Bài giảng Triết học Mác-Lênin : Chương 4 - Thạc sĩ Nguyễn Minh Tuấn

NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN
CỦA CHỦ NGHĨA MÁCCỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNINLÊNIN
HỌC PHẦN 2HỌC PHẦN 2
TiếnTiến SĩSĩ. NGUYỄN MINH TUẤN. NGUYỄN MINH TUẤN
TrườngTrường ĐạiĐại họchọc KinhKinh tếtế TP. HCMTP. HCM
PHẦN THỨ HAIPHẦN THỨ HAI
HỌC THUYẾT KINH TẾ HỌC THUYẾT KINH TẾ
CỦA CHỦ NGHĨA MÁCCỦA CHỦ NGHĨA MÁC LÊNIN VỀ LÊNIN VỀ
PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT
TƯ BẢN CHỦ NGHĨATƯ BẢN CHỦ NGHĨA
ChChươương 4 ng 4
HỌC THUYẾT GIÁ TRỊHỌC THUYẾT GIÁ TRỊ
TS. NGUYỄN MINH TUẤNTS. NGUYỄN MINH TUẤN
I. SẢN XUẤT HÀNG HOÁI. SẢN XUẤT HÀNG HOÁ
11 ĐiềuĐiều kiệnkiện rara đđờiời vàvà tồntồn tạitại củacủa sảnsản xuấtxuất hànghàng
hóahóa
 KháiKhái niệmniệm sảnsản xuấtxuất hànghàng hoá?hoá?
HAI ĐIỀU
KIỆN RA ĐỜI
CỦA SẢN XUẤT
HÀNG HĨA
Phân cơng lao động
xã hội
Sự tách biệt giữa các
chủ thể kinh tế
HAI ĐIỀU
KIỆN RA ĐỜI
CỦA SẢN XUẤT
HÀNG HÓA
Phân công lao động
xã hội

Sự tách biệt giữa các
chủ thể kinh tế
11 11 PhânPhân côngcông laolao đđộngộng xãxã hộihội::
 LàLà sựsự chuyênchuyên mônmôn hoáhoá vềvề laolao đđộng,ộng, sảnsản
xuất,xuất, hìnhhình thànhthành nênnên cáccác ngànhngành vàvà cáccác
vùngvùng kinhkinh tếtế kháckhác nhaunhau
 PhânPhân côngcông laolao đđộngộng xãxã hộihội tạotạo rara mốimối liênliên
hệ,hệ, phụphụ thuộcthuộc giữagiữa cáccác ngành,ngành, cáccác vùng,vùng,
từtừ đđóó phảiphải traotrao đđổiổi sảnsản phẩmphẩm vớivới nhaunhau =>=>
sảnsản xuấtxuất hànghàng hóahóa rara đđờiời
11 22 SựSự táchtách biệtbiệt vềvề kinhkinh tế,tế, củacủa nhữngnhững chủchủ thểthể
sảnsản xuấtxuất hànghàng hóahóa::
 TạoTạo rara nhữngnhững ngngưườiời chủchủ sảnsản xuấtxuất đđộcộc lập,lập,
từtừ đđóó cócó quyềnquyền sởsở hữuhữu nhữngnhững sảnsản phẩmphẩm
làmlàm ra,ra, dẫndẫn đđếnến sảnsản phẩmphẩm đưđượcợc đđemem traotrao
đđổiổi làlà hànghàng hoáhoá
 ĐểĐể cócó sựsự táchtách biệt,biệt, đđộcộc lập,lập, đđòiòi hỏihỏi phảiphải cócó
chếchế đđộộ ttưư hữuhữu vềvề ttưư liệuliệu sảnsản xuất,xuất, hoặchoặc
nhữngnhững hìnhhình thứcthức sởsở hữuhữu kháckhác nhaunhau vềvề ttưư
liệuliệu sảnsản xuấtxuất
22 NhữngNhững ưưu,u, nhnhưượcợc đđiểmiểm củacủa SXSX hànghàng hóahóa
22 11 NhữngNhững ưưuu đđiểmiểm
 TạoTạo rara nhữngnhững đđộngộng lựclực mạnhmạnh mẽmẽ thúcthúc đđẩyẩy
LLSXLLSX phátphát triểntriển
 ĐápĐáp ứngứng vàvà thỏathỏa mãnmãn nhunhu cầucầu ngàyngày càngcàng
caocao vàvà đđaa dạngdạng chocho ngngưườiời tiêutiêu dùngdùng
 CạnhCạnh tranhtranh thúcthúc đđẩyẩy cảicải tiếntiến kỹkỹ thuật,thuật, hợphợp
lýlý hóahóa SX,SX, phânphân côngcông LĐLĐ chuyênchuyên mônmôn hóahóa
 MởMở rộngrộng thịthị trtrưường,ờng, thúcthúc đđẩyẩy traotrao đđổiổi hànghàng
hóahóa trongtrong vàvà ngoàingoài nnưướcớc

