Báo cáo biện pháp giáo dục hiệu quả môn thể dục

BÁO CÁO BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HIỆU QUẢ
MÔN THỂ DỤC (GIÁO DỤC THỂ CHẤT)
CẤP TIỂU HỌC
BIỆN PHÁP: “Một số biện pháp trong công tác bồi dưỡng học sinh năng
khiếu thể dục thể thao môn điền kinh ở trường tiểu học

1. Phần mở đầu
1. 1. Lý do chọn sáng kiến kinh nghiệm:
Bác Hồ viết: “Mỗi một người dân yếu ớt, tức là cả nước yếu ớt, mỗi một
người dân mạnh khỏe tức là cả nước mạnh khỏe". “Muốn lao động sản xuất tốt,
cơng tác và học tập tốt thì cần có sức khỏe. Muốn giữ sức khỏe thì nên thường
xuyên tập thể dục thể thao”. Có thể nói: con người vốn quý nhất là sức khỏe.
Công tác giảng dạy thể dục ở trường tiểu học có vai trị vơ cùng quan trọng
trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền thể thao nước nhà. Bộ môn Thể dục
trong trường học được xác định là bộ phận quan trọng trong việc nâng cao sức
khoẻ và thể lực, bồi dưỡng phẩm chất.
Bộ môn điền kinh là môn thể thao tổng hợp, bao gồm các hoạt động tự
nhiên của con người như chạy, nhảy, ném, đẩy…. có tác dụng phát triển tồn
diện các tố chất thể lực, tăng cường sức khỏe và rèn luyện tâm lý, ý chí. Các
hình thức hoạt động của mơn Điền kinh từ lâu đã được xem là phương tiện cơ
bản và quan trọng trong giáo dục thể chất, rèn luyện sức khỏe để phục vụ lao
động sản xuất và chiến đấu. Đặc biệt, đó cũng chính là cơ sở để phát triển các tố
chất thể lực chung cần thiết cho các mơn thể thao khác. Bên cạnh đó, giáo dục ý
thức tự giác, tinh thần, thái độ học tập đúng đắn cho các em.
Những năm qua, cùng với sự phát triển của các mặt trong đời sống xã hội,
sự bùng nổ mạnh mẽ trong việc phát triển thể thao phong trào, thể thao đỉnh cao
lan rộng khắp trong cộng đồng, trong đó có nhà trường.
Đề tài này có rất nhiều người nghiên cứu song vẫn cịn mang tính chất chung
chung. Chính vì vậy, trong q trình dạy học, bồi dưỡng học sinh tôi mạnh dạn
chia sẽ và cùng đồng nghiệp tham khảo “Một số biện pháp trong công tác bồi
1

dưỡng học sinh năng khiếu thể dục thể thao môn điền kinh ở trường tiểu
học”. Làm sáng kiến kinh nghiệm nưm học 2021 - 2022
1.2. Phạm vi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm:
Sáng kiến này áp dụng tại đơn vị trường Tiểu học Lê Trực và những đơn vị
tương tự trên địa bàn huyện.
2. Phần nội dung
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
* Đối với giáo viên:
Ngoài thời gian rảnh trên lớp tôi cũng luôn dành thời gian ở nhà tự mình suy
ngẫm để nghiên cứu, lựa chọn phương pháp và hình thức tập luyện phù hợp với
đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi cũng như phù hợp với sức khỏe, thể lực học sinh.
Bản thân có nhiều năm dạy học tại các trường tiểu học nên bản thân cũng tích
lũy, nắm, cố gắng tìm hiểu, rõ được tính cách, điều kiện cụ thể của học sinh để
có điều kiện áp dụng các biện pháp tập luyện phù hợp. Ban giám hiệu nhà
trường đã quan tâm, tạo điều kiện mua sắm trang thiết bị đảm bảo cho công tác
dạy học và huấn luyện. Nội dung huấn luyện chưa hợp lý dẫn đến khả năng
hoàn thiện kỹ thuật chưa tốt. Tác động của lượng vận động trong các buổi tập
tới cơ thể là tương đối lớn dẫn đến khả năng chịu đựng của cơ thể các em
khơng thích ứng làm ảnh hưởng lớn đến kết quả kiểm tra và thi đấu. Các tiết
thể dục chủ yếu là giáo viên làm mẫu, học sinh làm theo; học sinh tập luyện
một cách thụ động; thời gian dành cho học sinh thực hành cịn ít, chưa phát huy
được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
* Đối với học sinh:
Đối học sinh tiểu học khi các em được tuyển chọn, tham gia bồi dưỡng, tập
luyện thì các em rất vui, rất hứng thú. Các em được trang bị về kiến thức, kĩ
năng kĩ xảo trong tập luyện từng nội dung thi đấu được thuận tiện hơn. Nhiều
học sinh chăm ngoan, biết nghe lời giáo viên trong quá trình tập luyện. Nhưng
vì các em thể lực, sức khỏe cịn hạn chế nên không đảm bảo để tham gia tập

