Cách chăm sóc trẻ sơ sinh đủ
tháng
Do cơ thể trẻ sơ sinh non nớt nên rất dễ mắc bệnh và diễn biến
bệnh nặng như nhiễm khuẩn rốn, hô hấp, da,… dễ lan rộng
thành nhiễm khuẩn máu, nên trẻ sơ sinh cần được một chế độ
chăm sóc đặc biệt
Đặc điểm của trẻ sơ sinh đủ tháng là khi sinh ra trẻ có :
Trọng lượng lúc đẻ trên 2500 g, chiều dài trên 47 cm, khóc to ,
điểm Apgar 8 – 10 trong những phút đầu, sắc da mầu hồng, thở
đều 40 – 50 lần/phút. Trẻ bú khỏe, không nôn, ỉa phân su ngay
ngày đầu, không có dị tật bẩm sinh, thời gian chuyển dạ dưới
12h. Ối vỡ khi đẻ hoặc dưới 6h, nước ối trong không có mùi, mẹ
khỏe không có bệnh, đẻ bình thường.
1. Cách chăm sóc trẻ sơ sinh ngay sau đẻ
- Làm thông thoáng mũi họng, hút đờm dãi ở mũi họng càng
sớm càng tốt ngay sau đẻ. Nếu trẻ đã khóc thì không cần.
- Lau toàn thân bằng khăn khô và ấm.
- Cắt rốn bằng dụng cụ đã hấp 120oC trong 30 phút. Không bôi
bất cứ thuốc gì vào rốn. Băng rốn bằng băng vô khuẩn.
- Tính điểm trẻ ra đời theo bảng Apgar sau 1 phút, 5 phút, 10
phút để đánh giá tình trạng sức khỏe của trẻ.
- Kiểm tra phát hiện dị tật bẩm sinh nếu có.
- Đặt trẻ nằm nghiêng một bên, ủ ấm.
2.Chăm sóc trẻ sơ sinh đủ tháng hằng ngày
- Không nên tách mẹ, trừ khi bắt buộc.
- Cho bú càng sớm càng tốt, muộn nhất là 1h sau đẻ. Cho bú từ
6 – 12 lần/ngày.
- Quan sát trẻ hàng ngày: Sắc da bình thường (mầu hồng nhạt),
khi thấy da vàng hay tím tái, có mụn phỏng… là không bình
thường; Nhịp thở 40 – 60 lần/phút; nhịp tim đều 120 lần/phút;
bụng mềm hay chướng, tính chất phân, số lần ỉa trong 1 ngày
(bình thường trẻ ỉa phân su ngay trong ngày đầu); theo dõi thân
nhiệt (bình thường từ 36-37oC).
- Chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh: Trong thời gian rốn chưa rụng,
phải thay băng hàng ngày bằng băng đã được hấp vô khuẩn.
Không để rốn ướt, khi thấy ướt hoặc có mủ cần đưa đến bệnh
viện để điều trị.
- Chăm sóc da: Trên da trẻ sơ sinh thường có một lớp gây mầu
trắng hoặc vàng nhạt, có tác dụng bảo vệ, nuôi dưỡng da, giữ
nhiệt cho cơ thể và trống nhiễm khuẩn. Vì vậy không nên lau
sạch lớp gây, cần thấm và lau sạch lớp gây ở những nếp gấp như
cổ, bẹn, nách. Sang ngày thứ 2 dùng khăn ấm và ướt để lau cho
trẻ.
- Cách tắm cho trẻ sơ sinh: Đối với trẻ sơ sinh phải tắm bằng
nước sạch và ấm, lau từng phần. Lau nửa người trên, lau khô,
cuốn ấm, lau tiếp nửa người dưới rồi lau khô và ủ ấm cho trẻ.
Sauk hi tắm xong, đặt trẻ nằm nghiêng 1 bên để tránh sự trào
ngược của các chất từ dạ dày vào phổi.
- Chăm sóc đường thở: Ngay sau khi đẻ nếu trẻ sơ sinh không
khóc ngay, có thể trẻ bị ngạt, ngừng thở, cần được cấp cứu (hà
hơi thổi ngạt, bóp tim ngoài lồng ngực). Nếu trẻ thở nhanh trên
60 lần 1 phút hoặc thở quá chậm, có cơn ngừng thở, môi hơi
tím, đùn nhiều bọt mép, bỏ vú thì có thể trẻ bị viêm phổi, cần
được điều trị tại bệnh viện.
- Cách cho trẻ sơ sinh ăn: Cần cho trẻ bú mẹ ngay, càng sớm
càng tốt, không có sữa cũng cho bú để sữa mẹ về sớm và tử
cung co hồi tốt. Cho trẻ sơ sinh bú 6-12 bữa một ngày, bú theo
nhu cầu, cho trẻ bú mỗi bên ít nhất 5 phút, cách 2-3h cho trẻ bú
1 lần. Nếu bú xong vú vẫn còn căng sữa cần vắt đi để tuyến sữa
tiết ra nhiều sữa.
- Chuẩn bị không gian phòng để nuôi trẻ sơ sinh: Phải thoáng,
sạch, đủ ánh sáng, ấm, không có gió lùa, nhiệt độ trong phòng là
28-30o. Không để trẻ ướt, tã lót phải được thay thường xuyên