Bien phap thu thap chung cu cua toa an trong to tung dan su va thuc tien hien tai toa an nhan dan huyen yen lac, tinh vinh phuc

BO GIAO DỤC VÀ ĐÀO TAO

BỘ TƯ PHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

ĐẶNG THỊ THÚY

BIỆN PHÁP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA TỊA ÁN
TRONG TĨ TỤNG DÂN SỰ VÀ THỰC TIẾN THỰC HIỆN TẠI
TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

"Hà Nội
- 2021


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HANOI

BỘ TƯ PHÁP

DANG TH] THUY

BIEN PHAP THU THAP CHUNG Ct’ CUA TOA AN
TRONG T6 TỤNG DÂN SỰ VÀ THỰC TIỀN THỰC HIEN TAT
TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN YÊN LẠC, TĨNH VĨNH PHÚC

Clnyén ngink: Luật Dân sự và Tổ tạng đấu sự

Mã số: 8380108
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC.

(Định hướng ứng dựng)

Ngườihướng din khoa hạc: PGSTS Nguyễn Thị Thu Hà


LỜI CAM DOAN

Ti sia cam đoạn luận văn thạc đ luật học "Biển pháp thủ thập chứng cứ của
Téa án trong tổ hạng dân sự và thực Hn thục kin bại Tòa ân nhân dân luyện Yên
Lae, tnh Tĩnh Phúc” là kẫt quả của quá tỉnh học tập, nghiên cứu khoa học cũa bản
thân với sự hướng dẫn tận inh của POS T8 Nguyễn THị Thu Hả - Người hướng
Khoe học Các số ity kt qui ích dẫn nêu rong luân văn là trưng thực và cổ nguồn
ắc tổ rùng Tơi in chịu trách nhiệm về cơng bình nghiễn cửu của mình
“Xác nhận của giăng viền huớng dẫn Tác gi hậuvẫn —— Tác gl hậnvăn

PGS.TS. Nguyễn Thị Thu Hà

Đặng Thị Thúy


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TÁT

BLTTDS
BLDS
TAND
TANDTC
TTDs

VADs
VKSND
UBND

Bộ luật tổ tụng dân sơ
Bồ luật đân sự
Tòa án nhân dân
Tòa án nhân dân ối cao
Tổ tụng dân sự
Vuéndinar
Viện kiễn sát nhân dân
Ủy ben nhân din


DANH MỤC CÁC BẰNG, BIÊU
Bang 2.1: Tinh hinh thụ lý, giải quyết các loại án tai các Tòa án nhân dân các
cấp tỉnh Vĩnh Phúc trong 03 năm tử năm 2018 đền năm 2020.
036
Hình 2 1: Biểu đổ thể hiến số vụ việc dân sư phải tiền hành thu thap chimg cit
tại Toa an nhân dân huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc số liêu từ năm 2018 đền.
năm 2020,
ST
Bang 2.2: Số lượt tiên hành các biện pháp thu thập chứng cứ tại Tòa án nhân đân.
huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc từ năm 2018 đền năm 2020.
37
Bảng 2.3: Bảng số liêu vụ việc tam dinh chỉ giải quyết tại Tòa ản nhân dân.
huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc từ năm 2018 đền năm 2020
—

MỤC LỤC

Trang phụ bia
Lãi cam đoan.
Danh mục các chữ viết tất
Danh mục các bằng, biểu.

Maclụe

PHÀN MỞ BẦU

1

1. Tính cấp thiết của để tải
Tình hình nghiên cứu để tài
3 Mục đích, đối tượng và phạm vĩ nghiên cứu.

1

4. Phương pháp nghiên cứu để tải.

5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của việc nghiên cứu để tái
6 Kết cầu của luận văn.
CHUONG 1: NHUNG VAN DE CHUNG VE BIEN PHAP THU THAP
CHUNG CU CUATOA
AN TRONG TO TUNG DAN SU.
ry
1.1 KHAINIEM VA BAC DIEM VE BIEN PHAP THU THAP CHUNG CU

CUA TOA AN TRONG TO TỰNG DÂN SỰ

1.1.1. Khai niém bién pháp thu thập chửng
cứ của Tòa an trong tổ tung dân sự .5
1.1.2. Đặc điểm các biên pháp thu thập chứng cứ của Toả án trong tổ tụng dân sự]

5

1.2. QUY ĐỊNH CỦA PHAP LUAT TO TUNG DAN SU VIET NAM HIẾN

HANH VE CAC BIEN PHAP THU THAP CHUNG CU CUA TỒ ÁN......12

1.2.1. Các trường hợp Tịa án tiền hành thu thập chứng cứ trong tổ tung dân sự.12
1.2.2. Các biện pháp thu thập chứng cứ của Tòa án trong tổ tung dân sự........ 14

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1...
CHƯƠNG 2: THỰC TIỀN THỰC HIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP
LUAT 16 TUNG DAN SU VIET NAM HIEN HANH VE CAC BIEN


PHÁP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN HUYỆN
'YÊN LẠC, TỈNH VĨNH PHÚC VÀ MỘT SỐ KIỀN NGHỊ
34
21. THỰC TIỀN THỰC HIỆN CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT TÓ
TUNG DAN SU VIET NAM HIEN HANH VE CAC BIEN PHAP THU
THAP CHUNG CU CUA TOA AN NHAN DAN HUYEN YEN LAC, TINH

VINH PHUC

34

3.1.1. Khái quất về tình hình áp dụng các biên pháp thu thập chứng cứ theo quy
định cũa pháp luật tổ tung dân sự Việt Nam hiến hành tại Töa án nhân dân
huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc...
eB
2.1.2. Những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn áp dung các biển php the
thập chứng cứ tại Töa án nhân dân huyền Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phú.
eA
3.1.3. Nguyên nhân cũa những han chế, vướng,
63
22. MỘT SỐ KIẾỀN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CUA
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT TÓ TỤNG DÂN SỰ VIỆT NAM VE
PHAP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA TOÀ ÁN NHÂN DÂN HUYỆN
LẠC, TỈNH VĨNH
PHÚC . . .

VIỆC
BIEN
YÊN.
_.`

2.2.1 Kién nghị hoàn thiên pháp luật tổ tung dân sự Việt Nam vé biên pháp thu
thập chứng cứ của Tòa án.
6
3.2.2. Kiến nghị vẻ thực hiển pháp luật tố tụng dân sự Viết Nam về biên pháp
thu thập chứng cir cia Toả án nhân dân huyền Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc........
70
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..
KET LUAN

DANH MUC TAILIEU THAM KHẢO...

72
73

14


PHAN MG DAU

1.Tính cấp thấết của đề ti
Ta thập chúng
cử là hoạt động
tổ tụng rất quan trong được quy Ảnh trongBộ
luật tổ tụng
dân at (sty diy goi tit la BLTTDS),
việc thu thập chúng cứ đầy đã là cơ
sở đổ Tòa ¿ban
hành các phán quyết một cách đúng
đẫn phù hợp với sơ thật khách,
quan cũa vụ việc đân m cân giải quyết Qua đó quyền va loi ich hợp pháp của các
đương
ar uve dim bảo. ĐLTTDS năn 2015 được xây đụng ben hành trên cơ sở kế
thừa các quy Ảnh của BLTTDS năn 2004 (sữa đổ, bổ nơng nểm 2011) ghép đẳn hóa
một số quy đảnh trong các Nghị quyết của Hội đồng Thâm phán Toe én ahi din tdi
cao và một số văn bản ghép quy khác hướng dẫn về quá tình thụ lý, giã quyết xát vỡ
các vụ việc dân ny BLTTDS năn 2015 đã quy nh tương đối đậy đã ch hết và đều
kiện tình hy cách thức Tịa án tin hành thu thấp chúng cử cơng như trách nhiệm.
cquyin han của người tiễn hành tổ hạng trong việc xác múnh, thu thập chứng cử nhằm
đn bảo có đã căn cử khi giải quyết vụ việc đân sự đáp ứng được yêu cầu chung cũa
công tác thụ lý, giải quyết, xát xổ các vụ việc đân sơ tao hành lang pháp lý tốt cho quá

