Kỹ thuật truyền máu + biến chứng

KỸ THUẬT TRUYỀN MÁU


MỤC TIÊU
1.
2.
3.
4.

Mục đích truyền máu
Chỉ định
Nguyên tắc truyền máu
Kỹ thuật truyền máu


MỤC ĐÍCH TRUYỀN MÁU
• Bồi hồn lượng máu đã mất
• Bổ sung các yếu tố đơng máu, tiểu cầu, bạch
cầu.
• Cung cấp oxy cho tế bào và kháng thể của
người bệnh.


CHỈ ĐỊNH
• Người bệnh xuất huyết nặng do phẫu thuật,
tai nạn.
• Thiếu máu nặng: sốt rét.
• Người bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc nặng.
• Bệnh về máu: ung thư máu, suy tuỷ.
• Người bệnh phỏng nặng.

NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU
• Thực hiện 5 đúng
• Theo dõi sát người bệnh trong suốt thời gian
truyền máu.
• Truyền máu cùng nhóm và có y lệnh của bác sĩ
– A -> A
– B -> B
– O -> O
– AB -> AB


NGUN TẮC TRUYỀN MÁU (tt)
• Trường hợp cấp cứu khơng có máu cùng nhóm
có thể truyền khác nhóm nhưng khơng quá
500ml và theo sơ đồ sau


NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU (tt)
• Kiểm tra dấu sinh hiệu trước và sau khi truyền.
• Kiểm tra chất lượng túi máu (màu sắc, số lượng,
nhóm máu, hạn sử dụng).
• Khơng để túi máu quá 30 phút mà không truyền,
không được truyền máu quá lạnh cho người
bệnh.
• Dụng cụ phải đảm bảo vơ khuẩn, dây truyền có
bầu lọc, kim đúng kích cỡ (18-21G)
• Đảm bảo tốc độ chảy theo đúng y lệnh.

NHẬN ĐỊNH NGƯỜI BỆNH
•
•
•
•

Tuổi tác, thể trạng của người bệnh
Tình trạng người bệnh: tri giác, sinh hiệu,…
Tình trạng dùng thuốc của người bệnh
Bệnh lý mạn tính đi kèm: bệnh của hệ miễn
dịch, ung thư, dùng thuốc corticoid


CHUẨN BỊ NGƯỜI BỆNH
• Kiểm tra đúng tên tuổi người bệnh, chỉ định
• Giải thích cơng việc sắp làm (nếu được)


Túi máu, Bộ dây truyền


Card định nhóm máu


BẢNG KIỂM SOẠN DỤNG CỤ
TT

NỘI DUNG

1

Kiểm tra phiếu truyền máu, y lệnh và túi máu

2

Mang khẩu trang, rửa tay

3

Thực hiện và kiểm tra phản ứng chéo tại giường

4

5

Trải khăn sạch, soạn dụng cụ vô khuẩn trong khăn:
 Băng keo cá nhân
Kim luồn (18-21G)
Hộp gịn cồn
Bộ dây truyền máu
Dụng cụ ngồi khăn:
Hộp chống shock
Máy đo huyết áp, đồng hồ có kim giây
Dây garo, gối kê tay (nếu cần), giấy lót
Găng tay sạch, băng keo, trụ treo, chai sát khuẩn tay
nhanh
Rác sinh hoạt, rác y tế

ĐẠT

KHÔNG
ĐẠT


KỸ THUẬT THỰC HIỆN
TT

NỘI DUNG

1

Đối chiếu 5 đúng: tên và tuổi người bệnh, tên thuốc,
liều dùng, đường dùng, thời gian

2

Báo và giải thích với người bệnh việc sắp làm. Cho
người bệnh nằm tư thế thích hợp.

