Bài giảng Hậu sản thường

HẬU SẢN THƯỜNG

1


Định nghĩa
Là khoảng thời gian 6 tuần sau sanh
Các cơ quan trong cơ thể dần trở lại bình thường
Gồm các hiện tượng: thu hồi tử cung, sự tiết sản dịch,

sự lên sữa và tiết sữa

2


Sự thu hồi tử cung và các phần phụ
thuộc
Những thay đổi về giải phẫu học
Tử cung
Sau

sanh, tử cung co hồi thành khối cầu an toàn, khoảng

13cm trên khớp mu
Sau

2 tuần sẽ trở về vị trí, kích thước bình thường như trước

khi có thai
Sự

co hồi tử cung ở người con so nhanh hơn con rạ, người

cho con bú nhanh hơn người không cho con bú

3


Sự thu hồi tử cung và các phần phụ
thuộc
Ngoài ra, các bộ phận khác như đoạn dưới tử cung, cổ

tử cung, âm hộ, âm đạo, dây chằng tròn, dây chằng
rộng, ống dẫn trứng, buồng trứng cũng dần dần trở lại
bình thường vào khoảng ngày thứ 10-15 sau sanh.

4


Sự co hồi của tử cung sau sanh
Tử cung trên
xương mu # 13 cm

5


Sự co hồi của tử cung sau sanh
 Tử cung 1 tuần sau sanh

6

Sự thu hồi cổ
tử cung trong
thời gian hậu
sản

7


Sự co hồi tử cung sau sanh

8


Sản dịch
Chất dịch chảy ra ngoài âm hộ trong thời kỳ hậu sản, gồm màng

rụng, máu cục, dịch tiết ở niêm mạc tử cung
Có tính vơ khuẩn, mùi tanh
2-3 ngày đầu có màu đỏ tươi, sau đổi sang màu đỏ sậm như bã trầu.
Ngày 4-8, dịch loãng nhầy như máu cá.
Ngày 8-12, sản dịch nhày trong, ít dần.
Kinh non có thể xuất hiện ít từ ngày 12-18 sau sanh.
9


Sự tiết sữa
Sau sanh, lượng sữa non nhiều hơn, khoảng

ngày thứ ba sau sanh có hiện tượng lên sữa

Căng vú
Đau
Vú chảy sữa

10


Sự tiết sữa
Tuyến vú phát triển

11


Sự phát triển của
tuyến vú trong thai kỳ

12


ống dẫn sữa họat động và không họat động

13


Cơ chế tiết sữa
Prolactin tiết ra

bởi việc kích
thích núm vú do
động tác nút vú

của trẻ và tạo sữa
nhiều hơn cho cử
bú tiếp theo

14


Cơ chế tiết sữa

Oxytocin cũng
được tiết ra trong
cử bú giúp tử
cung co hồi nhanh
hơn
15


Động tác bú mút của trẻ làm ép các xoang sữa
gây tống xuất sữa

16


Những thay đổi tổng quát
Tổng trạng thường tốt, mạch huyết áp bình thường
Thân nhiệt bình thường, trừ những ngày đầu căng sữa
Có thể lên cơn rét run do sự mất nhiệt và mệt mỏi sau

sanh

17


Theo dõi và chăm sóc
Nguy cơ chảy máu sau sanh, do
Đờ

tử cung thứ phát
Sót nhau, màng nhau
Tụ máu đường sinh dục sau sanh do có tổn
thương phần mềm khơng phát hiện sớm

18


Theo dõi – chăm sóc
Nhận định và đánh giá tình trạng sản phụ, bao gồ
Có hay khơng có những bất thường trong chuyển dạ
Sổ nhau thường hay bất thường
Lượng máu mất sau sổ nhau
Sự co hồi tử cung sau sổ nhau
Liên quan đến vấn đề cho con bú
Nhu cầu dinh dưỡng của sản phụ
Nhu cầu vệ sinh cơ thể

19


Theo dõi – chăm sóc
Các vấn đề cần theo dõi

Tổng trạng
Hiện tượng tiết sữa, sự cho con bú
Sự co hồi tử cung
Sản dịch
Tiểu tiện, đại tiện
Dinh dưỡng

20