Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại công ty bảo hiểm hà nội (2)

Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội

lời mở đầu

Bảo hiểm là ngành dịch vơ cã vÞ trÝ quan träng trong nỊn kinh tÕ quốc dân.
Bảo hiểm không chỉ thực hiện việc huy động vốn cho nền kinh tế mà quan trọng
hơn nó góp phần đảm bảo cho ngời tham gia về mặt tài chính, khôi phục đời sống
và hoạt động sản xuất kinh doanh sau rủi ro. Tuy nhiên, bên cạnh những khách
hàng tham gia bảo hiểm với mong muốn đợc bảo vệ trớc rủi ro thì lại có không ít
ngời đà lợi dụng sơ hở của các công ty bảo hiểm để thực hiện hành vi gian lận
hòng kiếm lợi cho bản thân. Đó chính là hiện tợng trục lợi bảo hiểm.
Bảo Việt Hà Nội là một trong những Công ty của Tổng Công ty bảo hiểm
Việt Nam, trong những năm vừa qua, cùng với sự chuyển mình của đất nớc, hoạt
động của Công ty đà thu đợc những thành quả đáng khích lệ và có những đóng
góp to lớn cho nền kinh tế của Thủ đô nói chung và nghành Bảo hiểm nói riêng.
Tuy nhiên, cũng nh tất cả các công ty bảo hiểm khác, Bảo Việt Hà Nội đà và đang
phải đối mặt với tình trạng khách hàng trục lợi bảo hiểm ngày càng gia tăng, điều
này không chỉ ảnh hởng đến kết quả kinh doanh của Công ty mà còn ảnh hởng
đến quyền lợi của khách hàng.
Qua thời gian thực tập ở Công ty, tôi đợc biết nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới
là nghiệp vụ bị trục lợi nhiều nhất và công tác phòng chống đang gặp rất nhiều
khó khăn, chính vì vậy tôi đà chọn đề tài: Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ
giới tại Công ty bảo hiểm Hà Nội Chơng I: Bảo hiểm xe cơ giới
và vấn đề trục lợi bảo hiểm.
Chơng II: Tình hình trục lợi bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo
hiểm Hà Nội.
Chơng III: Một số kiến nghị và giải pháp nhằm tăng cờng công
tác phòng chống trục lợi bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo
hiểm Hà Nội.

Chơng I

bảo hiểm xe cơ giới
và vấn đề trục lợi bảo hiểm
I. Sự cần thiết khách quan và tác dụng của bảo hiểm xe
cơ giới
1. Đặc điểm của xe cơ giới khi tham gia giao thông đờng bộ
Giao thông vận tải là ngành kinh tế - kỹ thuật có vị trí quan trọng ảnh hỏng
đến hầu hết các nền kinh tế xà hội, an ninh và quốc phòng. Giao thông vận tải
cũng chính là một bộ phận cơ bản trong cơ sở hạ tầng, chính vì vậy nã sÏ ph¸t
triĨn cïng víi sù ph¸t triĨn kinh tÕ của mỗi quốc gia. Sự nghiệp công nghiệp hoá
hiện đại hóa của nớc ta sẽ không thể thành công nếu thiếu sự phát triển của giao
thông vận tải.
Trong xu hớng phát triển kinh tế mang tính toàn cầu nh hiện nay, giao thông
vận tải đợc ví nh sợi dây nối liền nền kinh tế giữa các quốc gia, giữa các vùng kinh
tế, tạo điều kiện lu thông hàng hoá cũng nh nhu cầu đi lại của nhân dân. Hơn nữa
giao thông vận tải phát triển còn thúc đẩy việc mở rộng giao lu văn hoá trong và
ngoài nớc, tạo điều kiện trao đổi thông tin, nâng cao dân trí cho ngời dân. Vì vậy,
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
có thể nói giao thông vận tải là huyết mạch của nền kinh tế, đóng vai trò quan
trọng trong chiến lợc phát triển kinh tế của đất nớc.
Nhận thức rõ đợc vai trò và vị trí của giao thông vận tải đối với sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, trong những năm qua Đảng và Nhà nớc
luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với ngành giao thông vận tải. Do đó, ngành
này đà có sự phát triển cả về chất và lợng, đáp ứng ngày càng cao các yêu cầu đặt

ra và là một trong những nhân tố quan trọng góp phần thu hút đầu t nớc ngoài vào
Việt Nam.
Với địa hình phức tạp nh nớc ta đòi hỏi ngành giao thông vận tải phải phát
triển toàn diện, bao gồm: vận tải đờng bộ, đờng thuỷ, đờng sắt và vận tải đờng
hàng không, trong đó vận tải đờng bộ là phổ biến hơn cả.
Xe cơ giới, theo quy định hiện hành, là tất cả các loại xe tham gia giao thông
đờng bộ bằng chính động cơ của mình và đợc phép lu hành trên lÃnh thổ mỗi quốc
gia bao gồm: ôtô, mô tô và xe gắn máy.
Nh vậy, xe cơ giới đợc xác định bằng ba tiêu thức :
- Đợc gắn động cơ.
- Di chuyển trên đất liền không cần đờng dẫn.
- Tối thiểu có một chỗ ngồi cho ngời điều khiển.
ở Việt Nam xe cơ giới đợc sử dụng nhiều để vận chuyển hàng hoá và đi lại vì
nó có một số đặc điểm mà các loại phơng tiện khác không có đợc đó là :
Thứ nhất, chi phí vận chuyển của loại hình vận tải này rất vừa phải, đồng
thời tiền vốn bỏ ra để mua sắm phơng tiện cũng thấp hơn các hình thức khác. Điều
này là yếu tố cơ bản để xe cơ giới phát triển nhanh chóng nh trong thời gian gần
đây.
Thứ hai, xe cơ giới có tính cơ động cao, tính việt dà tốt và tham gia triệt để
quá trình vận chuyển nên xác suất rủi ro rất lớn.
Thứ ba, xe cơ giới hoạt động trong phạm vi rộng kể cả địa hình khó khăn, có
thể vận chuyển ngời và hàng hoá tới những nơi mà các loại hình vận tải khác
không thực hiện đợc. Chính vì vậy, các cá nhân và doanh nghiệp sử dụng rất
nhiều, số lợng đầu xe tăng lên nhanh chóng. Đó là nguyên nhân số vụ tai nạn giao
thông đang có chiều hớng gia tăng, đặc biệt ở những nớc kinh tế đang phát triển
và chậm phát triển.
Thứ t, xe cơ giới tham gia giao thông đờng bộ phụ thuộc nhiều vào cơ sở hạ
tầng giao thông, vào địa hình, thời tiết, vào ý thức chấp hành luật lệ giao thông của
mỗi ngời dân. Đặc điểm này cũng ảnh hởng không nhỏ đến việc triển khai bảo
hiểm.

2. Sự cần thiết phải bảo hiểm xe cơ giới

2.1. Vài nét về tình hình giao thông đờng bộ ở Việt Nam

Trong thời kỳ bao cấp, nền kinh tế nớc ta cha phát triển, giao thông chỉ có
khoảng 143.985 km đờng bộ với 26% đợc rải nhựa.
Sau năm 1986, đất nớc bắt đầu mở cửa nền kinh tÕ, thõa nhËn sù kinh doanh
c¸ thĨ víi nhiỊu thành phần kinh tế khác nhau. Trớc những nhu cầu ngày càng
tăng về sự trao đổi hàng hoá, Nhà nớc đà xây dựng nhiều con đờng mới chất lợng
tốt, đồng thời cũng tu sửa lại những con đờng đà quá xuống cấp. Đến năm 2002 nớc ta có khoảng 256.367 km đờng bộ trong đó 40% đà rải nhựa, 12.500 cầu cống
các loại đáp ứng khá đầy đủ nhu cầu của xà hội.
Nhìn vào những con số trên ta có thể thấy sự phát triển của giao thông đờng
bộ nớc ta là khá nhanh (trung bình mỗi năm có khoảng 300-400 km đờng đợc xây
mới). Đặc biệt để kỷ niệm 1000 năm Thăng Long Hà Nội vào năm 2010, Nhà nớc
đà có những dự án đầu t vào giao thông rất nhiều. Có thể kể ra những ví dụ điển
hình nh cầu vợt ở Ngà t sở, Ngà t vọng, Kim Liên,
Mặc dù, Đảng và Nhà nớc đà có những sự đầu t vào giao thông đờng bộ nh
vậy, nhng vấn đề tai nạn giao thông là vấn đề nhức nhối không chỉ ở Việt Nam mà
còn ở các nớc phát triển trên thế giới. Hiện nay tai nạn giao thông ở Việt Nam
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
đang gia tăng rất đáng lo ngại, đây là mối quan tâm hàng đầu của d luận xà hội,
của Đảng và Chính Phủ. Ta có thể nhìn thấy điều đó qua bảng sau:

Bảng 1: Tình hình tai nạn giao thông đờng bộ ở Việt Nam từ năm
1993 đến năm 2002

Năm

Số vụ tai nạn

Số ngời chết

Số ngời bị thơng
1993
11.582
4.140
11.854
1994
13.760
5.197
14.174
1995
15.376
5.430
16.920
1996
19.075
5.581
21.556
1997
19.159
5.680
21.905
1998
20.753
6.394

22.989
1999
21.420
7.061
24.171
2000
23.327
10.924
25.693
2001
25.967
11.378
27.124
2002
29.168
12.584
30.681
(Nguồn: Viện Chiến lợc và phát triển giao thông vận tải)
Nhìn vào bảng số liệu ta có thể thấy tình trạng tai nạn giao thông đang gia
tăng đến chóng mặt. Nếu nh vào năm 1994 chỉ có 13.760 tai nạn thì đến năm 2001
con số này đà tăng lên gấp đôi. Trong khi đó số ngời chết, bị thơng còn tăng với
tốc độ nhanh hơn, điều đó chứng tỏ mức độ nghiêm trọng của các vụ tai nạn ngày
một tăng. Tình trạng tai nạn giao thông tăng lên một cách đáng lo ngại nh vậy bởi
một số nguyên nhân:

Nguyên nhân khách quan :
- Bản thân xe cơ giới là loại phơng tiện có tính cơ động cao, linh hoạt nên nó
thờng tham gia triệt để vào quá trình vận chuyển. Điều này đà làm xác suất
rủi ro của nó lớn hơn rất nhiều các loại phơng tiện khác.
- Địa hình nớc ta tơng đối phức tạp với 3/4 diện tích là đồi núi và 108 đèo

dốc hiểm trở. Đây là điều gây khó khăn cho việc xây dựng hệ thống giao
thông đờng bộ hoàn chỉnh.

