(Skkn mới nhất) một số giải pháp quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở trường thpt quế phong trong giai đoạn hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.5 MB, 41 trang )
sa
ng
ki
en
ki
nh
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
lu
an
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
n
va
fu
ll
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ, GÓP PHẦN NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG THPT QUẾ PHONG
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
oi
m
at
nh
z
z
vb
Lĩnh vực (môn): Quản lý
k
jm
ht
m
co
l.
ai
gm
sa
ng
ki
en
ki
nh
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUẾ PHONG
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ip
la
lu
an
MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ, GÓP PHẦN NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH
Ở TRƯỜNG THPT QUẾ PHONG
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
vb
m
Quế Phong, tháng 4 năm 2023
co
Lĩnh vực (môn): Quản lý
l.
ai
Năm thực hiện: Năm học 2022-2023
gm
Đơn vị: Trường THPT Quế Phong
k
Ngô Chiến Thắng
jm
Nguyễn Văn Thái
ht
Đồng tác giả: Nguyễn Tiến Trung
sa
ng
ki
en
MỤC LỤC
ki
nh
ng
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ .......................................................................................... 1
hi
em
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU .................................................................. 3
do
2.1. Cơ sở khoa học ............................................................................................... 3
w
2.1.1. Cơ sở lý luận ...................................................................................... 3
n
2.1.2. Cơ sở thực tiễn ................................................................................... 6
lo
ad
2.1.3. Thực trạng giáo dục đạo đức học sinh tại Trường THPT Quế
Phong trong giai đoạn hiện nay ......................................................... 8
th
yj
uy
2.2. Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh ở trường THPT Quế Phong trong giai đoạn hiện nay ................................. 16
ip
la
2.2.1. Nhóm giải pháp về cơng tác tư tưởng ............................................. 17
lu
an
2.2.2. Nhóm giải pháp về cơng tác tổ chức ............................................... 18
n
va
2.2.3. Nhóm giải pháp về công tác phối hợp: Giữa nhà trường, gia
đình và các lực lượng an ninh địa phương trong công tác giáo
dục đạo đức cho học sinh ................................................................ 23
ll
fu
oi
m
2.2.4. Nhóm giải pháp đặc thù ................................................................... 25
at
nh
2.3. Khảo sát tính hiệu quả và khả năng ứng dụng của các giải pháp đề xuất .......... 26
z
2.3.1. Mục đích khảo sát ............................................................................. 26
z
vb
2.3.2. Nội dung khảo sát.............................................................................. 26
jm
ht
2.3.3. Đối tượng và phương pháp khảo sát ................................................. 26
PHẦN 3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ................................................................. 30
k
2. Kiến nghị ......................................................................................................... 30
CÁC VĂN BẢN VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................ 38
om
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 32
l.c
ai
gm
1. Kết luận ........................................................................................................... 30
sa
ng
ki
en
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
ki
nh
ng
Từ ngàn xưa, ông cha ta đã đúc kết một cách sâu sắc kinh nghiệm về giáo
dục “Tiên học lễ, hậu học văn”, “Lễ” là phạm trù chỉ đạo đức. “Lễ” có nghĩa là cách
ứng xử, giao tiếp có văn hóa giữa người với người theo chuẩn mực đạo đức được xã
hội quy định. Phương châm giáo dục “Tiên học lễ, hậu học văn” là sự phối hợp giữa
giáo dục đạo đức và truyền thụ tri thức, trong đó đề cao giáo dục đạo đức.
hi
em
do
w
n
Ngày nay, cùng với sự phát triển và đi lên của xã hội, mỗi chúng ta được sống
trong môi trường văn minh, hiện đại hơn, nhưng kéo theo đó cũng có nhiều vấn đề
nảy sinh làm ảnh hưởng ít nhiều đến đời sống xã hội. Một trong những vấn đề
đáng lo ngại hiện nay, đó là đạo đức học đường của một bộ phận học sinh đang bị
xuống cấp, dẫn đến tình trạng bạo lực học đường, những vụ án nghiêm trọng,
những hành vi gian lận ở nhiều góc độ xảy ra ngày càng phổ biến. Đây là những
biểu hiện lệch lạc trong hành vi, nhân cách đạo đức học sinh. Điều này không
những gây hoang mang cho dư luận xã hội mà cịn gióng lên hồi chng cảnh báo
về lối sống đạo đức, nhân cách của giới trẻ ngày nay. Do vậy vấn đề đặt ra là phải
giáo dục cho thế hệ trẻ một cách toàn diện, đặc biệt là tăng cường giáo dục lý
tưởng, đạo đức, lối sống, những giá trị nhân văn cao đẹp.
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
fu
ll
Nghị quyết TW 2 (Khóa VIII) của Đảng đã đánh giá thực trạng này: “Đặc
biệt đáng lo ngại là một bộ phận học sinh, sinh viên có tình trạng suy thoái về đạo
đức, mờ nhạt về lý tưởng, theo lối sống thực dụng, thiếu hoài bão lập thân, lập
nghiệp vì tương lai của bản thân và đất nước. Trong những năm tới cần tăng
cường giáo dục tư tưởng đạo đức, ý thức cơng dân, lịng u nước, chủ nghĩa MácLê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh…tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động xã
hội, văn hoá, thể thao phù hợp với lứa tuổi và với yêu cầu giáo dục toàn diện”.
oi
m
at
nh
z
z
vb
jm
ht
k
Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII nhấn mạnh: “Xây dựng
đồng bộ thể chế, chính sách để thực hiện có hiệu quả chủ trương giáo dục và đào tạo
cùng với khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, là động lực then chốt để
phát triển đất nước. Tiếp tục đổi mới đồng bộ mục tiêu, nội dung, chương trình,
phương thức, phương pháp giáo dục hiện đại, hội nhập quốc tế, phát triển con người
toàn diện, đáp ứng những yêu cầu mới của phát triển kinh tế - xã hội, khoa học và
cơng nghệ, thích ứng với cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chú trọng hơn
giáo dục đạo đức, nhân cách, năng lực sáng tạo và giá trị cốt lõi, nhất là giáo dục
tinh thần yêu nước, tự hào, tự tôn dân tộc, truyền thống và lịch sử dân tộc…”.
om
1
l.c
ai
gm
Xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, trong những năm học qua, Trường THPT
Quế Phong luôn coi trọng vấn đề giáo dục toàn diện cho học sinh, đặc biệt là vấn
đề giáo dục đạo đức. Là cán bộ quản lý và tham gia cơng tác Đồn - Hội, chúng tôi
nhận thấy rằng, công tác quản lý, giáo dục đạo đức cho học sinh luôn là một nhiệm
vụ quan trọng và ngày càng phức tạp, đòi hỏi nhiều tâm sức của đội ngũ cán bộ
quản lý và giáo viên nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
sa
ng
ki
en
ki
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tôi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Một số
giải pháp quản lý, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh ở
trường THPT Quế Phong trong giai đoạn hiện nay” nhằm góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục tồn diện tại đơn vị.
nh
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
om
l.c
ai
gm
2
sa
ng
ki
en
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
ki
nh
ng
2.1. Cơ sở khoa học
hi
em
2.1.1. Cơ sở lý luận
do
2.1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu
w
2.1.1.1.1. Khái niệm giáo dục:
n
Giáo dục là hoạt động hướng tới con người thông qua một hệ thống các biện
pháp tác động nhằm truyền thụ những tri thức và kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng
và lối sống, bồi dưỡng tư tưởng và đạo đức cần thiết cho đối tượng, giúp hình
thành và phát triển năng lực, phẩm chất, nhân cách phù hợp với mục đích, mục tiêu
chuẩn bị cho đối tượng tham gia lao động sản xuất và đời sống xã hội.
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
2.1.1.1.2. Khái niệm đạo đức:
an
lu
Đạo đức là một khái niệm hiện đang tồn tại nhiều cách hiểu khác nhau. Đạo đức
được hiểu theo nghĩa chung nhất là một hình thái ý thức xã hội, bao gồm những
nguyên tắc, chuẩn mực, định hướng giá trị được xã hội thừa nhận, có tác dụng chi
phối, điều chỉnh hành vi của con người trong quan hệ với người khác và tồn xã hơi.
Tuy nhiên, trong mỗi lĩnh vực chuyên sâu, đạo đức được hiểu cụ thể hơn.
n
va
ll
fu
m
oi
Theo Từ điển Tiếng Việt, đạo đức là “phép tắc về quan hệ giữa người và
người, giữa cá nhân với tập thể, với xã hội”, là “phẩm chất tốt đẹp của con người:
sống có đạo đức, rèn luyện đạo đức”. Theo nhóm tác giả Mai Văn Bính (Chủ biên),
Lê Thanh Hà, Nguyễn Thị Thanh Mai, Lưu Thu Thủy, đạo đức “là hệ thống các
quy tắc, chuẩn mực xã hội mà nhờ đó con người tự giác điều chỉnh hành vi của
mình cho phù hợp với lợi ích của cộng đồng, của xã hội” . Như vậy, bản chất đạo
đức là những quy tắc, chuẩn mực trong quan hệ xã hội được xã hội thừa nhận và tự
giác thực hiện. Với HS, đạo đức được hiểu là trách nhiệm trong việc thực hiện
quyền và nghĩa vụ công dân, quyền và nghĩa vụ của HS được thể hiện ở thái độ,
hành vi, hiệu quả học tập và rèn luyện.
