Bài giảng Kinh doanh quốc tế: Chương 3 - Môi trường quốc gia

CHƯƠNG III

MÔI TRƯỜNG QUỐC GIA


Nội dung chính
Môi trường quốc nội
Môi trường quốc ngoại
Môi trường tự nhiên
Môi trường chính trị
Môi trường kinh tế
Môi trường pháp lý
Môi trường văn hóa
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

2


Môi trường quốc nội
Môi trường chính trị và pháp lý:

Quy định về quan hệ đối ngoại và đầu tư ra nước ngoài
Quy định pháp lý ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của doanh
nghiệp
Các bộ luật chi phối hoạt động của các chi nhánh công ty ở
nước ngoài

Môi trường kinh tế:

Kinh tế phát triển ổn định, lãi suất thấp, đồng tiền nội địa tăng
giá Ỉ đầu tư ra nước ngoài tăng, và ngược lại
Khi kinh tế có xu hướng xấu đi Ỉ chính phủ thường có chính
sách hạn chế đầu tư ra nước ngoài

Môi trường cạnh tranh:

Cạnh tranh trong nước cao, nguy cơ mất thị phần Ỉ buộc
doanh nghiệp giảm đầu tư ra nước ngoài về củng cố thị trường
trong nước.

06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

3


MÔI TRƯỜNG
QUỐC NGOẠI


Môi trường tự nhiên
Vị trí địa lý:
Các nước láng giềng
Vị trí giáp biển

Địa hình:
Đặc tính kỹ thuật của sản phẩm
Chi phí vận chuyển hàng hóa

Chia cắt thị trường

Khí hậu:
Tính năng sản phẩm

Tài nguyên thiên nhiên
Dân số
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

5


Môi trường chính trị
Ổn định chính trị: mối quan tâm hàng đầu
Hai vế của ổn định chính trị: Ổn định chính quyền và
ổn định chính sách
Đối với các doanh nghiệp kinh doanh quốc tế: ổn
định chính sách quan trọng hơn ổn định chính quyền

Chủ nghóa dân tộc:
Nguy cơ bị tịch thu hay quốc hữu hóa tài sản
Chính sách hạn chế đầu tư nước ngoài
Phong trào tẩy chay hàng ngoại
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

6

Môi trường kinh tế
Các hệ thống kinh tế

Kinh tế kế hoạch hóa tập trung:

Toàn bộ các nguồn lực và cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc sở
hữu nhà nước.
Nhà nước quyết định loại hàng hóa được sản xuất cũng như số
lượng, giá cả và kênh phân phối.

Kinh tế thị trường:

Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh đều thuộc sở hữu tư nhân.

Kinh tế hỗn hợp:

Một số lónh vực có sở hữu tư nhân và hoạt động theo cơ chế
thị trường, một số lónh vực thuộc sở hữu nhà nước và hoạt
động theo kế hoạch nhà nước.

Kinh tế do Nhà nước định hướng:

Nhà nước đóng vai trò quan trọng thông qua “chính sách công
nghiệp” và xác lập các mục tiêu quốc gia.

06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

7


Môi trường kinh tế
Các nền kinh tế chuyển đổi

Đang trong quá trình chuyển từ kinh tế kế hoạch
hóa tập trung và kinh tế hỗn hợp sang kinh tế thị
trường.
Có rất nhiều cơ hội kinh doanh nhưng cũng nhiều
rủi ro do:
Xáo trộn xã hội và bất ổn chính trị
Hệ thống pháp luật chưa hoàn chỉnh
Cơ sở hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ kinh doanh chưa
phát triển
Khác biệt trong tư duy và phong cách làm việc

06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

8


Môi trường kinh tế
Mức độ phát triển kinh tế
GNP/GDP: Đánh giá độ lớn của một nền kinh tế.
Thu nhập bình quân đầu người (GNP/người hoặc
GDP/người): Ước lượng và so sánh tương đối mức sống và

sức mua của cư dân các nước.
Ngang giá sức mua (PPP): thu nhập bình quân đầu người
điều chỉnh theo sức mua của đồng tiền nội địa Ỉ so sánh
trực tiếp mức sống của cư dân các nước.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế: đánh giá tiềm năng phát triển
của thị trường.
Chỉ số phát triển con người (HDI): đo lường chất lượng cuộc
sống con người của một quốc gia bằng cách tổng hợp ba
chỉ số tuổi thọ trung bình, trình độ học vấn và PPP.
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quoác gia

9


Môi trường kinh tế
Mức độ ổn định kinh tế
Kinh tế bất ổn định:
Biến động trong nền kinh tế ngoài tầm kiểm soát
của chính phủ.
Tạo bất ổn trong xã hội, dễ dẫn đến bất ổn định
chính trị.

Chỉ số phản ánh mức độ ổn định kinh tế:
Tỷ lệ lạm phát
Nợ nước ngoài
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

10


Môi trường pháp lý
Các hệ thống pháp lý
Hệ thống luật Anh – Mỹ: Luâït xây dựng dựa trên
những kiến thức tập hợp lại từ các phán quyết của
tòa án với các trường hợp cụ thể trong quá khứ.
Hệ thống luật lục địa:
Luật soạn thảo chi tiết quy định những gì được phép
và không được phép làm cũng như mức án cho các
trường hợp vi phạm.
Chia thành ba bộ luật: luật thương mại, luật hình sự
và luật dân sự.
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

11


Môi trường pháp lý
Các hệ thống pháp lý (tiếp)
Luật Hồi giáo:
Diễn giải từ Kinh Koran, quy định chi tiết và có hệ thống mọi
hành vi kinh tế và xã hội.
Những điểm tác động mạnh đến hoạt động kinh doanh quốc
tế:
Cấm việc chi trả và nhận tiền lãi

Không quy định rõ các bước xử lý và quy trình kháng án Ỉ
tòa án mỗi nơi diễn giả luật theo cách khác nhau.

Hệ thống luật quan liêu:
Không phải là một hệ thống luật chính thức
Mọi vấn đề được xử lý theo ý chí của quan chức nhà nước, bất
kể luật quy định thế nào.
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

12


Môi trường pháp lý
Những khác biệt pháp lý (quy định pháp lý và năng lực thực thi)
tác động mạnh đến kinh doanh quốc tế
Quyền sở hữu tài sản: mức độ bảo vệ của hệ thống pháp lý
trước sự xâm phạm quyền sở hữu tài sản do hành vi của cá
nhân hay chính quyền.
Quyền sở hữu trí tuệ: mức độ bảo vệ của hệ thống pháp lý
trước những vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
An toàn sản phẩm và trách nhiệm đối với sản phẩm:
Chi phí
Đạo đức kinh doanh

Nghóa vụ hợp đồng: xác định các điều kiện trong hợp đồng
mua bán hàng hóa cũng như quyền lợi và nghóa vụ của các
bên tham gia.
06-Mar-07

PTM – Môi trường Quốc gia

13