Quản trị dòng tiền của các doanh nghiệp dệt may thuộc tập đoàn dệt may việt nam

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
TRƯỜNGĐẠIHỌCTHƯƠNGMẠI
------

NGUYỄNHƯƠNGGIANG

QUẢN TRỊ DỊNG TIỀN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
DỆTMAYTHUỘCTẬPĐỒNDỆTMAYVIỆTNAM

LUẬNÁNTIẾNSĨKINHTẾ

HàNội-Năm2022


NGUYỄNHƯƠNGGIANG

QUẢN TRỊ DỊNG TIỀN CỦA CÁC DOANH NGHIỆP
DỆTMAYTHUỘCTẬPĐỒNDỆTMAYVIỆTNAM

Chunngành:Tàichính-Ngânhàng Mã
số

: 9.34.02.01

Luậnántiếnsĩkinhtế
Ngườihướngdẫnkhoahọc:
1. TS.VũXuânDũng
2. TS.NguyễnThịMinhHạnh

HàNội-Năm2022

1

LỜICAMĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án tiến sĩ “Quản trị dịng tiền của các doanh nghiệp
dệt may thuộc Tập đồn Dệt may Việt Nam”là cơng trình nghiên cứu do tơi hồn
thành. Các thơng tin, tài liệu liệu tham khảo, số liệu thống kê được sử dụng trong
luận án có nguồn trích dẫn đầy đủ, trung thực. Kết quả trình bày trong luận ánchưa
từng được ai công bố trong bất kỳ cơng trình nghiên cứu nào khác.
Tácgiảluậnán


MỤCLỤC
LỜICAMĐOAN.........................................................................................................i
MỤCLỤC.................................................................................................................. ii
DANHMỤCCÁCTỪVIẾTTẮT.............................................................................vi
DANHMỤCTỪVIẾTTẮTTÊNDOANHNGHIỆP...................................................vii
DANHMỤCBẢNG................................................................................................viii
DANHMỤCBIỂUĐỒ...............................................................................................ix
DANHMỤCHÌNHVẼ................................................................................................x
PHẦNMỞĐẦU..........................................................................................................1
1. Tínhcấpthiếtcủađềtài...............................................................................................1
2. Câuhỏinghiêncứu...................................................................................................2
3. Mụctiêuvànhiệmvụnghiêncứu.................................................................................2
4. Đốitượngvàphạmvinghiêncứu.................................................................................3
5. Nhữngđónggópmớicủaluậnán.................................................................................4
6. Kếtcấucủaluậnán....................................................................................................5
CHƯƠNG1 . T Ổ N G Q U A N T Ì N H H Ì N H N G H I Ê N C Ứ U V À P H Ư Ơ
N G P H Á P NGHIÊNCỨU............................................................................................6
1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài quản trị

dịngt i ề n củadoanhnghiệp....................................................................................6
1.1.1. Cácnghiêncứuvềvaitròcủadòngtiềnvàquảntrịdòngtiền.......................................6
1.1.2. Cácnghiêncứuvềnộidungquảntrịdòngtiền..........................................................8
1.1.3. Cácnghiêncứuvềnhữngyếutốảnhhưởngđếndòngtiềnvàquảntrịdòng tiền của
doanh nghiệp............................................................................................................ 11
1.1.4. Cácnghiêncứuvề ảnhhưởngcủaquảntrịdòng tiềnđếnhiệuquảhoạt
độngcủadoanhnghiệp..............................................................................................14
1.2. Những giá trịkhoa họcvà thực tiễn củacác cơng trìnhnghiên cứu đã cơng
bốvàkhoảngtrốngnghiêncứu......................................................................................15
1.2.1. Nhữnggiátrịkhoahọcvàthựctiễn.......................................................................15
1.2.2. Nhữngkhoảngtrốngnghiêncứuvàhướngnghiêncứucủaluậnán.............................16


1.3. Phươngphápnghiêncứu...................................................................................17
1.3.1. Phươngphápnghiêncứuđịnhtính...................................................................17
1.3.2. Phươngphápnghiêncứuđịnhlượng................................................................18
KẾTLUẬNCHƯƠNG1..........................................................................................29
CHƯƠNG2.CƠSỞLÝLUẬNVÀTHỰCTIỄNVỀQUẢNTRỊDỊNGTIỀNCỦADO
ANHNGHIỆP.........................................................................................................30
2.1. Kháiqtvềdịngtiềncủadoanhnghiệp............................................................30
2.1.1. Kháiniệmvàđặcđiểmdịngtiềncủadoanhnghiệp..............................................30
2.1.2. Phânloạidịngtiềncủadoanhnghiệp...............................................................33
2.2. Quảntrịdịngtiềncủadoanhnghiệp...................................................................38
2.2.1. Kháiniệmvàmụctiêucủaquảntrịdịngtiềncủadoanhnghiệp............................38
2.2.2. Nộidungquảntrịdịngtiềntrongdoanhnghiệp..................................................41
2.2.3. Cáclýthuyếtvàmơhìnhvềquảntrịdịngtiền.......................................................46
2.2.4. Cáctiêuchíđánhgiávềkếtquảquảntrịdịngtiềncủadoanhnghiệp......................54
2.2.5. Cácyếutốảnhhưởngđếnquảntrịdịngtiềncủadoanhnghiệp.............................58
2.3. Kinh nghiệm thực tiễn về quản trị dịng tiền của một số doanh nghiệp dệt
maytrênthếgiớivàbàihọcchocácdoanhnghiệpdệtmaythuộcTậpđồnDệt

