Thuốc điều trị tăng huyết áp tác động lên hệ renin – angiotensin docx

Thuốc điều trị tăng huyết áp tác động
lên hệ renin – angiotensin

Ở các nước phát triển, tỷ lệ THA ở người lớn là kho
ảng gần
30% và có trên một nửa dân số trên 50 tu
ổi có THA. Thực tế
cũng đã cho th
ấy hậu quả của việc điều trị không đúng sẽ dẫn
đến tình trạng huyết áp tăng cao đột ngột có thể làm tổn th
ương
mạch máu não gây xuất huyết não, đột qụy, suy tim cấp, ph
ù
phổi cấp hay tình trạng huyết áp tăng vừa phải thường xuyên s
ẽ
gây ra suy tim mạn, suy thận mạn, tổn thương
ở đáy mắt. Qua
đó chúng ta thấy hầu hết các biến chứng này đ
ều nguy hiểm tính
mạng hoặc để lại những di chứng nặng nề. Ngày nay đ
ã có khá
nhiều thay đổi trong quan niệm về THA, phương th
ức điều trị
cũng như việc nâng cao ý thức cho bệnh nhân đã tác đ
ộng đến
tiên lượng của THA. Trong các thuốc điều trị THA thì thu
ốc tác
động lên hệ renin - angiotensin là nhóm thuốc được nghiên c
ứu
và áp dụng nhiều trong những năm gần đây.
Thuốc ức chế men chuyển

Gồm các thuốc captopril, enalapril, lisinipril, peridopril
Đây
là những thuốc điều trị THA t
ốt, ít gây những tác dụng phụ trầm
trọng, không ảnh hưởng đến nhịp tim và sức co bóp c
ơ tim,
không gây những rối loạn về mỡ máu hay đường máu khi d
ùng
kéo dài. Thuốc đặc biệt có giá trị ở những bệnh nhân có k
èm
theo suy tim.
Cơ chế tác dụng: Ức chế men chuyển từ angiotensin I th
ành
angiotensin II, do đó làm giãn m
ạch, giảm tiết aldosteron gây hạ
huyết áp. Nó còn ức chế con đư
ờng chuyển hóa của bradykinin
làm chất này ứ đọng cũng gây ra giãn mạch hạ huyết áp.
Đặc điểm của thuốc: Không gây rối loạn mỡ máu, đư
ờng máu,
acid uric khi dùng kéo dài.
Tác dụng phụ: Tác d
ụng khó chịu hay gặp của thuốc ức chế men
chuyển là gây ho khan, nhiều khi phải cho ngừng thuốc v
ì tác
dụng phụ này. Vì thuốc gây giãn ti
ểu động mạch đi ở cầu thận
nên có thể gây suy thận đột ngột do giảm dòng máu t
ới thận ở
những bệnh nhân bị hẹp động mạch thận hai bên. Thuốc l

àm
tăng kali máu nên thận trọng ở bệnh nhân suy thận, đang d
ùng
thuốc lợi tiểu giữ kali, hoặc chế độ bồi phụ kali.
Tuyệt đối không dùng thu
ốc cho bệnh nhân có hẹp động mạch
thận hai bên; không dùng ở phụ nữ có thai.
Các thuốc kháng thụ thể angiotensin
Nằm trong nhóm này gồm các thuốc losartan, valsartan,

irbesartan, telmisartan Đây là các thu
ốc khá mới trong điều trị
THA và suy tim. Thuốc hoạt động với cơ chế là ức chế th
ụ thể
AT1 - nơi tiếp nhận tác dụng của angiotensin II gây co mạch -

do đó làm hạn chế tác dụng của angiotensin II, từ đó làm h
ạ
huyết áp. Vì cơ chế vậy nên thường không gây ra ho nh
ư khi
dùng thuốc ức chế men chuyển.

Các thuốc này có thể có tác dụng phụ như viêm phù m
ạch ngoại
vi, dị ứng, ngứa Tác động lên thận v
à kali máu ít hơn khi dùng
ức chế men chuyển.
Thuốc ức chế renin
Renin là chất được tạo nên bởi thán khí thể tích máu hoặc l
ưu

lượng máu qua thận bị giảm. Renin tham dự vào m
ột giai đoạn
của sự tạo thành angiotensin II có tính chất làm THA. Khi ta s
ử
dụng thuốc hạ huyết áp là
ức chế men chuyển, thuốc kháng thụ
thể angiotensin do không ức chế hoàn toàn hệ thống renin -

angiotesin - aldosterone nên sẽ tạo nên tác động ngư
ợc
(feedback) gây phản ứng tăng renin trong huyết t
ương (plasma
renin activity - PRA). Trong đi
ều trị bằng ức chế men chuyển,
tăng PRA làm tăng angiotensin I do đó ph
ục hồi angiotensin II
qua đường sinh học không tùy thuộc vào men chuy
ển. Trong
điều trị bằng ức chế thụ thể angiotensin phản ứng tăng PRA l
àm
tăng angiotensin I, II, IV làm đảo ngư
ợc tác dụng lợi tiểu natri
và trương lực mạch máu.
Thuốc ức chế renin là thuốc mới được Cơ quan quản lý thuốc v
à
thực phẩm (FDA) công nhận tháng 3/2007. Ngoài vi
ệc có tác
dụng ức chế trực tiếp renin, thuốc ức chế cả angiotensin I v
à II
do đó tránh được tác dụng phản hồi (feedback) nên ho

ạt tính
renin không tăng. Do đó vừa hạ được huyết áp mà l
ại không gây
tăng hoạt tính của renin.
Nằm trong nhóm này bao g
ồm các thuốc: aliskiren, tekturna,
rasilez. Aliskiren phải uống mỗi ngày vào cùng th
ời gian. Một
bữa ăn nhiều chất béo sẽ làm gi
ảm hiệu ứng của thuốc. Phụ nữ
mang thai phải ngừng uống thuốc vì thuốc có hại cho thai nhi.
Thuốc có thể gây phù, gây tăng kali máu, gây hạ huyết áp, ti
êu
chảy, dị ứng Khi có dấu hiệu này phải ngừng thuốc ngay.