Huyện ủy hạ hòa, tỉnh phú thọ lãnh đạo đổi mới, kiện toàn hệ thống chính trị cấp xã hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

HỒNG CƠNG THẮNG

HUYỆN ỦY HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ LÃNH ĐẠO
ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CẤP XÃ HIỆN NAY.

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

PHÚ THỌ - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

HỒNG CƠNG THẮNG

HUYỆN ỦY HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ LÃNH ĐẠO
ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ
CẤP XÃ HIỆN NAY.
Chun ngành : Chính trị học phát triển

Mã số

: 60 31 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Võ Thị Hoa

PHÚ THỌ - 2016


C C CH

V

T TẮT TRON

BCH

Ban Chấp hành

CCB

Cựu Chiến inh

CNXH

Chủ nghĩa xã hội

LUẬN VĂN

CNH, HĐH Cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa
ĐCT

ĐCT

HTCT

Hệ thống h nh trị

HĐND

Hội đ ng nh n

MTTQ

Mặt trận T quố

UBND

an nh n

XHCN

Xã hội hủ nghĩa

n
n

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: HUYỆN ỦY LÃNH ĐẠO ĐỔ MỚ , K ỆN TỒN HỆ
THỐN

CHÍNH TRỊ CẤP XÃ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN ............ 12

1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐỔI MỚI, KIỆN TOÀN HỆ THỐNG
CHÍNH TRỊ CẤP XÃ ..................................................................................... 12
1.2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ SỰ LÃNH ĐẠO C A HUYỆN Y ...... 22
1.3. NỘI DUNG LÃNH ĐẠO C A HUYỆN

Y TRONG ĐỔI MỚI, KIỆN

TỒN HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ.................................................... 29
Chương 2: HUYỆN ỦY HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ LÃNH ĐẠO ĐỔ
MỚ , K ỆN TỒN HỆ THỐN

CHÍNH TRỊ CẤP XÃ - THỰC TRẠN

VÀ BÀ HỌC K NH N H ỆM ................................................................... 32
2.1. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN HUYỆN HẠ HÒA TÁC ĐỘNG ĐẾN SỰ LÃNH
ĐẠO C A HUYỆN

Y HẠ HÒA TRONG ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN HỆ

THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ ........................................................................ 32
2.2. THỰC TRẠNG LÃNH ĐẠO ĐỔI MỚI, KIỆN TOÀN HỆ THỐNG
CHÍNH TRỊ CẤP XÃ C A HUYỆN Y HẠ HÒA ....................................... 44
2.3. BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ VAI TRÒ LÃNH ĐẠO C A HUYỆN Y HẠ

HÒA TRONG ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ .......... 67
Chương 3: QUAN Đ ỂM,

Ả PH P NHẰM NÂNG CAO VAI TRÒ

LÃNH ĐẠO CỦA HUYỆN ỦY HẠ HÒA, TỈNH PHÚ THỌ TRON ĐỔ
MỚ , K ỆN TỒN HỆ THỐN CHÍNH TRỊ CẤP XÃ ............................ 72
3.1. QUAN ĐIỂM ........................................................................................... 72
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP CH
LÃNH ĐẠO C A HUYỆN

YẾU NHẰM NÂNG CAO VAI TRỊ

Y HẠ HỊA TRONG ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN

HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ ................................................................ 81
K T LUẬN .................................................................................................... 99
DANH MỤC TÀ L ỆU THAM KHẢO ................................................... 101
TÓM TẮT LUẬN VĂN


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thành tựu sau 30 năm đ i mới, x

ựng đất nướ đã khẳng định vai trò

to lớn ủa Đảng ta: „„Sự lãnh đạo đúng đắn ủa Đảng là nh n tố hàng đầu qu ết

định thắng lợi ủa á h mạng Việt Nam‟‟ [12, tr11]. Trong ối ảnh mới hiện
nay, với xu thế toàn ầu hóa,
Đảng trên mọi lĩnh vự

n hủ hóa, việ tăng ường sự lãnh đạo ủa

ủa đời sống xã hội nói chung và trong đ i mới, kiện

toàn hệ thống h nh trị (HTCT) nói riêng, là địi hỏi khá h quan và ấp á h
ảo đảm ho đ i mới h nh trị tương th h với đ i mới kinh tế; giữ vững n
định h nh trị, đẩ mạnh ông nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) đất nướ .
Đảng ta là Đảng ầm qu ền, Đảng lãnh đạo HTCT, đ ng thời là ộ
phận ủa hệ thống ấ . Đảng gắn ó mật thiết với nh n
hu qu ền làm hủ ủa nh n
sự giám sát ủa nh n

n, ựa vào nh n

n, tôn trọng và phát

n để x

ựng Đảng, hịu

n, hoạt động trong khuôn kh Hiến pháp và pháp

luật.Trong thời kỳ đ i mới, ưới sự lãnh đạo ủa Đảng, HTCT, nhất là HTCT
ấp ơ sở đã ó nhiều đ i mới,

n hủ XHCN từng ướ đượ thự hiện

trong thự tế uộ sống ở mỗi ấp, trên tất ả á lĩnh vự , tạo động lự to lớn
ho phát triển và hội nhập quố tế. Tu nhiên, ở nhiều nơi, nhất là ở ơ sở,
HTCT òn nhiều ất ập hưa thự sự tạo động lự
phát triển kinh tế: t

hứ

ho phát triển, nhất là

ủa một số ơ quan đảng, nhà nướ và đoàn thể

h nh trị - xã hội hưa thự sự tinh gọn, hiệu quả; hứ năng, nhiệm vụ, mối
quan hệ hưa rõ ràng ; việ đ i mới ông tá
ơ hế, h nh sá h ụ thể để thự sự phát hu

án ộ òn nhiều ất ập, thiếu
n hủ trong ông tá

phát hiện và sử ụng người tài, phương pháp và qu trình đánh giá,

án ộ,
nhiệm,

miễn nhiệm, từ hứ đối với án ộ, đánh giá án ộ vẫn còn là kh u ếu.
Năng lự và hiệu quả lãnh đạo ủa Đảng, Nhà nướ và hiệu quả hoạt động
ủa á đoàn thể h nh trị - xã hội hưa đáp ứng kịp với địi hỏi ủa tình hình


2

nhiệm vụ mới; ơ ấu t

hứ

ộ má

lượng đội ngũ án ộ, ơng hứ

ịn

ng kềnh, hưa phù hợp; hất

ủa HTCT hưa tương xứng với êu ầu ủa

nhiệm vụ. Nghị qu ết số 12-NQ/TW Hội nghị lần thứ 4 BCH Trung ương
Đảng (khóa XI) về một số vấn đề ấp á h về x

ựng Đảng hiện na đã hỉ

rõ: „„ Một ộ phận khơng nhỏ án ộ, đảng viên, trong đó ó những đảng viên
giữ vị tr lãnh đạo, quản lý, kể ả một số án ộ ao ấp, su thoái về tư tưởng
h nh trị, đạo đứ , lối sống với những iểu hiện khá nhau về sự phai nhạt lý
tưởng, sa vào hủ nghĩa á nh n h kỷ, ơ hội, thự
tiền tài, kèn ựa địa vị, ụ

