao, ln bám trường, bám lớp.
Có được những kết quả như trên không thể không kể đến sự quan tâm của
lãnh đạo địa phương đã tạo điều kiện cho xây dựng cơ sở vật chất, sự chỉ đạo sát
xao của lãnh đạo phòng giáo dục và đào tạo Bỉm Sơn, sự cố gắng của các đồng
chí cán bộ giáo viên trong nhà trường, cùng với sự hưởng ứng nhiệt tình của phụ
huynh, học sinh.
Qua những năm thực hiện chuyên đề Làm quen chữ viết, từ những thực tế
trên cùng với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo, Ban
giám hiệu nhà trường. Trường đã khắc phục được những khó khăn trên bằng

cách tạo điều kiện cho chị em giáo viên học tập các chuyên đề do Sở giáo dục,
Phòng giáo dục và đào tạo tổ chức khuyến khích động viên chị em học tập, học
hỏi kinh nghiệm lẫn nhau, nhà trường tổ chức thăm lớp, dự giờ của các giáo viên
trong trường để góp ý, đúc rút kinh nghiệm.
Với những ưu điểm đó vẫn cịn một số nhược điểm như: Có những trẻ 5
tuổi mới được đến trường, có trẻ lại được bố mẹ cho đi học kèm chữ nên để
nâng cao chất lượng cho đồng đều đạt hiệu quả thì giáo viên cần tìm những biện
pháp hữu hiệu để giảng dạy.
Trong q trình nghiên cứu các biện pháp tơi có được những thuận lợi và
khó khăn sau.
1.Thuận lợi:
Được sự quan tâm của BGH nhà trường tạo điều kiện cho tôi đi học tập
nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ, Tơi cũng đã có nhiều năm kinh
nghiệm trong việc dạy học.
Năm học 2022-2023 tôi được phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi. Được
nhà trường mua sắm cho trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho hoạt động tương
đối đầy đủ, phịng học rộng rãi, thống mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động.
Bản thân tơi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luyện.
4


- Lớp được trang bị bộ bàn ghế ngồi học đúng quy cách của Bộ Giáo dục và Đào
tạo đề ra, được trang bị ti vi, máy tính, thuận lợi cho việc dạy và học.
2. Khó khăn:
Trong q trình thực hiện chun đề bản thân tơi cịn gặp nhiều khó khăn,
một số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn, nhiều cháu cịn nói
ngọng, nói lắp, nhận thức của trẻ chênh lệch nhau nên việc truyền thụ kiến thức
gặp rất nhiều khó khăn.
Mặc dù trường đã mua sắm đầy đủ về cơ sở vật chất cũng như đầu tư về
chuyên môn nhưng cũng chưa thực sự đáp ứng đủ so với nhu cầu học tập của

chuyên đề "Làm quen chữ cái".
Khơng ít phụ huynh chưa nhận thức được hết tầm quan trọng của độ tuổi
mẫu giáo, Còn xem nhẹ việc học ở độ tuổi này, Cho con nghỉ học còn tuỳ tiện,
đi muộn về sớm.
Một số phụ huynh lại nơn nóng trong việc học chữ của con em mình nên
đã cho con đi học kèm trước dẫn đến việc tiếp thu bài của tiết học không đồng
đều, trẻ tỏ ra kiêu căng vì mình đã biết rồi nên khơng cịn chú ý đến tiết học, cịn
khi viết do phụ huynh dạy trước ở nhà nên viết sai nét chữ cho trẻ.
Những thực trạng trên gây khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức của cô và
khả năng tiếp thu của trẻ đó là sự bất cập giữa gia đình và nhà trường.
3. Kết quả thực trạng.
Qua khảo sát thực trạng về rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ đầu năm học
2022 - 2023 với số trẻ 30 cháu tôi thấy kết quả trên trẻ như sau.

TT

Nội dung khảo sát

1

Trẻ nhận biết và phát âm đúng

2

Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng
tư thế
Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tơ đúng
tư thế
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia

3
4
5

Biết cách cầm sách, mở sách ra
xem và đọc đúng quy trình

Số
trẻ

Tỉ lệ
%

Số trẻ chưa
đạt
Số
Tỉ lệ
trẻ
%

30

13

43,3

17

57

30

15

50

15

50

30

12

40

18

60

30

25

83,3

5

17

30

25

83,3

5

17

Tổng
số trẻ

Số trẻ đạt

Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy những biện pháp thông thường, bài
soạn dập khn, cứng nhắc chưa có biện pháp mới tác động thì chất lượng đạt
được trên trẻ về các mức độ trung bình và yếu cịn ở mức rất cao, số trẻ nhận
biết và phát âm đúng còn thấp. Vì vậy tơi đã suy nghĩ làm thế nào để có biện
pháp hữu hiệu nhất trong việc thực hiện nâng cao hiệu quả cho trẻ mẫu giáo lớn
5 - 6 tuổi lớp mình làm quen với chữ viết đạt hiệu quả cao.
5


III. Giải pháp và các biện pháp tổ chức thực hiện.
1.Biện pháp 1: Gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ cái"
Như chúng ta đã biết, trẻ em là một thực thể tự nhiên, giáo dục bắt đầu từ
đứa trẻ, trẻ là trung tâm của mọi hoạt động. Muốn đạt được mục tiêu đó trước
tiên tơi phải chú ý đến đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Trẻ ở đây sự tập trung chú ý
chưa bền vững, trẻ thích những cái đẹp, mới lạ có hấp dẫn cao, nên việc gây

