Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã, huyện can lộc, tỉnh hà tĩnh trong giai đoạn hiện nay

`

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ VĂN THẮNG

NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT
CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ, HUYỆN CAN LỘC, TỈNH HÀ
TĨNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ

Nghệ An, năm 2015


1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH

LÊ VĂN THẮNG

NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT
CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ, HUYỆN CAN LỘC, TỈNH HÀ
TĨNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
CHUYÊN NGÀNH CHÍNH TRỊ HỌC
Mã số: 60.31.02.01
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
Ngƣời hƣớng dẫn: TS Nguyễn Hữu Quyết

Nghệ An, năm 2015


2

LỜI CẢM ƠN
***
Trong thời gian qua, tôi đã được sự hướng dẫn tận tình của các thầy
giáo, cơ giáo trường Đại học Vinh, tôi xin trân trọng cảm ơn Ban giám hiệu
nhà trường, Phòng đào tạo sau Đại học, Khoa giáo dục Chính trị cùng tồn thể
các thầy cơ giáo của trường Đại học Vinh đã tận tình giảng dạy, truyền đạt
nhiều kiến thức chính trị quý báu, hướng dẫn nhiệt tình cho tơi trong q trình
học tập và nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn thầy Nguyễn Hữu Quyết khoa Ngoại Ngữ,
thầy Đinh Thế Định, cô Vũ Thị Phương Lê khoa Giáo dục Chính trị đã tận
tình dìu dắt, hướng dẫn cho tơi được hồn thành luận văn tốt nghiệp này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn đến các bạn lớp Cao học Chính trị khóa 21,
gia đình, bạn bè, và các bạn đồng nghiệp đã hỗ trợ, giúp đỡ tôi trong suốt thời
gian qua.
Xin chân thành cảm ơn đến các đồng chí lãnh đạo Huyện ủy, Hội đồng
nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Can Lộc và các ban ngành của huyện đã hỗ
trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi trong thời gian tham gia học tập, nghiên cứu
khoa học và hoàn thành luận văn tốt nghiệp này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Tĩnh, tháng 8 năm 2015
Tác giả

Lê Văn Thắng

3

MỤC LỤC

TRANG

Trang phụ bìa

1

Lời cảm ơn

2

Mục lục

3

Danh mục các chữ viết tắt

6

Danh mục các bảng
Bảng 2.1. Cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện

39

Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh
Bảng 2.2. Chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện

40

Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
A: MỞ ĐẦU

7

B: NỘI DUNG

14

Chƣơng 1: Những vấn đề lý luận về chất lƣợng đội ngũ cán bộ

14

chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã.
1.1. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã; khái niệm, vai trò,

14

đặc điểm.
1.2. Chất lượng và tiêu chuẩn đánh giá chất lượng đội ngũ cán bộ

28

cấp xã
Chƣơng 2: Thực trạng chất lƣợng đội ngũ cán bộ chủ chốt của

34

hệ thống chính trị cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh hiện nay.
2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội huyện Can Lộc,

34

tỉnh Hà Tĩnh.
2.2.Thực trạng chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống

38

chính trị cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
2.3.Thực trạng các hoạt động nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ

48

chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
Chƣơng 3: Phƣơng hƣớng và các giải pháp chủ yếu nâng cao

63


4

chất lƣợng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị
cấp xã, ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
3.1.Phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt

63

cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh

3.2.Cơ sở xác định phương hướng nâng cao chất lượng đội ngũ

65

cán bộ chủ chốt cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
3.3.Những giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ

68

chốt cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.
C . KẾT LUẬN

84

TÀI LIỆU THAM KHẢO

87


5

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BTV

Ban thường vụ

CBCC

Cán bộ chủ chốt

CNH

Cơng nghiệp hóa

HĐH

Hiện đại hóa

HĐND

Hội đồng nhân dân

LLCT

Lý luận chính trị

MTTQ

Mặt trận tổ quốc

QLNN

Quản lý nhà nước

THPT

Trung học phổ thông

THCS

Trung học cơ sở

TSVM

Trong sạch vững mạnh

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

6

A. MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hơn 80 năm lãnh đạo cách mạng, đặc biệt sau Đại hội đổi mới (Đại hội
VI năm 1986) đến nay, vấn đề cán bộ và công tác cán bộ luôn được Đảng và
Nhà nước ta chú trọng, quan tâm. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 BCHTW
(khoá VIII) đã chỉ rõ: “Cán bộ có vai trị cực kỳ quan trọng hoặc kìm hãm
hoặc thúc đẩy tiến trình đổi mới”,[16, tr.33]. Nghị quyết số 11- NQ/TW ngày
25/01 của Bộ chính trị về luân chuyển cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy
mạnh Cơng nghiệp hố, Hiện đại hố đất nước khẳng định: “Cán bộ là nhân
tố trực tiếp quyết định đến sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh

của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng
Đảng”, [21,tr.345 ]. Đất nước ta đang bước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, địi hỏi Đảng ta phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ
ngang tầm với nhiệm vụ mới, góp phần thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược là
xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Xã có vị trí rất quan trọng trong hệ thống chính quyền bốn cấp của nước
ta hiện nay, vấn đề này được ghi nhận tại Điều 118 - Hiến pháp nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 (sửa đổi năm 2001). “Cấp xã là nơi tuyệt
đại bộ phận nhân dân cư trú, là nơi trực tiếp thực hiện các chủ trương, đường
lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ cấp trên giao,
chăm lo mọi sinh hoạt và đời sống hàng ngày của nhân dân ở địa phương. Cán
bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã trực tiếp tiếp xúc với nhân dân, làm
cầu nối giữa nhân dân với Đảng, Nhà nước. Họ có vai trị rất quan trọng trong
việc quyết định hiệu quả của hệ thống chính trị cơ sở nói riêng và hệ thống
chính trị nói chung”. [25, tr.42]
Cấp xã là cấp chính quyền gần dân nhất, trực tiếp thực hiện và bảo đảm
trên thực tế việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý nhà