ụng, hạ theo anh lợi,

ộ, tham nhũng, lãng ph , tù tiện, vô ngu ên

tắ ... Đội ngũ án ộ ấp Trung ương, ấp hiến lượ rất quan trọng nhưng
hưa đượ x

ựng một á h ơ ản. Công tá qu hoạ h án ộ mới tập

trung thự hiện ở địa phương, hưa thự hiện đượ ở ấp trung ương, ẫn đến
sự hẫng hụt, hắp vá, không đ ng ộ và thiếu hủ động trong ông tá
ph n ông án ộ. Một số trường hợp đánh giá, ố tr

ố tr ,

án ộ hưa thật ông

t m, khá h quan, không vì êu ầu ông việ , ố tr không đúng sở trường,
năng lự , ảnh hưởng đến u t n ơ quan lãnh đạo, sự phát triển ủa ngành, địa
phương và ả nướ ‟‟.
Hạ Hòa là hu ện miền núi ủa tỉnh Phú Thọ ó iện t h 34.014,5
Km2,

n số 107.800 người với 33 đơn vị hành h nh (32 xã, 1 thị trấn). Đảng

ộ hu ện ó 6.993 đảng viên sinh hoạt ở 58 hi, đảng ộ ơ sở và 462 t
đảng ưới ơ sở. Trong quá trình x

hứ

ựng và phát triển, ưới sự lãnh đạo ủa

Đảng ộ tỉnh Phú Thọ, Hu ện ủ đã nhận thứ và trự tiếp lãnh đạo thự hiện
đ i mới HTCT

ấp xã: hệ thống t

hứ

Đảng, Ch nh qu ền, MTTQ

(MTTQ), á đoàn thể h nh trị- xã hội từng ướ đượ kiện toàn; sự phối
hợp giữa á t
ngà

hứ

ủa HTCT ấp xã trong thự hiện á nhiệm vụ h nh trị

àng gắn ó hơn, hiệu quả hơn; phương thứ hoạt động ủa mỗi thành tố

ũng như ủa ả hệ thống từng ướ đượ đ i mới theo hướng

n hủ, hiệp


3

thương và hiệu quả; pháp lệnh
làm hủ ủa nh n

n ngà

n hủ ơ sở ngà

àng đượ thự thi, qu ền

àng đượ phát hu . Tu nhiên, ên ạnh những

thành ông đó, trong sự lãnh đạo ủa Hu ện ủ

ịn ó nhiều hạn hế, HTCT

ấp xã vẫn òn ộ lộ khá nhiều những ếu kém, ất ập, hoạt động kém hiệu
quả ần đượ nhận thứ đúng và ó giải pháp tháo gỡ kịp thời, hiệu quả, nhất
là trong việ thể hế hoá hủ trương ủa Tỉnh và ủa Hu ện thành hương
trình, kế hoạ h phát triển kinh tế- xã hội, giữ gìn trật tự xã hội, an ninh quố
phịng. Ch nh vì vậ , là một ơng

n sinh ra và lớn lên ở hu ện Hạ Hịa, có

nhiều năm gắn ó với hu ện, tá giả lựa họn đề tài: Huyện ủy Hạ Hòa, tỉnh
Phú Thọ lãnh đạo đổi mới, kiện toàn HTCT cấp xã hiện nay làm luận văn thạ
sĩ h nh trị học.
2.Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.
Ở Việt Nam trong những năm qua, vấn đề HTCT nói hung và HTCT
á

ấp từ Trung ương đến ơ sở ( ấp xã) nói riêng đã đượ nhiều nhà lý luận,

nhà khoa họ , nhà quản lý ở ấp Trung ương và ấp ơ sở quan t m nghiên
ứu. Trong đó mảng đề tài về sự lãnh đạo ủa Đảng đối với HTCT nói hung,
HTCT xã nói riêng ũng đượ sự quan t m nghiên ứu và ó những đóng góp
đáng kể ả về phương iện lý luận và thự tiễn. Theo nội ung liên quan đến

đề tài, ó thể tóm tắt một số tình hình nghiên ứu đó, như sau:
* Các cơng trình nghiên cứu về HTCT
Về vấn đề nà n i nên một số ơng trình tiêu iểu sau :
- TS. Lưu Minh Trị, “Đổi mới và kiện tồn HTCT ở cơ sở nơng thơn
ngoại thành Hà Nội (cấp xã) trong giai đoạn hiện nay”, Nx hà Nội, năm
1993. Đ

là một trong những ơng trình nghiên ứu về HTCT ở ơ sở Hà

Nội những năm đầu đ i mới. Cơng trình phá họa những nét ơ ản về đặ
điểm, thự trạng HTCT ơ sở ngoại thành Hà Nội; đề xuất đ i mới, kiện toàn
HTCT ấp ơ sở nông thôn ngoại thành Hà Nội trong giai đoạn mới.


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

4

- GS.Ngu ễn Đứ Bình, GS, PTS.Trần Ngọ Hiên, GS.Đoàn Trọng
Tru ến, TS. Ngu ễn Văn Thảo, PGS. PTS. Trần Xu n Sầm (đ ng hủ
nhiệm), “Đổi mới và tăng cường HTCT ở nước ta trong giai đoạn mới”, Nxb
Ch nh trị Quố gia, Hà Nội, 1999. Đ

là ơng trình nghiên ứu khá tồn iện

về HTCT nướ ta giai đoạn đầu ủa ông uộ đ i mới. Công trình nghiên
ứu làm rõ những vấn đề lý luận về HTCT, khái niệm, ản hất, đặ điểm,
ấu trú ... ủa HTCT; khảo sát thự trạng HTCT và đề xuất những quan điểm,
giải pháp đ i mới tăng ường HTCT nướ ta trong giai đoạn mới. Đề tài ó ý
nghĩa lý luận, thự tiễn, góp phần định hướng ho ơng tá nghiên ứu, x

ựng HTCT ở nướ ta.
- PGS.TS. Ngu ễn Quố Phẩm ( hủ iên), “HTCT cấp cơ sở và dân
chủ hố đời sống xã hội nơng thơn miền núi, vùng dân tộc thiểu số các tỉnh
miền núi phía Bắc nước ta”, Nx Ch nh trị Quố gia, Hà Nội, 2000.Cơng
trình khoa họ đã nghiên ứu một á h khá ài ản về HTCT ấp ơ sở vùng
n tộ thiểu số miền núi ph a Bắ nướ ta; trên ơ sở đó tìm hiểu mối quan
hệ giữa HTCT và

n hủ hóa xã hội, từ đó đề xuất giải pháp đ i mới HTCT

nhằm thự hiện và phát hu

n hủ hóa xã hội nông thôn vùng

n tộ thiểu

số miền núi ph a Bắ nướ ta.
- Ngu ễn Tiến Thuận, “Kiện toàn HTCT ở Thanh Hoá trong giai đoạn
hiện nay - Thực trạng và giải pháp”, Luận văn thạ sĩ Triết họ , hu ên
ngành Chủ nghĩa Cộng sản khoa họ , năm 2002. Mặ

ù hỉ là luận văn thạ

sỹ song tá giả ũng ó một số đóng góp đáng kể trong việ phá họa những
nét đặ thù ủa HTCT « xứ Thanh » rất tiêu iểu và đã đưa ra những kiến
nghị góp phần hồn thiện HTCT ấp tỉnh.
- TS. Vũ Hồng Cơng “ HTCT cơ sở - Đặc điểm, xu hướng và giải
pháp”, Nx Ch nh trị quố gia, Hà Nội, 2002.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