trình tên hành tổ tụng đồng thời tạo đề kiện khá tốt cho người tham ga tổ hạng thực
Tiện, bảo về các quyên của mình phục vụ tết u cầu đẫy nhanh
in đổ nơng cao chất
lương tranh hạng tí phiên tịa và chất lượng sất xử các tranh chấp din nụ bảo về
quyền lợi hợp pháp của người dân, góp phần bão về cơnglý
Tuy abun trong thục HẾn công tác xát xổ thấy tổng các quy Ảnh của BLTTDS
Tiện hành quy định về biên pháp thu thâp chứng cử cịn bộc lơ mét số vưởng mắc bất
cập, nụ thể nh chưa qhự định hoạt đơng thu thập chứng cử cơn Toa án gói hạn ở giai
đoạn nào, cách thức áp dang các biện pháp thủ thập chúng cử cha có sử thống nhất
nên việc áp dụng pháp luật chưa được đẳng bộ, chưa có văn bản hướng dẫn thí
hành... Nhơng vướng mắc tiên để gây ra nhiều
trổ ng cho Tịa án trơng quả tình giất
qgyất các vụ việc dân sự trên thục tẾn Do vậy, học viên chơn đề tà "Biển pháp đai
thập chứng
cứ của Tòa ân trongtổ hơg
dân sự và thực Hẫn thực hiện tạ Tảa án nhân
cđên huyện Tên Lạc, tĩnh Tĩnh Phú ° nghiên cửu lâm luận văn thao đ với mong muỗn
sẽ làm rõ hơn các khái niệm v chứng củ, biên pháp thu thập chứng cử của Tòa án
trong t6 ting din nr (TTDS), ede quy Ảnh của pháp luật hiện hành vé các biện pháp
tôm thập chứng cử của Tịa án và thục tin thục hiện tại Tơn án nhân đân huyền Yên
Lạc, nh Vĩnh Phúc từ đó có thể đơa ra mốt sổ iễn nghĩ nhầm hồn thiện pháp int vé


chế định này góp phần nâng cao hiệu quả giã quyết các vụ việc din sự của Tòa án
nhân đân huyện
n Lac nổitiêng
và Tịn án cp sơthấm nói chung
3. Tình hình nghiên
cứu đề tài
Host dng

tin thập chúng cử có vai tro quan trong trong vie ip ứng những
‘you cầu chiên lược của cải cách tư pháp về vide xây dựng nhà nước pháp quyền xế hội

chủ nga, à vây đây là một đổ tả luôn giảnh được sơ quan tâm nghiên cứu của nhiều
tác gi
Trước năm 2015, đã có nhiều công tỉnh nghiễn củu vỀ hoạt đồng thu thập
chứng cứ có thể kể độn như. Luận án tên rổ luật học cña tác gề Nguyễn Minh Hằng
với đề tà "Hoạt đồng chứng mình trong TIDS Tiệt Ni" bảo vệ ti Trường Dai hoc
Luật Hà Nội năm 2009, Luận văn thạc sổ luật học của tá giã Nguyễn Minh Hằng với
đã tải “Hoat ding cimg cắp, tim thập chứng cử rong TDS Tiét Nam" bio vé tai
Trưởng Đai học Luật Hà Nội năm 2012; Luận văn thạc sỹ luật học cũa tác giả Phạm,
Thị Hương với đã tài "Eoạt đồng đt thập chứng cứ của Tòa án trong TTDS Tiệt
‘Nan’ bio vé tai truimg Dai hoc Lut
Ha Nei nim 2013; Lun vin thee 3 tuit hoe cia
tác gã Nguyễn
V ăn Thánh với đề ti "Các biển pháp tm thập chứng cứ cũa Tòa ớn
trong TTDS” bão vệ tạ Tmuờng Đại hoc Luật Hà Nội năm 2013; Luận
vấn thạc ỹ luật
học côa ác giảN guyễn Thị Liên vớ để tái *Eoat đồng thập chứng cứ cũa Tịa ởn
tì th hấn giã quyễt các vu án din ar cũa Tên án cấp huyện thành phổ Hi Phòng"
bào về tử trường Đai hoc Luật Hà Nội năm 2014... Ngồi ra cơn nhiễu ấn phẩm sách
bio, tap chi để cập tới vẫn để tân phi kỆ đến nhờ bài viết "Thu thập chứng cứ và
ching minh theo oop din của luật sửa đổi, bỗ sìng một sỗ đu của BLTTDS" ~
Tuing
Duy Lương Tạp chỉ Kiển sứ số12, tháng06/2011
KG từ su kài BLTTDS năm 2015 được bạn hành và có hiệu lực cơng đã có mót
sổ cơng tình nghiên ei vé hoạt động thu thập chứng cứ nhừ Luận văn thạc luật
học "Thu thập chứng cứ theo quy độnh cũa BLTTDS
năm 2015" của tác giã Hoàng Hãi
Án bão vệ tủ Trường Đại học Luật Hà Nội năm 2017, Luân văn thạc sỷ luật học

*oat động th thập và đánh giá chứng cứ của Ta án rong TTDS và thực hỗn áp
chong toa Tòa án nhận dân tinh Leng Son của tác giả Nông Thị Huyền Trang báo về
thí Thường Đai học Luật Hà Nội năm 2018; Luận vấn thạc sỹ luật học “Các biển pháp
tim thập chứng cứ cũa Têa án và thec hỗn thực hiện tạ Tịa án nhên đân thành phố
Thái Binh" cơn tác giả Mai Thị Quyên báo vệ tạ Trường Đai học Luật Hà Nội năm
2018,.. Trãi qua thời gian năm năm áp dụng BLTTDS cho đến nay, thục tẾn để chỉ ra


uột số bất cập trong quá tỉnh áp dụng pháp luật vŸ vẫn để thụ thập chúng của Tòa án
do vậy việc nghiên cứo đổ tả là công vậc rất có ý nghĩa ở thời đẫm hiện tại
3..Miục đích, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Mục ch nghiên cửa đổ tả lá làm rõ khá niêm chúng cũ, thu thập chúng cử và
biện pháp thụ thấp chứng cử của Tòa án rong TTDS; néi dụng các hy định của pháp
luật hiện hành về các biên pháp thủ thâp chúng cử của Tịa án, trên cơ sở đó đính giá
nhũng bắt cập, hạn ch trong quy định của pháp luật TTDS cũng nhưng trong thục tiễn
áp đang các biên pháp thủ thập chúng cứ Trên cơ sở đó nhằm tm ra các giải pháp
nâng cao hiệu quả thực hiện các biện pháp thủ thập chúng cử của Tòa án nổi chưng và
Tòa án nhân dân ruyền Y'ân Lao, nh Vĩnh Phúc nôi ring
Đôi trợng nghiễn củu đổ tả là các quy nh cũa pháp luật hiện hành về các biện
php tha thip ching cia Toe án và tục Hẫn thục hiện tai Tòa én nhân dân huyện Yên
Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc
Pham vì nghiên cửu cơa luận văn l tập trung nghiên cửu biện pháp thu thập
chứng cử của Toà án cấp sơthin
VỆ thọc tấn thực hiện, luận văn tập trung nghiên cửu thụ tiễn áp đụng pháp
uất về các biển pháp thủ thập chúng cử tạ Tòa án nhân dân huyện Yên Lạc, tỉnh
Vinh Phúc
4. Phương pháp nghiên cứu:
Luân văn dave thục hiện tên cơ zở phương pháp luận của chủ nghĩa Mac —
Linin, quan đn duy vật biên chúng va duy vit lich wi tr tng Hồ Chí Minh về
Nhà nước và pháp luật kết hợp với các phương pháp nghiên cửa khoa học pháp lý

truyện thông như phương pháp phân ích thống kệ, lịch sẽ sơ sinh _ nhền lâm rõ và
bi được bản chất các quy nh của pháp luật đồng thời so sinh các quy định này với
thời kỳ trước, với phép luật mốt số nước để hây được nhông đẳm mới, tiên bộ những
điểm cần học tập ấp thn hay những nô: dụng củn sửa đổi cho phủ hợp với thục tin
cuộc sống,
5. Ý nghĩa khoa học và thục tiễn cũa việc nghiền cứu đề tài
Luận văn là công tỉnh nghiên cứu khoa học pháp lý tồn điên và có hệ thống vỀ
các biên pháp thủ thập chứng cử của Tòa án cấp sơ thẫm trong TTDS, kt quả nghiên,

cửa của luân văn được thỄ hiện trên một số phương điện như.
Lâm tõ được khái niệm, ý ngiấa của biện pháp thu thập chúng cứ của Tịa án
trong TTDS trên cơ sở đó đánh giá các quy định của pháp luật hiện hành về các biện,