Nguyên nhân chủ quan :
- Thứ nhất : Số lợng xe cơ giới tăng nhanh.
Cùng với sự tăng trởng và phát triển của đất nớc, nhu cầu đi lại và vận
chuyển hàng hoá cũng ngày càng một tăng. Đồng thời giá thành xe cơ giới ngày
càng hạ, đặc biệt là thời gian khoảng vào năm 1999 2001, số lợng xe Trung
Quốc, chất lợng kém nhng giá rất rẻ đà làm số lợng xe cơ giới tham gia giao thông
tăng đột biến. Điều này có thể nhìn thấy qua bảng sau:
Bảng 2: Số lợng xe cơ giới tham gia giao thông đờng bộ ở Việt
Nam (1993 - 2002)
đơn vị: xe
Năm
Ô tô
Mô tô
Tổng số
1993
292.899
2.427.163
2.720.062
1994
1995
1996
1997

307.078
350.621
379.054
425.026

3.052.847
3.360.011
3.451.297
4.480.100

3.359.925
3.710.632
3.832.351
4.905.126

Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiĨm Hµ
Néi


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
1998
443.221
4.500.300
4.943.521
1999
465.712
5.560.539
6.026.251
2000
682.643
6.560.420
7.243.063
2001

791.734
8.710.522
9.502.256
2002
855.983
9.128.648
9.984.631
(Nguồn: Viện chiến lợc và phát triển giao thông vận tải)
Năm 1993 tổng số xe máy và ôtô của nớc ta là 2.720.062 thì tới năm 2002,
tức là sau 10 năm con số đó đà tăng lên khoảng 3,5 lần, 9.984.631 xe. Tốc độ phát
triển của xe cơ giới tăng quá nhanh trong khi đó số km đờng của nớc ta lại tăng
quá chậm. Đó là một điều không cân bằng và là một trong những nguyên nhân
gây tai nạn.
Với chính sách hạn chế nhập khẩu linh kiện và hạn chế ngời đăng ký xe máy
mới và tiến tới tạm dừng đăng ký xe vô tình kích cầu làm số lợng xe tăng.

- Thứ hai : Cơ sở hạ tầng phục vụ giao thông đờng bộ còn rất yếu
kém.
Cho đến năm 2002, cả nớc có khoảng 256.367 km đờng bộ trong đó chỉ có
40% đợc rải nhựa, 12.500 cầu cống các loại trong đó 50 60% cần đợc sửa chữa
và nâng cấp. Nhng việc sửa chữa mang tính chắp vá thiếu tính liên tục, đồng bộ
làm cho chất lợng của con đờng xuống cấp rất nhanh. Ngoài ra biển báo giao
thông, thiết bị an toàn giao thông còn thiếu, nhiều biển báo còn đặt ở chỗ khuất
khiến ngời tham gia giao thông khó quan sát, dễ dẫn đến tai nạn.

- Thứ ba : ý thức của ngời tham gia giao thông cha tốt.
Đây là nguyên nhân cơ bản và chủ yếu dẫn đến số vụ tai nạn giao thông ngày
càng gia tăng. Theo thống kê cho thấy nguyên nhân gây ra các vụ tai nạn trong
các năm qua có tới 70 - 80% là do ngời tham gia giao thông không chấp hành
đúng các qui định về an toàn giao thông (vi phạm tốc độ chiếm 30%, tránh vợt sai

qui định 20%, say rợu bia 7%). Theo báo cáo của Bộ trởng Bộ giao thông vận tải
Lê Ngọc Hoàn tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá X thì tổng số phơng tiện cơ giới là
8.519.354 xe nhng chØ cã 4.114.491 ngêi cã giÊy phÐp l¸i xe, chiếm 47,9%. Điều
đó cho thấy số ngời tham gia giao thông không có giấy phép lái xe hoặc cha học
luật mà vẫn sử dụng xe đang chiếm tỷ lệ rÊt cao.

- Thø t : Lt ph¸p níc ta cha chặt chẽ.

Trong những năm qua, luật pháp nớc ta về giao thông còn quá lỏng lẻo, cha
chặt chẽ. Điều này đà khiến ngời dân sử dụng xe cơ giới coi thờng pháp luật. Công
an chỉ thực sự thực thi nghiêm túc luật pháp trong những tháng an toàn giao thông,
điều này là không đủ để ngời dân sống và làm việc theo luật pháp.

2.2. Sự cần thiết của bảo hiểm xe cơ giới

Trớc tình hình tai nạn giao thông ngày càng gia tăng với mức độ ngày càng
nghiêm trọng, Chính Phủ đà đa ra nhiều biện pháp nhằm giảm tình trạng vi phạm
luật lệ an toàn giao thông nh: tăng cờng việc truy cứu trách nhiệm cá nhân, chống
hữu khuynh trong điều tra xử lý vi phạm, xác định các đoạn đờng thờng xảy ra tai
nạn để lập biển cảnh báo, qui định về đội mũ bảo hiểm, tăng cờng tuyên truyền về
an toàn giao thông. Chính Phủ đà lấy năm 2003 là năm an toàn giao thông với việc
tăng cờng cảnh sát giao thông trên các nút giao thông, xử lý nghiêm các vi phạm
về luật lệ an toàn giao thông. Điều này thực sự đang đa dần ngời dân sống và làm
việc theo pháp luật.
Tuy nhiên, với sự cố gắng của bản thân con ngời cũng nh sự trỵ gióp cđa
khoa häc kü tht, chóng ta vÉn cha thể loại bỏ đợc các tai nạn giao thông xảy ra.
Thậm chí tai nạn xảy ra ngày một tăng và đôi khi mang tính thảm hoạ.
Khi tai nạn xảy ra, không chỉ có bản thân nạn nhân và gia đình họ bị thiệt hại
về tính mạng, sức khoẻ và thu nhập mà xà hội cũng bị ảnh hởng bởi lẽ những ngời
tham gia giao thông phần lớn là ngời chủ, trụ cột của gia đình,là những ngời đảm

bảo cuộc sống cho gia đình họ và góp phần tạo nên sự phát triển cho xà hội. Mặc
dù pháp luật đà quy định rõ: khi xảy ra tai nạn giao thông, chủ phơng tiện phải có
trách nhiệm bồi thờng thiệt hại về sức khoẻ, tính mạng và tài sản nếu họ có lỗi dù
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
vô tình hay cố ý, tuy nhiên trên thực tế, việc giải quyết hậu quả của các tai nạn
giao thông thờng phức tạp và mất nhiều thời gian bởi lẽ :
- Nhiều trờng hợp lái xe cũng bị chết do tai nạn nên việc giải quyết bồi thờng cho ngời thiệt hại trở nên khó khăn và đôi khi không thực hiện đợc.
- Khi xảy ra tai nạn một số lái xe do thiếu ý thức đà chạy chốn trách nhiệm
bỏ mặc nạn nhân tự gánh chịu hậu quả của tai nạn.
- Khả năng tài chính của chđ xe kh«ng cho phÐp hä cã thĨ båi thêng đầy đủ
cho nạn nhân.
Với tất cả lý do trên, khi tai nạn xảy ra quyền lợi của ngời bị thiệt hại khó có
thể đợc đảm bảo đồng thời nó cũng gây nhiều khó khăn cho chủ xe, làm cho kinh
doanh của họ bị đình trệ, tài chính bị khủng hoảng.
Để khắc phục tình trạng này chỉ có một biện pháp là phải tập trung một quỹ
tiền tệ đủ lớn từ các chủ xe nhằm giải quyết kịp thời hậu quả khi có tai nạn nhằm
đảm bảo quyền lợi, giảm bớt khó khăn cho tất cả các bên bị thiệt hại. Đó cũng
chính là lý do cho sự ra đời của bảo hiểm xe cơ giới.
3. Tác dụng của bảo hiểm xe c¬ giíi
HiƯn nay ë níc ta cịng nh nhiỊu nớc trên thế giới, khi triển khai bảo hiểm xe
cơ giới, các Công ty bảo hiểm thờng triển khai kết hỵp nhiỊu nghiƯp vơ. Song cã
hai nghiƯp vơ chđ u là bảo hiểm vật chất thân xe và bảo hiểm trách nhiệm dân
sự của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba. Việc triển khai bảo hiểm xe cơ giới có
những tác dụng sau :
- ổn định tài chính cho chủ xe.

Khi xảy ra tai nạn thuộc trách nhiệm của chủ xe, chủ xe không phải bỏ ra
một khoản tiền lớn, đột xuất có thể ảnh hởng đến gia đình sản xuất kinh doanh
và các hoạt động khác. Nhà bảo hiểm sẽ thanh toán những chi phí mà ngời tham
gia bảo hiểm( chủ xe) gặp phải. Ngoài ra, bảo hiểm cũng góp phần xoa dịu bớt
căng thẳng giữa chủ xe và gia đình nạn nhân.
- Ngăn ngừa đề phòng hạn chế tổn thất.
Thông qua công tác bồi thờng thiệt hại cho các chủ xe, công ty bảo hiểm
thống kê đợc rủi ro, các nguyên nhân gây ra tai nạn từ đó đề ra các biện pháp hữu
hiệu giảm thiểu tai nạn. Quỹ bảo hiểm đợc sử dụng chủ yếu cho việc bồi thờng
những thiệt hại do tai nạn gây ra, đồng thời nó cũng đợc sử dụng một phần để chi
cho việc xây dựng, áp dụng các biện pháp an toàn giao thông, phối hợp với cảnh
sát giao thông, bộ giao thông triển khai các biện pháp nhằm hạn chế các tổn thất
( nh làm đờng lánh nạn, biển báo...).
- Góp phần tăng thu cho ngân sách Nhà nớc.
Nhà nớc Bảo hiểm xe cơ giới là một trong những nghiệp vụ chủ chốt của các
công ty bảo hiểm phi nhân thọ. Thông qua thuế , nghiệp vụ này đóng một phần
không nhỏ trong nguồn thu của nhà nớc. Quỹ bảo hiểm trong lúc nhàn rỗi còn đợc
sử dụng đầu t cho các ngành sản xuất vật chất khác, phát huy hiệu quả đồng vốn
phục vụ cho quá trình tái sản xuất mở rộng.
- Góp phần giải quyết vấn đề thất nghiệp.
Doanh nghiệp bảo hiểm có những đặc thù khác với các doanh nghiệp hoạt
động trong các ngành khác, trong đó phải kể đến số lợng nhân viên rất đông, phần
lớn là đại lý bảo hiểm. Tính đến tháng 6 - 2002, Bảo Việt đà có tới 14.245 đại lý
bảo hiểm, nhng chỉ đứng thứ 2 so với công ty bảo hiểm Prudential với 24.169 đại
lý. Với tỷ lệ thất nghiệp là 6,5%, nh ở nớc ta thì những con số nói trên thật đáng
khuyến khích.
- Tăng sự gắn bó giữa các thành viên trong xà hội.
Điều này có thể thấy thông qua nguyên tắc Số đông bù số ít trong Bảo
hiểm. Nguyên tắc này khiến mọi ngời tham gia san sẻ rủi ro cho nhau. Họ sẽ thấy
đợc vị trí và tầm quan trọng của họ trong xà hội. Họ là một nhân tố trong xà hội

và họ sẽ liên kết với các thành viên khác để làm xà hội phát triển.
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
II. Nội dung cơ bản của một số nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ
giới
ở hầu hết các nớc trên thế giới, bảo hiểm xe cơ giới đợc triĨn khai víi 5
nghiƯp vơ díi 2 h×nh thøc : Bắt buộc và tự nguyện.

