BÁO CÁO THC TP
TI TRUNG TÂM NGHIÊN CU TRIN KHAI
KHU CÔNG NGH CAO TP.HCM
GVHD: Th.S. TRN TH HNG
SVTH:
LP: CDHD12A- 12
NIÊN KHÓA: 2010 - 2013
TP. H Chí Minh, tháng 4
BÁO CÁO THC TP
TI TRUNG TÂM NGHIÊN CU TRIN KHAI
KHU CÔNG NGH CAO TP.HCM
GVHD: Th.S. TRN TH HNG
SVTH:
LP: -
NIÊN KHÓA: 2010 - 2013
TP. H Chí Minh, tháng 4
BÁO CÁO THỰC TẬP
i
LI C
,
Trung
khai Khu Công N
chúng em trong
Nhóm sinh viên thc tp ti Trung tâm
R&D Khu Công Ngh Cao Tp.HCM.
BÁO CÁO THỰC TẬP
ii
BÁO CÁO THỰC TẬP
iii
NHN XÉT CA GING DN
Ph
Ý thc thc hin:
Ni dung thc hin:
Hình thc trình bày:
Tng hp kt qu:
m bng s: m bng ch:
Tp. H
ng dn
BÁO CÁO THỰC TẬP
iv
MC LC
I THIU V TRUNG TÂM NGHIÊN CU TRIN KHAI -
KHU CÔNG NGH CAO 1
1
1.2. Lch s hình thành 2
4
5
6
t chc trung tâm R & D 8
NG QUAN V CÔNG NGH NANO 9
2.1. nano 9
2.2. Phân loi vt liu nano 9
2.3. khoa hc ca công ngh nano 10
2.1.1. Chuyn tip t tính cht c n tính chng t 10
2.1.2. Hiu ng b mt 10
2.1.3. c ti hn 10
2.4. Ch to vt liu nano 12
2.4.1. trên xung 12
2.4.2. i lên 13
2.5. ng dng ca công ngh nano 13
2.5.1. Các ng dng v ng 13
2.5.2. ng dng trong các linh kin t 14
2.5.3. Các vt liu t hp 15
2.6. Công ngh nano - mi quan tâm ca chính ph c 16
BÁO CÁO THỰC TẬP
v
2.7. Các thit b dùng trong vic nghiên cu và quan sát các cu trúc nano 18
3. CARBONNANOTUBES 19
3.1. Tng quan v Carbon Nanotubes CNTs 19
3.1.1. Gii thiu 19
3.1.2. Lch s nghiên cu 21
3.1.3. Phân loi và cu trúc ca các dng CNTs 24
3.1.4. Tính cht ca Carbon nanotube 35
c tính 42
to 42
3.3.1. mc ng nano cácbon 43
3.3.2. Ch to vt liu Cacbonnanotubes b
hc (CVD).44
3.3.3. Ch to CNTs bn h quang 45
3.3.4. Ch to CNTs dùng ngun laser 46
3.3.5. Ch to CNTs bn bi và nhit 47
3.4. ng dng 47
3.4.1. Các ng dng hin nay 48
3.4.2. Trong kt cu ca vt liu 48
3.4.3. Trong mn 48
3.4.4. n và dây cáp 49
3.4.5. Trong ch to pin giy (paper batteries) 49
3.4.6. Pin mt tri 49
3.4.7. hydrogen 50
3.4.8. Hiu qu ca CNTs trong vic hp th hydrogen b gii hn 50
BÁO CÁO THỰC TẬP
vi
3.4.9. Trong siêu t n (untracapacitor) 51
3.4.10. Trong hp th sóng radar 51
3.4.11. Trong y hc 51
3.4.12. Các ng dng khác 52
3.5. Quy trình tng hp than ng carbonnanotubes bng pha
c (CVD) 52
3.5.1. Quy trình tng hp xúc tác 52
3.5.2. Quy trình nung xúc tác tng hp CNTs 53
3.5.3. Quy trình tinh ch CNTs 54
NG TRONG TRUNG TÂM VÀ PHÒNG
THÍ NGHIM 57
4.1. Quy tc thc nghim và an toàn cháy n 57
4.2. Khi vào phòng thí nghim 57
4.3. c khi ra v 58
4.4. Nhu c 58
59
BÁO CÁO THỰC TẬP
vii
DANH MC HÌNH NH
Hình 1.1. Trung tâm nghiên cu trin khai - khu công ngh cao 1
t chc trung tâm 8
Hình 2.1. Mô hình s xen gia ca Li và hp th H2 14
