Phòng và chữa bệnh loãng xương ở người cao tuổi doc

Phòng và chữa bệnh loãng
xương ở người cao tuổi
Về già xướng khớp đang đi vào thời kì lão hóa. Và chứng loãng xương
là một căn bệnh rất phổ biến ở người cao tuổi. Cách phòng và chữa bệnh
loãng xương ở người cao tuổi thế nào …

Bệnh thường bộc lộ ra từ một ca chấn thương nhiều khi rất nhẹ ở hệ
xương: một cú ngã từ tư thế đứng, trượt chân trong phòng tắm, bước hụt
cầu thang…, làm gãy xương cổ tay, gãy xương cẳng chân dồn cột sống
v.v… khiến người bệnh phải chữa trị dài ngày, phức tạp, có khi bị tật
nguyền, để lại di chứng suốt đời, mất khả năng lao động, chất lượng
cuộc sống bị giảm sút nghiêm trọng.
Chứng loãng xương xuất hiện khi nào?
Xương là một mô sống (tissu) gồm bởi một “cốt” (matrice) các chất
protein chủ yếu là chất collagen trong đó những tinh thể đảm bảo độ bền
vững cho xương. Cốt xương đó thường xuyên được đổi mới bởi 2 loại tế
bào (TB).
- Những TB tạo cốt xương: ostéoblastes cấu tạo ra nó và vôi hóa nó.
- Các TB hủy cốt xương: ostéoclastes, ngược lại phá hủy nó.
Hoạt động phá hủy này là bắt buộc vì nó cho phép sự đổi mới các mô
xương, giúp xương thích ứng tốt với mọi va chạm, dồn nén…
Chứng loãng xương xuất hiện khi những khả năng phá hủy vượt quá khả
năng xây dựng. Khi đó xương trở nên xốp sẽ dễ bị gãy hoặc rạn vỡ “tức
khắc” hoặc “dần dần”, sau mỗi chấn thương nhỏ nhất… Người ta ước
lượng khoảng 30%-40% những người trên 50 tuổi sẽ bị loãng xương cho
đến cuối đời.
Các yếu tố dễ dẫn đến bệnh
Có 7 yếu tố, đó là:
1. Giới tính : Phụ nữ thường bị nhiều hơn nam giới.
2. Di truyền: Các đối tượng có cha, mẹ đã từng bị gãy xương, ví dụ gãy
cổ xương đùi, thường có nguy cơ bị loãng xương nhiều hơn.

3. Tuổi tác: Nguy cơ gãy xương xuất hiện sau tuổi 50 và sẽ tăng gấp đôi
ở 10 năm sau: ở những phụ nữ mãn kinh sớm.
4. Cân nhẹ: Bệnh thường có ở những người thuộc hạng cân dưới 50kg
hoặc có chỉ số khối lượng cơ thể đo bằng tỉ số: Ic = Trọng lượng cơ thể
(tính bằng kg)/chiều cao2 (tính bằng mét) <19 (đây là thông số sinh học
đối với người Âu – Mỹ, còn đối với Việt Nam và Đông Nam Á thì thấp
hơn).
5. Hút thuốc lá: Kể cả hút thường xuyên hoặc mới hút.
6. Dùng các dược phẩm có corticoid kéo dài quá 3 tháng trở lên.
7. Có một số bệnh về nội tiết, về tiêu hóa, thận và hô hấp.
Nếu không gặp phải một trong những nhân tố nói trên thì không cần đến
máy đo để phát hiện chứng loãng xương nhưng trong trường hợp ngược
lại, nhất thiết phải tìm đến máy.
Sau một xét nghiệm cho kết quả bình thường, nếu 3-5 năm sau bỗng
nhiên xuất hiện một yếu tố rủi ro nào đấy, ví dụ mẹ bạn bị gãy cổ xương
đùi thì tốt nhất là bạn nên đi kiểm tra tình trạng, mật độ xương cốt của
mình.
Bệnh tiến triển thời kỳ đầu rất âm thầm. Mật độ xương giảm dần một
cách tất yếu từ tuổi 50, nhưng không gây đau đớn gì. Do đó, nếu có điều
kiện, ở lứa tuổi đó các bà, các chị cũng nên tìm cách đi đo mật độ xương
ở các cơ sở y tế có chuyên khoa xương.
Sự suy giảm mật độ xương là việc rất hệ trọng, thường đi kèm với sự rối
loạn về chất lượng xương, khiến bộ xương trở nên mỏng mảnh, rồi thì
xuất hiện sự gãy xương đầu tiên. Nếu không được chữa trị kịp thời bệnh
tiến triển và làm tăng thêm nguy cơ gãy xương tiếp.
Trong những thể nặng hơn, có thể phát hiện tới 3, 4 chỗ gãy. Gãy xương
sống, gãy cổ xương đùi là trường hợp nghiêm trọng hơn cả, thường gặp
ở những người cao tuổi, sức khỏe kém. Một năm tại Pháp có tới 50
nghìn đến 60 nghìn ca lắp háng giả vì gãy cổ xương đùi!
Bệnh loãng xương thường tiến triển qua 3 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Mật độ xương không đủ. Đó mới chỉ là một sự cảnh báo,
chưa là bệnh.
Giai đoạn 2: Mật độ xương thấp, nhưng chưa có gãy xương.
Giai đoạn 3: Loãng xương nặng, gây ra một hoặc nhiều vụ gãy xương