Thu thap chung cu cua tham phan trong to tung dan su doi voi cac vu an tranh chap quyen su dung dat va thuc tien thuc hien tai cac toa an nhan dan o tinh lang son

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

PHẠM VIỆT HÙNG

THU THAP CHUNG CỨ CỦA THẢM PHÁN TRONG TÓ
TUNG DÂN SỰ ĐÓI VỚI CÁC VỤ ÁN TRANH CHAP
QUYEN SỬ DỰNG ĐÁT VÀ THỰC TIỀN THỰC HIỆN TẠI
CAC TOA AN NHAN
DAN

G TINH LANG SON

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
(Định hướng ứng dụng)

HÀ NỘI - 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO.

BỘ TƯPHÁP.

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI

PHẠM VIỆT HÙNG

THU THAP CHUNG CỨ CỦA THẢM PHÁN TRONG TÓ

TUNG DAN SỰ ĐÓI VỚI CAC VU AN TRANH CHAP

QUYỀN SỬ DỤNG ĐÁT VÀ THỰC TIỀN THỰC HIỆN TẠI

CÁC TÒA ÁN NHÂN
DÂN Ở TĨNH LẠNG SƠN
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Chuyên ngành : Luật dân sự và Tố tụng dân sự
Mã

: 8380103.

Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Phương Thảo

HÀ NỘI - 2020


LOI CAM DOAN

‘Tai xin cam đoan đầy là công tỉnh ngiên cứu khoa học độc lập côn ring ti
Cúc kết quả nêu trong luận văn chưa được công bổ rong bất kỹ công tỉnh nào
khác. Các số liễu trong luận văn là trung thục, có nguồn gốc rõ răng, được trích dẫn
đăng theo quy nh.
Tâixinchíntrách nhiệm về tính chính xác và trùng trục của luận vấn này
TÁC GIÁ LUẬN VĂN

Phạm Việt Hùng

ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BLDS

Bộ luật Dân sự

BLTTDS

Bộ luật Tổ tụng dân sự

TAND.

"Tòa án nhân dân.

TTDS

Té tung dân sự

UBND

‘Uy ban nan dan

QsDp

Quyên sử dụng đất


iii
DANH MUC BANG

Bảng 1. Tổng số vụ án dân sự và vụ án tranh chấp QSDĐ đã thự lý tại TAND hai
cắp tinh Lạng Sơn từ năm 2015
— năm 2019 (vụ)
“

ng số vụ in din mự và vụ án tranh chấp Q5DĐ
đã giải quyết tại TAND
"hai cấp tinh Lang Sơn từ năm 2015 — năm 2019 (xy)
“
Băng 3. Số lượng các pháp thud lập chúng cứ của Thắm phán TAND hai cấp
tinh Lang Sơn trong giải quyết vụ án tranh chấp Q5DĐ từ năm 2015 — năm 2019
ow
51


iv

6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn ..

1.Két

céu cũa luận

vin. .

Re

3. Mục đích, nhiệm vụ và phạm vi nghiên cứu của luận văn.
3.1. Mục đích nghiên cứ...

3.2. Nhiệm
vụ nghiên
cứu. .
33. Phạm
vi nghiên cứu
4. Phương
pháp nghiên cứu...
5. Những điểm mới của luận văn.

inn in in eR

2. Tình hình nghiên cứu của đề tài ..

bee

MỤC LỤC

CHUONG 1: NHUNG VAN BE CHUNG VE THU THAP CHỨNG cứ
CỦA THẲM PHÁN TRONG TÓ
TRANH CHẮP QUYỂN SỬ DỤNG
1.1. Khái nhiệm, đặc điểm và ý
phán trong tố tụng dân sự đối với

+

TỤNG DÂN SỰ ĐÓI VỚI CÁC VỤ ÁN
ĐÁT..
6
nghĩa của thu thập chứng
cứ của Tham

các vụ án tranh
chấp quyền
sử dụng đất.

ay

1.111. Khái nhiệm, đặc điểm thu thập chứng cứ của Thâm phán trong tố
'tụng dân sự đối với các vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất...
`.

1.1.2. Ý nghĩa của thu thập chứng cứ của Thẩm phán trong tố tung dn se
đối với các vụ án tranh chấp quyền
sử dụng đất ..

.”13

1.2. Các yếu tố tác động đến hiệu quả của hoạt động thu thập chứng cứ của

Thẩm phán trong tố tụng dân sự đối với các vụ án tranh chấp quyền sử
dụng đất
oS


v
143. Quy định
của pháp luật tố tụng dân sự Việt Nam hiện hành về hoạt
động thu thập chứng cứ của Thẩm phán đối với các vụ án tranh chấp
quyền
sử dụng đất.
16

14.1. Chứng
cứ cần thu thập trong vụ án tranh
chấp quyền
sử dụng đất

1.3.2. Các trường hợp thu thập chứng cứ của Thâm phán .
1.3.3. Các biện pháp thu thập chứng cứ của Thẫm phán ..
Kết luận chương 1
37
CHUONG 2: THUC TIEN THUC HIEN THU THAP CHUNG CU CUA
THAM PHAN TRONG TO TUNG DAN SỰ ĐỐI VỚI CÁC VỤ ÁN
TRANH CHAP QUYEN SU DUNG DAT TAI CAC TOA AN NHAN DÂN
OTINH LANG SON VAKIEN NGHI
38
2.1. Thực tiễn thu thập chứng cứ của Thâm phán trong tố tụng dân sự đối
với các vụ án tranh
chấp quyền sử dụng đất tại các tòa án nhân dân ở tỉnh.

Lạng Sơn
---38
2.1.1. Khái quát về nh Lạng Sơn, các Tòa án thuộc tỉnh Lạng Sơn........ 38

2.1.2. Thực tiễn thu thập chứng cứ của Thẫm phán trong tố tụng dân sự đối
với các vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất tại các Tòa án nhân dân ở tỉnh.

Lạng Sơn

...41

2.2. Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của hoạt động

thu thập
chứng cứ của Thâm phán trong tố tụng dân sự đối với các vụ án tranh
chấp
quyền sử dụng đất.
58

2.2.1. Một số kiến nghị nhằm
hoàn thiện quy định của pháp luật
2.2.2. Một số kiến nghị khác .
Kết luận chương 2

KET LUẬN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO....


MỞ ĐÀU
1.Tính cấp thất cũa việc nghền cứu đề tài
“heo chủ trườngcải cích
từ pháp của Đăng xác định xây dụngTưa đa có vị í

trung tâm và xét xử là trong tâm của hoạt động tư pháp". Trên cơ sở đó, Hiên pháp

năn 2013 quy đính "Tịa đu nhân dn là cơ quan xét xử của nước Công hỏa xã hồi
chủ ngấa ệt Nam, thực hiện quyễn hepháp, Tên án có nhiậm vụ bảo vệ công]: báo
vệ quyễn con người, quyên công đâm, bảo vệ chỗ đổ xã hỗ chủ nghĩa bác vệ lợt Ích
của Nhà nước, quyển và lợi Ích hợp pháp cũa tễ chức, cá nhân". ĐÃ Tòa án thực hiện
được chức năng đó, Thẫm phán có vai trở hết sức quan trong Theo quy Ảnh của Bộ
luật tổ hạng din ar nim 2015 (BLTTDS), trong quá tình giãi quyết vụ việc dân mx
Thẫn phán

