0434 quản lý nguồn nhân lực trong ngành du lịch tỉnh bình định luận văn tốt nghiệp

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
TRƯỜNGĐẠIHỌCQUYNHƠN

NGUYỄNTHỊTHANHVÂN

QUẢNLÝNGUỒNNHÂNLỰC
TRONGNGÀNH DU LỊCHTỈNHBÌNHĐỊNH
Ngành: Quản lý kinh
tếMãsố:8310110

Ngườihướngdẫn:TS.PHẠMTHỊBÍCHDUN


LỜICAMĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn “Quản lý nguồn nhân lực trong ngành dulịch
tỉnh Bình Định” là do chính tơi nghiên cứu và thực hiện với sự hướng dẫnkhoahọc
củaTS.PhạmThịBíchDun.Cácthơngtinvàsốliệuđượcsửdụng trong luận văn được trích dẫn đầy
đủ nguồn, tài liệu tại phụ lục và danhmụctàiliệuthamkhảolàhồntồntrungthực.

BìnhĐịnh,ngày

tháng

năm2021

Tácgiảluậnvăn

NguyễnThịThanhVân


LỜICẢMƠN

Trong q trình nghiên cứu và hồn thành luận văn này cho phép
tôiđượcgửilờicảmơn chânthànhđến:
Quý thầy, cô Trường Đại học Quy Nhơn đã hết lòng truyền đạt nhữngkiến
thức quý báu trong suốt thời gian tôi học tại Trường, đặc biệt làT S . Phạm Thị
Bích Dun đã hướng dẫn tận tình về việc hình thành ý tưởng, nộidung nghiên
cứuvàphươngphápkhoahọcđểhồn thànhluậnvăn này.
Ban lãnh đạo, chuyên viên, người lao động của các đơn vị quản lý vàkinh
doanh du lịch trên địa bàn tỉnh Bình Định đã cung cấp thơng tin và cho ý kiếngiúp
tơicóđịnhhướngchosựquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịch tỉnhBìnhĐịnh giaiđoạn2020-2025.
Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn Q thầy, cô Trường Đại học
QuyNhơn và các anh chị cán bộ, chun viên của Sở du lịch Bình Định đã
cungcấpthơngtinvàgiúptơisớmhồnthànhluận vănnày.
BìnhĐịnh,ngày

tháng

năm2021

Tácgiả

NguyễnThịThanhVân


MỤCLỤC
Trang
LỜI CAM
ĐOANLỜICẢM ƠN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT
TẮTDANHMỤC CÁCBẢNG
DANHMỤCCÁCHÌNH

MỞĐẦU............................................................................................................1
1. Tínhcấp thiết củađềtài.......................................................................................1
2. Mụcđíchnghiên cứu vànhiệmvụ nghiêncứu........................................................2
3. Đốitượngvà phạmvinghiêncứu...........................................................................3
4. Phươngphápnghiêncứu......................................................................................3
5. Ýnghĩakhoahọcvàthựctiễn củaluậnvăn...............................................................3
6. Kếtcấu củaluậnvăn............................................................................................4

CHƯƠNG1CƠSỞLÝLUẬNVỀQUẢNL Ý N H À N Ư Ớ C V Ề NGUỒN
NHÂNLỰCTRONGNGÀNHDULỊCH.................................................................5
1.1. Kháiquátchungvềquảnlýnguồnnhânlựctrong ngànhdulịch...............................5

1.1.1. Khái niệmnguồnnhânlực...................................................................5
1.1.2. Kháiniệmquản lý nguồn nhân lực......................................................5
1.1.3. Kháiniệmngànhdulịch.......................................................................6
1.1.4. Khái niệmnguồnnhânlực trongngànhdulịch......................................7
1.2. Quảnlýnguồnnhânlựcngành dulịch................................................................11

1.2.1. Đặcđiểm,vai trò quản lý nguồnnhân lựcngành du lịch.....................11
1.2.2C á c t i ê u c h í đ á n h g i á c ô n g t á c q u ả n l ý n g u ồ n n h â n l ự c t r o n g n
gànhdulịch................................................................................................16
1.3. Cácnhântố ảnhhưởngđếnquảnlýnguồn nhân lựcngànhdu lịch.......................22

1.3.1. Cácnhân tốkháchquan.....................................................................22
1.3.2. Cácnhântốchủ quan........................................................................23


MỤCLỤC
1.3.3. Cácnhân tốđặcthùđịaphương..........................................................24
1.4. Kinhnghiệmquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchcủacác

địaphương trong nướcvàbàihọckinh nghiệmchotỉnh Bình Định............................24

1.4.1. Kinhnghiệmcủamột sốđịaphươngtrong nước.................................24
1.4.2. Bàihọckinhnghiệmcho tỉnh BìnhĐịnh.............................................30
Kết luậnchương 1.................................................................................................32

CHƯƠNG2THỰCTRẠNGQUẢNLÝNGUỒNNHÂNLỰCTRONGNGÀNH
DULỊCH TỈNHBÌNHĐỊNH................................................................................33
2.1. Giớithiệuc h u n g v ề t ỉ n h B ì n h Đ ị n h v à n g à n h d u l ị c h

tỉnh
BìnhĐịnh.............................................................................................................33

2.1.1. Điềukiệntựnhiên,kinh tế-xãhội tỉnhtỉnh Bình Định.........................33
2.1.2. Tiềmnăng củangành dulịch củatỉnhBình Định................................38
2.1.3. TìnhhìnhhoạtđộngkinhdoanhdulịchcủatỉnhBìnhĐịnhvà
vaitrị quảnlý nhànướcđốivớingànhdulịchtỉnh BìnhĐịnh.........................40
2.2. ThựctrạngquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnh......................45

2.2.1. Quymơvàcơcấunguồnnhânl ự c t r o n g n g à n h d u l ị c h t ỉ n h
BìnhĐịnh..................................................................................................45
2.2.2. Thựctrạngvềđàotạo nguồnnhân lựcdulịchởtỉnhBìnhĐịnh...............49
2.2.3. Phântíchcácnhântốảnhhưởngđếnquảnlýnguồnnhânlựcngàn
hdulịchBìnhĐịnh......................................................................................52
2.3. Đánhg i á c h u n g q u ả n l ý n g u ồ n n h â n l ự c t r o n g n g à n h

d u l ị c h tỉnhB ì n h Đ ị n h ..................................................................................67
2.3.1. Kết quảđạt được..............................................................................67
2.3.2. Hạnchếvànguyên nhân củahạn chế.................................................69
Kết luậnchương 2.................................................................................................72

MỤCLỤC
CHƯƠNG3GIẢI
PHÁPQUẢNLÝNGUỒNNHÂNLỰCTRONGNGÀNHDULỊCH
TỈNHBÌNHĐỊNH................................................................................................74
3.1. Địnhhướng,mụctiêuquảnlýnguồnnhânlựcngànhdulịchtỉnh
BìnhĐịnh giaiđoạn2020-2025..............................................................................74

3.1.1. Địnhhướngquảnlýnguồnnhânlựcngànhd u l ị c h t ỉ n h B ì n h Định
giaiđoạn2020-2025...................................................................................74
3.1.2. MụctiêuquảnlýnguồnnhânlựcngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnhgiaiđoạn
2020-2025.................................................................................................75
3.2. GiảiphápquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnh........................77

3.2.1. Giảipháphồnthiệncơngtácquyhoạchvàchiếnlượcquảnlýnhânlựcng
ànhdulịch..................................................................................................77
3.2.2. Giảiphápđàotạo, bồid ư ỡ n g n g u ồ n n h â n l ự c
t r o n g n g à n h d u lịchtỉnhBìnhĐịnh..................................................80
3.2.3. Giảiphápkhaithácvàsửdụngnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnh
BìnhĐịnh..................................................................................................89
3.2.4. Giảipháphồnthiệnchínhsáchkhenthưởngvàkỷluậtđốivớingườilao
động 93
3.3. Kiếnnghị.......................................................................................................95

3.3.1. ĐốivớicáccơquanquảnlýNhànước vềdulịch...................................95
3.3.2. Đốivớicác cơsở đàotạovềdulịch......................................................95
3.3.3. Đốivới cácdoanh nghiệp..................................................................96
3.3.4. Đốivới ngườilaođộng......................................................................97
Kết luậnchương 3.................................................................................................98

KẾTLUẬN......................................................................................................99
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM
KHẢOPHỤLỤC


MỤCLỤC
QUYẾTĐỊNHGIAOTÊNĐỀTÀILUẬNVĂN(BẢNSAO)


DANHMỤC CÁCTỪVIẾTTẮT
Từviết tắt

Diễn giải

ASXH

:

Ansinh xãhội

DL

:

Dulịch

DN

:

Doanhnghiệp

DNNN

:

DoanhnghiệpNhànước

DNTN

:

Doanhnghiệptưnhân

HĐKD

:

Hoạtđộngkinhdoanh

HS-SV

:

Họcsinh –Sinhviên

KH

:

Kháchhàng

KT-XH

:

Kinh tế -Xãhội

NNL

:

Nguồnnhânlực

NXB

:

Nhàxuấtbản

SXKD

:

Sảnxuấtkinhdoanh


DANHMỤC CÁCBẢNG
Hình2.1:Bảnđồhành chínhtỉnhBìnhĐịnh..........................................................33

Bảng2.1.Diệntích,dânsố vàmậtđộdânsốtỉnh BìnhĐịnh năm2019.....................35
Bảng2.2.DânsốtrungbìnhphânchiatheokhuvựctỉnhBìnhĐịnhg i a i đoạ
n2015-2019....................................................................................37
Bảng2.3.Tốcđộquản lý kinhtếtỉnhBìnhĐịnhgiaiđoạn2015-2019......................37
Bảng 2.4. Số lượng khách du lịch đến Bình Định qua các năm 2015 – 2019
41Bảng2.5.Doanhthutừdu lịchtỉnh Bình Địnhquacácnăm2015-2019.......................41
Bảng2 . 6 . T h ố n g k ê d â n s ố v à l a o đ ộ n g t ỉ n h B ì n h Đ ị n h g i a i đ o ạ n 2 0 1 5 2019...............................................................................................45
Bảng2.7.Lựclượnglaođộngtừ15tuổitrởlêntỉnhBìnhĐịnhg i a i đoạn20152019...............................................................................................46
Bảng2.8.TổngsốlaođộngtrongngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnhgiaiđoạn20152019...............................................................................................47
Bảng2.9.LaođộngtrongngànhdulịchởtỉnhBìnhĐịnhphânt h e o giớitínhg
iaiđoạn2015-2019..........................................................................47
Bảng2.10.Cơcấulaođộngtheotrìnhđộhọcvấncủanguồnnhânlựcdulịchtỉ
nhBìnhĐịnh...................................................................................48
Bảng2 . 1 1 . C ơ c ấ u l a o đ ộ n g n g à n h d u l ị c h t h e o t r ì n h đ ộ c h u y ê n m ơ n k ỹ t
huậttỉnhBìnhĐịnh..........................................................................48
Bảng2.12.Cáccơsởđàotạo nguồnnhân lựctrênđịabàn tỉnhBình Định................49
Bảng 2.13.Các cơsở đàotạonguồnnhânlựcdulịchtrênđịa bàntỉnhBìnhĐịnh
năm2019........................................................................................50
Bảng2.14.Thốngkêcácnhómngànhđàotạonhânlựcdulịcht ỉ n h BìnhĐịnh
năm2019........................................................................................51
Bảng2.15.Thốngkêmơ tả mẫu khảosát.............................................................53


Bảng2.16.Đánhgiácủanhânviênvềcơngtáckếhoạchhóanhânlựctại
cácdoanhnghiệpkinhdoanhdulịchBìnhĐịnh...................................55
Bảng2.17.Khảosátvềcơngtáctuyểndụngnhânsựtạicácdoanhnghiệpkinhd
oanhdulịchtrên địabàn BìnhĐịnh....................................................56
Bảng2.18.Đánhgiácủanhómnhânviêntạicácdoanhnghiệpkinhdoanhdulịch
vềphâncơngbốtrílaođộngphùhợpvớichunmơnở
BìnhĐịnh.......................................................................................58

Bảng2.19.Đánhgiávềcơngtácđàotạonghiệpvụcủacácdoanhnghiệpkinh
doanhdulịch ởBìnhĐịnh.................................................................59
Bảng2.20:Đánhgiáhiệuquảcáchìnhthứcđàotạochunmơncủacácdoa
nhnghiệpkinhdoanhdulịchởBìnhĐịnh............................................60
Bảng2.21: Mứclương bìnhqn củacácdoanhnghiệpnăm2019.........................63
Bảng 2.22: Đánh giá của lao động về mức lương của các doanh nghiệp
kinhdoanhdulịchởBìnhĐịnh..........................................................64
Bảng2.23:Đánhgiávềcơngtácchămsócsứckhỏechongườilaođộngở
cácdoanhnghiệpkinh doanhdu lịchtrên địabàn BìnhĐịnh...............67