mayViệtNam..........................................................................................................63
2.3.1 Kinhnghiệmquảntrịdịngtiềncủacácdoanhnghiệpdệtmayởmộtsốkhu
vựctrênthếgiới.........................................................................................................63
2.3.2 Bài học kinh nghiệm đối với các doanhnghiệp dệt may thuộc Tập đồn Dệt
mayViệtNam............................................................................................................ 68
KẾTLUẬNCHƯƠNG2..........................................................................................70
CHƯƠNG3:THỰCTRẠNGQUẢNTRỊDỊNGTIỀN...........................................71
CỦAC Á C D O A N H N G H I Ệ P D Ệ T M A Y T H U Ộ C T Ậ P Đ O À N D Ệ T M
A Y V I Ệ T NAM...................................................................................................71
3.1. Kháiq u á t v ề c á c d o a n h n g h i ệ p d ệ t m a y t h u ộ c T ậ p đ o à n D ệ t m a y V
i ệ t Nam................................................................................................................... 71


3.1.1. LịchsửhìnhthànhvàpháttriểncủacácdoanhnghiệpdệtmaythuộcTập
đồndệtmayViệtNam...............................................................................................71
3.1.2. Một số đặc điểm sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp dệt may thuộc
Tập đoàn Dệt may Việt Nam..................................................................................73
3.1.3. Tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp dệt may
thuộc Tập đoàn Dệt may Việt Nam trong giai đoạn 2015-2020............................76
3.2. Thực trạng dòng tiền của các doanh nghiệp dệt may thuộc Tập đoàn
Dệtm a y V i ệ t N a m t r o n g g i a i đ o ạ n 2 0 1 5 - 2 0 2 0 .............................82
3.2.1. Tìnhhình lưuchuyểntiềnthuầncủacácdoanhnghiệpdệtmay thuộcTập
đồnDệtmayViệtNam..............................................................................................82
3.2.2. Thựctrạngln chuyểntiền mặtcủacácdoanh nghiệpdệtmaythuộcTập
đồnDệtmayViệtNamtronggiaiđoạn2015-2020.......................................................86
3.3. Thựct r ạ n g q u ả n t r ị d ò n g t i ề n t ạ i c á c d o a n h n g h i ệ p d ệ t m a y t h u ộ c Tập
đồnDệtmayViệtNamtronggiaiđoạn2015-2020.....................................................87
3.3.1. Lậpkếhoạchdịngtiền.....................................................................................87
3.3.2. Tổ chức thực hiện kế hoạch dòng tiền và các yếu tố tạo nên sự biến
độngd ò n g tiền........................................................................................................89

3.3.3. Kiểmtra,đánhgiádòngtiền............................................................................112
3.3.4. KếtquảphântíchmatrậnIPA.........................................................................113
3.4. Phânt í c h c á c y ế u t ố ả n h h ư ở n g t ớ i q u ả n t r ị d ò n g t i ề n c ủ a c á c d o a
n h n g h i ệ p dệtmaythuộcTậpđồnDệtmayViệtNam.........................................116
3.4.1. Kiểmđịnhmơhìnhnghiêncứu.......................................................................117
3.4.2. Thảoluậnkếtquảnghiêncứu.........................................................................132
3.5 Đánh giá tình hình quản trị dịng tiền tại các doanh nghiệp dệt may thuộc
TậpđoànDệtmayViệtNamtronggiaiđoạn2015-2020.............................................135
3.5.1. Nhữngkếtquảđạtđược..................................................................................135
3.5.2. Mộtsốhạnchếvànguyênnhân.......................................................................137
KẾTLUẬNCHƯƠNG3........................................................................................142


CHƯƠNG 4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN TRỊ DỊNG TIỀN
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP DỆT MAY THUỘC TẬP ĐỒN DỆT MAY
VIỆTNAM............................................................................................................ 143
4.1. Xu hướng phát triển ngành dệt may và định hướng phát triển của ngành
dệtmayViệtNam...................................................................................................143
4.1.1 Xuhướngpháttriểnngànhdệtmaytrênthếgiới.................................................143
4.1.2.MụctiêupháttriểnngànhdệtmayViệtNamđếnnăm2030..................................143
4.2. Địnhhướng phát tr iể n và quanđiể m cầnquántr iệ t trong quản
tr ịdịng tiề n củaTậpđồnDệtmayViệtNam......................................................144
4.2.1.ĐịnhhướngpháttriểncủaTậpđồndệtmayViệtNam.......................................144
4.2.2 Những quanđiểm cầnqn triệt trongquản trị dịng tiềncủa Tậpđồn Dệt
mayViệtNam..........................................................................................................146
4.3. Mộts ố g i ả i p h á p n h ằ m h o à n t h i ệ n q u ả n t r ị d ò n g t i ề n t r o n g c á c d
o a n h n g h i ệ p d ệ t m a y t h u ộ c T ậ p đ o à n D ệ t m a y V i ệ t N a m .147
4.3.1. Nhómgiảipháphồnthiệncơngtáclậpkếhoạchdịngtiền................................147
4.3.2. Nhómgiảipháphồnthiệntổchứcthựchiệnkếhoạchdịngtiền.........................150
4.3.3. Nhómgiảipháphồnthiệncơngtáckiểmtra,đánhgiádịngtiền........................156

4.3.4. Mộtsốgiảiphápkhác.....................................................................................158
4.4. Cáckiếnnghị...................................................................................................162
KẾTLUẬNCHƯƠNG4........................................................................................165
KẾTLUẬN...........................................................................................................166
DANH MỤC CÁC CƠNG TRÌNH ĐÃ CƠNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI
CỦA LUẬN ÁN
DANHMỤCTÀILIỆUTHAMKHẢO


