Bài giảng du lịch có trách nhiệm bài 8

BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH
CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH BỀN VỮNG
Tóm tắt bài học
Mục tiêu
Sau khi hoàn thành bài này học viên sẽ có thể:
• Giải thích cách áp dụng các kỹ năng nghiên cứu và
phân tích các dữ liệu có được
• Giải thích cách thiết kế các tiêu chí thành công và các
chỉ số hoạt động để kiểm soát và đánh giá các sản
phẩm và dịch vụ tour
• Giải thích cách diễn giải các kết quả nghiên cứu về
tác động của các dịch vụ và sản phẩm du lịch
• Giải thích cách thực hiện các nguyên tắc cải thiện liên
tục trong việc kiểm soát và phát triển sản phẩm.
Các chủ đề
1. Tổng quan kiểm soát
tác động du lịch có
trách nhiệm vì tính bền
vững
2. Lập kế hoạch và tổ
chức chương trình kiểm
soát
3. Phát triển các chỉ số
kiểm soát
4. Thực hiện, điều chỉnh
và cải thiện các chương
trình kiểm soát
CHỦ ĐỀ 1. TỔNG QUAN KIỂM SOÁT
TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ
TÍNH BỀN VỮNG
BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH

BỀN VỮNG
Nguồn ảnh:
/>Vai trò và tầm quan trọng của việc kiểm soát
tác động của du lịch
• Các thị trường và điểm đến du
lịch liên tục thay đổi
• Kiểm soát là thiết yếu trong việc
đánh giá và quản lý thay đổi
• Việc kiểm soát sẽ giúp:
– Cải thiện hiểu biết về hiệu quả của
hoạt động du lịch
– Xác định các vấn đề cần cải thiện và
nơi những thay đổi đang diễn ra
– Giúp cho các điểm đến và doanh
nghiệp duy trì khả năng cạnh tranh
4
Thế giới du lịch không kiểm soát sẽ …
• Không có dữ liệu về các điều kiện và xu
hướng du lịch để kiểm soát các nhà cung
ứng, các nhà lập kế hoạch và quản lý:
– Không thể đảm bảo với các bên liên quan về tính
tin cậy của các quyết định họ đưa ra
– Không thể xử lý được các mối lo ngại và các chỉ
trích của mọi người; và
– Không thể hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ hay đánh
giá tính hiệu quả của các hoạt động họ làm
• Hơn nữa, nếu các nhà lập kế hoạch hoặc
quản lý không thực hiện việc kiểm soát, ai đó
khác sẽ làm – và việc kiểm soát sẽ trở lên lộn
xộn.

Nguồn: Adapted from: Eagles, P., McCool, S. & Haynes, C. 2002, Sustainable Tourism in
Protected Areas: Guidelines for Planning and Management, IUCN Gland, Switzerland and
Cambridge, UK
Nguồn ảnh:
/>Các đặc điểm cơ bản của kiểm soát tác động
du lịch có trách nhiệm vì tính bền vững
3. Yêu cầu đặt mục tiêu
theo tiêu chí SMART
1. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm đảm
bảo phát triển du lịch có chiến lược
Xác định các
chỉ số
Thiết lập
mục tiêu
Thúc đẩy
kiểm soát
một cách
hiệu quả
Các yêu cầu
đánh giá kết
quả
Khuyến
khích sự
thích nghi và
liên tục cải
thiện
2. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm đảm
bảo đạt được các mục tiêu về du lịch bền vững
Mục tiêu
môi trường

Mục tiêu
xã hội
Mục tiêu
kinh tế
3. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm
đảm bảo các mục tiêu đặt ra phải SMART
Mục tiêu SMART
Cụ thể
(specific)
Đo lường
được
(measurable)
Có thể
đạt được
(attainable)
Thực tế
(realistic)
Có mốc
thời gian
(timely)
4. Kiểm soát tác động du lịch có trách nhiệm cần xem
xét các mối quan tâm của các bên liên quan chính
Các cộng đồng
Doanh nghiệp
Các cơ quan
Quản lý Nhà
nước
Các bên khác
Những mục tiêu khác nhau của các bên liên
quan trong kiểm soát du lịch

CÁC THÀNH VIÊN
CỘNG ĐỒNG
muôn biết du lịch đang
hưởng đến cuộc sống,
văn hóa và môi trường
của họ như thế nào
DOANH NGHIỆP
muốn biết các thay đổi
trong các thị trường du
lịch và ý nghĩa của các
thay đổi này đối với phát
triển kinh doanh
TỔ CHỨC PCP - NGOs
muốn biết tác động của
du lịch lên lĩnh vực cụ
thể họ đang quan tâm
CHÍNH QUYỀN ĐỊA
PHƯƠNG
muốn biết du lịch hoạt
động thế nào và đóng góp
vào thực hiện các mục
tiêu phát triển của địa
phương ở mức độ nào
CHÍNH QUYỀN
TRUNG ƯƠNG
muốn biết các giá trị của
du lịch về mặt kinh tế và
xã hội và du lịch đóng
góp đến mức nào vào các
mục tiêu phát triển của

quốc gia
Các lợi ích của việc kiểm soát tác động
du lịch có trách nhiệm
CÁ LỢI ICH
KIỂM SOÁT
TÁC ĐỘNG
Tiến độ và
hiệu quả
Ra quyết
định
Tính tin
cậy
Lên kế
hoạch
Hoạch
định chính
sách và
vận động
Kiểm soát tác động du lịch vì phòng ngừa và
can thiệp sớm vẫn tốt hơn khắc phục!
Trong du lịch, các
triệu chứng của các
tác động tiêu cực
có thể dần dần
Sau khi tác động
tiêu cực được xác
định, các cơ hội để
kiểm soát trở nên
hạn chế hơn…
…còn các vấn đề

thì lại khó phát hiện.
…và trong
nhiều trường
hợp thì không
thể quay trở
lại trạng thái
ban đầu được
nữa
“Trời đất, khách
du lịch đến từ
đâu mà đông
thế? Vài năm
trước tôi đâu có
thấy đông như
vậy đâu nhỉ?”
“Tôi đã nghĩ là
chúng ta có thể xử lý
được lượng khách du
lịch cho tới khi tôi
thấy bọn trẻ con có
hành động như người
nước ngoài , tôi mới
thấy nên văn hóa của
chúng ta đã thay đổi
biết bao nhiêu!”
“ bắt
“Khi chúng tôi bắt
đầu cho chạy tour
đến động gần đây
một vài khách đã

phá hoại những đá
thạch nhũ đẹp. Bây
giờ thì chúng ta mất
hẳn những thứ đó
rồi”
“Ta đúng là đã cho
quá nhiều khách vào
đây nhưng quá
nhiều doanh nghiệp
hiện nay đang phụ
thuộc vào họ nên họ
sẽ không thể ủng hộ
việc giảm lượng du
khách đi.”
Thực hiện chương trình kiểm soát tác động
du lịch có trách nhiệm về tính bền vững
LÊN KẾ HOẠCH & TỔ
CHỨC CHƯƠNG
TRÌNH KIỂM SOÁT
• Thiết lập nhóm hoặc
Ban chỉ đạo kiểm soát
• Lên kế hoạch chương
trình kiểm soát
XÂY DỰNG CÁC CHỈ
SỐ KiỂM SOÁT
• Xem xét các chỉ số sẵn
có
• Lên danh sách ngắn và
lựa chọn các chỉ số
THỰC HiỆN CHƯƠNG

TRÌNH KIỂM SOÁT
• Đánh giá tính khả thi
và các phương pháp
thu thập dữ liệu
• Thu thập và phân tích
dữ liệu
• Trình bày và báo cáo
kết quả
THÍCH NGHI
& CẢI THIỆN
CHƯƠNG
TRÌNH KIỂM
SOÁT
Học và điều chỉnh theo
các điểm được và chưa
được
CHỦ ĐỀ 3CHỦ ĐỀ 3 CHỦ ĐỀ 4CHỦ ĐỀ 4CHỦ ĐỀ 2CHỦ ĐỀ 2
CHỦ ĐỀ 2. LẬP KẾ HOẠCH VÀ TỔ
CHỨC CHƯƠNG TRÌNH KIỂM SOÁT
BÀI 8. KIỂM SOÁT TÁC ĐỘNG DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM VÌ TÍNH
BỀN VỮNG
Chuẩn bị cho chương trình kiểm soát
tác động du lịch về tính bền vững
1.Thiết lập nhóm
hoặc Ban chỉ đạo
kiểm soát du lịch
2. Lên kế hoạch chương
trình kiểm soát du lịch
về tính bền vững
1. Thiết lập nhóm hoặc

Ban chỉ đạo kiểm soát
Ai có khả năng
lãnh đạo để
định hướng và
điều phối
chương trình?
Ai có kỹ năng để
xem xét và điều
chỉnh chương
trình?
Ai có mạng
lưới để phổ
biến kết quả?
Ai có kiến thức xây
dựng mục tiêu và
lĩnh vực trọng tâm
cho chương trình?
Ai có nguồn lực
để thực hiện
chương trình?
Nguồn ảnh: Pixabay, />Đưa các bên liên quan tham gia vào vị trí phù
hợp nhất trong quá trình kiểm soát
GIAI ĐOẠN
LẬP KẾ
HOẠCH
GIAI ĐOẠN
PHÁT
TRIỂN
GIAI ĐOẠN
THU THẬP

DỮ LIỆU
GIAI ĐOẠN
THỰC HIỆN
Nhà chức trách , hoạch
định chính sách địa
phương, nhà tư vấn phát
triển, cơ quan tài trợ, các
nhóm cộng đồng
Các thành viên cộng đồng
đánh giá các vấn đề và
các chỉ số chính
Các thành viên cộng đồng
và đại diện doanh nghiệp
du lịch
Nhóm các bên liên quan
đa thành phần
Nhóm các bên liên quan để cân nhắc tham gia
chương trình kiểm soát du lịch
KHỐI CƠ QUAN NHÀ NƯỚC
• Chính quyền thành phố
• Chính quyền khu vực/vùng
• Các Bộ, banh ngành trực thuộc
quận, tỉnh, quốc gia có liên quan
tới du lịch
• Các Bộ và các cơ quan khác
thuộc các lĩnh vực có ảnh hưởng
đến du lịch (ví dụ như môi
trường, y tế)
• Các đơn vị có quan tâm đến lập
kế hoạch hay duy trì các điểm

tham quan cụ thể
KHỐI TƯ NHÂN
• Các doanh nghiệp và nhân viên
khối tư nhân
• Các đại lý lữ hành và điều hành
du lịch
• Các cơ sở lưu trú, các nhà hàng,
các điểm tham quan và giải trí
• Các dịch vụ hàng không, đường
bộ, đường biển và đường sông
• Hướng dẫn viên, phiên dịch,
người cung cấp thông tin và các
nhà cung cấp trang cụ
• Các đơn vị cung ứng trong ngành
• Các tổ chức du lịch và thương
mại
• Các tổ chức phát triển kinh
doanh
TỔ CHỨC PCP VÀ CÁC TỔ
CHỨC KHÁC
• Các nhóm bảo tồn và môi trường
• Các nhóm ích lợi khác (thợ săn,
ngư dân và các tổ chức thể
thao/thám hiểm)
• Các nhóm cộng đồng và cộng
đồng địa phương
• Các nhóm văn hóa và nhóm dân
bản địa
• Các nhà lãnh đạo truyền thống
• Du khách và các tổ chức đại diện

du khách ở nước bản địa
• Các cơ quan du lịch quốc tế
Nguồn: Miller, G & Twining Ward L. 2005, Montioring for a sustainable tourism
transition: The Challenge of developing and using indicators, Cabi Publishing
2. Lên kế hoạch chương trình kiểm soát tác
động du lịch về tính bền vững
• Quan trọng là chương trình
kiểm soát phải hiểu rõ nhu cầu,
mục đích và phạm vi trước khi
bắt đầu thực hiện công việc
• Các yêu cầu chính bao gồm:
A.Các thỏa thuận
về nhu cầu
B. Điều phối tốt
C. Thiết lập tầm
nhìn, mục tiêu và
mục đích
D. Sự đồng thuận
về những vấn đề
sẽ được kiểm soát
A. Thống nhất về nhu cầu cho chương trình
kiểm soát tác động du lịch về bền vững
Cái gì?
Các bên liên quan tại điểm đến
cần hiểu tầm quan trọng của việc
kiểm soát tác động của du lịch
Tại sao?
Để tạo quyền sở hữu, tạo điều
kiện hỗ trợ và được tham gia
Thế nào?

Họp các bên liên quan với đầy
đủ đại diện
B. Thiết lập sự điều phối hiệu quả chương
trình kiểm soát tác động du lịch
• Mời các thành viên có
kiến thức và các kỹ
năng cần thiết

• Thống nhất về vị trí lãnh
đạo hoặc kiểm tra các tùy
chọn khác

• Đảm bảo cơ cấu đáp ứng
các nhu cầu của các nhiệm
vụ, các thành viên và các
nhóm liên quan

• Đảm bảo cơ cấu toàn diện,
đáng tin cận, và minh bạch
nhưng cũng hiệu quả

• Xem xét nhu cầu cho các
thành phần bổ sung tùy theo
khuôn khổ hợp tác

• Xác định các quy định chức
năng

C. Thiết lập các mục tiêu cho chương trình
kiểm soát tác động du lịch

• Mục tiêu xác định tầm nhìn về phát
triển bền vững và sự đóng góp của
du lịch trong việc đạt được điều đó
• Quá trình phát triển cho phép các
bên liên quan xác định mong đợi
của họp đối với du lịch và xem xét
cách đạt được những mong đợi đó.
• Tất cả các mục tiêu phải tuân theo
nguyên tắc SMART
MỤC ĐÍCH Cái
chúng ta muốn
đạt được
MỤC TIÊU Cách
thức để đạt
được
Ví dụ về mục đích và mục tiêu
du lịch bền vững
MỤC ĐÍCH MỤC TIÊU
Nhằm đóng góp cho việc
giảm nghèo cho làng XX
• Giảm tỉ lệ người sống dưới mức nghèo xuống dưới mức 10% trong 5 năm
• Tăng số lượng người lao động được tuyển dụng trong ngành du lịch lên 25% trong
3 năm
Nhằm khuyến khích sự
tham gia đông đảo của
địa phương vào du lịch
dựa vào cộng đồng
• Đảm bảo 100% các hộ gia đình có nước máy trong vòng 2 năm
• Nhằm tăng số lượng và phạm vi các thành viên trong cộng đồng tham gia vào các
cuộc họp lên kế hoạch

Nhằm cải thiện tính hình
cho phụ nữ trong làng
XX
• Nhằm tăng lượng các cơ hội cho các đơn vị liên quan trong du lịch dựa vào cộng
đồng
• Tăng số phụ nữ tham gia vào việc lên kế hoạch trong du lịch lên 50% hoặc hơn cho
tất cả những cư dân có liên quan
• Tăng số lượng phụ nữ tham gia kinh doanh trong du lịch
• Tăng tỉ lệ giám sát viên là phụ nữ lên 25% hoặc hơn thế
Nguồn: SNV Vietnam & the University of Hawaii, School of Travel Industry Management 2007, A Toolkit for
Monitoring and Managing Community-based Tourism, SNV Vietnam & the University of Hawaii, USA
Mục đích của chúng ta
Làm thế nào để đạt được (SMART)
D. Xác định phạm vi chương trình kiểm soát
du lịch bền vững
• Phạm vi nhằm để chỉ các
“đường biên” trong chương
trình kiểm soát
• Có thể mang tính địa lý (vị
trí) cũng như lĩnh vực liên
quan (các vấn đề hoặc/và các
tài sản)
• Các đường biên có thể được
xác định sẵn hoặc chưa biết
Nếu các đường biên
chưa được xác định,
sẽ cần phải xem xét:
• Lấy mẫu địa lý
rộng
• Các vùng ưu tiên

• Cả vùng tham
quan nhiều và ít