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

7

nước, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân có được tơn trọng và bảo đảm
thực hiện hay không, trước hết phải được thể hiện ở hoạt động của chính
quyền cấp xã, mà thơng qua đó là chất lượng của đội ngũ cán bộ chủ chốt của
hệ thống chính trị cấp xã. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Cấp xã là cấp gần
gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính. Cấp xã làm được việc thì mọi cơng

việc đều xong xi”[68, tr.371].
Thực tiễn cho thấy, nơi đâu có đội ngũ cán bộ cơ sở vững mạnh thì
nơi đó tình hình chính trị, xã hội ổn định; kinh tế, văn hóa phát triển; Quốc
phịng, An ninh được giữ vững. Ngược lại, cơ sở nào đội ngũ cán bộ khơng
đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, thì địa phương đó sẽ gặp khó khăn, kinh
tế - xã hội chậm phát triển, thậm chí tạo sơ hở cho kẻ địch lợi dụng, gây
“điểm nóng” về chính trị. Điều đó cho thấy, cán bộ chủ chốt của hệ thống
chính trị cấp xã có vai trị rất quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây
dựng và củng cố hệ thống chính trị cơ sở, tác động trực tiếp đến sự nghiệp
cách mạng và đổi mới của Đảng và Nhà nước ta hiện nay. Hội nghị lần thứ
5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX xác định: “Xây dựng đội ngũ
cán bộ cơ sở có năng lực tổ chức và vận động nhân dân thực hiện đường lối
của Đảng, pháp luật của Nhà nước, công tâm, thạo việc, tận tụy với dân,
biết phát huy sức dân, không tham nhũng, khơng ức hiếp dân, trẻ hóa đội
ngũ, chăm lo công tác đào tạo, bồi dưỡng, giải quyết hợp lý và đồng bộ
chính sách đối với cán bộ cơ sở”,[18,tr.168]. Vì vậy, việc xây dựng và nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị ở cơ sở là
việc làm có ý nghĩa vơ cùng quan trọng và hết sức cần thiết.
Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Ban Chấp hành
Đảng bộ huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh cùng với sự chỉ đạo và thực hiện của
cấp ủy, chính quyền các cấp, đội ngũ cán bộ cơ sở nói chung và đội ngũ cán
bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã nói riêng đã được quan tâm xây

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

dựng và củng cố, từ đó chất lượng đội ngũ cán bộ từng bước được nâng lên,
phát huy được vai trò, trách nhiệm trong hoạt động quản lý nhà nước và đã
đạt được những kết quả nhất định, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế, ổn
định chính trị - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, so với yêu cầu nhiệm vụ
mới của đất nước, của địa phương thì đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống
chính trị cấp xã cịn bộc lộ nhiều yếu kém, bất cập: trình độ, năng lực chưa
đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ; cơ cấu, chính sách đãi ngộ đối với đội ngũ
cán bộ này chưa hợp lý. Bên cạnh đó cịn có một bộ phận cán bộ bị tác động
tiêu cực của nền kinh tế thị trường nên đã có biểu hiện suy thối về phẩm
chất, đạo đức lối sống, quan liêu, hách dịch, mất dân chủ, tham nhũng, lãng
phí đã làm giảm uy tín của Đảng, làm giảm sút lòng tin của nhân dân đối với
Đảng và Nhà nước. Tình hình đó đặt ra một địi hỏi cấp bách là phải làm rõ
thực trạng, nguyên nhân, chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống
chính trị cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh hiện nay, từ đó đề ra một số
giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ này, nhằm góp phần quan trọng
trong việc hoàn thành mục tiêu và nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Chất lượng cán bộ, cơng chức cấp xã khơng cịn là một vấn đề mới,
nhưng ln là đề tài có tính thời sự và cũng không kém phần phức tạp. Vấn đề
này đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý, hoạch định chính sách và hoạt
động thực tiễn tập trung đi sâu nghiên cứu, tìm tịi, khảo sát. Đến nay đã có
nhiều cơng trình được cơng bố dưới những góc độ, mức độ, khía cạnh, hình
thức thể hiện khác nhau đã được đăng tải và cơng bố trên một số sách, báo,
tạp chí ở Trung ương và địa phương như; Luận văn Thạc sỹ Triết học ; “Nâng
cao trình độ lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở
tỉnh Hưng Yên trong giai đoạn hiện nay” của Nguyễn Thị Hồng Lê ( 2004).
Luận văn Thạc sỹ khoa học chính trị “Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ lãnh đạo
chủ chốt Phường, Xã ở Thị xã Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp trong giai đoạn hiện

