Đại học Khoa học Tự nhiên TP. HCM
Khoa học Môi trường
SẢN XUẤT SẠCH HƠN
NGÀNH SẢN XUẤT BIA
NỘI DUNG
I. QUY TRÌNH SẢN XUẤT BIA
II. SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN VÀ THẢI CHẤT THẢI
III. CÁC CƠ HỘI SXSH – XỬ LÝ Ô NHIỄM
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
2
I. QUY TRÌNH SẢN XUẤT BIA
•Đường
•Nước
•Hoa
houblon
•Điện, hơi
• Malt
• Gạo
• Điện
CHUẨN
BỊ
• Bụi
• Tiếng ồn
NẤU
• Nước thải
• Bã hèm
• Nhiệt
• Mùi
•Men
•Nước
•Điện
•Bột trợ lọc
•CO2
•Nước
•Điện
LÊN
MEN
• Men
• Khí CO2
• Nước thải
HỒN
THIỆN
• Nước
thải
• Bột trợ
lọc
• Men
•Vỏ chai,
lon, nhãn
•Nước, hóa
chất
•Hơi, điện
CHAI,
LON
• Nước thải
• Chai vỡ
• Nhãn mác
hỏng
3
II. SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN VÀ THẢI CHẤT THẢI
Tiêu hao tài nguyên tại nhà máy bia tại các nhà máy bia ( 2009)
(sản phẩm đóng chai sử dụng nhiều lần, tính theo 1 hectolit bia hay 100 lít bia)
Nguyên, nhiên
liệu, năng
Đơn vị
lượng
Cơng nghệ
Cơng nghệ
truyền
trung bình
thống
Cơng
nghệ tốt
nhất
Tiêu thụ
tại Việt
Năm
16
14
14 – 18
SỬ
DỤNG250
390
150
200 – 350
Malt/nguyên
liệu thay thế
kg
Nhiệt
MJ
Nhiên liệu
(dầu FO)
lít
11
7
3
3,6 – 8,5
Điện
kWh
11
16
7 – 12
7,5 – 20
Nước
m3
2,0 – 3,5
0,7 – 1,5
0,4
0,6 – 2,0
NaOH
Kg
0,5
0,25
0,1
0,2 – 0,6
Bột trợ lọc
G
570
255
80
100 – 400
18
4
II. SỬ DỤNG TÀI NGUYÊN VÀ THẢI CHẤT THẢI
Nước
thải
•Bã hèm, bã men
•Các mảnh thủy tinh
chai vỡ, két vỡ, nhãn
thải
•Bột trợ lọc
•Nhựa, kim loại
Chất
thải
rắn
Chất
thải
• Vệ sinh các thiết bị
• Rửa chai, thanh trùng bia
chai
• Phịng thí nghiệm
• Vệ sinh nhà xưởng
• Sinh hoạt của cơng nhân
nhà máy
Khí
thải
• Q trình đốt
nhiên liệu ở nồi
hơi
• Hố chất
• Mùi từ q trình
nấu, chất hữu
cơ
5
III. CÁC CƠ HỘI SẢN XUẤT SẠCH HƠN
Khu vực
nhà nấu
Khu
Bộ
Khu
vực
phận
vực lên
chiết
phụ
men
• Sử
dụng cơng nghệ và thiết bị
chai
trợ
•
•
•
•
nghiền
Sử dụng cơng nghệ và thiết bị lọc
Thu hồi dịch nha pha loãng
Tách dịch nha khỏi cặn lắng nóng
Thu hồi hơi từ lị nấu hoa
6
III. CÁC CƠ HỘI SẢN XUẤT SẠCH HƠN
Khu
vực lên
men
• Thu hồi nấm men
• Thu hồi bia tổn thất theo nấm
men
• Giảm tiêu hao bột trợ lọc
• Giảm lượng bia dư
• Áp dụng hệ thống làm lạnh tầng
• Áp dụng cơng nghệ lên men nồng
độ cao
• Ứng dụng enzyme
7
III. CÁC CƠ HỘI SẢN XUẤT SẠCH HƠN
Khu
vực
chiết
chai
•Tiết kiệm nước trong rửa chai,
keg
•Thu hồi xút trong rửa chai
•Thiết bị thanh trùng kiểu tuy
nen
8
III. CÁC CƠ HỘI SẢN XUẤT SẠCH HƠN
Bộ
phận
phụ
trợ
• Thu hồi nước từ q trình làm
lạnh nhanh
• Thu hồi nước ngưng
• Kiểm sốt hiệu suất đốt của lị hơi
• Bảo ơn
• Tiết kiệm nước và hóa chất vệ
sinh
• Tiết kiệm điện
• Duy trì bảo trì
9
III. XỬ LÝ Ô NHIỄM
Xử lý nước
thải
Thu gom
nước thải
Xử lý hiếu
khí
Xử lý
Xử lý kị khí
Tái sử dụng
Ơ nhiễm
Quản lý chất
thải rắn
Quản lý khí
thải
Phân loại
Xử lý tái chế
Thu hồi khí
CO2
Đốt hoặc
chơn lấp
Hạn chế
phát SO2
10
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
Nhà máy bia Phú Bài trực
thuộc công ty Bia Huế (được
hãng bia Đan Mạch Carlsberg
mua lại 2009)
•Cơng suất thiết kế 80 triệu
lít/năm
•Năm 2009 Nhà máy đặt kế
hoạch nâng cơng suất lên
160 triệu lít/năm
11
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
+ Nhà máy đã phát động chương trình SXSH trong tất cả các bộ phận.
