Tải bản đầy đủ (.pdf) (83 trang)

Nghệ thuật chiến dịch việt nam trong chiến tranh chống pháp, chống mỹ 1945 1975

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1010.59 KB, 83 trang )

Khoá luận tốt nghiệp

Tr-ờng Đại học Vinh
Khoa giáo dục quốc phòng
********************

Hồ sỹ danh

Khóa luận tốt nghiệp
đề tài: nghệ thuật chiến dịch việt
nam trong chiến tranh chống pháp,
chống mỹ 1945 - 1975

ngành: giáo dục quốc phòng

Vinh,1 2010 Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


Khoá luận tốt nghiệp

Tr-ờng Đại học Vinh
Khoa giáo dục quốc phòng
********************

Khóa luận tốt nghiệp
đề tài: nghệ thuật chiến dịch việt
nam trong chiến tranh chống pháp,
chống mỹ 1945 - 1975
ngành: giáo dục quốc phòng

Phùng Đình Cẩn


Hồ Sỹ Danh

Giáo viên h-ớng dẫn: Th-ợng tá.
Sinh viên thực hiện :
Lớp

:

Vinh, 2010
2

47A- GDQP

Hồ Sỹ Danh – K47A GDQP


Khoá luận tốt nghiệp

Mục lục
Trang
Lời cảm ơn!
Phần mở đầu ....................................................................................................... 1

I. Lý do chọn đề tài. ................................................................................................ 1
II. Mục đích nghiªn cøu ......................................................................................... 2
III. NhiƯm vơ nghiªn cøu ....................................................................................... 2
IV. Ph-ơng pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
V. Giả thuyết khoa học ........................................................................................... 3
Phần nội dung ................................................................................................ 4
CHƯƠNG 1:

Sự hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch
việt nam trong chiến tranh chống pháp,
chống mỹ ( 1945 - 1975) ............................................ 4
I. Những điều kiện hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch
việt nam .............................................................................................................................................4

I.1. Nghệ thuật chiến dịch của ta hình thành và phát triển trong điều kiện chiến
tranh giải phóng dân tộc chống lại những kẻ thù xâm l-ợc có quân đông, trang bị vũ
khí nhiều và hiện đại, trên cơ sở của chiến tranh nhân dân toàn dân, toàn diện. ......... 7
I.2. Đ-ờng lối chiến tranh nhân dân của Đảng và sự chỉ đạo trực tiếp, chặt chẽ của
cơ quan chiến l-ợc là yếu tố cơ bản quyết định sự hình thành và phát triển của nghệ
thuật chiến dịch. ............................................................................................................... 8
I.3. Nghệ thuật chiến dịch hình thành và phát triển trên cơ sở kế thừa tinh hoa
truyền thống đánh giặc của dân tộc, tổng kết kinh nghiệm từ thực tiễn chiến
tranh, kết hợp với việc học tập và vận dụng đúng đắn kinh nghiệm của các n-ớc
anh em. ............................................................................................................................. 11
I.4. Nghệ thuật chiến dịch hình thành và phát triển trên cơ sở tận dụng yếu tố thiên
thời, địa lợi của địa lý quân sự Việt Nam. ...................................................................... 15
II. Các b-ớc hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch ...............17
II.1. Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p ............................................................................... 17
II.2. Trong kh¸ng chiến chống Mỹ ................................................................................. 28
III. Sự hình thành và phát triển các loại hình chiến dịch ...................... 41
III.1. Chiến dịch tiÕn c«ng. ............................................................................................. 41

3

Hå Sü Danh – K47A GDQP


Khoá luận tốt nghiệp

III.2. Chiến dịch tiến công tổng hợp. .............................................................................. 47
III.3. Chiến dịch phản công. ............................................................................................ 49
III.4. Chiến dịch phòng ngự. ........................................................................................... 50
III.5. Chiến dịch chống càn có tính chất phản công. ..................................................... 52
III.6. Chiến dịch phòng không. ....................................................................................... 53
Ch-ơng 2:
Những nội dung chủ yếu của
nghệ thuật chiến dịch viƯt nam trong chiÕn tranh
chèng ph¸p, chèng mü .......................................... 56
I. Những đặc điểm chủ yếu của nghệ thuật chiến dịch Việt Nam ...........56

I.1. Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam là nghệ thuật chiến dịch của chiến tranh nhân
dân. ................................................................................................................................... 56
I.2. Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam quán triệt t- t-ởng tích cực, chủ động kiên
quyết, liên tục tiến công địch. ......................................................................................... 59
I.3. NghƯ tht chiÕn dÞch ViƯt Nam mang tÝnh tổng hợp ngày càng cao. .................. 562
II. những vấn đề có tính quy luật của sự hình thành và phát triĨn
nghƯ tht chiÕn dÞch ........................................................................................... 65

II.1. NghƯ tht chiÕn dÞch hình thành và phát triển theo yêu cầu của chiến l-ợc và
trên cơ sở sự phát triển của lực l-ợng vị trang nh©n d©n gåm ba thø qu©n. ................ 65
II.2. Chiến dịch phát triển từ quy mô nhỏ đến lớn và kết hợp các quy mô, từ phát
triển tuần tự đến các b-ớc nhảy vọt. ............................................................................... 67
II.3. Chiến dịch và nghệ thuật chiến dịch hình thành và phát triển trên cơ sở sự phát
triển của ph-ơng thức tác chiến tập trung chính quy, kết hợp chặt chẽ tác chiến
chính quy với tác chiến du kích và đấu tranh chính trị, nổi dậy của quần chúng. ...... 68
III. Những nét độc đáo, đặc sắc của Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam
trong chiÕn tranh chèng Ph¸p chèng Mü 1945-1975 ..........................................70

III.1. Chän h-íng (khu vực), mục tiêu, đối t-ợng tác chiến chiến dịch. ...................... 70

III.2. Tổ chức, sử dụng lực l-ợng chiến dịch. ................................................................ 70
III.3. Lập thế trận chiến dịch, tạo thế ta, phá thế địch. .................................................. 71
III.4. Cách đánh chiến dịch. ............................................................................................ 73
III.5. Chỉ đạo chiến thuật trong chiến dịch. ................................................................... 75
Kết luận ....................................................................................................................... 77
đề xuất .......................................................................................................................... 78
Tài liệu tham khảo .......................................................................................... 79
4

Hå Sü Danh – K47A GDQP


Khoá luận tốt nghiệp

Lời cảm ơn
****
Tôi xin bày tỏ lòng chân thành biết ơn tới
Thầy giáo: Th-ợng tá Phùng Đình Cẩn
Ng-ời đà giúp đỡ, h-ỡng dẫn tận tình trong quá trình thực hiện đề tài
nghiên cứu của tôi.
Qua đây tôi xin đ-ợc bày tỏ sự biết ơn Ban chủ nhiệm Khoa, Hội đồng
khoa học Khoa và các thầy cô giáo Khoa Giáo dục quốc phòng đà giúp đỡ, góp
ý kiến chân tình để tôi hoàn thành khoá luận.
Do điều kiện và thời gian nghiên cứu còn hạn chế nên không tránh khói
những thiếu sót.
Vâỵ tôi rất mong đ-ợc sự đóng góp ý kiến của các thầy cô và bạn bè đồng
nghiệp.
Một lần nữa tôi xin chân thành cảm ơn!
Vinh, tháng 5 năm 2010
Tác giả: Hồ Sỹ Danh


