sáng kiến Phát huy năng lực viết sáng tạo cho học sinh giỏi ngữ văn

PHÁT HUY NĂNG LỰC VIẾT SÁNG TẠO TRONG CÔNG TÁC
BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI MÔN NGỮ VĂN
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Cùng với sự phát triển của xã hội, giáo dục ln đồng hành với vai trị vơ
cùng quan trọng trong việc đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Việc nâng cao
chất lượng dạy và học không chỉ là tiêu chí mà ngành giáo dục quan tâm mà đó
cịn là vấn đề chung của toàn xã hội. Muốn nâng cao chất lượng giáo dục, bên cạnh
sự đầu tư nâng cao chất lượng đại trà bằng nhiều phương pháp thì việc phát hiện,
chọn lựa và bồi dưỡng học sinh giỏi cũng là điều cấp thiết. Học sinh giỏi góp phần
rất lớn trong việc đánh giá công tác giáo dục của nhà trường cũng như đối với mỗi
giáo viên. Làm thế nào để tạo cho học sinh hứng thú say mê với các môn học, cũng
như để bồi dưỡng học sinh giỏi đạt hiệu quả và chất lượng cao. Có lẽ đòi hỏi mỗi
giáo viên cần phải xác định rõ nội dung và có phương pháp phù hợp. Cũng như,
đối với mơn Ngữ văn, để đạt hiệu quả trong các kì thi học sinh giỏi, thiết nghĩ bản
thân học sinh cần đột phá về ý tưởng, trang bị khả năng nhận thức ở mức độ cao,
rèn luyện kĩ năng thực hành tốt. Và đó cũng là điều trăn trở đối với giáo viên trực
tiếp giảng dạy công tác ôn luyện.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ
1. Thuận lợi
- Được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát, kịp thời của BGH. Nhà trường có
những kế hoạch cụ thể, lâu dài cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi.
- Giáo viên nhiệt tình, tâm huyết trong cơng tác giảng dạy.
- Học sinh chăm ngoan, có ý thức phấn đấu.
- Phụ huynh có sự quan tâm đến con em.
2. Khó khăn
- Giáo viên dạy bồi dưỡng vừa phải đảm bảo chất lượng đại trà, vừa phải
hoàn thành chỉ tiêu chất lượng mũi nhọn, do đó việc đầu tư cho công tác bồi dưỡng
học sinh giỏi cũng có phần hạn chế.
- Giáo viên dạy tự soạn chương trình dạy theo kinh nghiệm bản thân, tự
nghiên cứu theo chủ quan, chưa có nhiều trao đổi, giao lưu học hỏi kinh nghiệm
với các trường bạn.

- Học sinh vừa học chính khóa, vừa tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi nên rất
hạn chế về thời gian, sự đầu tư cho việc học bồi dưỡng cịn ít.
- Một số học sinh tham gia học bồi dưỡng chưa có sự cố gắng nhiều nên kết
quả chưa cao.


Với bao nỗi niềm băn khoăn, trăn trở, tôi nghĩ bản thân giáo viên cần phải
tìm nhiều giải pháp thiết thực áp dụng tốt cho việc dạy học nhằm giúp cho học
sinh có cái nhìn thiện cảm hơn, xác định đúng động cơ học tập và tích cực tham
gia kì thi học sinh giỏi.
III.GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1/ Đối với giáo viên:
- Giáo viên luôn rèn luyện về phẩm chất, nghiệp vụ sư phạm của mình, tận
tụy với nghề, chịu khó tìm tịi, học hỏi, sáng tạo, tạo niềm tin, uy tín với học sinh.
- Đổi mới trong cách giảng dạy để phát huy tính tích cực, chủ động của học
sinh. Giảm thuyết trình, diễn giảng mà tăng cường rèn luyện kỹ năng thực hành
cho các em nhằm khắc phục lối dạy từ chương trình đọc chép.
- Thân thiện, gần gũi, lắng nghe học sinh, sẵn sàng giảng giải cho các em
những chỗ cịn vướng mắc trong q trình ơn tập học sinh giỏi.
- Người giáo viên cần có sự đầu tư chun mơn, bám sát nội dung chương
trình thi của Phịng GD - ĐT, Sở GD - ĐT để ơn tập cho các em. Luôn nghiên cứu
thu thập, bổ sung các dạng đề mới để học sinh tiếp cận, làm quen, thực hành
thuần thục. Trước khi lên lớp cần nghiên cứu kĩ những nội dung sẽ truyền đạt,
tránh tình trạng khơng thốt ý.
- Trong quan niệm giáo dục, giáo viên cần xác định rõ “Khơng phải cái gì
cũ cũng bỏ hết, khơng phải cái gì cũng làm mới, cái gì cũ mà xấu thì bỏ... Cái gì
mà tốt thì phải phát triển thêm, cái gì mới mà hay thì phải làm”.
- Giáo viên dành thời gian sửa chữa các bài tập, câu từ, cách viết cho học
sinh, chỉ rõ cho các em thấy chỗ sai ở đâu, những mặt mạnh, điểm hạn chế và khắc
phục như thế nào.

