giáo án vật lí chương sóng cơ vật lý 12
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (306.92 KB, 22 trang )
!"#$%$
&"'(
)*+,-)./"
*0&1"
2 !"
2#$%!&'(")*+, ,/0,1,2
0( 34
5266)(.#$%!&("6)(.
*03"
7%(8(-9&2
:96)(.:;<="=">
*45"
))*-6/789"
*:;"?%(;@ABC@AAD9!"1("+6E-F@A@
*6 "
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*G
H
4
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"6MNO PQ*RS T! PQ*
@G
I D( J' 1 >K
LM(M<J&<,
&NJ>=-;&(+/!"
1
I O + P " + &,
>0, " +
( 3"%6/Q1R
/(>
IF.
IS"+&>0!T,
M % U *V J'
1&<&4 W+="
6)EJ
(>J"+
IFX%2>Y3
6)"+$6/Q
6) ( 3 $
I:M&M>"%KU
"+!J+V
IYJJ+%>0J'
17%2>Y
ID J F @A@ !"
1 (" J+ 9 E
-,.+6L2
IZ'[$1!.
.\
IZ9>06]?T(J'
1"+9"\
I-%J)
&"!
^J"!
I?@_7%J+&M>"-
,K %`Y
* a4 ( 3 &M >"
D("-,9X%J+
M&M>"%K,K
W+9"\
*6OUV P"
W0O"
b ) & " + ) &
( 3("J+Jc(d
XW -P Y!" P :
PZ
b_&J%
6/ Q $ Jc (d "
+ =" 6) c
16)( 3
b_&J%6/
Q$Jc(d"+="
6)(`16)( 3
$%&'()'"*+,-./01223'
[
Ib)!"d
&e&-9<L%
6/Q$Jc(d( 3
" +, % 6/ Q
f>J"+`
(g6)
IZ'1, <,
KJ-J&"!J]
IOc-,K&], &M
>"Ya
I?"X%Jc.
Wg($%6/Q
$ f L d
WJ&96F@ABD(&d-\
IO"J+Jc(d( 3
\?"^\
IO"J+Jc(d( 3
\?"^\
I?"X%Jc.
Wg($%6/Q
$fLdWJ
-%F@AAD(&d-\
WRS T! P
Q"
Ib)!"d
&e & -9 < L %
6/Q$Jc(d( 3
"+/Qf>J
"+(g6)
IZc(d"&e<
>K-9!&
.( 3
IZc(d"&e<
>K-9!Y,
a.( 3
6@"M]^4!YUV4_UK P
hG
I
ID
iD
6/Q
iD
<
Ij
ij
6/Q
ij
<
IP
iP
6/Q
?)klU&21
+S"&e,e&"k
&(+))k
J+J
Im1&Xad
( 3 (" J+
-n
Im1&-"%
LWJ /K
( 6) ( 3
"+`6
D"&2J(&d]
?A?G
?A_S"&eJ%e]
k & (+
)
I2>Y-n/0
$%6/Q"1-n
/0$<"+\
I?-n
D/0\
I+
2>Y+f%WJ
>J"+.9
"\ -(" Fa U ( J+ 0
&J " +
J->J"+\
I.;@ABo@AA
bOW2K J+
"+,( 3
J+-"-cT
&1
I -#" Fa U((F@AB
@AAbOLWJ"+
`6"%-"%
L8\
I?/KJ!*e(6
.@AB4(E%6/Q
$ Jc (d -c W
+=",U"+
( 3mf2 -
0+&0+( 3
';)&0
+( 36"+
I?A\
I?G\
b ( 3 " + " %
*`4!YUV4_U
K^]45 P*
a. Chu kỳ, tần số sóng:
DK % 6/ Q $ Jc
(d3"+1`
-n/0$<"
+&-n/0$
b. Biên độ sóng :
m+!JVWJ("
-c&+"+
$6/QJc(d!WJ
D("e9,(>J
"+.+
J
c. Bước sóng (
λ
) :
m1&Xad
( 3("J+-n
F 1&-"%
L WJ / K
(6)( 3J"
+!hWJ&`6
λiDi
j
_*J4
_ *J H 4
j _*Fp4
λ
d. Tốc độ truyền sóng :
i
j
D
λ
= λ
ID0+( 3&0+
( 36"+
ID("-( 3,%
6/Q$q"+
!V
ID0+( 3U6^
+ " Jc (d ( 3
$%&'()'"*+,-./01223'
%
?G_?%-"%3E
iλ
6/R$Jc(d&
8( 3k&
e. Năng lượng sóng :
7% (. ( 3 & X%
(.( 3k&
6@"&YaaUQM P
hr )(.fZ
Dd( 3Rs
9Z_i
>
"+fWJZf
dWJ &6"
+$sfdWJ
>
:2 _
Z
*4iP"
h
D
π
>
−
÷
ID(!%"+$f
%dWJ,ID,IhD,
""0
I D( d ( 3 ,
L WJ % J+
-" E J+ 1
.`&+*`(!
%"+4
*>Iλ4i*>4
?_
D(^+s>&d( 3
0+s&WJ
X&8[/X%*ir4
?3 ) & 3 ( 3
:96)(.!s
I F1 q 9
6)(.!Z\
Dd( 3Rs9
Z\
"+fWJZfd
WJ&6"+$
sfdWJ"\
I5#Fb(E6)(.