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

nay”của Lý Thanh Vân (2008); “Nâng cao trình độ lý luận chính trị cho đội
ngũ cán bộ cấp cơ sở ở Tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay” Luận văn
Thạc sỹ giáo dục học của Nguyễn Viết Trường ( 2012) Luận văn Thạc sỹ
Chính trị học “Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp huyện ở
huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An trong giai đoạn hiện nay”của Lê Đức Phát
(2014). Bên cạnh đó có nhiều đề tài đã được nghiệm thu như;“Luận cứ khoa
học và một số giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo địa phương hiện
nay” Do Nguyễn Duy Hùng (Chủ biên) NXBCTQG-HN 2007, Đề tài khoa
học trọng điểm cấp trường “Cải cách hành chính nhà nước ở huyện Quế
Phong , tỉnh Nghệ An- Thực trạng và giải pháp” của Tiến sỹ Đinh Thế Định,
Đại học Vinh năm 2011, Luận án Tiến Sỹ“ Xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp xã vùng nông thôn đồng bằng sông Cữu Long” của Phạm Cơng Khâm,
năm 2000.
Ngồi ra có một số luạn văn Thạc sỹ có chủ đề xoay quanh vấn đề nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã mà bản thân tơi đã đọc, nhìn
chung các cơng trình khoa học đã nêu lên vai trò chức năng của đội ngũ cán
bộ chủ chốt cấp xã, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội
ngũ cán bộ chủ chốt góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triễn kinh tế,
xã hội giữ vững Quốc phịng - An ninh.
Các cơng trình khoa học trên đã nghiên cứu, phân tích một cách hệ
thống, hồn chỉnh, hiệu quả và tương đối toàn diện về vấn đề chất lượng cán
bộ, cơng chức cấp xã nói chung dưới góc độ lý luận cũng như sự vận dụng lý
luận đó vào việc nâng cao chất lượng cán bộ, công chức cấp xã tại một số địa
phương cụ thể, luận bàn những yêu cầu về tiêu chuẩn, cơ cấu đối với cán bộ
cơ sở, cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở, đồng thời đề xuất những giải pháp

trong việc đổi mới phương thức đào tạo, bồi dưỡng, cách thức xây dựng nhằm
nâng cao trình độ năng lực của đội ngũ này. Đây là những cơng trình, sản

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

phẩm trí tuệ có giá trị, ý nghĩa lớn cả về mặt lý luận và thực tiễn, là cơ sở để
kế thừa cho việc nghiên cứu tiếp theo.
Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện
đại hóa đất nước hiện nay thì vấn đề nâng cao chất lượng cán bộ, công chức
cấp xã, CBCC của HTCT xã nói riêng vẫn cịn là vấn đề mang tính thời sự
cấp thiết cần được tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện. Cho đến nay
chưa có cơng trình nào nghiên cứu trực tiếp về vấn đề chất lượng CBCC của
HTCT cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn hiện nay. Vì vậy,
việc nghiên cứu đề tài này có ý nghĩa lý luận và thực tiễn rất cấp thiết, trực
tiếp góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị cơ sở ở
huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay.
Trước yêu cầu khách quan của sự nghiệp đổi mới đất nước và yêu cầu
cấp thiết của thực tế địa phương, tác giả quyết định chọn đề tài “Nâng cao
chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã, huyện
Can Lộc, Tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay” làm đề tài luận văn tốt
nghiệp Cao học chính trị, với hy vọng sẽ góp phần nhỏ bé của mình vào việc
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã,
góp phần xây dựng địa phương ngày càng vững mạnh .
2. Mục đích nghiên cứu
Luận văn làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn chất lượng đội ngũ CBCC

của HTCT cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện nay,
trên cơ sở đó đánh giá đúng thực trạng chất lượng đội ngũ CBCC của HTCT
cấp xã và đề xuất các giải pháp chủ yếu nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh đến năm 2020.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ đặc điểm, vai trò tiêu chí đánh giá chất lượng và những yếu
tố ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ CBCC của HTCT xã, thị trấn;

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

- Nghiên cứu, khảo sát, đánh giá thực trạng chất lượng, chỉ rõ nguyên
nhân và rút ra một số kinh nghiệm chủ yếu về nâng cao chất lượng đội ngũ
CBCC của HTCT xã, thị trấn từ năm 2005 đến nay;
- Đề xuất phương hướng và một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ CBCC của HTCT xã, thị trấn ở huyện Can Lộc, tỉnh
Hà Tĩnh trong giai đoạn từ nay đến năm 2020.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu chất lượng đội ngũ cán
CBCC của HTCT cấp xã ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh trong giai đoạn hiện
nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu chất lượng đội ngũ
CBCC của HTCT xã, thị trấn ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh giai đoạn từ năm
2005 đến nay; xác định phương hướng và giải pháp của đề tài đến năm 2020.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của Chủ nghĩa

Mác - Lê nin, đồng thời sử dụng các phương pháp chuyên ngành: tổng kết
kinh nghiệm, khảo sát thực tế, phân tích tổng hợp và phương pháp chuyên gia.
6. Giả thuyết khoa học
Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho
các cơ quan lãnh đạo ở địa phương, đặc biệt là các Đảng bộ xã về nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ cơ sở giai đoạn hiện nay và làm tài liệu tham khảo trong
nghiên cứu, giảng dạy ở Trường Chính trị tỉnh, các Trung tâm bồi dưỡng Chính
trị huyện, thành phố của tỉnh Hà Tĩnh.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận văn được chia làm 3 chương.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

B. NỘI DUNG

Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
CHỦ CHỐT CỦA HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ
1.1. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, khái niệm, vai trò, đặc điểm.
1.1.1. Khái niệm hệ thống chính trị
Theo nghĩa rộng: hệ thống chính trị là tồn bộ lĩnh vực chính trị của đời
sống xã hội với tư cách là 1 hệ thống bao gồm: Các tổ chức, các chủ thể chính
trị, các cơ quan chính trị, hệ tư tưởng và các chuẩn mực pháp luật.
Theo nghĩa hẹp: hệ thống chính trị là các tổ chức, các cơ quan thực

hiện chức năng chính trị trong xã hội như: Các Đảng chính trị, các cơ quan,
nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan trực tiếp hay gián tiếp tới
quyền chính trị.
Hệ thống chính trị ở Việt Nam hiện nay bao gồm Đảng, Nhà nước, Mặt
trận tổ quốc và 5 đoàn thể chính trị- xã hội (Tổng Liên đồn Lao Động Việt
Nam, Đồn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt
Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam, Hội Nông Dân Việt Nam), mối quan hệ
giữa các thành tố trong hệ thống dưới sự lãnh đạo của Đảng nhằm thực hiện
quyền lợi chính trị và thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh XH công
bằng, dân chủ văn minh.
1.1.1.1 Khái niệm về cán bộ xã
Danh từ cán bộ có gốc Hán - Việt xuất hiện trong đời sống xã hội nước
ta, đã để lại dấu ấn tốt đẹp trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đặc biệt từ khi
có Đảng lãnh đạo. Tuy vậy, trong mỗi thời kỳ cách mạng, quan niệm về cán
bộ lại có sự khác nhau. Trong cuốn “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước”, từ cán
bộ được dùng với rất nhiều nghĩa khác nhau: Trong các tổ chức Đảng, đoàn