1

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp

Phần mở đầu
I. Lý do chọn đề tài.
Việt Nam chúng ta trong suốt chiều dài lịch sử phải liên tục chống kẻ thù
xâm l-ợc, dân tộc ta luôn ở trong tình thế chiến đấu không cân sức, nhất là ở thời
kỳ đầu của cuộc khởi nghĩa hoặc chiến tranh. So với lực l-ợng đối kháng chúng
ta còn thua kém trên nhiều ph-ơng diện so sánh, ngoại trừ tinh thần yêu n-ớc và
ý chí độc lập tự do của nhân dân. Do đó đòi hỏi nhân dân ta, dân tộc ta muốn
đánh thắng kẻ thù phải có một ph-ơng thức tác chiến phù hợp là phát động các
chiến dịch trên nền tảng chiến tranh nhân dân, huy động đông đảo lực l-ợng
nhân dân tham gia vào cuộc chiến đấu, tạo nên sức mạnh dân tộc to lớn đánh
thắng kẻ thù, tạo nên sức mạnh chiến tranh toàn dân, toàn diện không một thế
lực quân sự tàn bạo nào có thể đè bẹp nổi.
Trải qua những cuộc khởi nghĩa vũ trang để giành lại độc lập tự do cho đất
n-ớc, các cuộc chiến tranh chống lại các thế lực xâm l-ợc để bảo vệ Tổ quốc,
dân tộc ta đà hình thành và ngày càng phát triển một nền nghệ thuật chiến dịch
Việt Nam rất độc đáo, đặc sắc và -u việt. Chính sự độc đáo, đặc sắc đó của nghệ
thuật chiến dịch Việt Nam đà góp phần làm nên những chiến công hiển hách
vang dội lịch sử của dân tộc, làm cho quân thù luôn bị động, bất ngờ chuyển
mạnh thành yếu và cuối cùng đi đến thất bại nặng nề. Trong các cuộc chiến
tranh ấy, lịch sử dân tộc Việt Nam lại ca khúc ca khải hoàn khi đánh thắng thực

dân Pháp, đế quốc Mỹ xâm l-ợc. Điều đó đà chứng minh cho cả thế giới thÊy
r»ng d©n téc viƯt Nam, nh©n d©n ViƯt Nam tuy nhỏ bé nh-ng không dễ gì đánh
bại, nghệ thuật quân sự Việt Nam, đặc biệt là nghệ thuật chiến dịch đà phát triển
lên thành nghệ thuật quân sự Việt Nam -u việt và hiện đại không một thế lực nào
có thể đánh thắng nổi, nét độc đáo, đặc sắc ấy thể hiện một cách đầy đủ trong
cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu n-ớc của nhân dân ta.
Thực tiễn 30 năm chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ đà khẳng định vai
trò và vị trí quan trọng của nghệ thuật chiến dịch trong chiến tranh và trong nghệ
thuật quân sự. Điều đó đà khẳng định rằng: Muốn giành thắng lợi triƯt ®Ĩ trong
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

2

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
chiến tranh thì đi đôi với phát triển chiến tranh nhân dân rộng khắp, nhất định
phải tổ chức và thực hành các hoạt động tác chiến, tiêu diệt và làm tan rà lớn
quân địch. Nghệ thuật chiến dịch là khâu có tính chất quyết định, thực hiện yêu
cầu do chiến l-ợc đề ra. Sự hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch là quy
luật ph¸t triĨn kh¸ch quan cđa chiÕn tranh nãi chung cđa đấu tranh vũ trang nói
riêng và nghệ thuật của nó là nghệ thuật quân sự.
Lý luận và thực tiễn Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam không những là một
cống hiến quan trọng đối với phong trào đấu tranh vũ trang của nhân dân ta mà
còn góp phần giáo dục truyền thống đánh giặc của cha ông đối với thế hệ trẻ.
Chính vì vậy mà tôi lựa chọn đề tài này để tìm hiểu những nét độc đáo, đặc sắc
của Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam , đồng thời bổ sung vào nguồn kiến thức

giúp tôi phong phú về nội dung khi giảng dạy môn học Giáo dục quốc phòng.
II. Mục đích nghiên cứu
- Tìm hiểu quá trình hình thành và phát triển của Nghệ thuật chiến dịch
Việt Nam trong chiÕn tranh chèng Ph¸p, chèng Mü (1945 - 1975).
- Tìm hiểu những nội dung chủ yếu của Nghệ thuật chiến dịch Việt Nam
trong chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ (1945 - 1975)
- Tìm hiểu những nét độc đáo, đặc sắc của Nghệ thuật chiến dịch Việt
Nam . trong chiÕn tranh chèng Ph¸p, chèng Mü (1945 - 1975).
- Nghiên cứu đề tài có thể làm tài liệu tham khảo và làm cơ sở để giảng
dạy môn Giáo dục Quốc phòng sau này.
III. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để làm sáng tỏ mục đích nghiên cứu, đề tài cần tập trung giải quyết các
nhiệm vụ trọng tâm sau:
Thứ nhất: Tìm hiểu nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển “ NghƯ
tht chiÕn dÞch ViƯt Nam” trong chiÕn tranh chèng pháp, chống Mỹ (19451975).
Thứ hai: Tìm hiểu nghiên cứu những néi dung chđ u cđa “ NghƯ tht
chiÕn dÞch ViƯt Nam” trong chiÕn tranh chèng Ph¸p, chèng Mü (1945 - 1975).

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

3

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
Thứ ba: Nghiên cứu những nét độc đáo, đặc sắc của Nghệ thuật chiến
dịch ViƯt Nam” trong chiÕn tranh chèng Ph¸p, chèng Mü (1945 - 1975).

IV. Ph-ơng pháp nghiên cứu
- Sử dụng ph-ơng pháp nghiên cứu thông qua việc thu thập tài liệu, các
kênh thông tin quân đội
- Sử dụng ph-ơng pháp hệ thống để thể hiện đầy đủ quá trình hình thành
và phát triển của nghệ thuật chiến dịch Việt Nam.
V. Giả thuyết khoa học
Sau khi nghiên cứu thành công, đề tài này sẽ giúp cho chúng ta hiểu đ-ợc
sự hình thành, phát triển và những nét độc đáo, đặc sắc của Nghệ thuật chiến
dịch Việt Nam qua các giai đoạn lịch sử đồng thời giúp chúng ta hiểu thêm về
nghệ thuật quân sự Việt Nam trong quá trình dựng n-ớc và giữ n-ớc, đặc biệt là
trong cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ cứu n-ớc (1945 - 1975). Đây sẽ
là nguồn tài liệu trợ giúp chúng ta khi giảng dạy môn Giáo Dục Quốc Phòng
chuyên ngành: Đ-ờng lối Quốc phòng An ninh

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

4

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp

Phần nội dung
CHƯƠNG 1:
Sự hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch
việt nam trong chiÕn tranh chèng ph¸p, chèng mü ( 1945 – 1975)
I. những điều kiện hình thành và phát triển nghệ

thuật chiến dÞch viƯt nam
NghƯ tht chiÕn dÞch viƯt nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp,
chống Mỹ đà hình thành và phát triển trong những điều kiện lịch sử cụ thể của mỗi
cuộc chiến tranh, gắn liền với những đặc điểm của đất n-ớc và con nguời Việt Nam,
với tinh hoa truyền thống dân tộc Việt Nam. Những điều kiện ấy đà chi phối và tạo
nên những sắc thái riêng biệt của sự hình thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch
Việt Nam.
I.1. Nghệ thuật chiến dịch của ta hình thành và phát triển trong điều
kiện chiến tranh giải phóng dân tộc chống lại những kẻ thù xâm l-ợc có quân
đông, trang bị vũ khí nhiều và hiện đại, trên cơ sở của chiến tranh nhân dân
toàn dân, toàn diện.
Trong hai cuộc chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ, kẻ thù của chúng ta là
những đế quốc hùng mạnh có tiềm lực về kinh tế và quân sự lớn hơn ta gấp nhiều
lần, có đội quân xâm l-ợc nhà nghề với số l-ợng đông, trang bị vũ khí nhiều và hiện
đại, đ-ợc tổ chức và huấn luyện chặt chẽ. Đặc biệt trong chiến tranh xâm l-ợc thực
dân mới của đế quốc Mỹ (1954- 1975), chúng còn tổ chức, trang bị và huấn luyện
đội quân nguỵ đông đảo làm một lực l-ợng tác chiến chiến l-ợc bên cạnh đội quân
viễn chinh. Chúng sử dụng tất cả các quân chủng, Lục quân, Không quân, Hải
quân, những ph-ơng tiện chiến tranh tối tân có uy lực lớn và tính cơ động cao. Trên
đất liền, chúng luôn chiếm -u thế với ta về hoả lực pháo binh, không quân, xe tăng,
thiết giáp và sức cơ động. Đế quốc Mỹ còn sử dụng máy bay chiến l-ợc B52 ném
bom rải thảm với c-ờng độ cao và khi cần thiết thì trực tiếp chi viện cho Lục quân