90>,&J+
J0$>,
&&+$R/"
=" d , R / "
="-c
I2>Y/"="
d
tYJ+6/Q!WJ
(d( 3"!+
>i:96)(.!
\2>Y
I2>Y/"="
-c
tY($K%6/Q
!J+dWJ>%
"
:9 &! c u 6)
(.\2>Y
*bUQM P"
4*"##/
tY (d 6
( 3 =" J+ d
vs>m]XJ&e
Q6)(.!s
r
*4iP"
h
D
π
_
I Z & J+ WJ K -n (
d( 3
I&20( 3
IDd( 3Rs
9Z_i
>
)(.!Z
Z
*4iP"
h
D
π
>
−
÷
iP"
>
h
D
π −
÷
λ
iP"
h h >
D
π π
−
÷
λ
9 ( 3 3
13)$(^s>
Z
*4iP"
h h >
D
π π
+
÷
λ
b. Một số tính chất của sóng suy
ra từ phương trình sóng :
ID/"="d
6
iP"
h h
D
π π
−
÷
λ
I D / " =" -c
*>,
"
4iP"
r
h
h
>
D
π
π
−
÷
λ
6@("ZcS4!YUV4_U*&aUQM P
@G D0+( 3\
m1\
)(.\
(*SZc"L0
-*26>?@A0G6d-)G6D-
567 89*@r
H
4
b-%fV"\
:96)(.:96)(.W/"="d6)
(.W/"="-c
:;"#%<;?%26@AHwxbO
)"Hd0)66)e+
$%&'()'"*+,-./01223'
!"[$%$
&"#
)*+,-)./"
*0&1"
m0(JW!"(R(
229Re!"R
23-WR( <
*03"
2:2^RW20( 3( <
%e9&X9
*45"
))*-6/789"
*:;"2Z+ &M>"J3Jd-M&M>"-"GJ,W-Y"ahJ
Z+/(/0T
2Z+ 93,d--"@JJ,@J,J+/+J+
X'hr[XJ+(M(
*6 " y96)(.
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*h
H
4
=-/4>;?*G
H
4
@b-%fV"\
h:96)(.:96)(.W/"="d6)
(.W/"="-c
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"X&OUVaRf! P*@_4]K PaRf!
x 7%J
I?39!$&M>"
3 W + $
-'6/0
3"139!
$ &M >" 3 W
+$(1- '6
/0
ID962c
D/J/P$&M>"&
>0 (J+9!
(&M>"7%( 3
(J+&M>"<
I?@_b"%39!
$&M>",3 W+$
(1-'6/0
\
9"/PeJ+
"+3M="6)
c 1 &M >" .
( 39m&sóng tới.b
,"+( 3
&!!"sóng phản xạ
'WJ$6>!
(8(ReJ
*LTaRf! P*
Ib( 3("J+
Jc(dJ'62.
6>!
I Đặc điểm của sóng phản xạ:
?`/011
1
9 2 0 */
6>!04.6
>!611*T
34
6@"X&MR PZg:NOhiXc*RS
@G
7 % J Zc
:(. J!"(
RF.@Gh"'F.
*LPZg
4@AB4 bR&
$%&'()'"*+,-./01223'
(
z9J+&8"-c
M61,
6>!L58(
&M >" >K L WJ
u >= -{ 1 L
WJ"+1+-%
&1,&1)+$/P
I O" % L 8
&96 i-"% L
^&96
I
Z
iP"*
h
h j
π
π +
λ
4
j
H
m
iP"
h jπ
iP"*
h j
π − π
4
j
H
Z
iP"*
h
h j
π
π − π −
λ
4
IZ;"+3M1
i
Z
I
H
Z
h
hP" " h j
h h
π π π
= + π
÷ ÷
λ
Ii
h
hP"
h
π π
+
÷
λ
P6^+-"%RJ
9/0$
i-
h
λ
.ir,Z&8
k
hh
@
λ
+k
.ihP,Z
&^
@GB
Dk / / 0 " + $
/PZcX%
( \
I DR -% J
R,8,^
I?h_7%J"
%-"%L8,
^&96
F1qFb&266)(.
"16>!!
Z%mJ+-"\
Q"dWJ1
9m6)(._
m
iP"
h jπ
I)(.1fZ\
I)(.6>!f
m\
I)(.6>!f
Z\
I?B_96/Q!Z<
d2h"+3
M`6),`/0.
W + $ 6/ Q f Z
W+9"\
Im+$"+Z6^
+" 90"\
I?A_m+$Z%(
9 " (" % (d
6_
4F"+6/`
6\
4 F " + 6/
6\
% 8 ^ cố
định("-c
LWJu &
8
L WJ " + 1
+e!&^
L8^>=-;,
%3
>@ C ) DE ;
DF.GHIJD$@
Ib16>!,
9 ( 3 =" ` J+
6) W " " 1
!"R
6@"@l^NO4]P PZg
@r
IF8
IZ+Q1
IZ+0 &/Q1
i
h
λ
Iz01 /0
J+/ 0
J+/ "+1
+].-R
/ &8 ^\
IO"%L8&
96E"\
I ?3 $ E "
\:9Wu\
*@l^NO4]P PZg"
a. Đối với dây có 2 đầu cố
định hay một đầu cố định, một
đầu dao động với biên độ nhỏ.