luyện, thi đấu. Một số học sinh chỉ thích học các mơn văn hóa, có rất ít học sinh
say mê bộ mơn này, đặc biệt là học sinh nữ. Khi được tuyển chọn, bồi dưỡng
học sinh khơng muốn hoặc chỉ đi vì cơ giáo chọn.

2


Và còn một số yếu tố khác như phụ huynh chưa quan tâm, chưa hiểu rõ tầm
quan trọng của môn học nên không tạo điều kiện cho các em rèn luyện thể lực
dẫn đến học sinh không được ủng hộ về mặt tinh thần dẫn đến sao nhãng, không
hứng thú với môn tập luyện. Một số phụ huynh lại sợ con tập tập luyện thể thao
nói chung và bộ mơn điền kinh nói riêng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng học văn
hóa của con em.
2.2. Các giải pháp:
Qua thực tế trên, vào đầu năm học 2020-2021, vào tuần học thứ 5, tôi tiến
hành kiểm tra, khảo sát học sinh khối 4 và khối 5 tổng cộng 114 học sinh của
trường về nội dung chạy 60m và bật xa.
Kết quả khảo sát vào tuần 5 năm học 2020 - 2021 như sau:
Tổng hợp đánh giá học sinh

Mơn

Tổng số
HS
(Tuyển
chọn)

Hồn thành
tốt

Hồn thành

Chưa hồn
thành

SL
/

SL
82

SL
27

%
/

%
71,9%

Ghi
Chú

%
28,1%

Chạy
114
60m
Bật xa

114
/
/
79
69,3% 35 30,7%
Từ thực trạng trên, để nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh năng
khiếu môn điền kinh tại trường tôi đã thực hiện một số biện pháp sau:
2.2. 1.Tích cực tham mưu với nhà trường về cơng tác sửa chữa, bổ sung cơ sở
vật chất, trang thiết bị bảo đảm cho công tác dạy học và bồi dưỡng học sinh.
Do đặc thù của bộ môn chủ yếu là thực hành vận động nhanh, cường độ vận
động nhiều chính vì vậy để thực hiện tốt nhiệm vụ thì dụng cụ để tập luyện là
yêu cầu cần thiết phải có. Hiểu được điều đó tơi tích cực làm, mượn, sử dụng đồ
dùng dạy học đầy đủ. Đồng thời tham mưu với lãnh đạo nhà trường về công tác
sửa chữa và bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm cho công tác dạy và
học ngay từ đầu năm học. Bởi vậy, sân bãi, dụng cụ tập luyện luôn bảo đảm đầy
đủ, an toàn và gây hứng thú học tập đối với với học sinh.
3