5

- GS, TS. Lê Hữu Nghĩa ( hủ nhiệm) : “Đổi mới các quan hệ giữa
Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội trong HTCT ở Việt Nam",
2006. Đề tài KX.10 – 03. Đ
đượ

là kết quả nghiên ứu ủa đề tài ấp nhà nướ đã

ơng ố. Cơng trình khoa họ nà đã nghiên ứu một á h toàn iện ả

ơ sở lý luận và thự tiễn quan hệ giữa Đảng, Nhà nướ và á t

hứ

h nh trị

- xã hội trong HTCT ở Việt Nam; trên ơ sở đó đề xuất quan iểm, giải pháp
đ i mới á quan hệ giữa Đảng, Nhà nướ và á t

hứ

h nh trị - xã hội

trong HTCT ở Việt Nam trong thời kỳ đ i mới.
- GS. TS. Đào Tr Ú

hủ nhiệm, "Xây dựng cơ chế pháp lý bảo đảm sự

kiểm tra, giám sát của nhân dân đối với hoạt động của bộ máy Đảng, Nhà nước
và các thiết chế tổ chức trong HTCT”, Đề tài KX.10 - 07, Hà Nội, năm 2006;
Đề tài khoa họ là ơng trình độ sộ nghiên ứu một á h khá t ng quát, toàn
iện về ơ hế pháp lý ảo đảm sự kiểm tra, giám sát ủa nh n
động ủa ộ má Đảng, Nhà nướ và á thiết hế t
sở đó ơng trình đề xuất những giải pháp x
sự kiểm tra, giám sát ủa nh n
nướ và á thiết hế t

n đối với hoạt

hứ trong HTCT. Trên ơ

ựng ựng ơ hế pháp lý ảo đảm

n đối với hoạt động ủa ộ má Đảng, Nhà

hứ trong HTCT.

- Võ Trọng Khoa, “Hoàn thiện HTCT ở cơ sở nông thôn trên địa bàn
tỉnh Kon Tum hiện nay”, Luận văn thạ sĩ khoa họ

hu ên ngành Ch nh trị

họ , năm 2007. Luận văn tập trung làm rõ ơ sở lý luận và thự trạng HTCT ở
ơ sở nông thôn trên địa àn tỉnh Kon Tum, từ đó đề xuất giải pháp đ i mới,
hồn thiện HTCT ở ơ sở nông thôn.

- PGS, TS. Lê Minh Thông ( hủ iên), “Cơ sở lý luận về tổ chức và hoạt
động của HTCT trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam", NXB
Ch nh trị quố gia, Hà Nội, 2008. Cơng trình tập trung ph n t h ơ sở lý luận về
t

hứ và hoạt động ủa HTCT trong quá trình x

ựng CNXH ở nướ ta ;

trên ơ sở đó đề xuất những giải pháp đ i mới, kiện toàn t
hoạt động ủa HTCT nướ ta trong giai đoạn mới.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

hứ và phương thứ


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

6

- GS. VS. Ngu ễn Du Quý ( hủ iên) “HTCT nước ta thời kỳ đổi mới”,
Nx Ch nh trị quố gia, Hà Nội, 2008; Cơng trình khoa họ làm rõ quá trình
phát triển lý luận ủa Đảng ta về HTCT; nhận iện HTCT nướ ta, ản hất,
đặ trưng và thự trạng; từ đó đề xuất quan điểm, giải pháp x

ựng, hoàn

thiện HTCT nướ ta trong thời kỳ đ i mới.
- TS. Trịnh Thị Xu ến ( hủ iên) “Kiểm soát quyền lực nhà nước - một số

vấn đề lý luận và thực tiễn ở Việt Nam hiện nay, Nx Ch nh trị quố gia, Hà
Nội 2008. Công trình khoa họ làm rõ ơ sở lý luận và thự tiễn về kiểm soát
qu ền lự nhà nướ trong điều kiện x

ựng nhà nướ pháp qu ền XHCN;

ph n t h những hình thứ , nội ung kiểm sốt qu ền lự nhà nướ và đề xuất
những giải pháp nhằm n ng ao hất lượng việ kiểm soát qu ền lự Nhà nướ
ta trong giai đoạn hiện na .
- PGS. TS. Trần Đình Hoan: Quan điểm và nguyên tắc đổi mới HTCT ở
Việt Nam giai đoạn 2005- 2020, Nxb Chính trị quố gia, Hà Nội, 2008. Cơng
trình nà

ủa tá giả ó t nh t ng kết thự tiễn quá trình đ i mới HTCT Việt

Nam từ đó đề xuất những quan điểm và ngu ên tắ

ảo đảm ho ho ông uộ

đ i mới HTCT giai đoạn 2005- 2020 đúng định hướng XHCN và tạo điều kiện
ho phát triển kinh tế- xã hội.
- GS.TS. Dương Xu n Ngọ , “Tiếp tục đổi mới, kiện toàn HTCT nước
ta trong giai đoạn hiện nay”, Tạp h Lý luận h nh trị, Họ viện Ch nh trị Hành h nh Quố gia H Ch Minh, tháng 10 năm 2010. Đ

là ơng trình

chun sâu ph n t h về đặ trưng HTCT Việt Nam thời kỳ đ i mới, đề xuất
những giải pháp tiếp tụ đ i mới HTCT nhằm tạo ra sự tương th h giữa đ i
mới kinh tế và đ i mới h nh trị đáp ứng êu ầu phát triển, trướ hết là phát
triển kinh tế và

n hủ hóa xã hội.

Nhìn hung, á

ơng trình, ài viết nói trên đã luận giải á vấn đề như

khái niệm; ấu trú , nội ung, quan điểm, ngu ên tắ và phương hướng; mụ đ h
và giải pháp đ i mới HTCT ở nướ ta trong thời kỳ phát triển mới ủa đất nướ
nhằm thự hiện tốt nền

n hủ XHCN, ảo đảm qu ền lự thuộ về nh n

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

n.


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

7

* Các cơng trình về Đảng lãnh đạo đổi mới, kiện toàn HTCT và HTCT
cấp xã :
- PGS, TS. Dương Xu n Ngọ ( hủ iên) Đổi mới mối quan hệ giữa
Đảng, Chính quyền và các đồn thể nhân dân cấp phường trong điều kiện kinh
tế thị trường Nx Ch nh trị quố gia, Hà Nội, 1995. Đ

là ông trình nghiên

ứu về quan hệ giữa Đảng, h nh qu ền và á đoàn thể ấp phường ở nướ ta
trong điều kiện mới- phát triển kinh tế thị trường; đánh giá thự trạng mối quan
hệ và đề xuất quan điểm và giải pháp tiếp tụ đ i mới mối quan hệ giữa Đảng,
h nh qu ền và á đoàn thể nh n

n ấp xã trong điều kiện kinh tế thị trường.