IF/ &h8
IO"%Lh8
h^&96&
h
λ
I?3 EJ+0
&/Q1
$%&'()'"*+,-./01223'
(
Im^
I
A
λ
IZ+0% Q1
i
+
h
@
n
h
λ
Iu^
I26^
Iz01 J+/e
".-R/e"
$ &8 ^\
IO"%L8^
&96\
I ?3 $ E "
\:9Wu\
IF1qFb2^-9
u3RW
"20( 3(
i
h
λ
|i@,h,4
D(
b0^i
b08iI@
b. Đối với dây có một đầu tự
do
Iz/e"&^
+ O" % L 8
^&96&
A
λ
+ ?3 EJ+0&{
&/J+6/1
iJ
A
λ
1Ji@,B,G}
F 3 E J+
Q0% Q1
i
@
h
+
÷
h
λ
*ir,@,h,4
0
D( _I
h
@
b0^i08iI@
j=Zc"?Wu^
R W "
20( 3(
-*26>?@A0G6d-)G6D-
567 89*G
H
4
@z3-WRm260BHxB
:;"#%<;@9AHxB("bO
)"Hd0)66)e+
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
$%&'()'"*+,-./01223'
(
!"[$%$
&1"
)*+,-)./"
=9
F0-9u3%!&'($,6)(.
bR3-WR
=B(
:96)(.29%!&'($
%263R(
t%1"'0+( 3E6)6%6R
$K
D.J_u81+Jc
))*-6/789"
6L>74MNF026926
6L>74/O5J26
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*h
H
4
=-/4>;?*x
H
4
@Q6)(.!s
r
*4iP"
h
D
π
:96)(.!WJZ%s
J+"!m920( 3&
h%W3-WR( <("(d6_
4S /0
4S J+/0,J+/e"
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"6OmN&1
@r S`6926W0-9u
@4D9"&)&"!
h4:96)(."9&+$JV6/Q="
d"!+$WJ
B4Se"6)(.a #$%!&
'($_+,-n,/0,1
,0+( 3
A4O"%L8&96"'^&96\
G4z3-3$ WR(
<("(d6_
4S /0
4S J+/0,J+/e"
@)(.
iP"
h h >
D
π π
+
÷
λ
hD0+( 3_
i
j
D
λ
=
B O" % L 8
&96"'^&96
h
λ
Az3-WR
( <
4S /0_
i
h
λ
*i@,h,4
4 S J+ / 0 ,
J+/e"
i
@
h
+
÷
h
λ
*ir,@,h,4
$%&'()'"*+,-./01223'
(
6@"X&4!YUV4_UaUQM P
@r F
iP"
h h >
D
π π
+
÷
λ
i~"*A
π
Ir,rh
π
>4
Pi~J
hπ
λ
=r,rh
π
h
D
π
iAπ
FJ[3_
ihJH
iArJ
j\
Z
iP"
Z
h >
h
D
π
π
+
÷
λ
iP"
h >
h
D
π
π
+
÷
λ
∆ϕ
i
Z
h *> > 4π −
λ
i
h π
λ
8n8(L0$[%W
?"i~"*A
π
Ir,rh
π
>4
D(">E*J4,
E*4
Fa >%P,λ,j,+d
!>i@~,~J&8iA
IFa 96)(.
29%!&'(
$("Wu\
Iz0916)(.a
">%P, λ,D
ID&+!>i@~,~J&8iA
8"Z+
)
0
+( 3hJH
d
K
WJ
Z,
/
K
( ` 6) ( 3
"
+
6
%
&
ArJ
D
/
0
$
6UoZp R
I)(.!Z\
ImWu+&6$h
"+!Z
ID λ (j
8
m+_Pi~J
m1_
hπ
λ
=r,rh
π
⇒
h
r,rh
λ =
i@rrJ
D/0_
h
D
π
iAπ
⇒
Dir,G
⇒
ji
@ @
D r,G
=
ihFp
D0+( 3_
iλji@rrhihrrJH
5+!>i@~,~J&8iA_
i~"*A
π
AIr,rh
π
@~,~4
i~"*r,BBh
π
4
≈
BJ
8"
∆ϕ
i
h π
λ
iπ
⇒
λihixrJ
iλ.j
j⇒ =
λ
ih,GFp
6@"RQXR:l PZg
G
FJ[3_
b /0
ji~rrFp,iArrJH
A^
4 λ \
4&\
I?cu&L,λ,D\
Dλ?
Iz3-WR(
/</00
^( \
8
4m1
λiDi
j
i
Arr h
~rr B
=
Fp
4?3$ C
i
h
λ
b0^&
:2
iA
h
λ
ih
h
B
≈
@,BBJ
-*26>?@A0G6d-)G6D-
67 89HP
Q
@
8a mL0$"F1q
Z+dX%J+96"(J'WK c&"@r&/("@x,-"%L
-3&hJD0+( 3(J'W&
Pi@JH mihJH ?iAJH SixJH
:;"#%<;
)"Hd0)66)e+
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
$%&'()'"*+,-./01223'
((
!"[$%$
&"[
)*+,-)./"
*0&1"
•6^6)(.-9X$.JT6$`/0
We"%e!"""
2m0(J-WJ(11
2t%3-W""
*03"
2:2^-9uWJ+0e9&X9
%"%)3""
*45"
))*-6/789"
*:;"2D9!"""1)"%JFb
D9!"""11<"+/0 T,`":
*6 "yT6"+C6)(.