Ngồi trang thiết bị nhà trường cần phải có như: còi, đồng hồ bấm giờ, giầy
chạy, bàn đạp xuất phát, bục bật xa tôi luôn chú trọng trong việc chuẩn bị sân
bãi như: kẻ các sân chơi, sân thi đấu: đường chạy, hố nhảy.
2.2.2. Nâng cao chất lượng đại trà
Để công tác huấn luyện và bồi dưỡng học sinh năng khiếu được thuận lợi,
trong công tác dạy học tôi luôn chủ động nâng cao chất lượng đại trà ở tất cả
các lớp học, đặc biệt là những khối lớp có học sinh tham gia các nội dung thi
năng khiếu các cấp, đồng thời tôi luôn chú trọng xây dựng nguồn cho những
năm sau. Cụ thể:
- Dành nhiều thời gian cho các em được tập luyện, hoạt động, vui chơi,
phát huy tính chủ động, tích cực của học sinh trong tập luyện; kết hợp với nội

dung học tập với trò chơi ở mức hợp lí; áp dụng phưương pháp trị chơi, thi đấu
và điều tiết lượng vận động vừa sức cho học sinh.
- Tôi chủ động vận dụng linh hoạt các phương pháp trong từng giờ dạy sao
cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Tổ chức dạy học kết hợp luyện tập
đảm bảo nội dung, yêu cầu của bài học. Khi học sinh luyện tập tôi lựa chọn
phương pháp, hình thức để tổ chức cho các em tham gia tích cực, mạnh dạn, tạo
cơ hội để tất cả học sinh được tham gia vào các hoạt động và tự giác trong
luyện tập. Mặt khác, tôi luôn coi trọng việc đảm bảo an toàn và vệ sinh sân bãi
cũng như dụng cụ để đề phòng chấn thương cho học sinh trong học tập và rèn
luyện. Đồng thời trong các tiết học tơi hướng dẫn học sinh có kỹ năng biết tự
bảo vệ cho mình và bảo vệ bạn.
Trong từng tiết học tôi thường chú ý đến rèn luyện sức khỏe, thể lực; tập
trung cho học sinh luyện tập và kiểm tra theo tiêu chuẩn rèn luyện thân thể phù
hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học. Rèn luyện cho các em có thói quen tự quản,
tự giác, biết tự đánh giá mình và đánh giá bạn.
Trong quá trình lên lớp, tơi đã thực nghiệm có lồng ghép nhiều nội dung vào
một tiết học, tăng khối lượng và cường độ vận động cho học sinh. Giờ học thể
dục phải là một giờ hoạt động tích cực của thầy trị với mục đích là nâng cao
sức khoẻ cho học sinh, gây hứng thú trong tập luyện nhằm nâng cao chất lượng
tiết dạy.
2.2.3. Tuyển chọn “hạt giống” năng khiếu môn điền kinh
4


Muốn tuyển chọn học sinh có năng khiếu thể dục thể thao môn điền kinh,
tôi phải trăn trở, phải dày công hướng dẫn, bám sát đối tượng thông qua các tiết
học, qua kiểm tra, qua thi đấu. Dựa trên cơ sở đó, tơi tuyển chọn và cho các em
tham gia thi đấu nhằm phát triển tố chất của từng em. Tham gia giải các mơn
thể thao các cấp có rất nhiều nội dung, môn thi đấu mà chỉ một giáo viên thể
dục nên việc tuyển chọn phải tập trung vào các tiết học ở các nội dung khác