- GS.TS. Mạ h Quang Thắng : Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền
trong giai đoạn hiện nay, Tạp h Lý luận h nh trị, 2001. Bài viết luận giải về
ngu n gố sự ầm qu ền ủa Đảng, o sự ủ thá

ủa nh n

n; những điều

kiện ảo đảm ho sự ầm qu ền ủa Đảng, n ng ao tầm tr tuệ, kiên định,
sáng tạo hơn nữa hủ nghĩa Má - Lênin, tư tưởng H Ch Minh; Đảng phải
trong sạ h, vững mạnh, tiếp tụ đ i mới phương thứ lãnh đạo ủa Đảng đối
với HTCT và xã hội.
- GS. TS. Phạm Ngọ Quang : Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
đối với Nhà nước và xã hội, Tạp h Cộng sản (số 5), 2004. Cơng trình khoa
họ tập trung giải qu ết trên ả hai phương iện lý luận và thự tiễn về phương
thứ lãnh đạo ủa Đảng đối với Nhà nướ và xã hội, từ đó đề xuất giải pháp
tiếp tụ đ i mới ó hiệu quả phương thứ lãnh đạo ủa Đảng đối với Nhà nướ
và xã hội trong thời kỳ phát triển mới ủa đất nướ .
- GS. TS. Hoàng Ch Bảo: Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền lãnh
đạo nhà nước và xã hội trong sự nghiệp đổi mới- Một số vấn đề đặt ra, Tạp h
Cộng sản (17), 2006. Cơng trình khoa họ tập trung làm rõ vai trò ủa Đảng
Cộng sản Việt Nam ầm qu ền lãnh đạo Nhà nướ và xã hội sự nghiệp đ i mới

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

8

và đề xuất những giải pháp n ng ao năng lự

ầm qu ền ủa Đảng Cộng sản

Việt Nam trong thời kỳ đ i mới và hội nhập quố tế.
- Ngu ễn Văn Biết: Đổi mới sự lãnh đạo của Tỉnh uỷ đối với các cơ quan
Nhà nước cấp tỉnh trong điều kiện nước ta hiện nay, luận án tiến sỹ Ch nh trị
họ , Hà Nội, 2007. Luận án tiến sỹ ủa tá giả tập trung làm rõ ơ sở lý lận, thự
trạng sự lãnh đạo ủa Tỉnh ủ đối với á

ơ quan Nhà nướ

ấp tỉnh, từ đó đề

xuất phương hướng, giải pháp tiếp tụ đ i mới sự lãnh đạo ủa tỉnh ủ đối với
á

ơ quan Nhà nướ

ấp tỉnh ở nướ ta trong giai đoạn hiện na .

- Trần Quang Cảnh: Đổi mới phương thức lãnh đạo của Huyện uỷ đối
với chính quyền huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn hiện nay, luận văn

thạ sỹ Khoa họ

h nh trị, Hà Nội, 2007. Luận văn tập trung làm rõ ơ sở lý

luận, thự trạng phương lãnh đạo ủa Hu ện ủ đối với h nh qu ền hu ện Mê
Linh, từ đó đề xuất giải pháp nhằm tiếp tụ đ i mới phương thứ lãnh đạo ủa
Hu ện ủ đối với h nh qu ền hu ện trong giai đoạn hiện na .
- GS. TS. Lê Hữu Nghĩa, GS. TS. Hồng Ch Bảo, PGS. PTS. Bùi Đình
Bơn: Đổi mới quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và các tổ chức chính trị- xã hội
trong HTCT ở Việt Nam, Nx Ch nh trị quố gia, Hà Nội, 2008. Công trình
khoa họ nà tập trung giải qu ết trên ả hai ình iện - lý luận và thự tiễn
quan hệ giữa Đảng, Nhà nướ và á t

hứ

h nh trị ở Việt Nam, từ đó đề

xuất những quan điểm, giải pháp đ i mới mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nướ và
á t

hứ

h nh trị nhằm từng ướ kiện toàn HTCT, hoàn thiện nền

XHCN ảo đảm toàn ộ qu ền lự thuộ về nh n

n hủ

n.

- GS. TS. Trần Ngọ Hiên: Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của
Đảng, Tạp h Lý luận h nh trị (số 2),2010. Bài viết tập trung làm rõ ơ sở lý
luận và thự tiễn, nội ung đ i mới phương thứ lãnh đạo, phương thứ

ầm

qu ền ủa Đảng trong gia đoạn hiện na .
- GS. TS. Ngu ễn Văn Hu ên ( hủ iên): Đảng Cộng sản cầm quyền,
nội dung và phương thức cầm quyền của Đảng, Nx Ch nh trị quố gia, Hà
Nội, 2010. Đ

khơng hỉ là ơng trình khoa họ nhằm luận giải những vấn đề

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

9

lý luận về Đảng Cộng sản ầm qu ền, mà hơn thế nữa òn ph n t h s u sắ
nội ung, phương thứ

ầm qu ền ủa Đảng; đánh giá thự trạng phương thứ

ầm qu ền ủa Đảng trên á lĩnh vự

ủa đời sống xã hội; ph n t h những

điều kiện và êu ầu đảm ảo sự ầm qu ền ủa Đảng; đề xuất những giải pháp

đ i mới phương thứ

ầm qu ền ủa Đảng.

- PSG .TS. Ngu ễn Viết Thơng: Đảng và vai trị lãnh đạo của Đảng
thể hiện trong các văn kiện Đại hội XI, tạp h Tu ên giáo, (số 10), 2011.Trên
ơ sở khẳng định những điểm mới trong tư u lý luận ủa Đảng về vai trò
lãnh đạo ủa Đảng Cộng sản Việt Nam thể hiện trong Đại hội XI, tá giả đề
xuất những định hướng ảo đảm và phát hu vai trò lãnh đạo ủa Đảng Cộng
sản Việt Nam trong giai đoạn mới.
Các cơng trình nghiên cứu trên đã đề cập đến vai trị lãnh đạo của Đảng
đối với HTCT nói chung, HTCT ấp xã nói riêng và kết quả ủa á

ơng

trình nghiên ứu trên ó giá trị tham khảo và phụ vụ tốt việ nghiên ứu
và thự tiễn đ i mới, kiện tồn HTCT, trong đó ó HTCT ấp xã. Tuy nhiên
hưa ó ơng trình nào nghiên ứu trực tiếp về sự lãnh đạo của Huyện ủy
trong đ i mới HTCT ấp xã. Chưa làm rõ phương hướng và giải pháp nhằm
n ng ao vai trò lãnh đạo ủa Đảng ộ ấp hu ện trong đ i mới, kiện toàn
HTCT ấp xã đáp ứng êu ầu phát triển kinh tế và

n hủ hoá xã hội trong

giai đoạn hiện na . Ch nh sự thiếu hụt nà đã gợi mở ho tá giả lựa họn và
thự hiện đề tài: Huyện ủy Hạ Hịa, tỉnh Phú Thọ lãnh đạo đổi mới, kiện
tồn HTCT cấp xã hiện nay.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích
Trên ơ sở làm rõ một số vấn đề lý luận về sự lãnh đạo ủa Hu ện ủ trong

đ i mới, kiện toàn HTCT ấp xã, luận văn khảo sát thự trạng và đề xuất quan
điểm, giải pháp hủ ếu nhằm n ng ao vai trò lãnh đạo ủa Hu ện ủ Hạ Hòa
trong đ i mới, kiện toàn HTCT ấp xã hiện na .