hứng thú cho trẻ ở bộ môn này lại càng quan trọng hơn bởi tính chất cứng nhắc
và khơ khan có phần "kỷ luật". Nếu như cơ giáo cứ ép buộc trẻ ngồi học một
cách tuân thủ như một học sinh tiểu học hoặc một tiết dạy khơng có sáng tạo,
dập khn chưa có hình thức đổi mới còn theo phương pháp cũ dẫn đến trẻ uể
oải trong tiết học phân tán tư tưởng, nhàm chán, tiếp thu bài hạn chế. Và tơi đã
tìm ra một số giải pháp gây sự hứng thú cho trẻ đó là: Trước hết là chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng cho cô và trẻ vì đồ dùng rất cần thiết, trẻ mẫu giáo suy nghĩ bằng
hình thức tư duy hình tượng, tư duy gắn liền với tình cảm. Trẻ ghi nhớ những gì
gây ấn tượng mạnh, một câu chuyện hấp dẫn hay một bức tranh đẹp mới lạ ....
Chính vì thế, khi dạy một tiết "Làm quen chữ cái" tôi cho rằng: Đồ dùng
trực quan là yếu tố đầu tiên yêu cầu điểm đặc biệt phải bảo đảm an toàn.
Bước đầu trẻ được làm quen với từng chữ cái có trong nhóm chữ và trẻ
được lần lượt làm quen các chữ qua vật chất, tranh ảnh mà trong đó có chứa
một chữ cái mà chúng ta định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ G, Y (chủ điểm phương tiện giao thông).
Trước tiên là cách vào bài đã gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi cho cả lớp
đọc thơ "Cô dạy con".
M
" ẹ, Mẹ ơi cô dạy
Bài phương tiện giao thơng
Máy bay bay đường khơng
Ơtơ chạy đường bộ
Tàu thuyền ca nơ đó
Là đường thuỷ mẹ ơi ....
Qua đó, trẻ tri giác và hiểu rõ hơn về phương tiện giao thông và đặc
biệt là được đọc và làm quen từng chữ cái, tiếp đến tôi đưa bức tranh vẽ về nhà
ga, hỏi bức tranh này vẽ về cái gì ? (Nhà ga). Trong nhà ga có những dịng
người qua lại đón khách, trả khách .... Qua bức tranh trẻ hiểu rõ hơn và tăng
thêm tính tị mị hấp dẫn. Sau đó cơ giới thiệu dưới bức tranh có từ "Nhà ga" bạn
nào hãy lên chỉ những chữ cái đã được học và cô cho trẻ làm quen với chữ "G".

Tiếp đến chữ "Y" cơ hỏi trẻ: Ngồi tầu hoả ra thì cịn có phương tiện giao
thơng gì nữa ? Trả lời: "Máy bay .... ". Cô và trẻ cùng đàm thoại về máy bay
dùng để làm gì ? Bay ở đâu ? Cô đưa máy bay nhựa ra cho trẻ quan sát, đàm
thoại và hỏi: Ai có thể lên rút cho cô 2 chữ cái giống nhau trong từ "Máy bay"
và trẻ lên rút chữ "Y".
Hoặc là để chuẩn bị cho trị chơi ở tiết 2 lúc ngồi trời tơi cùng trẻ trị
chuyện về trị chơi "Các phương tiện giao thơng vào bến". Tơi huy động trẻ sưu
tầm bìa catton, tranh ảnh, hoạ báo về các phương tiện như: Máy bay, đồn tàu,
ơtơ, thuyền buồm.... Hướng dẫn trẻ cắt sát mép các hình ảnh đó. Khi vào trị
6


chơi cô giới thiệu các bến và phương tiện giao thơng nào thì phải vào bến được
làm quen tìm tịi cắt dán sẽ tạo cho sự khéo léo của đôi tay và thuận lợi trong
việc viết chữ, dán các chữ cái lên các phương tiện giao thông, trẻ hứng thú hơn
với chính đồ dùng mình làm ra.
Ví dụ khác: Với chủ đề mà mùa xuân với tiết học "Làm quen chữ cái" L,
M, N ? Tôi cho trẻ sưu tầm hoa khô, lá khô, các loại hột, hạt. Những vật liệu đó
đều phải chứa các chữ cái L, M, N như: Lá na, hạt mơ .... cô và trẻ cùng phết
vào sao cho tương ứng với màu lá, màu hạt .... với cách làm đồ dùng, đồ chơi
như vậy tôi thấy có những hiệu quả đáng kể. Trước hết là giảm sự đầu tư của
nhà trường cũng như giáo viên trong điều kiện kinh tế eo hẹp và cái được lớn
nhất ở đây là trẻ có hứng thú khi tham gia làm đồ dùng cho tiết học, trẻ sôi nổi
hơn vì mình có phần trong đó.
Một số sáng kiến của tôi trong việc làm đồ dùng cho trẻ là không bao giờ
theo khuôn mẫu và tôi thường thay đổi, sáng tạo về cả hình dạng, màu sắc, kích
thước thực tế của nó.

Kết quả từ việc cơ và trẻ cùng chuẩn bị làm đồ dùng học tập, tôi thấy trẻ
hứng thú hơn vào tiết học, bản thân cô giáo lên lớp tự tin hơn, gần gũi với trẻ

hơn.
2.Biện pháp 2: Tạo môi trường "Làm quen chữ cái"

7


Với trẻ mẫu giáo thì những gì mới lại đẹp mắt, hấp dẫn là gây được sự chú ý
của trẻ. Vì thế, việc tạo mơi trường "Làm quen chữ cái" trong lớp học rất cần
thiết để làm nổi bật bộ môn và chuyên đề. Hàng ngày vào những lúc vui chơi
hay rãnh rỗi tôi và trẻ thường cắt dán chữ cái, các loại quả hay con vật để trang
trí gọi theo chủ điểm.
Như chúng ta đã biết, đối với trẻ mầm non lớp học chính là mái nhà thứ
hai của trẻ. Cảm giác đầu tiên khi trẻ bước vào cửa lớp, phản xạ tự nhiên của trẻ
là nhìn xung quanh xem có những gì, có đẹp khơng, đặc biệt là những gì mới lạ.
Vì vậy các mảng chính trong lớp học là mảng chủ đề, các góc hoạt động là
đối tượng đầu tiên khi trẻ bước vào lớp. Để tạo cho trẻ hứng thú với các mảng
hoạt động và tạo điều kiện cho trẻ nhận biết nội dung của các hoạt động đó, tơi
đã tập trung trẻ cùng tham gia thảo luận dưới dạng kể chuyện sáng tạo. Cuối
cùng cô và trẻ đã đi đến thống nhất chọn tên của từng góc chơi mỗi khi chuyển
chủ đề mới. Bên cạnh các tuýp chữ có tên gọi ngây thơ, ngộ nghĩnh, gần gũi trẻ
và bắt buộc phải có hình ảnh minh hoạ cho tiêu đề đấy.

Như vậy sẽ thu hút được sự chú ý của trẻ, từ đó mục đích ơn luyện chữ đã
học cho trẻ đạt hiệu quả tối đa.

