nghiên cứu chiết tách và xác định thành phần hóa học trong dịch chiết lá cây muống biển

ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
KHOA HÓA
  


NGHIÊN CU CHIT TÁCH
NH THÀNH PHN HÓA HC
TRONG DCH CHIT LÁ CÂY MUNG BIN


KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CỬ NHÂN KHOA HỌC




GVHD : ThS. Võ Kim Thành
SVTH : Ngô Th Thu Hin
LP : 08CHD


I HNG CNG HÒA XÃ HI CH T NAM
I HM c lp  T do  Hnh phúc
KHOA HÓA
NHIM V KHÓA LUN TT NGHIP
H và tên sinh viên: NGÔ TH THU HIN Lp: 08CHD
1.  tài: Nghiên cu chit tách vnh thành phn hóa hc trong dch
chit lá cây mung bin.
2. Nguyên liu, dng c và thit b:

- Nguyên liu: Lá cây mung bin
- Dng c: B chit soxhlet, phu lnh mc, cc thy tinh, bình tam

- Thit b: T sy, lò nung, máy sc ký khí ghép khi khi ph GC-MS, máy
quang ph hp th phân t UV-
3. Ni dung nghiên cu:
- nh mt s ch s hóa lý ca nguyên liu lá cây mung bi m,
ng kim loi nng
- Nghiên cu quy trình chit tách lá mung bin bt ngm
kit và chit soxhlet
- Khu kin chit tách: la chn dung môi chit, thi gian chit, t
l rn - lng
- nh danh mt s thành phn hóa hc chính trong dch chit lá cây mung
bin
- Th nghim hot tính sinh hc ca dch chit lá cây mung bin.
4. ng dn: ThS. Võ Kim Thành




5.  tài: 10/2011
6. Ngày hoàn thành: 05/2012
Ch nhim Khoa ng dn
(Ký & ghi rõ họ tên) (Ký & ghi rõ họ tên)




p báo cáo v 
Ngày  tháng  

CH TCH HNG
(Ký & ghi rõ họ tên)












LI C
c tiên, em xin gi li c   c nh n thy giáo Th.S Võ Kim
Thành  ng dn em trong sut quá trình thc hin khóa lun
tt nghip.
Em xin bày t li cn quý thy cô giáo Khoa Hóa  i
hng dy em trong bng kin thc b ích
trên gii hc s là hành trang giúp em vlai.
Em xin chân thành c, b em
trong quá trình hc tp và thc hin khóa lun tt nghip này.
Cui cùng, em xin gn mi li chúc sc khe, ht.

Đà Nẵng, ngày … tháng … năm 2012
Ngô Th Thu Hin

PH LC

TÀI LIU THAM KHO


1. B  c li  i h  c thành ph H Chí Minh, Bài
giảng Dược liệu I, 1998.
2. B Y t, Dược điển Việt Nam II (tập 3), NXB Hà Ni, 2008.
3. Các hợp chất thiên nhiên có hoạt tính sinh học phòng chống
một số bệnh cho người và động vật, NXB KHTN và CN, Hà Ni, 2008.
4.  Tt Li, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, NXB Y hc, Hà Ni,
Vit Nam, 2001.
5. GS.TS. NguyPhương pháp nghiên cứu hóa học cây thuốc, NXB
Y hc, 1985.
6. GS.TS. Nguy     c Khuyn; Hợp chất thiên nhiên
dùng làm thuốc, NXB Y hc, Hà Ni, 1999.
7. n, Tạp chí “Cây thuốc quý”, s 
2010.
8. PGS.TS Nguyn Th Ngc n, GS.TS Nguyn Kim Phi Phn
   o; Nghiên cứu thành phần hóa học của Rau Muống biển
(Ipomoea pes- caprae (L.) Sweet) và tính sát khuẩn của Rau Muống Biển; Khoa
Sinh  ng Bàng, 2011.
9. ThS. Võ Kim Thành, Bài giảng chuyên đề phân tích hữu cơ, Khoa Hóa,
ng.
10. TS. Bùi Xuân Vng, Giáo trình phân tích công cụ

phng.
11.   p, ThS. Nguyn Th Thu Hng, ThS. Nguyn Th Thu
Ngân; Thc vc; V Khoa ho, B Y t, 2007.
12. Từ điển cây thuốc Việt Nam, NXB Y hc, 1999.
13. Vic liu, Kỹ thuật chiết xuất dược liệu, NXB Khoa hc và k thut,
Hà Ni, 2008.
14. TS. Từ điển cây thuốc Việt Nam, NXB Y hc, 1999
15. Abeysinghe, PD 2010; Antibacterial activity of some medicinal mangroves
against resistant pathogenic bacteria Indian Journa; Pharmaceutical Sciences
72(2):167-172.