DANHMỤCCÁCTỪVIẾTTẮT
TIẾNG VIỆT
Từviếttắt

Từđầyđủ(TiếngViệt)

DN

Doanhnghiệp

KD

Kinhdoanh

NVV

Nhỏvàvừa

SXKD

Sảnxuấtkinhdoanh

TIẾNGANH

Từviếttắt

Từđầyđủ(tiếngAnh)

Từđầyđủ(TiếngViệt)

CCC

Cashconversioncycle

Chukỳlnchuyểntiền

CPI

Consumerpriceindex

Chỉsốgiátiêudùng

FEM

FixedEffectModel

Mơhìnhtácđộngcốđịnh

GDP

Grossdomesticproducts

Tổngsảnphẩmquốcnội

IPA

Mơhìnhmứcđộquantrọngvàmứcđộthựchiện

OCF

ImportancePerformanceAnalysis
OperatingCashFlow

OLS

Ordinaryleastsquares

Phươngp h á p b ì n h p h ư ơ n g n h
ỏ n h ấ t thơng

Lưuchuyểntiềnthuầntừhoạtđộngkinhdoanh

REM

RandomEffectModel

thường
Mơhìnhtácđộngngẫunhiên

ROA

Returnonassets

Tỷsuấtlợinhuậntrêntổngtàisản

ROE

Returnonequity

Tỷsuấtlợinhuậntrênvốnchủsởhữu

VINATEX VietnamNational
TextileandGarmentGroup

TậpđồnDệtmayViệtNam


DANHMỤCTỪVIẾTTẮTTÊNDOANHNGHIỆP
Từviếttắt
Tênđầyđủ
BMG

Cơng ty CP MayBìnhMinh

CGM

Cơngty CPMay ChiếnThắng

DCG

Cơngty CP MayĐápCầu

DKDX

CơngtyTNHH MTVDệtkimĐơngXn

DKDP

CơngtyTNHH MTVDệtkimĐơngPhương

DMPN

Cơng tyCPDệtmayPhốNối

DMVN

Cơng tymẹ DệtmayViệtNam

HDM

Cơng tyCPDệtmayHuế

HNI

Cơngty CP MayHữuNghị

HTG

TổngcơngtyCPDệtmayHồThọ

HUG

Tổng cơngtyMayHưngn-CTCP

LDN

Cơng tyCPDệtlụa NamĐịnh

M10

TổngcơngtyMay10–CTCP

MNB

TổngcơngtyMayNhà Bè –CTCP

MDN

TổngcôngtyMayĐồngNai–CTCP

MGG

TổngcôngtyĐức Giang–CTCP

MLP

Công ty CPDệtmay LiênPhương

MTC

Công tyTNHHmay xuấtkhẩuTânChâu

NDT

TổngcôngtyCPDệtmayNamĐịnh

NJC

Côngty CP MayNamĐịnh

NLVN

Côngty TNHHSảnxuất kinh doanh nguyênliệu dệt may ViệtNam

NTT

Công tyCPDệtmayNhaTrang

PPH

TổngcôngtyCPPhongPhú

SPB

Công tyCPSợiPhúBài

TVT

TổngcôngtyViệtThắng–CTCP

VDN

Côngty CPVinatexĐàNẵng

VGG

Tổng côngtyCPMayViệtTiến

VNC

Côngty TNHHTCTDệtmay miềnBắc–Vinatex

VOJ

Công ty CPVinatexOJ

VPH

Công tyCPVinatexPhúHưng

VSC

Công ty TNHHTCTDệt maymiền Nam-Vinatex

VTI

Côngty CPSảnxuất-Xuất nhập khẩu DệtMay


DANHMỤCBẢNG
Bảng1.1:Thốngkêcácbiếntrongmơhìnhnghiêncứu.....................................................27
Bảng2.1:TổnghợpdịngtiềntrongcácgiaiđoạnvịngđờicủaDN.....................................31

Bảng3.1: QuymơdịngtiềnthuầncủacácDNDệtmaytrong giaiđoạn2015-2020................84
Bảng3.2:Chukỳlnchuyểntiềnmặtcủacácdoanhnghiệpdệtmay..................................86
Bảng3 . 3 : K h ả n ă n g t h u h ồ i k h o ả n p h ả i t h u c ủ a c á c D N D ệ t m a y t h u ộ c V i n a t
e x t r o n g giaiđoạn2015-2020.................................................................................90
Bảng3.4:TìnhhìnhkhoảnphảitrảcủacácDNDệtmay....................................................91
Bảng3.5:ChỉtiêuphảnánhkhảnăngthanhtốncủacácDNDệtmaythuộc.........................93
Bảng3.6:Tìnhhìnhlnchuyểnhàng tồnkhotrongcácDNDệtmaythuộc
mẫu nghiêncứu.....................................................................................................98
Bảng3 . 7 : T ì n h h ì n h d ị n g t i ề n v à o t ừ h o ạ t đ ộ n g t à i c h í n h c ủ a c á c D N D ệ t m
a y t h u ộ c Vinatex................................................................................................107
Bảng3 . 8 : T ì n h h ì n h d ị n g t i ề n c h i t ừ h o ạ t đ ộ n g t à i c h í n h c ủ a c á c D N t h u ộ
c Vinatex................................................................................................................ 109
Bảng3.9:K ế t quảkiểmđịnhnghiệmđơnvị...............................................................117
Bảng3.10:Thốngkêmơtảcácbiếntrongmơhìnhvềcácyếutốảnhhưởngđến
quảntrịdịngtiềncủacácDNDệtmaythuộcVinatex...................................................118
Bảng3.11:Matrậnhệsốtươngquangiữacácbiếntrongmơhình......................................122
Bảng3.12:Kếtquảkiểmđịnhhiệntượngđacộngtuyến.................................................123
Bảng3.13: Kếtquả hồi quycác yếu tốtác độngđếnquản trị dòngtiền tại
cácDN DệtmaythuộcVinatextronggiaiđoạn2015-2020..........................................124
Bảng3.14:Kếtquảhồiquyphânvịcácyếutốảnhhưởngđếnquảntrịdòngtiềncủa
cácDNDệtmaythuộcVinatextronggiaiđoạn2015–2020............................................130
Bảng 3.15: Tổng kết tác động của các yếu tố đến quản trị dòng tiền của các
doanhn g h i ệ p dệtmaythuộcmẫunghiêncứutronggiaiđoạn2015-2020......................132
Bảng4.1:Bảngtheodõitìnhhìnhkhoảnphảithu...........................................................152
Bảng4.2:MộtsốrủirođốivớicácDNdệtmay...............................................................160
Bảng4.3.Phânvùngxửlýrủiro..................................................................................161


