3.3. Lập quy trình công nghệ đóng mới Phân đoạn Boong khoang hàng
3.3.1. Giới thiệu về phân đoạn boong khoang hàng
3.3.1.1. Vị trí phân đoạn
Phân đoạn mạn 3 nằm ở vùng giữa tàu, từ sờn 73
+150
ữ
90
+150
của tàu dầu
hoá chất 13.000 Tấn đóng tại Công ty công nghiệp tàu thuỷ Bến Kiền.
Phân đoạn bao gồm cả một phần boong chính, tiến hành chế tạo đồng thời
với mạn sau đó ghép luôn với phân đoạn mạn.
3.3.1.2. Khối lợng, kích thớc chính của phân đoạn
Chiều dài phân đoạn : l
PĐ
= 11.9 m
Chiều rộng phân đoạn : B
PĐ
= 14.6 m
Chiều cao của phân đoạn : H = 1.4 m
Khoảng sờn : a = 700 mm
Khối lợng phân đoạn : m = 31.500 kg.
3.3.1.3. Kết cấu phân đoạn
- Phân đoạn boong có kết cấu hệ thống dọc. Kết cấu gồm có 6 xà ngang boong,
các dầm dọc boong và các mã nẹp gia cờng. Khoảng cách giữa các xà ngang
boong là 4 khoảng sờn. Khoảng cách từ dầm dọc thứ nhất tới mặt phẳng dọc tâm
là 800mm, từ dầm dọc thứ nhất tới dầm dọc thứ hai là 550mm, khoảng cách giữa
các dầm dọc còn lại là 675mm. Cơ cấu lắp đặt trên mặt boong.Trên mặt boong
có lỗ khoét làm hàng: 800x630.
- Xà dọc boong: = 11mm
- Dầm dọc boong: 150x90x12 A AH
- Dầm dọc boong tại vị trí vách dọc: 300x90x13/17 A AH
- Nẹp gia cờng: 150x10FB.
82
100
150
140
150
H×nh 3.1. KÕt cÊu boong
H×nh 3.2. MÆt c¾t sên 82
750
R
3
0
0
10
83
Hình 3.3. Mặt cắt sờn 82
-900
Hình 3.4. Mặt cắt sờn 75, 76, 77, 79, 80, 81, 82, 84, 85
Hình 3.5. Mặt cắt cách dọc tâm 450
15
15
35
Hình 3.6. Kết cấu các dầm dọc boong
3.3.2. Phơng pháp công nghệ phân đoạn boong 3
Phân đoạn boong lắp ngửa trên bệ khung cong, lấy mặt phẳng tôn boong
làm chuẩn.
- Kiểm tra nghiệm thu theo tiêu chuẩn của IACS.
3.3.3 Quy trình gia công chi tiết
3.3.3.1. Phân loại chi tiết
* Nhóm chi tiết tấm cong
- Các tờ tôn boong.
* Nhóm chi tiết thép chữ T cong :
- Các xà ngang boong khoẻ.
* Nhóm chi tiết thép mỏ
- Các dầm dọc boong.
* Nhóm chi tiết mã, nẹp
84
- Các mã, nẹp gia cờng cho xà ngang boong khoẻ.
3.3.3.2. Lập quy trình công nghệ gia công chi tiết phân đoạn boong
Quá trình chuẩn bị nhân công cũng nh nguyên vật liệu tơng tự nh khi gia
công các chi tiết của phân đoạn đáy.
a. Quy trình công nghệ gia công tấm cong
- Phơng pháp gia công: Gia công bằng máy cắt tự động CNC và máy lốc tôn.
- Quy trình gia công: Tơng tự nh gia công tôn hông.
c. Quy trình công nghệ gia công nhóm chi tiết thép mỏ
- Phơng pháp gia công: Gia công thủ công.
- Quy trình gia công: Tơng tự nh gia công dầm dọc đáy.
d. Quy trình công nghệ gia công nhóm chi tiết thép chữ T cong:
Gia công thô, sau đó cắt chuẩn mép tự do bản thành
Thứ tự các bớc tiến hành nh 3.6.