2.2. 2.2. NhNhưược ợc đđiểm của sản xuất hàng hoáiểm của sản xuất hàng hoá
 Có thể dẫn Có thể dẫn đđến sự mất cân ến sự mất cân đđối, khủng ối, khủng
hoảng kinh tế.hoảng kinh tế.
 Nảy sinh những tiêu cực, trong sản xuất Nảy sinh những tiêu cực, trong sản xuất
kinh doanh.kinh doanh.
 Làm phân hoá về kinh tế, thu nhập.Làm phân hoá về kinh tế, thu nhập.
 Có thể phá huỷ môi trCó thể phá huỷ môi trưường, làm mất cân ờng, làm mất cân
bằng về môi trbằng về môi trưường, sinh thái.ờng, sinh thái.
II. HÀNG HÓAII. HÀNG HÓA
1.1. Hàng hóa và hai thuộc tính cHàng hóa và hai thuộc tính cơơ bản bản
của hàng hóa.của hàng hóa.
11 11 KháiKhái niệmniệm hànghàng hoá?hoá?
2 THUỘC
TÍNH CƠ BẢN
CỦA HÀNG
HÓA
Giá trị sử dụng
Giá trị
11 22 HaiHai thuộcthuộc tínhtính ccơơ bảnbản củacủa hànghàng hóahóa
aa GiáGiá trịtrị sửsử dụngdụng (( côngcông dụng)dụng)
 ThoảThoả mãnmãn đưđượcợc mộtmột hoặchoặc mộtmột sốsố nhunhu cầucầu
nàonào đđóó củacủa concon ngngưườiời
ĐặcĐặc đđiểmiểm củacủa giágiá trịtrị sửsử dụngdụng
 KhácKhác biệtbiệt nhaunhau vềvề bảnbản chấtchất
 ĐĐưượcợc thểthể hiệnhiện quaqua tiêutiêu dùngdùng
 NgàyNgày càngcàng phátphát triểntriển đđaa dạngdạng
 ĐểĐể chocho ngngưườiời tiêutiêu dùngdùng
 MangMang tínhtính ttưư nhânnhân
bb GiáGiá trịtrị::
 GiáGiá trịtrị làlà haohao phíphí laolao đđộngộng củacủa ngngưườiời SXSX

hànghàng hoá,hoá, kếtkết tinhtinh trongtrong hànghàng hoáhoá
 GiáGiá trịtrị đưđượcợc thểthể hiệnhiện thôngthông quaqua giágiá trịtrị
traotrao đđổiổi
VDVD:: 11mm vảivải == 55 kgkg gạogạo
 GiáGiá trịtrị traotrao đđổiổi làlà quanquan hệhệ tỷtỷ lệlệ vềvề haohao phíphí
laolao đđộng,ộng, củacủa nhữngnhững hànghàng hóahóa kháckhác nhaunhau
khikhi đđemem traotrao đđổiổi vớivới nhaunhau
ĐặcĐặc đđiểmiểm củacủa giágiá trịtrị giágiá trịtrị traotrao đđổiổi
 Phản ánh mối quan hệ giữa những ngPhản ánh mối quan hệ giữa những ngưười ời
sản xuất hàng hóa.sản xuất hàng hóa.
 Đồng nhất về bản chất.Đồng nhất về bản chất.
 Mang tính xã hội.Mang tính xã hội.
 Là phạm trù lịch sử.Là phạm trù lịch sử.
2.Tính chất hai mặt 2.Tính chất hai mặt
của lao động sản xuất hàng hóacủa lao động sản xuất hàng hóa
TÍNH HAI
MẶT CỦA
LAO ĐỘNG
SẢN XUẤT
HÀNG HÓA
Lao động cụ thể
Lao động trừu tượng
22 11 LaoLao đđộngộng cụcụ thểthể
 LàLà laolao đđộngộng củacủa mộtmột nghềnghề nghiệpnghiệp chuyênchuyên mônmôn cụcụ
thểthể nhấtnhất đđịnh,ịnh, đđểể tạotạo rara giágiá trịtrị sửsử dụngdụng củacủa hànghàng
hoáhoá
ĐặcĐặc đđiểmiểm củacủa laolao đđộngộng cụcụ thểthể
 KhácKhác biệtbiệt nhaunhau vềvề bảnbản chấtchất
 NgàyNgày càngcàng phátphát triểntriển đđaa dạngdạng
 ThểThể hiệnhiện tínhtính chấtchất ttưư nhânnhân