Các loại hình bảo hiểm xe cơ giới bắt buộc :
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của các chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba.
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hành khách trên
xe.

Các loại hình bảo hiểm xe cơ giới tự nguyện :
- Bảo hiểm vật chất xe.
- Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hàng hoá vận
chuyển trên xe.
- Bảo hiểm tai nạn ngời ngồi trên xe và lái phụ xe.
Sau đây là nội dung cơ bản của một số nghiệp vụ :
1. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với ngời
thứ ba

1.1.Đối tợng bảo hiểm

Trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba là phần trách
nhiệm đợc xác định bằng tiền theo quy định của pháp luật và sự phán quyết của

toà án quyết định chủ xe phải gánh chịu do sự lu hành xe của mình gây tai nạn
cho ngời thứ ba.
Ngời thứ ba là những ngời bị thiệt hại về thân thể và tài sản do xe cơ giới gây
ra loại trừ ngời trên xe, lái phụ xe và hành khách trên chính chiếc xe đó.
Đối tợng đợc bảo hiểm ở đây là trách nhiệm và nghĩa vụ bồi thờng ngoài hợp
đồng của chđ xe c¬ giíi cho ngêi thø ba do viƯc lu hành xe của mình gây tai nạn.
Đối tợng bảo hiểm không đợc xác định trớc chỉ khi nào việc lu hành xe gây tai
nạn mới phát sinh TNDS của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba.

1.2. Phạm vi bảo hiểm
Phạm vi bảo hiểm :
- Thiệt hại về tính mạng và tình trạng sức khoẻ của bên thứ ba.
- Thiệt hại về tài sản, hàng hoá ... của bên thứ ba.
- Thiệt hại tài sản làm ảnh hởng đến kết quả kinh doanh hoặc thu nhập của
bên thứ ba.
- Các chi phí cần thiết để hạn chế và ngăn ngừa thiệt hại; các chi phí thực
hiện biện pháp đề xuất của cơ quan bảo hiểm ( kể cả biện pháp không
mang lại hiệu quả).
- Những thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ của những ngời tham gia cứu ngời,
ngăn ngừa tai nạn, chi phí cấp cứu và chăm sóc nạn nhân.
Các điều khoản loại trừ :


Các điều khoản loại trừ chung :

Nhà bảo hiểm không nhận bảo hiểm và không chịu trách nhiệm bồi thờng
những thiệt hại, tổn thất xảy ra do:
- Hành động cố ý của chủ xe, lái xe.
- Xe không đủ điều kiện kỹ thuật và thiết bị an toàn để lu hành theo quy
định.

- Chủ xe (lái xe) vi phạm nghiêm trọng điều lệ trật tự an toàn giao thông đờng bộ nh:
Xe không có giấy phép lu hành.
Lái xe không có bằng lái hoặc có nhng không hợp lệ.
Lái xe bị ảnh hởng của rợu, bia, ma tuý hoặc các chất kích thích tơng
tự khác trong khi điều khiển xe.
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Xe chở chất cháy, chất nổ trái phép.
Xe chở quá trọng tải hoặc quá số khách quy định.
Xe đi vào đờng cấm.
Xe đi đêm không đèn hoặc chỉ có đèn bên phải.
Xe sử dụng để tập lái, đua thể thao, chạy thử sau khi sửa chữa.
- Những thiệt hại nh : Giảm giá trị thơng mại, làm đình trệ sản xuất, kinh
doanh.
- Thiệt hại do chiến tranh.
- Tai nạn xảy ra ngoài l·nh thỉ níc céng hoµ x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam.


Các điều khoản loại trừ riêng :

- Xe chở chất cháy, chất nổ trái phép ( không có giấy phép vận chuyển hoặc
vận chuyển trái với các qui định trong giấy phép vận chuyển ).
- Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cớp trong tai nạn.

1.3. Số tiền bảo hiểm

Số tiền bảo hiểm là hạn mức trách nhiệm bảo hiểm.Việc xác định chính xác
phí bảo hiểm là yêu cầu tối cần thiết bởi lẽ số tiền bảo hiểm tỷ lệ thuận với phí bảo
hiểm. Mà phí bảo hiểm lại ảnh hởng trực tiếp tới khả năng thanh toán của công ty
bảo hiểm.
Đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với ngời thứ ba
thì số tiền bảo hiểm đợc xác định dựa trên 4 yếu tố:
- Điều kiện kinh tế xà héi cđa qc gia trong tõng thêi kú.
- T×nh h×nh kinh tế xà hội của từng địa phơng.
- Kinh nghiệm của từng công ty bảo hiểm.
- Khả năng tài chính của chủ xe.

1.4. Phí bảo hiểm

Trên cơ sở số tiền bảo hiểm ngời ta có thể xác định phí bảo hiểm. Đối với
mỗi nghiệp vụ khác nhau, phí bảo hiểm có thể xác định theo những cách khác
nhau. Tuy nhiên, chúng có cùng điểm chung là cơ cấu phí bảo hiểm trên mỗi đầu
phơng tiện bao giờ cũng gồm hai phần là Phí cơ bản ( hay còn gọi là phí thuần ) và
Phụ phí. Phí cơ bản là phí dùng để bồi thờng còn phụ phí gồm các chi phí nh đề
phòng hạn chế tổn thất, chi quản lý...
Ta có công thức :
P=f+d
Trong đó:
P: Phí bảo hiểm trên mỗi đầu phơng tiện.
f: Phí thuần.
d: Phụ phí.
Trong nghiệp vụ bảo hiĨm TNDS cđa chđ xe ®èi víi ngêi thø ba, phí thuần đợc tính theo công thức:
f

Si * Ti
Ci

( i=1,2...n ).

Trong đó:

Si : Số vụ tai nạn xảy ra trong năm thứ i có phát sinh trách nhiệm
dân sự.
Ti : Thiệt hại bình quân 1 vụ trong năm thứ i có phát sinh trách
nhiệm dân sự.
Ci : Số xe tham gia bảo hiểm trong năm thứ i có phát sinh trách
nhiệm dân sự.
Đây là cách tính bảo hiểm cho các phơng tiện thông dụng trên cơ sở quy luật
số đông. Đối với các phơng tiện không thông dụng, mức độ rủi ro lớn hơn nh xe
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiĨm Hµ
Néi


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
kéo rơmoóc, xe chở hàng nặng... thì tính thêm tỷ lệ phụ phí theo mức phí cơ bản.
ở Việt Nam hiện nay thờng cộng thêm 30% mức phí cơ bản.
2. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe đối với hành khách
trên xe

2.1.Đối tợng bảo hiểm

Đây là loại hình bảo hiểm áp dụng cho những chủ xe đợc cơ quan chức năng
của nhà nớc cấp giấy phép kinh doanh vận tải hành khách.
Đối tợng đợc bảo hiểm là tính mạng và sức khoẻ của hành khách trên xe theo
hợp đồng vận chuyển hành khách.

2.2. Phạm vi bảo hiểm
Phạm vi bảo hiểm :
- Thiệt hại về tính mạng, tình trạng sức khoẻ và tài sản của hành khách trên
xe.
- Chi phí cần thiết cấp cứu, chăm sóc nạn nhân.
Các điều khoản loại trừ :
Các điều khoản loại trừ của bảo hiểm TNDS của chủ xe đối với hành khách
giống nh các điều khoản loại trừ chung của bảo hiểm TNDS của chủ xe cơ giới đối
với ngời thứ ba.

2.3. Số tiền bảo hiểm

Đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hành khách,
số tiền bảo hiểm đợc xác định dựa trên các yếu tố:
- Điều kiện kinh tế xà hội của mỗi quốc gia trong từng thời kỳ
- Khả năng tài chính của chủ xe
- Kinh nghiệm của từng công ty bảo hiểm

2.4. Phí bảo hiểm

Phí bảo hiểm phải tính riêng cho mỗi hành khách.
Công thức khái quát :
P=f+d
Trong ®ã :
f : phÝ thn.
d : phơ phÝ.
PhÝ thn phơ thuộc vào nhiều yếu tố nh : Số tiền bảo hiểm, xác xuất rủi ro,

3. Bảo hiểm vật chất xe cơ giới

3.1. Đối tợng bảo hiểm

Đối tợng bảo hiểm là bản thân những chiếc xe còn giá trị và đợc phép lu hành
trên lÃnh thổ quốc gia. Chủ xe tham gia bảo hiểm vật chất xe là để đợc bồi thờng
những thiệt hại vật chất xảy ra với xe mình do những rủi ro đợc bảo hiểm gây nên.
Thông thờng các chủ xe có thể tham gia bảo hiểm vật chất xe theo một trong hai
hình thức là: Bảo hiểm toàn bộ xe hay Bảo hiểm thân vỏ xe.

3.2. Phạm vi bảo hiểm
Phạm vi bảo hiểm :
- Tai nạn do đâm va, lật đổ.
- Cháy, bÃo, lũ lụt,sét đánh, động đất, ma đá.
- Mất cắp toàn bộ xe ( đối với xe mô tô chỉ bảo hiểm khi có thoả thuận
riêng).
- Tai nạn do rủi ro bất ngờ khác gây nên. Ngoài ra công ty bảo hiểm còn
thanh toán những chi phí hợp lý và cần thiết nhằm:
Ngăn ngừa, hạn chế tổn thất phát sinh thêm khi xe bị thiệt hại do các
nguyên nhân trên.
Chi phí bảo vệ xe và kéo xe thiệt hại tới nơi sửa chữa gần nhất.
Giám định tổn thất nếu thuộc trách nhiệm bảo hiểm.
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Các điều khoản loại trừ :
Ngoài các điều khoản loại trừ chung giống nh bảo hiểm trách nhiệm của chủ

xe cơ giới đối với ngời thứ ba, bảo hiểm vật chất thân xe còn có các điều khoản
loại trừ riêng:
- Hào mòn tự nhiên, mất giá, giảm dần chất lợng, hỏng hóc do khuyết tật
hoặc h hỏng thêm do sửa chữa. Hao mòn tự nhiên thờng đợc tính dới hình
thức khấu hao và thờng đợc tính theo tháng.
- H hỏng về điện, hoặc bộ phận máy móc, thiết bị ( kể cả máy thu thanh,
điều hoà nhiệt độ ), săm lốp bị h hỏng mà không do tai nạn gây ra.
- Mất cắp bộ phận của xe.