DANHMỤCBIỂUĐỒ

Biểuđồ3.1:TìnhhìnhtàisảncủacácDNDệtmayquymơlớn............................................76
Biểuđồ3.2:TìnhhìnhnguồnvốncủacácDNDệtmayquymơlớn......................................77
Biểuđồ3.3:TìnhhìnhtàisảncủacácDNdệtmaynhỏvàvừa.............................................78
Biểuđồ3.4:TìnhhìnhnguồnvốncủacácDNdệtmaynhỏvàvừa.......................................79
Biểu đồ 3.5: Tình hình lợi nhuận của các DN dệt may theo quy mô trong giai đoạn
2015-2020................................................................................................................ 80
Biểu đồ 3.6: Hiệu quả kinh doanh củacác DNdệt may theo quy mơ trong giai đoạn
2015-2020................................................................................................................ 81
Biểuđồ3.7:Mứclưuchuyểntiềnthuầntronggiaiđoạn2015-2020....................................82
Biểuđồ3.8:CơcấuDNcólưuchuyểntiềnthuầndương-âm.............................................83
tronggiaiđoạn2015-2020..........................................................................................83
Biểuđồ3.9:Chukỳlnchuyểntiềncủacácdoanhnghiệpdệtmay....................................86
Biểuđ ồ 3 . 1 0 : K h ả nă ng t h a n h t o á n c ủa c á c DNt r o n g m ẫ u n g h i ê n c ứ u g i a i đ o
ạ n 2015-2020...........................................................................................................93
Biểuđồ3.11:MứcđộnắmgiữtiềncủacácDNtronggiaiđoạn2015-2020..........................95
Biểuđồ3.12:KỳlnchuyểnhàngtồnkhotrongcácDNdệtmay.......................................99
Biểuđồ3.13:Tìnhhìnhdịngtiềnvàotừhoạtđộngđầutư củacácDNnhỏvàvừa...................101
Biểuđồ3.14:TìnhhìnhdịngtiềnvàotừhoạtđộngđầutưcủacácDNquymơlớn102
Biểuđồ3.15:TìnhhìnhdịngtiềnchitừhoạtđộngđầutưcủacácDNnhỏvàvừa.103Biểuđồ3.16:Tìnhh
ìnhdịngtiềnchitừhoạtđộngđầutưcủacácDNquymơlớn.104Biểu đồ 3.17: Tình hình lưu
chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư của các DN Dệt maythuộcVinatex............105
Biểu đồ 3.18: Tình hình lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính của các DN
DệtmaythuộcVinatex.............................................................................................111


DANHMỤCHÌNHVẼ
Hình1.1:ĐồthịtánxạtheomơhìnhIPA.........................................................................20
Hình2.1:Sơđồlnchuyểntiền...................................................................................38
Hình2.2. SựthayđổingânquỹtheomơhìnhBaumol......................................................47
Hình2.3. MơhìnhChiphídựtrữtiềntốiưu.....................................................................47

Hình2.4.MơhìnhMiller-Orr.......................................................................................49
Hình2.5:MơhìnhBeranek..........................................................................................51
Hình2.6. MơhìnhStone.............................................................................................51
Hình3.1:CơcấutổchứccủaVinatex.............................................................................72
Hình3.2:ĐồthịphântánIPAđốivớicácDNnhỏvàvừathuộcVinatex............................113
Hình3.3:ĐồthịphântánIPAđốivớicácDNquymơlớnthuộcVinatex............................115
Hình3.4:Q u á trìnhdẫnđếnkhủnghoảngthanhtốncủamộtsốDN..............................141
Hình4.1:ĐịnhhướngmơhìnhquảntrịcủaVinatex.......................................................145
Hình4.2:MụctiêuquảntrịtàichínhdoanhnghiệpcủaVinatex.......................................146


1

PHẦNMỞĐẦU
1. Tínhcấpthiếtcủađềtài
Dịng tiền là một trong những thước đo quan trọng phản ánh tình hình
tàic h í n h c ủ a d o a n h n g h i ệ p ( D N ) v à h o ạ t đ ộ n g c ủ a D N l u ô n g ắ n
liền với sự vận động dòng tiền liên tục. Quản trị dòng tiền là
một trong những nội dung quản trị chi phối sự sống cịn của
m ộ t DN,

thậmchí

quan

trọnghơn

(RobReidervàPeterB.Heyler,

2003).