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

10

3.2. Nhiệm vụ
- Làm rõ một số vấn đề lý luận về sự lãnh đạo ủa Hu ện ủ trong đ i mới,
kiện toàn HTCT ấp xã.
- Đánh giá thự trạng sự lãnh đạo ủa Hu ện ủ Hạ Hịa trong đ i mới,
kiện tồn HTCT ấp xã trên địa àn hu ện.
- Đề xuất quan điểm và giải pháp hủ ếu n ng ao sự lãnh đạo ủa
Hu ện ủ Hạ Hòa trong đ i mới, kiện toàn HTCT ấp xã trên địa àn hu ện
trong giai đoạn hiện na .
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Sự lãnh đạo ủa Hu ện ủ trong đ i mới, kiện toàn HTCT ấp xã.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Luận văn nghiên ứu hủ ếu về sự lãnh đạo ủa hu ện ủ Hạ Hòa
trong đ i mới, kiện toàn HTCT ấp xã, thị trấn trên địa àn hu ện từ năm
2009 đến na
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận: Vận ụng lý luận ủa hủ nghĩa Má - Lênin, tư tưởng H
Ch Minh, quan điểm ủa Đảng về Đảng Cộng sản ầm qu ền, về HTCT ấp ơ
sở và vai trò lãnh đạo ủa Đảng trong x

ựng, đ i mới, kiện toàn HTCT ấp

ơ sở để giải qu ết những vấn đề o luận văn đặt ra.
- Phương pháp nghiên ứu: luận văn sử ụng phương pháp luận u vật
iện hứng và u vật lị h sử làm nền tảng và á phương pháp: điều tra,
ph n t h, t ng hợp, so sánh, kết hợp lô g và lị h sử, khái qt hố...
6. Đóng góp của luận văn
- Góp phần làm rõ thêm một số nhận thứ

hung về sự lãnh đạo ủa

Hu ện ủ nói hung, Hu ện ủ Hạ Hịa nói riêng trong đ i mới, kiện tồn
HTCT ấp xã.
- Góp phần làm rõ đặ trưng ơ ản ủa HTCT ấp xã; êu ầu đ i
mới, kiện toàn HTCT ấp xã trong điều kiện mới.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

11

- Kết quả nghiên ứu ủa luận văn ó thể ùng làm tài liệu tham khảo,
phụ vụ ho việ nghiên ứu, giảng ạ
ậ đào tạo khá nhau, đặ

iệt giúp á

hu ên ngành Ch nh trị họ ở á
ấp uỷ Đảng trong nhận thứ và giải

quyết những vấn đề o thự tiễn đặt ra về vai trò lãnh đạo ủa Đảng trong đ i
mới, kiện toàn HTCT .
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, anh mụ tài liệu tham khảo, luận văn
g m 3 hương và 8 tiết.

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

12

Chương 1
HUYỆN ỦY LÃNH ĐẠO ĐỔ MỚ , K ỆN TỒN HỆ THỐN
CHÍNH TRỊ CẤP XÃ - MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐỔI MỚI, KIỆN TỒN HỆ
THỐNG CHÍNH TRỊ CẤP XÃ
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm hệ thống chính trị cấp xã
1.1.1.1. Khái niệm, đặc điểm cấp xã
Theo “Từ điển Bá h khoa toàn thư”, thuật ngữ đơn vị hành h nh ấp
xã đượ

ùng để hỉ toàn ộ ấp đơn vị hành h nh thấp nhất ủa Việt Nam,

nghĩa là ao g m xã, phường, thị trấn.
Theo quan niệm ủa một số nhà nghiên ứu ho rằng: Cấp xã là một vị

tr rất quan trọng, là ầu nối trự tiếp ủa hệ thống h nh qu ền Nhà nướ với
Nh n

n, thự hiện hoạt động quản lý nhà nướ trên á lĩnh vự kinh tế, văn

hóa, xã hội, an ninh trật tự, an toàn xã hội ở địa phương theo thẩm qu ền
đượ ph n ấp, đảm ảo ho á

hủ trương, h nh sá h ủa Đảng, pháp luật

ủa Nhà nướ đượ triển khai thự hiện trong uộ sống.
Theo nhà nghiên ứu khá
ấp hành h nh; là nơi Nh n

ho rằng: ấp xã là ấp ơ sở trong sự ph n
n ư trú, sinh sống gắn ó hặt hẽ trong á

quan hệ kinh tế và văn hóa. Cấp xã ó vị tr đặ

iệt quan trọng, là nơi trự

tiếp giải qu ết mối quan hệ giữa Nhà nướ với Nh n
thự hiện á

n, là địa àn t

hứ

hủ trương, h nh sá h ủa Đảng, pháp luật ủa Nhà nướ .

Tóm lại, trên ơ sở á

á h tiếp ận trên ó thể hiểu: Cấp xã (bao gồm

xã, phường, thị trấn) là đơn vị hành chính cuối cùng trong bốn cấp của hệ
thống quản lý hành chính, là cấp gần dân nhất, là cầu nối trực tiếp của hệ
thống chính quyền Nhà nước với Nhân dân. Cấp xã thực hiện hoạt động quản
lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh trật tự, an toàn
xã hội ở địa phương theo thẩm quyền được phân cấp, đảm bảo cho các chủ

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

13

trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước được triển khai thực
hiện trong cuộc sống.
Ở nướ ta, hệ thống hành h nh đượ

hia thành 4 ấp: Trung ương,

tỉnh, hu ện và xã. Trong đó ấp xã (xã, phường, thị trấn) là đơn vị hành chính
ấp uối ùng, ấp ơ sở, trự tiếp giải qu ết á
h nh với

ơng việ mang t nh hành

n. Cấp xã ó những đặ điểm sau đ :

- Xã là nơi h nh qu ền trong lòng d n như Đảng ta đã xá định. Xã là
cấp thấp nhất trong các cấp độ quản lý của hệ thống chính quyền nhà nước
nhưng lại là nền tảng của chế độ chính trị và đời sống xã hội.
- Xã là nơi iễn ra cuộc sống của

n, nơi h nh qu ền và á đoàn thể

t chức cuộc sống, hoạt động và các phong trào của cộng đ ng

n ư để

nhân dân thực hiện quyền làm chủ, thực hành dân chủ của chính mình. Nếu
dân chủ là dân làm chủ như Chủ tịch H Ch Minh nói, thì xã là nơi thể hiện
rõ nhất và trực tiếp nhất ý thứ và năng lực dân chủ của dân bằng cả phương
thức dân chủ đại diện và dân chủ trực tiếp. Chế độ ủy quyền và những phương
tiện, những điều kiện nhằm thực hiện và đảm bảo cho sự ủy quyền đó phải
được bắt đầu từ xã mà nhân dân là chủ thể. Bao nhiêu quyền hành đều là của
dân, bao nhiêu lợi h ũng thuộc về dân. Quyền hành và lự lượng đều ở nơi
dân. Dân có quyền làm chủ, đ ng thời ó nghĩa vụ của người chủ. Do ở xã là
nơi làm việc và sinh hoạt hàng ngày của
trực tiếp t chứ nên và

n húng, là nơi thể chế được dân

n thường xuyên tiếp xú , đề đạt nguyện vọng, yêu

cầu của mình với những người đại diện ho mình, đ ng thời

n ũng ó điều

kiện biết rõ sự hoạt động của thể chế, của on người và t chức bộ máy, mặt
ha

ũng như mặt dở, mặt tốt ũng như mặt xấu với những khuyết tật của

nó… nên quan hệ và thái độ của

n đối với thể chế ở xã cho thấy rõ nhất

hiện trạng của thể chế nói hung. Động lực, nội lực của sự phát triển hay vật
cản kìm hãm, sự trì trệ và su thoái được nhận thấy rõ nhất ở ngay xã. Những
yếu kém diễn ra trong thể chế ở xã làm thương t n đến uy tín và ảnh hưởng xã

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

14

hội của thể chế nói chung. Những phản ứng, bất bình của

n đối với cán bộ

xã là khởi đầu cho những mất n định, thậm chí trở thành tình huống, thành
điểm nóng gây hại tới sự bình n của chế độ nói chung. Do vậy, mấu chốt
của xã là chất lượng cán bộ, là hiệu quả hoạt động của HTCT sao cho giữ
được dân, làm cho dân yên n, phấn khởi làm ăn, sinh sống, liên kết cộng
đ ng, quan tâm và bảo vệ thể chế, phát triển xã hội, phát triển sức dân.