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
3
om
Giáo dục đạo đức là quá trình tác động đến đối tượng giáo dục để hình thành
trong họ những yếu tố tình cảm, niềm tin, lý tưởng và tất cả được thể hiện thông
qua hoạt động thực tiễn của con người. Theo tác giả Hà Thế Ngữ và Đặng Vũ
Hoạt: “Giáo dục đạo đức là quá trình biến các chuẩn mực đạo đức, từ những địi
hỏi bên ngoài của xã hội đối với cá nhân thành những đòi hỏi bên trong của bản
thân, thành niềm tin, nhu cầu, thói quen của người được giáo dục” . Tiếp cận khái
niệm giáo dục đạo đức trong mối quan hệ thống nhất giữa nhận thức - tình cảm thái độ - hành vi, nhà nghiên cứu Phạm Minh Hạc cho rằng “giáo dục đạo đức là
một quá trình kết hợp nâng cao nhận thức với hình thành thái độ, xúc cảm, tỉnh
cảm, niềm tin hành vi và thói quen đạo đức” . Dưới góc độ giáo dục học, giáo dục
l.c
ai
gm
2.1.1.1.3. Giáo dục đạo đức cho học sinh trong trường THPT:
sa
ng
ki
en
ki
đạo đức là bộ phận hợp thành của nội dung giáo dục tồn diện nhằm giúp thế hệ trẻ
hình thành lý tưởng, ý thức và tình cảm đạo đức, tạo nên những hành vi và thói
quen hành vi đạo đức của con người mới, xã hội chủ nghĩa thể hiện ở những phẩm
chất đạo đức. Giáo dục hành vi đạo đức là tổ chức cho học sinh lặp đi, lặp lại nhiều
lần những thao tác, hành động đạo đức trong học tập, sinh hoạt, trong cuộc sống
nhằm có được hành vi đạo đức đúng đắn và từ đó có thói quen đạo đức bền vững.
Ngày nay, giáo dục đạo đức cho HS là giáo dục đạo đức xã hội chủ nghĩa. Giáo
dục đạo đức chính là nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, đạo đức, pháp luật,
làm cho học sinh có tinh thần yêu nước, thấm nhuần lý tưởng xã hội chủ nghĩa,
thật sự say mê học tập, có ý thức tổ chức kỷ luật, kính thầy, yêu bạn, có nếp sống
lành mạnh, biết tơn trọng pháp luật.
nh
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
Giáo dục đạo đức cho học sinh là giáo dục lòng trung thành đối với tổ quốc,
hiếu với nhân dân, yêu quê hương đất nước, có lịng vị tha, nhân ái, cần cù liêm
khiết và chính trực. Đó là đạo đức xã hội chủ nghĩa là đạo đức của cá nhân, tập thể
và chủ nghĩa nhân đạo mang tính chân thực, tích cực, khác với đạo đức vị kỷ, cá
nhân. Giáo dục đạo đức học sinh gắn chặt với giáo dục tư tưởng - chính trị, giáo
dục truyền thống và giáo dục bản sắc văn hóa dân tộc, giáo dục pháp luật nhà nước
xã hội chủ nghĩa, cung cấp cho học sinh những phương thức ứng xử đúng đắn
trước vấn đề của xã hội... giúp cho các em có khả năng tự kiểm soát được hành vi
của bản thân một cách tự giác, có khả năng chống lại những biểu hiện lệch lạc về
lối sống.
uy
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
2.1.1.1.4. Quản lý giáo dục đạo đức:
z
Công tác quản lí giáo dục đạo đức học sinh của nhà trường thể hiện trên
các mặt:
z
vb
k
jm
ht
- Xây dựng kế hoạch quản lý giáo dục đạo đức: phân tích thực trạng giáo dục
đạo đức trong năm học của ngành, trường, địa phương; xác định điều kiện giáo dục
như cơ sở vật chất, tài chính, quỹ thời gian, sự phối hợp với lực lượng giáo dục
trong trường và ngoài trường.
- Kiểm tra, đánh giá giáo dục đạo đức: kiểm tra định kỳ, thường xuyên, đột
xuất, trực tiếp, hoặc gián tiếp để giúp học sinh hiểu rõ hơn về những hoạt động của
mình, khẳng định được mình, từ đó hoạt động tích cực hơn, tự giác hơn, biết tự
điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp với yêu cầu chung của xã hội.
4
om
- Chỉ đạo thực hiện kế hoạch giáo dục đạo đức: lãnh đạo, chỉ đạo các bộ
phận trong nhà trường thực hiện những nhiệm vụ để bảo đảm việc giáo dục đạo
đức diễn ra đúng hướng, đúng kế hoạch, tập hợp và phối hợp các lực lượng giáo
dục sao cho đạt hiệu quả.
l.c
ai
gm
- Tổ chức thực hiện kế hoạch giáo dục đạo đức: giải thích mục tiêu, yêu cầu
của kế hoạch giáo dục đạo đức; thảo luận giải pháp thực hiện kế hoạch; sắp xếp bố
trí nhân sự, phân cơng trách nhiệm quản lý, huy động nguồn lực, cơ sở vật chất;
định rõ tiến trình, tiến độ thực hiện, thời gian bắt đầu, thời hạn kết thúc.
sa
ng
ki
en
ki
2.1.1.2. Những đặc điểm cụ thể về rèn luyện đạo đức của học sinh ở trường
phổ thơng
nh
ng
Q trình giáo dục, rèn luyện đạo đức học sinh có sự gắn kết chặt chẽ giữa
quá trình dạy học trên lớp và hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp; có định hướng
thống nhất các yêu cầu, mục đích giáo dục giữa các tổ chức tham gia cơng tác giáo
dục trong và ngồi nhà trường; có tính lâu dài của q trình hình thành, phát triển
nhân cách và các phẩm chất đạo đức của học sinh.
hi
em
do
w
n
- Mục tiêu giáo dục đạo đức là chuyển hóa những nguyên tắc, chuẩn mực đạo
đức xã hội thành những phẩm chất đạo đức nhân cách cho học sinh, hình thành ở
các em thái độ đúng đắn trong giao tiếp, ý thức tự giác thực hiện các chuẩn mực
của xã hội, thói quen chấp hành các quy định của pháp luật.
lo
ad
th
yj
uy
- Chức năng giáo dục đạo đức là làm cho học sinh thấm nhuần sâu sắc thế
giới quan Mác-Lênin, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, chủ trương, chính sách của
Đảng, sống và làm việc theo pháp luật, sống có kỷ cương, nền nếp, có văn hóa
trong các mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, với xã hội và giữa con người
với nhau.
ip
la
an
lu
n
va
- Nội dung giáo dục đạo đức học sinh là giáo dục lòng yêu quê hương, đất
nước, yêu chủ nghĩa xã hội, yêu hoà bình, có tinh thần cộng đồng và quốc tế, có
tinh thần lao động sáng tạo, có thái độ xây dựng và bảo vệ môi trường...
ll
fu
m
oi
- Phương pháp giáo dục đạo đức học sinh là tác động vào nhận thức tình cảm
bằng đàm thoại, tranh luận, lồng ghép giáo dục qua các môn học Ngữ Văn, GDCD,
Lịch Sử, GDQP-AN, thi kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, giảng
giải, khuyên răn; tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động tình nguyện, nhân
đạo, lao động cơng ích...; phương pháp kích thích tình cảm và hành vi: thi đua, nêu
gương, khen thưởng, trách phạt…
at
nh
z
z
vb
jm
ht
k
2.1.1.3. Những tác động cơ bản tới việc rèn luyện đạo đức của học sinh ở
trường phổ thơng hiện nay
5
om
- Về phía gia đình: gia đình là nền tảng, có tính quyết định trong giáo dục đạo
đức, lối sống, nhân cách cho học sinh. Hiện nay, có nhiều cha mẹ thiếu sự quan
tâm, hoặc nng chiều thái quá trong việc nuôi dạy; hoặc sử dụng quyền uy của
cha mẹ một cách cực đoan, áp đặt cứng nhắc, dùng vũ lực với con; có gia đình
thiếu gương mẫu, những mâu thuẫn của bố mẹ, người thân; gia đình có hồn cảnh
éo le...đã tác động khơng nhỏ đến sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh,
gây ra phản ứng tiêu cực về hành vi ...
l.c
ai
gm
- Về tâm sinh lý học sinh: đây là giai đoạn các em đang phát triển mạnh về thể
chất, tinh thần và tình cảm, nhạy cảm, thích thể hiện, thích cái mới, lạ, dễ bị kích
động, lơi kéo...Các em có nhu cầu giao tiếp rất lớn đặc biệt là sự giao tiếp với bạn
bè, từ đó mà hình thành lên các nhóm bạn cùng sở thích. Nếu khơng được giáo
dục, uốn nắn kịp thời dễ bị sai lệch.
sa
ng
ki
en
ki
- Về phía nhà trường: một số cán bộ quản lí, giáo viên và bạn bè của học sinh
thường có những định kiến, thiếu thiện cảm với những em có lỗi; sử dụng các biện
pháp hành chính hơi cứng nhắc; sự lạm dụng quyền lực, sự thiếu quan tâm tới đặc
điểm từng học sinh của các thầy cô giáo, nhà quản lý; sự thiếu gương mẫu trong
mô phạm giáo dục; việc đánh giá kết quả, khen thưởng, kỷ luật chưa kịp thời; sự
phối hợp không đồng bộ giữa các lực lượng giáo dục...đều có ảnh hưởng rất lớn
đến q trình giáo dục đạo đức cho học sinh.
nh
ng
hi
em
do
w
- Về phía xã hội: tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, sự phát triển
của khoa học công nghệ, các sản phẩm văn hóa, cơng nghệ, nhất là mặt trái của nó
làm gia tăng xu hướng lối sống thực dụng, hám vật chất, coi thường những giá trị
nhân văn, xem nhẹ lời khuyên của cha mẹ, thầy cô cũng dẫn đến những biểu hiện
lệch lạc về chuẩn mực đạo đức của học sinh.
n
lo
ad
th
yj
uy
2.1.2. Cơ sở thực tiễn
ip
la
2.1.2.1. Nhận diện đạo đức học đường - những vấn đề thực tiễn đang đặt ra
an
lu
Ngày nay, cùng với sự phát triển của xã hội, mỗi chúng ta được sống trong
môi trường văn minh, hiện đại hơn, nhưng kéo theo đó là những vấn đề nảy sinh
rất đáng quan ngại như: đạo đức học đường của một bộ phận học sinh đang bị
xuống cấp, dẫn đến tình trạng bạo lực học đường xảy ra ngày càng phổ biến, quan
hệ thầy trò bị đảo lộn... Điều này không những gây hoang mang cho dư luận xã hội
mà cịn gióng lên hồi chng cảnh báo về lối sống, đạo đức, nhân cách của giới trẻ
ngày nay.
