Bài giảng tài chính quốc tế bài 9 PGS TS trương quang thông

Bài 9
Bài 9
TÀI CHÍNH CÁC CÔNG TY
TÀI CHÍNH CÁC CÔNG TY
ĐA QUỐC GIA
ĐA QUỐC GIA
Biên soạn
Biên soạn
:
:
PGS. TS Tr
PGS. TS Tr
ươ
ươ
ng Quang Thông
ng Quang Thông
Khoa Ngân hàng
Khoa Ngân hàng
Đại học Kinh tế TP.HCM
Đại học Kinh tế TP.HCM
2012
2
NỘI DUNG
NỘI DUNG
-
Tài trợ nội bộ
Tài trợ nội bộ
-
Sử dụng c
Sử dụng c
ơ

ơ
cấu trung gian
cấu trung gian
-
Giá chuyển giao (chuyển giá)
Giá chuyển giao (chuyển giá)
-
Quản trị tập trung ngân quỹ
Quản trị tập trung ngân quỹ
3
Tài trợ nội bộ
Tài trợ nội bộ
-
Công ty mẹ lập ra một công ty con với vốn
Công ty mẹ lập ra một công ty con với vốn
đă
đă
ng ký
ng ký
rất thấp h
rất thấp h
ơ
ơ
n so với nhu cầu thực sự.
n so với nhu cầu thực sự.
-
Phần chênh lệch (nhu cầu) sẽ
Phần chênh lệch (nhu cầu) sẽ
đư
đư

ợc tài trợ bằng một
ợc tài trợ bằng một
khoản vay dài hạn
khoản vay dài hạn
đư
đư
ợc cấp bởi công ty mẹ.
ợc cấp bởi công ty mẹ.
-
Thanh toán lãi vay do
Thanh toán lãi vay do
đ
đ
ó là một khoản lợi tức
ó là một khoản lợi tức
đư
đư
ợc
ợc
che
che
đ
đ
ậy.
ậy.
4
Cơng ty con có vốn
Cơng ty con có vốn
đư
đư

ợc cung cấp một phần vay 2.000.000USD
ợc cung cấp một phần vay 2.000.000USD
với lãi suất 10% p.a.
với lãi suất 10% p.a.

Công ty con có
vốn được cấp
100%
Công ty con có vốn được cấp
một phần
EBIT
1.000.000 1.000.000
Lãi 10%
 200.000
Lợi nhuận trước
thuế
1.000.000 800.000
Thuế 50%
500.000 400.000
LN ròng
500.000 400.000
5
CHIẾN L
CHIẾN L
Ư
Ư
ỢC TÀI TRỢ ĐỐI PHÓ VỚI
ỢC TÀI TRỢ ĐỐI PHÓ VỚI
THUẾ CAO
THUẾ CAO

Công ty mẹ chỉ cấp một l
Công ty mẹ chỉ cấp một l
ư
ư
ợng vốn tối thiểu. Do
ợng vốn tối thiểu. Do
đ
đ
ó
ó
buộc công ty con phải vay vốn và gánh chịu tiền lãi.
buộc công ty con phải vay vốn và gánh chịu tiền lãi.
Vốn vay sẽ hấp dẫn khi thuế suất cao: công ty mẹ yêu
Vốn vay sẽ hấp dẫn khi thuế suất cao: công ty mẹ yêu
cầu công ty con A vay nhiều h
cầu công ty con A vay nhiều h
ơ
ơ
n nhu cầu và chuyển
n nhu cầu và chuyển
phần v
phần v
ư
ư
ợt trội sang cho vay các công ty con khác:
ợt trội sang cho vay các công ty con khác:
công ty A chịu thuế suất cao
công ty A chịu thuế suất cao
đ
đ

ể trợ cấp vốn cho các
ể trợ cấp vốn cho các
công ty con khác. Chiến l
công ty con khác. Chiến l
ư
ư
ợc nầy có thể giảm lợi
ợc nầy có thể giảm lợi
nhuận của A nh
nhuận của A nh
ư
ư
ng t
ng t
ă
ă
ng dòng chu chuyển tiền cho
ng dòng chu chuyển tiền cho
công ty
công ty
đ
đ
a quốc gia nói chung
a quốc gia nói chung
6
Giả sử lúc
Giả sử lúc
đ
đ
ầu mỗi cơng ty

