Dumping - Hội chứng dễ gặp sau phẫu thuật dạ dày pptx

Dumping - Hội chứng dễ gặp sau phẫu
thuật dạ dày
Hội chứng Dumping còn gọi là hội chứng dạ dày rỗng
nhanh chóng, do thức ăn trong dạ dày được vận
chuyển quá nhanh xuống ruột. Đó là hệ quả trực tiếp
của sự thay đổi về chức năng dự trữ và các cơ chế làm
rỗng của dạ dày sau phẫu thuật dạ dày. Triệu chứng
thường gặp là nôn và đau bụng vùng thượng vị sau
khi ăn và các rối loạn vận mạch. Theo thời gian, các
triệu chứng có thể cải thiện mà không cần điều trị,
hoặc chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn. Những trường hợp
nặng cần điều trị nội khoa thậm chí phải phẫu thuật.
Bài viết sẽ cho thấy phần nào những hiểu biết về bệnh
lý này.
Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ
Trong hội chứng Dumping, thức
ăn trong dạ dày vận chuyển không
đều đặn và nhanh một cách bất
thường xuống ruột non như khi lỗ
môn vị liên tục mở, những rối
loạn này liên quan rất nhiều tới
các thay đổi của dạ dày đặc biệt là
sau khi bị cắt đoạn. Các nghiên
cứu cho thấy khoảng 25 – 50%
bệnh nhân cắt dạ dày có biểu hiện của hội chứng
Dumping h
ội chứng dễ
gặp sau nội soi dạ dày.

Dumping, các triệu chứng thường xuất hiện sau phẫu
thuật khoảng vài tháng tới nửa năm, trong đó khoảng 1-

5% có biểu hiệu các triệu chứng nặng và dai dẳng. Phần
dạ dày bị cắt càng lớn thì tình trạng bệnh lý càng nặng,
đôi khi trở thành mạn tính.
Có thể nói hầu hết các phẫu thuật về dạ dày đều làm tăng
nguy cơ dẫn tới hội chứng Dumping, đó là các trường hợp
cắt đoạn dạ dày, cắt dây thần kinh X Một số bệnh lý
cũng có thể làm tăng khả năng mắc bệnh như đái tháo
đường, trào ngược dạ dày-thực quản, hội chứng Zollinger-
Ellison
Các dấu hiệu lâm sàng
Biểu hiện lâm sàng của hội chứng Dumping có thể chia
làm hai nhóm, nhóm triệu chứng tiêu hóa và nhóm triệu
chứng về rối loạn thần kinh vận mạch.
Triệu chứng sớm xuất hiện sau khi ăn khoảng 15 - 30
phút, thường gặp cả hai nhóm là bệnh nhân đau bụng
vùng thượng vị, buồn nôn, nôn, tiêu chảy; kèm theo bệnh
nhân có thể hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, hồi hộp, đánh
trống ngực do nhịp tim tăng
Triệu chứng muộn xuất hiện sau khi ăn khoảng 1 - 3 giờ,
thường đơn thuần chỉ là các dấu hiệu của rối loạn thần
kinh vận mạch, bệnh nhân mệt lả, vã mồ hôi, run rẩy, có
thể ngất lịm; một số có biểu hiện của hạ đường huyết đột
ngột do kích thích giải phóng quá nhiều insulin vào máu.
Những trường hợp nặng, biểu hiện kéo dài dẫn tới chán
ăn, sụt cân và suy dinh dưỡng; triệu chứng cũng có thể
gây ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống của bệnh nhân.
Chẩn đoán và điều trị
Khi có những dấu hiệu và triệu chứng trên, bạn cần đi
khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chẩn đoán
thường dựa vào tiền sử có cắt đoạn dạ dày, triệu chứng

lâm sàng như đã mô tả, kết quả nội soi và chụp Xquang
có thuốc cản quang dạ dày và một số xét nghiệm đặc hiệu
khác.
Cần lưu ý là, hầu hết các trường hợp không cần điều trị
triệu chứng cũng thuyên giảm sau khoảng vài tháng tới
một năm. Tuy vậy, khi không thuyên giảm hoặc mong
muốn các triệu chứng giảm nhẹ, bạn cần được bác sĩ
khám và chỉ định phương pháp điều trị thích hợp. Các lựa
chọn điều trị bao gồm thay đổi chế độ ăn, dùng thuốc và
phẫu thuật.
Thay đổi chế độ ăn: Bệnh nhân nên ăn bữa nhỏ và chia
làm nhiều bữa, không uống nước trong bữa ăn, dùng các
thức ăn có hàm lượng carbohydrate thấp, nhiều pectin
(đào, táo), tránh các thức ăn có tính acid như chanh,
quất , tăng lượng đạm và mỡ để đáp ứng đủ với nhu cầu
năng lượng, tăng cường vitamin, sắt và canxi Ăn xong
nằm ngay cũng là cách để thức ăn chậm lưu thông từ dạ
dày xuống ruột giúp cải thiện được triệu chứng.
Khi điều chỉnh chế độ ăn mà các triệu chứng không giảm,
thầy thuốc sẽ cân nhắc dùng thuốc cho phù hợp, nhất là
các trường hợp có triệu chứng nặng. Acarbose giúp làm
chậm quá trình hấp thu carbohydrate, làm giảm sản xuất
monosaccharide do ức chế alpha-glucosidase, thường chỉ
định cho các trường hợp có triệu chứng muộn và ở người
đái tháo đường týp II, viên 100 mg ngày uống 2 – 3 lần.
Octreotide giúp làm giảm quá trình làm rỗng thức ăn
trong dạ dày, giảm vận chuyển thức ăn trong ruột non, ức
chế giải phóng insulin và các hormon của ruột, làm co
mạch nội tạng, có tác dụng tốt với cả các trường hợp xuất
hiện triệu chứng sớm và muộn, octreotid 50mcg tiêm dưới

da 2 – 3 lần/ngày khoảng 30 phút đến 2 giờ trước bữa ăn,
điều chỉnh liều tùy theo đáp ứng, octreotide giúp cải thiện
triệu chứng ở hầu hết các trường hợp có biểu hiện triệu
chứng nặng và kéo dài. Điều trị ngoại khoa được cân nhắc
khi điều trị nội khoa thất bại với mục tiêu là tái cấu trúc
sinh lý của dạ dày, tuy nhiên cần tiếp cận bệnh nhân hết
sức thận trọng vì không phải bao giờ cũng đạt được hiệu
quả điều trị như mong muốn