n
va
ll
fu
oi
m
nh
at
Dư luận xã hội đã bất bình và lên án về tình trạng bạo lực xảy ra trong học
đường, nhưng thời gian gần đây, hiện tượng này không thuyên giảm mà thậm chí
cịn gia tăng với những hành vi và mức độ bạo lực nguy hiểm hơn trước. Đó khơng
chỉ là những biểu hiện lệch lạc trong hành vi, nhân cách đạo đức như thiếu lễ độ
với người lớn, tụ tập gây gổ đánh nhau, thói lười học, ham chơi, sống đua địi và
phạm pháp hình sự từ phía học sinh mà bên cạnh đó cịn có cả sự ngược đãi học
z
z
vb
k
jm
ht
Mặt khác, nguy cơ xuống cấp đạo đức từ phía một bộ phận thầy cô giáo cũng
đang là một thực tế đáng buồn và là một trong những nỗi lo lắng của xã hội đối với
môi trường giáo dục hiện nay. Tuy khơng nhiều, nhưng trong đội ngũ giáo chức,
tình trạng bạo hành, ngược đãi học sinh đã xảy ra. Ở bậc mầm non, bậc tiểu học,
vẫn có những thầy cơ quan niệm: những lời trách mắng, hình phạt sẽ giúp trẻ
trưởng thành hơn. Do đó biện pháp răn đe, bạo hành bằng lời nói và hành vi đơi
khi đã được áp dụng. Nghiệt ngã thay! Khi mà những lời nói tưởng chừng như vô
hại, những hành vi không kiềm chế được đã biến thầy cô trở thành nỗi ám ảnh
trong mắt trẻ thơ.
6
om
Về phía học sinh, đáng quan ngại hơn cả là những biểu hiện đạo đức xuống
cấp lại tăng theo lứa tuổi và bậc học. Hiện tượng đó đã làm cho các bậc phụ huynh
không khỏi băn khoăn.
l.c
ai
gm
sinh và tha hóa từ một số thầy cơ giáo.
sa
ng
ki
en
ki
Bạo lực học đường mới chỉ là một khía cạnh của hiện tượng đạo đức xuống
cấp. Đáng buồn hơn, có những vụ việc mang tính chất vơ nhân tính, đã gây sự
phẫn nộ trong dư luận xã hội. Cách đây khơng lâu, dư luận bàng hồng về vụ nữ
sinh trường cao đẳng Truyền hình bị thầy giáo “gạ tình lấy điểm”. Hay ở Hà Giang
một thầy hiệu trưởng trường THPT DTNT đã lợi dụng thân xác và tham gia đường
dây mua bán dâm trẻ vị thành niên. Tàn nhẫn hơn, một thầy giáo giở trị dâm ơ với
một học sinh mới hơn 4 tuổi tại Hà Nội. Hay việc thầy giáo ở tỉnh Kiên Giang
quan hệ học sinh lớp 10 có bầu. Và gần đây nhất, có học sinh ở một trường THPT
trên địa bàn tỉnh Nghệ An do mâu thuẫn tình cảm, đã dùng dao đâm bạn học cùng
lớp trọng thương. Vụ việc học sinh trường THPT chuyên Đại học Vinh tự tử gần
đây nhất có liên quan đến bạo lực học đường hay không kèm theo những dư luận
trái chiều mà chưa đến hồi kết…
nh
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
2.1.2.2. Những yêu cầu về giáo dục nhân cách học sinh hiện nay - thực tế
qua dư luận xã hội
ip
la
an
lu
Từ thực tế đạo đức của một bộ phận học sinh, sinh viên và cả một số ít thầy
cơ giáo đang xuống cấp, ngun nhân chủ yếu vẫn là do vấn đề giáo dục nhân cách
cho học sinh trong nhà trường chưa được quan tâm đúng mức. Vậy, giải pháp nào
để khắc phục tình trạng trên.
n
va
fu
ll
Muốn trở thành người con ngoan trong gia đình và công dân tốt của xã hội,
trước hết phải là người có đạo đức nhân cách. Cũng vì thế, từ bao đời nay, ông cha
ta luôn lấy câu “Tiên học lễ, hậu học văn” làm đầu để giáo dục cho con cháu.
Tưởng rằng lời răn dạy của người xưa luôn được nhận thức đầy đủ, thế nhưng thực
tế lời dạy trên đang bị xem nhẹ. Trong phương thức giáo dục chúng ta còn để lại
nhiều lỗ hổng, sự kết hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội chưa được nhịp
nhàng, đồng bộ. Như chúng ta đã biết, tam giác nhà trường - gia đình - xã hội có
quan hệ chặt chẽ với nhau, cùng ảnh hưởng đến sự phát triển hành vi, đạo đức và
nhân cách của con trẻ. Hơn bao giờ hết, vai trị của gia đình chiếm một vị trí quan
trọng trong việc giáo dục nhân cách học sinh. Cha mẹ phải là người mực thước
trong việc giáo dục con cái những giá trị đạo đức làm người đầu tiên. Tuy nhiên,
một nghiên cứu mới đây của PGS.TS Hoàng Bá Thịnh cho thấy một thực tế đáng
báo động, có trên 40% cha mẹ giáo dục con bằng địn roi, chửi mắng. Trong khi đó
chỉ có khoảng 15% cha mẹ biết giáo dục con cái đúng mực.
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
7
om
Bên cạnh đó, mỗi giáo viên phải là tấm gương sáng về nhân cách đối với sự
nghiệp trồng người. Thực tế cho thấy, nhiều sinh viên sư phạm chưa có kỹ năng
l.c
ai
gm
Nói như vậy, bởi lẽ gia đình là cái nơi để hình thành nhân cách của mỗi con
người. Vì vậy cha mẹ phải là những hình mẫu của những chuẩn mực để cho con
cái học tập. Nhiều phụ huynh lầm tưởng sự quan tâm con cái nghĩa là chu cấp cho
con đầy đủ điều kiện vật chất mà quên rằng, chính sự thiếu quan tâm ở các khía
cạnh tâm, sinh lý của con là nguyên nhân khiến cho quan hệ gia đình ngày càng trở
nên lỏng lẻo và thiếu bền vững.
sa
ng
ki
en
ki
ứng xử và chuẩn mực của một nhà giáo chân chính. Bởi người thầy khơng chỉ
truyền đạt cho học sinh kiến thức, mà còn dạy cả cách sống, đạo lý làm người cho
các em. Bản thân công tác giáo dục đội ngũ sư phạm cũng đã có lỗ hổng ngay từ
khi được đào tạo, trong hệ thống chương trình đào tạo sư phạm.
nh
ng
hi
em
Mặt khác, việc giáo dục nhân cách đạo đức cho học sinh trong nhà trường chủ
yếu dựa vào môn Giáo dục công dân, nhưng môn học này lại bị xem nhẹ, nội dung
chương trình học cịn nặng về lý thuyết, nhẹ giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Chương trình sách giáo khoa mơn này cịn nhiều bất cập, các phần về triết học,
kinh tế chính trị, xã hội thì khơ cứng, nặng về lý thuyết, phần giáo dục đạo đức thì
q ít, nhất là chương trình lớp 10. Chưa kể, ở cả cấp THCS và cấp THPT, mỗi
tuần học sinh chỉ được học 1 tiết môn Giáo dục cơng dân. Thêm vào đó, chương
trình giáo dục cơng dân ở cấp bậc phổ thông vẫn chưa được người dạy lẫn người
học quan tâm đúng mực. Để nhà trường và xã hội có ý thức về tầm quan trọng của
môn Giáo dục công dân, các cơ quan chức năng, các nhà quản lí giáo dục cần cần
thay đổi quan niệm, cách nhìn về vị trí, vai trị của mơn học này trong chương trình
dạy học ở trường phổ thơng.
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
Thiết nghĩ, bên cạnh việc giáo dục đạo đức cho học sinh, gia đình và nhà
trường cũng phải có sự phối hợp chặt chẽ trong vấn đề quản lý, giáo dục con em
mình, trước hết các bậc làm cha làm mẹ phải là những tấm gương mẫu mực trong
xây dựng nếp sống trong gia đình, ở nhà trường, quan hệ thầy trị phải bắt đầu từ
tình thương thì mới có thể dẫn dắt được các em. Bên cạnh đó, điều chỉnh chương
trình nội dung học hướng đến việc giáo dục nhân cách cho học sinh là điều cần
thiết, nhưng điều quan trọng, việc tu dưỡng đạo đức sư phạm trong đội ngũ giáo
viên cũng cần phải được nâng cao, mỗi giáo viên phải tự có ý thức về vấn đền này,
để học sinh được giáo dục một cách toàn diện hơn cả về kiến thức lẫn nhân cách.
Có như vậy, sự nghiệp trồng người mới thật có ý nghĩa, thế hệ mai sau phải là
những người có đức có tài.