Hình 2.2. Si composite ca polyaniline vi CNT 15
Hình 3.1. Các dng thù hình ca cacbon 19
Hình 3.2. p 20
Hình 3.3. Hình HRTEM ca hai SWNTs ct nhau vi lp ph nh
Hình 3.4. Hình nh phóng to ca mt ng grapheme riêng l c cho là hình
u tiên v ng kính ng khong 4 nm. 22
Hình 3.5. Hình nh HRTEM ca mt MWNTs bên trên cùng vi mc
ch th b 22
Hình 3.6. Các ng grapheme lng nhau 23
Hình 3.7. Mt s hình nh v SWNTs 25
i tinh th hình t ong ca grapheme. SWNTs 26
Hình 3.9. Cu trúc armchair (m,m); zigzag (n,0) và chiral (n,m) ca
l
Hình 3.10. p 28
Hình 3.11. Mt s hình nh vê MWNTs 29
Hình 3.12. MWNTs và SWNTs dng bt 29
Hình 3.13. MWNTs hai lp 30
Hình 3.14. Hình chp TEM ca carbon nanotube 31
Hình 3.15. Hình chp SEM ca CNTs kt t 31
BÁO CÁO THỰC TẬP
viii
Hình 3.16. So sánh tính cht gia SWNTs và MWNTs 32
Hình 3.17. Nanotorus 33
Hình 3.18. Nanobud 33
Hình 3.19. Nanopeapod 34
Hình 3.20. Carbon nanotubes xp chng lên nhau (Cup-stacked carbon nanotubes
CSCNTs) 34
Hình 3.21. Cycloparaphenylene 34
Hình 3.22. Tính dn ca CNTs 38
Hình 3.23. Bi và công thc tính kh n ca CNTs 39
Hình 3.24. Tính cht quang hc ca CNTs 40
Hì mc ng nanocarbon 43
Hình 3.26 nh SEM ca CNTs vi ht xúc tác ng và u ng 44
Hình 3.27. nh TEM các ng cácbon nanô mc b 44
Hình 3.28. H thit b ch to CNTs b n 46
Hình 3.29. H ch to CNTs b 46
Hình 3.30. Quá trình khuu ch xúc tác 53
Hình 3.31. Quá trình nung mu 54
Hình 3.32. Quá trình tinh ch mu 55
Hình 3.33. Lò nh Vina 55
Hình 3.34. Lò ln Nobertherm 55
Hình 3.35. Bình dn khí N2, C2H2 và H2 56
BÁO CÁO THỰC TẬP
ix
DANH MC BNG BIU
B dài ti hn ca mt s tính cht ca vt liu 11
Bng ca các loi si 36
BÁO CÁO THỰC TẬP
x
LI M U
tác phong
làm vic
Trong quá c tp sinh viên s tip cn vi công vic
trong
có th nh hình cho mình ngành ngh và công vic c th phng.
Trong quá trình thc tp ti Trung tâm Nghiên cu Trin khai Khu Công ngh
gng phát huy và ng dng nhng kin thc
vào công vic thc t ti Trung tâm. Tuân th ni quy an toàn
ng trung tâm và phòng thí nghim, luôn lng nghe, tip thu s ng dn
ch dy ca c anh (ch) trong phòng nghiên cu.
Cup này trong
thi gian thc tp ti Trung tâm.Chúng em mun n các bn và quý thy
cô v nhng công ngh .
Nhóm sinh viên thc tp ti Trung tâm
R&D Khu Công Ngh Cao Tp.HCM.
BÁO CÁO THỰC TẬP
1
BÁO CÁO THỰC TẬP
1
CHƯƠNG I. GIỚI THIỆU VỀ TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU
TRIỂN KHAI - KHU CÔNG NGHỆ CAO
a ch ng N2, Khu công ngh cao, qun 9, TP.HCM.
n thoi: (+84-8) 37360889 - Fax: (+84-8) 37360890
Email: Website: www.shtplabs.org
Hình 1.1. Trung tâm nghiên cứu triển khai - khu công nghệ cao
1.1. tâm
-
-
Anh).
Chí Minh .