là nguôi được phân công giã guyết
vụ việc dân su tir ki the ly cho én
Xôi kết thúc hổ sơ vụ án bằng quyết đ nh hoặc bản án xác định quyền và ngiễa vụ côa
các bên trong tranh chấp dân ny Việc quy Ảnh nhiệm vụ,
quyển côn Thâm phán
là cơ sở để Thẫm phán sẽ giải quyết được các vụ việc đân sơ một cách nhanh chóng,
chínhxác, cơng mình và đúng pháp uật
Hiển nay, tinh hình tranh chấp quyền sở dạng dit (QSDB) tei các đa phương
trên
cã nước ngày cảng tíng khơng những về số lương mà cơn cả tính chất phúc ạp về
nối đang Các dạng tranh chấp về QSDĐ phổ biển là các tranh chấp về các giao dịch
đối với QSDĐ như hợp đẳng chuyển nhương, thể chấp, thừa kế QSDĐ; tranh chấp vé
xanh gi QSDĐ... ĐỂ giã quyết được các tranh chấp về QSDĐ này một cách nhanh
chéng bing nhing bin én, quyét định đúng với pháp luật đ bảo về quyển lợi ích hợp
phép của các đương nợ thị mốt rong những
vẫn để quan trong đặtra đi với các Thẫm,
phán đó chính là quả trình th thập chúng cơ và đánh giá chúng cử Trong quá tình
giã quyết vụ án tranh chấp OSDĐ, ngoài các chúng cứ do đương nự xuất tỉnh có
trong hỗ sơ vụ án thuộc vỀ nghĩa vụ chúng mình của đương mự những chúng cử đương
saykhơng cũng cấp được mà Thâm phán phụ trách h sơ vụ án phấ thu thập đỂ có cần
cử giải quyết Do vậy, hoạt động thu thập chứng cứ của Thâm phán vn
đương sự vừa là cơ sỡ để Thâm phán xây dụnghỗ sơ giải quyết tranh chấp QSDĐ một
cách đầy đã, Nhận thức được êm quan tong của hoạt đông thu tập chúng cử côn
` Đừng Căng cân Việt Nơn G010), Kt hận số T.KT/TW
ngủy 03/6/2010 của Bộ Chê trịvÌ đ án đỗ: mớitổ
chức Xà hoạt động của Tàa đa, Viên kiểm sắt vì Cơ gum đu
trì đưo Nghị guyt sé 49- NQITW ngày.
03i62005
ca Bộ Chẳn vi, Hà Nội

Thẫn phán, từ BLTTDS năm 2004 (sa đổ, bổ mg 2011) đắn BLTTDS 2015 đã có
các quy nh cụ th, hạ nhiên, qua thục tẾn áp dụng thi nhân thấy một số quy định về
"hot động thụ thập chứng cổ của Thâm phán vẫn còn chưa thực sự hợp lý thiểu tính rõ
ring dẫnới những khó khấn, vướng mắc trong thục tấn áp dụng, Đặc biệt lồi nghiên
cửa đảnh giá thực tiến hoạt động thu thập chúng cử trong quá tình giải quyết các vụ
án dân nợ cơa Thẫn phán tạ tình Lang Son vẫn cịn gấp nhiều khó khăn, vướng mắc
nh đương sự chẳng đổ gây khó dễ trong q bình Tịa án ấy lõi khai hoặc tiến
hành thần đính tí chỗ tú sẵn hay co quan hưu giữ tài liêu chứng cử không cung
cấp... bối nh chất các vụ án tranh chấp QSDĐ ngày cảng phúc tạp trong khi tỉnh
Lạng Son là một rong những đu phương giáp biên gió, dân cơ chỗ yêu là người dân
tốc thiểu số cổ tình độ đân tr thập, hình độ chuyên môn của Thần phán côn han chế
itu nay, din din hé quả là nhiễu
bản én bi In, sta do nguyên nhân chủ quán cia
Thim phán trong hoạt động thụ thập chúng cử
Xuất nhé từ nhữnglý do rên, học viên đ lơa chọn đổ tả "Thu thập clnfng cứ
cña Thâm pháu trong tổ trung âu sự đỗiv cácvụ áu tranh chấp quyằu sử dung
đất sà thục iẫu thực hiện tại các Tòa án nhân đi ở tnh Lạng Sơn" làm luân văn
thạc đ
3. Tình hình nghiên
cứu của đề tài
Host déng thu thập chứng cứ của Thần phán rong quả tỉnh giã quyết các vụ
án dân sơ nói chung và các vụ án tranh chấp vi QSDĐ nổi riêng là một rong những
"hot động chứng mảnh quan trọng rong tổ hụng dân sự Trong những năn vừa qua đã
có nhiêu cơng tình nghiên cứu iên quan vẫn đỀ này ở nhiễu cấp độ, phạm vi khác
nhu nhhy
- Mết số cơng tình nghiên cứu là luận án tên đ hạy luận vấn thạc đ nh. tác
giã Nguyễn
Minh Hằng G007), Eoạt đồng cung cấp, tt thập chứng
cứ trong tổ nang

din se Tiệt Nemi" Luận á tin # Luật học, Đai học Luật Hà Nội, Nguyẫn Thị Hằng
2013) *Nhậm vục quyển hạn và trách nhiềm cũa Thẫm phán trong tổ hơng đân si"
Luin vin thee a, Dai hoc quốc gia Hà Nồi, Nguyễn Thị Liên (014), Hoat đồng thì
thập chứng cử cũa tỏa án từ thực tn giải quyễt các vụ án ân sự cũa Tòa án cấp
huyện thành phd rã Phòng, Luận văn thạc & Luật học, Đai học Luật Hà Nội, Hoàng
Hai An 2017), Tin thap ching cir theo quy dinh cia B6 luật Tổ ng dân sự năm
“2015 Luận văn Thạc đ Luật học, Dai hoe Luật Hà Nội


3

= Mat sổ bãi viết, bài báo đăng trên ofc tap chi khoa hoe nix Tung Duy
Lượng Nguyễn
Văn Cường 2004, Vai trỏ của Thần phân đổi vớ việc mở rồng tranh

tang trong các vụ án dân sự, Tp chỉ Nghiên
cứu pháp luật, số 3/2004; Phạm Thái Quý.

(G008), Bản về chế đành chứng mạnh và chứng cứ trong tễ hng đến cụ, Tap chi din
chủ và pháp luật, số 12/2008, Võ Thanh Tuần (014), Cẩn hoàn thiện guy din vé
hân vục quyển lạm và rách nhiệm cũa Thâm phản trong giải qyễt vụ án dân sự sơ
thấm, Tp chứ Tòn án nhân dân, sô 7/2014, Bứi Thuận
Y Ên 2016), Pé giao ndp ching
cit. đin mới tưo quy đạnh của Bộ luật Tổ hmg đân sự, Tạp chỉ Quân lý Nhà nước,
s6 245/2016; Nguyễn Thị Hạnh 2019), Xỹ năng thực hiện biện pháp xác mình ti liệu
chứng cứ của Thẫm phản treng giã quyết vụ việc dân su, Tap chỉ nghề Luật, số
3/2018; 8) Nguyễn Thanh Tùng (019), Mốt số bắt cấp chế đủ chứng cứ trong Bộ
tude hng dân ar năm 2015, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật số 1/2019
Nhân chung về cơ bản các cổng tình nghiên
cửu trên đều đã chỉra được vai trở

của Thần phán rong quy tình giã quyết các vụ án dân sự và các hoạt đồng thủ thập
chúng cử của Tòa án nồi chung theo BLTTDS 2004 và BLTTDS 2015. Tuy nhién, tim
Tiểu pháp luật về hoạt động thu thập chúng cir cia Thim phán rong các vụ án tranh
chip QSDD tử thực tiễn thọ hiện tạ các TAND ở tỉnh Lang Sơn thì chưa được để cập
din Trin co sé them khảo và kế thừa kết quả nghiên cửu của các cổng tình nghiên,

cửu trước, luân vẫn cũa họ viên sé a sit im biểu pháp luật vỀ hoạt động thủ thập

chúng cử của Thâm phán rong giãi quyết vụ án tranh chấp QSDĐ từ thực
Tiện tr các TAND ð tình Lạng Sơn.
3. Mục đích, nhiệm vụ và phạm vỉ nghiên cứu cũa hận văn
.*1. Mục đích nghiều cũ
Mục ch nghiên ca la lâm rõ những vẫn để lý luận và thục Ấn áp đụng pháp
luật về thu thập chứng cử côa thẫm phán rong tổ tụng dân sợ đổi với các vụ án tranh
chip quyên sỡ đụng dit theo BLTTDS 2015 tri các TAND tỉnh Lạng Son Đẳng thời
din trén việc phân tích, đảnh giá các quy định của pháp luật công nhy thực rạng cũa
hot động thu thập chúng cũa Thầm phán tạ tủ các TAND tỉnh Lang Sơn để rút rà
được những diém tích cực, hạn chế và đơa ra những giải pháp hoàn thiện pháp luật về
thu thip ching cử của Thâm phán và giải pháp giúp nâng cao hoạt động thụ thập
chúng
cứ của Thâm phán tạ các TAND tĩnh Lạng Sơn.