3.3. Số tiền bảo hiểm

Đối với bảo hiểm vật chất thân xe, số tiền bảo hiểm đợc xác định dựa trên giá
trị bảo hiểm. Các công ty bảo hiểm thờng dựa vào các yếu tố sau để xác định giá
trị xe :
- Loại xe.
- Năm sản xuất.
- Mức độ cũ, míi cđa xe.
- ThĨ tÝch lµm viƯc cđa xi lanh.
Mét phơng pháp xác định giá trị bảo hiểm mà các công ty bảo hiểm hay áp
dụng đó là căn cứ vào giá trị ban đầu của xe và mức khấu hao, cụ thể:
Giá trị bảo hiểm = Giá trị ban đầu - Khấu hao

3.4. Phí bảo hiểm

Đối với nghiệp vụ bảo hiểm vật chất thân xe, phí bảo hiểm đợc tính theo
công thức:
P=S*R
Trong đó:
P-phí bảo hiểm mỗi xe.
S- Số tiền b¶o hiĨm.

R-tû lƯ phÝ b¶o hiĨm.
Tû lƯ phÝ b¶o hiĨm R đợc xác định căn cứ vào :
- Xác suất rủi ro đối với những vụ tai nạn giao thông phát sinh nói chung
tính cho từng loại xe.
- Điều kiện thời tiết, khí hậu, địa hình của từng vùng, từng miền mà phạm
vi chiếc xe đó hoạt động chủ yếu.
- Tình trạng thực tế của chiếc xe.
- Luật thuế của nhà nớc.
- Chi phí quản lý và lÃi dự kiến của công ty.
4. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đối với hàng
hoá trên xe

4.1. Đối tợng bảo hiểm

Loại hình bảo hiểm này chỉ áp dụng cho những xe có giấy phép kinh doanh
vận tải hàng hoá . Đối tợng đợc bảo hiểm là trách nhiệm và nghĩa vụ bồi thờng của
chủ xe cơ giới cho chủ hàng khi xe đang lu hành gây tai nạn làm thiệt hại về hàng
hoá chuyên chở trên xe và chủ hàng.
Hàng hoá ở đây là những hàng hoá thông thờng không thuộc nhóm hàng hoá
cấm kinh doanh, vận chuyển theo quy định của pháp luật. Còn đối với những hàng
hoá đặc biệt nh vàng, bạc đá quý, đồ cổ, tranh vẽ, hài cốt, tiền... thì chỉ đợc bảo
hiểm khi có thoả thuận riêng giữa chủ hàng với bên nhận bảo hiểm.

4.2. Phạm vi bảo hiểm
Phạm vi bảo hiểm :
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà

Nội
Phạm vi bảo hiểm ở đây là số tiền chủ xe phải chịu trách nhiệm bồi thờng
cho chủ hàng khi có tai nạn làm thiệt hại về hàng hoá vận chuyển trên xe theo hợp
đồng vận chuyển.
Ngoài ra, ngời bảo hiểm còn phải thanh toán cho chủ xe các chi phí hợp lý và
cần thiết nhằm:
- Ngăn ngừa, giảm nhẹ tổn thất cho hàng hoá.
- Bảo quản, xếp dỡ,lu kho,lu bài hàng hoá trong quá trình vận chuyển do
hậu quả của tai nạn.
- Giám định tổn thất thuộc trách nhiệm bảo hiểm.
Các điều khoản loại trừ :
Ngoài các điều khoản loại trừ chung, bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ
xe cơ giới đối với hàng hoá còn có các điều khoản loại trừ riêng:
- Xe chở hành trái phép.
- Lái xe, chủ xe không có trách nhiệm trông coi, bảo quản hàng hoá.
- Xe ôtô không thích hợp với loại hàng chuyên chở.
- Mất cắp, trộm cớp.
- Bắt giữ của cơ quan chức năng Nhà nớc.

4.3. Số tiền bảo hiểm

Đối với BHTNDS hàng hoá các công ty thờng giới hạn mức trách nhiệm của
mình đối với 1 tấn trọng tải đăng ký bảo hiểm trong một vụ tai nạn, cụ thể:
STBH = Mức trách nhiệm *Số tấn trọng tải đăng ký bảo hiểm

4.4. Phí bảo hiểm

Phí bảo hiểm trong bảo hiểm TNDS chủ xe đối với hàng hoá đợc tính theo
công thức:
P = R *M *G

Trong đó:
P- Phí bảo hiểm.
M- Mức trách nhiệm bảo hiểm/ tÊn
R- Tû lƯ phÝ b¶o hiĨm (%).
G- Sè tÊn träng tải đăng ký bảo hiểm.
5. Bảo hiểm tai nạn lái, phụ xe và ngời ngồi trên xe

5.1. Đối tợng bảo hiểm

Đối tợng bảo hiểm là tính mạng và sức khoẻ của lái xe, phụ xe, ngời áp tải,
ngời lái và ngời ngồi sau xe máy và những ngời đợc chở trên xe không phải kinh
doanh chở khách.

5.2. Phạm vi bảo hiểm

Thiệt hại về thân thể của lái, phụ xe và ngời ngồi trên xe.

5.3. Số tiền bảo hiểm

Đây là nghiệp vụ bảo hiểm con ngời nên các công ty bảo hiểm sử dụng mức
giới hạn trách nhiệm bồi thờng. Và các công ty thờng đa ra nhiều mức giới hạn
cho từng loại xe để ngời tham gia có thể lựa chọn phù hợp với khả năng tài chính
của mình.

5.4. Phí bảo hiểm

Đối với nghiệp vụ này, phí bảo hiểm đợc tính theo công thức sau:
P = S *R *N
Trong đó:

P: PhÝ b¶o hiĨm.
S: Sè tiỊn b¶o hiĨm.
R: Tû lƯ phÝ bảo hiểm.
N: Số chỗ ngồi trên xe.
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Ngoài ra, các chủ xe cơ giới cũng có thể tham gia các loại hình bảo hiểm
trên trong một thời gian ngắn hơn một năm hoặc có thể rút lại phí.
Đối với các phơng tiện hoạt động ngắn hạn ( dới một năm) thời gian tham gia
bảo hiểm đợc tính tròn tháng và phí bảo hiểm đợc xác định nh sau:
Pngắn hạn = Pnăm*Số tháng xe hoạt động/12
Trờng hợp đà đóng phí cả năm nhng vào một thời điểm nào đó phơng tiện
không hoạt động nữa hoặc chuyển quyền sở hữu mà không chuyển quyền bảo
hiểm thì chủ phơng tiện sẽ đợc hoàn phí bảo hiểm tơng ứng với số thời gian còn
lại của năm ( làm tròn tháng ) nếu trớc đó chủ phơng tiện cha có khiếu nại và đợc
bảo hiểm bồi thờng.
Số phí hoàn lại đợc xác định nh sau:
Phoàn lại=Pnăm * Số tháng xe hoạt động/12 *R.
Trong đó : R-Tỷ lệ hoàn lại(%).
6. Hợp đồng bảo hiểm trong nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới
Một hợp đồng đợc gọi là có giá trị pháp lý khi thoả mÃn các điều kiện sau:
- Mục đích của các bên là thiết lập mối quan hệ pháp lý.
- Lời đề nghị của một bên và việc chấp nhận của bên kia.
- Khả năng pháp lý của các bên để thực hiện hợp đồng.
Hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới cũng phải tuân theo những điều kiện trên,
thiếu bất kỳ một chi tiết nào hợp đồng coi nh không có hiệu lực, bị mất hiệu lực

hoặc không thể thi hành đợc.
Ngoài ra, hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới cũng phải đảm bảo đúng nguyên tắc
của một hợp đồng bảo hiểm bao gồm:
- Nguyên tắc quyền lợi có thể đợc bảo hiểm.
- Nguyên tắc trung thực tuyệt đối.
- Nguyên tắc bồi thờng: Số tiền bồi thờng không vợt quá giá trị thiệt hại
thực tế.
- Nguyên tắc thế quyền.
Hợp đồng bảo hiểm xe cơ giới thông thờng bao gồm những nội dung chủ yếu
sau:
- Tiêu đề.
- Tên, địa chỉ của Công ty bảo hiểm.
- Tên, địa chỉ của ngời tham gia.
- Chủ thể bảo hiểm(đối tợng bảo hiểm).
- Phạm vi bảo hiểm.
- Số tiền bảo hiểm, mức phí, cách thức nộp phí.
- Các điều khoản về giải quyết bồi thờng.
- Các quy định về giải quyết tranh chấp(nếu có).
- Thời hạn bảo hiểm.
- Chữ ký của hai bên.
Trong thời gian hợp đồng bảo hiểm đang có hiệu lực nếu có một bên muốn
sửa đổi hay bổ sung một số điều khoản thì phải thông báo cho bên kia trớc 30
ngày, mọi điều khoản sửa đổi bổ sung đều phải đợc thoả thuận bằng văn bản, nó
cùng với hợp đồng bảo hiểm sẽ là căn cứ để xem xét ph¹m vi båi thêng thiƯt h¹i
cho ngêi thø ba.
HiƯu lùc của hợp đồng : Bắt đầu và kết thúc theo quy định ghi trên giấy
chứng nhận bảo hiểm. Chỉ những tai nạn thuộc phạm vi bảo hiểm xảy ra trong thời
hạn ghi trên giấy chứng nhận hoặc thời gian gia hạn thì nhà bảo hiểm mới có trách
nhiệm bồi thờng các thiệt hại phát sinh.

Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Chuyển quyền sở hữu : Trong thời gian còn hiệu lực, có sự chuyển quyền sở
hữu xe mà chủ xe không có yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm thì mọi quyền lợi
bảo hiểm liên quan ®Õn chiÕc xe ®ã vÉn cßn hiƯu lùc ®èi víi chủ sở hữu mới.
Huỷ bỏ hợp đồng : Trờng hợp có yêu cầu huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm, chủ xe
cơ giới phải thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết trớc 15 ngày. Trong
vòng 15 ngày kể từ ngày nhận đợc thông báo huỷ bỏ, nếu doanh nghiệp bảo hiểm
không có ý kiến thì hợp đồng bảo hiểm mặc nhiên đợc huỷ bỏ, doanh nghiệp bảo
hiểm phải hoàn lại cho chủ xe 80% phí bảo hiểm của thời gian huỷ bỏ, trừ trờng
hợp trong thời hạn hợp đồng bảo hiểm đang có hiệu lực đà xảy ra sự kiện bảo
hiểm liên quan đến chiếc xe có yêu cầu huỷ bỏ bảo hiểm.
7. Quy trình triển khai nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới
Việc triển khai một nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới thờng đợc tiến hành qua
các khâu sau :