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

5

Hồ Sü Danh – K47A GDQP



C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
tác chiến trên bộ. Chúng đ-a ra thử nghiệm trên chiến tr-ờng Việt Nam những lo¹i
vị khÝ kü tht míi (chØ trõ vị khÝ h¹t nhân) và đ-a vào sử dụng một loại lục quân
mới nhất trên thế giới: Kỵ binh không vận. Chúng thi hành nhiều âm m-u, chủ
tr-ơng và biện pháp tác chiến chiến l-ợc tàn bạo, xảo quyệt, kết hợp sức mạnh huỷ
diệt của bom đạn với các thủ đoạn nham hiểm về chính trị, kinh tế, văn hoá xà hội.
Nhân dân ta kháng chiến chống xâm l-ợc trong hoàn cảnh của một n-ớc vốn
là thuộc địa, nửa phong kiến đứng lên giành độc lập, kinh tế còn kém phát triển.
Lực l-ợng vũ trang ta đ-ợc xây dựng và tr-ởng thành dần từng b-ớc từ không đến
có, từ nhỏ đến lớn, với trang bị lúc đầu chủ yếu là lấy đ-ợc của địch và vũ khí thô
sơ tự tạo. Về sau đ-ợc sự giúp đỡ của các n-ớc xà hội chủ nghĩa anh em chủ yếu là
Liên Xô và Trung Quốc, lực l-ợng vũ trang của ta đà đ-ợc trang bị vũ khí t-ơng đối
hiện đại. Nh-ng nói chung cả trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ,
chúng ta đều kém địch về số l-ợng quân đội tập trung và đặc biệt là về trang bị kỹ
thuật hiện đại.
Song dân tộc ta vốn có truyền thống chống ngoại xâm rất oanh liệt, nhân dân
ta giàu lòng yêu n-ớc, chiến tranh của ta là chính nghĩa. Vì vậy chúng ta có -u thế
tuyệt đối về chính trị, tinh thần so với quân địch. Để chống lại sức mạnh sắt thép
của chúng, chúng ta có sức mạnh của toàn dân đoàn kết chống giặc, cứu n-ớc, kế
thừa đ-ợc truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm trong hàng chục thế kỷ của dân
tộc.
Điều kiện về so sánh lực l-ợng giữa ta và địch nh- trên đà chi phối sự hình
thành và phát triển nghệ thuật chiến dịch của ta trong hai cuộc kháng chiến chống
Pháp, chống Mỹ. Để tiến hành chiến tranh, ngay từ đầu chúng ta không có một
quân đội tổ chính quy đ-ợc tổ chức, trang bị và huấn luyện đầy đủ, mà phải vừa
đánh vừa xây dựng dần từng b-ớc, từ tác chiến phân tán du kích tiến lên tác chiến
tập trung, chính quy với quy mô ngày càng lớn. Điều đó đà giải thích vì sao trong
cả hai cuộc kháng chiến, chiến dịch đà không xuất hiện ngay trong những ngày đầu

chiến tranh.
Trong kháng chiến chống Pháp, nhân dân ta phải bắt đầu cuộc chiến đấu
chống xâm l-ợc khi giành đ-ợc độc lập ch-a bao lâu, chính quyền ch-a đ-ợc còng
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

6

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
cố, kinh tế nghèo nàn kiệt quệt, lực l-ợng vũ trang đ-ợc xây dựng và phát triển từ
những đội du kích nhỏ lẻ, trang bị kém cỏi, kinh nghiện còn thiếu. Cán bộ quân sự
phần đông tr-ởng thành từ trong phong trào cách mạng, kiến thức quân sự và trình
độ tổ chức chỉ huy còn rất hạn chế. Trong những điều kiện nh- vậy, lực l-ợng vũ
trang ta lúc đầu chỉ có thể tổ chức những trận đánh để giam chân, tiêu hao, tiêu diệt
nhỏ quân địch chống lại các cuộc hành quân tiến công của dịch, giữ gìn và bảo vệ
lực l-ợng ta, tiến lên thực hành những đợt hoạt động tác chiến nhằm thực hiện
những nhiệm vụ do chiến l-ợc đề ra. Chỉ đến cuối năm 1947, khi ta xây dựng đ-ợc
các trung đoàn, tiểu đoàn chủ lực của Bộ và các khu, trang bị vũ khí đ-ợc tăng
c-ờng, đà có một ít kinh nghiệm chiến đấu, khả năng tác chiến của bộ đội và trình
độ tổ chức chỉ huy của cán bộ đ-ợc nâng lên thì lúc ấy chiến dịch đầu tiên chiến
dịch phản công Việt Bắc mới xuất hiện.
Trong kháng chiÕn chèng Mü, chóng ta ®· cã mét nưa n-íc hoàn toàn giải
phóng, quân đội ta ở miền Bắc đà đ-ợc xây dựng tiến lên chính quy và hiện đại,
song do những điều kiện lịch sử và bối cảnh quốc tế lúc bấy giờ chúng ta không chủ
tr-ơng đ-a bộ đội chủ lực ở miền Bắc vào miền Nam chiến đấu ngay từ đầu. Để
chống lại chiến trạnh xâm l-ợc thực dân mới của kẻ thù, với sự chi viện lớn của

miền Bắc, đồng bào ta ở miền Nam đà đi từ đấu tranh chính trị tiến lên đấu tranh vũ
trang, từ khởi nghĩa từng phần phát triển thành chiến tranh cách mạng. Các lực
l-ợng vũ trang đ-ợc xây dựng từng b-ớc từ lực l-ợng chính trị, từ các đội du kích,
tự vệ vũ trang phát triển thành những đơn vị tập trung. Chỉ đến cuối năm 1964, đầu
năm 1965, kế thừa và phát huy những kinh nghiệm của cuộc kháng chiến chống
Pháp, với lực l-ợng vũ trang tại chỗ đà tr-ởng thành cùng với một số đơn vị đ-a từ
miền Bắc vào, chúng ta xây dựng đ-ợc các trung đoàn chủ lực có trang bị vũ khí tốt
hơn và trình độ tác chiến đà tiến bộ rõ rệt, thì mới có cơ sở để tổ chức các chiến
dịch quy mô nhỏ, vừa đầu tiên ở Bình GiÃ, Ba Gia, Đồng Xoài.
Trong cuộc chiến tranh chống phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ ở
miền Bắc, lực l-ợng phòng không- không quân của ta lúc đầu còn nhỏ bé, phải vừa
chiến đấu, vừa xây dựng và phát triển dần từng b-ớc, chống lại một kẻ địch rất
mạnh là không quân hiện đại của đế quốc Mỹ, nên chiến dịch cịng kh«ng xt hiƯn
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

7

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
ngay trong thời kỳ đầu chiến tranh. Chúng ta cũng phải bắt đầu bằng những trận
chiến đấu, tiến lên tổ chức các đợt tác chiến phòng không để đánh địch, bảo vệ các
mục tiêu, bảo vệ nhân dân. Phải đến cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai của dịch,
khi đế quốc Mỹ mở cuộc tập kích đ-ờng không chiến l-ợc vào Hà Nội, Hải Phòng
những ngày cuối tháng 12 năm 1972 thì lúc ấy chúng ta cũng mới có điều kiện tổ
chức chiến dịch phòng không quy mô lớn, đánh bại thủ đoạn chiến l-ợc này của
địch, thực hiện yêu cầu do chiến l-ợc đề ra.