ầu mỗi cơng ty
đ
đ
ều phải vay
ều phải vay
1.000.000USD với lãi suất 10% p.a.
1.000.000USD với lãi suất 10% p.a.
' Công ty con
A
Công ty con B A + B
EBIT
1.000.000 1.000.000 2.000.000
Lãi vay 10%
100.000 100.000 200.000
Lợi nhuận trước
thuế
900.000 900.000 1.800.000
Thuế A 50% / B
33,33%
450.000 300.000 750.000
LN ròng
450.000 600.000 1.050.000
7
Sau
Sau
đ
đ
ó, chỉ có A vay
ó, chỉ có A vay
(vay cả phần 1.000.000 của B)

(vay cả phần 1.000.000 của B)

Công ty
con A
Công ty con B A + B
EBIT
1.000.000 1.000.000 2.000.000
Lãi vay 10%
200.000 - 200.000
Lợi nhuận
800.000 1.000.000 1.800.000
trước thuế
Thuế A 50% /
B 33,33%
400.000 333.333 750.000
LN ròng
400.000 666.666 1.066.666
8
Sử dụng c
Sử dụng c
ơ
ơ
cấu trung gian
cấu trung gian
-
Thiết lập một
Thiết lập một
holding company
holding company

đ
đ
ứng
ứng
đ
đ
ầu tập
ầu tập
đ
đ
òan và
òan và
đư
đư
ợc
ợc
đ
đ
ặt tại quốc gia có chế
ặt tại quốc gia có chế
đ
đ
ộ thuế khóa thuận lợi.
ộ thuế khóa thuận lợi.
-
Tại nhiều quốc gia, nh
Tại nhiều quốc gia, nh
ư
ư

là một chính sách thu hút, các
là một chính sách thu hút, các
holding
holding
company
company
chịu thuế
chịu thuế
đ
đ
ánh vào lợi tức từ n
ánh vào lợi tức từ n
ư
ư
ớc ngoài nhẹ h
ớc ngoài nhẹ h
ơ
ơ
n so
n so
với thuế
với thuế
đ
đ
ánh vào lợi tức trong n
ánh vào lợi tức trong n
ư
ư
ớc.
ớc.

-
Công ty bình phong
Công ty bình phong
: chủ yếu thành lập với mục
: chủ yếu thành lập với mục
đ
đ
ích nhận lợi
ích nhận lợi
tức của tập
tức của tập
đ
đ
oàn. Đ
oàn. Đ
ư
ư
ợc thành lập tại các quốc gia thuận lợi về
ợc thành lập tại các quốc gia thuận lợi về
thuế.
thuế.
-
Công ty trung chuyển
Công ty trung chuyển
:
:
đư
đư
ợc thành lập tại một quốc gia B
ợc thành lập tại một quốc gia B

đ
đ
ể
ể
trung chuyển thu nhập từ quốc gia A -> C nhằm mục
trung chuyển thu nhập từ quốc gia A -> C nhằm mục
đ
đ
ích khai
ích khai
thác lợi thế thỏa thuận song ph
thác lợi thế thỏa thuận song ph
ươ
ươ
ng h
ng h
ơ
ơ
n hẳn giữa B và C so
n hẳn giữa B và C so
với giữa A và C.
với giữa A và C.
9
THIẾT LẬP CÔNG TY CON TẠI CÁC TRUNG TÂM
THIẾT LẬP CÔNG TY CON TẠI CÁC TRUNG TÂM
TÀI CHÍNH HẢI NGOẠI
TÀI CHÍNH HẢI NGOẠI
Công ty con tại TTTC hải ngoại sẽ nắm giữ phần vốn hùn tại
Công ty con tại TTTC hải ngoại sẽ nắm giữ phần vốn hùn tại
các công ty con khác và thuộc sở hữu 100% của công ty