7.1. Khai thác

Khác với các loại sản phẩm khác, sản phẩm bảo hiểm là sản phẩm dịch vụ
đặc biƯt bëi nã chØ lµ sù cam kÕt cđa ngêi bảo hiểm(ngời bán) với ngời tham
gia(ngời mua) về việc bồi thờng hay trả tiền bảo hiểm cho những tổn thất thuộc
phạm vi bảo hiểm. Nh vậy, bảo hiểm là sản phẩm vô hình mà cả ngời bán và ngời
mua không thể cảm nhận đợc hình dáng, kích thớc, màu sắc,...
Hơn nữa sản phẩm bảo hiểm là sản phẩm không mong đợi bởi nhà bảo hiểm
không mong đợi sự kiện bảo hiểm xảy ra để phải bồi thờng và ngời tham gia bảo
hiểm cũng không mong đợi sự kiện bảo hiểm xảy ra với mình để đợc nhận tiền

bảo hiểm, họ mua bảo hiểm chỉ mong có một tấm lá chắn cho mình trong lúc
không may gặp phải rủi ro.
Bởi vậy, việc khai thác bảo hiểm rất khác so với việc khai thác các sản phẩm
thông thờng khác.
Trớc hết, cần nghiên cứu thị trờng nhằm mục đích xác định nhu cầu trên thực
tế của thị trờng, khả năng của khách hàng, xu híng cđa thÞ trêng trong thêi gian
tíi cịng nh các đối thủ đang cạnh tranh với doanh nghiệp trên thị trờng để có biện
pháp thích hợp cho việc khai thác vừa đảm bảo hiệu quả cao và với chi phí thấp.
Việc nghiên cứu thị trờng bao gồm:
- Xác định số lợng xe cơ giới trên địa bàn cùng số xe đà tham gia bảo hiểm
nhằm xem xét tiềm năng của Công ty có thể khai thác đợc bao nhiêu.
- Xác định mức sống của dân c là cao hay thấp để xác định mức trách
nhiệm bảo hiểm nhằm đa ra biểu phí phù hợp với khả năng tài chính của
khách hàng cũng nh đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.
- Xác định mức độ nhận thức của dân c về bảo hiểm để có kế hoạch tuyên
truyền quảng cáo, một mặt đa các thông tin cần thiết về sản phẩm đến cho
khách hàng, mặt khác nâng cao nhận thức, tầm quan trọngcủa việc tham
gia bảo hiểm xe cơ giới cho ngời dân.
- Xem xét trên thị trờng hiện có bao nhiêu Công ty bảo hiểm ?,cùng chiến lợc khuyếch trơng của họ để đa ra đối sách thích hợp nhằm đảm bảo chiếm
đợc thị phần lớn và kinh doanh có hiệu quả.

7.2. Đề phòng và hạn chế tổn thất

Rủi ro xảy ra là điều không mong muốn của ngời tham gia bảo hiểm cũng
nh nhà bảo hiểm. Vì vậy sau khi khai thác, nhà bảo hiểm cần tiến hành, cũng nh
nhắc nhở ngời tham gia thực hiện các biện pháp đề phòng và hạn chế tổn thất. Cụ
thể, cần yêu cầu ngời tham gia bảo hiểm thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn
khi cho xe tham giao thông. Còn đối với bản thân Công ty cần tiến hành một số
biện pháp sau:
- Làm các biển báo trên các trục đờng, các đờng lánh nạn trên các đèo dốc

nguy hiểm, các gơng cầu trên các đoạn đờng cua hẹp,...
- Tham gia vào việc sửa sang, nâng cấp các đờng giao thông.
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
- Tuyên truyền, quảng cáo trên các phơng tiện thông tin đại chúng về việc
nâng cao ý thức chấp hành luật lệ giao thôngcủa các chủ xe nhằm hạn chế,
giảm thiểu các tai nạn xảy ra.

7.3. Giám định và bồi thờng tổn thất

Giám định- bồi thờng là công đoạn cuối cùng hoàn thiện sản phẩm bảo hiểm.
Làm tốt công tác giám định- bồi thờng đảm bảo cho bồi thờng sát với thực tế thiệt
hại giảm đợc những thất thoát trong quá trình kinh doanh bảo hiểm, đồng thời
nâng cao chất lợng của sản phẩm và uy tín của ngời bảo hiểm thúc đẩy kinh
doanh bảo hiểm trong quá trình cạnh tranh gay gắt.
Vì vậy công tác giám định bồi thờng phải đợc tiến hành theo một quá trình
thống nhất sau.
Khi tai nạn xảy ra, một mặt chủ xe phải thực hiện các biện pháp cứu chữa ngời bị thơng hạn chế các tổn thất có thể xảy ra, mặt khác phải nhanh chóng thông
báo cho công ty bảo hiểm . Chủ xe không đợc di chuyển, tháo dỡ hoặc sửa chữa
xe khi cha có ý kiến của công ty bảo hiểm, trừ trờng hợp phải thi hành chỉ thị của
cơ quan có thẩm quyền.
Khi nhận đợc thông báo tai nạn, Công ty bảo hiểm phải lập tức cử ngay cán
bộ phối hợp với các cơ quan chức năng để giám định và xác định tổn thất xảy ra.
Mọi tổn thất đợc khách hàng thông báo đều phải đợc giám định một cách
nhanh chóng để các tang vật và nhân chứng không bị phân tán.
Trong trờng hợp giám định không thực hiện đợc đầy đủ do hiện trờng bị xáo

trộn, hoá đơn chứng từ bị tiêu huỷ thì có thể căn cứ vào biên bản của các cơ quan
chức năng ( cảnh sát, bộ đội biên phòng, cơ quan y tế); khai báo của ngời đợc bảo
hiểm, bằng chứng, ảnh chụp, hiện vật thu đợc và kết quả điều tra, thẩm định của
giám định viên.
Nếu tổn thất xảy ra bởi bên thứ ba nào đó thì đồng thời với việc giám định,
giám định viên phải hớng dẫn ngời đợc bảo hiểm tiến hành các thủ tục pháp lý cần
thiết để đòi bên thứ ba bồi thờng và mời họ cùng giám định để xác định thiệt hại.
Trong quá trình giám định, ngời đợc bảo hiểm hoặc đại diện của họ phải có
mặt và ký xác nhận về những lời khai của mình và chứng từ đà cung cấp cho giám
định viên nhằm phục vụ cho công tác giám định.
Trờng hợp tổn thất phức tạp phải yêu cầu giám định của các cơ quan chức
năng hoặc các giám định độc lập, không chuyên về bảo hiểm, công ty bảo hiểm
phải cử cán bộ phối hợp với các cơ quan điều tra, thu thập thông tin, chứng cớ cần
thiết. Sau khi các cơ quan chức năng này cung cấp tài liệu giám định, cán bộ
chuyên trách vẫn phải lập một biên bản giám định tổng hợp trong đó sử dụng một
phần hoặc toàn bộ kết quả đó để làm cơ sở xác định phạm vi trách nhiệm bồi thờng và xem xét bồi thờng.
Phải tạo ra bầu không khí tin cậy và hợp tác giữa ngời đợc bảo hiểm và giám
định viên. Nhng tuyệt đối không đợc đa ra bất kỳ cam kết nào về số tiền bồi thờng
hoặc nói cho khách hàng cách tính toán số tiền bồi thờng.
Nếu tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm, cán bộ bảo hiểm phải hớng dẫn khách
hàng thu thập hồ sơ bồi thờng, bao gồm các giấy tờ:
+ Thông báo tai nạn.
+ B¶n sao giÊy chøng nhËn b¶o hiĨm, giÊy chøng nhËn đăng ký xe, giấy
chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trờng phơng tiện cơ giới ®êng bé, giÊy phÐp l¸i xe.
+ KÕt ln ®iỊu tra của cơ quan Công an hoặc bản sao hồ sơ tai nạn gồm:
Biên bản khám nghiệm hiện trờng ( kèm sơ đồ hiện trờng ), Biên bản khám
nghiệm xe liên quan đến tai nạn, Biên bản giải quyết tai nạn.
+ Bản án hoặc quyết định của Toà án ( trờng hợp có tranh chấp )
+ Các biên bản, tài liệu xác định trách nhiệm của ngời thứ ba.
+ Các chứng từ xác định thiệt hại do tai nạn.

Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hµ
Néi


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Đối với thiệt hại về xe, phải có thêm các chứng từ xác định chi phí sửa chữa
xe nh thuê cẩu kéo, sửa chữa xe ( nếu xe đợc sửa chữa ) hoặc biên bản mất xe có
xác nhận của cơ quan Công an (trờng hợp xe bị mất ).
Đối với thiệt hại về ngời, phải có thêm các chứng từ y tế xác định tình trạng
thơng tích của nạn nhân nh: Giấy ra viện, Bệnh án, GiÊy chøng nhËn tû lƯ th¬ng
tËt, GiÊy chøng tư ( trờng hợp chết)...
Đối với thiệt hại về hàng hoá, phải có thêm các chứng từ xác định nguồn gốc,
giá trị hàng nh: Hợp đồng vận chuyển, Phiếu xuất kho, Phiếu nhËp kho,...
ViƯc båi thêng cã thĨ thùc hiƯn theo 3 phơng án:
+ Bồi thờng trên cơ sở chi phí sửa chữa lại thiệt hại.
+ Bồi thờng trên cơ sở đánh giá lại thiệt hại.
+Bồi thờng toàn bộ và xử lý tài sản thu hồi.
IIi. Vấn đề trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới
Cùng với sự lớn mạnh của thị trờng bảo hiểm, số lợng ngời tham gia bảo
hiểm xe cơ giới ngày càng nhiều, thị trờng bảo hiểm xe cơ giới ngày càng mở
rộng. Tuy nhiên, bên cạnh những ngời thực sự mong muốn tham gia bảo hiểm để
đợc bảo vệ, để ổn định cuộc sống của mình khi không gặp may gặp rủi ro, thì đÃ
xuất hiện không ít khách hàng lợi dụng bảo hiểm để làm lợi cho bản thân mình
một cách phi pháp. Đó chính là hành vi trục lợi bảo hiểm.
Theo Hiệp hội bảo hiểm Canada: Trục lợi bảo hiểm là hành vi cố tình gian
dối, lừa đảo có thể có chủ định ngay từ khi tham gia bảo hiểm hoặc phát sinh sau
khi xảy ra rủi ro cho đối tợng bảo hiểm nhằm chiếm đoạt một số tiền từ nhà bảo
hiểm mà đáng lý ra họ không đợc hởng.
Số ngời này ngày càng nhiều với những thủ đoạn ngày càng tinh vi sắc sảo.