.32. Nhiệm
vụ nghiên cứm
ĐỂ thọc hiện được mục ch trên luận vin cin phi thục hiện được những
nhiệm vụ say
- Luận văn làm sáng tô những vẫn d chung về thu thập chứng cứ của Thâm,
hán trong tổ hạng dân sự đối với các vụ án tranh chấp quyển sở dụng đất nhự khái
niệm, đặc điểm, ý nghĩa và các yêu tổ ảnh hướng đẫn thu thập chứng cứ ca Tịn án

- Phân tích nội đang các quy đnh của BLTTDS năm 2015 vi thu thập chứng cử
của Thâm phần đối với các vụ đn ranh chấp về QSDĐ và thục tẾn áp dụng tr các
TAND finh Lang Sơn Tử đó tim ra những hạn chổ, bất cập cũa pháp luật về thủ thập
chúng cứ cũng như nhõng vướng
mắc trong thực ẫn áp dụng:
- Đưa ra những giải pháp hoàn thiện pháp luật vŸ nâng cao hiệu quả thủ thập
chứng cứ của Thẳn phán trong tổ tụng dân đối với các vụ án tranh chấp về QSDĐ,
4.3, Pham vinghién cứm
Luận vấn nghiễn cứu về hoạt động thủ thập chứng cử của Tịa án dối góc độ
các quy định cưa pháp luật hiên hành về hoạt đồng thu thập chúng cử cöa Thẫm phán
trong tổ tụng đân sơ đối với các vụ đa tranh chấp quyền sỡ đạng đất và thục tẾn hoạt
đồng thụ thập chứng cử của Thâm phán tạ các TAND tỉnh Lạng
Sơn từ năm 2015 độn
tự
4. Phương pháp nghiên cứu
Việc nghiên cửu côn luận văn đơa tiên phương pháp luận phép duy vật biển
chúng và duy vật lich sử của Chủ ngiĩa Mác —Lôn¿n, quan điểm cũa Đăng, Nhà nước
và tưtvờng
Hỗ Chỉ Minh và xây dụng Nhà nước và pháp luật
Đảng thời đỂ đầm bảo tíkhách quan
và thự tẾ của Luân vấn, tác giá sử đụng
các phương pháp nghiên oi khác như như phân tích, đổi chiếu so sin hộ thống,
logic, tổng hợp, thẳng kê thư thập thông tin, quy nạp và đấn dịch v.v.. Nhờ vậy,
những vẫn để có liên quan đân thu thập chủng cứ của Thẫn phán đổi với các tranh
chip vé QSDB được xem xé, đánh giá từ nhiễu góc đồ khác như, bảo đâm tính đây
đã tốn điện, có hệ thẳng
và xác thục
S. Những điểm mới của hận văn.

Trên cơ sở kế thừa và phát huy những nghiên cứu của các cơng trình trước đây,

uận văn để tiếp tục hồn thiện và đóng góp thêm những nội đụng sau đầy.


5

- Lim 15 hon nhiing vin dé chung về th thập chiing ci ia Thm phn trong tổ
tong dân sự đối với các tranh chấp QSDĐ nhơ khái niệm, đặc điẫm
và ý ngĩa của thụ
thập chúng cứ côa Thâm phán
và những yêu tổ tác động đến hoạt động tha thip ching
cử của Thẫm phán Nhông kết quả nghiên cứu này đồng góp một phần nhỏ vào hệ
thống khos học pháp lý vỀ chứng cứ trong pháp luật tổ tụng ân sơ
- Lm sảng tổ các quy định cũa pháp luật và thu thập chúng cử côn Thâm phán
theo BLTTDS 2015. Đồng thời, đánh giá đứng thục tẾn áp dụng trí các TAND tỉnh
Lang
Som tên cơ sở đó chỉ ra những điẫm tích cục cũng như những đểm cịn tổn tử
trong q tình áp dụng pháp luật. Trên cơ sở đó luận vẫn để xuất các giã pháp khả thí
để hồn thiện pháp luật nhắm nâng cao vai trở cöa Thẩm phán trong thủ thập chúng
củ xây dụng
hỗ sơ giải quyết vu én din me trong TTDS
6. Ý nghĩa khoa học và thục của Luận vẫn.
&1. Yê mặtý nin
Tất quả nghiên cứu và những đề xuất của luận vấn sẽ có ý nghĩa qua trọng đổi
Với việc năng cao hiệu quả hoạt đông thu thập chúng cứ rong việc gat quyét các vụ
án tranh chấp vỀ quyền
sở đụng đất tạ TAND. Và đồng thin, cing thing
qua két quả
"nghiên của tác gã mơng mn luận vấn cơn minh cũng gớp phẫn hồn thiện hơn lý
oận vÌ thụ thập chúng cử Thâm phán rong tổ hạng dân sơ đối với các vụ án tranh
chấp về QSDĐ,

&2. Về mặt thực tiễn

Luận văn có thể sử dụng làm tà liệu tham khảo, nghiên cứu, học tập. Những đề

xuất kiên ngủ cũa luận vấn sẽ cùng cấp những luận chứng khoa học phục vụ cho
cng tic lap pháp, nâng cao chất hương hot động thu thập chúng cử côn Thim phin
trong vite git quyét cée vụ án tranh chấpvề QSDĐ,
T.Kết cầu của hận văn
Ngoài phần mở đều, kết luận và danh mục tải liệu tham khảo thi nội dụng của

oận văn gồm 2 chương:
Chương 1: Nhõng vấn để chung về ho thập chứng cử của Thâm phản trong tổ
tong dân sự đối với các vụ án ranh chấp quyền rữ dạng đất
Chương 2: Thục tấn thục hiện thu thấp chúng cử cũa Thẫu phán trong tổ tung
dân sự đối vi các vụ án tranh chấp quyền sử dụng đất ti các Tòa án nhân dân & tinh
Lụng Sơn và kiến nghị


6
CHUONGI

NHUNG VAN DE CHUNG VE THU THAP CHUNG Ci CUA THAM PHAN
'TRONG TỔ TỤNG DÂN SỰ ĐỐI VỚI CÁC VỤ ÁN
TRANH CHÁP QUYỀN SỬ DỤNG ĐÁT

L1. Khái nệm, đặc điểm và ý nghĩ của thu tiập chúng
cứ của

cdc vy an tranh chấp quyền

sử đụng đất
1.1.1 Khái uiệm, đặc điềm thn thập chứng cứ của Thâm pháu trong tỗ ng.

dâu sự đốt với các vụ âu tranh chấp quyều
sĩ đụng đắt
Tranh chấp quyền sử đụng đất (QSDĐ) là những mâu thuẫn, xung đốt về lợi
ich, quyin vi ngiấa vụ côn người sở dụng đất gia hư hoặc nhiều bên rong quan hệ
dit dai. Đây được coi là một trong những dạng xây ra phổ biển
và phúc tạp hién nay
trong
xã hội. Tỉnh phổ biển và phúc tạp của các tranh chấp quyền sử dạng đã tổn tạ từ
lâu và có thể xây ra ở bất cử đầu, hơn nũn nó khơng chỉ đồng lạ ở Khia canh tranh:
chấp dân my mà còn có thể dẫn đến các vụ án hình nự thậm chỉ có thỄ mang tính chỉnh,
tr, gây ảnh bng đẫn tật hy xã hội. Vì vậy, vẫn để giã quyết tranh chấp QSDĐ là
một nộ: dụng rất được chủ trong và không thể thiêu cũa pháp luật đắt đi. Theo quy
đảnh tri Điều 203 Luật đất đi 2013, khi xây ra tranh chấp QSDĐ sẽ được gii quyết
bõi TAND cấp có thấm quyển hoặc do Chỗ tích Ủy ban nhân dân (UBND) cập có
thêm quyển Khi tranh chấp QSDĐ thuộc thẫn quyển giải quyết của TAND, tranh
chấp này sẽ được giãi quyết theo thủ tục tổ tạng dân nự (TTDS) và được gọi là vụ án
tranh chấp quyển sở dung đất Theo quy định tại khoăn 9, Điều 26 của BLTTDS năm,
2015, vụ án anh chấp QSDĐ lá một trong những vụ án dân sự Theo đó, vụ tranh:
chấp QSDP là vụ án dân sự phát nh giữa các đương sự có đối tương là OSDP và các
tii sin gin iin với QSDĐ. Các vụ án tranh chấp QSDD phd biển
trên thực tế hiện nay
là vụ án tranh chấp hợp đẳng chuyển đỗ, chuyển nhương cho thuô, thửa Lẻ, th chấp
QSDĐ: vụ án tranh chấp về rính giới QSDĐ giữa các hộ gìa Ảnh, cá nhân nữ dụng đất
Hiền kể, vụ án tranh chấp về tiên dai QSDB va tai sẵn liên với đất, vụ én tranh.
chip QSDB 1a ti sin chang oa ve ching rong các vụ đn ly hôn, vụ án tranh chấp vé
(QSDĐ, tử sin gắn liên với đất trong quan hồ tha kế
Hiển nxy, đa sổ các tranh chấp QSDĐ khi các bên tranh chấp không tự gi

