Cảnh cuối tác phẩm Chí Phèo (Nam Cao)

– Truyện ngắn Chí Phèo được kết thúc bằng hình ảnh: Đột nhiên thị thấy thống hiện ra một cái
lị gạch cũ bỏ không, xa nhà cửa, vắng người lại qua.
– Hình ảnh chiếc lị gạch cuối cùng cũng gợi lên nhiều liên tưởng sâu sắc cho độc giả.
– Hình ảnh chiếc lò gạch cũ cuối tác phẩm đã tạo ra kết cấu đầu cuối tương ứng với hình ảnh
chiếc lò gạch cũ đầu tác phẩm gắn liền với sự xuất hiện của Chí Phèo.
–> gợi ra liên tưởng về sự lặp lại của hiện tượng Chí Phèo, tạo ra vòng quẩn quanh, bế tắc trong
tấn bi kịch bị tha hóa
– Kết thúc truyện cũng thể hiện được tinh thần nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao khi đồng
cảm, thấu hiểu với cuộc sống đau khổ, bị chà đạp tàn nhẫn của người dân dưới chế độ thống trị
tàn bạo của địa chủ phong kiến.
–> Nhà văn Nam Cao không chỉ lên án xã hội đen tối đã đẩy con người vào bước đường cùng mà
còn thể hiện niềm tin vào những giá trị tốt đẹp bên trong con người, trân trọng đối với khát vọng
sống lương thiện của họ.
-> Kết thúc truyện Chí Phèo vừa khép lại tấn bi kịch đồng thời cũng mang đến những suy ngẫm
sâu sắc cho độc giả.
1. Ý nghĩa tư tưởng:
– Phản ánh chân thực, sâu sắc hiện thực xã hội :
+ Mâu thuẫn, xung đột gay gắt khơng thể điểu hịa giữa giai cấp thống trị và nông dân bị áp bức.
+ Những người nơng dân lương thiện bị tha hóa rồi phải chết một cách thảm khốc.
+ Phản ánh hiện thực mang tính quy luật : chừng nào cịn xã hội vơ nhân đạo, chừng đó cịn Chí
Phèo.
– Tăng thêm giá trị nhân đạo :
+ Tiếng nói lên án mạnh mẽ, quyết liệt : sự thức tỉnh và cái chết của Chí.
+ Đề cao giá trị và khả năng chống trả, chiến thắng sự tha hóa
Nếu Chí tham sống thì hẳn sự tha hóa chiến thắng, cịn lương tâm đầu hang. Qua cái chết của
Chí, Nam Cao thể hiện niềm tin chiến thắng vào cái thiện, BI KỊCH LẠC QUAN : dù bị dập vùi
tan nát đến đâu con người cũng vươn lên sống tốt.
2. Thành công nghệ thuật:
– Nghệ thuật kết cấu: vịng trịn, đầu cuối tương ứng có giá trị phản ánh tình trạng xã hội quẩn
quanh, bế tắc.
– Kết thúc khơng có hậu: dù Bá Kiến bị trừng trị nhưng những người như Chí Phèo vẫn khơng

được hưởng hạnh phúc à tăng thêm giá trị nhân đạo.


– Phù hợp với mạch truyện, với tính cách và số phận nhân vật, làm nổi bật lên 1 điều : trong xã
hội bấy giờ khơng có chỗ cho lương thiện tồn tại.
Đánh giá: Qua kết cục bi thảm của Chí Phèo, độc giả có thể nhận thấy cảm quan hiện thực sâu
sắc của Nam Cao : tình trạng xung đột giai cấp ở nông thôn Việt Nam là hết sức gay gắt, và nó
chỉ có thể giải quyết bằng những biện pháp quyết liệt.. Như vậy, qua đoạn văn này, Nam Cao đã
thể hiện tư tưởng nhân đạo độc đáo, mới mẻ: phát hiện, miêu tả phẩm chất tốt đẹp của người
nông dân ngay cả khi tưởng như họ đã bị xã hội biến thành thú dữ. Chính điều đó góp phần làm
nên đặc sắc cho tác phẩm.