- Xã là tầng sâu nhất mà sự vận hành của thể chế từ vĩ mô phải tá động
tới. Xã là địa chỉ quan trọng cuối cùng mà mọi quyết định, mọi chủ trương,
đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và nhà nước phải tìm đến. Đường
lối, nghị quyết ó đi vào uộc sống thực sự hay khơng,

n ó được t chức

hành động trong phong trào rộng khắp để biến khả năng thành hiện thực hay
khơng; đường lối, chính sách có tác dụng, hiệu quả đến đ u, đúng sai ra sao
được chứng thực bởi cuộc sống, tâm trạng, thái độ, niềm tin và hành động
thực tế của dân chúng. Vì vậy, xã tuy là cấp thấp nhất trong hệ thống quản lý
nhưng ó tầm quan trọng đặc biệt, là vấn đề sống còn, thành bại của chế độ.
Xã là hình ảnh thu nhỏ của xã hội, là vùng nhạy cảm nhất của đời sống xã hội,
không được xao nhãng mà cần đặc biệt quan tâm, chỉ đạo thường xuyên.
Thực chất của mất xã là mất dân, mà khởi đầu của sự mất dân là xa dân của
cán bộ xã, sự rệu rã của t chức bộ máy và sự hoành hành của nạn quan liêu,
tham nhũng làm ho

n đói kh , bần cùng.

- Xã không phải là cấp hoạ h định đường lối, chính sách... Xã là cấp
hành động, t chứ hành động, đưa đường lối, nghị quyết chính sách vào cuộc
sống. Là cấp hành động, t chức thực hiện nên cán bộ xã phải gần dân, hiểu
n, sát

n và năng lực của cán bộ xã là năng lực thi hành, t chức công việc

và thường xuyên giáo dục, tuyên truyền, vận động quần chúng. T chức bộ
máy xã phải thực sự gọn nhẹ, “thà t mà tốt”, năng động, nhạy bén, cán bộ xã
phải thực sự nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn, sáng tạo một cách thiết thực,

biết rõ phương hướng hành động, có bản lĩnh ám hịu trách nhiệm, ó phương

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

15

pháp và phong cách dân vận “ó nghĩ, mắt nhìn, miệng nói, tai nghe, h n đi,
ta làm” như H Ch Minh đã hỉ ra. [30, tr.699.].
1.1.1.2. Khái niệm, đặc điểm hệ thống chính trị cấp xã
HTCT xuất hiện cùng với sự xuất hiện của giai cấp, nhà nước nhằm
thực hiện đường lối chính trị của giai cấp, đảng phái cầm quyền, o đó nó
mang bản chất, lý tưởng chính trị và phản ánh lợi ích của giai cấp cầm quyền.
HTCT là một bộ phận kiến trú thượng tầng xã hội, bao g m các thiết chế và
thể chế có quan hệ với nhau về mặt mục tiêu, chứ năng trong việc thực hiện
quyền lực chính trị. Liên quan đến vấn đề này có nhiều quan niệm khác nhau:
- HTCT là t ng thể các t chức chính trị của xã hội được chính thức
thừa nhận về mặt pháp lý nhằm thực hiện quyền lực chính trị của xã hội đó.
Hệ thống này bao g m Nhà nướ , á Ch nh đảng, các Nghiệp đoàn và á t
chức chính trị khác - trong đó Nhà nước là yếu tố ơ ản, trung tâm.
- HTCT là hệ thống các t chứ mà thơng qua đó giai cấp thống trị thực
hiện quyền lực chính trị trong xã hội.
- HTCT là một ơ ấu, t chức bao g m đảng phái chính trị, nhà nước,
các t chức chính trị - xã hội t n tại và hoạt động trong khuôn kh pháp luật
hiện hành (hệ thống pháp luật đó được chế định theo tư tưởng và lợi ích giai
cấp cầm quyền) nhằm duy trì, bảo vệ, và phát triển xã hội đó…
- HTCT là hệ thống các t chứ mà thơng qua đó giai ấp thống trị thực
hiện quyền lực chính trị trong xã hội. HTCT là một ơ ấu, t chức bao g m

đảng phái chính trị, nhà nước, các t chức chính trị - xã hội t n tại và hoạt
động trong khuôn kh pháp luật hiện hành (hệ thống pháp luật đó được chế
định theo tư tưởng và lợi ích giai cấp cầm quyền) nhằm duy trì, bảo vệ, và
phát triển xã hội đó.
- Hệ thống h nh trị là một hỉnh thể á t

hứ

h nh trị trong xã hội

ao g m nhà nướ , á đảng h nh trị, á đoàn thể nh n

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn

n và á t

hứ


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

16

h nh trị - xã hội hợp pháp đượ liên kết với nhau nhằm tá động vào mọi mặt
ủa đời sống xã hội để ủng ố, u trì và phát triển hế độ xã hội đương thời
phù hợp với lợi h ủa hủ thể ầm qu ền.
- Hệ thống chính trị là khái niệm ùng để chỉ một chỉnh thể bao g m
các t chứ như ĐCT, nhà nước, các t chức chính trị - xã hội (hợp pháp);
với những quan hệ tá động qua lại giữa các nhân tố đó trong việc tham gia
vào các q trình hoạ h định và thực thi các quyết sách chính trị nhằm bảo

đảm quyền thống trị của giai cấp, lự lượng cầm quyền, đ ng thời đáp ứng
nhu cầu n định và phát triển xã hội.
- HTCT là t hợp có tính chính thể các thể chế chính trị ( á

ơ quan

quyền lự nhà nước, các ĐCT, các t chức và phong trào xã hội…) được xây
dựng trên các quyền và các chuẩn mực xã hội, phân bố theo một kết cấu chức
năng nhất định, vận hành theo những nguyên tắ , ơ hế và quan hệ cụ thể,
nhằm thực thi quyền lực chính trị.
Như vậy, có thể hiểu HTCT theo 2 nghĩa:
Theo nghĩa rộng, khái niệm “HTCT” được sử dụng để chỉ tồn bộ lĩnh
vực chính trị của đời sống xã hội với tư á h là một hệ thống hoàn chỉnh bao
g m các t chức, các chủ thể chính trị, á quan điểm, quan hệ chính trị, hệ tư
tưởng và các chuẩn mực chính trị.
Theo nghĩa hẹp, khái niệm “HTCT” được sử dụng để chỉ hệ thống á

ơ

quan, t chức, cá nhân thực hiện các hoạt động mang tính chính trị trong xã hội
g m nhân dân, các t chức chính trị, á

ơ quan nhà nước, các t chức chính

trị - xã hội có mối liên hệ trực tiếp hay gián tiếp với quyền lực chính trị. Trong
đó, nh n

n là hủ thể của quyền lực chính trị và là nền tảng của HTCT.