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

thể, từ cán bộ được dùng với hai nghĩa: Một là, chỉ những người được bầu vào
các cấp lãnh đạo, chỉ huy từ cơ sở đến TW (cán bộ lãnh đạo) để phân biệt với
đảng viên thường, đoàn viên, hội viên. Hai là, người làm công tác chuyên trách
có hưởng lương trong các tổ chức này.
Luật cán bộ, cơng chức của Quốc hội nước Cộng hịa xã hội chủ nghĩa

Việt Nam năm 2008 quy định: Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử,
phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của
Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương,
ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện), trong biên chế và
hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Cán bộ xã, phường, thị trấn (gọi chung
là cấp xã) là công dân Việt Nam, được bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ
trong Thường trực Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Bí thư, Phó Bí thư
Đảng ủy, người đứng đầu tổ chức chính trị - xã hội.
1.1.1.2. Khái niệm về cán bộ chủ chốt
Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng, năm 2002, định nghĩa: “Chủ chốt
quan trọng nhất, có tác dụng làm nịng cốt. Cán bộ chủ chốt của phong
trào”[65, tr.174]. Thuật ngữ cán bộ chủ chốt mới xuất hiện trong lịch sử đương
đại gắn với sự xuất hiện của đảng chính trị. Hiện nay thuật ngữ này được dùng
đồng nghĩa với người đứng đầu - thủ lĩnh chính trị, người lãnh đạo, nhà chính
trị... của một quốc gia, dân tộc, một tổ chức.
CBCC là những người giữ trọng trách việc hoạch định chiến lược,
xác định mục tiêu, phương pháp, đề ra các quyết định, chủ trương, giải
pháp để tổ chức thực hiện tốt các nhiệm vụ của cấp mình và của cấp trên
giao phó. Kiểm tra, giám sát, uốn nắn kịp thời những lệch lạc trong tổ
chức, đơn vị, bổ sung, điều chỉnh những chủ trương, giải pháp nếu thấy cần
thiết, rút kinh nghiệm từ thực tiễn góp phần phát triển lý luận hoặc xác

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

định những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tốt hơn, phù hợp hơn qua các
thời kỳ phát triển ở các địa phương và đơn vị. CBCC chủ yếu được hình
thành do bầu cử, hoặc được cấp trên bổ nhiệm, giữ một cương vị trọng yếu
trong cơ quan đảng, chính quyền, trưởng các đồn thể. Đó là người đại diện
cho tổ chức, tập thể đó và chịu trách nhiệm cao nhất trước cấp trên về mọi
hoạt động của địa phương, đơn vị.
Từ những vấn đề trình bày ở trên, cùng với việc nghiên cứu các văn
kiện, tài liệu của Đảng và Nhà nước, có thể quan niệm: Cán bộ chủ chốt là
những người có chức vụ và quyền hạn được giao đảm đương các nhiệm vụ
quan trọng để lãnh đạo, quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ
đó; chịu trách nhiệm cao nhất trước tập thể và cấp trên về nhiệm vụ được
giao trên cương vị ở mỗi cấp và lĩnh vực khác nhau mà họ đảm nhiệm.
1.1.1.3. Khái niệm đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính
trị cấp xã
Như vậy, từ các quan niệm, khái niệm trên, có thể hiểu một cách khái
quát về đội ngũ CBCC của HTCT xã, thị trấn như sau: Đội ngũ cán bộ chủ
chốt của hệ thống chính trị xã là tất cả những cán bộ đứng đầu các tổ chức
trong hệ thống chính trị xã, bao gồm các chức danh: Bí thư Đảng uỷ; phó bí
thư đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch Ủy ban nhân dân; Chủ
tịch Mặt trận Tổ quốc; Bí thư Đồn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ
tịch Hội Liên hiệp phụ nữ; Chủ tịch Hội Nông dân.
1.1.2 Quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin, Tƣ tƣởng Hồ Chí
Minh và Đảng CSVN về vai trị cán bộ
1.1.2.1 Quan điểm của Chủ nghĩa Mác – Lênin về vai trò của cán bộ
Trong bất cứ thời kỳ nào, giai đoạn nào của sự nghiệp cách mạng, cán
bộ và cơng tác cán bộ cũng đều giữ vị trí đặc biệt quan trọng, cán bộ là một
trong những nhân tố cơ bản quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp cách