cả

việctạo

radoanh

số

bánhàng

QuảntrịdịngtiềntạoranănglựcchoDNđể

tốiđahóagiátrị, giúpDNpháthiệncáclỗhổngtiềmẩntrongdịngtiền, giảmthiểu rủi ro
vềcânđối dịngtiền. Đặc biệttrong bốicảnh mơi trườngkinh doanhđầy biến động phức
tạp hiện nay, hàng loạt DN phá sản, tồn tại kém bền vững do quản trị dịng tiền khơng
chặt chẽ và toàn diện. Để giải quyết vấn đề này, cần tiếp tục có những nghiên cứu
chuyên sâu về quản trị dịng tiền của DN.
Ngành cơng nghiệp dệt may Việt Nam là một trong những ngành có vai trị
quan trọng trong sự phát triển kinh tế- xã hội của đất nước. Trong những năm gần
đây, ngành dệt may liên tục phát triển với tốc độ tăng trưởng sản lượng bình quân
17%/năm, thị phần ngành dệt may Việt Nam chiếm 2,5% thị phần dệt may thế giới,
được xếp vào nhóm 5 quốc gia xuất khẩu dệt may hàng đầu trên thế giới. Dệt may
Việt Nam có mức độ hiệu quả sử dụng vốn cao. Với ROE đạt 27,5%, ngành
dệtm a y đ ư ợ c xếp thứ 3 (saungành viễnthông, công nghệ thơng tinvàtruyền thơng và
ngành cơ khí) trong top 5 ngành có chỉ số ROE cao nhất năm 2019. Những thành
cơng của ngành cơng nghiệp dệt may Việt Nam có sự đóng góp của Tập đồn Dệt
may Việt Nam (Vinatex), là DN hàng đầu với lợi thế về quy mô kinh tế, hệ thống
phân phối rộng và dây chuyền sản xuất hoàn thiện. Riêng năm 2020, kim ngạchx u ấ t
khẩu của Tập đoàn là gần 4 tỷ USD, chiếm 10% kim ngạch

xuất khẩu dệt may cả nước.
Bên cạnh những thuận lợi và thành cơng đạt được thì các DN Dệt may thuộc
Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) phải đối mặt với khơng ít khó khăn
nhưc ạ n h t r a n h t r o n g n g à n h d ệ t m a y ở m ứ c c a o , c á c D N c h ị u
ảnh hưởng của những tác động ngẫu nhiên, khó dự báo, trong
đó phải kể đến xung đột thương mại Hoa Kỳ - Trung Quốc,
đại dịch Covid-19 làm chuỗi cung ứng đầu vào bị đứt gãy,
q

trình

s ả n xuấtbịgiánđoạndothiếungunphụliệuvànhânlực,kháchhàngtạmhỗn


nhận hàng hoặc huỷ nhận hàng, nhu cầu tiêu thụ hàng may mặc toàn cầu
giảm20%...
Trước những thời cơ, thuận lợi, khó khăn, thách thức đan xen như vậy, dịng
tiền tại các DN thuộc Vinatex có sự thay đổi. Điều này dẫn tới dịng tiền đứt gãy ở
một số DN, bình qn mỗi năm có 45,79% DN thuộc tập đồn khơng đảm bảo cân
đối dịng tiền. Nhiều DN dệt may khơng đảm bảo khả năng thanh tốn nợ đến hạn,
thậm chí nhóm DN nhỏ và vừa có xu hướng sụt giảm khả năng thanh tốn. Ngược
lại, để đảm bảoan tồn tài chính vàtập trung trả nợ, một số DN nhỏ vàvừa thu hẹp
quy mô sảnxuất kinh doanh, tăng tỷlệnắm giữ tiền dẫnđến giảmhiệu quảsử dụng tài
sản. Chu kỳ lưu chuyển tiền của các DN nhỏ và vừa thuộc Tập đoàn bị kéo dài,
khơng phù hợp với tính mùa vụ trong sản xuất kinh doanh hàng dệt may. Chính vì
vậy, việc nghiên cứu thực tiễnquản trị dòng tiền, nhận ranhững hạn chế cịn tồntại và
ngun nhân của hạn chế, từ đó đề xuất những giải pháp có tính khả thi nhằm hồn
thiện quản trị dòng tiền tại các DN Dệt may thuộc Vinatex là rất cần thiết.
Xuất phát từ lý luận và thực tiễn như trên, NCS lựa chọn đề tài: “Quản
trịd ò n g t i ề n c ủ a c á c d o a n h n g h i ệ p d ệ t m a y t h u ộ c t ậ p đ o à n D ệ t

m a y V i ệ t N a m ”làm luận án tiến sĩ.
2. Câuhỏinghiêncứu
Cácc â u h ỏ i n g h i ê n c ứ u đ ư ợ c N C S đ ặ t r a c ầ n g i ả i q u y ế t t r o n g l u ậ n á n bao
gồm:
- ThựctrạngquảntrịdòngtiềntạicácDNDệtmaythuộcVinatexđangdiễnra
nhưthếnào?
- Nhữngy ế u t ố n à o ả n h h ư ở n g t ớ i q u ả n t r ị dòngt i ề n c ủ a c á c D N D ệ t m a y
t h u ộ c V i n a te x ?
- Cần có những giải pháp gì để hồn thiện quản trị dịng tiền tại các DN
Dệtm a y t h u ộ c V i n a t e x t r o n g t h ờ i g i a n t ớ i ?
3. Mụctiêuvànhiệmvụnghiêncứu
Mụctiêunghiêncứu:
Mục tiêu nghiên cứu của luận án là hồn thiện quản trị dịng tiền tại các
DND ệ t m a y t h u ộ c T ậ p đ o à n D ệ t m a y
Việt Nam.
Nhiệmvụnghiêncứu:


Để đạt được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, các nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể
được xác định là:
- Hệ thống hố và gópphần làm rõ thêmnhững vấn đề lý luận vềdòng tiền và
quản trị dòng tiền của DN.
- Nghiên cứu về quản trị dòng tiền của các DN Dệt may ở một số quốc gia, từ
đó rút ra một số bài học kinh nghiệm có thể vận dụng cho các DN ngành Dệt may
ViệtN a m n ó i c h u n g v à c á c D N D ệ t m a y t h u ộ c V i n a t e x n ó i r i ê n g .
- Phân tích và đánh giá thực trạng dịng tiền của các DN Dệt may thuộc
Vinatex, thực trạng quản trị dòng tiền của các DN Dệt may thuộc Vinatex; từ
đó,c h ỉ r a n h ữ n g k ế t q u ả đ ạ t đ ư ợ c , n h ữ n g h ạ n c h ế trong cơng tác
quản trị dịng tiền của các DN Dệt may thuộc Vinatex và các nguyên nhân của nó.
- Đề xuất các giải pháp có tính khả thi và một số kiến nghị nhằm hồn thiện

quản trị dịng tiền tại các DN Dệt may thuộc Vinatex.
4. Đốitượngvàphạmvinghiêncứu
4.1 Đốitượngnghiêncứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là các vấn đề lý luận và thực tiễn về dòng
tiền và quản trị dịng tiền của các DN nói chung và tại các DN Dệt may thuộc Tập
đoàn Dệt may Việt Nam.
4.2.Phạmvinghiêncứu
- Về nội dung nghiên cứu: Nghiên cứu về quản trị dòng tiền của DN có nhiều
cách tiếp cận khác nhau nhưng đều cùng hướng tới mục tiêu là duy trì hoạt động
thường xuyên của DN không bị ngắt quãng, đảm bảo tính thanh khoản và tạo
ram ứ c s i n h l ờ i c a o n h ấ t c ó t h ể c h o D N . L u ậ n á n t i ế p c ậ n
n g h i ê n c ứ u m ộ t c á c h t o à n d i ệ n , v ừ a phântíchdịngtiềntừcácmảnghoạt
độngcủaDN, vừađisâunghiêncứu quy trình quản trị dịng tiền, nghiên cứu các nhân tố
ảnh hưởng đến quản trị dòng tiền của DN.
- Về không gian nghiên cứu: Luận án tập trung nghiên cứu các DN Dệt may
thuộc Tập đoàn Dệt may Việt Nam, gồm 1 công ty mẹ và 31 công ty thành viên là
đơn vị cấp 1 thuộc Tập đồn. Để phục vụ mục đích nghiên cứu, NCS căn cứ
vàoq u y m ô D N đ ể c h i a c á c D N D ệ t m a y t h u ộ c V i n a t e x t h à n h 2
nhóm như sau: 4 DN thuộc nhóm DN quy mô nhỏ và vừa, 28
DN quy mô lớn (chi tiết ở phụ lục 1).


- Về thời gian nghiên cứu: Các dữ liệu thứ cấp phục vụ cho nghiên cứu trong
giai đoạn từ năm 2015 đến 2020. Ngoài ra, các dữ liệu sơ cấp được thu thập thông
qua khảo sát, điều tra và phỏng vấn từ tháng 9/2020 đến tháng 12/2020.
5. Nhữngđónggópmớicủaluậnán
- Về mặt lý luận: Luận án đã hệ thống hoá và làm rõ thêm cơ sở lý luận về
dòng tiền củaDN, làmrõ kháiniệmvà cácđặc điểm dòngtiềncủa DNvàmốiquanhệ giữa
dòngtiền từhoạt độngkinhdoanh, hoạt động đầutưvà hoạtđộngtài chính. Đây là cơ sở
quan trọng của việc phối hợp các dòng tiền trong từng hoạt động của quản trị dòng

tiền của DN giúp đạt được mục tiêu đề ra.
Qua tổng quan lý thuyết, luận án đã đưa ra được khái niệm quản trị dòng tiền
theo cách tiếp cận riêng của mình, luận giải rõ mục tiêu và nội dung quản trị dòng
tiền của DN.
- Về mặt thực tiễn: Luận án đã thực hiện phântích dịng tiền của 32 DN thành
viên thuộc Vinatex theo hai nhóm DN lớn và DN nhỏ và vừa; khảo sát thực trạng
quản trị dòng tiền của các DN thuộc Vinatex theo nội dung đã xác lập ở chương 2,
đồng thời thông qua mô hình IPA với kỹ thuật phân tích ma trận để đánh giá mứcđ ộ
quan trọng và mức độ thực hiện của từng yếu tố thuộc nội
d u n g q u ả n t r ị d ò n g t i ề n c ủ a D N , q u a đ ó đã chỉra cácyếu tố cầntập
trung cải thiện, tiếptục duy trì, chú ý thấp hay giảm sự đầu tư. Kết hợp với kỹ thuật
hồi quy phân vị, luận án đã phân tích các yếu tố tác động đến kết quả quản trị dòng
tiền của các DN dệt may thuộc Vinatex. Luận án đã rút ra được những kết luận cần
thiết về những kết quả đạtđ ư ợ c , n h ữ n g đ i ể m c ò n h ạ n c h ế v à n g u y ê n
n h â n đ ể l à m c ơ s ở c h o v i ệ c đ ề x u ấ t g i ả i pháp.
Trên cơ sở nhận diện xu hướng phát triển ngành Dệt may trên thế giới và ở
Việt Nam đếnnăm 2030, mục tiêuvàđịnh hướng phát triểncủaVinatex, luận ánđề xuất
bốn quan điểm cần quán triệt trong quản trị dịng tiền của Tập đồn, đề xuất bốn
nhóm giảipháp vàmộtsố kiếnnghị nhằmhồn thiệnquản trịdịngtiền củacác DN dệt
may thuộc Vinatex trong tương lai.