các công ty con khác và thuộc sở hữu 100% của công ty
mẹ.
mẹ.
Tất cả các giao dịch (kể cả giao dịch vốn) phải chuyển qua
Tất cả các giao dịch (kể cả giao dịch vốn) phải chuyển qua
công ty con này. Do
công ty con này. Do
đ
đ
ó, tất cả các khoản lợi nhuận của các
ó, tất cả các khoản lợi nhuận của các
công ty con khác sẽ không bị
công ty con khác sẽ không bị
đ
đ
ánh thuế khi mà công ty con
ánh thuế khi mà công ty con
tại trung tâm hải ngoại ch
tại trung tâm hải ngoại ch
ư
ư
a chuyển chúng về công ty mẹ.
a chuyển chúng về công ty mẹ.
Khỏan vốn này sẽ tiếp tục
Khỏan vốn này sẽ tiếp tục
đư
đư
ợc giữ lại hoặc tái tài trợ cho các
ợc giữ lại hoặc tái tài trợ cho các
công ty con khác khi mà các

công ty con khác khi mà các
đ
đ
iều kiện kinh doanh vẫn còn
iều kiện kinh doanh vẫn còn
tiến triển/t
tiến triển/t
ă
ă
ng tr
ng tr
ư
ư
ởng.
ởng.
10
A
B
C
T
h
ỏ
a

t
h
u
ậ
n

t
h
u
ậ
n

l
ợ
i
T
h
ỏ
a

t
h
u
ậ
n

t
h
u
ậ
n

l
ợ
i
Th

ỏ
a
th
u
ận
k
h
ôn
g
th
u
ận

lợ
i
NGUYÊN TẮC TRUNG CHUYỂN
11
CÁC TRUNG TÂM TÁI TẠO HOÁ Đ
CÁC TRUNG TÂM TÁI TẠO HOÁ Đ
Ơ
Ơ
N
N


-
-
Tài liệu giao dịch thông qua trung tâm, nh
Tài liệu giao dịch thông qua trung tâm, nh
ư

ư
ng
ng
hàng hoá
hàng hoá
đư
đư
ợc chuyển trực tiếp.
ợc chuyển trực tiếp.
-
-
Trung tâm chỉ làm việc trên giấy. Không có
Trung tâm chỉ làm việc trên giấy. Không có
tồn kho.
tồn kho.
-
-
Tất cả rủi ro hối
Tất cả rủi ro hối
đ
đ
oái thuộc về trung tâm
oái thuộc về trung tâm
12
S
S
ơ
ơ

đ
đ
ồ giao dịch hàng hoá qua trung tâm
ồ giao dịch hàng hoá qua trung tâm
tái tạo hoá
tái tạo hoá
đơ
đơ
n
n
Alpha Mỹ
(Nhà sản xuất
hàng hoá)
Alpha Mexico
(Phân phối)
Trung tâm tái tạo
hoá đơn
Hàng hoá
Bán bằng
dollar
Bán bằng
peso
13
Thuận lợi của việc tái tạo hoá
Thuận lợi của việc tái tạo hoá
đơ
đơ
n
n


Quản lý rủi ro hối
Quản lý rủi ro hối
đ
đ
oái: tính chuyên nghiệp, lợi thế
oái: tính chuyên nghiệp, lợi thế
giao dịch số tiền lớn ……
giao dịch số tiền lớn ……

Bảo
Bảo
đ
đ
ảm rủi ro hối
ảm rủi ro hối
đ
đ
oái cho các hợp
oái cho các hợp
đ
đ
ồng trong
ồng trong
t
t
ươ
ươ
ng lai: tạo

ng lai: tạo
đ
đ
iều kiện cho các công ty con
iều kiện cho các công ty con
chuyên tâm vào hoạt
chuyên tâm vào hoạt
đ
đ
ộng th
ộng th
ươ
ươ
ng mại
ng mại
thuần tuý
thuần tuý

Quản lý ngân quỹ tập
Quản lý ngân quỹ tập
đ
đ
oàn: trung tâm có thể
oàn: trung tâm có thể
quản lý các chuyển dịch vốn giữa các công ty
quản lý các chuyển dịch vốn giữa các công ty
con. Trung tâm chỉ lo vào việc bảo hộ rủi ro hối
con. Trung tâm chỉ lo vào việc bảo hộ rủi ro hối
đ
đ

oái trên số d
oái trên số d
ư
ư
của toàn bộ các giao dịch
của toàn bộ các giao dịch
14
Trở ngại của việc tái tạo hoá
Trở ngại của việc tái tạo hoá
đơ
đơ
n
n