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

mạng, quyết định việc nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
Đảng. Đó là khâu then chốt trong tồn bộ hoạt động của Đảng. Chính vì vậy,
các nhà kinh điển đã đưa ra các quan điểm, tư tưởng của mình về cán bộ và
cơng tác cán bộ của Đảng Cộng sản.
Mác - Ăngghen khẳng định: “Muốn thực hiện tốt những tư tưởng cần
có con người sử dụng một thực tiễn” (49,tr.153]. Lịch sử đã chứng minh mỗi
chính đảng của một giai cấp muốn giành và giữ chính quyền đều phải chăm
lo và xây dựng đội ngũ cán bộ, đây là đại biểu trung thành của giai cấp mình,
đủ sức thực hiện những yêu cầu, mục tiêu và nhiệm vụ cách mạng mà Đảng
và giai cấp đó đề ra, khơng chỉ riêng có Đảng Cộng sản mới thực hiện quan
điểm này. Mác muốn nói đến vai trò của người cán bộ là nguồn tuyên truyền,
tổ chức thực hiện của Đảng. Chính đảng của giai cấp cơng nhân muốn hồn
thành sứ mệnh lịch sử của mình thì phải chăm lo xây dựng cho được một đội
ngũ cán bộ có phẩm chất, năng lực đáp ứng nhu cầu, nhiệm vụ chính trị
trong mỗi thời kỳ cách mạng.
Trong Tuyên ngơn Đảng cộng sản năm 1848, hai ơng đã trình bày:
“Những người cộng sản là một bộ phận kiên quyết nhất trong các Đảng công
nhân ở tất cả các nước, là một bộ phận luôn luôn thúc đẩy phong trào tiến lên
về lý luận…” [50,tr.423).
V.I.Lênin là người kế thừa và phát triển tư tưởng của Mác và
Ăngghen, khi đề cập đến vấn đề xây dựng Đảng kiểu mới, V.I.Lênin đã đưa
ra những quan điểm vể cán bộ có ý nghĩa cả về phương diện lý luận và thực
tiễn. V.I.Lênin khẳng định: “Trong lịch sử chưa hề có một giai cấp nào giành
được quyền thống trị, nếu nó khơng đào tạo ra được trong hàng ngũ của
mình những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiền phong có đủ khả năng tổ

chức và lãnh đạo phong trào” [12, tr. 279].

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

Theo V.I. Lênin, muốn lật đổ chế độ Nga Hồng giành chính quyền thì
phải có một đội ngũ cán bộ “chuyên nghiệp”. Do đó, ngay từ những ngày
đầu thành lập Đảng, V.I. Lênin đã rất coi trọng công tác cán bộ. Người cho
mở các trường lớp đào tạo đội ngũ cán bộ cho Đảng, cho cách mạng và
chính V.I.Lênin cũng đã từng tham gia giảng dạy ở các lớp huấn luyện đó.
Cách mạng tháng Mười Nga khơng thể thành cơng nếu khơng có đội ngũ cán
bộ được đào tạo, huấn luyện như thế. Đồng thời, trong công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, V.I.Lênin cũng chỉ rỏ: Phải tuân thủ quy luận, thà ít mà tốt,
phải tuân theo nguyên tắc này. Thà mất hai năm thậm chí ba năm nữa cịn
hơn hấp tấp, vội vàng mà khơng có tí hy vọng nào đào tạo được một số nhân
viên tốt cả.
Khi có chính quyền lãnh đạo cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội với
yêu cầu của nhiệm vụ mới, V.I.Lênin đã tiến hành đánh giá, sắp xếp lại cán
bộ, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ và Người khẳng định: “Nghiên cứu con người
tìm những cán bộ có bản lĩnh đó là then chốt, nếu khơng thế thì tất cả mọi
mệnh lệnh và quyết định sẽ chỉ là mớ giấy lộn” [12, tr. 449].
V.I.Lênin đã đề ra những nguyên tắc để lựa chọn, bố trí và giáo dục
cán bộ. Đó cũng là chính sách của Đảng Cộng sản: “Hãy thử nghiệm một
cách hết sức thận trọng và hết sức nhẫn nại, những người có tài tổ chức,
nhiều cán bộ óc sáng suốt và bãn lĩnh, tháo vát trong thực tiễn, những con
người trung thành với chủ nghĩa xã hội vừa có khả năng tổ chức một cách

vững chắc và nhịp nhàng công việc… Chỉ những người như thế sau khi được
thử thách hàng chục lần bằng cách cho họ giữ những chức vụ từ đơn giản
nhất đến khó khăn nhất, chúng ta mới đề bạt họ lên cương vị chủ chốt, làm
người cán bộ lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước. Đó là khâu then chốt
trong tồn bộ sự lãnh đạo chính trị của Đảng, quyết định sự thành công hay
thất bại của Đảng. Không một phong trào cách mạng nào lại vững chắc nếu

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

khơng có một tổ chức ổn định và duy trì được tính liên tục gồm những người
lãnh đạo” [42,tr.158].
Tóm lại, Chủ nghĩa Mác - Lênin nói về cán bộ có vai trị quan trọng
quyết định đến sự thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của mỗi chính Đảng.
Dù ở bất giai đoạn nào của sự nghiệp cách mạng, Đảng đó cũng phải đề cao
vai trị quan trọng của cán bộ, đặc biệt là cán bộ chủ chốt, có như vậy mới
thực hiện được vai trò lãnh đạo của chính Đảng trong mọi thời kỳ cách
mạng.
1.1.2.2. Quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trị cán bộ
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người Việt Nam yêu nước, trong q trình
bơn ba tìm đường cứu nước, Người đã sớm tìm đến với Chủ nghĩa Mác Lênin tiếp thu và vận dụng một cách sáng tạo lý luận về cán bộ của Chủ
nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn Việt Nam.
Ngay từ những năm tháng đầu tiên giành chính quyền, Hồ Chí Minh
viết tác phẩm “Sửa đổi lề lối làm việc” đây là xâu chuỗi toàn bộ tác phẩm,
Người đề cập đến vấn đề cán bộ và giành hẳn một phần lớn đi sâu phân tích
“vấn đề cán bộ” trong đó có 5 nội dung:

- Người định nghĩa cán bộ và tầm quan trọng của công tác cán bộ:
“Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của chính phủ giải thích
cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời, đem tình hình của dân chúng
báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng” [44,
tr.296]. Người dạy rằng: “Cán bộ là gốc của mọi công việc”, “công việc
thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [45, tr. 273).
Luận điểm coi “cán bộ là gốc của mọi công việc” được Chủ tịch Hồ
Chí Minh lý giải một cách cặn kẽ, dễ hiểu qua nhiều bài nói, bài viết cũng
như việc làm của Người. Người chỉ rõ vai trò “cái gốc” của cán bộ được thể

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

hiện trong các mối quan hệ chủ yếu: cán bộ với đường lối, chính sách, với tổ
chức bộ máy và với quần chúng.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh cịn dạy rằng: cơng việc thành cơng hoặc
thất bại là do cán bộ tốt hay kém. “Cán bộ là dây chuyền của bộ máy. Nếu
dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy tồn bộ máy
cũng tê liệt” [26,tr. 54]. Chính vì vậy, trong suốt cuộc đời hoạt động của
mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ cán bộ.
Người làm tất cả mọi việc để có đội ngũ cán bộ không ngừng phát triển, nối
tiếp nhau ngày càng trưởng thành, đáp ứng sự nghiệp cách mạng lâu dài và
khó khăn ở nước ta.
Hồ Chí Minh cho rằng: “Cán bộ là tiền vốn của Đảng, có vốn mới làm
ra lãi, bất cứ chính sách gì nếu có cán bộ tốt thì thành cơng, tức có lãi, khơng
có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn” [26, tr. 46].

- Về dạy cán bộ và dùng cán bộ, Người khẳng định: “Đảng phải luôn
luôn nuôi dạy cán bộ như người làm vườn vun trồng cây cối quý báu, phải
trọng nhân tài, trọng mỗi người có ích cho việc của chúng ta” [27, tr. 273] .
Dùng cán bộ phải chú ý:
Hiểu cán bộ, Phải cân nhắc cán bộ một cách cho đúng, Phải khéo
dùng cán bộ, Phải phân phối cho đúng, Phải giúp cán bộ cho đúng, Phải giữ
gìn cán bộ .
- Trong công tác cán bộ, Người nhấn mạnh tiêu chuẩn tuyển chọn,
huấn luyện và bố trí, sử dụng, đánh giá, quản lý cán bộ. Trong quá trình lựa
chọn cán bộ phải đảm bảo các tiêu chuẩn sau: “Những người tỏ ra son sắt,
trung thành và hăng hái trong công việc; những người liên lạc mật thiết với
dân chúng; những người có thể phụ trách giải quyết các vấn đề, những người
luôn luôn giữ đúng kỷ luật” [28, tr. 275]. Cịn đối với cán bộ có 5 cách: “ Chỉ
đạo; Nâng cao; Kiểm tra; Cải tạo; Giúp đỡ” [29, tr. 277].

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

19

- Trong chính sách cán bộ, Hồ Chí Minh phân tích: “Đảng ta gồm
hàng triệu người, hàng vạn cán bộ. Trong đó, sĩ, nơng, cơng, thương, binh
đều có cả…. Tầng lớp xã hội khác nhau, trình độ văn hóa khác nhau, tính
tình cá nhân cũng khơng giống hệt. Sao cho đối đãi đúng với mọi người đó là
vấn đề trọng yếu” [31, tr. 277].
Từ đây ta có thể thấy Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xem vấn đề cán bộ với
tầm nhìn xa trơng rộng của một nhà kiến trúc sư về xây dựng Đảng cầm
quyền. Người đã dồn hết sức lực, tâm huyết của mình để xây dựng đội ngũ

cán bộ của Đảng, Nhà nước và đoàn thể nhân dân. Người đặt trọn niềm tin
yêu vào đội ngũ cán bộ. Như vậy, tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về cán
bộ ln được đề cao và coi trọng, coi đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược
trong quá trình thực hiện sự nghiệp cách mạng của Đảng, của đất nước.
1.1.2.3. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về vai trò cán bộ
Thấu suốt tư tưởng, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về vai trò
của cán bộ, ngay từ khi ra đời cho đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vấn đề
cán bộ. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Đảng. Đảng ta đã
xác định: “ Cán bộ là người có nhiệm vụ đem đường lối, chính sách, chủ
trương của Đảng tuyên truyền giáo dục quần chúng và tổ chức quần chúng
thực hiện ” [21,tr. 125]. Thực tế chứng minh, hơn 50 năm tiến hành cách
mạng dân tộc dân chủ, trải qua q trình hoạt động bí mật và cơng khai, hợp
pháp và khơng hợp pháp, đấu tranh chính trị và đấu tranh vũ trang, tiến hành
vận động các cuộc cách mạng rộn lớn và sâu sắc, gắn liền với phong trào
cách mạng sôi sục của nhân dân, Đảng và Bác Hồ đã đào tạo xây dựng nên
một đội ngũ cán bộ đông đảo, trung thành với sự nghiệp cách mạng, hăng hái
nhiệt tình, năng động và sáng tạo, có như vậy mới có khả năng tổ chức và
lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chủ trương chính sách của
Đảng đã đề ra.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