Bớc 1: Sơ bộ cắt các đoạn bản thành của sờn khỏe
Hình 3.7. Sơ đồ gia công sờn khoẻ
- Sơ bộ lấy dấu, hạ liệu, cắt các tấm bản thành (nên sử dụng những tấm tôn
sẵn có nh hình vẽ). Đặt nối tiếp chúng sao cho khoảng cách gần nhất từ cạnh d-
ỡng (lấy theo trị số tuyến hình) đến mép tấm tôn không nhỏ hơn 10mm.
Bớc 2: Lấy dấu nối các đoạn bản thành của sờn khỏe
85
- Từ dấu đờng nối tôn tấm thành đã đánh dấu trên dỡng, lấy dấu, cắt, vát mép,
hàn nối các đoạn bản thành với nhau (hàn hoàn chỉnh 2 mặt).
Bớc 3: Lấy dấu cắt chuẩn mép trong của bản thành (mép hàn với bản cánh) theo
bản vẽ gia công chi tiết.
Kiểm tra kích thớc, nắn sửa biến dạng nếu có trớc khi lắp ráp bản cánh.
Bớc 4: Gia công lắp ráp bản cánh.
- Đo chiều dài bản cánh; lấy dấu, cắt bản cánh theo bản vẽ gia công chi tiết.
- Uốn tôn bản cánh theo mép trong của bản thành.
- Lắp ráp, hàn bản cánh với bản thành:
Lấy dấu chiều dày bản thành lên bản cánh.
Uốn bản cánh theo mép bản thành (mép hàn với bản cánh).
Sử dụng bộ đồ gá để đặt và giữ bản cánh.
Đặt bản thành lên bản cánh theo đờng lấy dấu.
Dùng gông, búa, nêm ép bản cánh sát bản thành. Khe hở < 2mm.
Hàn đính.
Hàn chính thức bản thành với bản cánh
Ghi chú: đầu nối với xà ngang boong khỏe để lại ~150mm không hàn.
- Nắn sửa nếu: độ không phẳng bản thành vợt quá 3mm/1m
Độ không vuông góc bản cánh so bản thành < 3
0
Bớc 5: Lấy dấu đờng kiểm tra; lấy dấu, cắt chuẩn mép tự do của bản thành (mép
hàn với tôn vỏ) theo dỡng.
- Nắn biến dạng, tẩy ba via, mài nhẵn các mép cắt.
Yêu cầu: khe hở mép tự do bản thành và dỡng kiểm tra không quá 1.5mm
Bớc 6: Ghi ký hiệu, chiều lắp sờn khỏe; sơn chống gỉ dặm, lu kho.
3.3.4. Quy trình công nghệ phần boong
* Bớc 1: Bệ lắp ráp
- Chuẩn bị:
Tận dụng các bệ phẳng có sẵn của Công ty. Sau đó dựng các thanh chống
trên bệ bằng theo trị số của bản vẽ kết cấu và trị số trên sàn phóng dạng. Phân
đoạn boong B3 chỉ có độ cong ngang không có độ cong dọc.
86
Kích thớc của bệ lắp ráp:
Chiều dài bệ: 70m
Chiều rộng bệ: 11m
Chiều cao bệ: 0,5m
Kết cấu của bệ cứng vững đợc làm bằng thép hình I 200 tạo thành các xơng dọc
và ngang. Bệ đợc đặt trên nền bêtông vững chắc.
!"# "#$"#%& '($"()*+),
%& $#/0 12 ("#
3"(4&)5+60+
- Nghiệm thu, kiểm tra:
+ Nền đặt bệ phải đảm bảo vững chắc, cứng vững, không bị lún trong suốt quá
trình gia công.
+ Bệ phải đảm bảo chắc chắn, bằng phẳng.
+ Dung sai độ phẳng của bệ là 5mm đo theo các góc.
+ Dung sai độ lồi lõm là 1,5mm đo theo khung x ơng.
+ Bệ phải có đờng tâm rõ ràng, không thay đổi trong suốt quá trình gia công, lắp
ráp và hoàn thiện phân đoạn.
* Bớc 2: Rải tôn boong
- Chuẩn bị:
+ Các máy: cần cẩu 5T, máy hàn hồ quang tay.
+ Thiết bị giữ: mã răng lợc, tăng đơ.