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*h
H
4
=-/4>;?*G
H
4
@z'WJ$6>!
hz3-WR
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"LTK P
B
@r
D"&2"%J(&d="
69260@
Ib!Z"
@
( 31
@Z
iP"hπ
@
D
−
÷
λ
Ib!Z"
h
( 31
hZ
iP"hπ
h
D
−
÷
λ
Im+"+!Z6^
+"+
@Z
,
hZ
6/ +&6
L
@Z
hZ
I∆ϕiϕ
@
ϕ
h
ihπ
h @
−
÷
λ λ
∆ϕi
λ
π
h
*
h
−
@
4
tY(d6h<"+
b
@
b
h
`/0,`6
tYWJZ(J'1%
b
@
J+"!b
@
Zi
@
%b
h
J+"!b
h
Zi
h
IQ+-c
T("X%(.( 3
Fa 96)(.!Z
"R<b
@
,b
h
( 3
1\
IS"+!Z&T6$
h"+
@Z
hZ
+
6^+" 90"\
Iz+&6$"+
6/!Z\
IDR*@4o*h4a .Jcu
>%(Z*d4
*LTK P
;_Uo
4@&E$R
IQ%<b
@
b
h
"+="6)(._
@
i
h
iP"ωiP"
T
π
h
Ib!Z"
@
( 31
@Z
iP"hπ
@
D
−
÷
λ
Ib!Z"
h
( 31
hZ
iP"hπ
h
D
−
÷
λ
IS"+!Z&T6
$h"+
@Z
hZ
hZ
i
@Z
I
hZ
+_
h h h
Z @ h @ h
P P P hP P "= + + ∆ϕ
*@4
ID!Z"++
&6_
$%&'()'"*+,-./01223'
!"##"$
(#
@r
@r
ID"&2J(&d
I 7 % Jc
"+1+e!,"
++eW
I7€LWJ"+
1 + e ! & %
d 6=("& t= -; 1
8&%d 6=("&
$ L WJ " + 1
+eW
I?%d 6=("&!"
-e""$
(&""
IZcJ.@~B
∆ϕiϕ
@
ϕ
h
ihπ
h @
−
÷
λ λ
∆ϕi
λ
π
h
*
h
−
@
4*h4
- Nếu u
1M
và u
2M
cùng pha : ∆ϕ
ih-π.+"+!
Z!e!
*
h
•
@
4i-λ*B4
- Nếu u
1M
và u
2M
ngược pha :
∆ϕi*h-I@4π.+"
+!Z!eW
*
h
•
@
4i
@
-
h
+ λ
÷
*A4
>@)8-/4
DJF@~B
7%J'1K (
>K % d
6=("&8e"%
6@"q4r4l^NO4]P'1ZcK
I Z0 "
".+&6∆ϕ6&
J+E0,-(%
""0(J'
1
I9+&6∆ϕ T
.(%e!e
W T, - ;
-cX%""
I3-W
""\
I%-%J<
-96, -96, e "
"
DTX%&W3-
3""
*@l^NO4]POUV
Nguồn kết hợp: &<
"+`/0,`
6) + & 6
-cT="d
Sóng kết hợp:F"
<-96!"&
-96
Iz3-W
""&6&
-96,u!"
(R<"+
cùng tần số, cùng phương và
có độ lệch pha không đổi theo
thời gian.
=9S"
Hiện tượng giao thoa sóng :
F-96,
-'6!LWJ
>%,&c&c"'k
d , "' &J 9
&e""
$%&'()'"*+,-./01223'
L
L
b
b
@
b
h
h@r@h
?%e!
4
?%eW
h@r@}
(
It=J% I " " & '
( $ 3 - .
L&"-%,-c
X % X% (. ,
96%
"".W-9
&2 X% (. & X% (.
*=Zc"L0
" " & '
($29X%
(.d"
"
(*LTs^f!K P"H!
@
F - '62
. & -] 6)
( 3 v $
M X 2 & e
g>!
-*26>?@A0G6d-)G6D-
567 89*G
H
4
Công thức hiệu đường đi để điểm M dao động với biên độ cực đại, cực tiểu của hiện tượng giao
thoa hai sóng kết hợp cùng pha
Z"+1+e!_*
h
•
@
4i-λ
Z"+1+eW_*
h
•
@
4i
@
-
h
+ λ
÷
:;"#%<;@9AHx‚bO
8a;" Zƒb
@
"+3M1/0jiArFp,+ihJ,!Jvu
"J'1 &'!"((J'1O"%L*&<4&96&
hrJt=J+-cT(J'1
*D.J1,20( 3,96)(."+$b
@
?ir-b
@
X(
E="3)
*:96)(."+!ZEJ(J'"%%b
@
J+"!ihGJS"+$Z
&69""1<b
@
*Zƒb
h
"+3M0b
@
!J"J'1!b
h
%b
@
J+"!@hJ
*Zc.X%(J'1
X*D0e!*&<40eW*&NJ4("-"b
@
b
h
)"Hd0)66)e+
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
$%&'()'"*+,-./01223'
([
!"$%$
&1"%'
)*+,-)./"
=9
<0$JJ%3J
J0XL%J%3JL'WJ$J
D(. 6)6%6-"%L'WJ$Je(<"+$
<J
=B(
$K
D.J_u81+Jc
))*-6/789"
6L>74MN „J",
S"+-Q*93-4
6L>74/Oy<0J,)9( 3J("-c-f&16w
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*h
H
4
=-/4>;?*x
H
4
@:9cudWWJZ"+1+e!,eW$
""-96`6
h."J'1>K6%R<-c-96"&!-c!"