Họ áp dụng các mánh khoé của mình để trục lợi đối với tất cả các nghiệp vụ nhng
nhiều nhất là đối với bảo hiểm xe cơ giới bởi lẽ số tiền bồi thờng của nghiệp vụ
này thờng lớn.
1. Những hình thức trục lợi bảo hiểm trong bảo hiểm xe cơ giới

1.1. Hợp lý hoá ngày và hiệu lực bảo hiểm

Giấy chứng nhận bảo hiểm đợc coi nh một hợp đồng kinh tế và có hiệu lực đÃ
đợc quy định trong hợp đồng đó. Giấy chứng nhận đợc cấp cho ngời tham gia bảo
hiểm nh một sự bảo đảm cho lời cam kÕt cđa ngêi b¶o hiĨm. Khi cã sù kiƯn bảo
hiểm xảy ra, các Công ty bảo hiểm sẽ căn cứ vào giấy chứng nhận để đền bù cho
ngời tham gia bảo hiểm. Trên giấy chứng nhận sẽ ghi một thêi gian cơ thĨ c«ng
nhËn hiƯu lùc cđa giÊy chøng nhận bảo hiểm. Chỉ những sự kiện bảo hiểm nằm
trong thời hạn bảo hiểm ngời bảo hiểm mới đền bù thiệt hại.
Những ngời có ý định trục lợi bằng hình thức này đà từng tham gia bảo hiểm
và đà đợc Công ty cấp một giấy chứng nhận bảo hiểm trong một thời gian nhất
định. Nhng khi có tai nạn xảy ra, thời hạn bảo hiểm trên giấy chứng nhận đà hết
và họ nảy ra ý đồ trục lợi nhằm hạn chế tổn thất mà họ phải gánh chịu. Thông thờng có 2 cách để họ có thể trục lợi:

1.1.1. Ghi lại ngày mua trên giấy chứng nhận bảo hiểm
Tai nạn xảy ra khi xe không có bảo hiểm. Chủ xe hoặc có mối quen biết hoặc
mua chuộc nhân viên, đại lý của công ty bảo hiểm để mua bảo hiểm. Và đội ngũ
nhân viên, đại lý đó sẽ ghi lùi ngày mua bảo hiểm về trớc ngày xảy ra tai nạn. Họ
chỉ có thể thực hiện điều này với điều kiện công tác quản lý ấn chỉ của công ty bảo
hiểm thiếu chặt chẽ. Cách này tơng đối khó phát hiện bởi tiêu cực phát sinh trong
đội ngũ nhân viên của công ty những ngời đà quá hiểu về luật lệ cũng nh những sơ
hở của công ty .

1.1.2. Ghi lại ngày tai nạn

- Trong trờng hợp bị tai nạn nhng cha tham gia b¶o hiĨm chđ xe lËp tøc
mua bảo hiểm cho xe và tìm mọi cách mua chuộc cơ quan chức năng để
ghi ngày tai nạn xảy ra sau so với ngày mua bảo hiểm. Trờng hợp này chủ
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
xe cũng đà lợi dụng sơ hở của nhân viên công ty bảo hiểm đó là bán bảo
hiểm khi không nhìn thấy tình trạng của xe.
- Trong trờng hợp tai nạn xảy ra chủ xe có mua bảo hiểm nhng giấy chứng
nhận vừa mới hết hạn cha làm thì chủ xe cũng mua chuộc cơ quan chức
năng để ghi ngày tai nạn xảy ra trớc ngày hết hạn bảo hiểm.
Cả 2 trờng hợp trên đều có thể dễ dàng bị phát hiện nếu nh các giám định
viên điều tra ở những ngời dân xung quanh khu vực xảy ra tai nạn.

1.2. Thay đổi tình tiết vụ tai nạn

Trờng hợp này thờng xảy ra khi chủ xe vi phạm các điều khoản loại trừ của
Công ty bảo hiểm nh :
- Giấy phép lu hành quá hạn hoặc không hợp lệ.
- Lái xe không có bằng, bằng hết hiệu lực hoặc không phù hợp với xe đợc
lái.
- Xe đi vào đờng cấm, đi ban đêm không có đèn hoặc chỉ có đèn bên phải.
- Xe chở hàng quá tải, chở nhiều khách hơn số chỗ ngồi đợc cho phép.
- ....
Số lợng xe lu hành ngày càng đông, sự cạnh tranh giữa các chủ xe ngày càng
quyết liệt. Chính vì vậy để đạt đợc hiệu quả kinh doanh, các chủ xe thờng chở quá
số hàng hoặc hành khách đợc phép. Ngoài ra còn phổ biến tình trạng chủ xe phóng

nhanh vợt ẩu để tranh giành khách nên đà xảy ra nhiều vụ tai nạn đáng tiếc. Tất cả
các chủ xe đều biết rằng Công ty bảo hiểm sẽ từ chối bồi thờng khi phát hiện ra
các vi phạm trên. Do đó, để hợp lý hoá tai nạn, các chủ xe thờng bốc dỡ hàng hoá
quá tải hoặc giảm số lợng khách trên xe trớc khi cơ quan chức năng đến hiện trờng.
Đối với những xe chạy suốt liên tỉnh thờng phải có lái xe và phụ xe mà phụ
xe thì Ýt khi cã b»ng l¸i nhng vÉn l¸i thay cho lái xe những lúc mệt mỏi. Khi xảy
ra tai nạn, lái xe thờng đứng ra chịu trách nhiệm để lấy tiền bồi thờng. Hơn nữa
địa bàn xảy ra tai nạn cũng là một trong những nguyên nhân tạo điều kiện cho chủ
xe thực hiện hành vi trục lợi của mình khi xảy ra tai nạn ở vùng đồi núi, vùng vắng
ngời không có nhân chứng để xác nhận sự việc .
Thông thờng, hồ sơ tai nạn bao gồm các bản sao các giấy tờ, biên bản nhằm
hợp lệ hoá giấy tê nh GiÊy chøng nhËn b¶o hiĨm , GiÊy phÐp lu hành, Giấy phép
vận chuyển...Ngời tham gia bảo hiểm đà sửa chữa bản chính rất tinh vi, sau đó
dùng kỹ thuật Photocopy, vi tính để qua mắt sự kiểm tra của nhân viên bảo hiểm
( trong đó chủ xe sửa chữa tên, thời hạn lu hành, hiệu lực bằng lái ...). Đó là những
thủ thuật rất nhỏ nhng tinh vi, nếu không lu ý kiểm tra đối chiếu bản gốc, sẽ khó
phát hiện đợc những giả dối, gian lận của hồ sơ bồi thờng.

1.3. Tạo hiện trờng giả

Trờng hợp này thờng đi liền với hình thức thay đổi lỗi, nguyên nhân trong vụ
tai nạn. Số tiền hòng trục lợi trong những trờng hợp này thờng là rất lớn, thủ đoạn
của hµnh vi gian lËn lµ hÕt søc tinh vi khiÕn công tác giám định gặp rất nhiều khó
khăn. Những kịch bản dàn dựng hiện trờng giả của các chủ xe rất công phu và
khoa học nhiều khi qua mắt cả cảnh sát giao thông. Bởi vì khi mời đến khám
nghiệm hiện trờng, cảnh sát giao thông thờng chú tâm hơn vào việc giải quyết hậu
quả tai nạn mà không nghi ngờ có sự dối trá, trục lợi bảo hiểm .
Một số hành vi tạo hiện trờng giả thờng gặp là :
- Đa xe từ nơi bị tai nạn đến nơi khác để lập biên bản.
- Thay biển số xe không bị tai nạn đà mua bảo hiểm vào xe bị tai nạn cha

mua bảo hiểm để chụp ảnh, khám nghiệm, lập biên bản.

1.4. Khai tăng số tiền tổn thất
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiĨm Hµ
Néi


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Những trờng hợp này thì tai nạn có thật và chủ xe phải đợc bồi thờng nhng
khi làm hồ sơ bồi thờng họ lại khai tăng số tiền tổn thất so với thực tế. Kiểu trục
lợi này phỉ biÕn nhÊt trong nghiƯp vơ b¶o hiĨm vËt chÊt thân xe:
Trờng hợp chủ xe đà sửa chữa trớc khi làm hồ sơ bồi thờng :
- Móc ngoặc với cơ sở sửa chữa để ghi giá sửa chữa cao hơn giá thực tế, ghi
khống hạng mục sửa chữa, thay thế đồ cũ nhng kê khai đồ mới,...
- Sửa chữa thay thế cả những bộ phận h hỏng không do tai nạn hoặc bị tai
nạn từ trớc khi bảo hiểm.
- Khai tăng, khai khống số tiền vận chuyển xe tới xởng sửa chữa.
Trờng hợp chủ xe sửa chữa trớc khi làm hồ sơ bồi thờng :
- Khi khai báo chất lợng thực tế của hạng mục tổn thất trớc khi tai nạn ( đồ
cũ, chất lợng kém khai tăng thành đồ mới, chất lợng tốt).
- Kê khai những phụ tùng thiết bị đà h hỏng từ trớc khi tai nạn.
- Lấy bớt phụ tùng, tài sản, hàng hoá chở trên xe và thay đồ đà hỏng trớc
khi giám định viên tới hiện trờng.
- Thúc ép công ty bảo hiểm chấp nhận phơng án khắc phục hậu quả tai nạn
bất hợp lý nh thiệt hại bộ phận nhẹ nhng đòi thay míi.
Trong nghiƯp vơ BH TNDS ®èi víi ngêi thø ba, chủ xe thờng khai tăng số
tiền họ đà bồi thờng cho ngời thứ ba. Còn đối với nghiệp vụ BH TNDS đối với
hàng hoá, ngời gian lận đa tài sản hoặc hàng hoá h hỏng không do tai nạn vào hiện
trờng hoặc biên bản tai nạn.

1.5. Lập hồ sơ khiếu nại nhiều lần

Trờng hợp này phổ biến nhất khi chđ xe tham gia ë nhiỊu c«ng ty cïng mét
nghiƯp vụ bảo hiểm xe ( bảo hiểm trùng). Về nguyên tắc thì chủ xe có quyền tham
gia bảo hiểm trùng nhng khi tổn thất xảy ra họ phải có trách nhiệm thông báo cho
các công ty bảo hiểm về việc bảo hiểm trùng và các công ty sẽ bồi thờng theo tỷ lệ
phân chia về số tiền bảo hiểm. Trong thùc tÕ chđ xe tham gia b¶o hiĨm trïng thêng là ngời đà có sẵn ý định trục lợi. Khi tổn thất xảy ra, họ không thông báo về
tổn thất cho các doanh nghiệp bảo hiểm cùng một lúc. Sau đó họ sẽ tiến hành lập
hồ sơ bồi thờng ở tất cả các doanh nghiệp bảo hiểm. Nghĩa là cùng một lúc chủ xe
nhận đợc số tiền bồi thờng gấp mấy lần số tiền tổn thất .
Ngoài ra còn có thể kể đến các trờng hợp nh:
- Hai xe đâm nhau chủ xe đà đợc xe có lỗi bồi thờng thiệt hại nhng vẫn tiếp
tục khiếu nại công ty bảo hiểm
- Hai xe cùng có lỗi gây tai nạn cho ngời thứ ba cả hai cùng lập hồ sơ và
quy lỗi toàn bộ về mỗi xe để đợc bồi thờng về trách nhiệm dân sự.