quyết được, hịa giải khơng thành tại UBND xã, phuờng thì họ thường lựa chơn Tịn


7

én git quyét ranh chấp, ĐỂ hoạt đồng giả: quyết các tranh chấp QSDĐ của Tòa án
được khách quan, hợp pháp, bảo đảm được quyền và ngiĩa vụ cá nhân, pháp nhân, cơ

quan rong tổ chức thì quá hình giấi quyết của Tịa án phấ tn thổ quy trìnhtổ tạng
pháp luật quy định Trong thời gian qua Nhà nước ta để ban hành nhiều văn bản tổ
tung trong 8ó có: Pháp lệnh thủ tục giấi quyết các vụ án đân nợ năm 1989, BLTTDS
năm 2004 và hiện nay là BLTTDS nấm 2015 đã quy định tỉnh tự thổ tuc chung về
iệc giã quyẾt các vụ án tranh chấp đân nự nói chung và các vụ án tranh chấp QSDĐ
nổi tiêng,
Nhờ vậy tiên cơ sở quy dinh ofa BLTTDS, wu én tranh chấp QSDĐ là vụ án
dân sự phát sinh giữa các đoơng sơ có đối tượng là QSDĐ và các tải sẵn gắn liên với
QSDP mã theo quy đính thi cá nhân, cơ quan, tổ chúc tự mình hoặc thơng qua người
đủ điện hợp pháp khối kiện tế tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của mình
ĐỂ gii quyết các tranh chấp QSDB, qua do dim bảo cho pháp luật được thực
thi trén thực tổ, gop phần gữ võng
nự ơn đính của tất hy xã hơ, quyền
và lợi ích hợp
nhép của mỗi công dân tỉ bất kỳ Nhà ngớc nào cũng phi thiễt lập hộ thẳng
cơ sở xét
xử để giải quyết các hành vũ vì pham pháp luật cơng nh các ranh chấp đân my phát
sinh trong đời sống và hệ thốngcơ quan
đỏ được goi là Tòa án Theo quý định
tạ Điệu
102 Hiễn pháp 2013 th "Tịa dn nhn đơn là cơ quan xét xữ cũa mước Cộng hòa xã

hội chủ ngấa Tiệt Nam, thực hiện quyễn hr pháp, [..]Tàa án nhân dân có nhiệm vụ
bảo vệ cơngÙý, bảo vệ uy én cơn người. quyằn công dân, bác về chễ độ xã hội chữ
giữa. báo vệ li Ích cũa Nhà nước, quyền và lợt ích hợp pháp của
tổ chức, cá nhân
Trong hệ thống
cơ quan xét xử; Thêm phán
là mốt chức danh thuộc hộ thông
cơ quan
xtxỡ
và thục hiện quyền lục Nhà nước làm nhiệm vụxát xử
Trong một sổ văn bản pháp luật cũng đã đưa ra định ngiễa về Thâm phán Tại
Điễu1 Pháp lệnh Thẫm phán và Hồi thâm nhân năm 2002 quy định "Thẩm phán là
"người được bổ nhhêm theo qup (ảnh của pháp luật
đễ lâm nhiệm vụ xét xữ nhữngvụ án
và giã yễt những việc khác thuốc thẫm quyển của Tôn đn”. Tạ Điều 65 Luật tổ
chúc TAND năm 2014 quy đính "Than phản là người có đi điu biện tiêu chuẩn
theo guy dinh của Luật nàp được Chủ tịch nước bổ nhiệm để làm nhiềm vụ sét xữ
Qua dé, co thé hid “Thain phán là người hiến hành tổ hmng được bổ nhiệm theo
dfn cũa pháp luật đễ làm nhậm vụ xét sử các vụ đn và giãi ngất các việc khác thuộc


8

thẫn quyển của Têa dn"?, Niue vay, Thim phán là một chức danh
hơ pháp, cá nhân
được bổ nhiệm Thẫn phản phải đã các đều kiện và tiêu chuỗn đi được phép luật quy,
nh và Thắm phán
có nhiện vụ chính
là xét xổ các vụ án hình sự dân nụ leo động,
hơn nhân gịa ảnh, hành chính... Trong q tình Tịa án giãi quyết các vụ án tranh

chấp QSDĐ, Thâm phần cũng có vai trỏ rất quan trong việc tiến hành thu thập chứng
củ bên canh nghĩa vụ chứng mảnh của đương
sự đổ xác nh chính xác quyển
và nghĩa
của các đương nợ trong
vụ án.
Trong pháp luật TTDS Vit Nam, chứng cứ
à một trong những nổi dụng quan
trọng trong ngành lut hình thức và tác đơng nhiêu đến q tình giải quyết quyết các
ấn đân sơ nói chung và các vụ án tranh chấp QSDĐ nói ơng Bởi v, quả tình giấi
hyất
các vụ án là quá tình Thẫm phán đi tm những sự thất khách quan để đơn ra
được bản án, quyét dinh đúng pháp luật và bảo về đoợc những quyền lợi ch hơp pháp
của những người thơn gia tổ tung, Nhận thức được tầm quan trong của chúng cứ,
BLTTDS 2015 đã ghỉ nhận
và quy dinh chủng cứ và chứng mình từ Điễu91 đến Điền
110, chương VIL Theo quy đa tại Điều 93 BLTTDS 2015, chứng cứ được hỗu là
vung
gì có thất được đương sư và cơ quan tỖ chức, cá nhân khác giao nếp, xuất
trình củo Tịa án trong q hình tổ mg hoặc do Tàa án th thập được theo trình te
thủ mic do Bộ luật này qug dinh và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác ảnh các
tình tt khách quan cũa vụ án cũng nhat xác Ảnh yêu cds hay aự phán đổi của đường
carlà có căn cử và hợp pháp”. Theo
quy định này, những tình tt, kiên được cơ là
chúng cửlà những g có thật và không bị sa lệch doý chỉ chỗ quan của con người hy
nổi cách khác các tính tất, sluận đó phải tổ ti một cách khách quan khơng phải do
Ý chí chủ quan cđa con người ngiề ra tưởng tương ra Ngồi ra những sự tiện, th:
tiất đó phải đo đương sự các cá nhân, cơ quan tỔ chúc gao nộp cho Toa án hoặc do
Tòa án thu thập theo hình tự thủ tục BLTTDS quy định Những sự kiên tính tết là
chúng cử thì chúng phải đoợc dã lại, phần én lai dati hình thúc cụ thể nine hop

đồng bản đ chúc, băng ghi âm, gh hình . Như vậy, chúng ta có thể bản chất
của chủng cũ "lả nhữnggì có thất được tu thập theo bình hự đo pháp luậttổ hong đấm
sử qup định mà Tòa án ding
lam căn cứ để giải guy pu vide din ie"
° trường
Dai hoe uất Hà