8


Ví dụ: Chủ đề “Ngành nghề” tơi và trẻ trị chuyện về chủ đề, sau đó cơ
hướng cho trẻ và câu chuyện: Tại cửa hàng búp bê có rất nhiều thứ, nào là đồ

dùng của cô giáo như: phấn, bảng, bút, vở..., nào là đồ dùng của thợ xây, thợ
mộc... Búp bê rất muốn chúng mình đặt tên cho cửa hàng của búp bê đấy. Nào
chúng mình cùng nghĩ ra một cái tên nhé. Trẻ nghe, suy nghĩ và đưa ra ý kiến
của mình như: cửa hàng của búp bê, siêu thị mi ni, siêu thị của búp bê...
Khi trang trí tên gọi các góc, tơi thường lựa chọn cỡ chữ cho phù hợp với góc,
dán chữ ở độ cao vừa tầm nhìn của trẻ để trẻ dễ nhìn thấy. Đặc biệt kiểu chữ
phải chuẩn, hầu hết các chữ này tôi đều để ở dạng chữ in thường, với màu sắc
đẹp phù hợp với mảng hoạt động và hình ảnh minh họa của góc. Cịn mảng hoạt
động của trẻ ở phía dưới tơi thường gài nhựa trong, các chữ rời với mẫu chữ
khác nhau như chữ in thường, viết thường, chữ in hoa để trẻ cùng bắt chước cô
ghép tên góc. Khi chơi tơi thường hỏi chữ cái đầu tiên của từ là gì? Chữ cái nào
trong từ đã học rồi?

9


Làm như vậy trẻ nhớ các chữ cái đó rất lâu. Ngồi ra tơi thường thay đổi
tên gọi hình ảnh và các góc cho phù hợp với từng chủ đề, tạo sự mới mẻ khoảng
không gian hấp dẫn mỗi khi trẻ đến lớp.
Ví dụ: Góc gia đình tơi thống nhất với trẻ đặt tên góc: “Tổ ấm gia đình”.
Trẻ biết được từ “tổ ấm” có chữ cái đầu tiên là chữ T, chữ đã học là chữ ô, a, â...
Nhưng với chủ đề “Ngành nghề” tôi và trẻ lại thoả thuận nhất trí đưa ra
tên: “Bé tập làm nội trợ”...Trẻ được ghép từ, được biết chữ cái đầu tiên của từ
đó, biết thứ tự trong từ và ghép hồn chỉnh từ đó. Như vậy, qua mỗi chủ đề tơi
giúp trẻ ôn luyện nhiều chữ cái đã học.
Ở góc chơi như góc phân vai, trẻ chơi trị chơi bán hàng, bác sĩ… cho trẻ
dùng bút ghi tên mặt hàng, hay tên bệnh nhân, tên thuốc ... nét chữ của trẻ còn
nguyệch ngoạc nhưng qua đó giúp trẻ ghi nhớ, tưởng tượng lại kí hiệu của chữ.
Từ đó giúp trẻ nhận dạng được 1 cách chính xác chữ cái, nhận được chữ cái
trong tập hợp các chữ cái tạo ra trong từ, câu. Cho trẻ phát âm chữ cái đó, hoặc

điền chữ cái cịn thiếu trong tên của mình… Đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non
là “dễ nhớ, dễ quên”. Vì vậy, các kiến thức mới cung cấp cho trẻ nếu khơng
thường xun ơn luyện thì sẽ nhanh chóng qn ngay sau khi lĩnh hội kiến thức
khác.
Mặt khác, khi trẻ hoạt động trẻ thường cất đồ dùng đồ chơi rất nhanh
nhưng không ngăn nắp, giáo viên thường mất nhiều thời gian sắp xếp lại đồ chơi
cho trẻ sau khi chơi. Như vậy rất vất vả cho cô mà trẻ lại không có thói quen lao
động tự phục vụ, khơng được làm quen với tên gọi các từ, hay các chữ cái tiếng
Việt ghép thành từ đó.
Để khắc phục tình trạng này, tơi xếp đồ dùng đồ chơi trên giá góc gọn,
đẹp, khoa học, sao cho dễ lấy, dễ cất. Các đồ dùng trên giá phải tuân theo một
trật tự nhất định. Khi gắn tên cho đồ chơi tôi thường đàm thoại với trẻ.
VD: Với đồ chơi: cái mũ, đôi dép, con cá… tơi hỏi trẻ đây là cái gì?
Chúng mình xem cơ viết (hoặc ghép) từ “cái mũ” cho chúng mình xem nhé. Chữ
cái đầu tiên trong từ “cái mũ” là chữ gì?... Cứ như vậy tơi cho trẻ tri giác trọn
vẹn từ “cái mũ” và các chữ cái còn lại trên giá đồ chơi. Nhiều lần như vậy trẻ
ghi nhớ và thuộc các chữ cái và sắp xếp thành từ có thể trẻ tự đọc được.
*Mơi trường chữ viết ngồi lớp học:
Thực tế cho thấy trẻ đến trường ngoài hoạt động có chủ định, hoạt động
ăn, hoạt động ngủ, cịn các thời gian khác để trẻ hoạt động với môi trường bên
ngồi như: góc thiên nhiên, mảng tun truyền, khu vực để đồ cá nhân của trẻ.
Đây là nơi trẻ thường xun hoạt động nên có tác dụng ơn tập củng cố chữ cái
rất