1.6. Cố ý gây tai nạn

Trong các hình thức khách hàng thờng hay sử dụng để trục lợi bảo hiểm thì
hình thức cố ý gây tai nạn là một trong những trờng hợp lừa đảo có tính nghiêm
trọng nhất. Vì để thực hiện hành vi này đối tợng phải có sự chuẩn bị kỹ lỡng và
kỳ công về hiện trờng và các chi tiết khai thêm bên ngoài. Hình thức này thờng
xảy ra với các chủ xe đang trong thời kỳ khó khăn về tài chính, họ lập ra một màn
kịch để thu tiền bồi thờng của nhà bảo hiểm.
Những hành vi cố ý gây tại nạn thờng là đốt xe, cho xe lao xuống vực, huỷ
toàn bộ xe. Để tìm ra chứng cứ và nguyên nhân trong những vụ tai nạn này quả là
không đơn giản vì chủ xe thờng tạo ra tai nạn ở nơi vắng vẻ, ít ngời qua lại. Ngoài
ra, trớc khi cho xe cháy hoặc lao xuống vực chủ xe thờng tháo dỡ máy móc, thay
tổng thành chất lợng kém sau đó yêu cầu bồi thờng toàn bộ xe với giá trị cao hơn

thực tế .
Trên đây là những hình thức trục lợi ta thờng gặp trong nghiệp vụ bảo hiểm
xe cơ giới. Trong thực tế ngời gian lận không chỉ sử dụng một hình thức đơn thuần
mà họ phối kết hợp nhiều hình thức và bằng các biện pháp ngày càng tinh vi để
che mắt các công ty bảo hiểm. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thì chắc
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
chắn sẽ xuất hiện ngày càng nhiều các vụ trục lợi bảo hiểm với quy mô lớn hơn
mức độ lừa đảo nghiêm trọng hơn gây thiệt hại không nhỏ cho các công ty bảo
hiểm nói riêng và cho xà hội nói chung.
Vậy đâu là nguyên nhân của hành vi trục lợi bảo hiểm?
2. Nguyên nhân của hành vi trục lợi bảo hiểm
Nguyên nhân sâu xa của hành vi gian lận bảo hiểm đợc xuất phát từ lòng
tham của con ngời. Để đạt đợc mục đích kiếm lợi bất chính ngời ta sẵn sàng thực
hiện mọi hành vi từ vi phạm pháp luật cho tới vi phạm đạo đức. Sở dĩ họ có thể
thành công là do một số nguyên nhân khách quan và chủ quan vừa là nhân tố thúc
đẩy vừa là điều kiện để họ đạt đợc mục đích của mình.

2.1. Do hành lang pháp lý của Nhà nớc cha chặt chẽ, thiếu đồng
bộ

Sự thiếu chặt chẽ của hành lang pháp lý đà khiến các cơ quan chức năng nơi
lỏng trong việc ngăn chặn các hành vi gian lận bảo hiểm đà khiến chủ xe sẽ chẳng
ngần ngại thực hiện hành vi gian lận khi có cơ hội nếu họ biết rằng họ sẽ không bị
sự trừng phạt của pháp luật khi công ty bảo hiểm phát hiện ra hành vi của mình.
Điều này sẽ dẫn đến hành vi trục lợi xuất hiện ngày càng nhiều, mức độ nghiêm

trọng ngày càng lớn.
Ngoài ra còn phải kể tới sự quản lý lỏng lẻo của các cơ quan chức năng. Theo
nguyên tắc các xe đang lu hành bắt buộc phải có giấy bảo hiểm TNDS đối với ngời thø ba. Nhng khi kiĨm tra giÊy tê cđa c¸c phơng tiện cơ giới, cảnh sát giao
thông không mấy khi hỏi tới giấy bảo hiểm. Điều này làm cho các chủ xe yên tâm
khi họ không tham gia hình thức bảo hiểm này. Cùng với việc hoàn chỉnh môi trờng pháp lý, việc phối hợp điều tra giũa công an, các cơ quan có thẩm quyền với
bảo hiểm còn hạn chế, thiếu sự hiểu biết và hợp tác chặt chẽ với nhau. Từ những
quy định thiếu chặt chẽ dẫn đến những vụ trục lợi bảo hiểm khi bị phát hiện và xử
lý không thoả đáng.

2.2. ý thức của ngời dân còn hạn chế

Trong bảo hiểm xe cơ giới có 2 nghiệp vụ thờng đợc quy định là bắt buộc:
BH TNDS ®èi víi ngêi thø ba & BH TNDS ®èi víi hành khách. Nhng chỉ có
nghiệp vụ BH TNDS là đợc thực hiện tơng đối nghiêm túc còn nghiệp vụ BH
TNDS ®èi víi ngêi thø ba cđa chđ xe, ®Ỉc biƯt là xe môtô, tỷ lệ ngời tham gia rất
thấp. Điều đó cho thấy ý thức bảo vệ của chủ phơng tiện là rất thấp. Họ chỉ chạy
theo cái lợi trớc mắt mà không nghĩ tới hậu quả lâu dài.Và khi tai nạn xảy ra, chủ
xe cha tham gia bảo hiểm sẽ nghĩ đến mọi cách thức để trục lợi bảo hiểm nhằm
làm giảm bớt khó khăn tài chính cho mình .
Một nguyên nhân là những ngời dân chứng kiến tai nạn vô tình hay cố ý đÃ
giúp đỡ cho ngời trục lợi bảo hiểm.Điều này có thể do nhân chứng bị mua chuộc
nhng còn có một khía cạnh khác là hä tù ngun khai sai bëi nhËn thøc vỊ b¶o
hiĨm nói riêng và trình độ dân trí của họ nói chung còn thấp. Họ không hiểu đúng
ý nghĩa tác dụng của bảo hiểm. Cộng thêm tinh thần nhân đạo một cách vô trách
nhiệm bởi sự hạn hẹp về nhận thức làm họ hiểu rằng khai sai để giúp ngời gây tai
nạn lấy tiền bồi thờng của Nhà nớc (tiền của công) khắc phục khó khăn là việc
làm tốt .
Nhng nhân chứng không phải là đối tợng duy nhất có thể bị mua chuộc: Để
thực hiện đợc hành vi gian lận các chủ xe đà tìm cách dụ dỗ mua chuộc hoặc nhờ
các mối quan hệ với nhân viên của cơ quan chức năng có liên quan. Mỗi khi có vụ

tai nạn xảy ra thì cảnh sát giao thông làm nhiệm vụ khám nghiệm hiện trờng, xác
định lỗi của các bên và lập biên bản vụ tai nạn. Nhân viên bảo hiểm thờng phải
dựa vào các biên bản này để giám định lại chứ ít khi có điều kiện giám định trực
tiếp nhất là đối với các xe tai nạn ở xa. Chính vì thế nên khi các nhân viên cảnh sát
bị mua chuộc để ghi sai về ngày tai nạn, nguyên nhân và mức độ lỗi của mỗi bên,
số tiền tổn thất,...trong biên bản tai nạn sẽ khiến cho công ty bảo hiểm phải thất
thoát bồi thờng. Hoặc có khi khách hàng mua chuộc bác sĩ để dựng nên bệnh án
giả hay kê các đơn thuốc đắt tiền hòng đòi số tiền bồi thờng lớn hơn. Tất nhiên
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hµ
Néi


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
những ngời trên chỉ là một bộ phận bị thoái hoá, biến chất nhng những hành động
của họ đà góp phần không nhỏ trong việc gian lận của chủ xe.
Một nguyên nhân nữa là do trình độ nghề nghiệp và kinh nghiệm của lái xe
thờng là rất cao các chủ xe thờng là những ngời am hiểu về xe cộ cả về kỹ thuật
lẫn nguyên nhân các vụ tai nạn thực tế (vì họ thờng xuyên đi trên đờng và tiếp xúc
với nhiều vụ tai nạn) nên việc dàn dựng lên các vụ là không khó. Cho nên khi bán
bảo hiểm thì kinh nghiệm của lái xe sẽ hạn chế đợc rủi ro cho nhà bảo hiểm nhng
ngợc lại đây cũng là nguy cơ đối với họ nếu nh lái xe sử dụng những kinh nghiệm
này để thực hiện hành vi gian lận.

2.3. Các quy tắc Bảo hiểm còn sơ hở

Việc thiếu chặt chẽ và phù hợp trong một số quy tắc đà gây bất lợi cho hoạt
động kinh doanh bảo hiểm đặc biệt nó làm cho việc vận dụng các quy tắc trở nên
lỏng lẻo, sơ hở nhất là đối với những ngời vận dụng cẩu thả, rập khuôn cộng thêm
là một số văn bản có nhiều điểm không rõ ràng, thiếu kín kẽ, đà làm khách hàng

nảy sinh ý định trục lợi. Ví dụ nh: trờng hợp xe chở quá tải, khi tai nạn xảy ra chủ
xe thờng bốc bớt hàng để hợp thức hoá việc bồi thờng. Nếu nh có giấy tờ kiểm
định về số lợng hàng hoá chuyên chở trên xe thí sẽ tiện lợi cho việc điều tra giám
định của công ty bảo hiểm .

2.4. Do không gian địa lý

Không gian địa lý cũng là một nguyên nhân thúc đẩy gian lận bảo hiểm. Xe
cơ giới là loại xe có tính cơ động cao có thể hoạt động trên nhiều địa bàn nhiều
khu vực khác nhau của cả nớc. Do đó khi xảy ra tai nạn việc gíam định kịp thời
thờng phải nhờ vào biên bản giám định giấy tờ của công an hoặc công ty bảo hiểm
khác giám định hộ. Mà nhiều khi các biên bản giám định này thiếu thông tin cần
thiết hoặc thiếu chính xác thậm chí thiếu trung thực. Điều này tạo nhiều khó khăn
cho việc giám định cũng nh ngăn chặn khách hàng trục lợi bảo hiểm . Mặt khác,
việc xe cơ giới hoạt động ở địa bàn rộng nơi hoang vắng xa trạm cảnh sát, xa
công ty bảo hiểm đà khiến cho việc tìm kiếm nhân chứng và giữ nguyên hiện trờng để giám định là rất khó, thậm chí có tìm đợc nhân chứng thì nhiều khi công ty
bảo hiểm chỉ nhận đợc lời khai không trung thực.

2.5. Hậu quả rủi ro quá lớn

Nguyên nhân cuối cùng đồng thời cũng là nguyên nhân sâu xa nhất, là động
cơ thúc đẩy hành vi gian lận, đặc biệt trong nghiệp vụ bảo hiểm vật chất thân xe
đó là giá trị tổn thất quá lớn. Khi xảy ra tai nạn, thiệt hại về mặt kinh tế vợt quá
khả năng tài chính của chủ xe đà khiến họ nảy sinh ý đồ trục lợi.
Trên đây là những nguyên nhân không thuộc tầm kiểm soát của công ty bảo
hiểm. Việc phát hiện các nguyên nhân đó và ngăn chặn chúng là không dễ dàng và
cũng không thể thực hiện một sớm một chiều. Điều đó đòi hỏi phải có sự chặt chẽ
hơn của các văn bản pháp luật, sự hợp tác của các cơ quan chức năng, sự nâng cao
về bản lĩnh của các nhân viên sự thực thi và nhất là sự hiểu biết của ngời dân về
bảo hiểm phải đợc mở rộng .