(2019), áo nh Luật
tổ tụng dân sự Việt an, Nh Công an niễn đân, HÀ hội,


9

VỀ nguntắc hi đương
sự có u cầu Tịa án báo về quyền và lợi íh hợp pháp
civ mink sé pai thụ thập, cung cập, gao nộp cho Thim phán — trực tấp gi quyết vụ án
hông chứng cứ để chứng mảnh cho yêu cầu đó là có cần cử và hợp pháp, Khi đó, Thâm,
hền có trách nhiệm xamm xát các tử liệu chúng cứ của vụ án cần cử vào quý nh của
nhấp uất đã giữ quyễt yêu cầu của đương ay Tuy hiên khi xế thấy các tử lib ching cứ
do các đương sự cũng cấp không đã cơ zỡ giã quyết hoặc các đương
sơ không thể cung
cấp được các chứng cử theo yêu cầu tá theo qhự ảnh của BLTTDS, Thần phán phẩ
thực hiện một số in pháp thủ thập chứng cứ để tro dong sự rong việc thịc hiện
gia vu ching minh cia minh Vậy để hiễu rõ về host động thủ thập chúng cử của
Thắm phán, trước hỗt phải tm hiễu đưới gốc đổ giã thích của ngơn ngữ học và khoa
học pháp ý
Dưới góc đồ gi thích vỀ ngơn ngữ học "ấm thập chững cứ" được tháp lạ bởi
hai "ổn thập”, “chứng cứ. Theo từ iễn ng việt “iu thập” được hiễu là "góp nhất
và tập họp lại"Š "chứng cức" được hiễu là "những
cái cụ thể như lồi nốt việc làm, vất

chứng tài liệu tố rỡ đu gi dé có that’ Như vậy, thu thập chúng cử đưới góc đơ giấi

thính cơn ngơn ng học thủ thủ thập chúng cử được hiểu
là hoạt đông góp nhất và tập
hợp các nh tết, sự luận
cụ thể như lời nói, việc âm, vật chứng
có Hiên quan để sử dụng
làm sángtơ đều gi đỗ có thất đ gi quyết
vụ việc cụ thể
Dưới gốc đổ của nghiên cửa khoa học pháp lý tì rong tất cả các vấn bản văn
thần pháp luật tổ hạng dân nợ đều chưa đa ra ảnh nga v "du thdp chứng
cứ cña
‘Thm phn ma chi cô mộtsố ảnh ngiấa cô liên quan, cụ thể nhy
- Theo giáo tình Luật tổ hạng dân sự của trường Đại học Luật Hà Nội th "Tu
thập chứng cứ là tậc phát huễn tìm ra các chứng cứ tập hợp đầm vào hổ sơ vụ việc đôn
cay đỗ nghiên củn, đnh giá và sử ng giã quyễt vụ việc đến ar'”.Y đi nh ngiữa này,
đã xác định bản chất, mục ích của tụ thấp chúng cử nhằm để "nghiên cửa”, "đônh giá
vd sit ding” tong host ding giải quyết vụ việc dân m cũa Tên án Đồng thời chỉ rà
nhũng công việc căn thực hién nr phat hiện, Em ra các chứng cử tập hợp đơa vào hỗ
sơ vụ việc đân sự để nghiên cứu, đánh giá và sử dụng giã quyết
vụ việc dân sự Tuy

nhiên dink nga nay cate đơn re ioe td Gi cầu hối chủ thỄ nào Sẵn hành việc tha
Viện ngônng ho (2005), dda cng vide, nob Oa Nẵng, 958
‘rein Ting vid, eb 04 ing, 286
ˆrường Gại học Lất H hội (201), ido nh Lube eS tung dnsu iệt Nom, Ho Công ân niên đân, Hã Hội


10

thập chúng cứ là đương nợ hey Thần phán, tha thập chứng cử có hãi tuân theo tỉnh
tụ thủ tuc nào hay không?
- Theo để tử nghiên cửu khoa học cấp trường cơn trường Đại học Luật Hà Nội
thì “đmi thập chứng cử là hoat đồng tỔ ng do Tên án tỗn hành nhằn tim hát hiện th.
2E gh nh hn hing lý chứng cần thắt khúc dùng làm căn cử cho việc giả
in ae"* Co nét tương ding theo tác giã Tuồng
Duy Lượng thì "tu thập
chứng
cử là một hành v tổ nang cia Téa cn trong việc hấp nhân các tà liu chứng cử
4 đương sự cá nhân, cơ qiơn, tchức cũng cấp hoặc do chính Tịa án trực tếp
cđmng các biên pháp đễ tụ thập'” Như vậy, so với Ảnh ngần được giáo tình Luật tơ
tạng dân sơ để cập tủ Ảnh ngiĩa này, bên cạnh chỉ ra đoợc các hoạt động tì thấp
chúng cử thì đã lâm rõ được chủ lŠ của của hoạt động này là Tòa án và phạm
vĩ thụ
thập chứng cử của Tên án là các chúng cần thiết có liên quan
và làm căn cử để giải
quyết vụ án Tuy nhiên, ảnh ngiĩa trên không chỉ rõ chủ thể nào trơng cơ quan Toa án
được iên hành
thu thập chúng
cức ki th thâp chứng cử có được chủ động
hạy cần có
nhũng điều kiện g khác khơng và có theo bình hạ thủ tục nào khơng?
Mặt khác, theo quy đính của pháp luật TTDS Việt Nam hiên hành tì hoạt đồng
th thập chứng
cử khơng phải do bất kỹ gỉ đồm nhiệm ma do Thẫm phán phụ trách
việc
git quyit va vide đăm nhiệm. Có thể hiễu, bản chất
tha thập chứng cổ ong tổ hạng đân
sale Q hot đông
tổ hung din ar cia Thim phán nhẫn tập hợp các chứng cửiên quan

din
vu vide din sự đã được thụlý đỗ xây dụng, hoàn thiện hỗ sơ, tạo tên để cho việc
nghiên cửu, đánh giá chúng
cứ nhắm xác nh mụthật khách quan côn vụ việc dân ny và
(G9 đợc tiền hành theo tình tự thể tục và các điều liện mã pháp hit tổ ong dân my
quy Ảnh,
Trên cơ sở quan đm khoa học và bên chất của hot động thu thập chứng cứ nói
chúng nh. rên, đối vớ thu thập chứng cứ của Thẫn phán trong tổ tụng đân sự đối với
các vụ án tranh chấp quyền
sở đụng đất được hiểu nhu may
Thụ tiập chứng
cử của Thân phán trong tỔ tơg dân sự đỗ với các vụ án th
chấp quyẫn sử àng đất là các hành vì tỔ hơg của Thẫm phản hẳn hành trên cơ số tập
hợp. giữ nhận thủ giữ và báo quân chứng cứ lên quan đỗn việc giã qgyễtvụ án anh
° Tường
Đại hoc Lait Hi Nội G012) ĐĨ tỉ nghên
cứu cấp trường, Aốt số sn để ý hit “hông cứ và
hing mi rong ong dns Eà Nội 98
"rông
Doy Lượng (2005), Ching cv
ching min — thy ln die rom pipe oS non nie
Tiệm”; Đặc snnghệ bật, 0),Hà Nội, 12


u

chấp quyển sit chong cit theo tinh ta tac do pháp luật p đình nhằm
hỖ rợ đương
cacong vậc thực hiện ngấa vụ cung cắp chứng cứ và bảo đân cho việc giãt quyễtvụ
cán ranh chấp quyằn

sử ảmng đắt được chính xác, Khách quơn đẳng thời hơn luật đnh"
* Đặc điễu tìm thập chứng
cứ của Thâm phán trongtỗ tụng đân sự đối với
các vụ án tranh chấp quyầu sử đụng đắt
Thứ nhắt thủ thập chứng
cứ của Thẫn phán trongtổ hang din sự đối các vụ án
tranh chấp QSDB 1a hoat dng mang tinh a9 lực Nhà nước.
Tim thip chứng cứ của Thâm phán rong tổ tụng din sự đối các vụ án ranh
chip QSDB 1a host đơng mang tính quyển lục Nhà nước côa một rong những người
tiến hành tổ tụng Đây là đặc điểm co bin để phân biệt với hoạt động thu thập chứng
cử của những người tham gia tổ tang khác như nguyên đơn, bị đơn, người có quyển