DANHMỤCCÁCHÌNH
Hình2.1:BảnđồhànhchínhtỉnhBình Định.........................................................33


1

MỞĐẦU
1. Tínhcấpthiết củađềtài
Dulịchlàmộtngànhkinhtếmangtínhxãhộisâusắc,nóchịusựtác
động rất lớn củanhiềumặt trong đời sống xã hội,đồngthời cũng có mối quan
hệmậtthiếtvàtácđộngtrởlạiđờisốngxãhội.Dulịchcàngpháttriểncàng
cónhữngảnhhưởngsâusắcđếnđờisốngxãhội.Dođóviệcxuấthiệnmột
khoahọcmới-khoahọcdulịch(dulịchhọc),nghiêncứuchunsâuvềdu
lịchlàmộttấtyếu.Dulịchhọchiệnđạikhơngchỉnghiêncứunhữngvấnđề
mangtínhlýluậnmàcịncảnhữngvấnđềthựctiễntronghoạtđộngdulịch.
NhữngvấnđềcủadulịchhọcđượcthểhiệnquachủđềcủatừngnămmàTổ
chứcDulịchthếgiới(UNWTO)phátđộng.Đóđềulànhữngvấnđềcấpthiết
củadulịchhọc đại,liênquanmậtthiếtvàcóảnhhưởngrất lớn đếnhoạt động
dulịch.Mộttrongnhữngvấnđềcũngrấtđượcquantâmcủadulịchhọchiện

đạilàvấnđềvềnguồnnhânlựctrongdulịch.Nguồnnhânlựcdulịchlàmột
trongnhữngyếutốquantrọnghàngđầumangtínhquyếtđịnhtrongtiếntrình
pháttriểndulịch,bởiconngườichínhlàchủthểcủahoạtđộnglaođộng.Sở
dĩnguồnnhânlựcdulịchtrởthànhmộttrongnhữngvấnđềcấpthiếtcủadu
lịchhọchiệnđạilàvìkhidulịchngàycàngpháttriểnthìnhucầuvềnguồn
nhânlựcngàycàngcaocảvềsốlượngvàchấtlượng.Trongkhiđó,hiệnnay
nguồnnhânlựcdulịchđangcịnthiếu,sựphânbốvàchấtlượngnguồnnhân
lựcgiữacáckhuvực,quốcgiatrênthếgiớikhơngđồngđều.Dulịchmuốn
pháttriểnđểtrở thành ngành kinhtếmũinhọn địi hỏiphải cónguồnnhân lực
và quảnlýnguồnnhânlực vớichấtlượngcao, đặc biệttrongthờikỳhộinhập
nhưhiệnnay..
BìnhĐịnhlàmộttỉnhNamTrungBộ,cótiềmnăngthếmạnhvềquảnlýdulịc
h.Tuynhiên,hiệnnay,tiềmnăngdulịchchưađượckhaitháctốt,du


lịch chưa tạo ra bước đột phá cho kinh tế của tỉnh nhà. Lý giải cho quan
điểmtrên thì có rất nhiều nguyên nhân, trong đó phải kể đến nguồn nhân lực
trongngành du lịch bởi đội ngũ lao động trong ngành du lịch vẫn chưa đồng
đều,còn rất yếu và thiếu cả về số lượng và chất lượng, không đồng bộ về cơ
cấungành nghề, cơ cấu tuổi, giới tính, cơ cấu về trình độ đào tạo, cơ cấu về
quảnlý và phục vụ… lớn nguồn nhân lực được tuyển dụng lấy từ các ngành
khácnhaunên khôngđápứngđược yêu cầuquảnlý củangànhdu lịch.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), hiện lao
độngkhơng có bằng cấp, không qua đào tạo của ngành du lịch của tỉnh Bình
Địnhcịn khoảng 22%, lao động đào tạo ngắn hạn khoảng 27%, cịn nhiều lao
độngthiếukỹthuậttaynghềcao,yếuvềngoạingữ,kỹnăngtiếpthị…
Bêncạnhđó, BìnhĐịnhvẫnthiếuchiến lược dài hạnvề nguồn nhân lực;c h ấ t
l ư ợ n g đàotạonghềvẫnchưađápứngđượcucầucủathịtrườngdocịnthiếukinhnghiệmthựctế.Vìvậy,quảnlýnguồn
nhânlựctrongngànhdulịchởtỉnhBình Định cần được nghiên cứu sâu sắc cả về lư luận và
thực tiễn để có sựthốngnhấttrongnhận thức,cũng nhưcách thứcthực hiện.