Chống lại một kẻ địch có -u thế về số l-ợng quân đội tập trung và đặc biệt là
có trang bị kỹ thuật hơn hẳn ta, một yêu cầu tất yếu đối với cuộc kháng chiến chống
xâm l-ợc của nhân dân ta là phải tiến hành một cuộc chiến tranh nhân dân toàn dân,
toàn diện, lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ thắng lớn, lấy vũ khí thô sơ, t-ơng đối hiện đại
chống lại vũ khí hiện đại của địch.
Thực tiễn khó khăn trong chiến tranh làm nảy sinh sự sáng tạo. Chính phải
lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ thắng lớn về nhiều mặt chiến l-ợc mà nghệ thuật chiến
dịch Việt Nam trong chiến tranh chống Pháp, chống Mỹ đà phát triển phong phú và
giải quyết đúng đắn, thành công nhiều vấn đề về tổ chức và thực hành chiến dịch
nh-: phát huy cao độ yếu tố chính trị tinh thần, lấy chất l-ợng cao của ta thắng
số l-ợng đông của dịch, phát huy sức mạnh tổng hợp của 3 thứ quân, của mọi binh
chủng, mọi lực l-ợng, kết hợp nhiều hình thức đấu tranh và biện pháp tác chiến với
cách đánh sáng tạo dùng m-u lừa địch, lấy kế dụ địch, tạo thế ta, phá thế dịch, phân
tán chia cắt lực l-ợng của địch để tập trung -u thế tiêu diệt chúng ở mọi nơi và vào
lúc quyết định, vận dụng nhiều cách đánh sáng tạo nhằm phát huy sở tr-ờng của ta,
hạn chế chỗ mạnh và khoét sâu vào chỗ yếu của địch, đánh bại các chiến thuật và
biện pháp tác chiến chiến l-ợc chủ yếu của địch trong từng giai đoạn chiến tranh.
I.2. Đ-ờng lối chiến tranh nhân dân của Đảng và sự chỉ đạo trực tiếp,
chặt chẽ của cơ quan chiến l-ợc là yếu tố cơ bản quyết định sự hình thành và
phát triển của nghệ thuật chiến dịch.
Là một n-ớc nhỏ luôn phải đ-ơng đầu với những thế lực xâm l-ợc lớn mạnh
và hung bạo, dân tộc ta đà sớm xây dựng và không ngừng phát triển truyền thống
tốt đẹp cả n-ớc chung sức, trăm họ là binh và hình thành thế trận làng n-ớc để
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

8

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP



C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
chống ngoại xâm. Trong lịch sử ông cha ta đà tiến hành thắng lợi những cuộc khởi
nghĩa và chiến tranh thực sự mang tinh nhân dân để giải phóng dân tộc và bảo vệ
đất n-ớc.
Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chèng Mü, kÕ thõa và phát huy
truyền thống đánh giặc của dân tộc, vận dụng sáng tạo, học thuyết quân sự của chủ
nghĩa Mác- Lê nin vào thực tiễn Việt Nam, Đảng ta và chủ tịch Hồ Chí Minh ngay
từ đầu đà xác định, quan điểm, t- t-ởng quân sự đúng đắn sáng tạo, đề ra và không
ngừng phát triển, hoàn chỉnh đ-ờng lối chống xâm l-ợc đúng đắn, sáng tạo, độc lập
tự chủ. Đó là đ-ờng lối chiến tranh nhân dân mà những nội dung chủ yếu là: động
viên và tổ chức toàn dân đánh giặc, lấy lực l-ợng vũ trang nhân dân gồm 3 thứ quân
làm nòng cốt, đánh địch trên tất cả các mặt trận chính trị, kinh tế, văn hoá, ngoại
giao... Vận dụng kết hợp nhiều hình thức đấu tranh, cơ bản nhất là đấu tranh vũ
trang với đấu tranh chính trị tiến công với nổi dậy trên cả 3 vùng chiến l-ợc: rừng
núi, nông thôn, đồng bằng và thành thị, kết hợp nhiều ph-ơng thức và quy mô tác
chiến, cơ bản nhất là kết hợp chiến tranh du kích với chiến tranh chính quy, đánh
cài xen kẽ với địch, ở cả tr-ớc mặt và sau l-ng địch, không phân tuyến thực hành
chiến l-ợc tiến công theo ph-ơng châm đánh lâu dài, càng đánh càng mạnh dựa vào
sức mình là chính.
Bác hồ chỉ đạo tác chiến ở mặt trận đông khª 1950

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

9

Hå Sü Danh – K47A GDQP



C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
Chiến tranh nhân dân phát triển cao là nền tảng và điều kiện không thể thiếu
để chiến dịch và nghệ thuật chiến dịch của ta hình thành và phát triển. Đó là nguồn
động viên sức ng-ời sức của để xây dựng lực l-ợng 3 thứ quân càng lớn mạnh, đặc
biệt là bộ đội chủ lực lực l-ợng nòng cốt để tiến hành các chiến dịch. Mặt khác
có thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp liên tục tiến công, tiêu hao, căng kéo lực
l-ợng địch, buộc chúng phải sa lầy, lúng túng đối phó ở nhiều nơi và bộc lộ những
chỗ yếu, chỗ sơ hở, thì nghệ thuật chiến dịch mới có điều kiện và thời cơ thuận lợi
để phát huy quyền chủ động, tập trung lực l-ợng đánh tiêu diệt quân địch ở chiến
tr-ờng và bằng cách đánh do ta lựa chọn.
Đ-ờng lối chiến tranh nhân dân của Đảng còn chỉ ra cho nghệ thuật chiến
dịch ph-ơng h-ớng phát triển đúng đắn: dựa chắc vào nhân dân, phát huy sức mạnh
tổng hợp của ba thứ quân, kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh vũ trang với đấu tranh
chính trị, giữa tiến công và nổi dậy, kết hợp giữa tác chiến tập trung của lực l-ợng
chủ lực cơ động và tác chiến rộng khắp của các lực l-ợng vũ trang địa ph-ơng, kết
hợp đánh lớn, đánh vừa và đánh nhỏ, đánh tiêu diệt và đánh tiêu hao.
Chiến tranh chống xâm l-ợc của ta là chiến tranh toàn dân, toàn diện, hoạt
động quân sự trên chiến tr-ờng đặc biệt là các chiến dịch lớn, có liên quan chặt chẽ
đến đấu tranh chính trị, đấu tranh ngoại giao, đến sản xuất và đời sống của nhân dân
trong chiến tranh. Thế chiến l-ợc chung của chiến tranh nhân dân tạo thế và thời cơ
thuận lợi để tổ chức và thực hành các chiến dịch. Ng-ợc lại thắng lợi của chiến dịch
lại góp phần làm chuyển biến cục diện chiến tranh, củng cố và phát triển thế chiến
l-ợc chung. Chính vì vậy trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, nghệ
thuật chiến dịch của ta luôn luôn đ-ợc sự chỉ đạo trực tiếp, sát sao của cơ quan
chiến l-ợc cả về chủ tr-ơng, ph-ơng h-ớng, ph-ơng châm tác chiến, tổ chức chỉ
huy và tạo thế, tạo thời cơ, chuẩn bị chiến tr-ờng, bảo đảm vật chất... cho chiến
dịch. Mặt khác, cũng do lực l-ợng vũ trang nhân dân ta hình thành và phát triển từ
nhỏ đến lớn, đội ngũ cán bộ ta tr-ởng thành dần từng b-ớc về trình độ tổ chức, chỉ

huy chiến dịch trong khi đó nhiệm vụ và yêu cầu mà chiến l-ợc đề ra cho chiến
dịch, rất cao nên sự chỉ đạo trực tiếp của cơ quan chiến lựơc là rất cần thiết ®Ĩ b¶o

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

10

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
đảm thắng lợi của chiến dịch, nhất là các chiến dịch có ý nghĩa quan trọng về chiến
l-ợc.
Trong kháng chiến chống Pháp, chiến dịch đầu tiên- chiến dịch Việt Bắc Thu
Đông năm 1947 do Bộ tổng chỉ huy trực tiếp điều hành mà không thông qua cơ
quan chỉ huy chiến dịch. Trong các chiến dịch lớp tiếp sau ( Biên Giới Hoà Bình,
Tây Bắc, Điện Biên Phủ) tuy có tổ chức bộ chỉ huy và các cơ quan chỉ đạo, chỉ huy
chiến dịch, nh-ng vÉn do Tỉng t- lƯnh trùc tiÕp lµm T- lệnh chiến dịch, các cán bộ
của cơ quan chiến l-ợc đ-ợc điều xuống để tổ chức các cơ quan chỉ đạo, chỉ huy
các chiến dịch. Một số chiến dịch nhỏ thì do Bộ Tổng t- lệnh chỉ định cán bộ chỉ
huy hoặc do các Quân khu ( liên khu) trực tiếp tổ chức và điều hành. Đến thời kỳ
kháng chiến chống Mỹ, với đội ngũ cán bộ đà đ-ợc rèn luyện tr-ởng thành về nghệ
thuật chiến dịch, các chiến dịch trong thời kỳ đầu đều do các Bộ t- lệnh chiến
tr-ờng, mặt trận Quân khu tổ chức chỉ huy, có sự chỉ đạo và tăng c-ờng cán bộ của
cơ quan chiến l-ợc. Từ giai đoạn đánh thắng Chiến tranh cơc bé” cđa Mü cho ®Õn
khi kÕt thóc chiÕn tranh, một số chiến dịch trên các h-ớng chiến l-ợc quan trọng do
Bộ trực tiếp tổ chức và chỉ huy, các chiến dịch khác thì do các Quân khu tổ chức chỉ
huy d-ới sự chỉ đạo của Bộ.