+ Nhân lực: 4 thợ lắp ráp.
- Quy trình rải tôn:
+ Dùng cẩu, cẩu tờ tôn thứ nhất
lên bệ.
+ Điều chỉnh các đờng tâm của tờ tôn trùng với đờng tâm của bệ.
+ Dùng tăng đơ ép sát tờ tôn thứ nhất xuống bệ khuôn. Sau đó hàn đính tờ tôn
với khung dàn. Hàn nối với tôn bệ bằng các tấm mã ghìm.
87
+ Rà mép tờ tôn thứ nhất và lấy mép của tờ tôn này làm chuẩn để rà mép tờ tôn
tiếp theo.
+ Cẩu tờ tôn thứ hai vào bệ, ghép cách tờ thứ nhất khoảng 50 ữ 100mm. Rà khớp
mép tờ tôn thứ hai theo mép tờ tôn thứ nhất, dùng tăng đơ điều chỉnh khe hở giữa
chúng. Đạt yêu cầu khi khe hở giữa 2 mép tờ tôn là 2
0.5
mm.
Hình 3.9. Chuẩn bị mép hàn
+ Dùng mã răng lợc hàn đính hai tờ tôn đó lại với nhau. Quy cách của các mã
răng lợc nh hình vẽ. Các mã răng lợc đặt cách nhau 400mm và nghiêng 45
o
so
với trục mối hàn.
Hình 3.10. Quy cách mã răng lợc
+ Hàn đính hai tờ tôn với nhau. (hình 3. 11.)
300
300 300
Mối hàn đính
30
Hình 3. 11. Qui cách hàn đính
+ Lắp đặt các tấm đệm ở cuối đờng hàn để chuẩn bị hàn chính thức.
88
Hình 3. 12. Tấm đệm
Ta có sơ đồ rải và hàn tôn boong nh sau:
5050
a
a
Đu ờng bao
phân đoạn
Mép ngoài
của tôn
3"(78%96:/ !";,(," !"<<"#
===> (? @6:/ !"
AB=AB==AB> (? @(,"
- Kiểm tra, nghiệm thu:
+ Sai lệch giữa tờ tôn và bệ < 1.5mm
+ Khe hở giữa hai tờ tôn < 3mm
+ Độ chênh hai mép tôn < 2.5mm
* Bớc 3: Quy trình hàn tôn boong
- Chuẩn bị:
+ Máy hàn tự động LinCon của Mỹ, chế độ hàn: U = 30V, I = 400A, d = 4mm.
+ Một thợ hàn có chứng chỉ NK hoặc tơng đơng.
- Quy trình hàn:
+ Hàn tôn boong theo phơng pháp hàn hàng. (hình 3. 12.)
+ Quy cách mối hàn (hình 3. 13.)
89
12
12
Hình 3.13. Quy cách mối hàn tôn
- Kiểm tra nghiệm thu:
+ Kiểm tra chất lợng mối hàn. Mối hàn đảm bảo đúng quy cách, không mắc phải
các khuyết tật nh rỗ khí, ngậm xỉ, nứt bề mặt Nếu mắc phải những khuyết tật
trên hoặc cha đúng quy cách thì tiến hành tẩy đi và hàn lại.
* Bớc 4: Lấy dấu cơ cấu
- Chuẩn bị:
+ Các dụng cụ lấy dấu:
Dây bật phấn: 01 dây Bút : 04 cái
Thớc đo: 01 cái Đột: 01 chiếc
Búa: 01 cái Mũi vạch: 01 cái
+ Dùng 2 thợ lấy dấu bậc 4/7.
- Quy trình:
+ Dựng đờng chuẩn của tôn boong nhờ các quả dọi của bệ lắp ráp.
+ Từ đờng chuẩn ta lấy dấu đợc mép ngoài của tôn boong theo chiều rộng.
+ Trên mép ngoài theo phơng chiều rộng của tôn ta lấy dấu đờng kiểm tra.
+ Kẻ đờng bao phân đoạn theo chiều dài dựa vào dỡng.
+ Dựng đờng kiểm tra theo phơng dọc.
+ Trên mép ngoài theo phơng rộng của tôn và các đờng kiểm tra ta lấy dấu các vị
trí các dầm dọc boong nhờ các thớc đo chiều dài.