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
2.1.3.1. Một số đặc điểm, tình hình
2.1.3.1.1. Khái quát chung về trường THPT Quế Phong
Trường THPT huyện Quế Phong được thành lập từ năm 1967, là đơn vị sự
nghiệp công lập duy nhất đào tạo học sinh bậc THPT cho con em đồng bào các dân
tộc trên địa bàn huyện Quế Phong. Trường đóng trên địa bàn khối Bắc Sơn, thị trấn
Kim Sơn, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An, với tổng diện tích khn viên là
27.200
; cơ sở vật chất nhà trường từng bước được xây dựng: 4 dãy nhà cao
8
om
2.1.3. Thực trạng giáo dục đạo đức học sinh tại Trường THPT Quế
Phong trong giai đoạn hiện nay
l.c
ai
gm
Như vậy, việc giáo dục rèn luyện đạo đức cho thanh niên trong thời kỳ cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế thế giới là góp phần đào tạo, giáo
dục thế hệ thanh niên vừa "hồng", vừa "chuyên", góp phần xây dựng nước nhà
ngày càng phát triển.
sa
ng
ki
en
ki
tầng làm phòng học và làm việc của nhà trường, 2 phịng tin học, 3 phịng thực
hành Lí- Hóa- Sinh, 1 phịng Lab, các tổ chức đồn thể đều có phịng làm việc
riêng, được trang bị máy tính nối mạng. Quang cảnh trường xanh - sạch - đẹp thân thiện.
nh
ng
hi
em
Năm học 2022- 2023, nhà trường có 43 lớp với 1771 học sinh và 100 cán bộ,
giáo viên, nhân viên. Trong đó có: 15 thạc sĩ, 11 GVDG tỉnh.
do
w
Đặc biệt, chất lượng đội ngũ giáo viên giỏi, chất lượng dạy học ngày càng cao
tạo nên vị thế mới cho nhà trường. Tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp THPT năm học
2021- 2022 đạt 98,8%. Trong đó có 15 em học sinh điểm thi khối đạt trên 27 điểm.
n
lo
ad
th
Về chất lượng mũi nhọn: Trong kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh lớp 12, năm
học 2022 - 2023, có 23 lượt học sinh dự thi, trong đó đạt 9 giải nhì, 3 giải ba và 7
giải khuyến kích.
yj
uy
ip
Kết quả xếp loại chung: năm học 2021 - 2022, trường THPT Quế Phong được
Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An công nhận danh hiệu: Tập thể lao động xuất sắc;
Chi bộ đảng và các đoàn thể tron đơn vị đạt danh hiệu xuất sắc tiêu biểu.
la
an
lu
n
va
2.1.3.1.2. Những thuận lợi, khó khăn trong công tác giáo dục đạo đức học
sinh ở trường THPT Quế Phong
ll
fu
* Thuận lợi:
m
oi
- Được sự quan tâm chỉ đạo của Sở GD&ĐT, Thường trực Huyện ủy, UBND
huyện; sự phối hợp của các cấp, các ngành hữu quan.
at
nh
z
- Ban Giám hiệu nhà trường luôn quan tâm, chia sẻ, động viên giáo viên và
học sinh; ln trăn trở để tìm giải pháp nâng cao chất lượng dạy - học, đặc biệt
z
vb
giáo dục mũi nhọn và đại trà học sinh.
ht
k
jm
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, năng động, có năng lực, đồn kết, nhiệt
tình trong cơng việc. Trong đó, 100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn và trên
chuẩn, giáo viên đều sử dụng thành thạo cơng nghệ thơng tin để tìm hiểu, trau đồi
chuyên môn và áp dụng vào giảng dạy.
- Bên cạnh đó, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương có những bước phát
triển, đổi mới đáng kể.
* Khó khăn:
- Là trường của huyện nghèo biên giới, thuộc diện 30a của Chính Phủ, tình
hình kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, phức tạp.
9
om
- Cơ sở vật chất của nhà trường ngày càng được trang bị theo hướng chuẩn
hóa để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của giáo dục hiện đại.
l.c
ai
gm
- Các tổ chức đoàn thể trong nhà trường đều xác định rõ tầm quan trọng của
công tác giáo dục đạo đức học sinh; chất lượng giáo dục ngày càng được nâng cao.
sa
ng
ki
en
ki
- Trường THPT Quế Phong là trường duy nhất thực hiện nhiệm vụ giáo dục và
đào tạo bậc THPT cho con em trên địa bàn huyện Quế Phong, trong đó học sinh dân
tộc thiểu số vùng sâu vùng xa, biên giới là chủ yếu (chiếm trên 80% HS toàn trường).
- Học tập chưa trở thành nhu cầu bức thiết trong một số bộ phận dân cư trên
địa bàn huyện nên số lượng học viên tuyển vào không đạt chỉ tiêu, chất lượng
tuyển sinh vào lớp 10 thấp, đây là một thách thức lớn đối với thầy và trò của nhà
trường trong việc nâng cao chất lượng giáo dục; tỷ lệ học sinh bỏ học giữa chừng
cao, công tác xã hội hóa giáo dục đạt kết quả thấp; số học sinh ra trọ học xa nhà
chiếm phần lớn nên công tác quản lý gặp nhiều khó khăn.
- Hầu hết học viên là con em các gia đình vùng sâu, vùng xa, thuộc diện hộ
nghèo, hồn cảnh kinh tế hết sức khó khăn; địa bàn cư trú của học viên xa, phân
tán, trở ngại cho việc phối hợp giáo dục giữa gia đình và nhà trường.
- Đội ngũ giáo viên trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm về giáo dục đạo đức cho
học sinh là con em dân tộc ít người, với những đặc điểm riêng biệt về tâm sinh lý
dân tộc, nhất là đặc đặc điểm về hủ tục quá phức tạp về tư tưởng, quan hệ…, việc
liên lạc với phụ huynh học sinh gặp nhiều khó khăn.
- Việc giáo dục đạo đức cho học sinh có hồn cảnh như mồ cơi, gia đình
khơng hạnh phúc, cha mẹ bất hịa, ly hơn… ít có điều kiện chăm sóc con cái và bản
thân gặp nhiều khó khăn; mặt bằng kiến thức một số học sinh có điểm đầu vào
thấp, tiếp thu chậm, hổng kiến thức ở các lớp dưới nên khó nâng cao chất lượng
giáo dục, đặc biệt là giáo dục đạo đức cho các em.
- Khơng ít học sinh ham chơi, lười học, thiếu chịu khó rèn luyện, tu dưỡng
khơng chỉ làm cản trở kết quả học tập mà còn ảnh hưởng đến chất lượng, kết quả
giáo dục đạo đức học sinh của nhà trường.
- Địa bàn khu vực nhà trường đóng là khu vực miền núi, trình độ dân trí chưa
cao, nhận thức về việc học, truyền thống hiếu học còn mặt hạn chế, đời sống của
một bộ phận dân cư còn nghèo nên tác động nhiều đến việc đạt được các tiêu chí
của trường chuẩn quốc gia.
- Quan niệm về việc học và đầu tư cho học tập của con em ở địa phương chưa
đồng bộ, một số gia đình vẫn cịn thiếu tính chủ động hoặc chỉ đứng ngồi cuộc
phó mặc việc giáo dục học sinh cho nhà trường.
- Bên cạnh đó, tranh ảnh, quảng cáo, phim ảnh, báo mạng ảnh hưởng khơng ít
đến tâm lý các em. Các em lại trong thời kỳ “tập làm người lớn” trong khi nhận
thức về mọi thứ còn hời hợt, đơn giản dẫn đến một số học sinh có hành vi khơng
đúng mực.
nh
ng
hi
em
do
w
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
om
Nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
10
l.c
ai
gm
2.1.3.2. Thực trạng công tác giáo dục đạo đức học sinh ở trường THPT
Quế Phong
2.1.3.2.1. Những kết quả đạt được
* Công tác lãnh đạo,chỉ đạo về giáo dục đạo đức học sinh:
sa
ng
ki
en
ki
Trong thời gian qua, Ban Giám hiệu nhà trường đã phối hợp và thực hiện tốt các
văn bản chỉ đạo cấp trên như:
nh
ng
- Triển khai thực hiện tốt Chương trình hành động thực hiện Chỉ thị số 42CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh
đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lới sớng văn
hóa cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 - 2030”;
hi
em
do
w
- Thực hiện Kết luận của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn về các giải pháp
tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên; Đề án “Tăng
cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh thiếu
nhi, giai đoạn 2018 - 2022” gắn với việc cụ thể trong duy trì nền nếp học tập, rèn
luyện của học sinh;
n
lo
ad
th
yj
uy
- Quán triệt thực hiện Kế hoạch số 178/KH-BGDĐT ngày 16/3/2017 của Bộ
GDĐT về triển khai Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa
XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh”. Quán triệt chuyên đề học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh năm 2021, năm 2022.
ip
la
an
lu
n
va
- Thực hiện tốt Bộ Quy tắc ứng xử để thực hiện trong cơ sở giáo dục theo quy
định tại Thông tư số 06/2019/TT-BGDĐT ngày 12/4/2019 của Bộ trưởng Bộ
GDĐT ban hành quy định Quy tắc ứng xử trong cơ sở giáo dục mầm non, phổ
thông và giáo dục thường xuyên; chú trọng xây dựng trường học đạt tiêu chuẩn
xanh, sạch, đẹp, an toàn, lành mạnh, thân thiện, góp phần đảm bảo mơi trường văn
hóa trong nhà trường.
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
- Ban Giám hiệu xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện công tác giáo dục
đạo đức học sinh thông qua các chỉ tiêu và giải pháp dựa trên đặc điểm cụ thể từng
đơn vị lớp. Trên cơ sở đó, định hướng, chỉ đạo đội ngũ giáo viên chủ nhiệm xây
dựng chỉ tiêu, giải pháp cụ thể cho từng đơn vị lớp của mình. Ngồi ra, Chi bộ chỉ
đạo các tổ chức Cơng đồn, Đồn Thanh niên, Ban đại diện Hội cha mẹ học sinh
cùng phối hợp thực hiện. Đa số cán bộ, giáo viên đều đánh giá cao chất lượng xây
dựng kế hoạch, chỉ tiêu sát thực tế, phù hợp.
vb
k
jm
ht
- Hằng năm tổ chức cho học sinh đăng ký các nội dung cụ thể việc học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực tế của nhà
trường; chú trọng những việc làm theo bằng những hành động và việc làm cụ thể,
11
om
- Nhà trường thực hiện giáo dục thơng qua các buổi chào cờ, giờ dạy văn hóa
trên lớp, giờ sinh hoạt giáo viên chủ nhiệm, các buổi giáo dục hướng nghiệp, giáo
dục ngoài giờ lên lớp...; chuyển tải các nội dung học tập, rèn luyện đến học sinh
bằng những hình thức như phát thanh học đường, các cuộc thi, hội thi và sân khấu
hóa, hội diễn để trong học sinh để tuyên truyền và thực hiện.
l.c
ai
gm
* Về công tác quản lý và phối hợp trong công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh của nhà trường:
sa
ng
ki
en
ki
thường xuyên rèn luyện, thực hành các thói quen tốt trong giảng dạy và học tập
hàng ngày sát với thực tế của trường.
nh
ng
- Phối hợp tổ chức các hoạt động giáo dục lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân
tộc trong học sinh: Tuyên truyền, tổ chức các hoạt động nhân kỷ niệm thành lập
Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02), Đồn TNCS Hồ Chí Minh (26/03), các ngày lễ
lớn, các sự kiện quan trọng của trường, địa phương, đất nước, tuyên truyền về
những hình ảnh đẹp của đất nước, con người Việt Nam, lịch sử dân tộc.
hi
em
do
w
n
- Tổ chức các hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống thông qua các chủ đề
ngoại khóa, ngồi giờ lên lớp, hội thi “Rung chuông vàng” chủ đề giáo dục pháp
luật năm học 2022 - 2023 cho học sinh góp phần hình thành thói quen chấp hành
luật giao thơng trong học sinh. Vận động, giám sát thanh niên trường học sống đẹp,
chia sẻ, học tập những câu chuyện đẹp về lối sống trong xã hội, trong học sinh.