20

Bước vào thời kỳ mới – thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước địi hòi Đảng phải xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ
ngang tầm với nhiệm vụ. Tại Đại hội VI của Đảng (1986), Đại hội đổi mới

toàn diện đất nước, trên tất cả các lĩnh vực trong đó vấn đề về công tác cán
bộ được Đảng ta đặc biệt quan tâm. Tại Đại hội này, Đảng ta chỉ rõ: “Tăng
cường sức chiến đấu và năng lực thực tiễn của mình, Đảng đã đổi mới nhiều
mặt: đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế, đổi mới tổ chức, đổi mới đội
ngũ cán bộ, đổi mới phong cách lãnh đạo và công tác, phải chăm lo xây dựng
Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức để từ đó tác động quyết định
đến sự phát triển của cách mạng nước ta” [13,tr.124]. “Đổi mới đội ngũ cán
bộ nghĩa là, lựa chọn, bố trí lại đi đơi với đào tạo,, bồi dưỡng để có đội ngũ
cán bộ có đủ tiêu chuẩn và năng lực để lãnh đạo, quản lý ngang tầm nhiệm
vụ” [13, tr. 132].
Đại hội VI xác định: “Mọi cán bộ đều có nhiệm vụ tham gia với tập
thể lựa chọn, bồi dưỡng đào tạo cán bộ kế tục, cán bộ có tuổi giàu kinh
nghiệm, có nghĩa vụ ủng hộ giúp đỡ cán bộ kế tục. Nhân tài không phải là
sản phẩm tự phát, mà phải phát hiện và bồi dưỡng cơng phu. Nhiều tài năng
có thể bị mai một nếu không được phát hiện và sử dụng đúng chổ, đúng
lúc… Việc luân chuyển cán bộ theo quy hoạch góp phần tạo ra những cán bộ
có tầm nhìn xa, hiểu rộng, có bản lĩnh và năng lực lãnh đạo” [13, tr. 134].
Đến Đại hội VII của Đảng đã nghiêm túc đánh giá kết quả thực hiện
nhiệm vụ công tác cán bộ của Đại hội VI và khẳng định: “Cơng tác cán bộ
có mặt đã được cải tiến theo hướng dân chủ và tập thể hơn, thay đổi nhiều
cán bộ chủ chốt các cơ quan, các ngành, các cấp… Trong số cán bộ mới
nhiều đồng chí đã phát huy tác dụng tốt. Việc kết hợp nhiều độ tuổi ở mỗi cơ
quan lãnh đạo là một kinh nghiệm tốt, bảo đảm tính liên tục và tính kế thừa
trong đội ngũ cán bộ” [16, tr. 46). Đại hội còn nhấn mạnh: “Đổi mới cán bộ,

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

21

công tác cán bộ nhất là đối với cán bộ lãnh đạo, quản lý… theo yêu cầu thiết
thực của công cuộc đổi mới, coi đây là nhiệm vụ hàng đầu và cấp bách của
công tác cán bộ” [14, tr. 23 ].
Đến Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 khóa VIII, cụ thể hóa Nghị
quyết Đại hội VII đã xác định: “Tình hình nhiệm vụ mới đặt ra yêu cầu cho
cơng tác cán bộ, tồn Đảng phải hết sức chăm lo xây dựng thật tốt đội ngũ
cán bộ, chú trọng đội ngũ kế cận vững vàng, đủ bản lĩnh về các mặt, sớm xây
dựng chiến lược cán bộ thời kỳ mới”. Trên tinh thần đó đến Đại hội VIII của
Đảng đã khẳng định: “Sớm xây dựng chiến lược của thời kỳ mới” [15, tr.
145].
Ngày 18/6/1997, Ban Chấp hành Trung ương họp vạch ra: “Chiến
lược thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước” và khẳng
định “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với
vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong công
tác xây dựng Đảng”.
Ngày 6/2/2001, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã đề ra Chỉ thị về việc
tổng kết công tác tổ chức và cán bộ theo tinh thần các Nghị quyết Trung
ương 3 khóa VII, Nghị quyết Trung ương 3, Nghị quyết Trung ương 7 khóa
VIII và Nghị quyết Trung ương 6 khóa IX của Đảng đã đánh giá tình hình
cán bộ và cơng tác cán bộ qua thực hiện các Nghị quyết trên, Đảng đã khẳng
định: “Nhìn chung, trình độ nhiều mặt của đội ngũ cán bộ sau 15 năm đổi
mới được nâng lên rõ rệt, phương pháp tư duy biện chứng có tiến bộ, năng
lực lãnh đạo và quản lý có bước phát triển” [40, tr. 139].
Hội nghị cịn khẳng định: “Nhìn chung cơng tác đã khắc phục nhiều
biểu hiện mơ hồ về quan điểm nhận thức và hành động, xuất hiện những năm
đầu của chuyển đổi cơ chế, giữ vững nguyên tắc Đảng thống nhất lãnh đạo
công tác cán bộ và quản lý cán bộ” [40,tr. 141]. “Hội nghị đưa ra giải pháp

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

22

về cán bộ và công tác cán bộ, trong đó : đặc biệt quan tâm tạo nguồn cán bộ
lãnh đạo quản lý trẻ có thành tích xuất sắc, những cán bộ xuất thân công
nhân, con em công nông, gia đình có cơng với cách mạng, cán bộ dân tộc
thiểu số, cán bộ nữ” [41, tr. 163].
Tóm lại, Quán triệt quan điểm của Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng
Hồ Chí Minh, kế thừa có chọn lọc tinh hoa văn hóa của nhân loại và lịch sử
dân tộc trong việc lựa chọn và dùng người trong suốt quá trình lãnh đạo cách
mạng Việt Nam, Đảng ta luôn chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng,
coi đó là khâu then chốt, khâu quyết định để tăng cường vai trò lãnh đạo của
Đảng. Đồng thời qua đó làm sáng tỏ vai trị của người cán bộ, từ đó khẳng
định tính cấp bách và yêu cầu phải nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ nói
chung và cán bộ chủ chốt nói riêng, đặc biệt là cán bộ chủ chốt cấp xã vì họ
chính là những người trực tiếp đưa đường lối, chính sách của Đảng và Nhà
nước vào cuộc sống đến trực tiếp với người dân.
1.1.2.4. Đặc điểm đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp
xã
Đội ngũ CBCC của HTCT xã, thị hiện nay có những đặc điểm sau:
Một là: đội ngũ CBCC của HTCT cấp xã, thị đa số xuất thân từ nơng
dân hoặc có nguồn gốc từ nông dân. Phần lớn đội ngũ cán bộ này là người dân
tại địa phương, trưởng thành trong hoạt động thực tiễn lao động, sản xuất, qua
các phong trào cách mạng của quần chúng hoặc qua hoạt động lãnh đạo, quản
lý từ cơ sở thơn, xóm, nên họ rất giàu kinh nghiệm. Đặc biệt, họ rất hiểu điều
kiện tự nhiên, cũng như những thế mạnh của địa phương mình sinh sống.