BÁO CÁO THỰC TẬP
2
1.2. Lch s hình thành
âm Nghiên cu trin khai Khu Công
ngh c thành lp theo Quynh s -UB ca y ban nhân dân
thành ph H m tin trm tm thi
t ti 35 Nguyn Thông, Qun 3, TP.HCM.
c tip nh, trang thit b hin
i cho hai Phòng thí nghim bán dn và Phòng thí nghi t ti Khu I3.
Phòng thí nghi c mt s doanh nghip
trong Khu Công ngh cao h tr các máy móc t ng CNng c
ng t
Các phòng thí nghim hin có ca Trung tâm gm:
Phòng thí nghim bán dn vi Phòng sch rng 630 m
2
, class 100 và class
10.000.
- Phòng thí nghim công ngh nano.
- Phòng thí nghi và T ng hóa.
- Phòng R&D công ngh sinh hc.
Trong kho tip, Trung tâm xây dng tip:
- Phòng thí nghim công ngh thông tin.
- Phòng thí nghing mi.
D kii công xây dng Khu liên hp R&D o
(Innovation Center) ti Khu Không gian khoa hc trong Khu công ngh
là tr s chính cho các hng ca Trung tâm R&D t
BÁO CÁO THỰC TẬP
3
CÁC CT MC V KT QU I TÁC LIÊN KT
2004: Than nano lng, Mc in vi tính chng thm vi công ngh nano.
2005: Nghiên cu thành công mc in laser t than nano lng. Nghiên cu Pin
nhiên liu DMFC vi màng PEM t ch.
2006: Ch to thành công ng than nano (Carbon Nano Tube) t vt liu r
tia, bông vi, b ng hp mi.
2007: Chuyn giao công ngh Than nano lng và Mc in laser cho Công ty
Bút bi Thiên Long.
2008: Carbon Nano Tube ng dng cho nano composite vi rubber latex
Thit k ch to Bung hút khí t ng cho Phòng Thí nghim Sinh hóa
t site (vi si thy tinh) cho công ty
Thit b n min Nam. Thit k máy HDP-CVD cho công ty GCS.
2009: Chuyng công ngh
ký Patent s No.11/555.363 ti M v Than ng và Than si nano tng hp dng
rn (Soli
No 20070077478A1 (ti M) v n phân t s dng phc cht nano áp
dng cho pin nhiên liu (Electrolyte Membrane For Fuel Cell Utilizing Nano
Composite).
Nghiên cu ch to Kho hàng t ng hóa AS/RS (Automatic Storage and
c dài 14 m, cao 5 m, rng 2 m vi 03 robot: S/R, xe t
tài cc KC.03
2010: Nghiên cu Pin nhiên liu dùng công ngh vt liu nano (Ghép nhiu
thành máy phát có công sut khá lc cho máy tính, thp sáng, ).
Nghiên cu ch to thành công Bio-chip (QCM), th nghim phát hin virus,
vi khun, DNA, tác nhân hóa hc, sinh hc, tài hp tác vi IC-DREC-
TP.HCM)
BÁO CÁO THỰC TẬP
4
- Hp tác nghiên cu khoa hc công ngh vi Trung tâm Thit k o vi
mi hc quc hin
mt s h
- Tha thun liên kt vi Trung tâm Thit b mi (Neptech- S KH&CN) và
o hai khóa v chuyên môn cho
các nghiên cu viên.
- Liên kt hp tác nghiên cu khoa hc vi các công ty: Sonion, Q.sic, Viet-
Vmicro, GES (M).
- Liên kt ch to Solar cell vi PTN Nano ci hc Quc gia TP.HCM.
- Trin khai hp tác vu khin s và K thut h thng
ch to b u khin robot vào tháng 01/2010.
1.3.
- Nghiên cu trin khai khoa hc công ngh c công ngh cao
- Chuyn giao công ngh các kt qu R&D.
- o, hun luyc công ngh
tiên.
- To cu ni bn vng trc gia R&D và doanh nghip ng dng
công ngh cao
Nghiên cu to ra các sn phm khoa hc công ngh, sáng ch
vc Công ngh cao có kh i hoá, có tính cng
quc t.
Tr u mi hp tác khoa hc và công ngh c, tip nhn
t hàng nghiên cu trin khai, th nghim sn ph tài KH&CN t các
công ty, vi, các t chc và cá nhân có nhu cu,
c tiên là các doanh nghip trong Khu công ngh cao.