 LàLà mộtmột phạmphạm trùtrù vĩnhvĩnh viễnviễn
22 22 LaoLao đđộngộng trừutrừu ttưượngợng
 LàLà haohao phíphí sứcsức laolao đđộngộng củacủa ngngưườiời sảnsản xuấtxuất hànghàng
hoáhoá nóinói chungchung,, khôngkhông kểkể đđếnến nhữngnhững nghềnghề nghiệpnghiệp
chuyênchuyên mônmôn cụcụ thểthể nhấtnhất đđịnh,ịnh, đđểể tạotạo rara giágiá trịtrị củacủa
hànghàng hóahóa
ĐặcĐặc đđiểmiểm củacủa laolao đđộngộng trừutrừu ttưượngợng
 ĐồngĐồng nhấtnhất vềvề bảnbản chấtchất
 MangMang tínhtính chấtchất xãxã hộihội
 LàLà phạmphạm trùtrù lịchlịch sửsử
KếtKết luậnluận::
Tính chất
tư nhân
Tính chất
xã hội
LĐ SẢN XUẤT
HÀNG HÓA
HÀNG HÓA
LAO ĐỘNG
CỤ THỂ
LAO ĐỘNG
TRỪU TƯỢNG
GÍA TRỊ
SỬ DỤNG
GIÁ TRỊ
> <
Mâu thuẫn cMâu thuẫn cơơ bản của sản xuất hàng hoá.bản của sản xuất hàng hoá.
3. L3. Lưượng giá trị của hàng hoá:ợng giá trị của hàng hoá:
33 11 ThThưướcớc đđoo llưượngợng giágiá trịtrị củacủa hànghàng hóahóa::
 ThThưướcớc đđoo llưượngợng giágiá trịtrị củacủa hànghàng hóahóa làlà thờithời

giangian laolao đđộngộng xãxã hộihội cầncần thiếtthiết
 ThờiThời giangian laolao đđộngộng xãxã hộihội cầncần thiếtthiết làlà thờithời
giangian cầncần thiếtthiết đđểể làmlàm rara mộtmột loạiloại hànghàng hóa,hóa,
trongtrong đđiềuiều kiệnkiện trungtrung bìnhbình củacủa xãxã hộihội
 ThờiThời giangian laolao đđộngộng xãxã hộihội cầncần thiếtthiết đưđượcợc xácxác
đđịnhịnh thôngthông quaqua giágiá cảcả thịthị trtrưườngờng
33 22 CỏcCỏc nhõnnhõn tt nhnh hhngng nn llngng giỏgiỏ trtr
caca hnghng húahúa::
2 NHN T
NH HNG
N LNG
GI TR CA
HNG HểA
a. Nng sut lao ng
b. Mửực ủoọ phửực taùp cuỷa
lao ng
aa NNăăngng suấtsuất laolao đđộngộng
 NSLĐ?NSLĐ? TTăăngng NSLĐ?NSLĐ?
 TTăăngng NSLĐNSLĐ sẽsẽ làmlàm giảmgiảm llưượngợng giágiá trịtrị củacủa
hànghàng hóahóa
 BiệnBiện pháppháp đđểể ttăăngng nnăăngng suấtsuất laolao đđộngộng::
 AùpAùp dụngdụng kỹkỹ thuậtthuật côngcông nghệnghệ mớimới
 NângNâng caocao trìnhtrình đđộộ chocho ngngưườiời laolao đđộngộng
 TổTổ chức,chức, quảnquản lýlý khoakhoa họchọc
 ThayThay đđổiổi đđiềuiều kiệnkiện tựtự nhiênnhiên củacủa sảnsản xuấtxuất
NNăăng suất lao ng suất lao đđộng khác cộng khác cưường ờng đđộ lao ộ lao đđộng.ộng.
 CCưườngờng đđộộ laolao đđộng?ộng?
 TTăăngng ccưườngờng đđộộ laolao đđộng,ộng, khôngkhông làmlàm thaythay đđổiổi
llưượngợng giágiá trịtrị củacủa mộtmột đơđơnn vịvị hànghàng hóahóa
 TTăăngng ccưườngờng đđộộ laolao đđộngộng cũngcũng cócó ýý nghĩanghĩa kinhkinh