nhau sao cho phù hợp, đúng đối tượng, sát kết quả . Muốn tuyển chọn đúng đối
tượng, phát hiện được tố chất của các học sinh tôi phải đầu tư thời gian nghiên
cứu, đưa ra các bài tập cũng như bài kiểm tra phù hợp. Trước hết tơi chọn
những em hoạt động tích cực, năng nổ, nhanh nhẹn, hoạt bát, nắm động tác
nhanh qua các tiết dạy trên lớp, thông qua các buổi tập từng mơn cụ thể và
những em có thành tích tốt trong cuộc thi ở trường, ngồi ra tơi cịn căn cứ
những đặc điểm sau:
- Về thể trạng cơ thể: chọn những học sinh có thể hình cân đối khoẻ mạnh,
có chiều cao, sải chân dài, khơng mắc bệnh truyền nhiễm, bệnh tim mạch…
- Sự phát triển của cơ bắp: Lựa chọn những em cơ bắp chưa phát triển hoàn
toàn, đặc biệt cơ đùi, cơ bắp chân tròn đều đang trên đà phát triển. Những đối
tượng này nếu được tập luyện sẽ phát triển nhanh.
- Bài tập phát triển sức nhanh áp dụng với môn điền kinh (chạy và bật xa).
Dựa vào đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và sự phát triển của cơ thể học sinh
tiểu học tôi lựa chọn các bài tập sau:
- Thực hiện tốt các động tác bổ trợ cho chạy như: chạy tại chỗ, thực hiện di
động chạy bước nhỏ, chạy nâng cao đùi, chạy đạp sau, chạy tăng tốc.
- Thực hiện tốt các động tác bổ trợ xuất phát như: mặt hướng chạy, vai
hướng chạy, lưng hướng chạy, ngồi xổm chuyển sang xuất phát. Sử dụng các
bài tập thể dục, chạy luồn cọc, chạy dích dắc, tăng độ nhanh khéo léo. Mục
đích phát triển tố chất nhanh khi các em xuất phát được tốt, nên sử dụng tốt
trong giờ chính khố sau đó áp dụng tập luyện vào buổi huấn luyện mới đạt
hiệu quả cao.
Khi tập luyện môn chạy ngắn tôi quan tâm đến nâng cao cường độ hưng
phấn, tính linh hoạt và phát triển sức nhanh cho học sinh. Tôi sử dụng các bài
tập tốc độ chạy đoạn ngắn 10m – 20m; 20m-60m và tăng dần cự ly ở các lần
sau nhưng phải phù hợp độ tuổi hay giới tính.
5

Cụ thể: các bài tập xoạc, ép dẻo chạy tăng tốc, chạy biến tốc, chạy tốc
độ cao, để các bài tập trên đạt hiệu quả cao tôi lưu ý thời gian nghỉ giữa các lần
tập phải đủ để hồi phục trở lại gần mức ban đầu mới cho tập lặp lại.
2.2.4 Giao lưu các đơn vị:
Để rèn tính mạnh dạn, tạo điều kiện cho các em được làm quen, cọ xát,
tập luyện nhiều lần trước khi thi đấu tôi tham mưu với Ban giám hiệu nhà
trường cho đội tuyển học sinh năng khiếu thể dục thể thao tăng cường tiếp cận
sân thi đấu cũng như giao lưu với các trường bạn; học sinh từng tham gia các
giải thể thao những năm trước hoặc có kinh nghiệm, có thành tích cao môn thể
thao. Qua những lần giao lưu - thi đấu như vậy các em sẽ đúc rút được kinh
nghiệm, nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ, học hỏi được nhiều về kỹ thuật,
chiến thuật, động tác, tâm lý khi thi đấu và khi vào tham gia giải các em cảm
thấy mạnh dạn, tự tin, bản lĩnh thi đấu cao hơn.
2.2.5. Phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội:
Sau khi thiết lập được đội tuyển chính thức tơi báo cáo, trình lên lãnh đạo
nhà trường, lãnh đạo nhà trường sắp xếp họp phụ huynh có con em được tuyển
chọn cùng nhà trường phối hợp ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức và cá
nhân thống nhất quan điểm, nội dung phương pháp giáo dục giữa nhà trường,
gia đình và xã hội. Nhằm huy động tối đa mọi lực lượng của cộng đồng cung
đồng hành tham gia chăm lo sự nghiệp giáo dục, xây dựng phong trào học tập
và môi trường giáo dục lành mạnh.
Tôi luôn gần gũi với phụ huynh học sinh, nhất là các em trong đội tuyển
năng khiếu để phụ huynh chăm sóc sức khỏe; cho con ăn uống đủ chất dinh
dưỡng; đảm bảo sức khỏe tốt. Tạo mọi điều kiện thuận lợi để các em tham gia
tập luyện cùng với nhà trường tạo tạo mọi điều kiện về vật chất lẫn tinh thần,
đảm bảo thời gia cho các em tập luyện. Cuối mỗi tuần mời phụ huynh đến cỗ
vũ, quan sát con tập luyện. Sự phối hợp tốt sẽ có sự hỗ trợ về vật chất lẫn tinh
thần cho quá trình bồi dưỡng, tạo điều kiện trang bị đồ dùng tập luyện, hỗ trợ
huấn luyện, là nguồn động viên lớn trong quá trình học tập và rèn luyện, tham
gia thi đấu của học sinh.

