Giải pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường thcs quận gò vấp thành phố hồ chí minh
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (701.67 KB, 90 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
--------------
NGUYỄN THỊ KIM DUYÊN
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Ở TRƢỜNG THCS QUẬN GỊ VẤP
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Nghệ An, tháng 7 năm 2012
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC VINH
--------------
NGUYỄN THỊ KIM DUYÊN
GIẢI PHÁP QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Ở TRƢỜNG THCS QUẬN GỊ VẤP
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 60140114
LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học:
TS. Nguyễn Khắc Hùng
Nghệ An, tháng 7 năm 2012
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Nguyễn Khắc
Hùng, Viện trƣởng Viện Tâm lý và giáo dục pháp luật thành phố Hồ Chí
Minh, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu
và thực hiện luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo trƣờng Đại học
Vinh và trƣờng Đại học Sài Gòn đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả
hoàn thành luận văn.
Tác giả xin gởi lời cảm ơn tới các thầy cô giáo, các bậc cha mẹ
học sinh và các em học sinh ở các trƣờng THCS quận Gị Vấp thành phố
Hồ Chí Minh đã tích cực hợp tác, hỗ trợ, tạo mọi điều kiện giúp đỡ tác giả
trong suốt quá trình nghiên cứu và khảo nghiệm đề tài.
Xin gởi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè, đồng nghiệp, ngƣời thân,
những ngƣời đã ln động viên, khích lệ tác giả hồn thành luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 7 năm 2012
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Kim Duyên
-1-
BẢNG CHÚ GIẢI CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Các chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
BCĐ
: Ban Chỉ đạo
BGH
: Ban Giám hiệu
CBQL
: Cán bộ quản lý
CLB
: Câu lạc bộ
CMHS
: Cha mẹ học sinh
CNH, HĐH
: cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNXH
: chủ nghĩa xã hội
CSVC
: cơ sở vật chất
HĐGDNGLL
: hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
HK
: học kỳ
HS
: học sinh
HT
: Hiệu trƣởng
KH
: kế hoạch
GD-ĐT
: Giáo dục - Đào tạo
GV
: giáo viên
GVCN
: giáo viên chủ nhiệm
Nxb
: nhà xuất bản
PHT
: Phó Hiệu trƣởng
PGD
: Phịng giáo dục
QLGD
: quản lý giáo dục
TDTT
: thể dục thể thao
THCS
: Trung học cơ sở
TP.HCM
: Thành phố Hồ Chí Minh
SGD
: Sở Giáo dục
-2-
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
1
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục đích nghiên cứu
4
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
4
4. Giả thuyết khoa học
5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
5
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
5
8. Đóng góp của luận văn
6
9. Cấu trúc của đề tài
6
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
HĐGDNGLL Ở TRƢỜNG THCS
1.1.
Lịch sử nghiên cứu vấn đề
7
7
1.1.1. Ở nƣớc ngoài
7
1.1.2. Ở trong nƣớc
8
1.2.
Các khái niệm cơ bản của đề tài
10
1.2.1. Quản lý
10
1.2.2. Quản lý giáo dục
11
1.2.3. Quản lý nhà trƣờng
11
1.2.4. Khái niệm HĐGDNGLL
15
1.3.
Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp
17
1.3.1. Mục đích của HĐGDNGLL
17
1.3.2. Nội dung chƣơng trình của HĐGDNGLL ở trƣờng THCS
17
1.3.3. Hình thức tổ chức HĐGDNGLL
20
-3-
1.3.4. Ý nghĩa của HĐGDNGLL đối với sự phát triển nhân cách HS
1.4.
Quản lý HĐGDNGLL
22
22
1.4.1. Lập kế hoạch HĐGDNGLL
23
1.4.2. Quản lý nội dung chƣơng trình, phƣơng thức HĐGDNGLL
24
1.4.3. Tổ chức chỉ đạo HĐGDNGLL
26
1.4.4. Kiểm tra đánh giá HĐGDNGLL
27
1.4.5. Huy động và phối hợp các lực lƣợng xã hội tham gia 29
HĐGDNGLL
1.4.6. Đầu tƣ và sử dụng hợp lý CSVC, tài chính phục vụ 30
HĐGDNGLL
1.4.7. Xây dựng mơi trƣờng giáo dục
Kết luận chƣơng 1
31
31
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HĐGDNGLL CỦA
CÁC TRƢỜNG THCS QUẬN GỊ VẤP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
33
MINH
2.1.
Tình hình kinh tế - xã hội, văn hóa - giáo dục ở quận Gị Vấp,
33
TP.HCM
2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội của quận Gị Vấp 33
TP.HCM
2.1.2. Tình hình giáo dục THCS trong quận
2.2.
34
Thực trạng HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS tại quận Gò
37
Vấp, TP.HCM
2.2.1. Tổ chức điều tra khảo sát thực trạng
37
2.2.2. Thực trạng HĐGDNGLL của HS
38
2.2.3. Thực trạng quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS quận
41
Gò Vấp TP HCM
-4-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
2.3
Đánh giá chung
51
2.3.1. Mặt mạnh
51
2.3.2. Mặt hạn chế
51
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế
52
Kết luận chƣơng 2
52
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ HĐGDNGLL CỦA CÁC
TRƢỜNG THCS QUẬN GÒ VẤP THÀNH PHỐ HỒ CHÍ
54
MINH
3.1.
Những nguyên tắc xây dựng các giải pháp
3.2.