Thực tiễn hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đà chứng minh, sự
chỉ đạo chặt chẽ và đúng đắn của cơ quan chiến l-ợc là một yếu tố cơ bản quyết
định thành công của các chiến dịch và sự phát triển của nghệ thuật chiến dịch;
những chiến dịch giành đ-ợc thắng lợi lớn, những thời kỳ nghệ thuật của chiến dịch
phát triển thuận lợi và đạt đến đỉnh cao đều là nhờ cấp chiến l-ợc đà chỉ đạo sáng
suốt, xác định h-ớng mở chiến dịch đúng, đề ra mục đích, yêu cầu chiến dịch và
ph-ơng châm, t- t-ởng chỉ đạo tác chiến thích hợp, chỉ đạo việc tổ chức, xây dựng
lực l-ợng, triển khai thế trận chiến l-ợc và phối hợp chiến tr-ờng chặt chẽ, chu đáo.
Ng-ợc lại, những chiến dịch không thành công hay kết quả bị hạn chế, những thời
kỳ nghệ thuật chiến dịch bị chững lại không phát triển đ-ợc thì trong nhiều nguyên
nhân có một nguyên nhân quan trọng là sự chỉ đạo chiến l-ợc có sai sót, nh- xác
dịnh h-ớng mở chiến dịch không phù hợp với điều kiện so sánh lực l-ợng địch ta
( ba chiến dịch tiến công ở trung du và đồng bằng Bắc Bộ Xuân Hè 1951), đề ra
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

11

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
yêu cầu quá cao v-ợt quá khả năng thực tế ( Tổng tiến công và nổi dậy Xuân năm
1968), chỉ đạo chuyển h-ớng ch-a nhạy bén, kịp thời khi tình hình địch, tình hình
ta đà có những thay đổi lớn ( Sau thắng lợi tết Mậu Thân 1968 và cuối chiến dịch
tiến công Trị Thiên 1972). Những sai sót này đều xảy ra sau khi ta giành đ-ợc
thắng lợi rất lớn. Từ đó một bài học sâu sắc đ-ợc rút ra là: Thắng lợi càng lớn thì
càng phải tỉnh táo, nhận thức sự phát triển mới của tình huống chiến l-ợc hai bên,
thấy hết chỗ mạnh, chỗ yếu, thuận lợi, khó khăn của ta và địch để đề ra quyết định

chuyển h-ớng hoạt động cho chính xác, tiến lên giành thắng lợi lớn hơn.
I.3. Nghệ thuật chiến dịch hình thành và phát triển trên cơ sở kế thừa
tinh hoa truyền thống đánh giặc của d©n téc, tỉng kÕt kinh nghiƯm tõ thùc
tiƠn chiÕn tranh, kết hợp với việc học tập và vận dụng đúng đắn kinh nghiệm
của các n-ớc anh em.
Trải qua hàng ngàn năm đấu tranh dựng n-ớc và giữ n-ớc, chiến đấu và
chiến thắng những lực l-ợng xâm l-ợc lớn mạnh, dân tộc ta không những có truyền
thống quật c-ờng chống ngoại xâm mà còn xây dựng và phát triển một nền nghệ
thuật quân sự -u tú mang bản sắc Việt Nam. Nghệ thuật đánh giặc của tổ tiên ta
dựa trên cơ sở đúc kết kinh nghiệm các cuộc chiến tranh cứu n-ớc và giữ n-ớc của
dân tộc, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những t- t-ởng quân sự tiến bộ của n-ớc
ngoài.
Trong nền nghệ thuật đánh giặc của dân tộc, mặc dù ở các thời đại tr-ớc
ch-a có khái niệm chiến dịch và tất nhiên cũng ch-a thể có sự tỉng kÕt lý ln nghƯ
tht chiÕn dÞch, nh-ng trong thùc tiễn, ông cha ta đà tổ chức và thực hành những
trận đánh lớn mà ngày nay chúng ta có ít nhiều cơ sở để có thể gọi đó là những
chiến dịch hoặc cuộc giao chiến lớn mang tính chất chiến dịch với nhiều loại
hình khác nhau: tiến công, phản công, phòng ngự.
Năm 1075 1077, để bảo vệ đất n-ớc chống m-u đồ xâm l-ợc của nhà
Tống, Lý Th-ờng Kiệt đà thực hành một chiến dịch tiến công để phòng ngự sang
đất địch vào các châu Ung, Khâm, Liêm, đánh phá một loạt đồn trại và căn cứ xuất
phát tiến công của địch. Sau đó ông tổ chức chiến dịch phòng ngự trên tuyến
sông Nh- Nguyệt( Sông Cầu), vừa dựa vào trận địa và ch-ớng ngại tự nhiên để cản
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

12

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP



C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
địch, vừa tiến hành hàng loạt đợi tập kích, phản kích bằng cả bộ binh, kỵ binh và
thuỷ binh đánh vào bên s-ờn và phía sau quân địch, tạo thời cơ chuyển sang phản
công, tiến công bẻ gÃy hoàn toàn cuộc tiến công xâm l-ợc của quân Tống. Phòng
ngự về chiến dịch của Lý Th-ờng Kiệt đà thể hiện đầy đủ t- t-ởng phòng ngự tích
cực phòng ngự thế công.
Trong cuộc kháng chiến chống Nguyên lần thứ hai (1285) sau nhiều trận vừa
chặn địch vừa cơ động để tiêu hao và phân tán, dàn mỏng lực l-ợng địch, Trần
H-ng Đạo và các Vua Trần đà tổ chức và thực hành một chiến dịch phản công
xuất sắc, với các đòn then chốt Hàm Tử, Ch-ơng D-ơng- Thăng Long, Tây kết,
Vạn kiếp, đánh bại hoàn toàn cuộc tiến công xâm l-ợc của 50 vạn quân Nguyên.
Trận Chi Lăng- X-ơng Giang của nghĩa quân Lam Sơn năm 1427 với tài
năng tổ chức của Lê Lợi- Nguyễn TrÃi cũng có thể đ-ợc coi là một chiến dịch
với hàng loạt trận chiến đấu kế tiếp nhau và mối liên hệ mật thiết với nhau theo một
ý định và kế hoạch thống nhất từ việc bao vây kiềm chế quân địch ở Đông Quan, hạ
các thành luỹ trên các trục đ-ờng từ Đông Quan lên biên ải để cắt đứt liên lạc giữa
quân tiếp viện và quân đồn trú, đến hàng loạt trận đánh chặn địch từ Pha Luỹ đến
Ai L-u để dụ chúng vào tử địa Chi Lăng, cuối cùng kết thúc bằng trận then chốt
X-ơng Giang, tiêu diệt gọn đạo quân Viên Đông 10 vạn tên của Liễu Thăng.
Trận đại phá 20 vạn quân Thanh xâm l-ợc, giải phóng Thăng Long (1789)
của Quang Trung Nguyễn H cã thĨ xem lµ mét mÉu mùc vỊ tỉ chức và thực hành
chiến dịch tiến công thần tốc, với năm cánh quân tiến công từ nhiều h-ớng vào
hệ thống phòng ngự của địch, với các trận then chốt Hạ Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa và
đòn thọc sâu đánh thẳng vào đại bản doanh của Tôn Sỹ Nghị trong kinh thành
Thăng Long.
Truyền thống là di sản vô giá, cần phải đ-ợc trân trọng, giữ gìn và kế thừa,
phát triển trong những điều kiện mới. Tuy nhiên chiến tranh chống xâm l-ợc của
nhân dân ta ngày nay khác hẳn các cuộc chiến tranh mà tổ tiên đà tiến hành ở các

thời đại tr-ớc về tính chất xà hội, về trình độ phát triển khoa học kỹ thuật quân sự,
về ph-ơng thức tiến hành chiến tranh. Vì vậy chỉ trên cơ së tỉng kÕt kinh nghiƯm tõ
thùc tiƠn, nghƯ tht chiÕn dịch mới phát triển đúng đắn, sáng tạo và đáp ứng đ-ợc
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