10


Nơi để đồ dùng cá nhân của trẻ như: mũ, ba lô. giầy dép, khăn mặt… tôi
luôn gắn ảnh kèm theo tên của trẻ. Như vậy, hàng ngày trẻ cất đồ dùng hoặc sử
dụng đồ dùng vừa đúng nơi quy định, vừa biết tên của mình, của bạn, biết tên

của mình có những chữ cái gì, biết thứ tự của từng chữ từ trái sang phải của các
chữ như thế nào… Và trẻ cịn biết tên của mình trên bài vẽ khi vẽ tạo hình.
Mỗi một mơi trường hoạt động của trẻ tôi đều chủ động tạo môi trường
chữ để trẻ có cơ hội được luyện phát âm, ơn luyện chữ đã biết, làm quen chữ cái
mới một cách tự nhiên thoải mái khơng gị bó áp đặt trẻ.
Khu vực tun truyền ngồi lớp học của trẻ là nơi khơng những tạo mơi
trường chữ cho trẻ mà cịn mang tính tuyên truyền tới các bậc phụ huynh để phụ
huynh hiểu biết về chữ mà con em mình đang học. Và từ đó phối kết hợp ơn
luyện tại gia đình. Tránh trường hợp cô dạy phát âm chữ đúng phụ huynh lại dạy
phát âm chữ chưa đúng như: Chữ X đọc là “xờ”, chữ S đọc là “sờ”, nhưng có
ơng bà lại dạy là “ích xì”, “ét sờ”. Hay chữ l, n, m lại đọc là “e lờ”, “e nờ”, “e
11


mờ”…Và nếu không thống nhất trẻ sẽ giao động không biết như thế nào là
đúng, hơn nữa nếu đã đọc sai thì rất khó sửa. Xác định được điều đó, ở góc
tun truyền tơi đều có hình ảnh kèm theo chữ in hoa, chữ in thường, chữ viết
thường (chủ yếu là chữ in thường), tuyệt đối không viết chữ cách điệu, chữ bay.
Ngồi ra tơi cho trẻ một mảng hoạt động để hàng ngày trẻ tập ghi số, chép
tên mình và địa chỉ cá nhân của mình… Từ đó trẻ ghi nhớ các từ, chữ, tên của
mình, của bạn, biết nhà bạn hoặc nhà mình ở đâu.
3.Biện pháp 3: Dạy trẻ làm quen trong hoạt động có chủ định.
*Hoạt động làn quen chữ cái
Hoạt động làm quen chữ cái là hoạt động tương đối khô khan so với các
hoạt động khác, vì thế để giúp trẻ hứng thú tham gia với cơ cách tích cực và để
khắc sâu những kiến thức vừa học, tôi đã lồng ghép phương pháp “Học bằng
chơi, chơi mà học” vào bài dạy.
VD: Ở chủ đề “Thế giới động vật”, tiết làm quen với chữ: I,T,C thay
vì chỉ đơn giản gắn tranh có chứa từ: Gà mái, con vịt, cá chép … thì tơi tìm
những hình ảnh động trong máy vi tính Gà mái mẹ dẫn gà con đi; vịt bơi lội, đàn

cá chép bơi trong ao … Sau đó cho trẻ gọi tên các con vật và trẻ trả lời chúng
đang làm gì? Rồi mới gắn băng từ có chữ cái đó. Hình ảnh “động” trẻ được
quan sát trên máy sẽ làm trẻ thích thú và dẫn đến việc trẻ tập trung cao hơn, tiếp
theo cô khéo léo đặt những câu hỏi và dẫn dắt trẻ vào bài dạy một cách say mê,
nhẹ nhàng. Để giúp trẻ nhớ lâu kiến thức vừa học tôi đã tìm tịi, lựa chọn các trị
chơi phù hợp, hấp dẫn, lơi cuốn trẻ tham gia hoạt động.
Ví dụ 1: Trị chơi “Ghép tranh” tôi sử dung các que đè lưỡi ghép thành
mảng vẽ, tô màu, viết chữ cái lên. Sau đó tách rời cho trẻ ghép thành bức tranh
có chứa từ như hình bên dưới.

Ví dụ 2: Trị chơi “Ghép nét” từ những nét chữ đựơc cắt rời bằng bìa cứng
trẻ tìm và kết hợp với nhau để thành chữ cái có nghĩa....

12


Bên cạnh đó, tơi ln nhận ra khả năng đọc – viết khác nhau của từng
trẻ để dẫn dắt trẻ vào hoạt động làm quen chữ cái mà không làm trẻ cảm thấy
nặng nề.
Song song với việc làm quen với mặt chữ còn phải hướng dẫn trẻ cách
cầm sách đúng hướng, cách mở sách, lật trang, xem tranh nhận biết phần mở
đầu, phần kết thúc của cuốn sách. Hướng dẫn trẻ nhận biết cách đọc và viết trên
một trang giấy, cách cầm bút … Thực hiện việc này tuy đơn giản nhưng phải có
nghệ thuật. Nét mặt, cử chỉ của cô khi hướng dẫn trẻ phải linh hoạt tạo sự gần
gũi với trẻ, giải thích rõ ràng, khơng ê a kéo dài, cơ ý thức tư thế và giọng nói,
phát âm của cô luôn chuẩn để trẻ làm đúng. Việc này khơng chỉ trên tiết học chữ
cái mà cịn trên các tiết học khác như tạo hình và mọi nơi mọi lúc.
Hình thức cho trẻ làm quen với chữ cái thơng qua hoạt động học có chủ
định là hình thức cơ bản và chủ yếu, vì nó thực hiện được mục đích u cầu của
mơn học. Kiến thức mà trẻ thu nhận được có hệ thống lơgíc.

Để tiết học đi vào tâm hồn trẻ một cách sống động, không khô khan, cứng
nhắc thì điều điều đầu tiên là cơ giáo thực sự phải có một tài nghệ dẫn dắt. Hoạt
động học làm quen với chữ cái đưa thế giới chữ viết đến với trẻ bằng nhiều
phương pháp, hình thức khác nhau. Các phương pháp, hình thức đó gắn liền với
nhau một cách chặt chẽ. Mỗi phương pháp, hình thức đều có ưu thế và hạn chế
nhất định. Vì vậy khi dạy trẻ làm quen với chữ cái cô giáo cần lựa chọn các
phương pháp, hình thức phù hợp với yêu cầu của tứng tiết dạy, để thu hút sự tập
trung chú ý tạo hứng thú của trẻ trong tiết học, giúp cho giờ học đạt hiệu quả
cao.
Muốn vậy cô giáo phải: - Lấy trẻ làm trung tâm.
- Phát huy tính tích cực của trẻ.
- Dạy trẻ theo hướng lồng ghép tích hợp.
Một yêu cầu đặt ra đối với giáo viên khi cho trẻ "Làm quen chữ cái" là
các kiến thức khi truyền thụ đến trẻ phải hết sức ngắn gọn, tuyệt đối tránh hình
thức, dập khn, ln sáng tạo đổi mới vì thế trước khi lên lớp một tiết dạy
"Làm quen chữ cái" tôi phải chuẩn bị đồ dùng, soạn bài và nghiên cứu kỹ bài
soạn. Nắm rõ yêu cầu của bài dạy chọn trò chơi phù hợp với nguyên tắc động tĩnh phù hợp với chủ đề.
Ngoài ra, để tạo hứng thú thì cơ phải có nghệ thuật lên lớp ngôn ngữ diễn
đạt ngắn gọn để hấp dẫn trẻ vào tiết học. Trước khi vào bài tôi thường kể chuyện
(dựa trên chủ đề) hoặc sáng tác thơ, vè hay những trị chơi ln cuốn hút trẻ vào
thực tế để trẻ dễ nhớ, dễ hiểu tránh gị bó.
4.Biện pháp 4: Dạy trẻ làm quen với chữ cái qua trò chơi
Dựa vào đặc điểm của trẻ mẫu giáo là hay bắt chước và dạy nói cho trẻ
dựa trên hình thức nói theo cơ, trẻ chưa biết phân tích cách cấu tạo về âm. Do đó
có nhiều lỗi phát âm trong tiếng việt. Chính vì vậy cơ giáo cần xây dựng các trị
chơi luyện phát âm đúng các âm phù hợp.
Ví dụ: Các trò chơi B
" ắt chước tiếng kêu của các con vật"để rèn luyện phát
âm cho trẻ như: Gà con kêu "chiếp chiếp", ếch kêu "ộp ộp", vịt con kêu
13