+ Thành lập nhóm SXSH làm nịng cốt do Giám đốc Nhà máy trực tiếp
làm Trưởng Ban, chỉ đạo điều hành.
+ Công việc đầu tiên của Ban là rà soát tổng thể đưa ra các cơ hội.
+ Mỗi tuần thực hiện một chủ đề “nóng” liên quan đến SXSH, sau đó
tổng kết rút kinh nghiệm và duy trì thực hiện.
+ Các bộ phận của Nhà máy đã đề xuất 60 giải pháp đi sâu vào cải
tiến kỹ thuật, tối ưu hóa thiết bị sản xuất, qui trình sản xuất ở nhà nấu,
nhà men, khu vực chiết chai, động lực, góp phần tăng hiệu quả sản
xuất của Nhà máy.
+ Đặc biệt các chỉ số môi trường của Nhà máy được cải thiện đáng kể.
12
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
Khu vực nhà nấu
•Kiểm tra chặt chẽ nguyên liệu nhập vào
•Điều chỉnh lại lượng gió hút bụi tại các máy sàng
•Chắn cửa hút gió trong máy sàng để giảm một nửa lượng gió và
nâng cao khoảng cách các họng gió với mặt sàn
•Thường xun điều chỉnh lưu lượng gió hút bụi hợp lý cho các mẻ
cân
Lượng malt, gạo hao hụt trong q trình nghiền bị mất
theo cửa hút gió giảm 43% (từ 160kg/mẻ xuống 90 kg/mẻ)
13
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
Khu vực lên men
•Giảm lượng nước đuổi dịch và dịch đuổi nước trong q trình nhận dịch
•Điều chỉnh lượng O2 cung cấp vào dịch cho phù hợp để tránh trào dịch
•Thay đổi lại quy trình xả men, chỉ xả 1 lần sau khi nhận dịch, 1 lần sau 2
ngày đạt -1oC và 1 lần trước khi lọc 2 ngày
•Sau khi xả phần men đặc để đưa bia đi lọc, lấy phần bia lẫn men đưa vào
tank thứ cấp của hệ thống lọc, sau khi bia đã trong thì đưa bia đến tank
đệm trước bằng tay, sau đó tiến hành lọc
•Thống nhất thao tác của các ca vận hành trong quá trình dùng nước đẩy
bia và bia đẩy nước
•Lắp đặt đồng hồ đếm bia
Chất khô đã tiết kiệm được 1,24% (tương ứng với 1,1 tỉ đồng
cho cơng suất 80 triệu lít/năm)
14
IV. THỰC HIỆN SXSH Ở NHÀ MÁY BIA PHÚ BÀI
Tại một số khu vực khác như khu vực chiết chai,
phòng thí nghiệm, phân xưởng cơ điện, chương
trình thay đổi thiết kế một số công đoạn mà qua
khảo sát thấy chưa phù hợp.
Bộ phận phụ trợ
•Cải thiện hiệu suất hệ thống thu hồi CO2
•Thời gian bảo dưỡng máy nén CO2 tăng lên 2,5 tháng
•Lượng xỉ đường bám ở các van rất ít, khơng cịn bị gãy các lá van, số
lị xo lá bị hỏng giảm rất nhiều, từ 7/64 cái khi chưa cải tiến xuống
1/64 cái sau cải tiến trong 3 tháng
•Hiệu suất nén của máy nén tăng, lượng nước tiêu thụ cho bẫy bọt ở
khu vực tank lên men giảm từ 11,4 lít/kg CO2 xuống 1,9 lít/kg CO2
15
KHĨ KHĂN
•Các trở ngại về tài chính trong việc thực hiện một số các phương
án SXSH mong muốn.
•Có những thay đổi trong trách nhiệm của các thành viên của
nhóm dẫn tới một sự gián đoạn và mai một kiến thức của nhóm
SXSH.
•Các thành viên của nhóm chương trình SXSH đi lạc đề sang các
nhiệm vụ khác mà họ cho là khẩn cấp hơn.
•Tham vọng quá nhiều dẫn tới việc rất nhiều phương án cùng được
thực hiện một lúc, làm mệt mỏi nhóm cơng tác.
•Cân bằng các hệ số về kinh tế của các giải pháp SXSH.
•Thiếu chuyên nghiệp và kinh nghiệm.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu hướng dẫn SXSH – Ngành: Sản xuất bia
(Hợp phần SXSH trong công nghiệp và Trung tâm
SXSH Việt Nam)
Nhà máy Bia Phú Bài áp dụng các biện pháp sản
xuất sạch hơn –
17
Cám ơn sự theo dõi của
cô và các bạn!