Xuất phát từ tầm quan trọng của những vấn đề trên. Đề tài“Quản
lýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnh”đượcthựchiệnsẽcóý
nghĩakhoahọc vàthực tiễn.
2. Mụcđíchnghiêncứuvà nhiệmvụnghiên cứu
2.1. Mụcđíchnghiêncứu
Phân tích thực trạng nguồn nhân lực trong ngành du lịch ở tỉnh BìnhĐịnh,
và đưa ra các giải pháp để quản lý nguồn nhân lực cho ngành du
lịchtỉnhBìnhĐịnhtrongthờigiantới.
2.2. Nhiệmvụnghiêncứu
- Nghiên cứu hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nguồn nhân
lựctrong ngànhdulịch.


- Phân tích,đánhgiáthựctrạngquảnlýnguồnnhânlựctrong ngành dulịch
tỉnhBìnhĐịnh.
- Đề xuất các giải pháp quản lý nguồn nhân lực trong ngành du lịch
tỉnhBìnhĐịnhtrongthờigiantới.
3. Đốitượngvàphạmvinghiêncứu
3.1. Đốitượngnghiêncứu
Côngtác q u ả n l ý n g u ồ n n hâ nl ự c trongn gà nh d u lịcht ạ i địaphư ơng ch
ủthểquản lýlàUỷbannhândân tỉnh Bình Định,SởDulịchBìnhĐịnh
3.2. Phạmvinghiêncứu
- Khơnggiannghiêncứu:Tỉnh BìnhĐịnh
- Thờigiannghiêncứu:giaiđoạn2015 -2019.
4. Phươngphápnghiêncứu
- Đề tài sử dụng các phương pháp để thu thập thông tin như:
phươngpháp khảo sát thực nghiệm; phương pháp quan sát; phương pháp
phỏng vấn;phương phápkiểmtratàiliệu;phươngphápthống kê;…
- Đề tài thực hiện điều tra xã hội học qua phỏng vấn sâu các đối
tượnglàcácnhàquảnlý trongcáctổ chứctrongngành dulịch tỉnh BìnhĐịnh.

- Đề tài sử dụng các phương pháp xử lý thông tin như: phương
pháptổng hợp; phương pháp phân tích; phương pháp so sánh, đối chiếu;
phươngpháptínhtốn;…
- Đề tài sử dụng các phương pháp trình bày kết quả nghiên cứu
như:phươngphápquynạp;phươngphápdiễngiải;phươngphápthốngkêmơtả;…
đểtổnghợpkếtquảkhảosátvàđưaracácphântích,đánhgiá,nhậnđịnh.
5. Ýnghĩa khoa họcvà thựctiễncủaluậnvăn
5.1. Ýnghĩakhoahọc
- Hệthốnghóacơsởlýluậnvềquảnlýnguồnnhânlực trong ngànhdu
lịch.


- Hệ thống được thực trạng quản lý nguồn nhân lực trong ngành du
lịchtronggiaiđoạnhiệnnaytạiđịaphương.
5.2. Ýnghĩathựctiễn
Đề tài phân tích nguồn dữ liệu thứ cấp và sơ cấp đánh giá thực trạngquản
lý nguồn nhân lực trong ngành du lịch tỉnh Bình Định. Trên cơ sở nhữngđánhgiá
phân

tích

đó,

đề

xuất

các

giải

pháp

chủ

yếu

nhằm

tăng

cường

quản

lýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnhBìnhĐịnh;nhằmgiúpnhàquảnlýcó cái
nhìntổngqttrongviệcracácquyếtđịnhđểnângcaohiệuquảhơnnữa cơng tác quản lý nguồn nhân lực,
góp phần nâng cao hiệu quả hoạt độngkinh doanh của các tổ chức trong ngành
du lịch tỉnh Bình Định trong nhữngnămtới.
6. Kếtcấucủaluậnvăn
Ngoài phần mở đầu, kết luận chung, tài liệu tham khảo và phụ lục,
bốcụccủa Luậnvăngồmcó3chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý nguồn nhân lực trong ngành du
lịchChương2.Thựctrạngquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnh
BìnhĐịnh
Chương3.GiảiphápquảnlýnguồnnhânlựctrongngànhdulịchtỉnhBình
Định


CHƯƠNG1

CƠ SỞ LÝ LUẬN QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC
TRONGNGÀNHDULỊCH
1.1. Kháiquátchungvềquảnlýnguồnnhânlựctrong ngànhdulịch
1.1.1. Kháiniệmnguồnnhânlực
Liên Hợp Quốc định nghĩa:"Nguồn nhân lực là tất cả những kiến thức,kỹ
năng, kinh nghiệm, năng lực và tính sáng tạo của con người có quan hệ
tớisựq u ả n l ý c ủ a m ỗ i c á n h â n v à c ủ a đ ấ t n ư ớ c ".N g u ồ n n h â n l ự c l à t r ì n h đ ộ
lành nghề, là kiến thức và năng lực của toàn bộ cuộc sống con người hiện
cóthựctếhoặctiềmnăngđểquảnlýkinh tế -xãhộitrong mộtcộng đồng.
Tổ chức lao động quốc tế cho rằng:“Nguồn nhân lực của một quốc gialà
toàn bộ những người trong độ tuổi có khả năng tham gia lao động”.Quanđiểm
này đượchiểutheohainghĩa:Theonghĩarộng, nguồnnhânl ự c l à nguồn cung cấp
sức lao động cho sản xuất xã hội, cung cấp nguồn lực conngười cho sự quản lý
do đó nguồn nhân lực bao gồm tồn bộ dân cư có thểquản lý bình thường. Theo
nghĩa hẹp, nguồn nhân lực là khả năng lao độngcủa xã hội, là nguồn lực cho sự
quản lý kinh tế - xã hội, bao gồm các nhómdân cư trong độ tuổi lao động, có
khả năng tham gia lao động sản xuất xã hội,tức là toàn bộ các cá nhân cụ thể
tham gia vào quá trình lao động, là tổng thểcácyếutốvề thểlực,trílực
củahọđượchuyđộng vàoqtrìnhlao động.
Từnhữngquanniệmtrêncóthểhiểu:Nguồnnhânlựccủamộtquốcgialà tồn bộ
nhữngngườiđangvàsẽthamgiavàolựclượnglaođộnglàmviệctrong tất cả các ngành của nền kinh
tế

quốc

dân

với

tất

cả

những

năng

thểchất,tinhthầnvàcóquanhệtớisựquảnlýcủamỗicánhân,quốcgiađó.
1.1.2. Kháiniệmquảnlýnguồnnhânlực
Doxuấtpháttừnhiềucáchtiếpcậnkhácnhau,chonêncónhiềucách

lực


hiểu khác nhau đề cập về quản lý nguồn nhân lực. Tổ chức Liên hợp quốc
chorằng:“Quản lý nguồn nhân lực là quá trình bao gồm: giáo dục, đào tạo và
sửdụngtiềmnăngconngườinhằmthúcđẩyquảnlýkinhtế-xãhộivànângcaochấtlượngcuộc sống”.
Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) quan niệm:“Quản lý nguồn nhân
lực,bao hàm một phạm vi rộng lớn hơn chứ khơng chỉ có sự chiếm lĩnh
ngànhnghề, hoặc ngay cả việc đào tạo nói chung”. Quan niệm này dựa trên
cơ
sởnhậnthứcrằng,conngườicónhucầusửdụngnănglựccủamìnhđểtiếntớicó
đượcviệclàmhiệuquả,cũngnhưnhữngthỏamãnvềnghềnghiệpvàcuộcsốngcánhân.Sựlànhnghềđượchồnthiệnnhờ
bổ sung nâng cao kiến thứctrong quá trình sống,làmviệc,nhằmđáp ứngkỳvọngcủa
conngười.
1.1.3. Kháiniệmngànhdulịch
TheoT h om m a s C o o k , ngànhdulị chlà “ Đểdu k h á c h thuđượ ch ứn
g thútìnhcảmxãhộilớnnhất,tốchứcsựnghiệpđểngườitađưahếttráchnhiệmlớnnhất”.
Người Nhật Bản cho rằng, ngành du lịch là “cơng nghiệp tin tức”c ó thể
phản ánh tình thế chính trị, nếp sống xã hội và sự giao du giữa người vớingười

trong du lịch, coi trọng tiếp đãi nhiệt tình, nên gọi ngành du lịch làngành
“tiếpđãihữuhảonhiệttình”.
Cịn theo học giả Mexico, ngành du lịch là mơi giới giao lưu của
lồingười luận bản rằng “Ngành du lịch có thế được xem là tổng các mối
quan hệđược hình thành nên nhằm cung cấp dịch vụ và các tiện lợi khác cho
dukhách”.
Ngành du lịch là một ngành kinh tế có tốc độ phát triển nhanh chóng
vàmạnhmẽtrênphạmvitồncầu.Từchỗbanđầulàhoạtđộngmangtínhtâmlinh của giới q tộc, tầng lớp
thượng lưu, đến nay du lịch đã trở thành mộthiện tượng phổ biến và là nhu cầu
không thể thiếu trong đời sống của mọingười dân.


Dulịchthuộcnhómngànhdịchvụ,làmộtbộphậncấuthànhquantrọngtrongcơcấungà
nhcủanềnkinhtế,làngànhgiữvịtríquantrọng,làchìakhóađểthúcđẩytăngtrưởngvàquảnl
ýkinhtếởcácquốcgiacótiềmnăngquảnlýdulịch.Dulịchlàhoạtđộngconngườiđiđếnvàởnhữngnơinằm
ngồimơitrường sống hàng ngày của họ trong một khoảng thời gian nhất định để
nghỉngơi, giải trí, tham quan và các lý do khác nhưng khơng nhằm vào mục
đíchkiếm tiền. Du lịch là một ngành kinh doanh tổng hợp mang lại nhiều giá
trịkinh tế và văn hóa thơng qua việc cung cấp các hàng hóa và dịch vụ cho
dukhách bao gồm cung cấp chỗ ở cho du khách, thực phẩm và đồ uống phục
vụsinh hoạt, vận tải hành khách, hoạt động lữ hành, các hoạt động văn hóa,
thểthao,hoạtđộnggiảitrívàhoạtđộngkhác.
Nhận thức được tầm quan trọng của ngành du lịch đối với sự quản
lýkinh tế - xã hội, Đảng và Nhà nước ta đã xác định“...quản lý du lịch
thànhngànhkinhtếmũinhọntrêncơsởkhaitháccóhiệuquảlợithếvềđiềukiện
tựnhiên,sinhthái,truyềnthốngvănhóalịchsử,huyđộngtốiđanguồnlựctrong nước và tranh thủ sự hợp
tác, hỗ trợ quốc tế, góp phần thực hiện cơngnghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Từng bước đưa nước ta trở thành mộttrung tâm du lịch có tầm cỡ của
khu vực, phấn đầu sau năm 2020 du lịch ViệtNamđượcxếpvào
nhómquốcgiacó ngành dulịchquảnlýtrongkhu vực”.

Tóm lại, ngành du lịch là sản nghiệp có tính tổng hợp lấy du khách làmđối
tượng, cung cấp sản phẩm cần thiết và dịch vụ cho du khách, tạo điều kiệnthuận
lợichohoạtđộngcủahọ.
1.1.4. Kháiniệmnguồnnhânlựctrongngànhdulịch
Từ khái niệm nguồn nhân lực, có thể hiểu nguồn nhân lực trong
ngànhdu lịch:Là tổng hòa năng lực thể chất và tinh thần tồn tại trong toàn
bộnhững người đang và sẽ tham gia vào lựcl ư ợ n g l a o đ ộ n g t r o n g
ngành

d u lịch,có

khả

tiêu,nhiệmvụcủatiếntrìnhquản lý

nănghồn

thành

tốt

cácmục


ngành du lịch, trong đó tốc độ tăng của năng lực chịu đựng áp lực công
việcvà năng lực sáng tạo cũng như cơ cấu của lực lượng lao động trong
ngành dulịchphảiphùhợpvớitốcđộtăngnhucầuxãhộitrongtỉnh,khuvựcvàtrênthếgiới.
Trong hoạt động du lịch, từ phía “cung du lịch” có nhiều thành
phầnthamgia vàohoạtđộngphụcvụkháchdulịchlà
Tại các đầu mối giao thơng: Các hoạt động phục vụ khách du lịch điqua

bằng phương tiện giao thông đường hàng không, đường bộ, đường sắt,đường
biển để đến điểm du lịch của họ được tổ chức tại hệ thống cơ sở vậtchất kỹ
thuật đặc thù như: sân bay,n h à g a , m ạ n g l ư ớ i đ ư ờ n g x á , c ả n g ,
c á c kho nhiên liệu, các phương tiện máy móc và sửa chữa,… Các dịch vụ
vàphươngtiệnphụcvụkháchdulịchbaogồm:nhàhàng,quầybar,cơsởlưutrú,
ngânhàng,viễnthông,cáccửahàngbánlẻ,củahàngsách…,vàhoạtđ
ộng của một số cơ quan quản ly nhân lực liên quan đến phụcv ụ