16. Ashish Manigaunha, Morning glory: A new thirst in-search of de-novo
therapeutic approach, International Journal of Phytomedicine 2, 2010.
17. Krogh R., Berti C., Madeira AO, Souza MM, Cechinel V., Delle-Monache F.
& Yunes, RA 1999; Isolation and identification of compounds with antinociceptive
action from Ipomoea pes-caprae L. R.; Pharmazie 54(6): 464-466.
18. Pongprayoon U., Bohlin L., Soonthornsaratune P. & Wasuwat S. 1991. Anti-
inflammatory activity of Ipomoea-pes-caprae L.; Phytotherapy Research 5(2): 63-
66.
19. Pongprayoon, U., Baeckstrom, P., Jacobsson, U., Lindstorm, M. & Bohlin,
L. 1991; Compounds inhibiting prostaglandin synthesis isolated from Ipomoea-pes-
caprae; Planta Medica 57
20. Pongprayoon U., Bohlin L., Sandberg F., Wasuwat S., Inhibitory effect of
extract of Ipomoea pes-caprae on guinea-pig ileal smooth muscle; Acta Pharm
Nord, 1 (1) :41-
21. Pongprayoon U., Baeckström P.; Antispasmodic activity of beta-
damascenone and E-phytol isolated from Ipomoea pes-caprae; Planta Med 58, Feb,
1992.
22. Souza MM, Madeira AO, Berti C., Krogh R., Yunes RA, Cechinel-Filho V.;

Antinociceptive properties of the methanolic extract obtained from Ipomoea pes-
caprae (L.) R. Br; Ethnopharmacol J, 69:85-90, 2000.
23. Teramachi F, Koyano T, Kowithayakorn T, Hayashi M, Komiyama K,
Ishibashi M; Collagenase inhibitory quinic acid esters from Ipomoea pes-caprae;
Graduate School of Pharmaceutical Sciences; Chiba University, 1-33 Yayoi-cho,
Inage-ku, Chiba 263-8522, Japan.
24. pes-caprae
25. />bien-tri-di-ung-do-con-sua.html
26. />dap
27. / irlspec / Ipomoea_pesCap.htm


28.
29. />xoang.35CF28DB.html

M U
1. Lý do ch tài
  Ipomoea pes-caprae (L.) 
lang Convolvulaceae
.
   , Brazil,
Indonesia, Malaysia, 

, cây mung bi.


.
Trên    
. Tuy nhiên  Vit Nam vic nghiên cu ch c
m sinh thái ch u thành phn và kh a bnh
ca loài cây nà góp phn vào ngun tài liu v cây mung bin phc v nghiên
cu khoa hc, chúng tôi ch tài: u chinh thành
phn hóa hc trong dch chit lá cây mung bi
2. Mu
- Nghiên cu xây dng quy trình chit tnh thành phn hóa hc
trong lá cây mung bin
- Tip thu kin thc, rèn luyn k u khoa h
c chuyên môn

- u khoa hc v cây mung bin t
cho nhng nghiên cu sau này.
3. ng và phm vi nghiên cu
- ng: Cây mung bin mc  b bin ng Hòa Khánh Nam, qun
Liên Chiu, thành ph ng


- Phm vi: Lá cây mung bin
4. u
4.1. u lý thuyt
- Thu thp, phân tích, tng hp các tài lic có liên quan
 tài
- Hc hi kinh nghim vi chuyên gia, ging ng nghip.
4.2. c nghim
- ng
- t tách hp cht thiên nhiên
- ng pháp phân tích vt lý
+  hp th nguyên t AAS
+  hp th phân t UV - VIS
+ c ký khí ghép khi ph GC  MS
-  nghim hot tính sinh hc
5. c và thc tin
5.1. c
- Cung cp thông tin khoa hc v m sinh thái, quy trình chit tách hp
cht thiên nhiên trong lá cây mung bin
- Cung cu v thành phn hóa hc chính trong lá cây mung
bin  cho nghiên cu sau này.
5.2. c tin
- Giúp cho vic ng dng chit xut các thành phn hóa hc có hot tính sinh
hc trong cây mung bin vào thc t

- Gii thích mt s kinh nghim s dng cây mung bin làm thuc cha bnh
trong dân gian
- Tng hp kin thc v k thut chit tách hp cht thiên có hot tính sinh
hc phc v c.


 TNG QUAN
1.1. Cây mung bin
1.1.1. Thc vt hc
a. Tên gi
- Tên Khoa hc: Ipomoea pes-caprae (L.) Sweet
- Tên Ting Vit: Cây mung bin, bìm chân dêng, nh dip hng
th
- ng gp  cá : Adambu (), Bayhops (Anh), Gubai
morning face (Nht Bn), Katang katang (Indonesia), Phakbung-thalae (Thái Lan),
Tapak kuda (Malaysia), Beach Morning Glory, Goat's Foot
b. Phân loi khoa hc
- Ngành: Ngc Lan Magnoliophyta
- Lp: Ngc Lan Magnoliopsida
- Phân Lp: Hoa Môi Lamiidae
- B: Khoai lang Convolvulales
- H: Khoai lang Convolvulaceae
- Chi: Ipomoea
c. Phân b
  , Th, Brazil,
Indonesia, Malaysia, Vi      c ta,  
, ít khi trng nu mun t m.
d. m hình thái
[11]

Mung bin là cây thân c mc bò rt dài, không mc leo, phân rt nhiu cành;
   ng trái li
ng rnh nông  hai bên thân dc theo chiu dài t mu n n
mu kia. Lá mu 
thành . Cung lá dài 5-7cm, có khi ti 12cm, phin
lá dài 4-6cm, rng 5-7cm, hai mu nhn. Lá non có 2 mnh cp vào nhau. Khi


ngt lá có nhc trng chy ra gia khoai lang. Dây mc bò lan trên
m my. Hoa n vào mùa hè và thu. Hoa ln, màu hng
tím, ging, mc thành xim ít hoa  k lá, cung chung dài 2-
4cm, 5 nh màu tri tràng hoa, bao pht theo chiu
dc, tua nh phi, có lông, bng. Qu nang hình cng
kính 2cm. Hp, màu hung.
e. B phn dùng
Cây mung bin mc  bãi cát ven bin có tác dng c nh cát bin vì r 
t, thân bò kh mc c, b phn s
dng ch yu là r, thân, lá hoc toàn cây. m bc liu: Lá hái cành non,
ng bm; thân dng bt màu nâu xámCó th 
hoy khô dùng dn.
1.1.2. Thành phn hóa hc
Theo các nghiên cn hóa hc trong các b phn ca cây
mung bi
Thân: Nha 7,27%, tinh du 0,048%, các cht pentatriacontane, triacontane,
sterol, acid behenic, acid melissic, acid butyric, acid myristic, acid benzoic, acid
caproic, ac-sitosterol, n-
Lá: Actinidol, ergomitrin, ergotamine, isoquercitrin, eugenol, iso-adenostylon,

R: Ancaloid
1.1.3. Tác dc lý

a. Theo y hc c truyn
Tính v: V ng (tân khnh (vi hàn); vào 2 kinh Can và
T.
 Vit Nam, nng dùng lá mung bin làm th, dê,
nga, chu   
a bò có mùi v c dùng làm thuc cha


cm mo, st, st rét, tê thc, mi, thông tiu tin, cha thu
tng, viêm xoang. Khi dùng ngoài, lá mung bip
lên các vt loét, mn nh  rn cn, có th 
tán nh rc lên nh bng
[4]
.
 Trung Quc, i ta dùng toàn cây mung bin tr: Phong thp, c
khp n nht và viêm m t huyt, dùng tr
rn cn, sa bin chích. Ht tr . Thân lá giúp ph n bng và
mt song có th làm lc thai.
 Thái Lan, toàn cây mung bin dùng cha các ch viêm mc nhi
c, bnh ngoài da, viêm do d ng vi sa bin; ht dùng cha
 mt mi; lá dùng khi b nga do sa bin chích bng cách gi p lên
ch b d  tr chc ca tht sa.
 p ngoài tr tê thng, dch lá dùng tr bnh
ng thp vào nhng phn b phù.
 Campuchia, dùng lá giã nh, trn v s và v dt
ly khói xông lên ch  hu môn.
Và mt s c khác:  Úc dùng cây mung bi tr nhu,  Pháp dùng
cây làm thuc li tiu,  Nigeria dùng cây tr viêm kh
b. Kt qu nghiên cc lý hii
Các kt qu nghiên cu hii v cây mung bin th hin các tác dc

lý 
b
1
. Tính kháng histamine
  chng histamin: c ch s tng hp prostaglandin nên chng viêm,
chng d ng, nht là vì sa chích và trn luyn súc.
Các nghiên cu th nghim cho thy rng:
- c toàn cây khô có tính chng d ng trên rut non chut lang.
- Khi b d c t ca sa bin gây ra, có th dùng:
+ Cao lá mung bin thoa lên ch d ng, triu chng d ng s bin mt 
ngày th hai nu thoa ngay sau khi tip xúc vc t.


+ Trích tinh ether ca tinh du cây mung bin cho tác d.
+ ng hp vn khon 2 tu vi
và lành hn trong vòng mt tháng.
b
2
. Tính chng co tht
Các chit xut ca Ipomoea pes caprae có hong chng co thc chng
minh bng kh c ch t bi spasmogen  histamine, acetylcholine,
 c trích t lá vi liu 0.06mg/ml cho thy tính
chng co tht trên rut non ca chut lang. Hai hp cht trong loài cây này có tác
ng trc tip lên hng vt là -damascenone và E-phytol
[21]
.
b
3
. Tính dit khun
Các chit xut ca Ipomoea pes- caprae chng li vi khun Bacillus subtilis, B.

pumilus, Micrococcus pumilus, Micrococcus luteus, Staphylococcus aureus,
Pseudomonas aeruginoa, Klebsiella pneumoniae và Escherichia coli.
Cao lá mung bic, ether, ether du ha, cu
không có tác dng vi vi trùng Saphylpcoccus aureus khi th trên ng nghim.
b
4
. Tính kháng viêm
Dùng ether trích php lên ch chân b phù do carageenin
 phù trên tai chut do ethylphenylpropiolate hay acit arachidonic. Tính
chng viêm c     i aspiri   nh bng
indomethacin.
Trong chit xut du thô ca Ipomoea pes caprae có bn hp chnh
là có tác dng c ch tng hp prostaglandin trong ng nghim. Bn hp cht 2-
hydroxy-4,4,7-trimethyl-1(4H) naphthalenone, (-)-mellein, eugenol và 4-vinyl-
guaiacol là hong viêm mnh nht. Ngoài ra, còn rt nhiu hot cht khác
     và -   
tác dng mnh không kém.
b
5
. Tính chng oxy hóa
Ipomoea pes-caprae là mt trong nhng cây rng ngp mc la chn  n
 nghiên cu v cht chng oxy hóa polyphenol.



b
6
. Chng tp kt tiu cu
Trong mt nghiên cu, Ipomoea pescaprae có các hot cht có th làm tác nhân
c ch tiu cu ci ADP. Tiêu biu trong s phi k n [14C] 5-

hydroxytryptamine có hong quan trng trong tp kt tiu cu. Các nghiên cu
này rng phát trin các thuu tr ch
b
7
. Hong ch
Chit xut n-hexane hòa tan ca các b phn trên mt ca cây mung bin
mang li các glycosides lipophilic jalapinolic axit, pescaproside A và pescapreins I-
y tác dng làm gim hong ca mt lot các dòng
t 
b
8
. Th c tính
Cao bào ch t lá bng các c, cn ethanol 95%, ether du ho cho
chó ung vi liu theo th t 2.0g, 0.2g, 0.1g mi con không thy có tác dng gì
sau 4 ngày quan sát. c trích t phn cây trên mt cho mèo có thai ung
vi liu 1.0g/kg không có tác dng sau khi quan sát trong vòng 24 gi. Qua các th
nghim trên cho thy rng cây mung bic.
c. Mt s bài thuc c th
t s bài thuc cha bc dùng trong dân gian:
- Tê th, khc: Dùng r và dây liu khong 45g,
sc nc nu; chia 2-4 ln ung trong ngày.
- Thp khp tng khp: Mung bin 30 - 45g, sc ung.
- Mn nht và viêm m da: Mung bin 30-60g, s ung.
p vào ch 
- Tr chy máu: Mung bin 30g, nu vi lòng ln 300-350g chia 2 l
th trong ngày, liên tc 10 ngày (1 liu trình), nu cha khi ngh 3-5 ngày li
tip tc 1 liu trình khác.
- Cht huyt: Hái lá non (mm) nu cháo. Khi nu cháo không cho
mm mui vào (vì lá này rt mn); cháo gn chín, lá rau mung xt nh cho vào,
khu ri nêm gia v cho vy lá chín thì tt ln là khi.

- Cha viêm xoang: Hái lá mung bin, ra sch ct si nh t khô.
Dùng giy hút thuc se rau mung bin tu thut hút, hít khói cu
thuc rau mung này ngày 3 ln, làm khong 15 - 30 ngày các bnh viêm xoang
bin mt.
- Cha d ng bi sa bin: Hái lá mung bin, ch thêm chút
c, tru, ri vt lc cc ct trên bôi khp toàn thân sau khi
tm sch s.
1.1.4. Tình hình nghiên cu  tài trên th gii và c
1.1.4.1. Trên th gii
ng s dng ngun nguyên li sn
xut và ng di sng, chúng ta thy thc vc bit chú ý nghiên
cc tính t nhiên, ít gây tác dng ph ca chúng. Cây mung bin Ipomoea
pes-caprae (L.) Sweet ngoài công dng c nh cát bin c s d làm
thuc trong dân gian t lâu. Cây mc và phát trit cát, ch mn
cc bin; có th d dàng tìm thy trên cát b bin ca vùng nhii Tây
 
Cây mung bin c phân loi trong thc vt hc bi Robert Brown  mt nhà
thc vt hBu các công trình khu
tra s phân b   giá tr s dng ca loài cây này c công b rng
rãi
[17], [21]
. Các nhà khoa hc  c Trung Quc, Nht Bn, Brazil, Thái Lan,
, c bit là Pongprayoon ng nghip t nhiu công trình
nghiên cu v chit tách, phân lp các hp cht thiên nhiên trong cây mung
bin
[18],[20],[22]
 tài th nghim hot tính sinh hc cây mung
bin nhm tìm ra hot cht có giá tr cao trong cha bnh

[15],[16],[19]
. Các công trình
nghiên c n m
ha bnh ca cây mung bin, ng d tài vào thc t và to
ti phát trin v sau.



1.1.4.2. c
Cây mung bic cha bnh trong dân gian dân gian và
dn dn vào Nhng cây thuc và v thuc Vit Nam c Tt Li,
T n cây thuc Vit Nam 1999 c   c và
ng vt làm thuc  Vit Nam tp II ca Vic liu  tài
liu tng hp v c m r
c n - Phó tng biên tp Tc
, Huyên Tho  mi
ving  California, Hoa K ng nghiên cu v cây mung
bin da trên nn y hc c truy là mt trong s ít các nghiên cu
hoc lý ca các hot chn các
tài liu nêu trên ch mi m sinh thái ch 
    u thành phn và kh  a bnh ca loài cây
này
[4],[7],[8],[11],[14]
.
1.1.5. cây mung bin

Nam. 
dào, 
hiên
 c quý


 



  





 NGUYÊN LIU
2.1. Nguyên liu
Lá cây mung bin Ipomoea pes-caprae (L.) c thu hái  b bin ng Hòa
Khánh Nam, qun Liên Ching.

Hình 2.1. Bãi cây muống biển Hình 2.2. Lá muống biển tươi

Hình 2.3. Lá muống biển khô Hình 2.4. Bột lá muống biển khô
2.2. Hóa cht, dng c và thit b thí nghim
2.2.1. Hóa cht
Các loi dung môi: Aceton, methanol, cn 96
0
c ct; dung dch HNO
3
65%,
than ho
2.2.2. Dng c và thit b thí nghim
- Dng c: B chit soxhlet, phu lnh mc, cc thy tinh, bình tam