""
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"bUQaaR:l4!UQZ454l^t
@G
:26%(J[&
J
<0$J&2"
+&<J
?)9( 3J("-c
-_
I:2"+&J"&16
-c-f!&/&
Y,(<a,>K&e
<-9""+
( 3"%6/Q
-c-f>)S"+
( 3("-c-
!"&J,
có cùng tần số với nguồn âm.
IbJ( 3X-c
-&"'6J,
%^&JJ+%6
K9,&J"J
"+ S" + $
J&!( 39
/ % / -
%&J"J%3
J*[&J4
y-9u&16w_
I„J&.\
I<0$J)9
( 3J("-c-\
I?@_?L 90"J
"X%(.!"(J%
J$\
IbJ( 3("%
Jc(d"\z@w@
b"%0+( 3J("
K-,K&]K([
I?h_D!"J-cW
( 3("-c\
_ JJf
(+"%),K-W
d= -c
)
*^umK:R
:l*
I<0$J&2"
+&<J
I?J%3J6^+
" < J d
=
D " d W J
2LJ
/0R@~Fp9hrrrrFp
LJ/0&1)
hrrrrFp&J
/0])@~Fp
&!J
IbJ( 3("K
% Jc (d ([, &],
- -c ( 3
("-c
IbJcó cùng tần số với
nguồn âm.
IVận tốc truyền âm phụ thuộc
tính đàn hồi và mật độ của môi
$%&'()'"*+,-./01223'
%&
'(&
(%
@G
I?@_<Jod
=
I
(
…
&
…
-
I?h_bJ&)U
W &( 3 ("
Jc(d2K*6/Q4
? -c không có các
phần tử vật chất -c
W( 3J
I„J"%!^_=
J%,g,<&L
d"/"/
0>%
I„J"9NKJ-J&"!
, J%-
<&d"-c
/",-c/0>%
IbJ&&"!.\*
4
I1%`"+
-Q93-.
Wg"FbX%J
.$"+-Q-
J"XJ(c
9-c3-,.1
E.;J+0d
"("+-
Q#$
%d"\6e
9$&+"+J
="d
I5JDWg"J+J
",J+ 6%(J
N"KJ-J&"!?J%
J9"\2>Y<
$8'WJ.
*7%F@wB4\
!J!6
J
trường. :2 0 ( 3 J
(" K ([ &1 ) ("
K&],("K&]
&1)("K-
I Sóng âm là những sóng cơ
truyền được trong các môi
trường khí, lỏng, rắn
bJ( 3("K-,
K&]&,.("
%K &e <U
>K 9 ! Y,
a
bJ( 3("K([,
<J
,.("%K &e
< >K -
9 ! & 9 !
Y,a
* bUQ aa NR
TO`Sv
K
zd"%Wge
9Td+M
="d
→
phản ảnh sự
biến thiên của li độ dao động
âm theo thời gian.
*!:!a*
I„J"%!^6%(
=J%,g có đồ thị
dao động là những đường
cong tuần hoàn có tần số xác
định. ?8&!
J
I D9 N KJ -J &"! }
, J%-
có đồ thị của chúng là những
đường cong không tuần hoàn,
không có tần số xác định.
?8&!6J
6@"X&4_S YSK
bJ (9%6K%^&J (J%J:2 JV'(2&$
J*/0,d+J,<"+4 (LJ%J(&%'&$
J
hG
I ?` J+ %
L"J(/J
( J % J -%
„JV/0&1)J
(/J
I?%J/0-%.
J%J9"\7
%F@wGb"%/0$J
VJ(/J\
I?%<!J-%
(*`4_UK*
a. Độ cao của âm.
Iz+"$J&'
&#$J6^+"
/0$J
„J"./0
&1
b. Âm sắc :
$%&'()'"*+,-./01223'
(
IS!<"+-%
*&+9="d
&-%4
It=J%=
I5*m4i&
o
I
I
i&@r
r
irm
I5*m4i&@r
@B
i@Bmi@Brm
` + ", q
=K %J[%
-%z'
&J[
7%<"+$%
JF@wB2>YJ
[&.\
I S` 6) 6%6 9
(.,c%"†5
Od+Jk&@r
&/
."'&J%
J3+"Uk&&/
2 c"$J9T="
J &c( 26 6 0 1
d+J
I „J d + J E
d + J ‡ Ju
d+J"m,m\
I„Jd+JJ!K
@rlHJ
h
Ju d + J
"m,m\
IS"d6
J Ju d + J &
K&r,@m,d
d`)m
IS"'WJ&#$W
J J%J
._ˆ=‰Jud
+J‰ˆ
„J[&'&#$
J6^+!<"
+$J*X&2$&+
9T="d4
c. Độ to của âm, cường độ,
mức cường độ âm.