+ Sau khi ta lấy dấu đợc vị trí các đờng lý thuyết của dầm dọc, ta tiến hành đánh
dấu chiều đổ của chúng.
+ Đặt dấu các điểm trên tấm, đột 3 lỗ liền nhau với khoảng cách 10 ữ 20 (mm),
khoảng cách của 3 lỗ một là 300 ữ 400 (mm), ở những chỗ giao nhau của các đ-
ờng thì phải đột cả về 4 phía thể hiện rõ sự giao nhau.
- Yêu cầu với việc lấy dấu:
+ Việc lấy dấu do 1 ngời thợ thực hiện, có tay nghề 4/7.
+ Khoảng các giữa 2 mũi đột liên tiếp không vợt quá từ 10 ữ 20 (mm)
+ Chiều sâu mũi đột không vợt quá 1mm, đờng kính không quá 1.5 ữ 2mm.
+ Khi vạch dấu: chiều rộng dây phấn không đợc vợt quá 0.7mm, chiều rộng cùng
chiều sâu nét vạch không vợt quá 0.3mm.
90
CD"#E/F 6$
CD"#E/F 6$
3"(78%9)GHGI8GI
=> (? @)GHGI
20
300
20
Hình 3. 15. Quy cách lấy dấu
- Kiểm tra nghiệm thu:
+ Kiểm tra độ vuông góc.
+ Sai số cho phép đối với kích thớc đo theo đờng chéo: 0.5mm
+ Sai số cho phép đối với kích thớc đo theo chiều dài: 1mm
+ Sai số cho phép đối với kích thớc đo theo chiều rộng: 0.5mm
+ Sai số cho phép đối với đờng bao đáy: 1mm
+ Sai lệch giữa đờng cơ cấu và đờng lấy dấu: 2mm
+ Độ vuông góc giữa cơ cấu với cơ cấu đo theo đờng chéo: 1mm.
* Bớc 5: Quy trình lắp ráp
- Chuẩn bị: cần cẩu, máy hàn hồ quang tay, máy hàn bán tự động (U = 30V,
F=50Hz, I = 400A, d = 3mm) và tốp thợ gồm 4 thợ lắp ráp bậc 4/7 và 2 thợ hàn
bậc 4/7 trở lên. Làm sạch cơ cấu trớc khi lắp ráp.
- Quy trình:
91
Lắp ráp cơ cấu:
+ Lắp các dầm dọc boong theo thứ tự từ mạn phải sang mạn trái (hình 3.3.20).
Đặt các dầm dọc boong vào vị trí đã lấy dấu. Căn chỉnh rồi hàn đính với tôn
boong (hình 3.16.)
12
$
#/0
J
'!"<<"#
<<"#
(KL
Hình 3.16. Lắp ráp dầm dọc boong
+ Lắp ráp các xà ngang boong, căn chỉnh t thế, vị trí, hàn đính với tôn.
12
M,"#$"#
<<"#
'N"#%8
'!"<<"#
O/
$
#/0
Hình 3.17. Lắp ráp xà ngang boong
Làm tơng tự với các xà ngang boong tiếp theo.
Ta có sơ đồ lắp ráp cơ cấu:
92
3"(78%9)5+60+8GI
==> (? @)5+60+
Kiểm tra nghiệm thu:
+ Độ xê dịch khung xơng so với vị trí lấy dấu < 2mm
+ Độ không trùng nhau khi cơ cấu bị gián đoạn < 0.5 chiều dầy của chúng.
+ Độ không vuông góc của cơ cấu < 3
o
.
+ Khe hở giữa cơ cấu và tôn đáy < 2mm.
+ Độ cong vênh của khung xơng < 2mm/1m dài.
Hàn chính thức cơ cấu với cơ cấu, cơ cấu với tôn boong:
+ Hàn theo phơng pháp hàn mắt sàng, áp dụng cho 2 thợ hàn. Nguyên tắc hàn
cũng là hàn từ giữa ra 2 bên mạn và hàn từ giữa ra 2 đầu của phân đoạn. (Thứ tự
hàn: 1, 2, 3 nh hình 3.19.)