php tha thip ching ct cite Toa dn qua đô chỉra những bắt cập, hạn chế rong các quy
đánh của pháp luật
Nấu lần được thực tẾn thực hiện các qhự đảh của pháp luật về biên pháp thủ
thập chúng cử côn Toa án nhân đân huyện Yiên Lạc, nh Vinh Phúc nơi hoc viên đang
công tác đô đơa ra một số để xuất kiến nghĩ hoàn thiện
Luân văn được bão vệ thánh cổng sé 1a tai liu tham khẩo hồu ích cho giảng
xiên, ảnh viên chuyên ngành luật các cén bộ mu công tác thu Ấn hiên guan đến các
hot động iu thép chúng cơ trong TTD nổi chungva trong ngành Tịa án nói riêng
Luận văn được lết câu bối ba phần: Phần mỡ đầu, phần nội dung và phân
kết luận
Phần nổi dụng cũa luận
vẫn gồm hai chương
Chương 1: Nhiing vin đỀ chung vỗ tiên pháp thủ thập chứng cử của Tòa án
trọng TTDS
Chương2. Thục tẾn thục hiện các quy định của phép luật TTDS Việt Na
Biện hành vỀ các biện pháp thư thập ching ct cia Tòa án nhân din huyện Yên Lac,

tình Vĩnh Phúc và liên nghị


CHƯƠNG

L

'NHỮNG VẤN ĐÈ CHUNG VỀ BIỆN PHÁP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA
TOA AN TRONG TO TUNG DAN sv’
1.1. KHAI NIEM VA DAC DIEM VE BIEN PHAP THU THAP CHUNG
Cif CUA TOA AN TRONG T6 TUNG DAN st”
1.11. Khai nigm biệu pháp tìm thập chứng cứ của Tịa áu trongt tụng iân sự
ĐỂ lâm rõ về khái niệm biên pháp thu thập chứng cứ của Tòa án trong TTDS thị
cần làn tô khái niêm TTDS, chúng
cứ tong TTDS
Thứ nhất về khái niềm TTDã, trong khoa học pháp lý, theo Từ n Luật học
Việt Nam, TTDS 1a tinh nr host đồng do hép luật quy nh cho việc xem xét, git
qhyết vụ án dân mơ và thí hành án Trong từ đến Luật học của Ảnh tỉ tổ tụng
(roesdtz2 là những bước tiễn hành mang tính hình thức mà thơng qua đó vụ kiện
được giải quyệt Trong
từ in Luật học côn Pháp th tổ tụng là toàn bộ nhữngthể thúc
phi theo để để trình một yêu cầu trước thấm phán Như vây đa số các nước đều thừa
nhận TTDS l tình tr thủ tục mà pháp luật quy Ảnh để Tòn án giải quyét mốt vụ liên
dân gự

Thứ hơi về khái miễn chứng cứ, chứng
cử là vẫn đề trung tâm và quan trung
trong hoet động chủng mình rong TTDS. Trong quả tình giải quyẾt vũ việc din mx,
luôn din ra host động chứng minh moi host động rong quá bình chúng núnh chủ
Êu xoay quanh vẫn để chứng cứ các gai đoạn của TTDẩ kế từ khi Tòa án thụ lý vụ

iệc cho đến khi có bản án. quyết Ảnh đều phụ thuộc phẫn lớn vào chứng cứ Chứng
là phânnội dụng quan trong ‘ining tmình
vụ việc dân sự. Vì vậy, việc nhận định
chúng cử có vi trị quan trong nhất trong hot động chúng mình của TTDS là hồn,
tồn phủ hợp
Theo Dai tir ifn ting wit, “Ching
oi a ei doe dn raf dina vào đó mà xác
dd mét dd lacing
hay sc, tht ay gi?
Vé mat luật học, chứng cử là phương tiện để xác mình sự thất về vụ việc dẫn mạ
Chứng
cứ phải chứ đụng những từ iêu thục t c liên quan đồn vụ án cụ thé: ching
cử phẩt được nủt ra từ những nguồn đo luật ạy đh.. những tình tết cô liên quan
ẩn vụ án được ghttreng các thêu đo cơ quan tễ chức hoặc cả nhân cưng cấp có
` Nguyễn Cơng Bì: (củ biên) (011), Giáo tbnh Luật T7DS Piệt Năm, Ni. Giáo đục Việt Nưa, Hà Nội,

it
'NgyỄn Nay Ý (998) Dati adn Tg Pie, No. Vine thing nw 415,
5


thế được coi là chứng cứ “3
Treng hệ thống pháp luật nước tạ khái niệm chúng cứ được xây dụng dựa tiên
cơ sỡ tập trung vào khía cạnh giá bị chứng mình cũa chúng cứ Điều 93 BLTTDS năm,
2015 quy ảnh: "Chứng cứ trong vi việc đến sự là nhữngg cô thất được đương
sư và
sơ qiơn tỗ chức, cá nhân khác giao nộp, it nh cho Tòa án rơng quá inh 3 hang
hoặc đo Tả án tu thập được theo tình ne this ne do Bộ luật này quy đảnh và được
Tơn án cử đìng làm cần cử đễ vác đọh các tình tết khách quan cđa vụ ân cũng nhac
xác đnh yêu cẫn lay sự.phân đối cũa đương arlà cơ săn cứ và hợp pháp,

Treng quy đính của pháp tuật TTDS ở một sổ quốc gia, khú niên chúng cứ được
đồ cập đân như một néi dung quan trong Theo BLTTDS Nhật Bản “Chứng
cứ là mốt
furl thông qua đồ một nh hắt được tên án cổng nhận và là mất
he lu, cơ sở thông
đa đỗ tên án được thuyết phục là một tình tt có tốn trí hạy khơng"*. Điều 401 Luật
chúng cử cña Hoa Kỹ quy nh: “Chứng
cứ là những gÌ mà hàm chứa rong nó sự tổn
tai của bẫt cứ một sự thất nào mà bản thân sự hàm chữa đô dnh hưởng ti việc xác
“nh một hành động hơn hoặc kém hơn"5. BLTTDS Liên Bang Nga quy định: “Chứng.

cit trong vu ân dân aự là những gì được thu thập theo trình h thủ tực do pháp luật
ny inh mai Téa án căn cứ vào đồ đễ vác định có hp khơng có các tình hắt làm cơ sở
che những yâu câu hay aự phân đã yêu câu của các bên cing nluc các tình hết khác có
J naga dé ice uy dt ding cin vu coi
Mặc đà mỗi quốc gia có một cách định nga khác nhau vé cing oi aang 66
thể thấy khi niệm chứng
cử trong hệ thống hấp luật các nước đều có đặc điẫm chung
đồ là xác ảnh chúng
cứ là cơ sở, căn cứ đỄ Tòa án giải quyết
vụ việc dân sự Dựa tiên
khái niệm chúng cúc có thể nhânza những thuộc tính cũa chứng cứ đó lẽ

- Tình khách quan cũa chứng cứ: Chứng cứ là thống g có tật tên tạ khách
quan vi không phụ thuộc vào ý thốc chủ quan của con người. Tính khách quan của

chúng cử Ê hiện ở chỗ chứng cứ phải là một cái có thật, tổn tại ngoài ý muốn chủ
quen của những người tến hành tổ bụng và những người thơn gia tổ tạng Giữa sơ
Xiện có thật và nợ kiên do con người tạo ra rong thọc tiễn thường gây ra nợ nhằm lấn,
vì vậy việc đánh giá tính khách quan của đối tượng

đỄ tìm ra chứng
cử có vai te quan
trọng trong quả bình tổ tạng, đấm báo việc giả quyết
vụ việc dân sợ đoợc khách quan
hen
ch tối đ việc hy, sồn bản án quyết nh ð cập phúc thâm,
“Bộ Twphip — Viên kho hc pháp 7 1999), Từ đẩn uất lọc, Ma, SN Bí hoa, 99
“Bộ trpháp — Viện nghền cơn và đảo tạo (1608), rất TTD SN: Tất, Hà Nội, 491,44.
`31TTD5cia Cơng hịa tin Bang Ngo,N,. Tư háp,Eũ Nội 2005, T-g)
'Ä1TTDS ca Cộng hòa tên Beng Nga, Neb. Tephip, Ha NG, 2005, 79-20,
6