Đoàn trường đã chủ động, kịp thời tổ chức các hình thức thơng tin, trao đổi để học
sinh nhận thức đúng trước những biểu hiện chưa tốt về đạo đức, lối sống của thanh
niên trong nhà trường, xã hội.
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
lu
an
- Tiếp tục triển khai các phong phong trào “Học sinh 3 tốt”, “Khi tôi 18” và tổ
chức có hiệu quả các hoạt động, phát huy khả năng sáng tạo của thanh niên trường
học, các hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh.
n
va
fu
ll
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trên mạng xã hội trong các hoạt
động giáo dục của Đoàn Thanh niên; chú trọng đổi mới phương pháp nắm bắt tình
hình tư tưởng, dư luận của học sinh; kịp thời, chủ động định hướng dư luận cho
học sinh trước những vấn đề quan trọng, thời sự. Thực hiện chế độ báo cáo định kỳ
hàng quý về tình hình tư tưởng và dư luận trong thanh niên trường học đối với các
ban ngành liên quan.
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
- Phối hợp với các Ban đoàn thể trên địa bàn tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp
luật về ATGT như; “An toàn giao thông cho nụ cười ngày mai”, do sở GD&ĐT
Nghệ An phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phát động, cuộc thi
online “tìm hiểu hoạt đợng kiểm sốt thủ tục hành chính và cung cấp, sử dụng dịch vụ
công”, cuộc thi “Giáo dục pháp luật", “Nét bút tri ân” về chủ đề 20/10, 20/11 và
8/3; Giáo dục lồng ghép qua các môn Ngữ Văn, Lịch Sử, GDCD, qua các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giáo dục phòng chống tệ nạn xã hội, ma túy,
HIV/AIDS; giao lưu phối hợp hoạt động với các đơn vị kết nghĩa (Cơng An huyện
Quế Phong, Đồn Biên phịng Hạnh Dichj, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt) đóng
trên địa bàn.
om
- Làm tốt công tác kiểm tra, giám sát thường xuyên thông qua giáo viên trực
tuần, đội cờ đỏ của Đoàn trường, Ban an ninh nền nếp, kết quả giảng dạy trên lớp,
kết quả thi đua hàng tuần, hoặc theo chủ điểm, theo học kì, năm học cho từng lớp
12
l.c
ai
gm
- Phối hợp với Phịng an ninh cơng an huyện Quế Phong tổ chức ký cam kết
không tàng trữ, vận chuyển , buôn bán và sử dụng pháo nổ, ma túy; cam kết tham gia
giao thơng an tồn trong dịp lễ, tết đảm bảo tính thiết thực và hiệu quả.
sa
ng
ki
en
ki
học. Vì thế, nội dung, đối tượng, thời gian kiểm tra, giám sát rất cụ thể và tốt.
Kết quả thi đua được cơng khai, đảm bảo tính cơng minh, việc nêu gương, khích
lệ, khen thưởng kịp thời nên đã kích thích khá tốt phong trào thi đua giữa các
đơn vị lớp.
nh
ng
hi
em
* Kết quả xếp loại đạo đức học sinh năm học 2021 - 2022:
do
- Kết quả về xếp loai hạnh kiểm học sinh là minh chứng về phân loại chuẩn mực
hành vi đạo đức của các em, là cơ sở để các em từng buớc hình thành thái độ tự trọng,
tự tin vào khả năng của bản thân, có trách nhiệm với hành động của mình, u
thương, tơn trọng con người, mong muốn đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mọi người
góp phần chung vào việc xây dựng một xã hội hài hòa, ổn định và văn minh.
w
n
lo
ad
th
yj
Trong những năm qua, dưới sự quan tâm của Ban Giám hiệu, Ban đại diện
Hội cha mẹ học sinh và các tổ chức đồn thể, đạo đức học sinh tại trường THPT đã
có những chuyển biến tích cực. Cụ thể:
uy
ip
la
an
lu
Nội dung
Năm học
2019 - 2020
2020 - 2021
2021 - 2022
Tổng số HS
1523
1529
1551
1724
Tốt
81,81%
83,19%
87,42%
91,70%
Khá
15,75%
15,1%
12,12%
Trung bình
2,23%
1,63%
0,83%
Yếu
0,19%
0,06%
0
n
va
2018 - 2019
ll
fu
oi
m
7,76%
nh
at
0,36%
z
z
0
vb
jm
ht
Bảng thống kê xếp loại Hạnh kiểm học sinh các năm học từ 2018 - 2022
k
Hạnh kiểm loại tốt hàng năm của học sinh trong trường đều chiếm tỷ lệ cao,
từ 81,81% (2018- 2019) đến 91,70% (2021 - 2022), trong đó có nhiều lớp tỷ lệ học
sinh xếp hạnh kiểm loại tốt đạt 100%. Học sinh xếp loại trung bình và yếu dao
động từ 2,5% (2018 - 2019) xuống 0,36% (2021 - 2022).
13
om
Tuy nhiên, cũng cịn có một số học sinh nhận thức hời hợt các nội dung giáo
dục đạo đức ở trên. Số học sinh vi phạm nội quy, vi phạm đạo đức phải xếp loại
trung bình và yếu khoảng 1% số học sinh tồn trường. Qua đó cho thấy, nhà
l.c
ai
gm
- Qua đánh giá thực tế các năm gần đây, chúng tôi nhận thấy: Tập thể lãnh
đạo trường, các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ giáo viên, nhân viên nhà trường
đều nhận thức được vai trò rất quan trọng của công tác giáo dục đạo đức học sinh
với các nội dung: Giáo dục đạo đức để phát triển giáo dục toàn diện cho học sinh;
Giáo dục đạo đức nhằm phát triển và hoàn thiện nhân cách cho học sinh; giáo dục
đạo đức xây dựng nền nếp học tập; xây dựng phong trào thi đua “Trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, tạo nền tảng cho nâng cao chất lượng dạy học văn hóa…
sa
ng
ki
en
ki
trường cần tiếp tục quan tâm nhiều hơn nữa đến công tác giáo dục nhận thức, đạo
đức cho học sinh.
nh
ng
2.1.3.2.2. Một số tồn tại, hạn chế trong giáo dục đạo đức học sinh ở trường
THPT Quế phong thời gian qua
hi
em
do
Mặc dù chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh đã có sự biến chuyển
nhưng cịn những tồn tại và hạn chế sau đây:
w
* Về công tác quản lý:
n
lo
- Công tác xây dựng kế hoạch giáo dục đạo đức cho học sinh có lúc cịn bị
động, chưa sát với thực tế cơ sở và dự báo theo những biến động về đời sống KTXH của địa phương chủ yếu dựa vào kế hoạch chỉ đạo từ cấp trên.
ad
th
yj
uy
- Nội dung và hình thức hoạt động giáo dục đạo đức, vẫn còn chung chung,
chưa gắn với đặc điểm diễn biến tâm lí học sinh hiện nay. Chưa có những giải
pháp đồng bộ, đột phá để tác động có hiệu quả vào việc nâng cao chất lượng giáo
dục đạo đức cũng như tăng cường các biện pháp quản lý kết hợp.
ip
la
lu
an
- Một số giáo viên chủ nhiệm mới ra trường, thiếu kinh nghiệm, chưa xây
dựng được kế hoạch, giải pháp giáo dục đạo đức phù hợp với đặc thù riêng của
lớp. Ngoài ra, một bộ phận không nhỏ học sinh nhận thức và ý thức thực hiện nội
quy trường học yếu, nhiều em thường xuyên vi phạm. Một bộ phận học sinh chưa
tự giác trong việc rèn luyện bản thân, dễ bị bạn bè xấu lôi kéo.
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
- Do điều kiện dịch bệnh kéo dài, vừa phải thọc trực tiếp kết hợp trực tuyến
nên việc thực hiện các biện pháp kiểm tra công tác giáo dục đạo đức cho học sinh
của lãnh đạo nhà trường, của Đồn Thanh niên có lúc chưa thường xuyên.
z
z
vb
- Việc lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh ở các bộ môn, đặc biệt là môn
Giáo dục cơng dân, tích hợp trong các mơn học và hoạt động ngoại khóa cịn mang
tính hình thức, tuy có thể hiện trên giáo án nhưng ít khi đề cập, chưa được quan
tâm đúng mức; mỗi năm học có 09 chủ đề giáo dục ngồi giờ lên lớp nhưng chỉ có
01 chủ đề về giáo dục đạo đức cho học sinh; hình thức giáo dục đạo đức chưa đa
dạng, chưa tạo được sức lôi cuốn với học sinh, chủ yếu từ các tiết học được lồng
ghép chưa có những trải nghiệm trong nhà trường.
k
jm
ht
14
om
- Sự phối hợp trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh của cán bộ, giáo
viên, các tổ chức như Đội cờ đỏ, Ban an ninh, Ban đại diện Hội cha mẹ học sinh
còn chưa đồng bộ; chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các lực lượng tham gia giáo
dục đạo đức cho học sinh. Trong nhà trường lực lượng chủ yếu là giáo viên chủ
nhiệm, tổ chức Đồn và giáo viên bộ mơn.
l.c
ai
gm
- Một số cán bộ, giáo viên đặc biệt là cán bộ đoàn, giáo viên chủ nhiệm chưa
nắm được hoặc chưa nhận thức rõ tinh thần chỉ đạo, chủ trương của cấp trên và
nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường hàng năm (theo khảo sát chỉ có khoảng trên
40% giáo viên nắm được).
sa
ng
ki
en
ki
- Việc phân công giáo viên chủ nhiệm lớp của Ban Giám hiệu thường theo mặt
bằng lao động mà chưa đặt năng mục tiêu giáo dục đạo đức lên hàng đầu, nên công
tác quản lý học sinh của một số giáo viên chủ nhiệm chưa sát thực, chưa đồng bộ.
nh
ng
hi
- Một số gia đình học sinh cịn chưa thực sự quan tâm đến giáo dục con cái,
cịn nng chiều bênh vực, phó mặc cho nhà trường. Một số phụ huynh chưa có
phương pháp giáo dục khoa học, nặng về bạo lực. Thậm chí có phụ huynh cịn
hồn tồn bất lực trước việc giáo dục con.
em
do
w
n
- Công tác kiểm tra, đánh giá kết giáo dục đạo đức hàng năm chưa thường
xuyên cịn mang tính chủ quan chỉ dựa và xếp hạnh kiểm, chưa rút ra được giải
pháp phù hợp cho từng năm học và từng giai đoạn cụ thể.
lo
ad
th
yj
* Về đạo đức, ý thức học tập của học sinh:
uy
Tổng hợp từ những nhận xét, đánh giá nền nếp học tập, thi đua hàng tuần của
lớp trực tuần và Ban an ninh trong năm học 2022 - 2023 cho thấy, hiện tượng phổ
biến nổi lên là:
ip
la
lu
an
- Học sinh nghỉ học vơ lí do, tham gia học không đầy đủ, lười học bài cũ,
không ghi bài số lượng lớn, gian lận trong kiểm tra, sử dụng ĐTDĐ trong giờ học,
vi phạm về trang phục đến trường…
n
va
fu
ll
- Cá biệt có một số nữ sinh có biểu hiện lối sống, quan hệ chưa lành mạnh,
nhiều em tham gia giao thơng chưa an tồn khi tan trường. Điều này chứng tỏ nhận
thức, ý thức thực hiện nội quy, quy định trường học một bộ phận học sinh cịn yếu.
oi
m
at
nh
2.1.3.2.3. Ngun nhân
z
z
Có nhiều ngun nhân dẫn đến những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý,
giáo dục đạo đức học sinh song chủ yếu do các nguyên nhân cơ bản sau:
vb
jm
ht
* Nguyên nhân từ phía nhà trường:
k
- Việc xây dựng nội dung, hình thức, giải pháp giáo dục đạo đức học sinh của
Ban Giám hiệu, Đoàn Thanh niên, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn chưa
linh hoạt, chưa hấp dẫn. Sự phối hợp giữa các đoàn thể (Đoàn Thanh niên, Ban an
ninh trường học, Ban đại diện Hôi cha mẹ học sinh...) với giáo viên chủ nhiệm và
nhà trường có lúc chưa chặt chẽ, chưa phát huy hết vai trò của mỗi tổ chức.
- Một số giáo viên trong các tiết dạy và các hoạt động giáo dục chưa lồng
ghép giáo dục đạo đức, giáo dục giá trị sống cho học sinh mà chỉ quan tâm đến
việc truyền thụ kiến thức văn hoá, chưa thực sự chú trọng đến việc giảng dạy tốt
môn học đạo đức cho các em.
15
om
- Công tác chủ nhiệm lớp của một số giáo viên chưa tốt, chưa hiểu rõ cụ thể
về hoàn cảnh học sinh, phong tục tập quán của đồng bào, một số giáo viên thiếu sự
quan tâm, gần gũi, động viên các em.
l.c
ai
gm
- Công tác quản lý của nhà trường đôi lúc chưa chặt chẽ, chưa bám sát học sinh,
đánh giá nhận xét còn chung chung.
sa
ng
ki
en
* Về phía phụ huynh, gia đình:
ki
- Hầu hết học viên là con em các gia đình dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa,
biên giới, thuộc diện hộ nghèo, hồn cảnh kinh tế hết sức khó khăn, phải trọ học xa
nhà nên thiếu sự giám sát, quản lý của phụ huynh, gia đình, trở ngại cho việc phối
hợp giáo dục giữa gia đình và Nhà trường.
nh
ng
hi
em
do
- Nhiều gia đình chưa thật sự quan tâm đến đời sống tinh thần của con cái.
Một số học sinh có hồn cảnh khó khăn, như mồ cơi, gia đình khơng hạnh phúc,
cha mẹ bất hịa, ly hơn hoặc bố mẹ đi làm ăn xa sống với ông, bà nên thiếu sự quan
tâm và quản lý các em, bên cạnh đó một số ít học sinh phải phụ việc với gia đình...
w
n
lo
ad
th
- Một số phụ huynh thiếu quan tâm thường xuyên đến sinh hoạt và học tập
của con em, không nắm bắt được những biến động xấu trong đời sống của các em
để phát hiện ngăn chặn kịp thời. Một số gia đình phụ huynh chưa quan tâm đến con
cái, phó mặc cho nhà trường, không biết đến kết quả học tập của con em, khơng
biết con cần gì, muốn gì? Các thành viên trong gia đình chưa thực sự là tấm gương
cho con trẻ noi theo.
yj
uy
ip
la
lu
an
- Xu thế xã hội ít con nên bố mẹ thường nuông chiều dẫn đến các em chưa
ngoan đối với mọi người xung quanh.
n
va
ll
fu
- Quan niệm về việc học và đầu tư cho học tập của con em ở địa phương chưa đồng
bộ; phong tục tập quán, lỗi tư duy của đồng bào dân tộc thiểu số có nét riêng biệt...
oi
m
* Về phía xã hợi:
nh
at
- Sự thay đổi của đời sống trong cơ chế kinh tế thị trường ngày càng ảnh
hưởng xấu đến nhận thức, lối sống, ứng xử trái với chuẩn mực đạo đức xã hội của
học sinh. Số học sinh có hành vi vi phạm đạo đức tăng. Ngoài ra, một số giáo viên
chưa thực sự nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức cho
học sinh.
z
z
vb
jm
ht
k
- Trong xã hội ngày nay, phần lớn mọi người còn coi việc giáo dục ở các
trường là kết quả học tập văn hóa nhiều hơn là chất lượng về đạo đức, thiếu các
hình thức tuyên truyền về giáo dục đạo đức cho giới trẻ.
2.2. Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học
sinh ở trường THPT Quế Phong trong giai đoạn hiện nay
Công tác giáo dục đạo đức là một đòi hỏi cấp thiết cho thế hệ trẻ. Giáo dục
đạo đức cho học sinh là cơng việc khó khăn phức tạp địi hỏi phải có nhiều thời
16
om
- Ngồi ra, do đặc điểm tâm, sinh lý tuổi dậy thì, tình cảm của các em chưa
bền vững, khơng ổn định, khả năng làm chủ bản thân còn yếu trước những tác
động tiêu cực từ mơi trường bên ngồi mà vượt qua ranh giới đạo đức cho phép.
l.c
ai
gm
- Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình xã hội có lúc chưa được chặt chẽ,
nhịp nhàng. Công tác giáo dục đạo đức còn gặp nhiều trở ngại do một bộ phận cha
mẹ HS ít sâu sát con cái, quản lý lỏng lẻo, nhất là giao tiền cho con không kiểm tra
để các em có cơ hội đua địi về ăn mặc, đầu tóc, điện thoại, chơi games...
sa
ng
ki
en
ki
gian, công sức với sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Từ
thực tế nhà trường, chúng tôi xác định nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh hết
sức quan trọng và ngày càng khó khăn hơn. Để nâng cao chất lượng giáo dục đạo
đức học sinh, theo chúng tôi, cần phối hợp thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
nh
ng
hi
em
2.2.1. Nhóm giải pháp về công tác tư tưởng
do
2.2.1.1. Nâng cao hơn nữa nhận thức của đội ngũ cán bộ giáo viên và học
sinh về tính cấp bách và tầm quan trọng của cơng tác giáo dục đạo đức
w
n
Mục đích của giải pháp này là làm cho các thành viên trong nhà trường nhận
thức rõ vai trị, trách nhiệm của mình trong cơng tác giáo dục và rèn luyện đạo đức
học sinh. Từ đó giúp cho việc phối hợp các lực lượng giáo dục đạo đức học sinh
được tiến hành một cách đồng bộ, chặt chẽ và có hiệu quả. Cụ thể:
lo
ad
th
yj
uy
- Chi bộ, Ban Giám hiệu và các đồn thể chính trị như Đồn Thanh niên,
Cơng đồn Nhà trường cần phải nhận thức đúng, đầy đủ tính cấp bách và tầm quan
trọng của công tác giáo dục đạo đức cho thế hệ trẻ, phải khẳng định giáo dục đạo
đức cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài, quan trọng, đòi hỏi phải có sự
quan tâm, đầu tư thích đáng. Đầu tư cho giáo dục, trong đó có giáo dục đạo đức
cho học sinh là đầu tư cho tương lai của đất nước. Để thực hiện được giải pháp
này, Chi bộ, Ban Giám hiệu, các đồn thể chính trị phải bám sát các giải pháp gắn
việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị
05-CT/TW với thực hiện Nghị quyết 33-NQ/TW về “Xây dựng và phát triển văn
hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước”, và Nghị
quyết 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo” đáp ứng
yêu cầu sự nghiệp CNH - HĐH và hội nhập quốc tế.