- Tuy là học sinh giỏi, nhưng năng lực của mỗi em không như nhau. Tuỳ
theo năng lực mỗi học sinh, giáo viên sẽ có cách điều chỉnh phương pháp giảng
dạy phù hợp để các em hoàn thiện kiến thức, kĩ năng một cách tốt nhất theo khả
năng của bản thân.
- Thường xuyên động viên khuyến khích, khen ngợi học sinh hơn là quở
trách để các em hứng thú tích cực học tập.
- Sau mỗi chuyên đề, nên cho học sinh làm bài thi thử hoặc kiểm tra để nắm
bắt kịp thời khả năng viết văn, nhận thức ở các em.
2/ Đối với học sinh:
- Do thời lượng ôn tập học sinh giỏi khơng nhiều, chính vì vậy rất cần thiết ở
các em tinh thần tự học, tự tìm tịi kiến thức một cách chủ động. Sau những giờ ôn


tập trên lớp, học sinh phải tự trau dồi thêm các bài tập ở nhà với phương châm
“luyện mãi thành tài, miệt mài tất giỏi”.
- Học sinh cần có nhận thức đúng về tầm quan trọng của học tập. Yêu thích,
say mê đối với mơn học, có tinh thần ham học hỏi.
- “Dục tốc bất đạt”, chú trọng ôn tập trước những kiến thức căn bản, phải
nắm vững kiến thức căn bản, sau đó mới dần nâng cao.
- Học sinh cần tiếp cận với nhiều dạng đề khác nhau, có khả năng nhận dạng
đề, nắm được yêu cầu của đề, có phương pháp giải đúng hướng. Đặc biệt dạng đề
vận dụng cao, cần giúp học sinh phân biệt rõ luận điểm, luận cứ, cách phân tích
dẫn chứng để chứng minh. Khuyến khích học sinh sáng tạo, tập thể hiện ý tưởng
mới, thổi “hồn” vào bài viết để văn viết ra mang màu sắc đa dạng, tránh sự lặp lại
đơn điệu, sáo mịn hoặc khn mẫu chép ra. Giáo viên sửa bài, giúp học sinh nhận
thấy cái hay, điểm mạnh, điểm hạn chế để cố gắng ở những lần sau. Trong quá
trình đọc văn của các em, giáo viên chú ý những chỗ sáng tạo đặc sắc để khuyến
khích thêm học sinh phát triển.
- Chưa vững ở đâu, rèn ở đó, đặc biệt là kĩ năng thực hành. Lí thuyết mà
khơng thực hành chỉ là lí thuyết sng. Muốn làm bài thi tốt cần phải trải qua quá

trình cố gắng rèn luyện thành thạo. Đối với môn Ngữ văn, sau khi làm bài ở lớp,
tơi u cầu các em hồn chỉnh lại, sau đó đọc đi đọc lại bài ở nhà, làm sao cho văn
thấm nhuần vào tâm hồn, như “ăn sâu vào máu”. Việc tạo hứng thú, vun bồi cảm
xúc cho học sinh rất quan trọng. Nếu học sinh giỏi cảm nhận sâu sắc những tâm
tình của nhân vật, tác giả sẽ viết bài tốt hơn. Khi bắt gặp ý tưởng mới, tập thể hiện
ra giấy để naag cao tay nghề.
- Tăng cường đọc sách, báo để tiếp thu những kiến thức liên quan. Đọc sách
cũng là cách giúp lĩnh hội, mở rộng kiến thức. Nguồn tài liệu từ thư viện, thừ
những trang mạng uy tín. Người học cần đọc thêm sách nâng cao kĩ năng làm văn
hoặc bổ sung các kiến thức xã hội từ những trang điện tử làm tư liệu dẫn chứng
cho bài nghị luận xã hội, các đoạn thơ, bài thơ liên quan để dẫn chứng nghị luận
văn học bởi “nói có sách, mách có chứng”.
- Cần trang bị đầy đủ dụng cụ học tập phục vụ việc vận dụng làm bài.
Từ những biện pháp nói trên, tôi thiết nghĩ việc dạy học bồi dưỡng học sinh
giỏi sẽ đạt hiệu quả.
IV. KẾT QUẢ:
Kết quả bồi dưỡng học sinh giỏi trong năm học 2022 – 2023 có khả quan
hơn.


- Học sinh giỏi cấp huyện: 6 học sinh.
- Học sinh giỏi cấp tỉnh: 2 học sinh.
V. KẾT LUẬN
Tóm lại, để đạt hiệu quả trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi, có thể rút ra bài
học kinh nghiệm sau:
- Đối với giáo viên: cần tận tâm, tận lực, chịu khó nghiên cứu, tìm tịi, đầu
tư. Lấy học sinh làm trung tâm, thân thiện, đổi mới phương pháp dạy học, trao đổi
chuyên môn với đồng nghiệp và nắm bắt kịp thời những hướng dẫn, cách ra đề
thi.
- Đối với học sinh: có năng lực, có đam mê, có tinh thần tự học, tự rèn

luyện, vận dụng kiến thức và thực hành nghiêm túc.
- Bên cạnh đó, kết hợp tốt 3 mơi trường giáo dục: Nhà trường – Gia đình Xã hội để kịp thời động viên, khuyến khích và khen thưởng học sinh đạt thành
tích cao trong học tập.
Rất mong nhận được sự chia sẻ trao đổi thêm của quý thầy cơ cùng các bạn
để chúng ta có được tiếng nói đồng cảm nhằm dạy học đạt chất lượng ngày càng
cao.
Người viết

Phạm Thị Thuý Kiều