Bài giảng điện tử công nghệ: mạch điều khiển tốc độ pdf

VÌ NGÀY MAI LẬP NGHIỆP
Mai Văn Hiệp.Tổ Lí-TD-KTCN
Trường THPT Ngô Quyền
Ba Vì –Hà Nội.Tháng12/2008
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Nêu khái niệm mạch điều khiển tín hiệu?
Trả lời:
Mạch điều khiển tín hiệu là mạch điện tử để thay đổi trạng
thái của các tín hiệu
Ví dụ:
2.Nêu công dụng mạch điều khiển tín hiệu?
-Thông báo về tình trạng thiết bị khi gặp sự cố. Ví dụ:
-Thông báo thông tin cần thiết cho người thực hiện theo
lệnh.Ví dụ:
-Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử. Ví dụ:
-Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc. Ví dụ:
CÔNG DỤNG(Bảng tóm tắt)
CÔNG
DỤNG
MẠCH
ĐIỆN
TỬ
ĐIỀU
KHIỂN
-Thông báo về tình trạng thiết bị khi gặp sự
cố
-Thông báo thông tin cần thiết cho người
thực hiện theo lệnh.
-Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử
-Thông báo về tình trạng hoạt
động của máy móc.

3.NGUYÊN LÍ CHUNG CỦA MẠCH ĐIỀU
KHIỂN TÍN HIỆU?
Nhận
lệnh
Xử lí
Khuếch
đại
Chấp hành
lệnh
4. Trình bày nguyên lí làm việc của mạch báo
hiệu và bảo vệ quá điện áp ở Hình 14-3?
3-Ví dụ.A- Hình14-3 Mạch bảo vệ
điện áp
Trạng thái có sự cố:
Tiết15:BÀI 15: MẠCH ĐIỀU KHIỂN
TỐC ĐỘ ĐỘNG CƠ ĐIỆN XOAY
CHIỀU MỘT PHA
MỤC TIÊU
-Biết được công dụng của mạch điều khiển tốc độ động cơ một
pha.
-Hiểu được mạch điều khiển tốc độ quạt điện bằng triac.
I. Công dụng của mạch điều khiển tốc
độ động cơ điện xoay chiều một pha.
Để điều khiển tốc độ động cơ một pha, người ta có thể sử
dụng các phương pháp sau:
-Thay đổi số vòng dây của stator (ví dụ quạt bàn).
-Điều khiển điện áp đưa vào động cơ.
-Điều khiển tần số nguồn điện cấp cho động cơ.
-Mắc nối tiếp với động cơ một điện trở hay cuộn dây điện cảm
(ví dụ điều khiển quạt trần kinh điển)

Công dụng:
Thay đổi tốc độ động cơ theo yêu cầu
Q
Điều khiển động cơ một pha
bằng tổng trở phụ
Điều khiển động cơ một pha bằng
biến áp tự ngẫu
Uv
D
U1
Q
Các phương pháp điều khiển kinh điển:
Z
t
U
2
a)I= U/z =>Z tăng lên thì I giảm=> Tốc độ động cơ thay đổi.
b) Thay đổi điện áp U
2
thông qua việc điều chỉnh điện
áp ra.
a) b)
II. Nguyên lí điều khiển tốc độ cơ một pha
Điều khiển
Điện áp
ĐC
U
1
, f
1

U
2
, f
1
Điều khiển
Tần số, điện áp
ĐC
U
1
, f
1
U
2
, f
2
1. Điều khiển tốc độ bằng cách thay đổi điện áp (Hình
15-1)
2. Điều khiển tốc độ bằng thay đổi tần số và điện áp.
a)
b)
T
a
U
1
VR
R
C
Đ
K
Tụ NẠP ĐiỆN

Triac dẫn
Động cơ
hoạt động
Tụ nạp đầy
III. Một số mạch điều khiển tốc độ động cơ một pha
Sơ đồ điều khiển động cơ một pha bằng triac
Nguyên lí làm việc
-Triac không mở thông khi chưa có dòng điện kích đặt tại cực
điều khiển G
-Khi đóng khóa K sẽ có dòng điện nạp vào tụ điện. Khi tụ nạp
đầy, điện áp định mức của tụ cũng là điện áp ngưỡng mở
thông triac.
-Khi triac dẫn sẽ cung cấp điện cho động cơ hoạt động.
-Để điều khiển tốc độ của động cơ, thì thay đổi điện áp nạp tụ
bằng biến trở VR, khi đó sẽ thay đổi thời gian nạp điện cho
tụ và thay đổi thời gian dẫn của triac.
-VD: Giảm điện trở VR, tụ nạp nhanh hơn, triac dẫn nhiều
hơn, điện áp đưa vào động cơ lớn hơn, động cơ quay với tốc
độ lớn hơn và ngược lại.
-Nhược điểm: Triac làm việc lâu ngày sẽ bị thiếu chính xác.
Để khắc phục mắc thêm vào mạch một điac.
U
1
VR
R
C
Đ
Tụ NẠP ĐiỆN
Triac dẫn
Động cơ

hoạt động
Tụ nạp đầy
D
a
Điac dẫn
Khi điện áp tụ tăng tới ngưỡng điện áp
thông của điac. Điac dẫn, có dòng điều
khiển chạy vào cực điều khiển triac, triac
được mở thông, cấp điện cho động cơ
hoạt động.
III- Một số mạch điều khiển động cơ một pha
K
Ta
Tổng hợp:III-Một số mạch điều khiển động
cơ một pha
H×nh 15 - 2 §iÒu khiÓn triac b»ng mét m¹ch ®¬n gi¶n
t
U
U
2
U
C
b)
U
1
U
U
2
U
C

+U
DA
-U
DA
t
d)
U
1
VR
R
C
T
K
a)
§
U
1
U
2
K
c)
VR
R
D
A
T
C
§
U
1

U
2
U
I
U
BO
Tổng kết bài
-Nêu nhận xét về điện áp đưa vào động cơ một pha khi
điều khiển bằng mạch điện tử?
=>điện áp được điều khiển gián đoạn.
-Khi sử dụng triac để điều khiển tốc độ động cơ, cần tác
động vào thông số nào của nguồn cấp điện cho động cơ?
=>Trị số hiệu dụng của điện áp đưa vào động cơ.
-So với điều khiển động cơ quạt bằng phím bấm, thì điều
khiển bằng điện tử có ưu và nhược điểm gì?
Ưu điểm: ?
Nhược điểm: ?
Nghiên cứu trước Bài 16.Thực hành
Vẽ sơ đồ nguyên lí và sơ đồ lắp ráp mạch điều khiển
động cơ một pha Hình 15-2 a và b tr: 63 sgk
•
Ôn tập học kì I:-Từ tiết 1 đến tiết 15.
Chú ý:-Vẽ sơ đồ lắp ráp các mạch chỉnh lưu
-Vẽ sơ đồ lắp ráp mạch điều khiển động cơ 1 pha Hình 15-2
trang 63 sgk và đồ thị biến thiên điện áp.
-Tuần 17(tuần sau): Kiểm tra học kì I:
a)Tự luận
b) Vẽ mạch lắp ráp :-Mạch chỉnh lưu
-Mạch điều khiển điện áp
-Trình bày nguyên lí làm việc của mạch điện/

c) Đọc trị số các linh kiện điện tử?
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
NgêithùchiÖn:MaiV¨nHiÖp
TrêngTHPTNg«QuyÒn-BaV×
Tháng12/2008