- Tĩnh liền quan cha chứng cứ: Một sự vật biện tượng
ln chứa đụng một tình
rất agidên, nêu nơ kiên này có tiên quan dén vụ việc dân sự cổ ý ng?ĩatrơngviệcim
xa sự thật khách quan của vụ vie th đỏ là chúng cứ Chúng
cử có thể bao gồm những

tín tức liên quan trục tấp đẫn vụ việc hoặc những
tín tú liên guan gián tiếp nhưng vẫn
có khả năng chứng mình những tị tế, sự iện từ đó giúp Thêm hán đánh giá được
chúng cử một cách đây đã thách quan nhất. Tịa án mặc đủ khơng có ngiĩa vụ chứng
mình rong TTDS phi lam rõ cơ sỡ của việc ra phán quyết tức là phải chứng mảnh,
những
inh tit, sự kiên làm cơ sở cho các kết luận của Tòa án thông qua các hoạt động
thụ thập chứng cứ nghiên cứu và đảnh giá chứng cứ
«Tinh hop php cia ching ei Ching ei co tink hop pháp, bối việc giã quyết
việc din arludn phi béo dim sz tuin thủ phápluật. Quá tình
này li phe tap do

vây pháp luật phải quy định cu thé nhiing vin dé lién quan din ching thi mei eo thé
lim cho vide gai quyết và việc din a đúng với bản chất của nó. Tính hơp pháp của
chứng cử yêu cầu chứng cử phit doe rit ra từ những nguẫn nhất ảnh: do pháp luật
dư đính, q tình thì thập, nghiên cửa đính giá và sở dụng phẩ được tiến hành.
đăng theo quy định của pháp luật Đô với những g không được rút từ các nguẫn đø
phip loật quy đính, khơng được cong cấp, thủ thập, nghiên cửu đính giá và sỡ đụng
theo ding quy nh của pháp hit thì khơng được cơ là chúngức không được rỡ đụng
đã giã quyễt
vụ việc din ar
Thứ ba về khát niêm tim thập ching cứ: Dưới góc đồ ngơn ngữ học thì khái
niễm thu thập chúng cử được ghép bồi hai từ "Thủ thập" và "Chúng cử”. Theo giải
nghĩa của Từ điễn Tiếng Việt thì "Thu thập” được hiểu là "nhất nhanh, thụ góp la”,
“Ching cứ" được hiễu là “nhồng cá cụ hễ như lời nồi, việc làm, vật chứng tử liệu tổ
tổ điều

gì đó có thật"Ê, Như vậy, dưới góc độ này,

hiểu là "Hoạt động nhất nhơnh: du gom các tình hắt sự liện có liên qươn tới một vụ
việc dân sự do Tòa án áp dạng đỗ với vụ việc dân ar dang được Tòa án vem xết giải
yd nhằm ki piue, tã hiện lại sự thất khách quan cũa vu việc đón
Trong khoa học pháp lý, cổ nhiêu tác giã đưa ra khú niệm thu thập chứng cử
trong TTDS.
Theo Giáo tình Luật TTDS của Trường Đại học Luật Hà Nội thì “Tim thập
chứng cử là việc phát hiện ầm ra các chứng cứ tập hợp đưa vào hd so vu vide dn sic
‘gavin
Naw ¥ (998) 2G rừ đến Tống iệ, Nab. Vănhóa thơng, HH Nội 1593
Nguyễn Nhự Ý (1995) Đạt dĩ Đồn ểng it, Neh. Văn hóa thơng tạ, Nội, 185
7

để nghiên cửa, đánh giá và sử chơg giải quyết vụ việc đân s”'® Khái niêm trên đã đì

cập đến bên chất và mục địch cũa hoạt động thu thâp chúng cử của Tòa án tay nhiên
chưa lâm, trật vấn để chủ thể tiến hành thủ thập chúng cớ trong trường hợp này là
Tòa án và tiên hành
mốt sổ biện pháp thu thập chúng trong những trường hợp cụ thể
ĐỂ tử nghiên cửu khoa học cấp hướng "Mớt số vấn để lí hun về chứng mình
trong TTDS', de TS. Nguyễn
Cơng Bình làm chủ nhiệm đề tá đã xây dụng khá niêm,
thu thập chứng cử rong TTDS nh chu "Thi thập chứng cứ trong TTDS là hoạt đồng
TIDS ciia cde chit thé ching minh trong việc phát hiện, gỉ nhân tu gi: bác quản
các bằng chứng thao biện pháp và thị hịc do pháp luật mạ ânh9, ã nh nghĩa trên tác
tặã đã đỀ cập đôn hoat động tụ thâp chứng
cử rong phươ vĩ giới hạn là hoạt độngtổ
tung do co quan tién hànhtổ tạng
là Tôn án thục hiện,
Trên cơ sở cách tấp cận khác nhau Luận vấn thạc đ luật học với để tải "Biển
pháp thụ thập chứng cứ cũa Tơa án trong TTDS" cũa ác giả Nguyễn
Văn Thành, có
đảnh ngữa "Biên pháp thu thập chứng cứ trơng TIDS là tổng thể cách thức, phương
tháp đo luật TTDS quy đình đốt với niệc Tên án trơng những đầu kiện nhất nh được
sử ding những cách thức do BLTTDS quy (ảnh, nhằm tim thập thêm những tình hắt
carhiện thong tn dig lam căn cử đễ giã quyết ding din vu vie dn ar". V oi céch
tiếp cân trên tác gã Nguyễn
V ăn Thành đã nêu lấn được mục ch tấn hành các biện
hấp thụ thập chúng cứ và xác định chỗ th tần hành các biển pháp thụ thập chứng cử
là Tòa án tuy nhiên cách iếp cận trên của tác gã đã đồng nghĩa "biện pháp th thập
chứng cứ trong TIDS" với "biện pháp thu thập chứng cứ cũa Tòa án trong TTDS"
Đây là cách tếp cân của BLTTDS năm 2004, sửa đổi bỗ sung năm 2011, Bộ luật chỉ
ty Ảịnh các biện pháp thủ thập chúng cứ cho chỗ thể là Tịa án mà chữa quy đính cơ

quen, tỔ chúc, cá nhân thu thấp tải liệu chúng cử bằng các biên pháp nào. Việc quy
đảnh này đã gây mâu thuần vớ chính nội trí các quy định khác cũa pháp luật TTDS vi
đo điễn hình đó là pháp luật TTDS quy định đương sự có nghĩa vụ "zing cấp chứng
sứ chứng mĩnh cho yêu cu cũa tồnh là cổ căn cứ và hợp pháp”? nhang lủ không
any định cách thúc đỀ đương sơ tục hiện quyén và ngiĩavụ côn mình, đều này dẫn
din vite áp dụng pháp luật rong thục tẾn giải quyét wu viée din ar gip nhiều khó
khăn Thắc phục những bất cập trên, BLTTDS năm 2015 quy Ảnh về các biện pháp
Đinhạc Tật BÀ Nội G017), Giáo mi bu TTDS Pft Na, Np Cng asin din tr 153
"ag Cơng Bì (Gỗ nhiệm đồ t0, G012), hết. tất E hu tổ chứng tớ mơng TÌDS,Đì ti nghữn
cứn ho bọc đ mhờng, Roởng Đọc LoậcEq Xộ Hà Nộ v97 98
Tin vn tc s tắt
học° Nguyễn
Tường VănĐhọcThủ Lo GÓI)Nội"CácHà hến Nội nh3 dạ Đế chứng cứ của Tânán mơng TPDX,,
' Đần97,BLTTDSniEn200,a đổthỗ segnấm 2011.
8


thụ thập chúng cử của Toà án và của các cá nhân, cơ quan tổ chức. Từ cáchấp cân
trên, Luận văn thạc đ luật học của tác gã Mid Thị Quyên với để tải "Các biển pháp
tim thập chững cứ cũa Tòa án và thực tin tạ Tòa án nhân dân thành phố Thải nhi"
đã đơnra khả niệm vÝ biện pháp thu thập chứng cử đưới góc đơ khoa học pháp lýnar
smu: “Bian php tha thdp chững cứ cũa Tòa án trong TTDSlả cách thức, phương pháp
mà pháp luật TTDS guy din cho Téa án, trong những đu hiện nhất đình, được áp
đảng:
tìm, phát hễn tìm giữ: ÿủ nhận tiêm những bằng chứng cần tuắt ding
ầm căn cử cho việc giã qyễtu việc din sie"
Treng TTDS, các đương sự là nguời đưa ra yêu cầu, phần đối yêu cầu nên ho
phải có trách nhiệm chứng mình cho Tàn án và các đương nợ khác thấy mình là đúng
đấn Các đương sự ph thủ thập chúng cứ đã thục hiện trách nhiệm chứng minh cũa
minh Tịa án khơng có nghĩa vụ hả chứng ninh thay cho đương sơ mã chỉ đơa rên