13

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
yêu cầu của chiến tranh. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chính
là nhê ®· coi träng viƯc rót kinh nghiƯm sau tõng trận, từng đợt chiến đấu và sơ kết,
tổng kết kinh nghiệm sau từng chiến dịch, từng giai đoạn mà nghệ thuật chiến dịch
của ta đà hình thành và phát triển từ không đến có, từ thấp đến cao, từ ch-a hoàn
chỉnh đến ngày càng hoàn chỉnh cả về lý luận và thực tiễn.
Trong kháng chiến chống Pháp, từ kinh nghiệm các trận đánh và đợt tác
chiến đầu tiên đà nảy sinh nhận thức về sự cần thiết của hình thức tác chiến chiến
chiến dịch và khái niệm đầu tiên về chiến dịch đà ra đời. Khái niệm ban đầu ấy còn
thô sơ, phải trải qua những kinh nghiệm thực tiễn trong hai cuộc kháng chiến mới
dần dần đ-ợc bổ sung những nhận thức mới về mối liên kết giữa trận đánh, về vị trí,
ý nghĩa của các trận đánh lớn then chốt quyết định, về kết hợp đấu tranh quân sự
với đấu tranh chính trị trong chiến dịch...để đi đến khái niệm t-ơng đối hoàn chỉnh
và có nội dung khoa học t-ơng đối chặt chẽ ngày nay.
T-ơng ứng với sự phát triển về nhận thức, lý lụân, nghệ thuật tổ chức chỉ đạo
và điều hành chiến dịch cũng tiến lên không ngừng, ngày càng đ-ợc bổ sung, hoàn
thiện trên cơ sở những bài học rút ra từ thực tiễn. Tổng kết kinh nghiệm phải kịp
thời và nhất là phải trên tinh thần tự phê bình và tự phê bình nghiêm túc, với thái độ

khách quan, khoa học, dám nhìn thẳng vào sự thật, vạch ra sai lầm, thiếu sót và kiên
quyết sửa chữa thì nghệ thuật chiến dịch mới phát triển đi lên không ngừng. ĐÃ có
những chiến dịch và cả những thời kỹ nghệ thuật chiến dịch phát triển chậm, chững
lại hay thậm chí có b-ớc thụt lùi. Kinh nghiệm của các chiến dịch nhỏ, chiến dịch
lớn, kinh nghiệm thành công hay thất bại đ-ợc đúc kết dần và góp phần tạo ra b-ớc
nhảy vọt của các chiến dịch sau này.
Tuy nhiên việc kế thừa và phát huy truyền thống, kinh nghiệm đà có hoàn
toàn không thể phủ định sự cần thiết phải học tập có chọn lọc những kiến thức, kinh
nghiệm quân sự tiên tiến của thế giới, đặc biệt là các n-ớc xà hội chủ nghĩa anh em
và vận dụng sáng tạo vào thực tiễn Việt Nam. Điều đó giúp cho ta tránh khỏi phải
đi đ-ờng vòng, mò mẫm để phát hiện, tìm tòi những vấn đề đà đ-ợc giải quyết
trong quá khứ. Từ năm 1950, tiếp thu kinh nghiệm của giải phóng quân Trung
Quốc, chúng ta đà tháo gỡ đ-ợc một số khó khăn, đặc biệt là đánh địch trong công
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

14

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
sự vững chắc và có thêm những kiến thức về tổ chức, chỉ huy chiến dịch... nên nghệ
thuật chiến dịch đà có b-ớc phát triển nhanh hơn và giành thắng lợi ngày càng lớn.
Hoà bình đ-ợc lập lại trên miền Bắc, chúng ta có điều kiƯn nghiªn cøu, häc tËp réng
r·i lý ln nghƯ tht quân sự cũng nh- kinh nghiệm tác chiến của quân đội Liên
Xô, Trung Quốc và các n-ớc chủ nghĩa xà hội khác. Tuy có lúc chúng ta có phạm
phải máy móc giáo điều, nh-ng cần khẳng định rằng việc học tập kinh nghiệm của
các quân đội anh em là đúng đắn và cần thiết, giúp cho cán bộ ta nhanh chóng nắm

vững khoa học quân sự hiện đại, nâng cao trình độ tổ chức chỉ huy tác chiến hiệp
đồng binh chủng với quy mô ngày càng lớn. Những kinh nghiệm ấy đ-ợc vận dụng
đúng đắn, biết xuất phát từ kinh nghiệm và truyền thống của dân tộc ta phù hợp với
những điều kiện thực tế của lực l-ợng vũ trang ta đà góp phần đ-a đến thắng lợi của
các chiến dịch trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Nh- vậy, thực tiễn hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đà chứng
minh: Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kế thừa và phát triển truyền thống đánh giặc của
dân tộc, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn cuộc chiến đấu của quân và dân ta, học tập,
vận dụng sáng tạo kinh nghiệm quân sự của n-ớc ngoài là một điều kiện rất quan
trọng để nghệ thuật chiến dịch của ta phát triển nhanh chóng, vững chắc, vừa mang
tính hiện đại vừa thể hiện đầy đủ bản sắc dân tộc. Đó là quá trình đấu tranh chống
những khuynh h-ớng lệch lạc: giáo điều, rập khuôn, máy móc, bảo thủ kinh nghiệm
chủ nghĩa.
Bản đồ phòng tuyến sông nh- nguyÖt

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

15

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
I.4. Nghệ thuật chiến dịch hình thành và phát triển trên cơ sở tận dụng
yếu tố thiên thời, địa lợi của địa lý quân sự Việt Nam.
Các nhà quân sự thời x-a đà khái quát: thiên thời, địa lợi, nhân hoà là ba điều
kiện không thể thiếu để giành thắng lợi trong chiến tranh. Có chiến tranh nhân dân,
chúng ta đà có yếu tố nhân hoà. Địa lý quân sự Việt Nam lại cung cấp cho ta yếu tố