HTCT được cấu thành từ nhiều bộ phận chứ năng khá nhau. Nhìn

chung cấu trúc của HTCT g m 03 nhân tố ơ ản: ĐCT, nhà nước và các t
chức chính trị- xã hội, có các cấp độ và các quan hệ về cấp độ theo hai chiều

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

17

vận động từ ưới lên và từ trên xuống. Giữa các t chức lại hình thành quan
hệ tá động lẫn nhau trong hệ thống và từng cấp độ.
Ở Việt Nam, khái niệm “HTCT” lần đầu tiên đượ Đảng ta sử dụng
trong Văn kiện Hội nghị lần thứ sáu BCH Trung ương khoá VI (tháng 31989) thay cho khái niệm “hệ thống chun chính vơ sản”. HTCT Việt Nam:
Bao g m Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nướ Cộng hòa xã hội hủ nghĩa
Việt Nam và á t

hứ

h nh trị - xã hội ó t nh hất, vị tr , vai trị, hứ

năng khá nhau, nhưng ó quan hệ hặt hẽ, gắn ó với nhau, tạo thành một
thể thống nhất. Sự thống nhất ủa á thành viên đa ạng, phong phú về t
hứ , phương thứ hoạt động trong HTCT đã tạo điều kiện để phát hu sứ
mạnh t ng hợp và tạo ra sự ộng hưởng sứ mạnh trong toàn ộ hệ thống [4,
tr.139]. HTCT được chia làm 4 cấp: cấp Trung ương, ấp thành phố, cấp

Quận/huyện, cấp xã/ phường/thị trấn…xã là ấp thấp nhất. Như Chủ tịch H
Chí Minh khẳng định: "Cấp xã là cấp gần gũi

n nhất, là nền tảng của hành

chính. Cấp xã làm được việc thì mọi cơng việc đều xong xi" [30, tr. 371].
Hiến pháp năm 2013 của nướ ta ũng xá định rõ: "Nước chia thành tỉnh,
thành phố trực thuộc Trung ương; tỉnh chia thành huyện, thành phố trực
thuộc tỉnh và thị xã; huyện chia thành xã, phường, thị trấn; thành phố trực
thuộc tỉnh, thị xã chia thành xã và phường; quận chia thành phường". Như
vậ , xã là đơn vị hành chính cuối cùng trong hệ thống hành chính bốn cấp ở
nước ta. xã là hình ảnh của một xã hội thu nhỏ, nơi t chức thực hiện mọi
đường lối, chủ trương, h nh sá h ủa Đảng, pháp luật của Nhà nước và biến
nghị quyết thành hiện thự sinh động
Chính vì vậy có thể khái qt: HTCT cấp xã là đơn vị hành chính cuối
cùng trong hệ thống hành chính bốn cấp, bao gồm toàn bộ các thiết chế hợp
pháp có mối quan hệ gắn bó hữu cơ với nhau được tạo nên bởi Đảng bộ xã;
chính quyền xã, gồm Hội đồng nhân dân (HĐND), Ủy ban nhân dân (UBND)

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

18

xã; MTTQ và các đoàn thể nhân dân xã (gồm Hội Nơng dân Việt Nam, Đồn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, Hội CCB
Việt Nam), được tổ chức và hoạt động theo những nguyên tắc nhất định, thể
hiện sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của nhà nước và quyền làm chủ của
nhân dân.
HTCT ấp xã ó đặ điểm sau:
- Là ấp thấp nhất trong HTCT ở Việt Nam và ó ộ má đơn giản nhất

- Là ấp gần
phiếu ủa

n nhất và á

án ộ hủ hốt hoàn toàn phụ thuộ vào lá

n trong á kỳ ầu ử.

- Là ấp mà hi ph nhà nướ t nh trên đầu người thấp nhất.
- Là ấp mà hiệu quả hoạt động ủa ả hệ thống phụ thuộ lớn nhất vào
á nh n người lãnh đạo.
- Là ấp mà quan hệ òng họ, văn hố ứng xử tru ền thống ó ảnh hưởng
đáng kể tới hiệu quả ủa HTCT.
1.1.2. Nội dung đổi mới hệ thống chính trị cấp xã
Đ i mới, hồn thiện HTCT từ Trung ương đến ơ sở nhằm xây dựng t
chức bộ má đ ng bộ, tinh gọn, có tính n định, phù hợp với chứ năng,
nhiệm vụ; xây dựng đội ngũ án ộ, cơng chức có số lượng hợp lý, có phẩm
chất chính trị, đạo đứ , ó trình độ, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ ngày
àng ao… là mục tiêu của Đảng ta. Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX của
Đảng Cộng sản Việt Nam về “ Đ i mới và nâng cao chất lượng HTCT ơ sở,
xã, phường, thị trấn” đã xá định 5 nội dung của đ i mới:
Thứ nhất: Đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của tổ chức đảng
ở cơ sở
- N ng ao nhận thứ và làm đúng vai trò hạt nh n h nh trị, lãnh đạo tồn
iện á mặt ơng tá ở ơ sở,nắm vững nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung t m,
x

ựng Đảng là then hốt, hăm lo x

ựng h nh qu ền, Mặt trận và á đoàn

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

19

thể nh n

n, ảo đảm sự phối hợp hặt hẽ giữa á t

vào phụ vụ nh n

hứ trong HTCT hướng

n, mọi đảng viên phải nêu ao vai trò tiên phong, gương mẫu,

vững vàng về h nh trị, ó đạo đứ trong sáng, ó lối sống lành mạnh, gắn ó với
nhân dân, công tá phát triển đảng viên mới nhằm vào những người lao động giỏi,
ó đạo đứ và lối sống lành mạnh, ó u t n trong quần húng, những người ó lý
tưởng á h mạng, t h ự hoạt động trong HTCT, ó vai trị nịng ốt trong á
đoàn thể nh n

n và á t

hứ tự quản ủa

n.

- Đ i mới việ ra nghị qu ết ủa đảng ộ, hi ộ, ủa ấp uỷ đảng, x
và thự hiện qu
an nh n
nh n

hế làm việ giữa

ựng

thư ấp uỷ với hủ tị h HĐND, hủ tị h uỷ

n, hủ tị h uỷ an MTTQ và những người đứng đầu á đoàn thể

n để àn và giải qu ết kịp thời những ông việ quan trọng và ứ xú

trên địa àn, ảo đảm ho ấp uỷ đảng quán xu ến đượ

á mặt ông tá ở xã,

phường, thị trấn.
- Đảng ộ, hi ộ và ấp uỷ đảng hăm lo x
nhiều thế hệ

ựng đội ngũ án ộ g m

sung, kế tiếp nhau thông qua việ rèn lu ện đội ngũ đảng viên,

đ ng thời phát hiện và

i ưỡng những người ó tài, ó đứ trong

n để đảm

đương á vị tr ông tá trong HTCT.
- Tăng ường ông tá kiểm tra việ

hấp hành nghị qu ết ủa đảng ộ, đảng

uỷ; kiểm tra ông tá đ ng thời kiểm tra tư á h đảng viên. Chú trọng tìm hiểu, lắng
nghe ý kiến nhận xét, đánh giá ủa quần húng đối với đảng viên và t
thông qua việ thự hiện qu

hế

tị h HĐND, Chủ tị h uỷ an nh n

hứ đảng

n hủ ở ơ sở. Hằng năm, B thư ấp uỷ, Chủ
n tự phê ình trướ đại iện ủa nh n

n.