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
vb
- Nhà trường tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ, giáo viên, phụ huynh, học sinh
nhận thức rõ về vai trò, trách nhiệm của từng cá nhân, tập thể trong công tác giáo
dục và rèn luyện đạo đức học sinh; nắm bắt kịp thời tình hình diễn biến tư tưởng
học sinh để điều chỉnh nội dung, giải pháp giáo dục. Muốn giáo dục tốt học sinh,
nhà trường phải giữ vững kỷ cương, nền nếp dạy học, tạo môi trường tốt đẹp cho
các em rèn luyện, hình thành và phát triển nhân cách.
k
jm
ht
- Thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh. Đặc
17
om
2.2.1.2. Tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện tốt việc “Học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” sâu rộng trong học sinh
l.c
ai
gm
- Thường xuyên đấu tranh chống các quan điểm sai trái, chống tư tưởng cơ hội,
thực dụng, cục bộ, chủ nghĩa cá nhân, chia bè kéo cánh, vi phạm chủ trương, đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; những biểu hiện mất dân chủ, gia
trưởng, độc đoán, quan liêu, thiếu tinh thần trách nhiệm, tinh thần hợp tác và ý thức tổ
chức, kỷ luật; phòng, chống sự suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống của cán bộ,
đảng viên, giáo viên, học sinh.
sa
ng
ki
en
ki
biệt thực hiện tốt Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục
thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” Chun đề tồn khóa nhiệm kỳ Đại hội XIII
của Đảng với chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh
về ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”
nh
ng
hi
em
Đội ngũ cán bộ, đảng viên, giáo viên phải là người tiên phong thực hiện tốt
do
w
cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống. Mỗi tổ chức, cá nhân trong
cơ quan phải thấm nhuầm nguyên tắc tu dưỡng đạo đức suốt đời của Bác.
n
lo
ad
- Hàng năm vào những ngày lễ như kỷ niệm như: Giải phóng miền Nam, thống
nhất đất nước 30/4, ngày sinh nhật Bác 19/5, ngày Quốc khánh 2/9, ngày nhà giáo
Việt Nam 20/11, ngày thành lập Đoàn thanh niên 26/3, ngày toàn dân ra quân làm
thủy lợi 16/10, … Nhà trường cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh sâu rộng trong học sinh, bằng những câu chuyện, việc
làm cụ thể của Người nhằm làm cho toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh nhận thức
sâu sắc những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng, đạo đức và phong cách
Hồ Chí Minh, thúc đẩy mạnh mẽ việc học tập và làm theo Người từ những việc làm
trong cuộc sống hàng ngày. Việc tuyên truyền phải được thực hiện thường xuyên, liên
tục, thiết thực và có những đợt cao điểm hợp lý bằng các phong trào thi đua bằng các
cuộc thi cho học sinh trong Nhà trường.
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
m
oi
- Tăng cường giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh trong các hoạt động ngoại khoá,
các tiết chào cờ. Kết hợp giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh với giáo dục truyền thống,
bản sắc văn hoá Việt Nam cho học sinh. Đồng thời, chú ý xây dựng các diễn đàn để
trao đổi, tranh luận, giải đáp thắc mắc các vấn đề về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh
trong Nhà trường thông qua các hoạt động trên lớp nhằm giáo dục học sinh truyền
thống yêu nước, lòng nhân ái, vị tha, trung hiếu, cần, kiệm, liên, chính; các giá trị đạo
đức mới như chủ động, sáng tạo, tự lập, tự chủ, vượt khó.
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
2.2.2.1. Nâng cao hiệu quả cơng tác chỉ đạo, tổ chức thực hiện giáo dục
đạo đức cho học sinh
- Lãnh đạo nhà trường phải làm cho mọi thành viên trong trường nắm được về
các phương pháp, hình thức tổ chức để phối hợp chặt chẽ có hiệu quả các lực
lượng tham gia giáo dục đạo đức cho học sinh. Giúp học sinh chủ động, tích cực
tham gia vào các hoạt động giáo dục và tự mình rèn luyện đạo đức.
18
om
- Lãnh đạo trường căn cứ vào tình hình đặc điểm của nhà trường xây dựng kế
hoạch cụ thể. Tổ chức quán triệt cho cán bộ, giáo viên các văn bản của Đảng, của
Nhà nước, của Ngành; quán triệt cho học sinh về nội quy của nhà trường vào đầu
năm học, vào giờ chào cờ đầu tuần và giờ sinh hoạt lớp. Trực tiếp kiểm tra, nắm
tình hình triển khai thực hiện kế hoạch của các bộ phận để đánh giá, rút kinh
nghiệm trong tồn trường.
l.c
ai
gm
2.2.2. Nhóm giải pháp về công tác tổ chức
sa
ng
ki
en
ki
- Các tổ chun mơn, Cơng đồn, Đồn Thanh niên, giáo viên chủ nhiệm căn
cứ vào kế hoạch của nhà trường, xây kế hoạch và giải pháp thực hiện. Ban an ninh
nền nếp phải làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá, xếp loại thi đua các lớp
hàng tuần, hàng tháng; nắm bắt kịp thời tình hình diễn biến tư tưởng học sinh để
điều chỉnh nội dung, giải pháp giáo dục. Muốn giáo dục tốt học sinh, nhà trường
phải giữ vững kỷ cương, nền nếp dạy học, tạo mơi trường tốt đẹp cho các em rèn
luyện, hình thành và phát triển nhân cách.
nh
ng
hi
em
do
w
- Bí thư Đồn trường xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện các nội dung giáo
dục của nhà trường. Triển khai các hoạt động ngoài giờ, tổ chức các buổi giao lưu, các
hoạt động văn nghệ, thể thao, giờ chào cờ đầu tuần, chỉ đạo Đội cờ đỏ, đánh giá chính
xác, cơng bằng hoạt động thi đua ở các lớp, giáo dục ý thức chấp hành nội quy nhà
trường, giữ gìn, bảo vệ tài sản chung. Chỉ đạo Ban an ninh tăng cường kiểm tra, tuần
tra, giữ nghiêm an ninh trật tự, thực hiện tốt Luật ATGT đối với học sinh…
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
- Giáo viên chủ nhiệm trực tiếp xây dựng kế hoạch, chỉ tiêu giáo dục đạo đức
cho lớp mình, phối hợp chặt chẽ với Ban Giám hiệu, Đồn Thanh niên, giáo viên
bộ mơn và cha mẹ học sinh để giáo dục và đánh giá xếp loại học sinh của lớp.
an
lu
n
va
2.2.2.2. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các thành viên, tổ chức trong
nhà trường trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh
fu
ll
- Hàng năm, Nhà trường xây dựng kế hoạch, tuyên truyền, quán triệt, chỉ đạo,
phối hợp thực hiện công tác giáo dục đạo đức học sinh tới các tổ chức Cơng đồn,
Đồn Thanh niên, tổ Chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, Ban đại
diện Hội cha mẹ học sinh và học sinh. Trong đó, vai trị đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm là hết sức quan trọng. Bởi vì giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt nhà
trường chịu trách nhiệm về toàn bộ các mặt hoạt động giáo dục của lớp. Giáo viên
chủ nhiêm là cầu nối tin cậy nhất với nhà trường và phụ huynh. Vì vậy, giáo viên
chủ nhiệm cần đề cao Kỉ cương - Tình thương - Trách nhiệm, đồng thời phải gần
gũi, chủ động, sáng tạo nắm bắt đặc điểm tâm lí học sinh để hiểu các em, từ đó mới
giáo dục các em có hiểu quả, nhất là đối tượng chậm tiến. Giáo viên chủ nhiệm
phải có kế hoạch giáo dục học sinh hàng tuần, hàng tháng phải có nhận xét, đánh
giá xếp loại cụ thể về từng mặt cho từng học sinh, chỉ cho mỗi học sinh thấy được
từng mặt mạnh mặt yếu và có khen chê kịp thời; khơng nên có định kiến, hẹp hịi
với học sinh có lỗi; vì những định kiến hẹp hòi ấy dể làm cho các em mất niềm tin,
rơi vào bi quan, chán nản, dễ tái phạm.
oi
m
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
19
om
- Phân cơng một Phó Hiệu trưởng đặc trách quản lý các hoạt động giáo dục
đạo đức, pháp luật, nền nếp dạy học, các hoạt động hướng nghiệp, giáo dục ngoài
giờ lên lớp, khuyến học; thành lập Ban an ninh trường học (do một Phó Hiệu
trưởng đứng đầu, nịng cốt là Ban Thường vụ Đoàn trường và một số giáo viên trẻ
l.c
ai
gm
- Hiệu trưởng chỉ đạo Phó Hiệu trưởng phụ trách chun mơn ngồi việc quản
lý chất lượng văn hố, cịn quản lý chất lượng giáo dục đạo đức thông qua bộ môn
đặc biệt là môn GDCD và các môn xã hội khác.
sa
ng
ki
en
ki
có năng lực và trách nhiệm đảm nhiệm) nhằm tăng cường công tác kiểm tra, phát
hiện và xử lý kịp thời các vụ việc học sinh vi phạm.
nh
ng
- Bên cạnh đó, giữa Giáo viên chủ nhiệm, Ban Giám hiệu và Ban đại diện Hội
hi
cha mẹ học sinh phải có mối quan hệ mật thiết, thường xuyên cập nhật thông tin
về tình hình học tập, rèn luyện, nhất là những biểu hiện bất thường của học sinh để
tìm giải pháp phối hợp giáo dục. Tổ chức cho học sinh - giáo viên chủ nhiệm - Cha
mẹ học sinh - Đoàn Thanh niên ký cam kết thực hiện các nội quy nhà trường vào
đầu năm; kí cam kết tn thủ và khơng vi phạm Luật ATGT, không tàng trữ, vận
chuyển, buôn bán, đốt pháo nổ trong các dịp tết.
em
do
w
n
lo
ad
th
- Đối với giáo viên bộ môn, đổi mới phương pháp dạy học, dạy học có hiệu
quả mơn mình phụ trách, chú ý đối tượng học sinh, lồng ghép giáo dục đạo đức, lối
sống... qua mơn học của mình. Giáo viên dạy các mơn Ngữ văn, Lịch Sử, Địa lí,
GDCD, GDQP-AN... phải trang bị cho các em những hiểu biết cơ bản về phẩm
chất, đạo đức, quyền và nghĩa vụ công dân, ý thức chấp hành luật pháp, như Chủ
tịch Hồ Chí Minh căn dặn:“Thơng qua dạy chữ để dạy người”, từ đó giúp các em
có thái độ tích cực và thực hiện hành vi phù hợp với chuẩn mực xã hội, có khả
năng “tự miễn nhiễm” trước những cám dỗ bên ngoài nhà trường.