thiên thời, địa lợi. Biết vận dụng đúng đắn yếu tố ấy là một điều kiện để nghệ thuật
chiến dịch của ta phát triển sáng tạo và đánh thắng mọi kẻ địch, dù chúng có quân
đông và đ-ợc trang bị rất hiện đại.
Đặc điểm về điều kiện địa lý n-ớc ta là rừng núi chiếm 2/3 diện tích, phần
còn lại là trung du và đồng bằng giáp biển. Vùng rừng núi có nhiều rừng rậm, núi
cao, địa hình hiểm trở, đ-ờng sá ít, phần lớn là độc đạo, khó đi, sông suối nhiều,
mùa m-a n-ớc lũ dâng cao làm tắc nghẽn giao thông, dân c- sống rải rác trong các
thung lũng hẹp. Trung du là vùng đệm giữa vùng rừng núi và đồng bằng, có nhiều
đồi núi thấp và rừng cây th-a, xem kẽ với làng mạc, đồng ruộng.Vùng đồng bằng
địa hình bằng phẳng, trống trải, dân c- đông đúc, sống tập trung trong các làng
mạc, thị trấn, thành phố, có mạng l-ới đ-ờng sá phát triển, nhiều sông ngòi, tiện
cho việc quan sát, cơ động bằng ph-ơng tiện cơ giới và phát huy hoả lực của không
quân, pháo binh. Song đồng bằng n-ớc ta phần lớn là đồng ruộng cấy lúa n-ớc, có
nhiều m-ơng máng kênh rạch, ao hồ, đầm lầy, bị hệ thống sông ngoài ngang dọc
chia cắt nên việc cơ động và triển khai lực l-ợng lớn binh khí kỹ thuật gặp không ít
khó khăn trở ngại. Với những đặc điểm trên, đất n-ớc ta hầu nh- không có loại
địa hình trung bình nh- ở nhiều n-ớc khác hoặc có thì cũng rất ít ở một số vùng
trung du và giáp ranh.
N-ớc ta ở vùng nhiệt đới, khí hậu khắc nghiệt, thời tiết diễn biến phức tạp,
m-a nắng, nóng lạnh thất th-ờng và không đồng đều trong cả n-ớc. Nói chung thời
tiết n-ớc ta chia thành hai mùa: mùa khô và mùa m-a. Hai mùa ấy diễn biến sớm
muộn khác nhau giữa hai miền Nam, Bắc.
Địa hình và thời tiết, khí hậu là những yếu tố tự nhiên tác động đến cả hai
bên đối chiến, nh-ng những điều kiện địa lý của n-ớc ta thuận lợi cho ta mà
không thuận lợi cho địch. Trong lịch sử ông cha ta đà biết lợi dụng thÕ thiªn hiĨm
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

16

Hå Sü Danh – K47A GDQP



C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
của non sông đất n-ớc để tiêu diệt địch làm nên những chiến công lừng lẫy ở NhNguyệt, Bạch Đằng, Vạn Kiếp, Chi Lăng, Rạch Gầm, Xoài Mút...
Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, để đánh thắng kẻ địch
có quân đông, đ-ợc trang bị hiện đại, có hoả lực mạnh, sức cơ động cao, chúng ta
đà chọn chiến tr-ờng rừng núi là chính để mở các chiến dịch lớn nhằm tiêu diệt sinh
lực địch, giải phóng đất đai. Vùng rừng núi n-ớc ta với địa hình hiểm trở luôn luôn
là nỗi kinh hoàng đối với mọi quân đội xâm l-ợc. ở đây, chúng dễ bị đánh bất ngờ,
bị chia cắt, bị bao vây, c« lËp, khã chi viƯn, øng cøu cho nhau, søc mạnh hoả lực và
khả năng cơ động, tiếp tế hậu cần cũng bị hạn chế. Còn ta với -u thế tuyệt đối về
chinh trị tinh thần của quân đội cách mạng, có thể v-ợt qua mọi khó khăn gian
khổ cơ động triển khai lực l-ợng, hình thành thế trận đánh địch bằng cách đánh do
ta lựa chọn. Tuy nhiên trong kháng chiến chống Mỹ, do điều kiện phát triển mới
của binh khí, kỹ thuật hiện đại của quân đội Mỹ vùng rừng núi không còn giữ
nguyên hiện trạng có lợi cho ta hoặc không còn là nơi bất khả xâm phạm và do ta
hoàn toàn làm chủ nh- trong chèng Ph¸p.
Thùc tiƠn hai cc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p, chống Mỹ đà chứng minh điều
kiện của ta phải lấy ít địch nhiều, lấy nhỏ thắng lớn, đánh với một kẻ địch có -u thế
lớn về trang bị kỹ thuật thì việc chọn chiến tr-ờng rừng núi làm địa bàn chủ yếu của
tác chiến chiến dịch là đúng đắn, thích hợp, bảo đảm cho nghệ thhuật chiến dịch
của ta phát triển vững chắc và giành thắng lợi. Trong kháng chiến chống Pháp, 82%
các chiến dịch đ-ợc tiến hành ở chiến tr-êng rõng nói. §· cã lóc ( 1951) ta chun
h-íng mở chiến dịch ở trung du và đồng bằng thì không hoàn thành nhiệm vụ chiến
dịch, nghệ thuật chiến dịch không phát triển đ-ợc. Chỉ sau khi rút kinh nghiệm,
chọn trở lại mở chiến dịch ở miền núi thì nghệ thuật chiến dịch mới có điều kiện
phát triển đi lên và giành thắng lợi lớn. Trong kháng chiến chống Mỹ, 60% chiến
dịch đ-ợc tiến hành ở vùng rừng núi, trong đó hầu hết các chiến dịch tiến công và

phản công với đối t-ợng tác chiến là quân Mỹ đều diễn ra ë vïng rõng nói. Ngay
trong cc Tỉng tiÕn c«ng chiến l-ợc Xuân năm 1975, địa bàn chọn để mở chiến
dịch đầu tiên cũng ở vùng rừng núi ( nam Tây Nguyên), sau đó với thế, lực và thời
cơ mới, h-ớng tiến công đ-ợc chuyển xuống đồng bằng và đô thÞ.
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

17

Hå Sü Danh – K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
II. các b-ớc hình thành và phát triển nghệ thuật
chiến dịch
Xuất phát từ những yêu cầu chủ yếu nói trên, chiến dịch và nghệ thuật chiến
dịch Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đà hình thành và
phát triển từng b-ớc từ không đến có, từ thấp lên cao, từ ch-a hoàn thiện đến hoàn
thiện hơn, từ phát triển tuần tự đến những b-ớc nhảy vọt, đ-ợc đánh dấu bằng
những mốc lớn trong tõng cuéc chiÕn tranh.
II.1. Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p
ChiÕn dịch phản công Việt Bắc - Thu Đông 1947 đánh dấu sự ra đời của
chiến dịch trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm l-ợc. Kể từ khi quân và dân
Nam Bộ bắt đầu đứng lên kháng chiến ( 23-9-1945) đây là lần đầu tiên chúng ta tổ
chức và thực hành một chiến dịch gồm nhiều trận đánh trên một không gian rộng
lớn, d-ới sự chỉ đạo, chỉ huy thống nhÊt cđa Bé Tỉng chØ huy nh»m thùc hiƯn nhiƯm
vơ do chiến l-ợc đề ra.
Bản đồ tác chiến chiến dịch việt bắc - thu đông 1947


@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

18

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
Sự ra đời của chiến dịch vào thời điểm này là b-ớc phát triển tất yếu của đấu
tranh vũ trang trong kháng chiến chống Pháp, đánh dấu sự tiến bộ, tr-ởng thành
v-ợt bậc của các l-ợng vũ trang nhân dân ta.
Những ngày đầu kháng chiến, lực l-ợng vũ trang ta còn rất non trẻ, thiếu
thốn về mọi mặt, cả vũ khí trang bị lẫn kinh nghiệm chiến đấu, vừa mới tổ chức đÃ
phải b-ớc vào cuộc chiến đấu chống xâm l-ợc. Vốn tri thức quân sự của đội ngũ
cán bộ khá nghèo nàn, phần lớn chủ yếu là những kinh nghiệm đánh du kích thời
tiền khởi nghĩa, qua thực tế chiến đấu đ-ợc bổ sung thêm, một phần là những kinh
nghiệm tiếp thu đ-ợc từ các cựu binh sỹ quân đội Pháp, Nhật đứng trong hàng ngũ
cách mạng. Trong nhận thức của phần đông cán bộ ta lúc đó ch-a có khái niệm
chiến dịch, càng không thể có trình độ và khả năng tổ chức, điều hành một chiến
dịch. Vì vậy lẽ đ-ơng nhiên là ta chỉ có thể thực hành các trận đánh nhỏ tiến lên tổ
chức thành những đợi tác chiến nhằm tiêu hao lực l-ợng địch, kìm chân và ngăn
chặn từng b-ớc cc tiÕn c«ng cđa chóng, thùc hiƯn nhiƯm vơ do chiến l-ợc đề ra
cho từng mặt trận. Song chính từ các đợt tác chiến ấy đà nảy sinh ra mầm mống của
chiến dịch: nhiều trận đánh đ-ợc tiến hành đồng thời hay kế tiếp trong một không
gian và thời gian nhất định, d-ới sự chỉ đạo, chỉ huy thống nhất của từng mặt trận.
Đến tr-ớc Thu- Đông năm 1947, những tiền đề cho chiến dịch đầu tiên ra đời
đà xuất hiện. Từ sự phán đoán dự kiến âm m-u và khả năng hành động của địch
trong thu đông tới, một yêu cầu chiến l-ợc đặt ra: phải đánh bại bằng đ-ợc cuộc