Chi phí trung gian có thể cao h
Chi phí trung gian có thể cao h
ơ
ơ
n các thuận lợi
n các thuận lợi
thu
thu
đư
đư
ợc: do
ợc: do
đ
đ

ầu t
ầu t
ư
ư
ban
ban
đ
đ
ầu, do việc tái ch
ầu, do việc tái ch
ươ
ươ
ng
ng
trình hoá các nhiệm vụ cũ, chi phí t
trình hoá các nhiệm vụ cũ, chi phí t
ư
ư
vấn pháp
vấn pháp
lý…
lý…

Vấn
Vấn
đ
đ
ề khối l
ề khối l
ư

ư
ợng giao dịch hối
ợng giao dịch hối
đ
đ
oái
oái
đ
đ
ối với các
ối với các
ngân hàng
ngân hàng
đ
đ
ịa ph
ịa ph
ươ
ươ
ng.
ng.

Thu hút sự chú ý của chính quyền
Thu hút sự chú ý của chính quyền
đ
đ
ịa ph
ịa ph
ươ
ươ

ng.
ng.
15
DoanhSố
Giávốnhàngbán
Lãigộp
Chiphíchungvàchiphíquảnlý
+Phíbảnquyền
+Bằngphátminh
+Thươnghiệu
+Nhượngquyền
+Chiphíđượcphânbổ
+Chiphíquảnlý
Chiphíkhấuhao
Lợinhuậntrướclãivayvàthuế
Lãilỗngoạitệ
Lãivay
Lợinhuậntrướcthuế
Thuếthunhậpdoanhnghiệp
Lãiròng
Cổtức
Lợinhuậngiữlại
Giánguyênvậtliệu
ChiPhíQuảnLý
ChiPhíLãiVay
Phânphốilợinhuận
SauThuế
TrướcThuế
Báocáothunhậpcôngtycon Thanhtoánchocôngtymẹ
CHUYỂN GIÁ

16
Trường hợp 1: Trả thuế thu nhập doanh nghiệp bình thường
Trường hợp 1: Trả thuế thu nhập doanh nghiệp bình thường
Coâng Ty Con (*) Coâng Ty Mẹ MNC
Giaù haøng hoùa
Giaù chuy n giao =200ể Giaù baùn=300 T ng sổ ố
L i Nhu n tr c Thuợ ậ ướ ế
100 100 200
Thu su t thu TNDNế ấ ế
20% 40% 
Thu TNDN ph i n pế ả ộ
20 40 60
L i nhu n sau thuợ ậ ế
80 60 140
(*) C
oâng ty con mua giaù =100
17
Trường hợp 2: gi
Trường hợp 2: gi
ảm số thuế thu nhập phải nộp
ảm số thuế thu nhập phải nộp
Coâng Ty Con
Coâng Ty
Mẹ MNC
Giaù haøng hoùa
Giaù chuy n giao = ể
250
Giaù baùn
=300
T ng sổ ố

L i Nhu n tr c Thuợ ậ ướ ế
150 50 200
Thu su t thu TNDNế ấ ế
20% 40% 
Thu TNDN ph i n pế ả ộ
30 20 50
L i nhu n sau thuợ ậ ế
120 30 150
18
Tr
Tr
ư
ư
ờng hợp 3: công ty
ờng hợp 3: công ty
mẹ không phải nộp thuế
mẹ không phải nộp thuế
Coâng Ty Con
Coâng Ty
Mẹ MNC
Giaù haøng hoùa
Giaù chuy n giao = ể
300
Giaù
baùn=300
T ng sổ ố
L i Nhu n tr c ợ ậ ướ
Thuế
200 0 200
Thu su t thu ế ấ ế

TNDN
20% 40%
Thu TNDN ph i ế ả
n pộ
40 0 40
L i nhu n sau thuợ ậ ế
160 0 160
19
Tr
Tr
ư
ư
ờng hợp 4: tòan bộ
ờng hợp 4: tòan bộ
MNC không phải đóng thuế
MNC không phải đóng thuế
Coâng Ty Con
Coâng Ty
Mẹ MNC
Giaù haøng hoùa Giaù chuy n giao=500ể
Giaù
baùn=200
T ng sổ ố
L i Nhu n tr c Thuợ ậ ướ ế
400 -200 200
Thu su t thu TNDNế ấ ế
20% 40% 
Thu TNDN ph i n pế ả ộ
80 -80 0
L i nhu n sau thuợ ậ ế