Chính những kinh nghiệm mà họ có được từ hoạt động thực tiễn đã tạo cho họ
thế mạnh về tư duy cụ thể, tư duy thực hành, sự năng động, tự chủ trong công
việc, thể hiện thông qua việc dám nghĩ, dám làm, sáng tạo trong cơng tác,
phóng khoáng trong tư duy, trong sinh hoạt. Song, do được trưởng thành trên

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

23

cơ sở kinh nghiệm, nên sự năng động, tự chủ này một mặt phát huy được khả
năng sáng tạo, nhưng mặt khác lại dễ rơi vào sự tự do, tuỳ tiện.
Hai là: ngồi sự nhiệt tình, năng động, sáng tạo, đội ngũ CBCC các xã,
thị trấn cịn có sự nhạy cảm về chính trị khá cao. Sự nhạy cảm về chính trị của
họ là kết quả của sự kế thừa truyền thống cách mạng của các thế hệ cha anh đi
trước. Chính vì vậy, trong hoạt động thực tiễn, những cán bộ này rất nhạy bén
trước những vấn đề chính trị, ln có ý thức cảnh giác đối với âm mưu, thủ
đoạn của kẻ thù. Đồng thời có ý thức giác ngộ cách mạng cao, trung thành với
lý tưởng cách mạng, tin tưởng tuyệt đối vào đường lối lãnh đạo của Đảng và
con đường đi lên CNXH.
Ba là: trình độ chun mơn của đội ngũ CBCC xã, thị trấn khơng đồng
đều. Do cán bộ hình thành từ cơ chế bầu cử nên tiêu chuẩn chuyên môn chưa
được chú ý đúng mức. Các tổ chức chính trị - xã hội như: Mặt trận Tổ Quốc,
các tổ chức đoàn thể là nơi cung cấp nguồn CBCC xã, thị trấn. Phần lớn cán
bộ mặt trận và đồn thể chưa có chun môn phù hợp. Hầu hết chỉ thông qua
hoạt động thực tế qua các phong trào cách mạng của quần chúng. Cũng xuất
phát từ lý do trên nên đội ngũ CBCC xã thường xun biến động, thay đổi vị
trí cơng tác do yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Bốn là: đội ngũ CBCC của HTCT xã, thị trấn cơ cấu không đồng bộ,
tuy huyện rất quan tâm đến quy hoạch, đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ,
nhưng tỷ lệ nữ đạt rất thấp và bố trí, phân cơng khơng đồng đều (chủ yếu là
Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã ); tỷ lệ nữ tham gia làm cơng tác Đảng,
QLNN cịn thấp, lực lượng cán bộ trẻ dưới 35 tuổi, chủ yếu là Bí thư Đồn
thanh niên).
Năm là: đội ngũ CBCC của HTCT cấp xã đều là đảng viên. Tuy nhiên,
hầu hết đội ngũ cán bộ này có tuổi đời khá cao, khả năng nhạy bén, nắm bắt
những cái mới, cũng như tư tưởng dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

24

và việc đưa ra những quyết sách có tính đột phá trong việc phát triển kinh tế xã hội của địa phương cịn nhiều hạn chế.
Sáu là: trình độ của đội ngũ CBCC của HTCT cấp xã tuy được nâng
lên một bước và được trưởng thành trong thực tiễn qua các phong trào cách
mạng của quần chúng nhưng vẫn cịn rất nhiều bất cập. Trình độ học vấn chưa
được đào tạo, bồi dưỡng một cách toàn diện, chủ yếu tập trung đào tạo LLCT.
Phần lớn chưa được đào tạo, bồi dưỡng cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ. Vì
vậy, lãnh đạo, điều hành chủ yếu thơng qua kinh nghiệm và cịn mang nặng
tính tập qn. Ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả điều hành, quản lý thực hiện
nhiệm vụ chính trị ở cơ sở.
1.1.2.5.Vai trị đội ngũ cán bộ chủ chốt của hệ thống chính trị cấp xã
Bước vào thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước, Đảng ta luôn xác
định, con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển kinh tế, xã
hội. Trong đó: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn

liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong
công tác xây dựng Đảng” [20, tr.166]. Từ quan điểm trên, Đảng ta quan tâm
lãnh đạo xây dựng đội ngũ cán bộ một cách đồng bộ, đáp ứng yêu cầu của
từng giai đoạn cách mạng. Trong đó, đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ cán
bộ cốt cán, trước hết là ở cấp chiến lược và cấp cơ sở.
Trước yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của huyện, vai trò của đội ngũ
CBCC xã càng trở nên quan trọng, thể hiện trên các phương diện sau.
Một là:, đội ngũ CBCC của HTCT cấp xã giữ vai trò quyết định trong
việc triển khai tổ chức thực hiện và đưa chủ trương, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước vào đời sống xã hội tại cơ sở. Là những người giữ vai
trò “trung tâm”, “trụ cột” tại cơ sở. Họ vừa là người đem đường lối, chủ
trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước tuyên truyền, phổ biến,
tổ chức cho quần chúng thực hiện vừa cụ thể hóa đường lối, chủ trương, chính

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn