Kĩ thuật an toàn điện

Chương V. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ ĐIỆN GIẬT
Chương V. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ ĐIỆN GIẬT

5.1. Lưu đồ cứu hộ
5.1. Lưu đồ cứu hộ
Nêu những
trình tự thực
hiện cứu
người khi bị
tai nạn điện?

Chương V. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ ĐIỆN GIẬT
Chương V. SƠ CỨU NGƯỜI BỊ ĐIỆN GIẬT

5.2. Phân tích lưu đồ cứu hộ
5.2. Phân tích lưu đồ cứu hộ

5.2.1. Tai nạn điện xảy ra
5.2.1. Tai nạn điện xảy ra

5.2.2. An toàn cho người cứu hộ
5.2.2. An toàn cho người cứu hộ

5.2.3. Cô lập nguồn
5.2.3. Cô lập nguồn

5.2.4. Giải phóng nạn nhân
5.2.4. Giải phóng nạn nhân

5.2.5. Đánh giá trạng thái của nạn nhân

5.2.5. Đánh giá trạng thái của nạn nhân

5.2.6. Trợ giúp y tế
5.2.6. Trợ giúp y tế

5.2.7. Nạn nhân còn nhận biết
5.2.7. Nạn nhân còn nhận biết

5.2.8. Nạn nhân không còn nhận biết
5.2.8. Nạn nhân không còn nhận biết

5.2.9. Có hơi thở
5.2.9. Có hơi thở

5.2.10. Không có hơi thở
5.2.10. Không có hơi thở

5.2.3. Cô lập nguồn
5.2.3. Cô lập nguồn
-
Nhanh chóng cắt nguồn
Nhanh chóng cắt nguồn
điện (cầu dao, aptomat,
điện (cầu dao, aptomat,
cầu chì );
cầu chì );
-


Nếu không thể cắt nhanh

Nếu không thể cắt nhanh
nguồn điện thế phải dùng
nguồn điện thế phải dùng
các vật cách điện khô như
các vật cách điện khô như
sào, gậy tre, gỗ khô để gạt
sào, gậy tre, gỗ khô để gạt
dây điện ra khỏi nạn nhân
dây điện ra khỏi nạn nhân
K
h
i

c
ô

l
ậ
p

n
g
u
ồ
n

đ
i
ệ
n

,

c
ầ
n

c
h
ú

ý

g
ì

k
h
i

t
h
ự
c

h
i
ệ
n

5.2.4. Giải phóng nạn nhân

5.2.4. Giải phóng nạn nhân
*) Mạng điện hạ thế
*) Mạng điện hạ thế
- Nếu nạn nhân nắm chặt vào
- Nếu nạn nhân nắm chặt vào
dây điện cần phải đứng trên
dây điện cần phải đứng trên
các vật cách điện khô (bệ gỗ)
các vật cách điện khô (bệ gỗ)
để kéo nạn nhân ra hoặc đi
để kéo nạn nhân ra hoặc đi
ủng hay dùng găng tay cách
ủng hay dùng găng tay cách
điện để gỡ nạn nhân ra; cũng
điện để gỡ nạn nhân ra; cũng
có thể dùng dao rìu với cán gỗ
có thể dùng dao rìu với cán gỗ
khô, kìm cách điện để chặt
khô, kìm cách điện để chặt
hoặc cắt đứt dây điện.
hoặc cắt đứt dây điện.

5.2.4. Giải phóng nạn nhân
5.2.4. Giải phóng nạn nhân
*) Mạng điện cao thế
*) Mạng điện cao thế
Nếu nạn nhân bị chạm hoặc bị phóng điện từ thiết bị có
Nếu nạn nhân bị chạm hoặc bị phóng điện từ thiết bị có
điện áp cao
điện áp cao

- Không thể đến cứu ngay trực tiếp mà cần phải đi ủng,
- Không thể đến cứu ngay trực tiếp mà cần phải đi ủng,
dùng gậy, sào cách điện để tách nạn nhân ra khỏi phạm
dùng gậy, sào cách điện để tách nạn nhân ra khỏi phạm
vi có điện.
vi có điện.
- Báo cho người quản lý đến cắt điện trên đường dây.
- Báo cho người quản lý đến cắt điện trên đường dây.
-


Nếu không có dụng cụ an toàn thì phải làm ngắn mạch
Nếu không có dụng cụ an toàn thì phải làm ngắn mạch
đường dây bằng cách lấy dây đồng hoặc dây nhôm, dây
đường dây bằng cách lấy dây đồng hoặc dây nhôm, dây
thép nối đất một đầu rồi ném lên đường dây tạo ngắn
thép nối đất một đầu rồi ném lên đường dây tạo ngắn
mạch các pha.
mạch các pha.
-


Khi làm ngắn mạch và nối đất cần phải tiến hành nối đất
Khi làm ngắn mạch và nối đất cần phải tiến hành nối đất
trước, sau đó ném dây lên làm ngắn mạch đường dây.
trước, sau đó ném dây lên làm ngắn mạch đường dây.
Dùng các biện pháp để đỡ chống rơi, ngã nếu người bị
Dùng các biện pháp để đỡ chống rơi, ngã nếu người bị
nạn ở trên cao.
nạn ở trên cao.

5.2.7. Nạn nhân còn nhận biết
5.2.7. Nạn nhân còn nhận biết
Khi người bị nạn chưa bị mất tri giác, chỉ bị mê đi trong
Khi người bị nạn chưa bị mất tri giác, chỉ bị mê đi trong
chốc lát, còn thở yếu phải đặt người bị nạn ở chỗ thoáng
chốc lát, còn thở yếu phải đặt người bị nạn ở chỗ thoáng
khí, yên tĩnh và cấp tốc đi mời y, bác sỹ ngay, nếu không
khí, yên tĩnh và cấp tốc đi mời y, bác sỹ ngay, nếu không
mời y, bác sỹ thì phải chuyển ngay người bị nạn đến cơ quan
mời y, bác sỹ thì phải chuyển ngay người bị nạn đến cơ quan
y tế gần nhất.
y tế gần nhất.

5.2.8. Nạn nhân không còn nhận biết
5.2.8. Nạn nhân không còn nhận biết
Khi người bị nạn đã mất tri giác nhưng vẫn còn thở nhẹ tim
Khi người bị nạn đã mất tri giác nhưng vẫn còn thở nhẹ tim
đập yếu thì phải đặt người bị nạn ở chỗ thoáng khí, yên tĩnh
đập yếu thì phải đặt người bị nạn ở chỗ thoáng khí, yên tĩnh
nới rộng quần áo, thắt lưng, xem có gì trong miệng thì lấy
nới rộng quần áo, thắt lưng, xem có gì trong miệng thì lấy
ra, cho ngửi amoniac, nước tiểu, xoa bóp toàn thân cho
ra, cho ngửi amoniac, nước tiểu, xoa bóp toàn thân cho
nóng lên, đồng thời đi mời y bác sỹ ngay.
nóng lên, đồng thời đi mời y bác sỹ ngay.

5.2.10. Không có hơi thở
5.2.10. Không có hơi thở
Nếu người bị nạn tắt thở, tim ngừng đập thì phải đưa người

Nếu người bị nạn tắt thở, tim ngừng đập thì phải đưa người
bị nạn ra chỗ thoáng khí, bằng phẳng, nới rộng quần áo và
bị nạn ra chỗ thoáng khí, bằng phẳng, nới rộng quần áo và
thắt lưng, moi miệng xem có vướng gì không rồi nhanh
thắt lưng, moi miệng xem có vướng gì không rồi nhanh
chóng làm hô hấp nhân tạo hay hà hơi thổi ngạt kết hợp với
chóng làm hô hấp nhân tạo hay hà hơi thổi ngạt kết hợp với
xoa bóp tim ngoài lòng ngực cho đến khi có y, bác sỹ đến và
xoa bóp tim ngoài lòng ngực cho đến khi có y, bác sỹ đến và
có ý kiến quyết định mới thôi.
có ý kiến quyết định mới thôi.

a. Phương pháp miệng - miệng
a. Phương pháp miệng - miệng
Nếu nạn nhân chưa thở được, người
Nếu nạn nhân chưa thở được, người
cấp cứu vẫn để đầu nạn nhân ở tư
cấp cứu vẫn để đầu nạn nhân ở tư
thế trên, một tay mở miệng, một tay
thế trên, một tay mở miệng, một tay
luồn một ngón tay có cuốn vải sạch
luồn một ngón tay có cuốn vải sạch
kiểm tra trong họng nạn nhân, lau
kiểm tra trong họng nạn nhân, lau
hết đờm dãi.
hết đờm dãi.
Người cấp cứu hít thật mạnh, một tay
Người cấp cứu hít thật mạnh, một tay
vẫn mở miệng, tay kia vít đầu nạn
vẫn mở miệng, tay kia vít đầu nạn

nhân xuống rồi áp kín miệng mình
nhân xuống rồi áp kín miệng mình
vào miệng nạn nhân và thổi mạnh.
vào miệng nạn nhân và thổi mạnh.
Ngực nạn nhân phồng lên, người cấp
Ngực nạn nhân phồng lên, người cấp
cứu ngẩng đầu lên hít hơi thứ hai,
cứu ngẩng đầu lên hít hơi thứ hai,
khi đó do sức đàn hồi của lồng ngực
khi đó do sức đàn hồi của lồng ngực
nạn nhân sẽ tự thở ra.
nạn nhân sẽ tự thở ra.
Tiếp tục như vậy với nhịp độ 14
Tiếp tục như vậy với nhịp độ 14
lần/phút, liên tục cho đến khi nạn
lần/phút, liên tục cho đến khi nạn
nhân tỉnh thở trở lại hoặc có ý kiến
nhân tỉnh thở trở lại hoặc có ý kiến
của y, bác sỹ mới thôi.
của y, bác sỹ mới thôi.
Hình 4.2:
Hình 4.2:
Cấp cứu theo phương
Cấp cứu theo phương
pháp hà hơi thổi ngạt
pháp hà hơi thổi ngạt

b. Phương pháp miệng – mũi
b. Phương pháp miệng – mũi
Nên đặt nạn nhân nằm ngửa, đầu hơi ngửa, người cấp cứu

Nên đặt nạn nhân nằm ngửa, đầu hơi ngửa, người cấp cứu
quỳ bên cạnh, sát ngang vai. Dùng tay ngửa hẳn đầu nạn
quỳ bên cạnh, sát ngang vai. Dùng tay ngửa hẳn đầu nạn
nhân ra phía trước để cho cuống lưỡi không bít kín đường
nhân ra phía trước để cho cuống lưỡi không bít kín đường
hô hấp, cũng có khi thoạt đầu dùng động tác này thì nạn
hô hấp, cũng có khi thoạt đầu dùng động tác này thì nạn
nhân đã bắt đầu thở được.
nhân đã bắt đầu thở được.

b. Phương pháp miệng – mũi
b. Phương pháp miệng – mũi
Nếu gặp nạn nhân mê man
Nếu gặp nạn nhân mê man
không nhúc nhích, tím tái,
không nhúc nhích, tím tái,
ngừng thở, không nghe tim
ngừng thở, không nghe tim
đập, ta phải lập tức ấn tim
đập, ta phải lập tức ấn tim
ngoài lồng ngực kết hợp với hà
ngoài lồng ngực kết hợp với hà
hơi thổi ngạt.
hơi thổi ngạt.
- Một người tiến hành hà hơi thổi
- Một người tiến hành hà hơi thổi
ngạt như trên.
ngạt như trên.
Hình 4.2:
Hình 4.2:

Cấp cứu theo phương
Cấp cứu theo phương
pháp hà hơi thổi ngạt
pháp hà hơi thổi ngạt

b. Phương pháp miệng – mũi
b. Phương pháp miệng – mũi
- Người thứ hai làm việc ấn tim.
- Người thứ hai làm việc ấn tim.
Hai bàn tay ấn tim chồng lên nhau, đè 1/3 dưới xương ức nạn
Hai bàn tay ấn tim chồng lên nhau, đè 1/3 dưới xương ức nạn
nhân. ấn mạnh bằng cả sức cơ thể tì xuống vùng ức (đề phòng
nhân. ấn mạnh bằng cả sức cơ thể tì xuống vùng ức (đề phòng
nạn nhân có thể bị gẫy xương).
nạn nhân có thể bị gẫy xương).
Nhịp độ phối hợp giữa hai người cấp cứu như sau: cứ ấn tim
Nhịp độ phối hợp giữa hai người cấp cứu như sau: cứ ấn tim
(4
(4
÷
÷
5) lần thì lại thổi ngạt một lần, tức là ấn (50
5) lần thì lại thổi ngạt một lần, tức là ấn (50
÷
÷
60) lần/phút.
60) lần/phút.
Hình 4.2: Cấp cứu theo phương pháp ấn tim vào lồng
ngực

b. Phương pháp miệng – mũi
b. Phương pháp miệng – mũi
Thổi ngạt kết hợp với ấn tim là phương pháp hiệu
Thổi ngạt kết hợp với ấn tim là phương pháp hiệu
quả nhất, nhưng cần lưu ý khi nạn nhân bị tổn
quả nhất, nhưng cần lưu ý khi nạn nhân bị tổn
thương cột sống ta không nên làm động tác ấn
thương cột sống ta không nên làm động tác ấn
tim.
tim.
Tóm lại
Tóm lại
: cứu người bị tai nạn điện là một công việc
: cứu người bị tai nạn điện là một công việc
khẩn cấp, làm càng nhanh càng tốt. Tuỳ theo
khẩn cấp, làm càng nhanh càng tốt. Tuỳ theo
hoàn cảnh mà áp dụng phương pháp cứu chữa
hoàn cảnh mà áp dụng phương pháp cứu chữa
cho thích hợp. Phải hết sức bình tĩnh và kiên trì
cho thích hợp. Phải hết sức bình tĩnh và kiên trì
để xử lý. Chỉ được phép coi như người bị nạn đã
để xử lý. Chỉ được phép coi như người bị nạn đã
chết khi đã có bằng chứng rõ ràng như vỡ sọ,
chết khi đã có bằng chứng rõ ràng như vỡ sọ,
cháy toàn thân, hay có quyết định của y, bác sỹ,
cháy toàn thân, hay có quyết định của y, bác sỹ,
nếu không thì phải kiên trì cứu chữa.
nếu không thì phải kiên trì cứu chữa.

c. Phương pháp nằm sấp

c. Phương pháp nằm sấp


Đặt người bị nạn nằm sấp, một tay đặt dưới đầu, một
Đặt người bị nạn nằm sấp, một tay đặt dưới đầu, một
tay duỗi thẳng, mặt nghiêng về phía tay duỗi thẳng,
tay duỗi thẳng, mặt nghiêng về phía tay duỗi thẳng,
moi nhớt dãi trong miệng và kéo lưỡi ra nếu lưỡi thụt
moi nhớt dãi trong miệng và kéo lưỡi ra nếu lưỡi thụt
vào.
vào.
Người làm hô hấp ngồi trên lưng người bị nạn, hai đầu
Người làm hô hấp ngồi trên lưng người bị nạn, hai đầu
gối qùy xuống kẹp vào hai bên hông, hai bàn tay để
gối qùy xuống kẹp vào hai bên hông, hai bàn tay để
vào hai bên cạnh sườn, hai ngón tay cái sát sống
vào hai bên cạnh sườn, hai ngón tay cái sát sống
lưng. ấn tay xuống và đưa cả khối lượng người làm hô
lưng. ấn tay xuống và đưa cả khối lượng người làm hô
hấp về phía trước đếm ''1-2-3'' rồi lại từ từ đưa tay
hấp về phía trước đếm ''1-2-3'' rồi lại từ từ đưa tay
về, tay vẫn để ở lưng đếm “4-5-6”, cứ làm như vậy 12
về, tay vẫn để ở lưng đếm “4-5-6”, cứ làm như vậy 12
lần trong một phút đều đều theo nhịp thở của mình,
lần trong một phút đều đều theo nhịp thở của mình,
cho đến lúc người bị nạn thở được hoặc có ý kiến
cho đến lúc người bị nạn thở được hoặc có ý kiến
quyết định của y, bác sỹ mới thôi. Phương pháp này
quyết định của y, bác sỹ mới thôi. Phương pháp này
chỉ cần một người thực hiện.

chỉ cần một người thực hiện.

d. Phương pháp nằm ngửa
d. Phương pháp nằm ngửa
Đặt người bị nạn nằm ngửa, dưới lưng đặt một cái gối
Đặt người bị nạn nằm ngửa, dưới lưng đặt một cái gối
hoặc quần áo vo tròn lại, đầu hơi ngửa, moi hết nhớt
hoặc quần áo vo tròn lại, đầu hơi ngửa, moi hết nhớt
dãi, lấy khăn sạch kéo lưỡi ra và một người ngồi giữ
dãi, lấy khăn sạch kéo lưỡi ra và một người ngồi giữ
lưỡi.
lưỡi.
Người cứu ngồi phía trên đầu, hai đầu gồi qùy trước cách
Người cứu ngồi phía trên đầu, hai đầu gồi qùy trước cách
đầu độ (20
đầu độ (20
÷
÷
30)cm, hai tay cầm lấy hai cánh tay gần
30)cm, hai tay cầm lấy hai cánh tay gần
khuỷu, từ từ đưa lên phía đầu, sau (2
khuỷu, từ từ đưa lên phía đầu, sau (2
÷
÷
3)s lại nhẹ
3)s lại nhẹ
nhàng đưa tay người bị nạn xuống dưới, gập lại và lấy
nhàng đưa tay người bị nạn xuống dưới, gập lại và lấy
sức của người cứu để ép khuỷu tay của người bị nạn
sức của người cứu để ép khuỷu tay của người bị nạn

vào lồng ngực của họ, sau đó hai ba giây lại đưa trở lên
vào lồng ngực của họ, sau đó hai ba giây lại đưa trở lên
đầu. Cần thực hiện (16
đầu. Cần thực hiện (16
÷
÷
18) lần/phút. Thực hiện đều
18) lần/phút. Thực hiện đều
và đếm ''1-2-3'' lúc hít vào và ''4-5-6'' lúc thở ra, cho
và đếm ''1-2-3'' lúc hít vào và ''4-5-6'' lúc thở ra, cho
đến khi người bị nạn từ từ thở được hoặc có ý kiến
đến khi người bị nạn từ từ thở được hoặc có ý kiến
quyết định của y, bác sỹ mới thôi.
quyết định của y, bác sỹ mới thôi.
Phương pháp này cần hai người thực hiện, một người giữ
Phương pháp này cần hai người thực hiện, một người giữ
lưỡi và một người làm hô hấp.
lưỡi và một người làm hô hấp.