v"ít vít"... để trẻ phát âm theo cơ một cách tự nhiên và cô không cần phải giải
quyến cho trẽ cách khép mơi, bật hơi.
Trị chơi cũng khơng thể thiếu trong tiết học này tơi lựa chọn trị chơi cho
phù hợp với bài hát M
" àu hoa"sau đó kể tên hoa hồng, hoa đào, hoa phù dung,
hoa cánh bướm".... Lần lượt tôi đưa từng trang cho trẻ xem tranh hoa bướm và
trẻ làm quen với chữ B. Hoa phù dung để trẻ được làm quen với chữ D và hoa
đào được làm quen với chữ Đ.
Tơi lựa chọn trị chơi cho phù hợp với chủ đề có những trị chơi như Tìm chữ cái trong câu đố.
- Đi chợ tết.
- Tổ chức tìm tên các loại hoa có chứa chữ cái vừa học.
Cách hướng dẫn trị chơi:
Cơ giới thiệu mùa xn đến các ơng Đồ thường làm gì ? Các con có
muốn viết chữ giống ơng Đồ khơng ? Cơ cho 8 trẻ đứng thành 2 hàng đợi cô
chuẩn bị 2 câu đối có các chữ B, D, Đ khi nghe hiệu lệnh 2 đội lên gạch chân
những chữ cái cô vừa nêu, thời gian quy định là một bài hát mùa xuân lúc nào
hát xong và kết thúc trò chơi. Sau đó cơ cho nhiều chữ cái và đúng với yêu cầu.
Khi chuyển tiếp sang trò chơi thứ hai đó là trị chơi "Đi chợ tết"(Tất cả các trẻ
đều được chơi). Trước ngày tết bố mẹ các con thường làm gì ? (Trẻ nghĩ ngay
đến trang hồng nhà cửa và đi sắm tết) cơ chuẩn bị các gói có các loại hoa quả
bánh kẹo ở trên, mỗi thứ đều gắn các chữ cái B, D, Đ. Cô phát cho trẻ mỗi cái
giỏ nói nào chúng mình cùng đi chợ tết. Tổ 1 hãy mua những món hàng có chữ
B, đó là những thứ gì ? Trẻ nói bánh quy, bánh chưng, bánh bèo .... tổ thứ 2 mua
những món hàng có chữ cái D, đó là những thứ gì ? quả dừa, quả dứa.... tổ thứ 3
mua những món hàng chứa chữ cái Đ.... khi mua hàng xong trẻ phải nói được đó
là loại gì ? và có chữ cái gì ? các tổ kiểm tra lẫn nhau và đọc to chữ cái.
Đến trị chơi tìm tên các loại hoa có chữa chữ cái b, d, đ M
" ùa xuân đến

cho chúng mình được đi chơi ở những đâu ?"(Được đi xem pháo hoa, đi công
viên) trong công viên có rất nhiều loại hoa bây giờ cơ cho các con đọc bài "Rềnh
rềnh ràng ràng" đến các loại hoa nào các con đốn hoa đó và giơ tranh lơ tơ đọc
to chữ cái chúng mình vừa học.
Ví dụ:
Rềnh rềnh ràng ràng
Tìm các lồi hoa
Hoa gì ngồi Bắc
Cánh nhỏ màu hồng
Cùng vui đón tết.
Trẻ giơ lơ tơ hoa đào và nói hoa đào có chữ đ. Cứ như thế cơ đọc cho trẻ
đốn chữ b, d sau đó cho trẻ đọc và từng nhóm bạn đối nhau.
Hay với chủ đề "Trường mầm non" với nhóm chữ cái O, Ơ, Ơ vào bài tôi
kể cho trẻ nghe câu chuyện "Vịt con trong ngày khai trường" sau đó hỏi trẻ,
ngày đầu tiên đến lớp Vịt con chuẩn bị trong cặp được những gì ? Trẻ nói bảng
con, vở, hộp màu .... tơi cho trẻ làm quen chữ O qua từ "bảng con" khi Vịt con
viết trên bảng đã thành thạo cô giáo Ngan bảo Vịt con lấy gì ? (Hộp màu) và cơ
cho trẻ làm quen chữ Ơ trong từ "hộp màu" cô giáo Ngan ra bài tập về nhà vào
đâu "Quyển vở". Cũng như ở phần trên tôi cho trẻ chơi trò chơi tạo dáng thành
14


chữ cái. Bạn nào có thể tạo dáng chữ O trên cơ thể nào ? Cô cho trẻ được tạo
như cong ngón tay lại, cháu thì há miệng, cháu thì dùng hai cánh tay....
Trên cơ thể bộ phận nào giống chữ O, trẻ nói: Mắt, đầu....
Hai bạn có thể tạo thành chữ O không ? (trẻ cầm tay nhau giang rộng).
Ai có thể tạo thành chữ Ơ.
Cơ muốn cả lớp mình cùng tạo một chữ Ơ thật lớn nào ? Trẻ cầm tay nhau
đứng thành vòng trong rộng và trẻ trẻ là đấu Ơ.
Với chữ cái Ơ cơ cũng cho thực hiện như thế.