2.2.6. Kết quả đạt được:

6


Đến tuần 17 năm học 2020-2021 tôi đã thu được kết quả sau một thời gianm học 2020-2021 tôi đã thu được kết quả sau một thời gianc 2020-2021 tôi đã thu được kết quả sau một thời gianã thu đã thu được kết quả sau một thời gianược kết quả sau một thời gianc kết quả sau một thời giant quả sau một thời gian sau một thời giant thời giani gian

luy n t p v bồi dưỡng học sinh năng khiếu thể dục thể thao môn điền kinh nhưi dưỡng học sinh năng khiếu thể dục thể thao môn điền kinh nhưng học 2020-2021 tôi đã thu được kết quả sau một thời gianc sinh năm học 2020-2021 tôi đã thu được kết quả sau một thời gianng khiết quả sau một thời gianu thể dục thể thao môn điền kinh như dục thể thao môn điền kinh nhưc thể dục thể thao môn điền kinh như thao môn đã thu được kết quả sau một thời giani ền kinh nhưn kinh như
sau:

Tổng hợp đánh giá học sinh

Môn

Tổng số
HS
(Tuyển
chọn)

Hồn thành
tốt

Hồn thành

Chưa hồn
thành

Ghi
Chú

SL
%
SL
%
SL
%
Chạy 60
114
3
2,6% 106
93%
5
4,4%
Bật xa
114
4
3,5% 104
91,2
6
5,3%
Qua tiến trình dạy học và tập luyên, áp dụng những biện pháp trên tôi
thấy hiệu quả huấn luyện tăng lên rõ rệt.
Nội dung chạy 60m đã tăng lên 3 học sinh HTT đạt tỉ lệ 2,6%. Số học
sinh HT tăng lên 24 học sinh tăng tỉ lệ 21,4%. Số lượng học sinh CHT đã giảm
đi đáng kể so với mức ban đầu 22 học sinh, giảm còn lại 4%.
Nội dung bật xa đã tăng lên 4 học sinh HTT tăng tỉ lệ 3,5%. Số học sinh
HT tăng lên 25 học sinh tăng tỉ lệ 31,6%. Số lượng học sinh CHT đã giảm so
với mức ban đầu 29 học sinh, giảm còn lại 4%. Tuy cịn một số học sinh chưa
hồn thành nhưng bản thân cũng đã cảm thấy mình đã cố gắng, đem hết sự nhiệt
huyết của bản thân, sự say mê của mình để đem lại cho học sinh những kiến

thức, kĩ năng nắm bắt tốt từng bài tập một cách nhanh chóng, tăng hưng phấn,
hứng thú trong luyện tập, thành tích của các em trong q trình tập luyện, thi
đấu ngày càng cao. Đặc biệt, các em có thành tích cao trong thi đấu cấp trường,
cụm, huyện sẽ tạo được động lực, kích thích các bạn khác tạo nên phong trào
mạnh mẽ trong nhà trường, cộng đồng. Chất lượng học tập, cũng như thi đấu
của học sinh đã nâng cao dần so với đầu năm học. Tại kì thi điền kinh bơi lội
năm 2021- 2022 tại Huyện. Kết quả đạt 01 giải nhất chạy 60m nữ, 01 giải nhì
đồng đội nữ, 01 giải ba bật xa tại chổ nữ. Được chọn vận động viên Tưởng
Khánh Băng tham gia thi đấu ở tỉnh.
3. Phần kết luận:
3.1. Ý nghĩa đề tài, phạm vi áp dụng đề tài:
7