tếtế nhấtnhất đđịnh,ịnh, nhnhưưngng kéokéo dàidài sẽsẽ ảnhảnh hhưưởngởng
đđếnến sứcsức khỏekhỏe củacủa ngngưườiời laolao đđộngộng
bb MứcMức đđộộ phứcphức tạptạp củacủa laolao đđộngộng
 LaoLao đđộngộng giảngiản đơđơnn:: làlà nhữngnhững loạiloại LĐLĐ chchưưaa
trảitrải quaqua huấnhuấn luyệnluyện chuyênchuyên mônmôn nghềnghề
nghiệpnghiệp
 LaoLao đđộngộng phứcphức tạptạp:: làlà nhữngnhững loạiloại laolao đđộngộng
đđãã trảitrải quaqua huấnhuấn luyệnluyện chuyênchuyên mônmôn nghềnghề
nghiệp,nghiệp, đđãã cócó đưđượcợc mộtmột trìnhtrình đđộộ thànhthành thạothạo
nhấtnhất đđịnhịnh
 CùngCùng mộtmột thờithời giangian LĐ,LĐ, LĐLĐ phứcphức tạptạp sẽsẽ tạotạo
rara mộtmột llưượngợng giágiá trịtrị lớnlớn hhơơnn laolao đđộngộng giảngiản
đơđơnn
KếtKết luậnluận::
1. Lịch sử ra đời và bản chất của tiền tệ
giản
đơ
n
Hình thái trao đổi
giản đơn
mở rộng
Hình thái trao đổi
mở rộng
Hình thái chung
Hình thái tiền tệ
Sự phát triển của các
hình thái giá trị
III. TIỀN TỆIII. TIỀN TỆ
 BảnBản chấtchất tiềntiền tệtệ:: làlà hànghàng hóahóa đđặcặc biệtbiệt
(vàng,(vàng, bạc),bạc), đưđượcợc dùngdùng làmlàm vậtvật ngangngang giágiá

chungchung chocho cáccác hànghàng hoá,hoá, nónó thểthể hiệnhiện laolao
đđộngộng xãxã hộihội vàvà biểubiểu hiệnhiện quanquan hệhệ giữagiữa
nhữngnhững ngngưườiời sảnsản xuấtxuất hànghàng hóahóa
2. Chức n2. Chức năăng của tiền tệng của tiền tệ
5 chức
năng của
tiền tệ
Thước đo giá trị
Phương tiện lưu thông
Phương tiện thanh toán
Tiền tệ thế giới
Phương tiện cất trữ
22 11 ThThưướcớc đđoo giágiá trịtrị::
 TiềnTiền tệtệ đưđượcợc dùngdùng đđểể đđoo llưườngờng giágiá trịtrị củacủa
cáccác hànghàng hóa,hóa, gọigọi làlà giágiá cảcả
22 22 PhPhươươngng tiệntiện llưưuu thôngthông::
 TiềnTiền tệtệ đưđượcợc dùngdùng làmlàm trungtrung giangian trongtrong
traotrao đđổiổi hànghàng hóahóa
HHAA –– TT HHBB