I?d+J&k&
J( 3XJ+
)'c
16)( 3("
J+)d
z) $ d + J &
lHJ
h
O#_†
?d+J&1,=
J"D độ to
của âm không tỷ lệ thuận với I
IzW"%+"$J+J
1+"J‡d
`!&Jud+
J*54
5*m4i&
o
I
I
5*m4i@r&
o
I
I
†_%($d+J
†
"
i@r
@h
lHJ
h
u1J‡
ji@rrrFp_%(d+
J‡
z)$5_m*3>=4
+ Giới hạn nghe của tai
người:
ˆ= T="
/0$J„J‡
ˆ=&rm
ˆ&d+J
&11Ju!"J%
("ˆ%
(&@rlHJ
h
01J/
0J,u1Jud+
J&@Brm
Z3=EJ("
-" R ˆ = 9
ˆ
+ Độ to của âm là một đặc
tính sinh lý phụ thuộc vào
cường độ âm và tần số của âm.
6@"^u!*65a5Uw
@G
I?3 EJ+0
&/Q1
IS /0;
R-3$
(*^u!
4@&TN;4M
$%&'()'"*+,-./01223'
#
i
h
λ
|i@,h,4
D(
b0^i
b08iI@
Iij
λ
Iji
λ
i
hl
I„J=]O%$
J"!J"].J
qL+"="
)
9"\
I?cu&1
20( 3\
I2 3&,
-Y" k E J+ &e
-cT,U> (1
R/09"\
IF!^`6%(`
J+J),%"!
J-%.!<
-%J[-%
ImWgJF@w@@
2>Y=J9"
-`<"N"J+
%J""%
$J"!J"]$+
V
b 3&,
-Y"kEJ+&e-c
T,U> (1R
/0ji
λ
i
hl
jŠ1i@_
i
h
λ
,j
@
i
hl
J)
Š1ih,j
h
i
l
ihj
@
"!
J2h
}
:2 JV -Y"
k E J+ &e 0
<dW6%(J)
J+0"!J2"
) tần số là một số nguyên
lần tần số âm cơ bản. DT
6%"+J+
dao động tuần hoàn phức tạp
có tần số bằng tần số âm cơ
bản
XWx "nfy W
#*65a5Uw
F+6 + f & J+ +6
(V*/,-‹,%"4
` +".!,-
1K&J+6+
f - k +
f1J+0JK
,-9!LJ
!"(J+JT6
J[('("JV
&"!!^
-*26>?@A0G6d-)G6D-
67 89HP
Q
@
zJ,/0JE/0$<J:20( 3J6^+"
<-0&($Jc(d
?%'(&$J
<!J6%(&"+T6$J)%"!J/0E0
&//0J)S""+$&"+/"/0i/0J
)
:;"#%<;&J@wbO
)"Hd0)66)e+
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
$%&'()'"*+,-./01223'
#
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
!"$$
&"
)*+,-)./"
*0&1"
229uz06−6&=
2 $uz06−6&=
2J+0u^$+fJuz06−6&=
*03"
:2^cu/0J-<J W+,J% u &!
*45"
))*-6/789"
*:;"<6%JW+"/J+ @JX (M
F.;6".@xh@xB("bO
*6 " [J&!-9u3J%'(&#,2&#$J
?cu&L20( 31/01
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*h
H
4
=-/4>;?*G
H
4
@:9cu20( 3%'&#$Jz+"$J6^
+" 90"
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"X&4UVOUVO^1@ma2Yy
@B
27%J
j „JR<6%(+
"-cT
j „JR<6%(+
" T
O<J W+
&! / d X % .
d =K J"
),M-<(>&!
=K J+JK6)
2 %"1q
&JJ@x@
j d3-WX <
J(M3=K J
9"\
j 1X%uu
"MX $<
J=K J9"\
2 <6%(J+"
T9"\
*SO"
4DJ_
4z_
F u z066&= &
T/0"
< W+)
01J%
6@"RSOUV@ma2aYy
@r
I D=" c u + 2
0,0 +U " 1
dX%&_I
ID("d,J+U
&!/dJ+Xa
d&*I
4:2 0&/
1 X d
X%("d&_
2D(=".;6".@xh
j 9 d X % W
+&!/<b10+
&
&310
+ ( 3 :2 0 +
U"1dX%
9"\
I D(" d @ 0 1
Xd\
*RS"
a. Nguồn âm đứng yên, người
quan sát chuyển động.
9dX% W
+&!/<b10
$%&'()'"*+,-./01223'
)
*
'+,-./
v
n
v
#
@r
*I4
λ
("@01
Xd&_
* 4 * 4
j Πj
:
+ +
= =
λ
z ƒ & / 0 J
=
I
* 4 * 4
j Πj
− −
= =
λ
I
f
vv
vv
f
s
−
==
Œ
Œ
λ
D/ 0
$JJdX%J
2/0&1)"1
/0$<J
f
vv
vv
f
s
+
==
Œ
Œ
λ
D/0$
J J d X % J
2/0])"1
/0$<J
jbJ,J,
c 9,%%
jb8[0+$%
" c, " 2 0
/JEJ,6%
20 W$%
}
I ?c u ) e 0 1
dX% W(>
<J\
jD/0$JJdX
%J2-<J
9&!/d>%
9"\
D(d6<J W
+&!/dX%
Q!dWJir<6%
(J+UP
@
( 31
0+("Jc(d,
J+-nDJ+Xa
dD,ƒ("d
< J W J+
-"
Dz8&8,<
ƒ6%(J+UP
h
ƒ( 3("Jc(d
10+O"%L
U & 96 &_
P
@
P
h
i*
4Diλ• z ƒ &
1J1,("-0
+( 3q&
jD/0$JJdX
%J2-<J
9 ( > d >%
9"\
2 Fu z06−6&=> (1
L"\
2:1J+0u^
X ( $ u
z06−6&=
+
./0J=
&_
* 4 * 4
j Πj
+ +
= =
λ
*@4
D)e9dX%
W+(><J
./0J=&_
* 4 * 4
j Πj
− −
= =
λ
*h4
b. Nguồn âm chuyển động,
người quan sát đứng yên.