loi ngấn vụiên quan, ngu bảo vệ quyên
và lợi íh hợp pháp của đương nơ. khơng

uang tính quyền lực Nha nước bối những chủ thé nay không được Nhà nước tao
qguyễn đỂ thực hiện host đông th thập ching cứ. Biễu hiện cơa tính quyền lơ: Nhà
nước thể hiện, cụ thỄ: chỗ thể thục hiện là Thần phản~ được Nhà nước trao quyền, có
nhiệm vụ chính đó là xét xở và các biện pháp thu thập chúng cỡ có tính rùng bude
trách nhiễm với các chỗ thể liên quan đến host động thu thập chúng cứ cũa Thâm,
phán Chẳng hạn, Phịng Tải chính của huyền ẽ phối phối hợp với Tòa án cập huyện
trong việc tham gia vào Hội đồng nh giá tả sẵn là quyền sử đụng đất, bay vấn phơng
'UBND cấp có thẩm quyền cung cấp các từ liêu chúng cứ liên quan đến nguôn gốc đất
do co quan mình lưu trữtheo u cầu cũa Tịa án,
Thứ lụa, các hoạt động tu thập chứng cử của Thầm phán đổi với các vụ án
tranh chắp QSDĐ nhằm mue đích tòm kiém co s6 cho vide gids quyét vu án tranh chấp
về 050Đ
Trong quá trình giả: quyết các vụ án tranh chấp QSDĐ nei riéng hoạt động thì
thập chúng cứ sẽ do Thâm phán được phân công giải quyết vụ án đỏ thực hiện Thần,
phán được phân công giải quyét các vụ án tranh chấp QSDP là người phi chíu rách

nhiệm về kết quả giải quyết vụ án Các vụ án tranh: (QSDĐ rất phúc tạp trong quá
trình xác định ngn gỗ: sở dụng đất xác Ảnh
d là người có quyền
nữ ding dit. DE
cö cơ sở cho việc giã quyết vụ án ranh chấp quyền sử dụng đất đúng pháp lut thì bận
canh những tải hiệu, chứng
cử mê đương nợ cung cấp đi có rong hỗ sơ vụ án Thẫn
hán sẽ tến hành các biên thu thập tủ liêu chúng cử khác như yêu cầu cơ quan tổ


12

chúc cùng cấp tả liêu, chúng cứ tấn hành xem xét thấm định tạ chỗ, ảnh giá tải
sản . Như vây, đây cũng là đặc điểm cơ bản giúp phân biết véi host động thủ thập
chúng cứ trong tổ tụng hình sự bồi trong tổ tung hình sự trách nhiện chứng mình
thuộc về cơ quan đu tra
Thứ ba, thụ thập chứng cứ của Thân phân đố với các vụ án ranh chấp QSDD
chỉ được thực luôn lửu cẩn thất phảt hỖ tơ đương sự trong việc thực hiện ngiữa vụ
camng cấp chứng cử và chứng mahh
‘Theo quy đính của pháp luật tổ tụng cũa Việt Nam, ki gai quyất các vụ án dẫn
say một trong những nguyên tắc cơ bản đổ là ngiĩa vụ cùng cấp chúng cử và chúng
minh cơa đương sơ Theo đó, các đương sự phãi cùng cấp, giao nộp cho Tòa án các tải
liệu, chúng cử để chứng mình, bảo vệ guyễn và lợi ích hop phip cia minh Các đương
say phi thục hiện các hoạt đông này đều tiên trước khi Thâm phản tần hành thủ thập
chúng cứ và khi Thẫm phán tiễn hành tho thập chứng cử khi thấy cần hiất hoặc theo
yêu cầu côn đoơng me thi chi mang tinh hd tro cho đương sơ để lim sáng tô mự thất
Xhách quan của vụ án Chẳng hạn Trong vụ án tranh chấp chỉa thờa kể mã d săn thờn
kế là quyền sử dụng đắt nấu các đương nự không cùng cấp đoợc đây đồ các tả liệu
chứng cứ xác nh được quyền sử dụng đất là đ săn thửa kẻ th Thẳm phán phải tiên
Thành biện pháp thụ thập chứng cử nh. Yêu cầu các cơ quan đang lưu trữ các ta liệu

chúng cử đó cụng cấp hay tin bảnh
ấy lời khai của người lm chứng, từ đó có cần cử
li quyết vu án.
Thứ tị tim thập chứng cứ của thẫn phản trong các vụ án tranh chấp Q5DĐ)
.8ược tin hành vo trình tự th tue do php lt guy ch
Trong tổ tụng dân my khi thực biện bất kỷ hoạt động tổ tụng nào cũng cần toin
hủ heo tình tạ hỗ tục pháp loật quy định để đăm bão các vụ án được giã quyết đều
có mơ thơng nhất khách quan và cơng bằng Pháp luật tổ ting din nự đã có các quy
nh về điêu lúên, bình hy thủ tục để Thâm phán in hành thu thập chúng cứ Mục
đếch của các quy định này nhằm dim bảo việc thục hiện thu thập chúng cử côa Thẫm
phán đều tuin theo quy định của pháp luật, tránh sự lạm dạng quyền lục cũa Thẩm,
phán đỂ có những hành vĩ gây ảnh hướng đến quyền lợi cũa đương my và tốn hai đến
say cơng bằng, nghiêm mình cũa pháp luật Trong q trình giải quyết các vụ án tranh,

tập vấnhíngThạccứ ĩ cứtạiTàohọc rấttừ tựcrà Nộitẫngối quyết cw nc eco
ng tu uận
A816, phổnoợt
ˆAguyễn
Tầmán ốpThịhuyệttên hônh
Hi hông,


13

chấp QSDB, các tinh Hit, my kiên công sẽ không được coi là chứng cử nêu trong quá
trình Thẫn phán thủ thập chúng cử có sự vi phamn quy định của pháp luật Chẳng hạn,
Xôi Thẫm phán tin hành biện pháp thẫn định tạ chỗ đối với tài săn Tà quyền sỡ đụng
đất tủ phải ra quyết ảnh xem xét thẫm định tử ch: việc xem xát thẩm Ảnh tú chế
phải do Thẫn phán tiên hành và có sơ tham gia của đai diện UBND xã, Thẫn phản
hải báo trước việc xem xát thấm dinh tei chế để đương

au biét và chúng liễn việc
xem xét thấm định đó, Việc xem xét thậm định tủ chỗ phải được dữ thành
biển bản,
Trong biên bản phải gỉ rõ kắt quả xem xét, thim đính, mơ tả tổ hiện trạng tài sân, cụ
thể: điện ích thủa đất, các tà sẵn gắn liên vớ đất, rên thần đất đó đăng có những chủ
thể nào snh sống... biên bản phải có chữ ký cơa người xsm xứt thấm dink va chit
kkỷ hoặc đm chỉ của đương
m nêu họ có mặt, của đi diễn UBND cấp xã Sau khi lập
xong tiên bản, Thâm phán phải yêu cầu đu diện UBND cấp xã ký tên và đóng dẫu xác
nhận Tồn bộ tình tạ thủ tục này được quy nh ti Điều39 BLTTDS
1.12
Ÿ nghĩa tìm thập chứng cứ cũa Tham pháu trong tổ hng âên sự đỗi với
các vụ án nh chấp quyầu sử đụng đắt
Thứ nhất hoat động thu thập ching cứ của Thần phán là cơ sở đỂ giãi quyết
các vụ án tranh chấp OSDĐ được khách quan, cơng bẳng nhanh chóng và đúng pháp
teat
Trong quả trình giả: quyết các vụ án tranh chấp QSDĐ, chỉ khi nào hỗ sơ vụ đa
được thụ thập đầy đủ tả liệu, chứng cử tì Thêm phán mới có căn cử đỂ giãi quyết vụ
án được đúng pháp luật Theo quy nh của pháp luật TTDS, đương sơ có quyền và
"nghĩa vụ giao nộp tả liệu, chứng cử cho Tòa án Tuy nhiên, nêu những tả liệu, chứng
cử có tronghỗ sơ vụ án chữa đầy di thi Thim phán được phần công giã quyết vụ án
sẽ hỗ trợ đương sơ iên hành các in pháp thu thập tải liệu, chứng cứ Như vậy, mắc
đủ phép luật TTDS ghỉ nhận và để cao vai trở cũa các đương sơ trong quá trình chứng
rink nhưng thục Ấn giải quyết các vụ á tranh chấp QSDĐ tạ Tịa án cho thấy hoạt
đơng thụthâp chúng cứ của Thẫm phán vẫn giữva ro làtẫn đỀ quan trọng trong quả
tỉnh chứng mình, đềm bảo giải quyết các vụ án tranh chấp QSDĐ được đúng pháp
luật và đăng thôi hạn Thẫm phán tiên cơ sở nhữngt liệu mã các đương my cung cấp
cùng với sự hiểu biết pháp luật, bằng các kỹ năng nghiệp vụ sẽ xác đnh những vẫn để
căn chứng mình, nhưng tả liệu chúng cử cân thu thập tong vụ án để yêu
cầu đương