Hoặc với trị chơi "Tìm đồ dùng học tập" trên các đồ dùng học tập có
chứa các chữ cái con vừa học bây giờ cô sẽ phát cho mỗi bạn chữ cái khi có hiệu
lệnh các con phải lấy ngay đồ dùng có chứa chữ cái đó. Ví dụ: Trẻ có chữ Ơ thì
phải lấy thước kẻ, cô cho trẻ vừa đi vừa hát bài "Vịt con học chữ" sau đó cơ
kiểm tra số trẻ lấy đúng đồ dùng và cho trẻ nói tác dụng của từng đồ dùng đó.
Trong khi dạy muốn trẻ ghi nhớ các chữ cái được lâu hơn cô cần phải liên
hệ thực tế hỏi trẻ chữ cái đó có giống cái gì hay con gì hay đồ vật gì ? Để phát
huy tính tích cực và tư duy của trẻ. Ví dụ: Chữ O giống quả trứng, quả cam, chữ
Y giống cái nạng, chữ d giống cái giáo, chữ h giống cái ghế.
5.Biện pháp 5: Lồng ghép tích hợp các mơn học khác
Cô giáo là người xác định chủ đề lên kế hoạch tổ chức lồng ghép tích hợp
các mơn học một cách hợp lý để trẻ phát huy hứng thú khuyến khích trẻ tích
cực chủ động say mê trong tiết học.
Ngồi việc dẫn dắt bằng ngơn ngữ thì sự linh hoạt sáng tạo, ứng xử nhanh
của cô giáo trong một tiết dạy máng lại sự chú ý cho trẻ, cô giáo phải kết hợp
nhuần nhuyễn các bộ môn khác vào chi tiết học làm quen chữ cái và phù hợp
với chủ điểm.
* Tích hợp văn học
Khi vào một tiết học làm quen chữ cái tơi thường tích hợp bộ mơn văn
học vì nó phù hợp với bộ mơn chữ cái. Đây là một mà bộ môn bà Bộ giáo dục
chọn làm chuyên đề mũi nhọn cùng lúc với chữ cái. Khi tích hợp một câu
chuyện hay một bài thơ có các nhân vật, sự vật, con vật có tên gọi trong đó có
chứa chữ cái mà cơ định cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Câu chuyện "Sự tích Hồ Gươm" cơ kể cho trẻ nghe câu chuyện
sau đó đưa tranh "Rùa vàng" ra cho trẻ lên rút chữ cái đã được học. Hôm nay cô
sẽ dạy các con chữ cái V và R.
Và các chữ cái khác cũng vậy tôi thường sử dụng thơ ca hị vè câu đố để
gây hứng thú.
Ví dụ:
Câu đố chứa chữ â :

Chữ gì một nét cịng trịn.
Bên phải nét thẳng, trên đầu có ơ.
Hoặc chữ V:
Quả gì tên gọi dịu êm
Như dịng sữa mẹ ni em thuở nào (quả vú sữa).
Thơ ca, hò, vè dễ nhớ, dễ đọc rất gây hứng thú cho trẻ như bài "Rềnh rềnh
ràng ràng", "Vè con cua" hay một số bài thơ cơ tự sáng tác.
* Tích hợp mơn âm nhạc
15


Và cũng như trên một tiết học giáo viên đưa bộ mơn âm nhạc vào cũng
khơng thể thiếu bởi nó có tính chất vui nhộn với bộ mơn làm quen với chữ cái
tôi thường chọn những bài hát phù hợp với loại tiết và phù hợp với từng chủ
điểm. Ví dụ: Nhóm chữ O, Ơ, Ơ tơi cho trẻ hát và vận động bài "chữ O tròn"
"Chữ O là chữ O tròn như vầng trăng đêm rằm chiếu sáng chữ Ô là chữ Ô
cô dạy chúng em biết được bài khác. Qua những bài hát đó tăng thêm sự chú ý ở
trẻ.
* Tích hợp mơn khám phá khoa học
Bộ mơn này thường gặp ở mọi tiết và nhất là tiết chữ cái, muốn cho trẻ
làm quen chữ cái một cách hiệu quả phải có tranh ảnh, mơ hình vật thật có chứa
các chữ cái mà cơ định cho trẻ làm quen mà những cái đó đều xuất phát từ mơn
khám phá khoa học.
Ví dụ:
Khi dạy một tiết chữ cái h, k.
Tơi cho trẻ tìm hiểu chữ H qua từ "Hoa hồng"trẻ được quan sát bơng hoa,
trẻ nói rõ cấu tạo, đặc điểm hương thơm, màu sắc của loại hoa.... làm như thế
tăng thêm về các biểu tượng và sự hứng thú. Hoặc trị chơi thì gắn chữ cái, nếu
trẻ cầm một cái nào đó lên chữ cái đó. Tơi gắn các hoa quả, hoa lá, hay các con
vật hoặc phương tiện giao thông phù hợp chủ điểm, tăng thêm sự tích cực hoạt

động trong trị chơi.
* Tích hợp bộ mơn tạo hình:
Sau khi trẻ đã hoạt động nhiều thì mơn tạo hình rất phù hợp với trạng thái
tĩnh. Tơi cho trẻ màu khoảng trống có chứa các chữ cái gì đó theo u cầu của
cơ hoặc trẻ được cắt ra dán, xé dán các chữ cái.
Tích hợp bộ mơn làm quen với Toán:

16


Bộ môn này đối với tiết chữ cái thường được đưa như: "Thi đội nào nhanh"
trẻ thi đua nhau gắn chữ đó đếm số lượng và cùng kiểm tra kết quả. Đội nào
nhiều hơn, nhiều hơn là mấy ? Đối với trẻ mầm non thì học phải đi đơi với hành
kết hợp với cuộc sống, không những trên tiết học mà tôi thường dùng kiến thức,
kỹ năng ở mọi nơi, mọi lúc rèn luyện sự khéo léo của đôi tay. Đây là việc làm
rất cần thiết trong tiết học Làm quen với chữ cái.
6.Biện pháp 6: Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi
nơi.
Các hoạt động ngồi giờ học cũng góp phần rất lớn vào việc cho trẻ làm
quen với chữ cái. Việc làm quen với chữ cái ở đây nhằm thoả mãn nhu cầu giải
trí cho trẻ, bổ sung nhiều mặt về kiến thức của các tiết học trên lớp, giúp trẻ hiểu
sâu và nhớ lâu các chữ cái đã làm quen, biết cách phát âm đúng, khơng nói
ngọng, khơng nói tiếng địa phương. Từ đó giúp trẻ trau dồi kiến thức chữ cái
của mình.
Thơng qua giờ đón - trả trẻ:
Trong thời gian đón trẻ: Tôi hướng dẫn trẻ cất đồ dùng cá nhân đúng nơi
quy định, hoặc tôi cùng trẻ giải các câu đố có chứa chữ cái.
Ví dụ:
Đồ dùng của cháu A đặt vào ngăn tủ có chứa ký hiệu là chữ cái "m" thì
trẻ nhớ và khắc sâu biểu tượng về chữ cái "m".