BÁO CÁO THỰC TẬP
5
o, thu hút nhân tài nhm tu khoa
hc công ngh phc v công tác nghiên cu, ng do và chuyn giao
công ngh.
1.4.
i vi chu, Trung chc hong nghiên
cu trin khai các ngành công ngh nh trong khu công ngh cao bao
gm: Công ngh vt liu mi, vt liu nano và các ng dng trong công ngh
ng mi, Công ngh n t và quang n t ng
hóa; Công ngh thông tin, truyn thông và công ngh phn mm tin hc; Công ngh
sinh hc phc v cho sc khe cc công ngh cao theo tng
thi k phát trin.
i vi chn xuu mi hp tác liên kt
tìm ra th ng kinh doanh các kt qu nghiên cu, các ng dng công ngh vi
các doanh nghic sn xut sn phm công
ngh cao dng th nghim, qui mô nh ng và chuyn giao cho
các doanh nghip thc hin.
i vi cho, xây dng ngun nhân lc công ngh cao, Trung
tâm tham gia c và công ngh qua thc tin trin
khai nhm phc v cho nghiên cu, thit k, sn xut ca các ngành công ngh cao,
phc v cho ng dm to, chuyn giao công ngh, các vim
, các t chc và cá nhân có nhu cc tiên là các nhà
trong Khu Công ngh cao.
Vi ba chm v c mt ca Trung tâm
là khai thác, s dng các thit b hii và tin hành các hong nghiên cu,
trin khai ti các phòng thí nghim mt cách hiu qu. Làm tt nhim v này, Trung
tâm s p thu công ngh quc t cao nht và mi nht, sáng to công ngh
nguo ni lc, chuyn giao công ngh và to giá tr
quc gia.
BÁO CÁO THỰC TẬP
6
1.5.
Trung Tâm Nghiên Cu Trin Khai Khu Công Ngh Cao (RD-SHTP) hot
i hình thc m. Có th hp tác vi tt c các t chc và nhà nghiên cu
thuc chính phi hc, vin nghiên cu và các công ty ti VitNam
c gia khác trên th gii.
-
-
-
-
Các phòng thí ngh
-
),
-
2
-
60 m
2
s-
-
:
Phòng Thí Nghiệm Công Nghệ Nano
- Plasma CVD.
BÁO CÁO THỰC TẬP
7
- Máy ly tâm.
-
- Các lò nu
Phòng Thí Nghiệm Bán Dẫn
-
(DRIE).
-
-
x
, Si
3
N
4
-
-
(hot plates), lò nung (ovens),
-
-
--Point Probe)).
-
Các thiết bị chuyên đo lường
-
-
- Kín
-
-
Phòng Thí Nghiệm Cơ Khí Chính Xác Và Tự Động Hóa:
-
CIM.
-
BÁO CÁO THỰC TẬP
8
-
-
composite.
- g
chính-
-
1.6. t chc trung tâm R & D
Hình 1.2. Sơ đồ tổ chức trung tâm
BÁO CÁO THỰC TẬP
9
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ NANO
2.1. công ngh nano
n k thut Massatchusets- ra
mt thuyt táo bo: "Thay vì phân chia vt cht, t cái vô
cùng nh t ng
Nanotechnology c) và Heinrich
Rohrer (Thu S) to ra kính hin vi, có kh ng vt ch nh bng 1/25
c phân t. M t git nhà nghiên
cu ca hãng IBM Don Eigler mc nhng thành công t k thut NANO,
là v lc bing ca nhiu công ty bng nhng dng vt cht siêu nh, t
k thut siêu nh. T c công chúng bin.
Công ngh c là công ngh nanô, (ting Anh:nanotechnology) là ngành
công ngh n vic thit k, phân tích, ch t ng dng các cu
trúc, thit b và h thng bng viu khic trên quy mô
nanômét (nm, 1 nm = 10
-9
m). Ranh gii gia công ngh nano và khoa h
ng là vt liu nano.
Công ngh NANO cho phép sn xut các vt liu có tính c
n chn rt thu này to ra li th rõ ràng v mt trng, nht
là khi áp dng trong sn xut các ph tùng ô tô nhp vào ngành sn xut vt liu
công nghip .
Công ngh nano bao gm các vn
khoa hc nano.
p qui mô nm.