6. Kếtcấucủaluậnán
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận án được kết cấu gồm 4 chương:
Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
Chương2:Cơ sởlýluậnvàthựctiễnvềquảntrịdịngtiềncủadoanhnghiệp
Chương 3: Thực trạng quản trị dòng tiền của các doanh nghiệp dệt may thuộc
Tập đoàn Dệt may Việt Nam
Chương 4: Giải pháp hồn thiện quản trị dịng tiền của các doanh nghiệp
dệtm a y t h u ộ c T ậ p đ o à n D ệ t m a y V i ệ t N a m

CHƯƠNG1.TỔNGQUANTÌNHHÌNHNGHIÊNCỨU VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.1. Tổng quan các cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài quản trị
dòng tiền của doanh nghiệp
Quản trị dòng tiền là một vấn đề quan trọng trong cơng tác quản trị tài chính
của các doanh nghiệp. Cho đến nay, đã có nhiều nghiên cứu về quản trị dòng tiền
của doanh nghiệp với những hướng tiếp cận và mục đích nghiên cứu khác nhau.
NCS chia các nghiên cứu thành một số nhóm nghiên cứu như sau:
1.1.1. Cácnghiêncứuvềvaitròcủadòngtiềnvàquảntrịdòngtiền
Nghiên cứu của Ali, A. (1994), Block, B. (1999) đều khẳng định thơng tin về
dịng tiền của DN rất quan trọng và hữu ích trong việc định giá DN. Bên cạnh đó,
bài nghiên cứu khoa học của Nguyễn Thanh Hiếu, Tạ Thu Trang (2013) đã khẳng
định thơng tin dịng tiền là nguồn lực vơ cùng quan trọng và đóng vai trò then chốt
trong hầu hết các quyết định tài chính, định giá DN chính xác, định giá chứng
khốn, đánh giá kế hoạch tài chính và quản trị tài chính DN. Các nhà phân tích tài
chínhthườngdùngthơngtintrênbáocáolưuchuyểntiềntệtrongviệcđánhgiátình hình thanh
tốn của DN. Ngay cả với các chủ thể bên ngoài DN, hầu hết các quyết định của họ
đều dựa vào thông tin về dòng tiền trong tương lai của DN, rõ ràng các nhà đầu tư
thường quan tâm tới các loại chứng khốn của các DN có dịng tiềnm ạ n h v à
tránh đầu tư vào các DN có dịng tiền yếu. Tương tự như vậy,
trong việc đánh giá cấp tín dụng cho DN, các nhà cung cấp
tín dụng cũng đặt nhiều sự quan tâm vào dòng tiền của DN.
Dòng

tiền

vào

v à dịng

tiền

ra

của

mỗi

DN

và

khả

năng

tiếpcậncủaDNđếntiềnlàyếutốcơ bảnđểđưaracácquyếtđịnhchovay. Cácnhà quản trị
DN có thểdựa vào dịng tiềncủa DNđể biết xem một DN có đang gặpkhó khăn về tài
chính hay khơng (Zwaig và Pickett, 2001).Dahmen và Rodriguez( 2 0 1 4 ) c ị n
phát hiện rằng thơng tin dịng tiền khơng đầy đủ là một trong
những lído gây ra khó khăn tài chính của DN.
Khơng chỉ nhận thấy vai trị của thơng tin dịng tiền, một số nghiên cứu còn
khẳng định vai trò quan trọng của quản trị dịng tiền đối với DN. Thành cơng của
DN về cơ bản được giải thích bởi hiệu quả của nó trong một khoảng thời gian nhất
định. Hiệu quả hoạt động của một DN bị ảnh hưởng đáng kể bởi quản trị dịngtiền.
TrongbàinghiêncứucủanhómtácgiảTrầnThịMinhNguyệtvàĐàmThanhTú

(2019), các hệsố từ báocáo lưu chuyểntiền tệcũng đã đượccác nhànghiên cứu về lĩnh
vực sản xuất công nghiệp quan tâm vì chúng cung cấp những thơng tin chính
xácvềtrạngtháihoạtđộngcủamộtDN,dođóquảntrịdịngtiềnlàvấnđềsốngcịn

của

DN.

Nhóm tác giả Mohamed Ahmed Bari, Willy Muturi, Mohamed Said Samantar (2019)
phân tích thực trạng quản lý dòng tiền của các DN bán lẻ thực phẩm và đồ uống ở
bang Puntland của Sumalia. Theo kết quả nghiên cứu, các DN bán lẻ dù quy mơ lớn
hay nhỏ thì việc quản lý dịng tiền hợp lý cũng là cần thiết để đảm bảo lợi nhuận như
kỳ vọng và sự thành công lâu dài của DN. Akinyomi, O. J. (2014) đã khẳng định rằng
quản trị tiền mặt là điều cần thiết cho mọi DN để đảm bảo lợi nhuận và tính bền vững
cho