D(d6<J W
+&! / dX%
D/0$dX%
2&_
j Πj
Œ
= =
λ −
*B4
D(d 6 < J
W+(>dX
% . 1 J1 &
λ•i*I
4D D/ 0 J =
_
j Πj
Œ
= =
λ +
*A4
*=Zc" ?%`
uz06•6&=W>%
20$>=
-*26>?@A0G6d-)G6D-
567 89*G
H
4
Fuz06•6&=&e T/0$J"J+J% -J% "'
<J"' W+01
O<J9&!/dX%.d 29J/0&1)
"1/0$<J_ji
s
s
v v
f
v v
λ
=
−
O<J W+(>dX%.d =J/0])
/0$<J_ji
s
s
v v
f
v v
λ
=
+
:;"#%<;@,h,BH@r@o@rhbO
)"Hd0)66)e+
$%&'()'"*+,-./01223'
P
h
s
v
P
@
#
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
!"($$
&"
)*+,-)./"
*0&1"
F0-9u3"",J,uz06&=
*03"
:96)(.%263""$
%26)3uz066&=
*45" -"
))*-6/789"
*:;"F0]26
*6 "5J26bO
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
=-/4>;?
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K6L 6!45K 0&1
6@"6OmN&1
@r S`6926W0-9u
@4b-96&.\<-96&.\
h43-W""
B4:9cud!WJZ9%J6%
-96`6WWJZ"+1+e!,
"+1+eW
B4bJ&9"\?%'(&#$J\
A4?%<!Jd'6\
G4:9cu>%/0R( /
0DR>%/0J),/0"!J2h,2
B}
~4:9cu>%/0J=-dX%
W+_&!/<JC(><J
w4:9cu>%/0J=-<J
W+&!/dX%u C(>dX
%
@F<-96`6
Z"++e!_
*
h
•
@
4i-λ
Z"++e!_
*
h
•
@
4i
@
-
h
+ λ
÷
hD/0R(
/0
i
h
λ
i
hj
⇒
ji
λ
i
hl
:1i@_j
@
i
hl
J)
:1ih_j
h
ihj
@
"!J2h
B?cuuz06&=
* 4 * 4
j Πj
+ +
= =
λ
*@4
* 4 * 4
j Πj
− −
= =
λ
*h4
j Πj
Œ
= =
λ −
*B4
j Πj
Œ
= =
λ +
*A4
6@"q4rz mT4!iT]^ P
@G FJ[3
b
@
,b
h
`λ, `6,`
+
b
@
b
h
ih,Gλ.
8n8(L0$#W
IDT0e!&0
e!("!b
@
b
h
ID!WJZ("!b
@
b
h
%
8
D*
h
•
@
4i-λ
h
I
@
ib
@
b
h
$%&'()'"*+,-./01223'
)
#(
4DT0e!
4b0WJ"+1
+e!b0WJ"+
1+eW
b
@
J+-"
@
%b
h
J+
-"
h
; "
e!\
F1q
I?cudWZ
(b
@
b
h
"+1+
e!\
I*
@
I
h
4\
h
"aJa3
-.\
I K 6) (. .J
J-6
⇒
h
i
@ h
b b
-
h h
λ
+
Z'-%_r
≤
h
≤
b
@
b
h
⇒
@ h
b b
h
≤
-
h
λ
≤
@ h
b b
h
⇒
@ h
b b
λ
≤
-
≤
@ h
b b
λ
⇒
h,G
≤
-
≤
h,G
:1-
Ž∈
⇒
-i
h, @,r± ±
:2 T0e!&G
4Se".;@r
WJ+e!