Ch to vt liu nano.
ng dng vt liu nano.
2.2. Phân loi vt liu nano
Vt liu nano là vt lit mt chic nano mét. V
trng thái ca vt lii ta phân chia thành ba trng thái, rn, lng và khí. Vt
BÁO CÁO THỰC TẬP
10
lic tp trung nghiên cu hin nay, ch yu là vt liu ri
n cht lng và khí. V hình dáng vt lii ta phân ra thành các loi sau:
Vt liu nano không chiu (c ba chic nano, không
còn chiu t n t), ví dt nano
Vt liu nano mt chiu là vt lic nano,
n t c t do trên mt chiu (hai chiu cm tù), ví d: dây nano, ng nano,
Vt liu nano hai chiu là vt lit chic nano,
hai chiu t do, ví d, màng mng,
Ngoài ra còn có vt liu có c có
mt phn ca vt lic nm, hoc cu trúc ca nó có nano không chiu,
mt chiu, hai chin nhau.
2.3. khoa hc ca công ngh nano
khoa h nghiên cu công ngh nano.
2.1.1. Chuyn tip t tính cht c n tính chng t
i vi vt lim rt nhiu nguyên t, các hiu ng t c
trung bình hóa vi rt nhiu nguyên t
3
có khong 1012 nguyên t) và có th
b u trúc nano có ít nguyên t
các tính chng t th hi mt chng t có th c
i nguyên t, nó có các mng git nguyên t.
2.1.2. Hiu ng b mt
Khi vt lic nm, các s nguyên t nm trên b mt s chim t l
so vi tng s nguyên t. Chính vì vy các hiu n b
mt, gi tt là hiu ng b mt s tr nên quan trng làm cho tính cht ca vt liu
c nanomet khác bit so vi vt liu dng khi.
2.1.3. c ti hn
Các tính cht lý- hóa ca các vt liu có mt gii hn v kích c.
BÁO CÁO THỰC TẬP
11
Bảng 2.1: Độ dài tới hạn của một số tính chất của vật liệu.
10-100
1-100
1-10
10-100
1-100
1-100
10-100
10-100
0,1-100
1-100
1-1000
1-10
1-100
0,1-10
1-10
Xúc tác
1-10
1-100
1-10
10-1000
1-10
Nu vt liu mà nh c này thì tính cht ca nó hoàn toàn b thay
i ta gc ti hn. Vt liu nano có tính chc bit là do
c ca nó có th c vc ti hn ca các tính cht ca
BÁO CÁO THỰC TẬP
12
vt liu. Ví dn tr ca mt kim lonh lut Ohm
mô mà ta thy hàng ngày. Nu ta gi c ca vt liu xung nh
ng t do trung bình cn t trong kim long có giá tr t vài
n nh lun tr ca vt có
c nano s tuân theo các quy tng t. Không phi bt c vt liu nào
u có tính cht khác bit mà nó ph thuc vào tính cht mà nó
c nghiên cu. Các tính ch n, tính cht t, tính cht
quang và các tính cht hóa h dài ti hn trong khong nm. Chính
vì th i ta gi ngành khoa hc và công ngh liên quan là khoa hc nano và
công ngh nano.
2.4. Ch to vt liu nano
Vt lic ch to b trên xung
(top-down i lên (bottom-up trên xung là
o h c nano t các hc l
pháp t i t nano t các nguyên t.
2.4.1. trên xung
Nguyên lý: dùng k thut nghin và bin d bin vt liu th khi vi t
chc ht thô thành c hn, r
tit hiu qu, có th tin hành cho nhiu loi vt liu vc khá
ln (ng dng làm vt liu kt cn, vt liu dng bt
c trn ln vi nhc làm t các vt liu rt ct trong mt
cái ci. Máy nghin có th là nghin lc, nghin rung hoc nghin quay (còn gi là
nghin kiu hành tinh). Các viên bi cng va chm vào nhau và phá v bn kích
c nano. Kt qu c là vt liu nano không chiu (các h
pháp bin dc s dng vi các k thuc bit nhm to ra s bin dng c
ln(có th >10) mà không làm phá hu vt lin
hình. Nhi có th u chnh tùy thuc vào tng hp c th. Nu
nhi gia công l kt tinh li c gi là bin dng nóng, còn
c lc gi là bin dng ngui. Kt qu c là các vt liu nano mt