tiến công quy mô lớn của địch, bảo vệ vững chắc căn cứ địa cách mạng của cả
n-ớc, tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch và làm thất bại m-u đồ đánh nhanh,
thắng nhanh của chúng. Đứng tr-ớc yêu cầu chiến l-ợc nói trên và qua thực tiễn
các đợt tác chiến trứơc đó, chúng ta từng b-ớc nhận ra sự cần thiết phải có một hình
thức tác chiến cao hơn đạt hiệu quả chiến đấu lớn hơn mới có thể đáp ứng đ-ợc yêu
cầu chiến l-ợc. Từ đó, lần đầu tiên trong kháng chiến chống Pháp, việc chuẩn bị
cho một chiến dịch đ-ợc đề ra ( trong chỉ thị ngày 15 tháng 9 năm 1947 của
Th-ờng Vụ Trung -ơng Đảng) và khái niệm chiến dịch đ-ợc nêu lên với định nghĩa
là Một loạt trận chiến đấu víi mét binh lùc cơ thĨ, trong mét kho¶ng thêi gian
nhất định, nhằm giải quyểt một số mục đích, yêu cầu chiến đấu nhất định. Khái
@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

19

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp
niệm ban đầu ấy còn đơn giản và ch-a đầy đủ nh-ng đà khẳng định đ-ợc vị trí quan
trọng của chiến dịch, là tiền đề lý luận cho sự hình thành chiến dịch và nghệ thuật
chiến dịch.
Mặt khác những điều kiện và khả năng thực tế tổ chức và thực hành chiến
dịch cũng đà xuất hiện. Gần một năm sau ngày Toàn Quốc kháng chiến, ta đà nhen
nhóm đ-ợc phong trào chiến tranh du kích và xây dựng đ-ợc thế trận chiến tranh
nhân dân, tuy ch-a hoàn thiện và đều khắp, làm nền cho thế trận chiến dịch. Chủ
lực của ta sau những trận đọ sức đầu tiên vẫn đ-ợc vẹn toàn và còn phát triển lên
gồm một số Trung đoàn, Tiểu đoàn chủ lực của Bộ và các Khu, vũ khí trang bị đ-ợc
tăng c-ờng một b-ớc, tuy ch-a nhiều. Trình độ tổ chức chỉ huy chiến đấu của cán

bộ có tiến bộ nhất định, đà có khả năng tác chiến tập trung với quy mô Tiểu đoàn và
Trung đoàn. Đó là tiền đề vật chất cho chiến dịch ra đời.
Chiến dịch đầu tiên đà thể hiện rõ những t- t-ởng chỉ đạo cơ bản của nghệ
thuật chiến dịch Việt Nam: nắm vững t- t-ởng tiến công, dùng hành động tiến công
để đánh bại cuộc tiến công của địch chứ không dàn quân ra phòng ngự, giữ đất chờ
địch; quán triệt quan điểm chiến tranh nhân dân, đẩy mạnh chiến tranh du kích, kết
hợp giữa tác chiến rộng khắp của lực l-ợng Dân quân Du kích nhằm kìm chân, tiêu
hao, phân tán lực l-ợng địch với các trận đánh của các tiểu đoàn chủ lực tiêu diệt
từng bộ phận quân địch. Nghệ thuật tổ chức và điều hành chiến dịch cũng đạt đ-ợc
những thành tựu b-ớc đầu với những biểu hiện khá sắc sảo: Phân tích đánh giá
đúng chổ yếu của địch ( hai gọng kìm) ; xác định đúng mục tiêu chủ yếu ( bẻ gÃy
từng gọng kim) chọn đúng h-ớng, khu vực tác chiến chủ yếu để lập thế trận chiến
dịch. Vận dụng cách đánh thích hợp, khéo nghi binh lừa địch kết hợp giữa đánh
địch với bảo vệ căn cứ, bảo toàn lực l-ợng để kháng chiến lâu dài.
Với nghệ thuật chiến dịch đúng đắn, sáng tạo nh- trên, cộng với tinh thần
dũng cảm, m-u trí của bộ đội và nhân dân và địa thế hiểm yếu của núi rừng Việt
Bắc, ta đà nhanh chóng giành quyền chủ động từ thế bị bất ngờ, bị động lúc đầu,
liên tiếp tiêu hao, tiêu diệt địch và hÃm chúng vào thế lúng túng, bị động cuối cùng
phải chấp nhận sự phá sản của một cuộc hành binh đầy tham vọng.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

20

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

Khoá luận tốt nghiệp

Tất nhiên ở b-ớc hình thành còn nhiều bỡ ngỡ và mò mẫm, nghệ thuật chiến
dịch không tránh khỏi những nh-ợc điểm và thiếu sót. Nổi lên là vấn đề nắm địch,
đánh giá và dự kiến không đúng khả năng, thủ đoạn hành động của địch, dẫn đến
chuẩn bị ch-a chu đáo, dự kiến ph-ơng án tác chiến ch-a sát, ch-a cụ thể nên lúc
đầu bị bất ngờ, bị động tr-ớc cuộc tiến công của địch.Tác chiến chiến dịch còn
mang nặng tính phân tán, đánh du kích, tiêu hao mà ch-a có những trận đánh tiêu
diệt gọn từng đơn vị quân địch. Khi địch rút lui còn bỏ nhiều cơ hội tiêu diệt thêm
quân dịch để phát triển thắng lợi của chiến dịch. Những nh-ợc điểm thiếu sót nói
trên có phần thuộc về sự chỉ đạo cơ quan chiến l-ợc, chỉ huy chiến dịch, có phần
thuộc về khâu tổ chức thực hiện của các đơn vị, mặt khác cũng phản ánh thực trạng
yếu kém về trang bị vũ khí, non nớt về trình độ tổ chức chỉ huy của cán bộ và khả
năng chiến đấu của bộ đội ta lúc bấy giờ.
Mặc dù vậy chiến dịch phản công Việt Bắc Thu Đông - 1947 đà hoàn thành
vẻ vang sứ mệnh lịch sử của nó, thực hiện thắng lợi mà nhiệm vụ chiến l-ợc giao
cho là đánh bại cuộc tiến công chiến l-ợc quy mô lớn của địch góp phần quyết định
làm phá sản chủ tr-ơng Đánh nhanh, thắng nhanh của thực dân Pháp, giữ vững
căn cứ địa của cả n-ớc, tạo ra thế mới và lực mới cho cuộc kháng chiến của nhân
dân ta. Với tất cả những thành công và những mặt còn hạn chế của nó chiến thắng
Việt Bắc đà đặt nền móng đầu tiên cho nghệ thuật chiến dịch Việt Nam trong hai
cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.
Chiến dịch đầu tiên ra đời đà mở ra một thời kỳ phát triển nghệ thuật chiến
dịch cả về bề rộng và bề sâu, với trên 20 chiến dịch quy mô nhỏ và vừa diễn ra trên
các chiến tr-ờng cả n-ớc và có tr-ờng hợp cả trên đất bạn ( chiến dịch Thập vạn
Đại sơn ở biên khu Điền Quế Việt Quế Trung Quốc, tháng 6 năm 1949 theo đề
nghị của Đảng Cộng Sản Trung Quốc) trong khoảng thời gian đầu từ năm 1948 đến
tr-ớc thu đông năm 1950. Nếu chiến dịch đầu tiên là một chiến dịch phản công thì
hầu hết tất cả các chiến dịch trong thời kỳ này là chiến dịch tiến công ( chỉ có một
chiến dịch phản công: chiến dịch Sông Lô năm 1949), nghệ thuật chiến dịch chủ
yếu là nghệ thuật tiến công.


@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

21

Hồ Sỹ Danh K47A GDQP


×