DN,

thành

cơng

của

bất

kỳ

dự

án

kinh

doanh

nàocũngnhờ

xácđịnhđúngđắncáchquảnlývàkiểmsốtdịngtiềncủamình. Thứ nhất, quản lýtiền giúp
đạtđược khảnăng thanh khoản của DNvà kiểm soáttốt tình hình tài chính. Thiếu tiền
mặtsẽ phávỡ hoạtđộng của DN vàthậm chídẫn đến mất khả năng thanh khoản. Thứ
hai, nếu nắm giữ quá nhiều tiền mặt trong dài hạn sẽd ẫ n đ ế n t ỷ s u ấ t s ử d ụ n g
vốn thấp. Thứ ba, dịng tiền trong tương lai rất khó dự đ o á n ,
vì

vậy

cần

có

kế

hoạch

dự

báo

dịng

tiền

tương

lai.
Ngồi ra, các tác giả Mungal và Garbhanrran (2014), Jansson và cộng sự
(2015), Johnson (2015) tiến hành nghiên cứu định lượng và đồng quan điểm rằng
quản trị dòng tiền là yếu tố góp phần vào sự phát triển bền vững của các DN, đặc
biệt là DN nhỏ và vừa.
Ngoài ra, các nhà quản trị DN cần chú trọng quản trị dịng tiền để giúp DN
giảm thiểu những khó khăn về tài chính, tạo điều kiện cho DN đạt được các mục
tiêu trong chiến lược dài hạn của DN (Abdullah và Ahmad, 2015). Quản trị dòng
tiềnđ ú n g c á c h c ó t h ể n g ă n n g ừ a

phásản,

từđólàmtănglợinhuậnvàtínhbền vững cho DN. Ngoài ra, Pea, J.
và Yoon, S.S (2012) khẳng định rằng dự báo dòng tiền rất
q u a n t r ọ n g k h i đ ị n h g i á D N . Dự báo trước được dòng tiền cho việc
chi
trản ợ hoặcdự bá onguycơphás ả n củabênđ iv a yc ót hể giúpn gư ờ i chovaygi ả
m r ủi r o n ợ xấ u.
Không chỉ góp phần vào sự thành cơng của DN, quản trị dịng tiền cịn mang
lại lợi ích cho nhà quản trị DN. Roychowdhury S. (2006) cho thấy các nhà quản trị
tài chính ngày càng quan tâm tới quản trị dịng tiền và họ có thể kiếm được
nhiềul ợ i íchtừviệcquảntrịdịngtiềncủaDN.LuậnántiếnsĩcủaTơLanPhương(2021)


nghiên cứu tác động của quản trị dòng tiền đến giá trị cổ đơng của DN, trong đó

nhấn mạnh rằng muốn gia tăng giá trị cổ đơng thì các DN phải làm tốt công
tácq u ả n t r ị d ò n g t i ề n , t ừ đ ó m a n g l ạ i l ợ i í c h k i n h t ế c h o c á c
chủ sở hữu DN.
Như vậy, có thể khẳng định rằng thơng tin về dòng tiền và quản trị dòng tiềnl à
cần thiết và ngày càng trở nên quan trọng đối với DN.
1.1.2. Cácnghiêncứuvềnộidungquảntrịdòngtiền
Một số tác giả nghiên cứu về quản trị dòng tiền thông qua nghiên cứu về quản
trị ngân quỹ, với các nội dung liên quan đến xây dựng ngân quỹ tối ưu cho DN,
quảntrịkhoảnphảithu, quảntrịkhoảnphảitrả, xửlýngânquỹkhixảyratìnhtrạng thặng dư
hoặc thiếu hụt. Ran Zhang (2006), Phạm Ngọc Thúy và Hàng Lê Cẩm Phương
(2007) đề cập đến quản trị dòng tiền dựa trên phân tích quản trị ngân quỹv à t í n h
thanh khoản của DN. Các nghiên cứu khẳng định cần đẩy
nhanh tốc độ phát sinh các dòng tiền vào đồng thời giảm
thiểu tốc độ phát sinh dòng tiền ra của DN nhằm đảm bảo sự
cân đối, trùng khớp giữa các dòng tiền phát sinh trong DN.
Phan Hồng Mai (2012) trong luận án tiến sĩ“Quản lý tài sản tại các doanh
nghiệp ngành xây dựng ở Việt Nam”có nghiên cứu quản lý dịng tiền thơng qua
việcđềcậptớiquảnlýngânquỹvàviệcduytrìngânquỹtốiưu, quảnlýkhoảnphải thu tại 104
cơng ty cổ phần ngành xây dựng niêm yết từ năm 2006 đến 2010. Luận
ánđãphântíchthựctrạngquảnlýtàisản, quađóđánhgiáquảntrịtiềnmặtcủaDN. Tuynhiên,
nộidungmớichỉdừnglạiở bướcđầu, chưaphảnánhtồndiệnnộidung của quản trị dịng
tiền trong các DN. Vì vậy, các đánh giá và các giải pháp đưa ra tập trung dưới góc độ
tiền là một khoản mục trong phần tài sản của bảng cân đối kế toán của các DN này,
chưa nhấn mạnh vào việc nâng cao hiệu quả quản trị dòngt i ề n c ủ a D N .
Luận án tiến sĩ của Đỗ Hồng Nhung (2014) nghiên cứu quản trị dòng tiền của
các DN chế biến thực phẩm, đãđưa ra cách tiếp cận quản trị dịng tiền củaDN theo
quy trình từ các nghiệp vụ phát sinh, ghi nhận, kiểm soát đến các giao dịch
tàic h í n h . N g h i ê n c ứ u đ i s â u p h â n t í c h q u ả n t r ị k h o ả n p h ả i t r ả ,
khả

năng

thanh

toán

và

q u ả n trịngânquỹ,

đánhgiáchấtlượngdòngtiềncủaDNnhưtỷsốdòngtiền/doanh thu, tỷ số dòng tiền/ lợi
nhuận sau thuế... Ngoài ra, về thực tiễn, việc khảo sát các DN chế biến thực phẩm
niêm

yết

giúp

tác

giả

khẳng

định

rằng

nội

dung

quản

dịngtiềnchưađượccác DNnàythựchiệnđầyđủ,đặcbiệtlànhiềuDNchưấp

trị