14

say cũng cấp chứng cứ hoặc tiến hành các thu thập chứng cử đầm bão việc giải quyết
va ẩn được đúng đẫn, chính xác, nhanh chóng búp thời
Thứ hơi, hoạt động thu thập ching et cia Thim phén giữ vai trở hổ rợ các
đương nợ trong việc thục hiện nghĩa vụ cũng cấp chúng cơ và chứng minh cho yêu cầu
của mình khš giải quyết các vụ án ranh chấp QSDD
Mắc dù đoơng nự có nghĩa vụ chứng mình cho u cầu của mình nhưng trong
nhiễu trường hợp họ khơng đồ khả năng để thục hiện tốt nga vụ chứng mảnh và cũng
cấp chứng cứ cho Tòa án nhất là trong những trường hợp nhiều tài liệu, chứng cử đo
cá nhân, cơ quan, tổ chức khác đang quản lý. Vi vậy, các quy định của pháp luật về vai

trò của Thm phn trong vide ching min có ý ngiễa rất quan trong Thậm phán bing
những hoạt đông ha thập chúng cử sẽ giúp đương ny rong việc định hướng các nguồn
chứng cứ thu thập nhồng chúng cơ mà đương nự rẽ khơng có khả năng tho thập trên
cơ sở u cầu của đương mự hoặc khi xét thấy căn thiết thơng qua các biện pháp nh
trưng cầu gián đính định gá tải săn, yêu cầu cá nhân cơ quan tỔ chúc giao nép
chúng cứ. . Và như váy, hoạt động thu thập chúng cứ cơa Thâm phán có mục dich la
để hỗtrợ cho các đương
nr trong viée thực hiện quyén và ngiễa vụ cũng cấp chúng cử
và chứng mình cho yêu cầu cũa mình
Thứ ba, hoạt đồng thu thập chứng cử của Thâm phản đốt với các vụ án tranh:
chip QSDĐ nói riêng và các vụ án dân mv nói chung nhẫn giúp Tòa án thục hiện chúc
năng là cơ quan bảo về công lý, công bằng xã hội
Điễu 2 Luật Tổ chúc TAND năm 2014 quy định về chúc năng nhiện vụ quyên
hạn của TAND nhờ sau *1. Tòa đủ nhôn đôn là cơ quan xét xử của nước Cơng hịn
“Xã hội Chủ nghia Tiét Nam, thực hơn quyẫn hr pháp, Tơa án nhân đân có nhiệm vụ
báo vẽ công : bảo vệ quyển cơn người quyển công dân bảo vệ chỗ đổ xã hội chủ

giữa. báo vệ li ích cũa Nhà nước, quyễn và lợt ích hợp pháp của
t chức, cánhôn"
Bing những hoạt đông cũa Thâm phán lẫi thực hiện xét xử nhữngvụ án vụ én din ae
nổi chung và các vụ án tranh chấp QSDĐ nói riêng theo quy ảnh của pháp luật đã
giúp Tên án thục hiện được nhiệm vụ bảo vẽ công lý, bảo vệ công bằng bảo vệ quyển.
cơn người, quyền công dân, bảo vệ chế đ xã hội chủ ngiữa, bảo v? lợi íh cũa Nhà
nước, quyễn và lợi ch hợp pháp côa tổ chúc, cá nhân. Quy nh này phù hợp với đều
iện kinh tổ - xã hội của Việt Nam, ủi hơn 6Ư% dân sổ đều làm nơng nghiệp, ki có
tranh chấp QSDĐ với điều lên nh tế khỏ có thể tiếp cận các địch vụ pháp lý; đẳng


15

thời tình đồ hiểu biết pháp luật cơn người dân cịn hạn chỉ. Chính và vậy, hoạt động
thụ thập chứng cử của Thâm phản bên canh vai tro trợ cho các đương nự rong q
trình chứng mình cịnlà tiền để giải quyết các vụ án được đúng pháp luật, g va trở

Vệ lễ phã, thục hiện vai rồ là cơ quan bảo vệ cônglý theo Hiển pháp và Luật Tổ
chúc TAND đ quy nh
1 Các yêu tác động đến
quả của heạt thu thị chứng cứ của

Thắm phán trong tố tụng dân sự đối với các vụ ân tranh
chấp quyền
sẽ đụng đắt
Thứ nhất, các qng' đựh của pháp luật về hoat đơng thu thập chứng cử cđa
Thẫn phán
Đây là u ổ đầu tiên ảnh huông din hiệu quả của hoat đông thu thập chứng cứ
của Thêm phán VỀ nguyên tắc để host đông thu thấp chứng cử được khách quan,
thống nhất hạn chế nự lạm quyền của Thẫn phán, thì hoạt động này phã được pháp

luật quy ảnh Và trên cơ sở các quy định của pháp luật Thim phán thực hiện những
tiện pháp thụ thập chúng cứ Nếu các quy định của pháp luật TTD về các biển pháp
th thập chứng cử của Thẫm phán không cụ thé, rõ răng thì ảnh hưởng din mridhéch
quen, cơng bing trong việc xác ảnh: nự thất khách quan cũa vụ án cũng
nh lâm cho
va án bị kảo đài Nhơ vậy, để đản bảo cho hoạt động thu thập ching ctr ci Thi
hán cõ hiệu quả thí các quy định của pháp luật cần được xây đụng một cách đây đã,
toàn điện và thống nhất, đồng thời phủ hợp với thục tấn và đáp ứng được mục tiêu hố
trợ đương sơ trong việc thục hiện nghĩa vụ chứng mảnh, lá cơ sở để Thấm phán xem.
xế giã quylt vụ án
Thứ hai trình độ clnyên mân và phẫu chất đạo đức của Thẳm phản trong hoạt
đồng thu thập chứng cức
Host đông thu thập chứng cử đời hỗi người Thẫm phán phải có chun mơn
võng ving và kính nghiêm nghề nghiệp sâu sắc. Trước hết, họ phải năn vũng các
nguyên tắc của hoạt động thu thập chứng cứ những trường hop nao thi Tham phan

được tin hành thủ thập chứng cứ và hãi hiểu rõ tình tự thủ tục thục hiện các biện
pháp thủ thập chúng cứ: Hiện nay, việc bỗ nhiệm chúc danh T' phánít nhất phải có
tẳng cũ nhân luật, có kinh nghiệm cơng ác, có chứng chỉ bỗi dưỡng nghiệp vụ xát xử
à hiện nay còn phải vượt qua kỷ thị oyễn chọn Thâm phán... Điều đó cũng tác động
tích cực đến hiệu quả của công tác thụ thập chúng cứ của Thẫm phán


16

Bên cạnh đõ, ngồi u tổ về chun mơn thì Thâm phán khi thu thập chúng cử
cịn cần phất có phẫm chất, đạo đóc nghề nghệp, tránh tnh trang
thiên ví, tham những,
đã có thể bảo về một cách
tốt nhất quyên, lợi ích khống