Các giải pháp quản lý HĐGDNGLL của HT trƣờng THCS tại
54
59
quận Gò Vấp TP.HCM
3.2.1. Giải pháp tăng cƣờng nhận thức cho cán bộ quản lý, giáo
viên, nhân viên, học sinh và các lực lƣợng xã hội tham gia
59
HĐGDNGLL
3.2.2. Giải pháp cải tiến công tác xây dựng kế hoạch, tổ chức
HĐGDNGLL
65
3.2.3. Giải pháp đẩy mạnh công tác bồi dƣỡng kỹ năng và hỗ trợ
GVCN làm công tác HĐGDNGLL
3.2.4. Giải pháp đổi mới công tác kiểm tra đánh giá HĐGDNGLL
67
69
3.2.5. Giải pháp tập trung đầu tƣ và sử dụng hợp lý CSVC, tăng
cƣờng tài chính cho HĐGDNGLL
71
3.2.6. Giải pháp đẩy mạnh việc xây dựng môi trƣờng giáo dục, huy
động và phối hợp các lực lƣợng xã hội cùng tham gia
72
HĐGDNGLL
3.3.
Đánh giá mức độ cần thiết, khả thi và hiệu quả của biện pháp
75
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
77
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
81
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
-5-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 1:
Nội dung chƣơng trình HĐGDNGLL (phần bắt buộc – lớp 6)
Bảng 2:
Thống kê số lớp, số HS HKI năm học 2011-2012
Bảng 3:
Bảng thống kê GVCN THCS năm học 2011 - 2012
Bảng 4:
Bảng thống kê CBQL THCS năm học 2011 - 2012
Bảng 5:
Nhận xét của HS về HĐGDNGLL
Bảng 6:
Kết quả HS tự đánh giá sau thời gian đã tham gia HĐGDNGLL
Bảng 7:
Đánh giá về nhận thức của BGH về HĐGDNGLL
Bảng 8:
Bảng nhận xét đánh giá việc quản lý xây dựng kế hoạch của HT
Bảng 9:
PGD đánh giá HT về xây dựng kế hoạch HĐGDNGLL
Bảng
Bảng nhận xét của HT về quản lý GVCN
10:
Bảng
Tình hình CSVC, tài chính phục vụ cơng tác HĐGDNGLL
11:
Bảng
Đánh giá việc HT huy động các lực lƣợng xã hội tham gia
12:
HĐGDNGLL
Bảng
Kết quả thăm dị về tính khả thi và và hiệu quả của biện pháp
13:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
-6-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Hiện nay, Việt Nam đang tiến hành công cuộc đổi mới đất nƣớc với
mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh”;
từng bƣớc hội nhập với nền kinh tế thế giới nên rất cần nguồn nhân lực chất
lƣợng cao.
Nguồn nhân lực chính là lực lƣợng sản xuất hàng đầu, là yếu tố quan
trọng trong nền kinh tế. Ngày nay, khoa học – công nghệ ngày càng phát
triển, hàm lƣợng chất xám trong giá trị hàng hóa ngày càng cao thì vai trị của
ngƣời lao động có trí tuệ lại càng quan trọng. Với nhiệm vụ đào tạo nguồn
nhân lực, giáo dục là một nhân tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế
của đất nƣớc và phát triển giáo dục là một trong những động lực quan trọng
thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa; là điều kiện để phát huy
nguồn lực con ngƣời – yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng trƣởng kinh tế
nhanh và bền vững. Chính vì thế, giáo dục là hoạt động khơng thể thiếu, có
vai trò thúc đẩy, tạo động lực cho phát triển kinh tế nói riêng, phát triển đất
nƣớc nói chung.
Đối với mỗi quốc gia, muốn có một nền kinh tế phát triển, một xã hội
văn minh địi hỏi phải có một nguồn nhân lực phát triển trên cả ba phƣơng
diện: trí lực, thể lực và tâm lực. Sản phẩm của giáo dục là con ngƣời, là yếu tố
đặc biệt quan trọng trong quá trình sản xuất tạo ra của cải vật chất cho xã hội.
Trình độ thành thạo, kỹ năng của con ngƣời có tác động trực tiếp đến năng
suất lao động. Việc hình thành kỹ năng nhất thiết phải thơng qua giáo dục và
phải đƣợc đào tạo. Bằng những thành tựu của mình, giáo dục đã cung cấp cho
xã hội một lực lƣợng lao động có văn hóa, có năng lực, đáp ứng yêu cầu phát
triển kinh tế.
Hội nghị Trung ƣơng 4 (khóa VII) khẳng định: "Cùng với khoa học và
cơng nghệ, giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Đó là một động lực
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
-7-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
thúc đẩy và là một điều kiện cơ bản bảo đảm việc thực hiện những mục tiêu
kinh tế - xã hội, xây dựng và bảo vệ đất nước".
Nhận thức sâu sắc vị trí, vai trị của giáo dục – đào tạo đối với sự phát
triển kinh tế đất nƣớc, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX nhấn mạnh: “Phát
triển giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục và đào
tạo là một động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người - yếu tố cơ bản để phát
triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững”.
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X tiếp tục khẳng định: “Giáo dục và
đào tạo cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng
và động lực thúc đẩy cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.
Đại hội XI Đảng cộng sản Việt Nam đã khẳng định mục tiêu tổng quát
của Chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội từ năm 2011 đến năm 2020: “Phấn
đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước cơng nghiệp theo hướng
hiện đại; chính trị - xã hội ổn định, dân chủ, kỷ cương, đồng thuận; đời sống
vật chất và tinh thần của nhân dân được nâng lên rõ rệt; độc lập, chủ quyền,
thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững; vị thế của Việt Nam trên
trường quốc tế tiếp tục được nâng lên; tạo tiền đề vững chắc để phát triển cao
hơn trong giai đoạn sau”.
Chính vì thế, ngành giáo dục cần phải đổi mới mạnh mẽ và tồn diện
mới có thể đáp ứng đƣợc yêu cầu phát triển đất nƣớc. Đổi mới giáo dục là xu
hƣớng tất yếu tạo nên những thay đổi sâu sắc trong giáo dục. Từ năm 2000,
nƣớc ta đã tiến hành đổi mới giáo dục phổ thông và đổi mới đại học, đổi mới
bắt đầu từ nhận thức, đổi mới từ mục tiêu cho đến nội dung chƣơng trình,
cách thức tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá, ...
Mục tiêu giáo dục là đào tạo con ngƣời Việt Nam phát triển tồn diện,
có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý
tƣởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dƣỡng nhân
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
-8-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc [1, tr 8].
Mục tiêu của giáo dục bậc THCS là nhằm giúp học sinh củng cố và
phát triển những kết quả của giáo dục tiểu học; có học vấn phổ thơng ở trình
độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu về kỹ thuật và hƣớng nghiệp để tiếp tục
học THPT, trung cấp, học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động [1, tr 21].
Nhƣ vậy, đào tạo con ngƣời Việt Nam phát triển toàn diện đã đƣợc cụ
thể hóa trong các Nghị quyết, trong Luật Giáo dục của Đảng và Nhà nƣớc ta.
Để thực hiện đƣợc điều đó, trong chƣơng trình giáo dục ở các cấp học, ngành
học mà Bộ GD - ĐT xây dựng, ngồi các mơn học cung cấp kiến thức cịn có
các hoạt động giáo dục bổ trợ, trong đó phải kể đến HĐGDNGLL.
HĐGDNGLL là hoạt động tiếp nối hoạt động học tập các bộ mơn văn
hóa bằng các hình thức sinh hoạt phong phú, góp phần củng cố và khắc sâu
kiến thức đã đƣợc học trên lớp; góp phần rèn luyện kỹ năng kỷ xảo, ứng dụng
thực tiễn; bồi dƣỡng tình cảm, thái độ đúng đắn; xây dựng ý thức độc lập tự
chủ, tinh thần đoàn kết trong học sinh; … HĐGDNGLL còn là một hoạt động
phù hợp với nhu cầu của các em nhƣ nhu cầu vui chơi giải trí, văn hóa nghệ
thuật, thể dục thể thao; đáp ứng nhu cầu tìm tịi, khám phá cũng nhƣ phát huy
khả năng sáng tạo; …
Trong công cuộc đổi mới giáo dục hiện nay thì HĐGDNGLL là một bộ
phận quan trọng trong hoạt động giáo dục ở trƣờng phổ thơng nhằm góp phần
thực hiện mục tiêu giáo dục, đặc biệt là góp phần hình thành và phát triển
nhân cách học sinh, giúp các em có thêm kỹ năng sống, đáp ứng đƣợc sự đa
dạng và yêu cầu phát triển của xã hội.
HĐGDNGLL nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục theo Nghị quyết
40/2000/QH10 của Quốc hội ngày 9/12/2000 về mục tiêu đổi mới chƣơng
trình giáo dục phổ thơng.
HĐGDNGLL là cơ hội để học sinh có thể phát huy năng lực của bản
thân. Quản lý tốt HĐGDNGLL sẽ tạo môi trƣờng thuận lợi để tiềm năng học
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
-9-
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
sinh có cơ hội bộc lộ nhằm phát triển phẩm chất và năng lực. Với nội dung đa
dạng và hình thức phong phú, HĐGDNGLL giúp học sinh hình thành và phát
triển các năng lực nhƣ: mở rộng tri thức đƣợc học trên lớp, tăng cƣờng tính
năng động sáng tạo, rèn luyện kỹ năng giao tiếp, khả năng nhanh nhạy xử lý
các tình huống, khả năng hợp tác, khả năng làm việc độc lập, …
HĐGDNGLL đã đƣợc triển khai thực hiện đồng bộ trong hệ thống các
trƣờng phổ thông, đã nhận đƣợc sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, các thầy
cô giáo, các lực lƣợng xã hội khác và đã đạt đƣợc một số kết quả tốt. Tuy
nhiên, sau hơn mƣời năm thực hiện đổi mới giáo dục, ở một số trƣờng phổ
thông, HĐGDNGLL vẫn chƣa thể đạt đƣợc nhƣ mục tiêu mong muốn, còn
một số bất cập nhƣ: chƣa đƣợc lãnh đạo nhà trƣờng chú trọng và đầu tƣ đúng
mức, vẫn còn một bộ phận giáo viên chƣa có đƣợc nhận thức đầy đủ về vị trí
vai trò của HĐGDNGLL trong việc phát triển nhân cách học sinh, việc tổ
chức thực hiện chƣa đƣợc nhất quán, còn tản mạn hoặc mang tính hình thức,
hiệu quả giáo dục cịn hạn chế; nhân sự đảm trách HĐGDNGLL có nơi chƣa
phân định rõ ràng; khâu quản lý còn lỏng lẻo, thiếu tính đồng bộ; …
Xuất phát từ những lý do nêu trên, tác giả chọn nghiên cứu đề tài:
“Giải pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trƣờng trung
học cơ sở quận Gò Vấp Thành phố Hồ Chí Minh” làm luận văn thạc sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu:
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn HĐGDNGLL, tác giả xây
dựng các giải pháp quản lý HĐGDNGLL có tính khả thi, góp phần nâng cao
chất lƣợng giáo dục tồn diện THCS tại quận Gị Vấp TP.HCM trong giai
đoạn hiện nay.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu:
- Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng
THCS tại quận Gò Vấp, TP.HCM.
- Đối tƣợng nghiên cứu: Giải pháp quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng
THCS tại quận Gò Vấp TP.HCM.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 10 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
4. Giả thuyết khoa học:
Luận văn có thể góp phần tìm ra giải pháp quản lý HĐGDNGLL ở các
trƣờng THCS tại quận Gò Vấp TP.HCM nếu đề xuất đƣợc các giải pháp có cơ
sở khoa học và có tính khả thi.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu:
-
Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài về công tác quản lý HĐGDNGLL
-
Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của đề tài: đánh giá thực trạng công tác quản
lý HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS tại quận Gò Vấp TP.HCM.
-
Đề xuất một số giải pháp quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS tại
quận Gò Vấp TP.HCM.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Do điều kiện nghiên cứu có hạn, tác giả chỉ nghiên cứu, khảo sát ở 8
trƣờng THCS cơng lập quận Gị Vấp, TP.HCM.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Tác giả sử dụng phối hợp các phƣơng pháp nhƣ:
-
Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu lý luận: Nhóm phƣơng pháp này
nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ sở lý luận của đề
tài, bao gồm một số phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể sau:
+ Phƣơng pháp phân tích – tổng hợp tài liệu;
+ Phƣơng pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
-
Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn: Nhóm phƣơng pháp này
nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng cơ sở thực tiễn của
đề tài, bao gồm một số phƣơng pháp nghiên cứu cụ thể sau:
+ Phƣơng pháp điều tra;
+ Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục;
+ Phƣơng pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động;
+ Phƣơng pháp lấy ý kiến chuyên gia;
+ Phƣơng pháp khảo nghiệm, thử nghiệm.
-
Phƣơng pháp thống kê toán học:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 11 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
+ Phƣơng pháp phân tích;
+ Phƣơng pháp tổng hợp;
+ Phƣơng pháp xử lý các số liệu thu đƣợc trong q trình khảo sát.
8. Đóng góp của luận văn:
Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của đề tài cho thấy, vấn đề quản
lý HĐGDNGLL là hoạt động cần thiết trong công cuộc đổi mới giáo dục
trong giai đoạn hiện nay. Để quản lý hoạt động này hiệu quả, cần có những
giải pháp phù hợp với từng địa phƣơng. Qua nghiên cứu, tác giả đề xuất một
số giải pháp nhằm góp phần quản lý hiệu quả hơn HĐGDNGLL tại quận Gị
Vấp, thành phố Hồ Chí Minh, đáp ứng u cầu giáo dục toàn diện.
9. Cấu trúc của đề tài:
Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục, nội dung chính của đề tài
đƣợc cấu trúc thành 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về công tác quản lý HĐGDNGLL trƣờng
THCS.
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS tại
quận Gị Vấp, thành phố Hồ Chí Minh.
Chƣơng 3: Giải pháp quản lý HĐGDNGLL ở các trƣờng THCS tại
quận Gị Vấp, thành phố Hồ Chí Minh.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 12 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Ở nƣớc ngồi
Ngày nay, trong thời đại bùng nổ thơng tin, thế giới đã và đang bƣớc
vào nền kinh tế tri thức, cùng với xu thế hội nhập nói chung, giáo dục các
nƣớc đang có những định hƣớng cơ bản nhằm đào tạo một thế hệ con ngƣời
mới với nhiều phẩm chất ƣu việt thích ứng với hồn cảnh mới. Văn bản của
UNESCO đƣa ra mệnh đề “Con người đứng ở trung tâm của sự phát triển”
với ý nghĩa “Con người vừa là mục đích, vừa là tác nhân của sự phát triển”.
UNESCO đã đề cập đến vấn đề nhân tố con ngƣời và vai trị, vị trí của phát
triển giáo dục trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lƣợng cao, mở đƣờng,
định hƣớng, thúc đẩy kinh tế phát triển. Quan điểm này ngày nay đƣợc nhiều
nƣớc thừa nhận và phát triển hết sức phong phú cả về lý luận và thực tiễn nhƣ
một quy luật phát triển của thời đại. Đặc biệt, các nƣớc đang phát triển có thể
rút ngắn thời kỳ CNH, HĐH trên cơ sở đầu tƣ phát triển mạnh cho nguồn lực
con ngƣời và sự đầu tƣ đƣợc hiểu trên cả ba mặt: chăm sóc sức khỏe, nâng
cao mức sống và phát triển giáo dục, trong đó, đầu tƣ cho giáo dục là đầu tƣ
có hiệu quả nhất. UNESCO đã khẳng định:
- Giáo dục thƣờng xuyên, giáo dục suốt đời;
- Nhà trƣờng mở, giáo dục mở;
- Tăng cƣờng giáo dục cộng đồng, giáo dục gia đình; giáo dục cho mọi
ngƣời;
- Bốn trụ cột của giáo dục: học để biết, học để làm, học để chung sống,
học để tự khẳng định mình.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 13 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
J.A Cômenxki (1592 – 1670) – nhà giáo dục học cận đại, ngƣời đã có
nhiều đóng góp to lớn cho nền giáo dục thế giới đã rất chú trọng đến việc kết
hợp học tập trên lớp và học tập bên ngồi khn khổ lớp học: “học tập khơng
phải là lĩnh hội kiến thức trong sách vở mà còn lĩnh hội kiến thức từ bầu trời,
mặt đất, cây sồi, cây dẻ” [18, tr 7].
Petxtalôzi (1746 – 1827) – một nhà giáo dục lớn của Thụy Sĩ cho rằng
hoạt động giáo dục ngoài lớp là con đƣờng giáo dục toàn diện học sinh và ông
đã quan niệm giáo dục gia đình đi trƣớc giáo dục trƣờng học: “giờ nào sinh ra
trẻ em thì giờ đó bắt đầu sự giáo dục” [18, tr 7].
Robert Owen (1771 – 1858) – nhà giáo dục ngƣời Anh đã thực hiện
giáo dục ngay trong công xƣởng với chủ trƣơng “kết hợp giáo dục với lao
động sản xuất” [18, tr 7].
A.X. Macarenco (1888 – 1939) – nhà giáo dục học nổi tiếng ngƣời Nga
trong việc tổ chức thực nghiệm giáo dục, đã khẳng định tính đúng đắn của
chân lý giáo dục xã hội chủ nghĩa: giáo dục trong hoạt động xã hội; giáo dục
trong tập thể và bằng tập thể; giáo dục trong lao động [18, tr 8].
Hoặc Khổng Tử (551 – 479 TCN) – triết gia, nhà giáo dục lỗi lạc của
Trung Hoa cổ đại đã đánh giá cao khả năng vận dụng kiến thức đƣợc học vào
thực tiễn đời sống: “Đọc thuộc ba trăm thước kinh thư giỏi, giao cho việc
hành chính khơng làm được, giao cho việc đi sứ khơng có khả năng đối đáp,
học kiểu như vậy chẳng có ích gì” [18, tr 6].
1.1.2. Ở trong nƣớc
Trong thời gian qua, ở nƣớc ta đã có nhiều cơng trình nghiên cứu đề
cập đến các khía cạnh khác nhau của HĐGDNGLL nhƣ nội dung chƣơng
trình, phƣơng pháp tổ chức, biện pháp quản lý … ở các bậc học khác nhau.
Có thể kể đến một số cơng trình tiêu biểu nhƣ sau:
Tác giả Hà Nhật Thăng (chủ biên) với bộ sách giáo viên “Hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THCS”, nêu rõ mục tiêu, nội dung
chƣơng trình, nguyên tắc tổ chức, … HĐGDNGLL trƣờng THCS.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 14 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
Tác giả Nguyễn Dục Quang với đề tài “Đổi mới phương pháp tổ chức
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường PTTH” cũng đã nêu rõ mục
tiêu, nội dung chƣơng trình, nguyên tắc tổ chức, … HĐGDNGLL trƣờng
PTTH, trong đó chú trọng đến phƣơng pháp tổ chức thực hiện.
Tác giả Nguyễn Văn Ngai – Sở Giáo dục và đào tạo TP.HCM với đề tài
“Giáo dục đạo đức cho học sinh THPT thông qua hoạt động giáo dục ngồi
giờ lên lớp tại thành phố Hồ Chí Minh” đã đề cập đến nội dung giáo dục đạo
đức cho học sinh THPT thơng qua HĐGDNGLL.
Ngồi ra, cịn có một số luận văn thạc sĩ hoặc khóa luận tốt nghiệp
cũng đã đề cập đến các khía cạnh khác nhau của HĐGDNGLL ở một số địa
phƣơng. Có thể kể ra một số điển hình nhƣ:
Tác giả Hà Mỹ Hạnh với đề tài “Thực hiện chương trình hoạt động
giáo dục ngồi giờ lên lớp ở trường THCS tỉnh Tuyên Quang” đã đề cập đến
việc thực hiện chƣơng trình HĐGDNGLL.
Tác giả Nguyễn Thị Tiến với đề tài “Những biện pháp quản lý hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp của học sinh tại trường THCS Nam Sách tỉnh
Hải Dương” đã đề cập đến biện pháp quản lý HĐGDNGLL.
Tác giả Nguyễn Thị Phƣơng Hoa với đề tài “Quản lý hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp tại các trường THPT huyện An Dương thành phố Hải
Phòng nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục THPT trong giai đoạn hiện
nay” đã nghiên cứu tổng thể vấn đề quản lý HĐGDNGLL bậc học THPT.
Tác giả Vũ Thị Huệ với đề tài “Một số biện pháp tổ chức hoạt động
giáo dục mơi trường ngồi giờ lên lớp cho sinh viên trường Cao Đẳng Sư
Phạm Thái Nguyên” cũng đã đề cập đến biện pháp quản lý HĐGDNGLL
nhƣng ở bậc học Cao đẳng.
Tuy đã có nhiều cơng trình nghiên cứu về HĐGDNGLL nhƣng hiện
chƣa có cơng trình nào nghiên cứu cụ thể về vấn đề quản lý HĐGDNGLL
trƣờng THCS tại quận Gò Vấp TP.HCM.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 15 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
1.2. Các khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý
Hiện đang có nhiều quan điểm khác nhau về khái niệm quản lý.
- Quản lý là chức năng của những hệ thống có tổ chức với những bản chất
khác nhau (kỹ thuật, sinh vật, xã hội) nó bảo tồn cấu trúc xác định của
chúng, duy trì chế độ hoạt động, thực hiện những chƣơng trình, mục đích
hoạt động.
- Hoạt động có sự tác động qua lại giữa hệ thống và mơi trƣờng, do đó: quản
lý đƣợc hiểu là bảo đảm hoạt động của hệ thống trong điều kiện có sự biến
đổi liên tục của hệ thống và mơi trƣờng, là chuyển hệ thống đến trạng thái
mới thích ứng với những hoàn cảnh mới.
- Quản lý một hệ thống xã hội là tác động có mục đích đến tập thể ngƣời thành viên của hệ, nhằm làm cho hệ vận hành thuận lợi và đạt tới mục đích
dự kiến.
- Quản lý là tác động có mục đích đến tập thể những con ngƣời để tổ chức
và phối hợp hoạt động của họ trong quá trình lao động.
- Quản lý là nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều ngƣời, sao cho mục tiêu của
từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội.
- Quản lý là sự tác động có định hƣớng, có mục đích, có kế hoạch và có hệ
thống thơng tin của chủ thể đến khách thể của nó.
Các khái niệm trên đây cho thấy:
- Quản lý đƣợc tiến hành trong một tổ chức hay một nhóm xã hội
- Quản lý gồm những công việc chỉ huy và tạo điều kiện cho những ngƣời
khác thực hiện công việc và đạt đƣợc mục đích của nhóm.
Theo tác giả Thái Văn Thành: “ Quản lý là sự tác động có mục đích, có
kế hoạch của chủ thể quản lý lên đối tƣợng quản lý nhằm đạt đƣợc mục tiêu
đề ra” [14, tr 10].
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 16 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
1.2.2. Quản lý giáo dục
Theo tác giả Thái Văn Thành, quản lý giáo dục nằm trong lĩnh vực
quản lý văn hóa – tinh thần.
Quản lý hệ thống giáo dục có thể xác định là tác động của hệ thống có
kế hoạch, có ý thức và hƣớng đích của chủ thể quản lý ở các cấp khác nhau
đến tất cả các mắt xích của hệ thống (từ Bộ đến Trƣờng) nhằm mục đích bảo
vệ việc hình thành nhân cách cho thế hệ trẻ trên cơ sở nhận thứ c và vận dụng
những quy luật chung của xã hội cũng nhƣ các quy luật của quá trình giáo
dục, sự phát triển thể lực và tâm lý trẻ em.
1.2.3. Quản lý nhà trƣờng
Theo tác giả Thái Văn Thành: “Quản lý nhà trƣờng là quản lý vi mơ, nó
là một hệ thống con của quản lý vĩ mô. Quản lý giáo dục, quản lý nhà trƣờng
có thể hiểu là một chuỗi tác động hợp lý (có mục đích, tự giác, hệ thống, có
kế hoạch) mang tính tổ chức – sƣ phạm của chủ thể quản lý đến tập thể giáo
viên và học sinh, đến những lực lƣợng giáo dục trong và ngoài nhà trƣờng
nhằm huy động họ cùng cộng tác, phối hợp, tham gia vào mọi hoạt động của
nhà trƣờng làm cho quá trình này vận hành tối ƣu để đạt đƣợc những mục tiêu
dự kiến.
1.2.3.1. Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng
Điều lệ trƣờng THCS, trƣờng trung học phổ thông và trƣờng phổ thơng
có nhiều cấp học ban hành kèm theo Thông tƣ số 12/2011/TT BGDĐT ngày
28/3/2011 của Bộ trƣởng Bộ GD-ĐT nêu rõ trƣờng trung học có những nhiệm
vụ và quyền hạn nhƣ sau:
a) Xây dựng, tổ chức bộ máy nhà trƣờng;
b) Thực hiện các quyết nghị của Hội đồng trƣờng đƣợc quy định tại
khoản 3 Điều 20 của Điều lệ;
c) Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trƣờng; xây dựng và tổ chức
thực hiện kế hoạch nhiệm vụ năm học; báo cáo, đánh giá kết quả thực
hiện trƣớc Hội đồng trƣờng và các cấp có thẩm quyền;
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 17 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
d) Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tƣ vấn
trong nhà trƣờng; bổ nhiệm tổ trƣởng, tổ phó; đề xuất các thành viên
của Hội đồng trƣờng trình cấp có thẩm quyền quyết định;
đ) Quản lý giáo viên, nhân viên; quản lý chuyên môn; phân công công
tác, kiểm tra, đánh giá xếp loại giáo viên, nhân viên; thực hiện công tác
khen thƣởng, kỉ luật đối với giáo viên, nhân viên; thực hiện việc tuyển
dụng giáo viên, nhân viên; ký hợp đồng lao động; tiếp nhận, điều động
giáo viên, nhân viên theo quy định của Nhà nƣớc;
e) Quản lý học sinh và các hoạt động của học sinh do nhà trƣờng tổ
chức; xét duyệt kết quả đánh giá, xếp loại học sinh, ký xác nhận học
bạ, ký xác nhận hồn thành chƣơng trình tiểu học cho học sinh tiểu học
(nếu có) của trƣờng phổ thơng có nhiều cấp học và quyết định khen
thƣởng, kỷ luật học sinh;
g) Quản lý tài chính, tài sản của nhà trƣờng;
h) Thực hiện các chế độ chính sách của Nhà nƣớc đối với giáo viên,
nhân viên, học sinh; tổ chức thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động
của nhà trƣờng; thực hiện cơng tác xã hội hố giáo dục của nhà trƣờng;
i) Chỉ đạo thực hiện các phong trào thi đua, các cuộc vận động của
ngành; thực hiện công khai đối với nhà trƣờng;
k) Đƣợc đào tạo nâng cao trình độ, bồi dƣỡng chun mơn, nghiệp vụ
và hƣởng các chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật.
Có thể khái quát nhiệm vụ của Hiệu trƣởng nhƣ sau:
- Thực hiện vai trò thủ trƣởng đơn vị để điều hành toàn bộ hoạt động
của nhà trƣờng;
- Quản lý đơn vị thông qua bốn chức năng quản lý;
- Xây dựng tập thể sƣ phạm vững mạnh về phẩm chất chính trị và
chun mơn nghiệp vụ.
1.2.3.2. Chức năng quản lý và kế hoạch hóa
Quản lý một hệ thống phức tạp địi hỏi phải có một kế hoạch đƣợc xây
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 18 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
dựng từ trƣớc.
Tính kế hoạch là đặc trƣng của quản lý.
Có kế hoạch là nguyên tắc của quản lý.
Quản lý bằng kế hoạch là phƣơng pháp chủ đạo của quản lý.
Kế hoạch hoá là “làm cho phát triển một cách có kế hoạch (thường là
trên quy mơ lớn)” (Từ điển tiếng Việt, Viện ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Đà
Nẵng, 2001).
Kế hoạch hoá trong giáo dục là áp dụng sự phân tích hệ thống và hợp lí
các quá trình phát triển giáo dục với mục đích làm cho giáo dục đạt đƣợc các
kết quả và có hiệu quả phù hợp với những yêu cầu và nhiệm vụ của ngƣời học
và xã hội đặt ra.
Cơng tác kế hoạch hố gồm các hoạt động sau:
- Xây dựng quy hoạch, kế hoạch.
- Tổ chức thực hiện quy hoạch, kế hoạch.
- Đánh giá việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch, tái kế hoạch hố.
Cơng tác kế hoạch hố đƣợc thực hiện thơng qua các bản quy hoạch và
kế hoạch.
Bốn vấn đề: xây dựng kế hoạch, tổ chức, điều khiển và kiểm tra làm
thành bốn chức năng của quản lý. Các chức năng này không độc lập mà đan
xen vào nhau.
a) Xây dựng kế hoạch, quy hoạch
Xây dựng kế hoạch là sự xác định một cách có căn cứ khoa học những
mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ (thời hạn, tốc độ, tỉ lệ cân đối) về sự phát triển
một quá trình và định ra những phƣơng tiện cơ bản để thực hiện có kết quả
những mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đó. Nói một cách đơn giản, xây dựng kế
hoạch là quyết định trƣớc xem sẽ phải làm cái gì, làm nhƣ thế nào, khi nào
làm và ai sẽ làm cái đó. Xây dựng kế hoạch bao gồm các bƣớc: tiền kế hoạch,
chẩn đốn, hình thành bản kế hoạch, hồn chỉnh bản kế hoạch.
Quy hoạch là “bố trí, sắp xếp tồn bộ theo một trình tự hợp lí trong
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 19 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
từng thời gian, làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch dài hạn” (Từ điển tiếng
Việt, Viện ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2001).
Sản phẩm của giai đoạn xây dựng kế hoạch là bản kế hoạch. Bản kế
hoạch (hay còn gọi là kế hoạch) là “tồn bộ những điều vạch ra một cách có
hệ thống về những công việc dự định làm trong một thời hạn nhất định, với
mục tiêu, cách thức, trình tự, thời hạn tiến hành” (Từ điển tiếng Việt, Viện
ngôn ngữ học, Nhà xuất bản Đà Nẵng, 2001).
Khi lập kế hoạch, Hiệu trƣởng cần phân định rõ các loại kế hoạch:
ngắn hạn, trung hạn, dài hạn; cần có tầm nhìn và phân tích khoa học những
thơng tin cần thiết, đồng thời chỉ ra những thuận lợi, khó khăn, thời cơ và
thách thức; chọn lựa những biện pháp khả thi nhằm thực hiện tốt mục tiêu đã
đề ra.
Kế hoạch tháng, kế hoạch năm là kế hoạch cụ thể của nhà trƣờng trong
năm học, trong đó trọng tâm là hoạt động dạy và học và các hoạt động khác
bổ trợ cho hoạt động chuyên mơn nhƣ HĐGDNGLL, …
Tóm lại, kế hoạch là sản phẩm của hoạt động quản lý, nó là kết quả của
quá trình tƣ duy. Xây dựng kế hoạch là một phƣơng pháp tiếp cận hợp lí để
đạt mục tiêu đã định từ trƣớc, hơn nữa đây là phƣơng pháp tiếp cận không
tách rời khỏi môi trƣờng. Kế hoạch là công cụ quan trọng của Hiệu trƣởng.
b) Tổ chức
Tổ chức trong quản lý chính là thiết kế cơ cấu các bộ phận sao cho phù
hợp với mục tiêu của tổ chức, phù hợp tính chất cơng việc và phân cơng phân
nhiệm một cách hợp lý, trao quyền hạn cho từng bộ phận trong khuôn khổ
quy định của nhà trƣờng.
Theo GS Đặng Vũ Hoạt, qui trình chung tổ chức một HĐGDNGLL cho
học sinh (qui mô lớp hoặc qui mô trƣờng) nên tiến hành theo các bƣớc sau:
- Bƣớc 1: Đặt tên chủ đề hoạt động và xác định các yêu cầu giáo dục cần
phải đạt đƣợc
- Bƣớc 2: Chuẩn bị cho hoạt động
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 20 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
- Bƣớc 3: Tiến hành hoạt động
- Bƣớc 4: Đánh giá kết quả hoạt động và tổ chức rút kinh nghiệm
c) Điều khiển
Đây là khâu quan trọng tạo nên sự thành công của kế hoạch, thể hiện rõ
năng lực của ngƣời quản lý. Sau khi xây dựng kế hoạch và sắp xếp tổ chức,
Hiệu trƣởng điều khiển cho hệ thống hoạt động nhằm đạt mục tiêu.
Quá trình điều khiển của Hiệu trƣởng là quá trình ra lệnh, chỉ đạo để
điều phối các bộ phận, các cá nhân thực hiện nhiệm vụ một cách nhịp nhàng.
Nếu Hiệu trƣởng vận dụng khéo léo các phƣơng pháp với nghệ thuật quản lý
sẽ phát huy hết tiềm năng và kích thích đội ngũ làm tốt công việc mà Hiệu
trƣởng phân công.
d) Kiểm tra
Kiểm tra là chức năng quan trọng nhất, xuyên suốt quá trình quản lý
giáo dục.