2.6. Do bản thân các Công ty Bảo hiểm

Hiện nay thị trờng bảo hiểm phi nhân thọ đang có sự cạnh tranh găy gắt với
sự tham gia của rất nhiều công ty bảo hiểm. Để nâng cao doanh thu phí các công
ty này luôn có xu hớng tối thiểu hoá thủ tục tham gia bảo hiểm dẫn đến sơ hở tạo
điều kiện cho hành vi trục lợi bảo hiểm . Khi có tai nạn xảy ra thờng các công ty
không bao giờ có sự phối hợp với nhau nên để khách hàng khiếu nại bồi thờng
nhiều lần trong những trờng hợp bảo hiểm trùng. Hình thức khiếu nại nhiều lần đợc xuất phát và tồn tại từ chính yếu điểm của sự không hợp tác, thiếu đồng bộ của
công ty bảo hiểm trong sự cạnh tranh hiện nay và yếu điểm này đà đợc khách
hàng tận dụng triệt để. Thêm vào đó, khi phát hiện ra các vụ gian lận các công ty
bảo hiểm lại không thông tin cho nhau để rút kinh nghiệm. Do đó nhiều khi đối tợng gian lận chỉ dùng một thủ đoạn mà vẫn duy trì đợc ở nhiều địa bàn hoặc ở
nhiều vụ tơng tự .
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
Đối với các trờng hợp khiếu nại gian lận bị công ty bảo hiểm phát hiện cha
có biện pháp xử lý thích đáng mà chỉ cốt làm sao ngăn chặn đợc từ chối bồi thờng
chứ không có biện pháp xử lý đối tợng gian lận, trục lợi bảo hiểm. Xét về tính chất
tội phạm thì hành động trục lợi bảo hiểm cũng ng khiếu nại gian lận là hành động
lừa đảo. Tuy nhiên, hầu nh không có vụ nào đợc công ty bảo hiểm đa tới cơ quan
pháp luật xử lý, tất cả các công ty chỉ dõng l¹i ë viƯc tõ chèi båi thêng .
Së dÜ nh vậy là vì 4 lý do chính sau:
- Công ty bảo hiểm đà đạt đợc mục đích ngăn chặn thất thoát về tài chính.
- Do điều kiện thị trờng các công ty phải sử dụng mọi biện pháp để giữ và
thu hút khách hàng nếu đa ra công luận về các vụ khiếu nại gian lận thì sẽ
gây tác động không tốt tới tâm lý khách hàng có thể dẫn đến giảm doanh

thu.
- Chi phí theo đuổi khiếu kiện khách hàng gian lận (án phí) là không nhỏ và
xét trên phơng diện lợi ích doanh nghiệp thì đây là những chi phí không
đem lại hiệu quả rõ ràng.
- Có thĨ ngêi gian lËn cã mèi quen biÕt víi c«ng ty nên việc xử lý sẽ lợi
bất cập hại.
Với tất cả các lý do trên mọi hành vi khiếu nại gian lận sẽ đợc bỏ qua thậm
chí các công ty bảo hiểm sẽ vui vẻ tiếp tục tái hợp đồng năm sau với khách hàng.
Đây là nguyên nhân quan trọng nhất khiến hành vi khiếu nại gian lận bảo hiểm xe
cơ giới ngày càng gia tăng .
Trong công tác phòng và chống gian lận bảo hiểm nói chung và bảo hiểm xe
cơ giới nói riêng các đại lý khai thác và nhân viên giám định có một vị trí đặc biệt
quan trọng. Công việc của hai chức danh này ảnh hởng rất lớn đến việc ngăn ngừa
và phát hiện hành vi gian lận. Tuy nhiên, công tác đào tạo, quản lý tổ chức các vị
trí này cha đợc các công ty bảo hiểm thực sự coi trọng. Do đó việc thu hút nhân tài
vào ngành bảo hiểm còn hạn chế. Các công ty bảo hiểm hiện nay tuyển dụng đại
lý một cách tơng đối dễ dÃi. Dờng nh doanh thu phí của các đại lý đợc các công ty
đặt lên hàng đầu. Trong khi đó việc đầu t các trang thiết bị khác cho việc điều tra
của các giám định viên còn hạn chế. Các công ty cha có chế độ khuyến khích
thích đáng cho những nhân viên phát hiện ra các vụ gian lận. Chính vì vậy đÃ
không phát huy đợc tinh thần trách nhiệm của các nhân viên.
Ngoài ra còn do :


Trình độ của các nhân viên bảo hiểm còn hạn chế :

Đây đang là một điểm yếu của ngành bảo hiểm nớc ta. Do thị trờng còn non
trẻ nên các nhân viên bảo hiểm cha có nhiều kinh nghiệm trong công tác phòng và
chống trục lợi bảo hiĨm xe c¬ giíi . Do søc Ðp cđa viƯc hoàn thành doanh thu phí
nên các đại lý sẵn sàng bán bảo hiểm mà không cần kiểm tra các giấy tờ cần thiết

của xe mua bảo hiểm và thậm chí ngay cả chiếc xe đó. Hoặc có thể do vô tình ghi
sai, ghi không đúng quy cách ngày tháng trên giấy bảo hiểm, tạo cơ hội cho chủ
xe lợi dụng. Còn đội ngũ giám định viên thì hầu hết không có chuyên môn về xe
cơ giới, họ chỉ giám định theo kinh nghiệm của bản thân. Do đó họ khó có thể
phát hiện ra những sơ hở của lái xe nhiều kinh nghiệm hoặc giám định sai tỷ lệ tổn
thất. Trong khâu xem xét hồ sơ bồi thờng, sự thiếu tinh thần trách nhiệm của các
nhân viên có thể làm cho họ không phát hiện đợc những sửa chữa, thay đổi của
các chủ xe với các giấy tờ, biên bản.

T cách đạo đức nghề nghiệp của một bộ phận nhân viên
bảo hiểm còn yếu :

Những ngời này bị các chủ xe mua chuộc để tiếp tay cho hành vi gian lận
trong phạm vi hoạt động của mình. Các đại lý có thể ghi sai ngày mua bảo hiểm
còn các giám định viên có thể nâng cao tỷ lệ tổn thất hoặc bỏ qua việc kiểm tra
tính chất pháp lý của một số giấy tờ cần thiết. Các đại lý thực chất không phải là
nhân viên thuộc biên chế của công ty bảo hiểm nên họ không gắn bó với lợi ích
của công ty, thiếu tinh thần trách nhiệm. Đây là những đối tợng dễ bị mua chuộc
nhất. Các nhân viên giám định giỏi thì thờng có t tởng Đứng núi này trông núi
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội


Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hà
Nội
nọ. Họ sẵn sàng chuyển sang các công ty hoặc các vị trí khác có mức thu nhập
cao hơn.
3. Hậu quả của hành vi trục lợi bảo hiểm
Hiện tợng khách hàng trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới ngày càng trở nên
phổ biến với mức độ ngày càng tinh vi, hình thức ngày càng đa dạng hơn nên hậu

quả để lại của nó có xu hớng ngày càng trầm trọng và nặng nề. Hiện tợng này
không chỉ gây thiệt hại cho công ty bảo hiểm mà cho cả xà hội.

3.1. Hậu quả đối với các công ty bảo hiểm

Hành vi trục lợi bảo hiểm chắc chắn sẽ làm giảm lợi nhuận của công ty bảo
hiểm . Nh ta biÕt :
Lỵi nhn = Tỉng thu - Tỉng chi
Trong đó:
Tổng chi = Chi bồi thờng + Chi quản lý + Chi khác
Nếu nh hành vi trục lợi bảo hiểm không bị phát hiện thì nó sẽ làm tăng chi
bồi thờng. Nếu các hành vi đó bị phát hiện thì sẽ làm tăng chi quản lý bởi lẽ chi
phí cho một vụ điều tra trục lợi thờng rất lớn. Thậm chí có trờng hợp nghi ngờ,
công ty tổ chức điều tra nhng không đủ cơ sở từ chối bồi thờng. Nh vậy là cả chi
bồi thờng và chi quản lý đều tăng.
Qua đó ta thấy dù có tổ chức điều tra hay không, dù có phát hiện đợc hay
không các hành vi gian lận thì tổng chi của công ty vẫn tăng khi phát sinh các
hành vi đó. Điều này làm giảm lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh của công ty bảo
hiểm .
Để thực hiện hành vi trục lợi, ngời gian lận tìm mọi cách mua chuộc đội ngũ
nhân viên bảo hiểm. Vì vậy họ đà làm tha hoá đội ngũ nhân viên, nguồn nhân lực
của công ty . Đây là những thiệt hại vô hình nhng để lại hậu quả vô cùng nặng nề.
Do hành vi trục lợi ngày một tăng nên công ty bảo hiểm phải tăng cờng công
tác giám định, điều tra, kiểm tra, thanh tra. Điều này làm tăng thời gian giải quyết
bồi thờng, ảnh hởng quá trình phục hồi tài chính, sản xuất kinh doanh của khách
hàng. Do đó đà làm giảm tính cạnh tranh sản phẩm của công ty trên thị trờng.

3.2. Hậu quả đối với Nhà nớc

Khi lợi nhuận của công ty bảo hiểm giảm thì các khoản phải nộp cho Ngân

sách Nhà nớc cũng giảm. Điều này kéo theo việc đầu t cho xà hội cũng giảm và
lợi ích chung của xà hội bị mất đi là không nhỏ.
Hành vi gian lận không chỉ ảnh hởng tới từng công ty riêng lẻ mà nó làm suy
yếu cả ngành bảo hiểm nói chung. Mà nh ta đà biết bảo hiểm là ngành kinh tế có
vai trò ổn định kinh tế - xà hội và thu hút đầu t nớc ngoài. Vì vậy, việc gian lận đÃ
gián tiếp ảnh hởng xấu tới việc thu hút đầu t nói riêng và sự phát triĨn kinh tÕ x·
héi nãi chung.
NỊn kinh tÕ níc ta đang phát triển, thị trờng bảo hiểm còn non trẻ nên những
hành vi gian lận cũng mới ở dạng bộc phát, lẻ tẻ. Nhng nếu không có những biện
pháp ngăn chặn kịp thời thì các hành vi này sẽ phát triển thành các hành vi tội
phạm có tổ chức. Đồng thời sẽ tạo ra tâm lý coi thờng kỷ cơng và pháp luật.

3.3. Hậu quả đối với xà hội

Bảo hiểm có vai trò thành lập nên một quỹ tài chính để giúp đỡ những ngời
gặp rủi ro. Vì vậy nếu hành vi gian lận trót lọt thì những kẻ phi pháp lại đợc lợi.
Điều này gây ra sự bất công trong xà hội.
Hậu quả to lớn nhất là nguy cơ về đạo đức. Bởi tính chất phát triển và quy mô
tổ chức của những vụ trục lợi sẽ kéo theo sự tha hoá, biến chất của đội ngũ nhân
viên các ngành công an, Viện kiểm soát, y tế...
Tóm lại, hành vi trục lợi bảo hiểm đà gây ảnh hởng xấu đến không chỉ hoạt
động kinh doanh của công ty bảo hiểm mà còn ảnh hởng tới đạo đức xà hội và luật
pháp của Nhà nớc. Cuộc chiến chống lại những hành vi gian lận này đang gặp rất
Trục lợi trong bảo hiểm xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm Hµ
Néi