khách

d u lịchnhư:

biênphòng,xuấtnhập cảnh,hảiquancũngđượctổ chứctạiđây.
Tạiđiểmđếndu lịch:
- Hoạt động của các doanh nghiệp phục vụ du lịch tuyến trước hay
cácdoanh nghiệp có giao dịch trực tiếp với du khách bao gồm: Dịch vụ lưu
trú –khách sạn, nhà nghỉ, khu nghỉ mát; dịch vụ ăn uống- n h à h à n g ,
q u á n B a r ; dịch vụ vui chơi giải trí - các phương tiện thể thao, rạp hát,
sịng bạc, cơngviên giải trí, viện bảo tàng, các sự kiện và hoạt động lễ hội;
dịch vụ lữ hành,vậnc h u y ể n - c á c h ã n g l ữ h à n h , p h ò n g b á n
v é h à n g k h ô n g , x e t u y ế n , t à u h ỏ a , tàuthủy,taxi,xe chothuê.
- Hoạt động của các doanh nghiệp và dịch vụ hỗ trợ du lịch tuyến
saubao gồm các doanh nghiệp cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho các
doanhnghiệp phục vụ du lịch tuyến trước như: công ty xây dựng, kiến trúc,
cơng
tyquảngcáo,cơngtybiarượu,nướcgiảikhát,cơngtypháthànhthẻtíndụng,


công ty vận tải, thương mại bán buôn, bán lẻ hàng hóa, vệ sinh mơi trường,cung
cấpđiện,nước,kỹthuật,sứckhỏe,ytế.

Tóm lại,nguồn nhân lực ngành du lịch được hiểu làlực lượng lao độngtham
giavàoquátrìnhquảnlýdulịch,baogồmlaođộngtrựctiếpvàlaođộng gián tiếp. Lao động trực tiếp bao
gồm những công việc trực tiếp phục vụdukháchnhưt r o n g k h á c h s ạ n , n h à
h à n g , l ữ h à n h , c á c c ử a h à n g b á n l ẻ p h ụ c vụ khách du
lịch, cơ quan quản lý du lịch,… lao động gián tiếp bao gồmnhững công việc
cung ứng, hỗ trợ cho các hoạt động trực tiếp phục vụ kháchdu lịch như:cung
ứng thực phẩm cho khách sạn, nhà hàng, cungứ n g h à n g hoá cho các cửa
hàng bánl ẻ p h ụ c v ụ k h á c h d u l ị c h , c á c d ị c h v ụ c ủ a
C h í n h phủ hỗ trợ quản lý du lịch, đào tạo nhân lực du lịch, xây dựng khách
sạn, sảnxuất máybay,cáctrangthiếtbịphụcvụkháchdulịch.
1.1.1.5.Khái niệmquảnlýnguồnnhân lựctrongngànhdulịch
Cónhiềuquanđiểmvề quảnlý nguồnnhânlực trongngànhdulịch:
Quản lý nguồn nhân lực ngành du lịch là những hoạt động nhằm
tăngcường số lượng và nâng cao chất lượng, hiệu quả làm việc của lực lượng
laođộng đang và sẽ làm việc trực tiếp trong ngành du lịch, bao gồm: lao
độngthuộc các cơ quan quản lý Nhà nước về du lịch và các đơn vị sự nghiệp
trongngành từ trung ương đến địa phương, lao động trong các doanh nghiệp du
lịchgồmđộingũcánbộ quảntrịkinhdoanh,độingũl a o độngnghiệp vụtrong
cáckháchsạn-nhàhàng,côngtylữhành,vậnchuyểndulịch..,laođộnglàmcôngtácđàotạodulịchtrongcáctrườngdạynghề,trung
cấpchuyênnghiệp,caođẳngvàđạihọc.
Quảnl ý n g u ồ n n h â n l ự c d u l ị c h l à t h ú c đ ẩ y s ự b i ế n đ ổ i s ố l ư ợ n g v à chấ
tl ư ợ n g c ủ a l a o đ ộ n g d u l ị c h v ề m ặ t t h ể l ự c , k i ế n t h ứ c , k ỹ năng v à t i n h thần của
người lao động cũng như về cơ cấu nhân lực hợp lý để tham gia vàoquátrìnhquản lýchungcủa các
vùngphụcậnvà cảnước.