Trong quá trình dạy học và bồi dưỡng học sinh năng khiếu, áp dụng “Một số
biện pháp trong công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu thể dục thể thao môn
điền kinh ở trường tiểu học”, tôi nhận thấy các em đã có sự tiến bộ trong tập
luyện cũng như ý thức thi đấu; thành tích, chất lượng giải tăng lên rõ rệt qua
từng kỳ, năm học. Sau khi áp dụng các biện pháp trên, tôi càng tự tin và chủ
động hơn khi huấn luyện và công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu trở nên
nhẹ nhàng, hiệu quả; học sinh tích cực tập luyện, tâm thế thi đấu đầy tự tin và
thoải mái. Bản thân tôi cũng rút ra một số kinh nghiệm như sau:
- Để nâng cao chất lượng bồi dưỡng học sinh năng khiếu điều quan trọng
giáo viên phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi, sức khoẻ của từng học
sinh, năng khiếu của từng em. Trong quá trình tập luyện giáo viên trực tiếp sửa
sai uốn nắn, điều chỉnh kịp thời để luyện tập đạt hiệu quả cao nhất. Tổ chức cho
các em thực hành, luyện tập nhiều; rèn cho các em biết đánh giá kết quả học tập
của mình và của bạn.
- Bồi dưỡng học sinh năng khiếu TDTT khâu quan trọng đầu tiên là tuyển
chọn học sinh. Cần lựa chọn đội tuyển ngay sau khi kết thúc năm học, tuyển

chọn những em có khả năng, tư chất, trí tuệ, lịng đam mê vào đội tuyển, làm
nguồn cho năm học kế tiếp. Sau khi lựa chọn được học sinh vào đội tuyển, giáo
viên lập kế hoạch tập luyện cho học sinh một cách cụ thể, sát hợp, khoa học cho
từng tuần, tháng, kỳ và cả năm học.
- Nắm vững phương châm: dạy chắc kiến thức cơ bản rồi mới nâng cao.
Thông qua những bài luyện tập cụ thể để dạy phương pháp nâng cao cường độ
tập luyện, phát triển kỹ năng, kỹ xảo,..
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
Qua biện pháp này, tôi xin đề xuất một số kiến nghị: Đối với giáo viên chủ
nhiệm nên quan tâm động viên khuyến khích các em có năng khiếu tham gia tập
luyện tích cực hơn,
Đối với giáo viên Tổng Phụ Trách: Cần phối hợp với giáo viên thể dục để tham
mưu với lảnh đạo nhà trường tổ chức thành cơng giải điền kinh cấp trường ít
nhất một năm một lần vào khoảng cuối tháng ba hàng năm khơi dậy phong trào
trong nhà trường để tìm ra nguồn lực mới để thành lập đội tuyển cho năm sau.

8


Đối với phụ huynh học sinh: Quan tm đến con em mình, phối hợp vói giáo viên
huấn luyện, giáo viên chủ nhiệm đảm bảo sức khỏe giáo dục toàn diện cho học
sinh.
Trên đây là "Một số biện pháp trong công tác bồi dưỡng học sinh năng
khiếu thể dục thể thao môn điền kinh ở trường tiểu học ". Trong quá trình thực
hiện chắc khơng tránh khỏi những thiếu sót, kính mong hội đồng khoa học các
cấp góp ý kiến, bổ sung để sáng kiến của tơi được hồn chỉnh, phát huy, nâng
cao chất lượng giáo dục thể chất và công tác bồi dưỡng học sinh năng khiếu
TDTT ở trường tiểu học, đáp ứng mục đích giáo dục “ xây dựng con người phát
triển một cách tồn diện ”.
Tơi xin chân thành cảm ơn!

9


10


BÁO CÁO BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HIỆU QUẢ
MÔN THỂ DỤC (GIÁO DỤC THỂ CHẤT)
CẤP TIỂU HỌC
BIỆN PHÁP: “Một số biện pháp trong công tác bồi dưỡng học sinh năng
khiếu thể dục thể thao môn điền kinh ở trường tiểu học

11