3

Đo huyết áp, đếm mạch, cho người bệnh tiêu tiểu (nếu
được)

4

Bộc lộ vùng tiêm, xác định vị trí tiêm truyền (Lưu ý
chọn tĩnh mạch to, rõ, ít di động)

5

Lắc đều túi máu nhẹ nhàng, cắm dây truyền máu vào
túi máu

6

Treo túi máu lên trụ, cho máu vào 2/3 bầu đếm giọt

ĐẠT

KHÔNG
ĐẠT


KỸ THUẬT THỰC HIỆN
TT

NỘI DUNG

7

Đuổi khí vào bồn hạt đậu có chứa dung dịch khử
khuẩn, khóa lại, che chở đầu dây truyền an tồn

8

Mang găng sạch, lót giấy và đặt gối kê tay dưới vùng
tiêm (nếu cần)

9

Buộc garrot cách nơi tiêm 8-10cm

10

Sát khuẩn vùng tiêm xoắn ốc rộng 5cm từ trong ra
ngoài đến khi sạch

11

Căng da, để mặt vát kim lên trên, đâm kim qua góc 3040o, hạ góc kim xuống, kiểm tra có máu, lùi nịng kim
luồn sau đó luồn kim vào tĩnh mạch 2/3 chiều dài kim

ĐẠT

KHÔNG
ĐẠT


KỸ THUẬT THỰC HIỆN
TT
12
13
14

15

NỘI DUNG
Tháo garrot, cố định kim luồn, che kim bằng gạc vô
trùng (băng keo cá nhân)

Gắn dây truyền máu vào kim luồn an tồn, mở khóa
cho máu chảy vào với tốc độ chậm
Cố định dây truyền an toàn, tháo găng tay
Làm phản ứng sinh vật (Ochlecber)
Chảy theo y lệnh khoảng 20ml máu
Chảy chậm lại: 8-10 giọt/phút trong 5 phút
Chảy theo y lệnh khoảng 20ml máu
Chảy chậm lại 8-10 giọt trong 5 phút

ĐẠT

KHÔNG
ĐẠT


KỸ THUẬT THỰC HIỆN
TT
16
17
18
19

NỘI DUNG
Điều chỉnh giọt theo y lệnh
Giúp bệnh nhân tiện nghi, dặn dò người bệnh những
điều cần thiết (nếu được)
Báo cho người bệnh biết việc đã xong
Thu dọn dụng cụ, rửa tay, ghi hồ sơ

ĐẠT

KHÔNG
ĐẠT


SAU KHI THỰC HIỆN TRUYỀN MÁU
Dọn dẹp dụng cụ: Xử lý theo đúng quy trình khử khuẩn
và tiệt khuẩn.
Ghi hồ sơ:
• Ngày giờ truyền máu
• Nhóm máu, Rh, số lượng máu
• Tình trạng người bệnh trước khi truyền
• Phản ứng của người bệnh trong khi truyền
• Tình trạng người bệnh sau khi truyền
• Tên điều dưỡng thực hiện




Nguy cơ tai biến trong truyền
Nhầm nhóm máu
Ngun nhân

Dấu hiệu

Phịng ngừa

Xử trí

Kiểm tra thơng tin

khơng kỹ
Đọc kết quả xét
nghiệm nhóm máu
sai

Khi truyền 1-2ml
thấy người bệnh
khó thở, đau tức
ngực như bị ai ép
lại, đau cột sống
dữ dội, hốt hoảng
lo sợ

Thực hiện 5 đúng
Thử và đọc kết quả
chính xác nhóm máu
người bệnh
Thử phản ứng an
toàn trước khi truyền
máu
Kiểm tra túi máu
trước khi truyền

Ngưng truyền ngay,
báo bác sĩ và ngân
hàng máu đến xác
định lại nhóm máu
tại giường bệnh
Đo lại dấu hiệu
sinh tồn, theo dõi

sát người bệnh
Thực hiện nhanh
chóng các y lệnh
thuốc khác
Thực hiện các quy
định pháp lý: Niêm
phong túi máu, lập
biên bản,…