Tơi có thể đố trẻ các câu đố.
Thơng qua lúc dạo chơi, tham quan:
Khi cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên tơi có thể cung cấp kiến thức về chữ
cái qua việc tìm hiểu một số loại cây và rau có trong vườn trường, đọc tên các
loại cây, rau đó. Tìm các chữ cái đã học trong tên các cây, rau đó.
Ví dụ: Cây xà cừ, cây rau ngót, rau muống ...
7.Biện pháp 7: Phối hợp với gia đình trẻ.
Thơng qua giờ đón, trả trẻ cơ ln tun truyền các hình thức cho trẻ làm
quen với chữ cái. Hướng cho các bậc phụ huynh kết hợp với nhà trường để dạy
trẻ học chữ cái như: gia đình có thể gợi ý hỏi trẻ kể lại chuyện ở trường, chuyện
cổ tích, truyện tranh, chuyện sinh hoạt hàng ngày
Sau mỗi lần tiếp thu chuyên đề tại huyện, tôi mời phụ huynh tham dự giờ
dạy mẫu của cô.
Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục
vụ cho trẻ làm quen với chữ cái như: đóng góp báo chí để lấy tài liệu, mua
truyện tranh ...
Mời phụ huynh đến tham dự các hội thi kể chuyện, đọc thơ của bé vào
các dịp chào mừng 08/3, 20/11 ...
Ln trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ để có biện pháp
tác động phù hợp, giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Với việc đặt ra các giải pháp phù hợp và việc sử dụng nhẹ nhàng, liên
hồn, khơng máy móc, khơng dập khn các phương pháp, biện pháp. Đưa ra
các nội dung tích hợp phù hợp với từng đề tài, cùng với những biện pháp nâng
cao kinh nghiệm trong quá trình dạy trẻ học chữ cái.
IV. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
17


1.Đối với bản thân và đồng nghiệp:
Tất cả giáo viên ở tổ mẫu giáo lớn nói chung và bản thân tơi nói riêng đều

được nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động làm quen với chữ cái. Đặc biệt
là đã nắm vững nội dung, phương pháp, hình thức đổi mới của hoạt động này.
Khác hẳn với trước đây, giờ hoạt động làm quen với chữ cái bây giờ là
một niềm say mê sáng tạo của giáo viên, muốn thể hiện trí tuệ, năng lực của
mình qua một tiết dạy sinh động, hấp dẫn trẻ.
Qua những năm giảng dạy trẻ lúc mới bước vào giảng dạy phương pháp
tôi chưa linh hoạt sáng tạo nên kết quả của tiết học chưa cao. Từ khi sử dụng các
biện pháp trên nên nghệ thuật lên lớp của tơi đã có một cách sáng tạo, linh hoạt,
bản thân không ngừng phấn đấu học hỏi ở bạn bè đồng nghiệp, qua các phương
tiện thông tin đại chúng .... bên cạnh những thành tích trên tơi còn phải cố gắng
nhiều hơn nữa, trau dồi kinh nghiệm chuyên môn để phát huy và đạt được kết
quả cao hơn nữa trong cơng tác chăm sóc và giáo dục trẻ.
2.Đối với trẻ:
100% trẻ được học đầy đủ 29 chữ cái trong chương trình đổi mới của Bộ
giáo dục mầm non.
Qua việc thực hiện các biện pháp mới sáng tạo trong việc dạy môn "Làm
quen với chữ cái" tôi đã thu được kết quả sau:
Kết quả của trẻ theo đánh giá của lớp:
Nội dung khảo sát
Trẻ nhận biết và phát âm đúng
Trẻ cầm vở, để vở,
ngồi tô đúng tư thế
Trẻ tơ, viết đúng chữ cái
Trẻ hứng thú, tích cực tham gia
hoạt động làm quen chữ viết

Tổng
số trẻ

Kết quả khảo sát

Đạt
Chưa đạt
Số trẻ Tỉ lệ% Số trẻ Tỉ lệ%

30

28

93,3

2

0,7

30
30

30

100

1

0

30

29

97

1

3

30

28

93.3

2

0,7

Biết cách cầm sách, mở sách ra
30
29
97
1
03
xem và đọc đúng quy trình
Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy số trẻ nhận biết và phát âm đúng tăng
lên rõ rệt, số trẻ ở các mức độ trung bình và yếu giảm xuống đáng kể. Vì vậy có
thể kết luận rằng với những biện pháp thơng thường dập khn, máy móc như
thực trạng hiện nay thì chất lượng thu được trên trẻ rất thấp. Nếu chúng ta biết
vận dụng sáng tạo linh hoạt các biện pháp như tơi đã làm ở trên thì hiệu quả của
việc làm quen với chữ cái sẽ được nâng lên rõ rệt.
3. Đối với phụ huynh:

18


Những năm chưa sử dụng biện pháp phối kết hợp với phụ huynh một cách
tích cực dẫn đến kết quả đồ dùng trực quan còn đơn điệu chưa phong phú.
Nhưng từ khi phối hợp với phụ huynh bản thân tôi đã chú ý vận dụng tuyên
truyền một cách thuyết phục cho bộ môn "Làm quen chữ cái". Đặc biệt phụ
huynh rất quan tâm tới việc học chữ của con em, thường xuyên trao đổi tình
hình học tập của trẻ ở lớp để về nhà rèn luyện thêm như viết đúng cách, đúng
dịng kẻ.... tạo cho cơ giáo một điểm tựa tốt hơn.
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1.Kết luận
Từ những thực tế trên, cũng như các kết quả cao trước hết tôi phải chuẩn
bị đầy đủ đồ dùng cần thiết cho một tiết học của cơ và trẻ, các đồ dùng đó có
màu sắc, hình dáng đẹp, an tồn để kích thích tính tị mị của trẻ, những đồ dùng
đó phải có sức hấp dẫn, biết lựa chọn trị chơi câu đó, bài hát, phù hợp với nội
dung bài dạy và chủ điểm ln tạo tình huống bất ngờ, thú vị.
- Bám vào nội dung yêu cầu dạy đúng trọng tâm của bài dạy tích hợp các
mơn học khác vào tiết dạy một cách hợp lý nhằm đem lại kết quả cao, ngôn ngữ
diễn đạt của cô ngắn gọn, cụ thể, cô phát âm mẫu chính xác, rõ ràng, lời giới
thiệu bài, bước chuyển tiếp linh hoạt gây được sự chú ý của trẻ và đặc biệt cô
giáo phải nắm vững yêu cầu phương pháp bộ môn.
- Cần quan tâm gần gũi trẻ, khuyến khích để trẻ chủ động phát huy tính
độc lập trong bộ môn và tập luyện bồi dưỡng thêm cho trẻ.
- Cho trẻ ôn luyện làm quen chữ cái ở mọi nơi.
- Cần làm tốt công tác phối hợp với phụ huynh và Ban giám hiệu nhà
trường hỗ trợ cơ sở vật chất.
- Tạo môi trường cho trẻ làm quen với chữ cái.- Để giúp trẻ nâng cao khả
năng nhận biết và phát âm đúng đạt kết quả cao, trước hết giáo viên phải có
trình độ, năng lực, ln đầu tư học hỏi kinh nghiệm, không ngừng phát huy tính

sáng tạo, tính linh hoạt trong giờ dạy.
- Thường xuyên rèn luyện các thói quen nề nếp nói chung và nề nếp học
tập nói riêng cho trẻ.
- Giáo viên biết sử dụng đồ dùng đồ chơi sáng tạo, tích hợp các môn học
khác một cách hợp lý. Giới thiệu vào bài một cách tự nhiên, sinh động, thu hút
được sự chú ý của trẻ; các bước chuyển tiếp nhẹ nhàng, liên kết. Các loại hình
hoạt động của bộ mơn Làm quen với chữ viết thường xuyên, liên tục ở mọi lúc,
mọi nơi.
- Đồ dùng đồ chơi để trẻ hoạt động phải an toàn, sạch sẽ, đẹp, sinh động,
phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
- Giáo viên phải ln nghiên cứu tài liệu, chun đề, tập san có liên quan
đến chữ viết và tham khảo học hỏi bạn bè, đồng nghiệp. Tham gia đầy đủ các
lớp học chuyên đề nâng cao nghiệp vụ chuyên môn thông qua thông tin đại
chúng.
2. Kiến nghị
Từ những việc làm cụ thể và kết quả đạt được như vậy để nâng cao chất
lượng cho trẻ làm quen với chữ viết ở các trường mầm non nói chung và trường
19


mầm non Đơng Vệ nói riêng. Tơi xin mạnh dạn đề xuất một số biện pháp nâng
cao chất lượng cho trẻ làm quen với chữ viết.
* Đối với Phòng Giáo dục:
Tơi xin được đề xuất với Phịng giáo dục chọn những sáng kiến kinh
nghiệm và phổ biến rộng rãi cho chúng tôi được tham khảo, học tập.
- Tạo điều kiện cho giáo viên đi học tập các trường bạn, các giờ dạy mẫu.
- Cần có thêm tranh ảnh minh hoạ phục vụ cho chương trình.
* Đối với Ban Giám hiệu:
- Ban Giám hiệu cần có sự chỉ đạo cụ thể, làm tốt công tác kiểm tra, đánh
giá rút kinh nghiệm cho giáo viên và có kế hoạch bồi dưỡng cho giáo viên cịn

những mặt hạn chế.
- Ban Giám hiệu ln tổ chức các buổi hội thảo về chuyên đề làm quen
với chữ viết để giáo viên được trao đổi những vướng mắc trong chuyên môn.
* Đối với giáo viên:
Trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ, giáo viên phải linh
hoạt, có óc sáng tạo. Thường xuyên thay đổi các hình thức và sử dụng các thủ
thuật lên lớp, giúp trẻ hứng thú và hoạt động một cách tích cực.
Thường xuyên bổ sung và thay đổi đồ dùng dạy học một cách sáng tạo.
Biết vận dụng biện pháp lồng ghép tích cực các mơn học một cách khoa
học, nhẹ nhàng, thoải mái để khai thác tối đa hoạt động nhận thức cho trẻ.
Bản thân mỗi giáo viên không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng
cao chuyên mơn nghiệp vụ và trình độ nhận thức.
Biết kết hợp hoạt động trong tiết học và ngoài tiết học một cách phù hợp
và khoa học nhằm phát huy tối đa tính tích cực hoạt động của trẻ, cung cấp kiến
thức cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi.
Giáo viên nên có sổ nhật ký để cập nhật thông tin trong từng ngày để bổ
sung, điều chỉnh cho trẻ một cách kịp thời.
Trên đây là một số kinh nghiệm dạy bộ môn Làm quen chữ cái mà tôi đã
rút ra được trong quá trình giảng dạy nhằm giúp trẻ phát triển về mọi mặt đạo
đức, nhân cách, phẩm chất, thẩm mỹ, trí tuệ và ngôn ngữ. Với khuôn khổ một
bài viết nhỏ, vấn đề chỉ dừng lại ở một phạm vi hạn chế, chưa thể bao quát hết
được tất cả. Đồng thời trong q trình viết vẫn cịn những thiếu sót nhất định, tơi
rất mong được sự góp ý xây dựng của các bạn đồng nghiệp, các cấp lãnh đạo
giúp tôi ngày càng có nhiều sáng kiến kinh nghiệm hay trong giảng dạy bộ mơn
u thích.
Tơi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Bắc Sơn, ngày 06 tháng 4 năm 2023
Tơi xin cam đoan đây là SKKN của

mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
Người viết

20