320 -120 200
20
Tr
Tr


ng hp 5: MNC
ng hp 5: MNC
c hon tr mt phn thu thu nhp
c hon tr mt phn thu thu nhp
doanh nghip
doanh nghip
Coõng Ty Con
Coõng Ty
M MNC
Giaự haứng hoựa
Giaự chuy n giao
=600
Giaự
baựn=300
T ng s
L i Nhu n tr c Thu
500 -300 200
Thu su t thu TNDN
20% 40%
Thu TNDN ph i n p
100 -120 -20
L i nhu n sau thu
400 -180 220
21

QUẢN LÝ TẬP TRUNG NGÂN QUỸ CÁC MNC
QUẢN LÝ TẬP TRUNG NGÂN QUỸ CÁC MNC
-
Lợi ích về thông tin
Lợi ích về thông tin
-
Giảm thiểu chi phí lãi
Giảm thiểu chi phí lãi
22
Lợi ích về thông tin
Lợi ích về thông tin
-
Nguồn vốn phải
Nguồn vốn phải
đư
đư
ợc chuyển
ợc chuyển
đ
đ
ến một trung tâm tài
ến một trung tâm tài
chính hàng
chính hàng
đ
đ
ầu với thông tin khá hoàn hảo về tính
ầu với thông tin khá hoàn hảo về tính
mạnh, yếu của các
mạnh, yếu của các

đ
đ
ồng tiền.
ồng tiền.
-
Nguồn thông tin quan trọng về tỷ suất sinh lợi của
Nguồn thông tin quan trọng về tỷ suất sinh lợi của
việc
việc
đ
đ
ầu t
ầu t
ư
ư
tiền tệ.
tiền tệ.
-
Các ngân hàng quốc tế, nhà môi giới sẽ cung cấp
Các ngân hàng quốc tế, nhà môi giới sẽ cung cấp
thông tin tốt h
thông tin tốt h
ơ
ơ
n, phục vụ tốt h
n, phục vụ tốt h
ơ
ơ
n cho các khách
n cho các khách

hàng lớn + giao dịch lớn.
hàng lớn + giao dịch lớn.
23
Giảm thiểu chi phí lãi
Giảm thiểu chi phí lãi
-
Tránh việc một công ty con vay lãi suất cao trong
Tránh việc một công ty con vay lãi suất cao trong
khi mà một công ty con khác nắm giữ những
khi mà một công ty con khác nắm giữ những
khoản tiền bất
khoản tiền bất
đ
đ
ộng không sinh lời, hoặc ký thác
ộng không sinh lời, hoặc ký thác
với lãi suất thấp.
với lãi suất thấp.
-
Ngân quỹ trung tâm sẽ có thể m
Ngân quỹ trung tâm sẽ có thể m
ư
ư
ợn n
ợn n
ơ
ơ
i rẻ h
i rẻ h
ơ

ơ
n và
n và
ký thác n
ký thác n
ơ
ơ
i lãi suất cao h
i lãi suất cao h
ơ
ơ
n.
n.
24
Các ph
Các ph
ươ
ươ
ng pháp quản lý ngân quỹ MNC
ng pháp quản lý ngân quỹ MNC
-
Thanh toán bù trừ
Thanh toán bù trừ
đ
đ
a ph
a ph
ươ
ươ
ng

ng
-
Tài trợ nội bộ
Tài trợ nội bộ
25
Thanh toán bù trừ
Thanh toán bù trừ
đ
đ
a ph
a ph
ươ
ươ
ng
ng
-
Thực sự hữu ích khi có rất nhjều giao dịch lẫn
Thực sự hữu ích khi có rất nhjều giao dịch lẫn
nhau giữa các công ty con.
nhau giữa các công ty con.
-
Giảm thiểu chi phí bằng cách thay thế rất nhiều
Giảm thiểu chi phí bằng cách thay thế rất nhiều
thanh toán chỉ bằng một thanh toán kết số.
thanh toán chỉ bằng một thanh toán kết số.