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
ll
fu
2.2.2.3. Xây dựng môi trường sư phạm mẫu mực, “Trường học thân thiện,
học sinh tích cực"
m
oi
Mục đích của giải pháp này là giúp học sinh thấy được nhà trường là mơi
trường học tập, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức tích cực, an tồn và thân thiện. Ở đó,
có những tấm gương sáng của thầy cô, của bạn bè để các em noi theo và sẵn sàng
giúp các em học tập, rèn luyện xây dựng nhân cách.
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
- Để thực hiện mục đích trên, nhà trường cần phát động và thực hiện tốt cuộc
vận động lớn của ngành Giáo dục “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo
đức, tự học, sáng tạo”; phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực” có hiệu quả để giáo dục truyền thống tôn sư trọng đạo, ý thức trách
nhiệm xây dựng, bảo vệ cơ sở vật chất, môi trường xanh - sạch - đẹp - thân thiện,
giáo dục các em có ý thức bảo vệ tài sản, mơi trường, tạo niềm tự hào, tự tơn về
nhà trường. Ngồi ra, trường cần tổ chức nhiều hoạt động thực tiễn giúp học sinh
rèn luyện và phát triển các kĩ năng sống để các em vững vàng hơn khi hòa nhập
với cuộc sống bên ngồi. Giáo dục nhà trường giữ vai trị chủ đạo vì nó định
hướng cho tồn bộ q trình giáo dục hình thành nhân cách của học sinh, khai thác
có chọn lọc những tác động tích cực và ngăn chặn những tác động tiêu cực từ gia
đình và xã hội. Thực hiện tốt phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực”. Xây dựng mơi trường văn hóa chuẩn mực trong nhà trường, tiếp
cận các tiêu chí tiến tới thực hiện “Trường học hạnh phúc”.
om
l.c
ai
gm
- Nhà trường, các tổ chức đồn thể chính trị - xã hội tích cực tun truyền,
qn triệt chủ trương xây dựng mơi trường cảnh quan sư phạm cho cán bộ, giáo
viên, nhân viên, phụ huynh, học sinh. Giao cho giáo viên chủ nhiệm, tập thể lớp tự
20
sa
ng
ki
en
ki
quản lý cơ sở vật chất lớp học, trang trí lớp học; thường xuyên tôn tạo bồn hoa, cây
xanh để giáo dục ý thức xây dựng và bảo vệ môi trường giáo dục xanh - sạch - đẹp
- thân thiện.
nh
ng
hi
- Về chất lượng dạy học, tăng cường đổi mới phương pháp, tiếp tục đẩy mạnh
cuộc vận động “Mỗi thầy giáo cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học, sáng
tạo”, thực hiện“Kỷ cương - Tình thương - Trách nhiệm”, tôn trọng và sẵn sàng
giúp đỡ học sinh.
em
do
w
n
2.2.2.4. Đổi mới các hình thức hoạt động giáo dục đạo đức cho học sinh
lo
ad
- Tuổi trẻ học đường ngày càng mờ nhạt trong nhận thức những giá trị
quan trọng của văn hóa dân tộc. Vì thế, nhà trường cần tăng cường giáo dục
các nội dung về truyền thống yêu nước, tôn sư trọng đạo, tình cảm gia đình,
tương thân tương ái, lịng trắc ẩn của con người... Giáo dục học sinh phẩm
chất, năng lực, tư duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng sống; biết vận dụng kiến
thức đã học vào thực tế cuộc sống, điều chỉnh các hành vi đạo đức, lối sống
đúng chuẩn mực xã hội.
th
yj
uy
ip
la
an
lu
n
va
- Ban Giám hiệu xây dựng kế hoạch, họp liên tịch thảo luận, góp ý và phổ
biến cho các tổ chức và các đơn vị lớp phối hợp thực hiện.
ll
fu
Thông qua giờ chào cờ đầu tuần, Ban giám hiệu nhận xét, chú trọng nội dung
nêu gương, khen thưởng trước rồi mới nhắc nhở phê bình các tập thể, cá nhân đã
thực hiện tốt hoặc chưa tốt trong tuần. Rút kinh nghiệm những mặt làm được,
những tồn tại, biện pháp giải quyết và phổ biến kế hoạch, nhiệm vụ của tuần tiếp
theo. Tránh lối nhận xét phê bình dài dịng, nặng nề trong giờ chào cờ đầu tuần.
oi
m
at
nh
z
z
Thơng qua các giờ học văn hóa, bài kiểm tra trên lớp, giáo viên ln lưu ý
lồng ghép, tích hợp giáo dục học sinh về môi trường, giáo dục truyền thống, giáo
dục kỹ năng sống.
vb
jm
ht
k
Thông qua đổi mới các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp: đổi mới hình
thức dạy học các chủ đề giáo dục ngoài giờ, phân cơng cho các nhóm bộ mơn Ngữ
văn, Lịch Sử, GDCD phát huy lợi thế của đặc thù bộ môn Ngữ Văn, Lịch Sử,
GDCD... trong giáo dục truyền thống, giáo dục lí tưởng sống, lí tưởng cách mạng.
Chi bộ, Đồn Thanh niên phụ trách các chủ đề về giáo dục lí tưởng sống...
om
21
l.c
ai
gm
- Phối hợp các tổ chức đoàn thể trong trường hàng năm tổ chức các hình thức
hoạt động giáo dục phù hợp với tuổi trẻ: TDTT, thi hóa trang, nữ công khéo tay,
thi sáng tác, biểu diễn các tiểu phẩm theo chủ đề, thi hát dân ca, thi “Nét chữ yêu
thương” (tháng 10) “Hội thi làm báo tường” (tháng 11), thi “Rung chuông trường”,
(từ tháng 12- 1), “Hội diễn văn nghệ” (tháng 2 và 3) nhằm kích thích sự sáng tạo,
phát hiện tài năng, tinh thần thi đua giữa các tập thể lớp. Đây là những hình thức
hoạt động lành mạnh, bổ ích thu hút học sinh, giúp các em tránh dần sự lôi kéo các
tệ nạn xã hội...Trong hoạt động này cần lưu ý kết hợp hài hòa giữa: “Học mà chơi,
chơi mà học” theo đúng định hướng giáo dục.
sa
ng
ki
en
ki
2.2.2.5. Phát huy hơn nữa vai trị Đồn Thanh niên trong giáo dục đạo đức
học sinh
nh
ng
- Nhằm tăng cường công tác tun truyền, giáo dục đồn viên thanh niên có
những nhận thức đúng đắn về tư tưởng chính trị, về hành vi, lối sống theo các
chuẩn mực đạo đức; giúp học sinh duy trì tốt nền nếp và thực hiện các nội quy, quy
định của nhà trường.
hi
em
do
w
- Tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, hành vi, lối sống... cho
học sinh. Tổ chức các tốt các hoạt động phong trào: văn hóa, văn nghệ, thể dục thể
thao, giao lưu cơng trình thanh niên, tình nguyện hè, hiến máu nhân đạo, từ
thiện...; các hội thi: cắm trại, học sinh thanh lịch, cắm hoa, hóa trang, làm đồ dùng
học tập, nghiên cứu khoa học; phát động các phong trào thi đua, qua đó nắm bắt
kịp thời tình hình diễn biến tư tưởng đoàn viên thanh niên để điều chỉnh nội dung
cách thức giáo dục.
n
lo
ad
th
yj
uy
ip
la
- Đoàn trường xây dựng kế hoạch hoạt động tổng thể, chỉ đạo, phân công thực
hiện từng hoạt động trong năm học, báo cáo với chi bộ Đảng nhà trường và Đoàn
cấp trên để được phê duyệt thực hiện. Duy trì tốt nền nếp, kỷ cương trường học và
giáo dục đạo đức cho đoàn viên thanh niên. Phối hợp với các tổ chức khác lựa
chọn những chủ đề, những hình thức hoạt động bổ ích, sơi nổi, gắn với tâm lí lứa
tuổi để phát huy sức sáng tạo, năng động, trách nhiệm của tuổi trẻ.
an
lu
n
va
ll
fu
oi
m
- Tổ chức cho học sinh ký cam kết không vi phạm nội quy Nhà trường vào đầu
năm học, ký cam kết không tham gia các tệ nạn xã hội vào dịp nghỉ Tết Nguyên đán.
Cho học sinh đăng ký việc làm tốt, đăng kí tuần học tốt vào những dịp lễ, cuối tháng,
cuối kỳ có đánh giá, sơ kết, tổng kết để biểu dương và nhân rộng các điển hình tiêu
biểu trong học sinh.
at
nh
z
z
vb
k
jm
ht
- Hàng năm, xác định và hoàn thành một cơng trình thanh niên trong trường
hoặc ngồi trường có nghĩa giáo dục về chính trị, tư tưởng, tình cảm cho đồn viên
thanh niên. Chú trọng cơng tác tổng hợp kết quả thi đua, nhận xét, đánh giá, rút
kinh nghiệm, biểu dương khen thưởng, phê bình, nhắc nhở kịp thời…
- Giáo viên chủ nhiệm phải chọn ra được Ban cán sự, Ban Chấp hành Chi
đồn có năng lực, uy tín, có năng lực tổ chức, có khả năng lãnh đạo, chỉ đạo hoạt
động tập thể. Giáo viên chủ nhiệm, Đoàn trường tăng cường bồi dưỡng cho các em
một số kỹ năng về xây dựng kế hoạch, xác định giải pháp, cách kiểm tra, đánh giá;
kỹ năng diễn đạt trước tập thể, biết cách cảm hóa bạn bè có lỗi..., giúp các em tự
tin, trưởng thành về phương pháp làm việc, rèn luyện bản lĩnh trước tập thể.
22
om
- Mục đích chính là nhằm giúp học sinh tăng cường công tác tự quản, tự giác
của các tập thể lớp, chi đồn thơng qua vai trò cố vấn của giáo viên chủ nhiệm để
biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục. Từ đó, giúp các em tự thể hiện,
tự đánh giá, tự điều chỉnh trong học tập và tu dưỡng đạo đức.
l.c
ai
gm
2.2.2.6. Phát huy vai trò tự quản của tập thể và ý thức tự giác trong rèn
luyện đạo đức của học sinh