họp pháp cũa đương sự
Thứ ba, đỗi vất hoạt đồng hai tr tt dw. ching cir cia co quươn nhà nước
Đội với các vụ án trenh chấp QSDĐ, các tả liêu, chúng cứ được lưu
h tạ cơ
quan nhà nước là chứng cử quan trọng, có độ chính xác cao và a co sở quan trọng để
agai quyt các ranh chấp phát nh Nhờ vậy, hoạt động lưu rổ tả liệu, chúng cử ảnh.
thườngrấ lớn đổn hoạt động thụ thập của Toà án, bồi nếu hoạt động lưu tr của mốt cơ
quan nhà nước không tốt ắt dễ dẫn đồn những "góc Mu?" của vụ án, khơng phân ảnh
được sự thất khách quan cơn vụ án và khổ có thể giãi quyết Đảng thời, nếu việc lưu
trữ được thục hiên tốt thì hoạt động này sẽ đến ra nhanh chồng và thúc đẩy tin tỉnh
tổ tụng đấn ra thuận lợi
Thứ tr, việc trình độ liễu bắt pháp luật và hiệu quả cũa công tác quản I tà
liêu chứng
cứ cũa công dân
Thực ỉ hiện ney đa phẫn người dân nước ta chưa nhân thúc được nự chính xác
của chủng cử ảnh hướng đến hoat độngtổ tung dân sự Có những trường hợp ho không
xác định được tả liệu, chứng cử nào là cần thiết cho vin để cân chúng nủnh Đẳng
thời, có những trường hợp bên đương sự đưa ra nhiều chúng cử nhưng chưa đúng nự
thật. Tất cả điều đó khơng cỉ ảnh hung din vu án mã cịn ảnh huỗng trục tếp đến
những muy luân côa Thâm phán nhầm giã quyết vụ án một cách đóng đản, khách quan
De , vide ning cao nhin thie vé phap luật cũng như quản lý tốt về các tài liệu,
chứng từ 48 “dhe trù” cho toơng lạ là về công củn thất tong thời đm này, Đẳng
thời, cân “lo trì từ tuông “cũa sau” của cổng đân, đ tránh gây "phiển phúc“ cho
cơ quan có thẫn quyểnth hành cổng vụ
14. Quy định của pháp hit tố tung dân mự Việt Nam hiện hành về hoạt
thu thập chứng cứ của Thâm phán đối với các vụ án tranh chấp quyền sử
dụng đắt
1.11. Chứng cứ cầu tìm thập trong vụ du trmnh chấp quyễn sĩ dng
“Theo quy định tạ Điều 95 BLTTDS, ching cử trong vụ án dân nồi chung sẽ
được thụ thập từ các nguồn mau: Tả liệu đọc đoợc, nghe được, nhìn được, đỡ liệu điện

tồi Vât chúng Lịi khá của đương sự Lời kh của người làm chúng, Kt luận giảm,
đảnh; Biên bản gh kết quả thẫm dink ti chd, Két qua dinh giá tủ sẵn thim định giá


17

thi sẵn, Vấn bản ghi nhân sự kiện, hành vũ pháp lý do người có chức năng lập; V ăn bên
công ching chứng thục, Các chứng cử khác ma pháp luật có quy đạn: Trong đó, để
được coi là chứng cử thi các nguồn chúng cử phãi đáp ứng đầy đã các điều kiện mà
pháp luật quy Ảnh Cụ thể
- Tả liêu đọc được nối dang đoợc coi là chúng cứ nêu là bản chính hoặc bản sao
có cơng chứng, chứng thục hợp pháp hoặc do cơ quan tổ chức có thẩm quyển cũng
cấp, xác nhận.
- Tả liêu nghe được, nhân được được coi là chứng cứ nễu đợc xuất tình hẻm,
theo vin bản tình bây của người có tà liệu đó về xuất xử cơa t liêu nễu họ tự thu
âm, thu hình hoặc vấn bản có xác nhân của người đã cũng cấp cho người xuất tình vé
xuất xứ củ tả liệu đó hoặc văn bản về sự việc liên quan ới việc thụ âm, tha hành đó
- Thông điệp đỗ liêu điện từ được thể hiện đười hình thúc trao đối đỡ liên điện
tổ chúng
từ điền tổ thơ điên tố đin tin điện báo, faz và các hình thúc tương
tơ khác
theo quy nh cũa pháp luật vỀ giao địch đin từ
- Vật chứng là chứng cử phãi là hiện vật gốc iên quan đến vụ việc
- Lồi kei cia dong sự lời khai cũa người làm chứng được coi la chingcử
nếu được ghi bing vin bin, bing ghỉ ân, địa ghi âm, băng ghỉ hình, địa ghỉ hình thi
tị khác chứa âm thanh, hình ảnh theo quy định tri côa pháp luật hoặc khai bằng lời ti
phiên tòn
- Kất luận giám ảnh đoợc coi là chúng cử nều việc giám định đồ đoợc tin
"hành theo ding th tue do pháp luật quy nh
- Biên bên ghỉ kết quả thấm định tạ chỗ được cơi lá chúng cử nêu việc thẩm

đảnh được ên hành theo đúng thủ tục đo pháp luật quy nh
- KẾt quả định giá tải sân, kết quả thẫm định giá tài săn được ci là chứng cử
nữu việc định giá, thẫm định giá được tiến hành theo đúng thổ tuc do pháp hit quy
din,
- Văn bản ghỉ nhân sự kiện, hành vũ pháp lý do nguồi có chức năng lập tạ ch
được coi là chứng cử nêu việc lập văn bản ghỉ nhận my kiện, hành và pháp lý được tên
Thành theo đăng thủ tục do pháp luật quy nh
- Văn bản công chứng, chứng thục được cơi là chúng
cổ nấu việc công chứng,
chứng thực được thục hiện theo đúng
thủ tục do pháp luật quy định:


18

- Các nguẫn khác mã pháp luật có quy định được xác đãnh là chứng cử theo
đầu liên thủ tuc mã phép luật quy định
Các vụ án tranh chấp QSDĐ có tỉnh chất đặc thủ do tả sẵn tranh chấp thuộc "sở
Hữu toàn dân" các bên tranh chip chi co quyền nữ dạng đất mà khơng có qun
sở hữu
đắt Ngội ra, có rất nhiễu dạng tranh chấp QSDĐ nhưng
hưu trùng lạ các tả liệu,
chúng cử để làm căn cứ giải quyết các vụ án tranh chấp QSDĐ mà đoơng sự cần cũng
cấp cũng nh Thâm phán cần thụ thập thường tập trung về các nội dụng sưu Nguẫn
gốc đất, quả tình sử dụng đất việc kê khai, đăng ký đất tranh chấp gua các thời kỷ;
iệc cấp gây chúng nhân quyển sở dụng đất
Đôi với vẫn để giải quyết tranh chấp đất đi tỉ các tả liệu chúng cứ chứng
"mình phi liên quan đến nguén gốc tao lập, quá tình sử dụng và hiện trang đất Cụ
thể
Thứ nhất, xác ảnh nguằn gốc nữ dụng đắt

Trong quả tình giã quyết vụ án Thâm phán cần xác định nguẫn gốc dit đang
sử đang de phá hoang lần chiêm, thừa kệ, tăng cho, chuyển nhượng, được Nhà nước
giao hay cho thuê... ĐỂ qua đỏ xác đính việc rử dụng đất có đúng pháp luật họ,
không? Các chúng cứ chứng mảnh và nguẫn gốc sở dụng đất cân thụ thập nh: Nhông
gấy tờ về quyền được cử dụng đắt trước ngày 15/10/1993 do co quan có thâm quyển
cấp trong q bình thục hiện chính sich đất đi của nhà nước qua các thời kỹ; GIẬy

chúng nhận quyền sử dụng đất tạm thời được cơ quan nhà nước có

quyền cấp

hoặc có tên trong Số đăng
ký rng đất, Số địa chính trước 15/10/1993; Giấy tờ hợp

phip về thừa ký, tăng cho quyển sử dụng đất hoặc tri săn gắn liễn với đất, giấy tờ giao
nhà tình nghĩa, nhà tỉnh thương gắn liền với đất, Giấy tờ chuyển nhượng quyển sử
đang đất mua bán nhà ð gắn liên với đất ở rước 15/10/1993 đợc UBND cấp xã xác

nhận là để sử dụng, Giấy tờ thanhlý, hóa giá nhà ở gắn liễn với đất ở, giấy
tờ mua nhà.

ä thuộc sở hồn nhà nước theo quy định cũa pháp luật, Giây tờ về quyển
sử dụng đất dø
co quan co thim quyển thuộc chế đồ cổ cấp cho ngu sử đang đất quy định tử (điều
15 Thông tơ 02/2015/TT-BTNMT) như. Bằng khốn dién thổ, văn hy đoạn mãi bắt
đơng sân có chứng nhận của cơ quan thuộc chế độ cũ, bản đ chủ: hoặc giấy thôn
thuận tuơng phân di sẵn về nhà ở được cơ quan thuộc chế đồ cũ chúng nhận... ¡ SỐ
mục kê đất, s kiến điền lập trước ngày 18/12/1980; Mét trong các giấy tờ được lập
trong quá tỉnh thục biện đăng
ký ruộng đất theo Chỗ th số 299-TTg ngày 10/11/1980