những chứng cử mã đương sự đơa ra đỄ ra phén quyết giãi quyết vụ việc đân nự bãi
nếu Tên án thủ thập chúng cử ẽ cỏ thể thiên vị, thu thập chúng cử có lợi cho một bên
đương ng Điễu này được thể hiện rất rổ trong quy định của pháp luật TTDS ở các
nước theo truyền thống tổ tung tranh hạng Ở các nước này còn quy in ác bên,
đương mự có chứng cử để ranh hạng thí các bên được Nhà nước trao đầy đã phương
tiên pháp lí để thụ thập chúng cứ Bất d sĩ có hành và căn rở hoạt động xác ninh, thụ
thập chúng cử côa đương sự đều phi chữu chế tà, các bên đương sơ nhận được nự hỗ
trợ về mất phẩp lí từ luật sơ và nhơng người khác, các bên có ngiĩa vụ chuyển giao
chúng cử cho nhau... Trong khi đó, ở các nước theo truyễn thống tổ tụng xát hồi thi
vai tr cite tod dn doe để cao, thẫm phán có quyền tấn hành các biện pháp tho thập
chúng cử nhằm đâm bảo sắc đãnh sự thật khách quan cũa vu án din nưt" Ở một sổ
nước Châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản pháp luật TTDS có nhiều điểm tương đẳng
Với pháp luật TTDS Việt Niơn khỉ đều quy đánh vai rồ cũa Tòa án khi iến hành các
tiện pháp thụ thập chứng cứ Có thể thấy BLTTDS của nước Cơng hịa dân chủ nhân
din Trung Hos quy định chứng mình là ngiấa vụ cũa các đương nụ các bên đương sự
có nghĩa vụ cùng cp chứng cử cho Tòn án và phải chịu tách nhiệm về tỉnh hợp pháp
của chứng cử mã mình cung cấp cho Tịa án Chỉ rong trường hợp chúng cử do hai
bên cũng cấp trả ngược hoặc mâu thuẫn nha tủ Tòa án phải điều tra để thụ thập
chúng cứ” BLTTDS cña Nhật Bản quy đính trường
hợp cần làm rổ các vẫn để cũa vụ
án th Tịa án có quyện in hành các biện pháp như yêu cầu các bên bổ mụng chứng củi

ng DeeogbậceenHỆ NộiHDS9 ÿ pc Ze (3803). 18.
ngaBe sna2020),ace,
pid"agar
tat
angen
'“Nguyễn Thị Thun Hì (2020), “TT thập chưng cứ của đương su trong TIDS”, Tap chi Luật học, (Số 03),tr 11.

Mai Thị Quyên (3018) “ác biển phập dụ thập chứng cứ cũa Tịa

ân và thực tin rổ Tơa án nhân đân thành:

9


xuất tình hạ thẫn tra chúng cứ!
cử ở hai hệ thống pháp luật này đầu có ưu đểm,
Các quy đính vỀ thu thập chúng

và nhược điểm nhất định, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội, tập quán, truyền.

thắng pháp luật, hình thức tổ hạng và mơ hình tổ hạng của m quốc gia. Tuy nhiên,
iện nay, pháp luật TTDS về thủ thập chúng cử cũa các quốc gịa đang loại bỗ dẫn
những quy định không
phù họp và tp thú có chọn lọ những quy định hop li của các
quốc gia khác để phát triển Việt Nam cũng khơng năm ngồi xu thé này nên cân phải
tổng cường trách nhiệm chứng mảnh cũa đương nự đâm bảo các đương nự có đầy đã
các phương
tiện pháp lí để thủ thập chúng cứ và giêm dẫn hoạt động thu thập chứng
cử của tồ án!” Hơn nữa, biên nay, mơ hình tổ tụng hỗn hợp đang được áp đụng trong

pip
lt TTDS Viet Nam, Mé tinh thi vin oe yt cing vk là sập tha
có chọn lọc những hat nhân hợp lý của mơ hình tổ tạng tranh tụng để thể hiện được
tinh dn chủ, công khai, mảnh bạch trong hoạt động TTDS. Vay khi nguyén te tranh
tong được quy định ong BLTTDS thì cần hạn chế hoạt động thu thập chúng cử cia
Tòa án Tuy nhiên với đu kiện cụ thể của nước ta hiện mụ, điều đó chưa thể thực

hiện ngay mà phải tiến hành dân din’

Qua các phân ích trên, có thể xây dựng khái niệm vi biên pháp thủ thập chứng
cử của Tòa án như sau. Biển pháp thu thập chứng
cứ cũa Tôn án trong TTDS là tổng
thd các cách thức, phương pháp do pháp luật TIDS guy dinh cho Téa én trong
những đều liên nhất ảnh được áp đhmg nhằm tìm liểm, phát hiện tm giữ, bác quốn
những chứng cử cẩn thất đễ làm căn cứ giải quyễt vụ việc đâm sự một cách chinh
se, ding din
1.1.2. Bike dim caicbigm php thu thp ching cit csa Tod cn rong t6 tung din se
- Biện pháp tt thập chứng cứ của Toà dn do thẫm phân, hội đồng xét xữ
thực hiện
Thim phán hội đẳng xé xổ là những người tiến hành tổ tụng được Nhà nước
trao quyển rợc tiếp giãi quyết vụ việc dân sự Trong quả hình giải quyết vụ việc dân
say Thẫn phán được giao giã quyết vụ việc dân sự được độc lập trong gi quyết, xát
xử và ủỉ tuân theo pháp luật Thẩm phán thục hiện nhiệm vụ, quyền han theo ĐiÊu 6Š
Luật tổ chúc Tịa án nhân
dân năm 2014. Theo đó, Tịn án mà cụ thể là Thâm phán có
qyễn xác mình, thu thập tả liêu, chúng cử đỂ gi quyết vụ việc đân nự, hơn nhân và
Nggễn Thụ Thụ Bì Q010),*Th điệp chúng cứ của omg se pong TTDS", Tap ci Lae hex, (8 03). 18
' Ngưện Thự at Bì Q020),“Th. hp hông cứ ca đương av hơng TTĐS" Tp để Luậthạc (Số 030.19
'\ Nguyễn Quah
Mai G016), Tự thập chứng cứ mong TTDS từ thục tấn Toà áủ nhân dân thành phổ Cao
‘Bing Toin vin Thadk siluithoc, Truong ñm học Tt Hà Nội ữ.9
10


gia ảnh _kễ từ thời điển Tòn án nhận đơn khối kiện. đơn yêu cầu giãi quyết vụ việc
dân sự đẫn khi vụ việc được thụ lý giã quyết
và trước thời điểm có quyét Ảnh đơn vụ
việc ra xét xử thị Thâm phản là người có qun thục hiện tồn bổ các biện pháp thu
thập chúng cử theo quy ảnh của pháp loật TTDS. KỂ từ sưu khi có quyết ảnh đơn vụ

iệc ra xát xỡ Hỏi đồng xé xử rẽ có quyên thục hiện các biện pháp thụ thập chứng cử
Xôi xế thấy căn thiết Thần phán hôi đẳng xứ xử là chỗ thể được trao quyển thực
Tiện mốt sổ biên pháp thủ thập chứng cử cụ thé theo quy ảnh của pháp luật đẳng thôi
cũng là người trục tip nghién cửa, đánh giá chủng cử do vậy yêu cầu cập thất là
Thẳn phán, hội đồng
xit xử phải thực nykhách guan vô tử khỉ thục biện nhiệm vụ
- Các biện pháp tụ thập chưmng cứ cũa Toà án do pháp luật TIDS guy dh
Trong TTDS, ngiấa vụ chứng mình thuộc về đương sơ Tuy nhiên, để phù hợp
với tình bình thực tiỗn, điều kiện phát iển của đất nước công như hiểu biết pháp luật
của người dân Việt Nam hiện nay, pháp luật TTDS cần quy nh cho Tòa án cổ quyển.
chủ đông trong việc thu thập chứng cử nhầm hỗ thợ đương sự làm rõ sự thất khách,
quan cũa vụ việc. Các biện pháp
th thập ching oir do Toa én tiên hành cũng
nh trình.
t thủ tục tiên hành các iện pháp thư thập chúng cứ đều do pháp luật quy định, tài
liệu, chứng cứ thụ được có đầy đã các thuộc tính của chứng cử cũng như giá tị chứng
Tình
cơn chứng ei:
- Biện pháp thu thập chứng cứ cũa Toà án là cách thức, phương pháp do thẩm
phán, hội đồng xét xữ thực hiện nhầm tim kiếm, phát kin, tí giữ, bảo quân các
chứng
cứ cũa vụ việc dân sự.