+ Đoạn đầu mút của dầm dọc boong (250mm) không hàn với tôn.
14
<<"#
'!"<<"#
$
#/0
2
5
0
Hình 3.21. Quy các hàn cơ cấu với tôn boong
93
Hình 3.22. Sơ đồ hàn cơ cấu với tôn boong
(1), (2), (15) : thứ tự hàn của ng ời thứ nhất
(1), (2), (15) : thứ tự hàn của ng ời thứ hai
Kiểm tra nghiệm thu:
+ Sai lệch cục bộ của mép chi tiết so với đờng chuẩn cho phép: 2mm/1m dài.
+ Sai lệch trên toàn bộ chiều dài ở mặt tâm dầm hay đế dầm: 5mm
+ Mối hàn đẹp, không có khuyết tật.
* Bớc 6: Bố trí tai cẩu
- Chuẩn bị:
+ Máy hàn hồ quang tay và 2 thợ hàn.
+ Chọn 4 tai cẩu: Quy cách mã tai cẩu nh hình 3.23.
- Yêu cầu về chất lợng là phải đảm bảo bền chắc để việc cẩu lật đợc an toàn.
94
25
160
160
18
25
25
R
5
0
620
R
1
3
0
115
R
1
4
9
30
160
179
79
160
139
Hình 3.23. Quy cách mã tai cẩu
+ Sơ đồ bố trí mã tai cẩu nh hình 3.24.
PQ 6R
$/SI
PQ 6R
$/SI
PQ 6R
$/SI
PQ 6R
$/SI
Hình 3.24. Sơ đồ bố trí tai cẩu
* Bớc 7: Kiểm tra, nghiệm thu phân đoạn
- Kiểm tra nghiệm thu:
Kích thớc của phân đoạn:
+ Sai lệch chiều dài của phân đoạn so với đờng vạch dấu là 8mm. Ta kiểm tra
bằng thớc dài.
+ Độ uốn theo chiều ngang lớn nhất là 15mm. Kiểm tra bằng dây và ống thuỷ
bình.
+ Sai lệch của đờng bao phân đoạn với dỡng mẫu nhỏ hơn 2mm. Kiểm tra
bằng dỡng nhà phóng mẫu.
+ Độ so le giữa các đà ngang là 5mm.
95
+ Sai lệch chiều rộng thực tế so với đờng vạch dấu là 6mm. Kiểm tra bằng dây
dọi, lát gỗ.
+ Sai lệch về chiều cao điểm tiếp giáp giữa mã hông và tôn bao ngoài là 10mm.
Kiểm tra bằng lát gỗ, dỡng.
+ Sai lệch về độ thẳng đứng của đà ngang và sống phụ là 2mm. Kiểm tra bằng
dây dọi và thớc mét.
Kiểm tra mối hàn:
+ Kiểm tra bên ngoài bằng mắt thờng có thể phát hiện những khuyết tật sau: Mối
hàn bị lẹm, mối hàn quá cao hoặc quá thấp, bọt khí trên bề mặt mối hàn. Trớc
khi kiểm tra bằng mắt mối hàn phải đợc đánh sạch xỉ hàn. Phân đoạn đáy phải đ-
ợc kiểm tra bằng mắt tất cả mối hàn tôn với tôn, mối hàn cơ cấu với cơ cấu.
+ Kiểm tra mối hàn bằng cách đo kích thớc: đo cho tất cả các mối hàn góc.
+ Kiểm tra mối hàn bằng tia Rơnghen: các tấm tôn hàn đối đầu và kín nớc có
khuyết tật không.
+ Kiểm tra siêu âm các mối hàn tôn đối đầu cho kết quả chính xác cao:
Không có vết nứt.
Không có khuyết tật liên tục.
Khuyết tật cục bộ có chiều dài 25mm.
+ Kiểm tra thẩm thấu ở 1 số vị trí: ở các mép đờng hàn đối đầu: Quét bột phấn,
vôi lên bề mặt mối hàn để khô, phía sau quét dầu hoả. Sau 30 phút kiểm tra dầu
hoả có thẩm thấu sang phía đối diện không. Nếu mối hàn không đảm bảo thì ta
tiến hành hàn lại.
96