D) ^ >% T 0
WJeW(b
@
b
h
A
2 xWJ
+"+eW
6@"Zc{ m PZg;Z44{^m4r*
x
ji
λ
i
hl
„J)i@ji
hl
*@4
j
H
i
H
h
/
l
*h4
IDU&
8"n8#L0$W
z3-WR(
/0\D/0
$R(
/0\
„J ) u 1 & "
-3$
& 1 1 9
"\
D0+( 3("&/
9"\
526U0
H
ID/0U&11
9"\
8"
4D/0J)-3
&_ji
hl
*@4
D/0J)-3
&
H
_j
H
i
H
h
/
l
*h4
H
H
j G
~
j
= =
/
l
l
⇒
H
i~~,~J
4
H
H
j G
~
j
λ
= =
λ
/
⇒
λ
H
i
G
~
λ
6@"Zc|1@ma2Yy
w
I
* 4
j Πj
+
=
I
j Πj
=
−
8n8L0$[W
„J6>!RccJd
=&JJcc
2"M6%(9
cc6%&!9d
:2 /0JJcc2
*J% 4 W+36
< J >% E
cu9"\
D/0Jd=
*u 4"<J W
+ 9 >% E c
u9"\
4 D/ 0 J J c c 2
" M 6% (
* 4
j Πj
+
=
HH H
j j
=
−
i
j
+
−
D 0_j
HH
i@r~rFp
4D/0JJd
%="J9M
6%(_
j Πj
=
−
i
BAr
xrr
BAr @r−
ixhAFp
-*26>?@A0G6d-)G6D-
67 89HU
Q
@
:;"#V=V=QP
:;"#%<;_ze
)"Hd0)66)e+
$%&'()'"*+,-./01223'
##
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
!"[$$
&"'
)*+,-)./"
*0&1"
2z"1λ$J("-c-e"+fL"+$+
-c-("0"+$<Jm9/0j$J,20( 3J("
-c-="cuiλj
*03"
2O€k"%!&,"%.J0
•‹& -k>%+$+-c-("0-J=K d+&1
K
*45"D‡2,UJU
))*-6/789"
*:;"?‡-WJ(K&%^^$6)%J("
e
D9(1%J("e
*6 "y&!-9uR
)))*<-6=-6>?@AB?C6D-"
E*6>?@A8E@F/
*B
H
4
=-/4>;?
!"#
8*)GHI68J)6D-
6!45K VhaK:; 5Z^N&1
hr
6
6!45"6DWS)N9%;ITN.E#$)
j@L02RY}"
Z^J
)f& 9
jRY^P2RY}"
z!&/"λ
S^ ^ " 1
*JJ4
z3>K%6)%_
z" + [ K $
+ -- R
*J="K4_
A
λ
=l
z"+$+--
R1-i@*J
="K4_
H
B
A
λ
=l
H
h* 4⇒ λ = −l l
?6)%-
jbS"
•/e
D()f& 9U(
%%(/"i…^
^"
Iz!&/"^
^")u&.\
ImE^^a%
-9uaa (
6) % J %6
u /e
jV2UoZp"
z3>Kh6)%
J%19
J
6DWS)N9
bR> (("(d 6
J+/-,J+/f.3
$0&
*h- @4
A
λ
+
-=J
"K
Se"K(>%
1$J,9/0$J
0+( 3J("
-c-
iλj
1$)
Iz"+[K$+--
R*J="K4_
A
λ
=l
Iz"+$+--
R 1 - i@ *J = " K4_
H
B
A
λ
=l
H
h* 4⇒ λ = −l l
$%&'()'"*+,-./01223'
012
3,45,-
'6&
#
IDiλj
j
j
∆λ ∆
∆ = +
÷
λ
AG
6
6!45"9;)
j6!45P"
2J^
5JJ="
J
I*X#/$#._
I9;_
ID S_
IYZS)D S_
jz1!45P"
J_~J
jO:c"
J_@ChCB&JJ
="6)%@
J_ACGC~&JJ
="6)%h
j8~^X5Yoai
yZ•6LYS
O"
jV2UoZp"
2?%0(^^
J
?%Fb9
J
FT(J-
k"% 9
%6[J[-/
9
I6[+: Làm xong thí
nghiệm thu dọn, kiểm tra …
dụng cụ để đúng nơi qui
định.
bUQ_
I5[6'J
IS6cWJ'6c(`
1/f$>&
I S` 8 N " J+ % J
",<d W6c(
>/f$>&€y
a 4] f 4r :r S K
a|Nyv*"
0&++-(">
&d1(%6c
I5'6&!JA&/D
l
J> J
h
−
∆ =
l l
l
IS W6c(>)/
fW>%+&
H
$+--
+fJ&/h
I5'6&!JA&/D
H
l
H
∆
l
ID
h* 4λ = −l l
H
h* 4∆λ = ∆ + ∆l l
ID
j= λ
j
j
∆λ ∆
∆ = +
÷
λ
bUQ_
I5[6!J*bO4
IF!m>0K6KT1
"// ..&"
W1&/%/($
0P
I?"<J6%(j
@
iAArFp
F!/.m>0€y
a 4] f 4r :r S K
a|Nyv*"
0&++-
I5'6&!JA&/D
l
J> J
h
−
∆ =
l l
l
ID96^!.m>0W>%
+ &
H
$+ -- +
fJ&/h
I5'6&!JA&/D
H
l
H
∆
l
ID
h* 4λ = −l l
H
h* 4∆λ = ∆ + ∆l l
ID
j= λ
j
j
∆λ ∆
∆ = +
÷
λ
@G
6
6!45":$$)
&y5Z^ ^4*D="Jq4
@ Z^$J_
$%&'()'"*+,-./01223'
#[
h ?)f& 9$6)%
B DeJ+6)%a,&"6)%,%"%a&J
m0&$%&/J
A O9X_D.J%(/80,2>Y3-9X,<
G 2>Y36Y6"
-*26>?@A0G6d-)G6D-
U67 89*G684D(&d]([JcX6926
-^_D("-&JJ/-096^",="%X&2",W&J(NJ^
J\
\:;"#%<;]-*h684
I6T^%;>;"#_?]@Ch bO(@@h
_-%;/CS0_
‘Ja J+6)%J-%e%%="A
F0-9u)†††="J[)
)"Hd0)66)e+
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}}
$%&'()'"*+,-./01223'