Kiểm tra là hoạt động quan sát, theo dõi, xem xét và đánh giá việc thực
hiện kế hoạch. Đây là một trong các yếu tố quan trọng tạo nên chất lƣợng gi áo
dục trong nhà trƣờng.
Kiểm tra cần tập trung phân tích sự kiện tìm ngun nhân sai lệch.
Kiểm tra nhằm đánh giá việc thực hiện kế hoạch, để từ đó có cơ sở điều
chỉnh việc thực hiện kế hoạch sao cho đúng hƣớng, đạt mục tiêu đề ra.
1.2.4. Khái niệm HĐGDNGLL
Các hoạt động giáo dục trong nhà trƣờng bao gồm hoạt động trong giờ
lên lớp và hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm giúp học sinh phát triển tồn diện
về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng
lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, xây dựng tƣ cách và trách nhiệm
công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động.
HĐGDNGLL bao gồm các hoạt động ngoại khoá về khoa học, văn học,
nghệ thuật, thể dục thể thao, an tồn giao thơng, phịng chống tệ nạn xã hội,
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 21 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
giáo dục giới tính, giáo dục pháp luật, giáo dục hƣớng nghiệp, giáo dục kỹ
năng sống nhằm phát triển toàn diện và bồi dƣỡng năng khiếu; các hoạt động
vui chơi, tham quan, du lịch, giao lƣu văn hoá, giáo dục môi trƣờng; hoạt
động từ thiện và các hoạt động xã hội khác phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
lứa tuổi học sinh (Điều 26, Điều lệ trƣờng Phổ thơng).
“Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp là những hoạt động được tổ
chức ngoài giờ học của các mơn học ở trên lớp. Hoạt động giáo dục ngồi
giờ lên lớp là sự tiếp nối hoạt động dạy – học trên lớp, là con đường gắn lí
thuyết với thực tiễn, tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức với hành động của
học sinh” [8, tr 99].
“Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là việc tổ chức giáo dục thông
qua hoạt động thực tiễn của học sinh về khoa học - kĩ thuật, lao động cơng
ích, hoạt động xã hội, hoạt động nhân đạo, văn hóa văn nghệ, thẩm mĩ, thể
dục thể thao, vui chơi giải trí, v..v. để giúp các em hình thành và phát triển
nhân cách (đạo đức, năng lực, sở trường…)” [13, tr 7].
Nhƣ vậy, HĐGDNGLL là hoạt động giáo dục đƣợc tổ chức ngoài thời
gian học tập trên lớp. Đây là một trong hai hoạt động giáo dục cơ bản, đƣợc
thực hiện một cách có tổ chức, có mục đích theo kế hoạch của nhà trƣờng; là
hoạt động tiếp nối và thống nhất hữu cơ với hoạt động học tập trên lớp, nhằm
góp phần hình thành và phát triển nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo,
đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội đối với thế hệ trẻ.
HĐGDNGLL lôi cuốn nhiều học sinh tham gia, giúp các em mở rộng
tri thức về tự nhiên và xã hội, tạo khơng khí vui tƣơi sơi nổi, hình thành xúc
cảm, niềm tin, thẩm mỹ, đạo đức, rèn luyện kỹ năng sống trong tập thể đồng
thời năng lực, sở thích cá nhân đƣợc phát huy tối đa góp phần hình thành và
phát triển nhân cách học sinh, đáp ứng những yêu cầu đa dạng của xã hội.
1.3. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
1.3.1. Mục đích của HĐGDNGLL
HĐGDNGLL ở trƣờng THCS nhằm [8, tr 99]:
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 22 -
C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an
“1. Củng cố và khắc sâu những kiến thức của các môn học; mở rộng và
nâng cao hiểu biết cho học sinh về các lĩnh vực của đời sống xã hội, làm
phong phú thêm vốn tri thức, kinh nghiệm hoạt động tập thể của học sinh.
2. Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học
sinh trung học cơ sở như: kĩ năng giao tiếp ứng xử có văn hóa; kĩ năng tổ
chức quản lý và tham gia các hoạt động tập thể với tư cách là chủ thể của
hoạt động; kĩ năng tự kiểm tra đánh giá kết quả học tập, rèn luyện; củng cố,
phát triển các hành vi, thói quen tốt trong học tập, lao động và công tác xã
hội.
3. Bồi dưỡng thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động tập thể và
hoạt động xã hội; hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với
cuộc sống, với quê hương đất nước; có thái độ đúng đắn đối với các hiện
tượng tự nhiên và xã hội.”
1.3.2. Nội dung chƣơng trình HĐGDNGLL ở trƣờng THCS
Nội dung HĐGDNGLL rất đa dạng và phong phú, thể hiện tập trung ở các
loại hình hoạt động sau đây:
- Hoạt động chính trị - xã hội và nhân văn;
- Hoạt động văn hóa nghệ thuật;
- Hoạt động thể dục thể thao;
- Hoạt động lao động, khoa học, kĩ thuật, hƣớng nghiệp;
- Hoạt động vui chơi giải trí.
Các nội dung trên đƣợc xây dựng phù hợp với từng cấp học cho phù hợp
với lứa tuổi học sinh. Cụ thể đối với cấp học THCS nhƣ sau: [Khoản 2, Điều
26 Điều lệ trƣờng THCS, THPT và trƣờng PT có nhiều cấp học, năm 2011]
- Các hoạt động ngoại khóa về khoa học, văn học, nghệ thuật, thể dục thể
thao, an tồn giao thơng, phịng chống tệ nạn xã hội, giáo dục giới tính, giáo
dục pháp luật nhằm phát triển toàn diện và bồi dưỡng năng khiếu;
- Các hoạt động vui chơi, tham quan, du lịch, giao lưu văn hóa, giáo dục
mơi trường;
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn
- 23 -