Bing vite at dung cic ining nghiệp vụ cơn mình, khi xé thấy cần thiết Tòa án
sẽ iên hành áp dang các biên pháp thủ thập chứng cứ Miục đích của việc thu thập
chứng cử là để Tịa án có thể m ra được những vẫn đồ cốt lối của vụ việc dân sự cần
gai quyết Tuy nhiên việc áp dạng các biện pháp thu thập chúng cứ cần dim bio thin

mãn những điều kiện do pháp luật TTDS quy đính đố với tùng biện pháp thu thập

chúng
cứ cụ thể
- Biện pháp thu thập chứng
cứ của Toà
án nhằm đâm bảo Tồ án có đủ chứng cứ
để giã quyết việc đân chính xác và ding din
ĐỂ đương sơ thục hiển được ngiĩa vụ chứng ninh tỉ phất cổ cơ chế để các bên
đương nự có thể làm tốt ngiấn vụ chúng mình của mình, đặc biệt là nhõng khó khẩn
trong q trình thủ thập chứng cứ Tuy nhiên, trên thọc tổ khả năng mà đương nợ có
thể hy mình thu thập chứng cử là khơngtết din đồn vụ việc khơng có đủ chúng
cứ để
Toà án giải quyết
vo việc. Hơn nữa, để hỖ trợ cho đương nự rong việc thụ thập chứng
ul


cử thì cần cổ nguời bảo vệ quyển và lợi ích hợp pháp của đương sơ Tuy nhiên, hiện
say số lượng và chất lượng cũa luật sơ chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc t cũng
như đương nơ công khơng phải sỉ cơng có điều kiện đỗ trả chỉ phí cho người bão về
qgyễn và lợi ích hợp pháp cơa đương sơ Vì vậy, đỂ có được một phán quyết khách,
quen, công tần và đúng đắn Toa én cinhi tro duong nự rong vic áp dụng các biện
php tha thip ching cử Mặc khác, để xũng đáng là cơ quan xét xổ cao nhất cơn nước
Cơng hịa xã hồi chủ ng]ĩa Việt Nam thục hiện nhiệm vụ bảo về cơng lý, bảo về quyền
cơn ngu, uyễn cơng đân thì Tòa án cần nâng cao chất lượng giải quyết xét xữ các
lo vụ việc dân nự to niễm ti cho nhân đân đối với ngành
tơ pháp nổi chúng
và Tịa
án nói ông
12. QUY ĐỊNH CUA PHAP LUAT T6 TUNG DAN SỰ VIỆT NAM
HIỆN HÀNH VỀ CÁC BIỆN PHÁP THU THẬP CHỨNG CỨ CỦA TỒ ÁN

1.21. Các tường hợp Tịa áu tấn hành m

chứng
cẻ tong tổ ng lên sự

Một trong những nguyên tắc của TTDS là ngiĩa vụ cùng cấp chứng cử và
chứng mình cho yêu cầu, phân đổi yêu cầu thuộc về đương ny Tòa án chữ iên hành,
thu thip ching cử khi đương sự đã áp dạng mọi biện pháp nhưng vẫn khơng tự thụ
thập được và có u cầu Tòa án ên hành thu thập Trong sổ các nguồn che dmg
chứng cử tì các t liêu đọc được, nghe được, nhấn được chiêm một tỷ lệ tương đãi
lớn Những trong nhiều trường họp, đương sự lại khơng có các chúng cử đó, mà đo cá
nhân, cơ quan tổ chúc khác lưo giớ, quản ly, do vay BLTTDS nim 2015 đã quy định
vi các trường hợp Toa én tin hành
thu thập chúng cử theo yêu cầu cũa đương sự
Điễu97 BLTTDS năm 2015 quy đnh:
*1. Cơ quan, chức, cánhân có quyên
ne minh ta thập tà hâu, chứng cứ bằng
những biên pháp sai đậy
+) Yâu câu Tòa án Hạt thập từ liều. chứng cứ nễu đương
sự không thể th thập
ti hậu chứng cứ:
8) Yêu câu Tòa ânra quyết đnh trưng cẫu giảm din, inh gi tin cin
Bing việc quy đảnh như tên, BLTTDS năm 2015 đã quy định cho đương mơ

quyền yêu cầu Tòa án thu thập chứng cử trong trường
hợp đương
sự không

thể thu

thập được tả liệu, chứng cứ hoặc yêu cầu Tòn án ra quyết định trưng cầu gián định,
đảnh giá tả sản Việc đương
nự yêu cầu Tòa án thu thập chúng cử phố đáp ứng được

căn cứ cho ring đương sự đó đã áp dụng các biên pháp cần thiết lễ thu thập tải liệu,
chúng cử mà vẫn khơng
-mình
ha thập đoợc đẳng thời đương sự phải có vấn bản
2


êu cầu Tòa án thụ thập tử liêu, chúng cử (khoản 2 Điều 106 BLTTDS năm 2015)
Đội với một số yêu cầu côn đương sự như yêu cầu xem xét thắm định tử chỗ. định ga
thi sẵn thẫn định giá túi sân, trung cầu giám định... đẳng thời với đơn yêu cầu đương
sn cin phii nép tam ứng các chỉ phí tương
ứng như tạm ứng chỉ phí xem xét thẫn định
trả chỗ, dỉ phí rừng cầu giám din, dinh giá tả săn...Pháp luật còn quy định những
trường hợp Tòa án chỉ thục hiện biện pháp th thập chúng cử nếu đương sự nộp tạm:
ting chi ph t6 hạng nêu họ thc truờng hợp phấ nộp tem ứng ch phí tổ tụng theo quy
đảnh của pháp luật Trong thôi hạn luật Ảnh nêu đương sự khơng nộp tên am ứng chỉ
phí tổ tụng mà khơng có lý đo chính đáng thì Tòa án sẽ định chỉ giãi quyết yêu cầu của
đương
sơ theo đểm đihốn1 Điệu 217 BLTTDS
Ngồi những trường hợp Tịa án thủ thấp tải hiệu, chứng cứ heo yêu cầu của
đương nụ BLTTDS năm 2015 còn quy định những trường hop Tịa án tr mình thụ
thập chứng cứ, cụ thể Thẫm phán trực tiếp giã quyt
vu việc din
sơ có thể tiên hành
th thập chúng cứ rong các trường hợp niu XXác mảnh sơ có mất hoặc vắng mặt cũa

đương nự tạ nơi cử trủ hoặc các biện pháp khác theo quy định côa BLTTDS (khoản2
Điều);
Lêy lời khai của đương mykhi đương nự chưa có bên khai hoặc nội dung
bin
ksi cna đầy đủ rõ răng lẾy lới khai của người làm chúng khi xử thấy cần thất
(Điễu98, 9); Đội chất khi xét thấy có mâu thuẫn trong lời khdi cũa đương nự người
làm chứng (khoản Ì Điễu 100): Xem xét thẫm dinh tei chỗ, trưng cầu gián định tài
xét thấy cân thiết (Điều I0I, 103); Định gá tải sin thẫm định gi tải sản khi các
đương ny không thôa thuận lựa chọn tổ chúc thấm nh giá tử sẵn hoặc đơn ra giá ti
sản khác nhu hoặc không tha thuận được giá tải sẵn hoặc các bên hôn thuân với
nho hoặc với tổ chức thẫm định giá tải sân theo múc giá thấp so với giá thí trường nơi
có tử săn định gi tạ thời điểm định giá nhắm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc
"người thử ba hoặc có căn cứ cho thây tổ chúc thẫm định giá tài săn đ vĩ pham pháp
Tuất Lôi thẫm định giá (Điều 104); Ủy thác thu thập chúng cứ (Điễu 109: Yêu cầu cơ
quen, tổ chức cá nhân cong cấp tả liên đọc được, nghe được, nhận được hoặc hiện vật
khác liên quan đến việc giải quyết vụ việc dân sơ rong trường hợp có yêu cầu cia
đương sơ hoặc khi xét thấy căn thiết (Điều 106). Pháp luật TTDS đã quy đính các
hương pháp tiến hành thụ thập chúng cử đối với từng biện pháp thủ thập chứng cử cụ
thể, Thẫn phán được gao gã: quyét wu viée din nợ khi thực hiện các biện pháp thụ
thập chứng cứ cần đứa bảo đúng thổ tục mà BLTTDS guy định đâm bảo tính khách
quan của chứng cử thu thập được đỗ giải quyết vụ việc dân ny mất cách ding din va
hop pháp
l3


1.2.2. Các biệu pháp tìm thập chứng
cứ của Tịa áu trongt tang dn se
1.2.2.1. Lay lời khai cần đương sự, người làm chững
Trong
quá tình thực hiện các tiện pháp

thu thập chúng cử cũa Toa án lây lôi
Xôi cũa đương sự người làm chúng là biên pháp tho thập chúng cử có ý ngĩa võ
cùng quan trọng vì đương nụ người lâm chứng là những người iễt về ác nh tấtcũa
viên, việc lấy lõi khai của ho giúp Tịa án có th hiểu vụ việc mốt cách nhanh
nhất, mặc dò lời khai của ho không phải là chững cử đuy nhất đỂ kết luận bản chất
của vụ việc nhưng là cơ sở lễ đính giá tổng hợp các Hà liệu chứng cử lên quan

khác trong
vụ việc

Tễ đều loện lắy lời khơi: Trong trường hợp đương sự chưa cô bản khi hoặc nối
dạng của bản khai thua đây đủ tì Thâm phán yêu cầu đuợng sự phải tự vết bản khai
hoặc bản ki bổ mang và lý tơn của mình Việc lấy lời khái cũa đoơng sự củ tập
trúng vào những tình bất mà đương sự đã kùai chưa đềy đã rổ răng Chỉ trong trường
hợp đường ny không thể tự viết được thị Thấm phán hy mình hoặc Thơ kỹ Tịa án gội
li lời khá của đương sự vào biển bản Việc lấy lõi kh của đương sự được thục hiện
thí trụ sỡ Tön án Trong nhõng trường họp đoơng sự khơng th đân tru Toe án được
vì nhõng lý đo khách quan chính đáng (đang bị tem giem, đăng chấp hành hình phạt
ti moi sn con, bí ơm đu bệnh tật...) thi có hể lây lời khai cũa đương mựngoi trụ
sở Tên án Việc lấy lời kha của đương
sự ngoài trụ sỡ Tôn én phii bio dim ding quy,
đảnh của pháp luật quy đính đối với cổng chúc Tịs án nhân dân và bảo đầm khách:
qguen (vã dụ lấy lời khai của đương sự đang bị tạm giam phi doe the hia tet Trai
tem gian theo bổ tí cơn Ban Giảmthị Tre ta giơ,
lấy lời khai cân đương sợ bị ôn
đau nhang không đi đu tr tạ cơ sỡ ý phải được thọc kiên tạ nơi họ đang đều tị
Và nếu xi thấy cần thiết hừ mời người chúng kiên. ). Trường hợp biển bên ghỉ li
khơi của đương sy đoợc lập ngồi trụ sở Tịa án ơi phải cổ người làn chúng hoặc xác
nhận của Ủy ban nhân dân cập xã hoặc Công n xã, phường tị rắn hoặc cơ quản tổ
chúc nơ lập biênbản.

Đi với việc lẾy lời khai của đương sựlà người chưa đủ 6 tuỗ hoặc người
ừ đã
6 tuỗi đến chữa đã 18 tuổi hoặc người mất năng lục hành và dân sự phấi được tén
Hành với ny có mắt của người đại hiện hop pháp của đương sơ đó. Vi việc bo về
quyền và lợi ích hợp pháp cũa những người này tạ Tòa án đo người đủ điện hợp pháp
củcho thực hiện Trong trường hợp nóy, biển bản lẬy lời hai cũa họ do người đi điện
hợp pháp cũa họ lý tên hoặc điểm chỉ xác nhận vào biển bản ghi lời khai
Sau ki lay 1a khá xong phải cho đoơng my hoặc người đ điện hợp pháp của
14


đương st doc Ini hay nghe doc isi và lợ tôn hoặc đễm chỉ vào biên bản, đương sơ
hoặc người đi điên hợp pháp cũa ho cô quyên yêu câu ghỉ những sửa đổ, bổ mụng vào
tiến bên ghí lời khu và phẫ có chữ ký của đương my hoặc của người đa điện hợp
ghép của đương
sự xác nhận vào việc sie đổi, bổ sung hoặc chỗ xóa đó, Trong trường
hop có yêu cầu sửa đổ, bổ sung
tị việc sửa đổ, bỖ sung phấi được gi tấp theo li
khi đã dị, khơng nên viẾt đ lên chẾ đã xós hoặc viễt chin thim vào dong đã viẾt
hoặc đồng bút xóa xóa rổ viết dé lên, việc xóa phân lới khai mà đương sự yêu câu
phit dave gachb6. Kit tnt
bién bin, cin gh 18 biên bản để được đương sự hư đọ Ìgi
hoặc đoợc nghe lử (nêu đương y khơng biết chữ), cổng nhận nối dùng ch trong biên
bin đồng lời tình bay, ý chỉ ca ho và yêu câu đoơng my ký tốn, gi rõ họ tồn hoặc
chỉ Mu điểm chỉ cân lưu ý gỉrổ ngôn ty nào điẫu chỉ và ghí rõ ho tên người
điểm chỉ San đo, nấu cô Thư lý ghi bén bin thi Thự ký và Thậm phản cũng phấi ký,
vào biên bản Ngồi ra hình thức biên bản ghi lời khai của đương sự phấi đâm bảo
đăng theo Mẫu số 03-DS ban hành kèm theo Nghị quyết số 01/2017/NO-HĐTP. Nên
biến bản được ghi thành nhiễu trang rồi nhau thí đương sự phi lý vào tùng trang và
đồng

diu giáp nt. Bin bin gi Lt kùdi phi có xác nhân cũa Thâm phán.
Tế thẫn quyển lấy lời khi: Việc lấy li khai của đường aphi do Thm phn
tiến hành Thự
ký Tơn án dữ có thể giúp Thâm phân gi lời khai cốa đương sợ vào
tiến bản Trường hợp vì lý do cơng tác hoặc trở ng khách quan thì Thm phn co thé
giao cho Thư ký Tịa án tiễn hanh ghi lời khai nêu đương sự đẳng ý),

VY thủ tục ly lờ khai nguờ lam chúng quy định tử Điệu 99 BLTTDS được tiên
Hành
như thủ tục lấy lới khi của đươngsơ quy định tủ Điều 98 hy nhiễn trước là
lấy lời kh của người làm chúng Thầm phán phải gã thính quyên ngĩa vụ của
"nguời lâm chúng và yêu cầu người làm chúng cam đoan vì lời khai cũa mành TKhoân
3 Điễu 89 BLTTDS quy nh: “Hiệc lắt lồi khai cũa người làm chứng chưa đi mười
tôm hi, người bt hưm chế năng lực hànhvũ dân sự hoặc người có khỏ kiên treng
nhận thức, lâm chủ hành vì phẩt được tiễn hành vớt sự cổ mặt cũa người đ điên theo
áp luật hoặc người đmg thực lun việc quân lj, trồng nem người để" quy định mới
này của BLTTDS năm 2015 so với quy đính tạ khoản3 Điễu §7 BLTTDS năn 2004
sổn đổi bỗ mang năn 2011 đã tháo gỡ nhiễu khó khăn cho Tịa án đơng thi xác đính,
trách nhiên cơa Thêm phán trong việc bảo vô người lâm chứng
Thực tiến viậc áp dụng biện pháp ấy lời kh của đương sự người lớn chứng
Nowa
Ba Dain, Lay Iba domg sein Tod in theo ổ ng đn sợ Một sổ ắt ập và kn ngự,
htoaan valba-rietl


trong TTDS thời gian qua cho thấy hoạt đông lấy lời khai của đương sự người làm
chứng đã giúp Thẫm phán đảnh giá chứng cứ mốt cách khách quan, đúng din tam cơ
sỡ đỂ giữi quyết vụ việc din sự được thêu tình đạt l, họy nhiên trong từng quy nh,
của pháp uật cịn cổ ny mâu thuần, khơng thống nhất rổ răng cân sẵn đổi
Khoản 1 Điều 98 BLTTDS năm 2015 quy đt *1. Thẩm phán chỉ tiến hành

Tẩp lờt khai cũa đương
sự lửn đương
sự chưa có bản khai hoặc nổi ảơng bản khơi clira
đậy đã rõ rằng, Đương sư ph hr Ất bản lồn và ký lên cũa mình, Trường
hop

đương sự khơng thể tự viết được thì Thẫm phán

lẫn

hơi của đương
tự chỉ tập tưng vào những tình tếtmã đương sự khai chưa,
ràng Thẫn phán tr nành hoặc Thư kỷ Tịa án gì lự lớt khi của đương
sự vào biên
bản Thẫm phán lấy lời khai của đương
aư tại tụ sở Tịấn: trường hợp cẩn thiết có
thể lật lồi lảmt cũa đương
sự ngoài trụ sở Téa đn ” VỀ mất nguyên tí bản khai của
đương
nự ph do chính đương ne vit, iy in chi ki bin kai cia dong
av chu diy
đã tổ răng thì Thêm hán tin ảnh lây lời khá của đương my trên thục tổ nấu đương
rr sosn thấo hoặc nhờ người khác soan hảo trên may vi tính trên cơ sở gh la ý liên
trình bảy của đương sự thì có được coi là đo đương nợ viết khơng
nu chấp nhận việc
này thì ngẫm nhiên đoơng sự có thể nhờ người khác viết hồ bản khai sau đó kỹ tên
"mình như vậy có mu thuấn với quy định "đương sự ph hư viết bán Hi và hý tồn
sữa mnhi" hay không? V mặt kỹ thuật lập pháp, quy đãnh trên cũng chưa logic, cách
diễn đạt chưa đúng gậy mâu thuẫn rong chỉnh nổi dụng cũa điều luật quy dink:
“hẳn phản chỉ tiến hành lật lời Hơi cũa đương sự lửu chưa có bản khai hoặc nổi