Thứ hai, Đổi mới và nâng cao hiệu lực của chính quyền cơ sở
- Xá định rõ hứ năng, nhiệm vụ ủa h nh qu ền ơ sở là t
hiện á

hứ thự

hủ trương, h nh sá h ủa Đảng và Nhà nướ , á mụ tiêu kinh tế, văn

hố, xã hội, an ninh, quố phịng ở ơ sở; thự hiện việ quản lý hành chính nhà
nướ trên địa àn theo thẩm qu ền đượ giao; hướng ẫn và giám sát á hoạt

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

20

động tự quản ủa

n, tạo thuận lợi ho

n và oanh nghiệp làm ăn theo pháp

luật. Ph n ấp rành mạ h ả nhiệm vụ, qu ền hạn, trá h nhiệm và phương tiện
thự hiện ho h nh qu ền ấp ơ sở trong việ thu, hi ng n sá h, sắp xếp và
quản lý án ộ, quản lý đất đai, ảo vệ đê điều, thuỷ nông, quản lý hộ tị h, quản lý
á

ự án đầu tư thuộ vốn ng n sá h và vốn hu động trong

vật hất về giáo ụ ,
trấn. Hồn thiện qu

tế, văn hố phụ vụ ho nh n
hế

n, quản lý ơ sở

n trong xã, phường, thị

n hủ ở ơ sở, sửa đ i những qu định không phù hợp,

sung điều kiện và phương tiện để đưa việ thự hiện qu

hế

n hủ ở ơ sở

vào nền nếp thường xu ên.
- Đ i mới hoạt động ủa Hội đ ng nh n dân: Đ i mới ơ hế ầu ử, ảo
đảm ho

n đề ử, ứng ử, lựa họn á đại iểu HĐND thự sự là người đại

iện ho

n; tăng thêm số lượng đại iểu HĐND so với hiện na ; tăng tỷ lệ th h

đáng đại iểu HĐND là người ngoài Đảng; tăng số kỳ họp và n ng ao hất lượng
á kỳ họp HĐND.
- N ng ao hiệu lự

ủa ơ quan hành h nh: Đề ao trá h nhiệm và thẩm

qu ền ủa ơ quan hành h nh xã, phường, thị trấn; Giữ hế độ Uỷ an nh n

n,

nhưng thu gọn số thành viên. Qu định rõ thẩm qu ền và trá h nhiệm ủa tập thể
Uỷ an nh n

n, ủa Chủ tị h Uỷ an nh n

n và á thành viên trong Uỷ an

nhân dân; tạo điều kiện ho h nh qu ền ơ sở hủ động về ng n sá h, mở rộng
á khoản thu, ảo đảm ho những ơ sở ở trình độ phát triển trung ình ó thể tự
n đối đượ

hi thường xu ên. Thự hiện qu

công khai thu, hi ng n sá h ho
ho á

n iết, x

hế định kỳ kiểm toán nhà nướ ,
ựng trụ sở làm việ phụ vụ hung

ơ quan trong HTCT ở ơ sở.

Thứ ba, Đổi mới cơng tác mặt trận và các đồn thể nhân dân
- Mặt trận và á đoàn thể nh n
đoàn kết toàn

n và thự hiện qu

hế

n đóng vai trị nịng ốt x

ựng khối đại

n hủ ở ơ sở, đ i mới nội ung và phương

thứ hoạt động ủa MTTQ và á đoàn thể nh n

n sát hợp với nhu ầu và lợi h

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn


C.33.44.55.54.78.65.5.43.22.2.4..22.Tai lieu. Luan 66.55.77.99. van. Luan an.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.22. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an.Tai lieu. Luan van. Luan an. Do an

21

ủa hội viên, đoàn viên; trên ơ sở đó, tập hợp rộng rãi và n ng ao t nh tự giá
hội viên, đoàn viên, x

ựng t

ủa

hứ vững mạnh; tu ên tru ền á hủ trương, h nh

sá h ủa Đảng và Nhà nướ đến mọi người

n; vận động nh n

n thự hiện á

nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh, quố phịng; tiến hành ó hiệu quả á

uộ vận

động và phong trào thi đua. Đa ạng hoá á hình thứ tập hợp quần húng; oi trọng
và mở rộng á t

hứ và hoạt động tự quản ủa nh n

n ưới nhiều hình thứ

phong phú; á hội viên, đồn viên hủ động tham gia vào á t
ốt vận động và t

hứ đó, làm nịng

hứ hoạt động đúng mụ đ h, đúng pháp luật.

Phát hu t nh hủ động ủa á đoàn thể ở ơ sở trong việ tạo ngu n và sử
ụng kinh ph . Sửa đ i những qu định khơng ịn phù hợp về hội ph , đoàn ph ;
thu đủ hội ph , đoàn ph và ưu tiên ành ho ơ sở.
Thứ tư, Xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở
- HTCT ở ơ sở ó án ộ hu ên trá h và án ộ không hu ên trá h, tích
ự trẻ hố và từng ướ

huẩn hố đội ngũ án ộ, ơng hứ

ơ sở. Đ i mới ăn

ản hương trình, nội ung và phương pháp giảng ạ đối với án ộ ơ sở theo
hướng đào tạo ơ ản,

i ưỡng theo hứ

anh, ảo đảm t nh thiết thự . N ng

ao hất lượng đội ngũ giảng viên và tăng ường ơ sở vật hất ở á trường h nh
trị ấp tỉnh, á trung t m giáo ụ
- N ng ao mặt ằng

h nh trị ấp hu ện.

n tr ; mở rộng mạng lưới trường ạ nghề, trung ấp,

ao đẳng ở á tỉnh, hu ện, á trường, lớp nội trú ho on em đ ng ào á

n tộ

để tạo ngu n án ộ ho ơ sở. Có h nh sá h thu hút những người đượ đào tạo
hu ên môn, nhất là sinh viên tốt nghiệp đại họ và ao đẳng về làm án ộ, ông
hứ ở ơ sở và đưa án ộ giáo ụ , tế về ông tá ở ơ sở. Ở những nơi òn thiếu
án ộ tại hỗ, nhất là á xã vùng s u, vùng xa, vùng iên giới, ần kết hợp đào tạo
án ộ thông qua việ thự hiện nghĩa vụ qu n sự, lu n hu ển án ộ ở hu ện, tỉnh
về ông tá ở ơ sở với nhiệm vụ h nh là ìu ắt,

i ưỡng án ộ tại hỗ.

Thứ năm, Đổi mới sự chỉ đạo của cấp trên đối với cơ sở

@edu.gmail.com.vn.bkc19134.hmu.edu.vn