-đmg cũa bản kồei chưa đậy đã rõ rồng ..” nẫu chỉ đọc đận đây tủ cô thể iễu pháp
luật quy ảnh Thẫn phán chỉ được
lấy lời khai cũa đương my rong ha truờng
hợp đó
là “đương
sự chưa có bẩn khai” hoặc “nội đụng bản khai chưa

đẩy đất vố ràng" nhưng,

gay su đó điều luật lạ bổ mang thêm trường hơp Thẩm phán được tién hành lấy li
ksi của đương sự đ là "Trường hợp đương sự khơng thỄ hư vắt được thì Thân phản
Tất lời khơi cũa đương sử”. Pháp luật quy ảnh vc ly lời che chi tap trung vào
những tình tết mã đương sơ khai chua rõ răng nhhơng lạ không quy đảnh giới hen sổ
lân lấy lời khai côa đoơng m> và quy định nội dụng bất buậc của việc ấy li khai côa
đương ny lẫn sau hải khác lên rước, đều này có thể dấn din vie Thim phán len,
dạng quyền
lậy li khai cơn mình để u cầu đoơng sự kh theo ý chí cũa Thâm phán,
Thực tiến xát xỡ cho thấy trong mớt số vụ
án lời khai của đương my mỗi thời điểm,
khác nho (dong giai đoạn chuẫn bị xế xử và tí phiên tịa, ở cấp sơ thẩm và phúc
thm) cổ lới tình bảy, lời khai khác nhan mâu thuẫn nhau lâm khó khăn trong việc
16


đánh giá chứng cử cho Tòa án Nhiễu trường hợp Thự lý, Thâm Ea viên và Thậm,
hân đã "cổ tình” ghứ lại nộ: dụng lới khai không đăng với nội dụng ý chỉ tình bảy
của người đã ki hi đơ giá tị chứng mảnh cổa Biên bản
Ấy lời khai côn đương sơ
sẽ vào cách đánh giá nhận định cin mi Thâm phán, mỗt cấp Toa
1222. Đố đắt giữa các ñương sự, người làm chứng,

Đi chết trong TTDS là một biện pháp thu thập chứng cử rất quan trong nhằm
hoá giải các xung đột trong các lời khá và tả liêu đang có rong hỗ sơ. Do đ, vic đổi
chit chi tién hành Lê có yêu cầu của đương sự hoặc tuy đương my khơng có u cầu
nhưng xét thấy có ny mâu thuẫn tong lời kh của các đương nụ người làm chúng thí
Tịa án có th hơ mình chủ động cho iần hành đối chất, đị đương
nự khơng có yêu cầu
Điều 100 BLTTDS năm 2015 quy đạn "1. Theo yêu cẩu của đương sự hoặc lên xét
thấy cô mâu thuẩn tong lồi khơi của các đương sục người làm chứng Thẫm phán tên
hành đỗ chất giữa các đương
aự với như, giữa đương tự với người làm chứng hoặc
giữa những người làm chứng với nhat 3. Tiệc đối chất phái được lập thành biên bẩn,
só chữ hý hoặc điễm chỉ cũa những người tham gia đãi chất
Thim phản
có thể cho đối chất giữa các đương
nự với nhau, giữa đương
sự với
"người làm chúng hoặc giữa những người làn chứng với nhau M
hiệu quả Thâm phán ghả nghiên cứu hỗ so thit kj, phát hiên hết những điểm mâu
thuấn nhau giữa các lời kh, tả liêu mã hai bên xuất bình, từ đó, có kế hoạch đãi chất
chỉ tất va đấtra nhõng u cầu ki đối chất thâm chỉph tính tốn xem vẫn để gì cân.
đối chất trước, cách đặt câu hồi và thử tự các câu hồi cũng căn cân nhấc để buổi đối
chất có hiệu quả lâm rõ đoợc các mâu thuấn, các đểm chưa rõ trong hồ sơ Khi bên.
hành đổi chất Thẫn phán
có thể tự ghỉ biên bản hoặc có th ký giúp Thâm phản ghi
tiễn bản đối chất Biên bản đổi chất phi có chữ ký hoặc điểm chỉ cũa những người
tham gia đố chất, chữký của Thâm phán và thự lý (nêu có th bự ghi biên bản),
thời đồng
đâu cơn Tịn án
Có thể thấy, BLTTDS năn 2015 mới chỉ quy đính khá quát về đối chất đlà cho
phép Tòa án đợc sử dụng đối chất với tư cách là một biên pháp thụ thập chúng cứ

đều liên thục hiện đối chất mã chưa quy đính cụ thể vỀ tỉnh tụ thủ tục tin hành đối
chất, các trường hợp hoãn phiên đổi chất, quyền và nghĩa vụ của nhông người tham,
tặa đối chất. vi vậy kh tiền hành thủ tục đố chất Tịn án gặp rất nhiễu
khó khân khi
áp dạng biên pháp thủ thập chúng cứ nay, Trên thụ tẺ, do chưa có quy đính cụ thé vé
thủ tục tiên hành phiên đổi chất nơn có những biên bản tiêu để ghỉ là "biên bản đối
chất" nhưng thực rachỉ là bản ghi lời khai đơn thuẫn của các bên, chứ không hé đơa
17


xe các câu hội đỄ chơ các bên tr lời, lý giải vỀ các đễm mâu thuẫn, các đẫm chưa rõ
trong hỗ sơ. Vì vas „ nhỗng biên bản này không phãi là biên bản đổi chit theo đúng
nghĩa, chỉ làm sơ dùy thêm, chữ khơng có tác đụng trong thục tổ để đánh ga
chứng cứ
132.3. Xem xét, thâm định tại chỗ

Xem xế thẫm định ti chỗ 1à biện pháp thủ thập chứng
cơ được Tòa án sử dụng
đã áp đang đôi với một số vụ vite din arma đối tượng
đang tranh chấp hoặc không
tranh chấp nhưng liên quan trợc iệp dén việc giã quyết vụ việc là bất động sân tit sin
gin liền rên đất hoặc tải săn không thể đi chuyển được nhằm thu thấp các Hà lậu
chúng cử cần thất cho việc đánh giá chúng cứ và phán quyét cia Toe én dé dim bio
ki ning
thi inh ofa bin án
Trude that dim BLTTDS năm 2015 có hiéw ive thi hin, BLTTDS nim 2004,
sổn đỗi b8 sung nim 2011 cingdi quy dinh vi wiée xem xứ
thẫm định, ti chỗ @iệu
39) tuy nhiên việc quy định này còn chưa cụ thể, nội dang của điều luật chưa qhự định
cu thé viée Thm phân thục hiện biện pháp

xem xát thẫn định tử chỗlá quyền đương
nhiên by Tòa án thực hiện do yêu cầu côn đương ny Khắc phục điều này BLTTDS
năm 2015 đã quy Ảnh cụ thể tạ Điều lÚI theo đó pháp luật quy đụ:
hành sem xát thẫn định tử chỗ là "Theo yêu cẩu cũa đương sự hoặc l xét thấy cần
thi, với quy ảnh trên các nhà làm luật đ trao quyển cho Thẫn phán xem xét thắm,
đảnh tạ chố Lâi xét thấy cân thit, đều
này đã tạo điệu Liện thuân li cho việc thủ thập
và đánh giá chúng cứ đối với những
vụ án phúc tạp mã đương sợ rong vụ án không
cung cấp được tà liêu chứng
cử cân tiết để bão về quyên và loi ích hợp pháp cũa họ
VỀ thủ tục tiễn hành xem xét thấm định tạ chế, khoản 1, khoản 2 Điều L0I
BLTTDS năm 2015 quy ảnh "Thần phản hồn hành vi xem xét thm cin trí chỗ
ớt ar cổ mặt cũa đại điện Ủy ban nhân dân cấp xã hoặc Công
em xã phường thị hẳn
hoặc cơ quơn tễ chức nơi có đối tượng cẩn xem xét thẫm đủ và phải báo trước việc
xem sét thẫm đụh tơ chỗ đễ đương sự biết và chứng hiển việc xem xét thẫm đảnh đề
Tiệc xem sát thẫm Ảnh tr ch phẩt được ghi thành biên bẩn Biên bẩn ph gi rổ kết
quả xem xét thẫn ảnh nỗ tătố tơn tường có chữý cũa người xem xét thm dinh
và chữ lý hoặc đẫm chỉ của đương
sự nẫu họ có mặt, của đại điện Ủy ban nhân cin
sắp xã hoặc Cơngsm xã phường thí trẫn hoặc cơ quan tễ chức nơi cô đối tương
oe xem xét thm dinh va những người khác được mời tham gia việc xem xét thẫm
ddr Sau Bia lp xong biên bản người xem vết thẫm đnh phải yêu cầu đu điên Ủy
ban nhân dân cắp xã hoặc Cơng mm xã phường thí trẫn hoặc cơ quơn tổ chức nơi có
18